CHƯƠNG I: TỔNG QUAN
I .CƠ SỞ LÝ LUẬN.
1. Khái niệm về nhóm:
Trong giai đoạn hiện nay, xu hướng làm việc nhóm đang được khuyến khích ở
hầu hết các lĩnh vực, xuất phát từ quan niệm “trí tuệ tập thể bao giờ cũng sáng
suốt hơn trí tuệ của mỗi cá nhân”. Người ta coi các nhóm làm việc là nhân tố cơ
bản tạo nên hiệu quả của vốn nhân lực trong một tổ chức. Nhưng làm thế nào để
có kỹ năng làm việc nhóm thành thục nhằm phát huy triệt để khả năng của mỗi
cá nhân và sự phối hợp khi hoạt động trên mọi phương diện? Đó chính là vấn đề
đặt ra đối với chuyên đề này. Một cách hiểu khái quát nhất, nhóm là tập hợp các
thành viên có số lượng từ hai người trở lên, có giao tiếp trực diện, có kỹ năng
bổ sung cho nhau, có sự chia sẻ mối quan tâm hoặc mục đích chung.
2. Ý nghĩa của làm việc nhóm.
2.1. Phân cơng cơng việc.
Hoạt động nhóm ngày càng trở thành một yêu cầu thiết yếu trong các tổ
chức với mục tiêu để phân công công việc và phối hợp cơng việc. Trong thực tế
có những công việc mà một cá nhân không đủ khả năng giải quyết hoặc giải
quyết hiệu quả khơng cao, vì thế, lựa chọn làm việc nhóm là sự phương pháp
thực hiện cơng việc hợp lý nhất. Theo đó, mỗi thành viên trong nhóm sẽ tham
gia đóng góp vào nội dung làm việc chung của nhóm để đảm bảo hồn thành
nhiệm vụ đối với vấn đề và yêu cầu công việc mà nhóm được giao. Mỗi thành
viên khi tiếp nhận phần việc của mình sẽ buộc phải có sự tương tác với cơng
việc của các thành viên khác trong nhóm. Phân cơng công việc không tạo nên
những hoạt động độc lập mà thực chất là sự phân công phối hợp.
2.2. Quản lý và kiểm sốt cơng việc.
Làm việc nhóm cũng để1 tăng cường quản lý và kiểm sốt cơng việc, bởi vai
trị và trách nhiệm của nhóm sẽ khiến các thành viên của nhóm phải có sự xem
xét tồn diện cơng việc được giao. Đối với những cơng việc địi hỏi phải có
quyết định rõ ràng, làm việc nhóm sẽ giúp giải quyết vấn đề một cách tối ưu

nhất, từ đó giúp tổ chức có những quyết định tốt nhất. Trong nhóm, hoạt động
của mỗi thành viên sẽ được kiểm soát bằng những quy chế làm việc đã được cả
nhóm thống nhất. Với tư cách là một cá nhân làm việc trong một nhóm, mỗi
thành viên sẽ chịu sự quản lý của người phụ trách nhóm, điều chỉnh hành vi giao
tiếp, giải quyết vấn đề theo khuôn khổ quy chế đã đề ra. Cơng việc, vì vậy, sẽ
được tiến hành trơi chảy và đồng bộ, có sự phối hợp nhịp nhàng.
2.3. Giải quyết vấn đề và ra quyết định .
Làm việc nhóm là dịp để mỗi cá nhân đóng góp ý tưởng với những phát kiến
của mình. Những vấn đề do một cá nhân không thể giải quyết sẽ có sự tham gia
đề xuất ý kiến, giải pháp của nhóm. Từ những ý kiến, quan điểm và giải pháp
khác nhau, thơng qua hoạt động nhóm sẽ thống nhất các nội dung, vấn đề về một
mối, tránh được sự chủ quan, độc đốn. Quyết định cuối cùng của nhóm khơng
bao giờ là của một thành viên bởi đó là thành quả làm việc của cả nhóm.
2.4. Thu thập thơng tin và các ý tưởng.
Làm việc nhóm là q trình thu nạp thông tin và các ý tưởng hiệu quả nhất.
Mỗi thành viên trong quá trình làm việc tham gia đóng góp ý kiến cũng tức là
cung cấp thơng tin liên quan đến các vấn đề cần giải quyết. các thông tin được
chia sẻ sẽ làm được bổ sung và làm phong phú nguồn tư liệu cần thiết phục vụ
cho nội dung vấn đề nhóm cần giải quyết. Cũng chính trong q trình làm viêc
nhóm, các ý tưởng khác nhau sẽ được đề xuất, tạo nên sự đa dạng trong việc
kiếm tìm các giải pháp cho vấn đề cần giải quyết. Nhờ đó nhóm có cơ hội lựa
chọn nhiều hơn cho những quyết định cuối cùng.
2.5. Xử lý thông tin.
Thực chất của việc xử lý thông tin là trên cơ sở các nguồn dữ liệu, cứ liệu
đã được cung cấp, nhóm sẽ phải lựa chọn những thơng tin thiết yếu, liên quan
trực tiếp đến vấn đề nhóm cần giải quyết. Việc xử lý thơng tin sẽ do tập thể
nhóm quyết định với cái nhìn đa chiều, đa diện và đảm bảo tính khách quan.
2

Nguồn thơng tin và các ý tưởng đa dạng địi hỏi việc xử lý thơng tin phải nhanh

chóng và chuẩn xác. Sự tham gia của các thành viên trong nhóm thực chất
hướng tới tiêu chí này.


2.6. Phối hợp, tăng cường sự tham gia và cam kết.
Một nhóm hiệu quả sẽ là nhóm có sự phối hợp chặt chẽ, tăng cường được sự
tham gia của các thành viên trong nhóm, thậm chí là sự tham gia của những
người ngồi nhóm theo sự thống nhất trao đổi, học hỏi của cả nhóm. Nhóm phối
hợp tốt là nhóm phát huy được tối đa khả năng của các thành viên vì mục tiêu
chung của nhóm. Giữa các thành viên có sự ăn ý, nhịp nhàng, hỗ trợ cùng giải
quyết vấn đề. Nhóm phối hợp tốt là nhóm mà các thành viên đều tuân thủ theo
những cam kết đã được thơng qua trước cả nhóm, khơng có quan điểm cá nhân
trong quyết định cuối cùng của nhóm.
2.7. Đàm phán và giải quyết xung đột.
Làm việc nhóm sẽ tăng cường các mối quan hệ giao tiếp. Mọi ý kiến cá
nhân đưa ra đều được xem xét trên quan điểm của cả nhóm, vì vậy, mọi ý kiến
phải tìm kiếm được sự đồng thuận của các thành viên trong nhóm. Để thuyết
phục các thành viên khác, những ý kiến, giải pháp đưa ra phải dựa trên sự
thương thuyết với những luận điểm, luận cứ và luận chứng xác đáng. Nhờ đó kỹ
năng đàm phán được phát huy. Mặt khác trong trường hợp các quan điểm trái
chiều khi xuất hiện trong nhóm cũng sẽ được điều tiết bởi sự thống nhất cuối
cùng của nhóm, tránh nảy sinh xung đột, nhất là xung đột cá nhân có thể xảy ra.
2.8. Thoả mãn nhu cầu quan hệ xã hội và tăng cường ý thức về bản thân trong
các mối quan hệ với những người khác.
Làm việc nhóm đáp ứng được nhu cầu quan hệ xã hội. Q trình làm việc
nhóm cũng là q trình kết nối, tìm hiểu về nhau của các thành viên trong cùng
một nhóm, đồng thời cũng là q trình tự ý thức của bản thân mỗi người trong
mối tương quan với các thành viên khác của nhóm. Mỗi thành viên nhóm có cơ
hội bộc lộ năng lực, trình độ, thậm chí cá tính của mình, đồng thời cũng có sự
nhìn nhận, đánh giá những biểu hiện của người khác trong nhóm, từ đó điều

chỉnh hành vi, ngơn ngữ, thậm chí cả tính cách cho phù hợp với tập thể nhóm,
3

2.9. Nhận được sự giúp đỡ trong việc thực hiện mục tiêu cụ thể.
Thơng qua nhóm, mỗi cá nhân có cơ hội tự điều chỉnh mình trên cả phương
diện giao tiếp, khả năng phối hợp và kiến thức, nhận được sự giúp đỡ trong việc


thực hiện mục tiêu cụ thể. Thế mạnh trong khả năng và trình độ được phát huy,
và bên cạnh đó những điểm yếu của mỗi cá nhân cũng sẽ được khắc phục.
2.10. Chia sẻ, thông cảm khi cùng tạo nên một thành quả lao động cụ thể.
Nhóm cũng là nơi có thể chia sẻ, thơng cảm và tìm được sự cộng hưởng khi
cùng tạo nên một thành quả lao động cụ thể. Làm việc theo nhóm có thể giảm
được một số nhân sự, khâu trung gian nên hoạt động của tổ chức linh hoạt hơn
trong mọi điều kiện khác nhau, kể cả trong bối cảnh biến đổi mạnh, nhờ đó nắm
bắt cơ hội và giảm thiểu được nhiều nguy cơ nguy cơ. Ý thức về trách nhiệm cá
nhân trong nhóm, thành quả cơng việc của nhóm ảnh hưởng trực tiếp đến từng
cá nhân đã tạo nên sự đồng cảm giữa các thành viên trong nhóm. Các thành viên
sẽ có chung niềm vui, nỗi buồn và những bài học quý giá trong và sau khi làm
việc nhóm.
Từ những cơ sở lý luận về nhóm và hoạt động nhóm trên đây. Tơi nhận thấy
rằng việc “giáo dục, rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm cho trẻ mẫu giáo 5 -6
tuổi trong trường Mầm non” là một vấn đề mang tính cấp thiết. Nhằm giúp trẻ
biết cách hoạt động nhóm thành thạo từ đó trẻ chủ động hơn trong mọi hoạt
động học tập cũng như trong cuộc sống sau này. Đây cũng là điều kiện cần có để
chuẩn bị tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1 được dễ dàng hơn.
II. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN TẠO RA SÁNG KIẾN.
- Trong quá trình thực hiện SKKN tơi đã sử dụng các nhóm phương pháp tiếp
cận để tạo ra sáng kiến như sau:
+ Phương pháp lý luận : Qua nghiên cứu sách vở, chuyên đề tài liệu có liên quan

đến việc giáo dục kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ em mầm non.
+ Phương pháp nghiên cứu thực tiễn : Quan sát các hoạt động trong ngày của trẻ
lớp mình và qua các giờ hoạt động của đồng nghiệp.
+ Phương pháp thu thập thông
tin: Tôi thực hiện cuộc phỏng vấn với giáo viên,
4
đồng thời hỏi trẻ một số câu hỏi trẻ một số câu hỏi liên quan đến kỹ năng năng
làm việc nhóm của trẻ.
+ Phương pháp thống kê toán học.


III. MỤC TIÊU.
Tôi đưa ra sáng kiến “Một số biện pháp giáo dục, rèn luyện kỹ năng làm
việc nhóm cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại l trường Mầm non ”. Nhằm giúp trẻ
biết bày tỏ ý kiến của mình, biết phân chia cơng việc cho người khác, biết hợp
tác với bạn trong khi chơi, biết diễn đạt ý tưởng của cả nhóm, biết tơn trọng ý
kiến của bạn, biết giải quyết xung đột trong khi chơi.Từ đó, tạo hứng thú cho trẻ
tham gia các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.

5


CHƯƠNG II: MÔ TẢ SÁNG KIẾN
I. NÊU VẤN ĐỀ.
Trong giai đoạn hiện nay, xu hướng làm việc nhóm đang được khuyến khích
ở hầu hết các lĩnh vực, xuất phát từ quan niệm “trí tuệ tập thể bao giờ cũng sáng
suốt hơn trí tuệ của mỗi cá nhân”. Người ta coi các nhóm làm việc là nhân tố cơ
bản tạo nên hiệu quả của vốn nhân lực trong một tổ chức. Nhưng làm thế nào để
có kỹ năng làm việc nhóm thành thục nhằm phát huy triệt để khả năng của mỗi
cá nhân và sự phối hợp khi hoạt động trên mọi phương diện? Đó chính là vấn đề

đặt ra đối với con người. Một cách hiểu khái quát nhất, nhóm là tập hợp các
thành viên có số lượng từ hai người trở lên, có giao tiếp trực diện, có kỹ năng bổ
sung cho nhau, có sự chia sẻ mối quan tâm hoặc mục đích chung.
Từ thời tiền sử, con người muốn tồn tại phải hình thành các nhóm như: như
nhóm chống thú dữ, nhóm cùng săn bắn hái lượm. Từ nhỏ chúng ta đã sống
trong gia đình, nhóm bạn bè hàng xóm, cùng lớp học, cùng lứa tuổi ...Con người
là sinh vật xã hội, điều đó có nghĩa là chúng ta khơng thể sống và làm việc một
mình.
Ngay từ khi sinh ra ra, chúng ta đã gắn mình với một nhóm cơ bản nhất đó
là “gia đình”. Sau đó, khi lớn lên bước vào nhà trường chúng ta sẽ có những
người bạn và nếu phù hợp6sẽ tạo thành các nhóm bạn. Bản thân chúng ta với
năng lực và tính cách sẽ có những ảnh hưởng lên nhóm, đồng thời chịu những
tác động của bạn bè cả về điều tốt lẫn đường xấu. Nhờ các hoạt động và sự


tương tác giữa các thành viên trong nhóm, chúng ta vừa phát triển những kỹ
năng cá nhân, thu thập những kiến thức, kinh nghiệm cho bản thân. Đồng thời
góp phần vào các hoạt động đem lại những giá trị về vật chất và tinh thần cho
tập thể, cộng đồng.
Bắt đầu từ tuổi mẫu giáo hoạt động chủ đạo của trẻ là vui chơi vì trẻ đã có
nhu cầu muốn chơi, làm việc cùng nhau và khả năng này sẽ phát triển tốt hơn ở
các lứa tuổi sau. Trong lớp, trẻ nhỏ hay được yêu cầu cùng bạn hoàn thành một
nhiệm vụ nào đó và kể cả khi chơi các trị chơi thì hầu hết các trị chơi cũng cần
đến sự hợp tác giữa các thành viên trong một đội. Là thành viên trong nhóm
điều này sẽ giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội - biết lắng nghe ý kiến của
người khác, giải quyết mâu thuẫn trong nhóm, động viên đồng đội và thậm chí
là khích lệ tinh thần của mọi người khi nhóm phạm sai lầm. Tất cả những kỹ
năng đó sẽ là cơng cụ hữu hiệu để trẻ dễ dàng kết bạn ở trường và ở nhà. Những
trẻ hịa đồng thường là những trẻ có những thuận lợi trong giao tiếp xã hội và
hoạt động nhóm đóng vai trị quan trọng trong việc hình thành lợi thế đó ở trẻ.

Trong mỗi chúng ta đều hiểu được vai trị quan trọng của việc hình thành kỹ
năng làm việc nhóm cho trẻ mầm non nhưng một thực tế đặt ra là làm sao để
làm việc nhóm có hiệu quả. Bên cạnh đó, do đặc thù của trẻ mầm non mong
muốn chơi với bạn, giao lưu với bạn nếu trẻ khơng biết cách làm việc nhóm,
thiếu kỹ năng, thiếu kinh nghiệm, hoạt động mất nhiều thời gian mà kết quả đạt
được không cao. Làm sao nếu trẻ làm việc theo nhóm mà khơng biết cùng nhau
hợp tác chia sẻ, thỏa thuận thì nếu trẻ làm việc cùng nhau sẽ gây ra những xung,
đột bất hịa trong hoạt động và khơng làm được nhiệm vụ được giao.
Hiện nay, giáo dục mầm non đang đặt mục tiêu chú trọng dạy trẻ các kỹ
năng. Nhưng trên thực tế, kỹ năng của trẻ vẫn chưa đạt so với mục tiêu trong đó
7

có kỹ năng làm việc nhóm. Thực tế, ở trường mầm non giáo viên đã tổ chức dạy
học theo nhóm, trẻ cũng chơi theo nhóm ở các góc chơi riêng, trong các hoạt
động hàng ngày. Nhưng kỹ năng của trẻ còn rất yếu. Trẻ MG 5 tuổi rất thích tìm


hiểu về thế giới xung quanh thích chơi với các bạn, có nhu cầu giao lưu thích thể
hiện mình trong nhóm bạn, dần dần trẻ ngày càng ý thức mình là một thành viên
trong tập thể chúng dành thời gian để tạo dựng và giữ vững vị trí với các trẻ
đồng trang lứa. Chúng cũng dễ dàng sử dụng vốn từ vựng của mình để khen,
chê, chỉ những trẻ khác nhằm hướng sự chú ý của bạn vào khả năng của chúng
và thuyết phục các bạn trong nhóm chấp nhận ý tưởng của mình. Tuy nhiên,
việc bất đồng ý kiến giữa trẻ với trẻ vẫn xảy ra thường xuyên.
Xuất phát từ những lý do nêu trên nên tôi chọn vấn đề nghiên cứu “Một số
biện pháp giáo dục, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ mẫu giáo 5 – 6
tuổi tại lớp 5 tuổi D trường mầm non Văn Bán mà tôi đang phụ trách”.
1. Thực trạng của vấn đề giáo dục, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm cho

trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi trong trường mầm non.

1.1 Thuận lợi:
Năm học 2019 - 2020 tôi được phân công phụ trách lớp 5 tuổi D.
- Ngay từ khi nhận lớp tôi đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám
hiệu nhà trường về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và đầu tư về cơ sở vật chất.
- Trường là trường đạt chuẩn quốc gia, có khn viên rộng, khang trang sạch sẽ. Lớp
học có đủ diện tích, có các góc chơi và đồ chơi đầy đủ.
- Số trẻ trên lớp là 36 trẻ. Số trẻ đi học đều đạt tỷ lệ chuyên cần , bé ngoan cao, hầu
hết trẻ lớp tôi rất mạnh dạn, tự tin, thơng mimh, nhanh nhẹn thích tham gia các
hoạt động.
- Bản thân tôi là một giáo viên trẻ, có năng lực trách nhiệm và trình độ chun mơn
trên chuẩn, có khả năng ứng dụng và tiếp cận cơng nghệ thơng tin, internet tốt. Ln
cố gắng trong q trình tự học tự rèn luyện và tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo
dục trẻ. tơi hiểu được rằng làm việc nhóm là một trong những cách giúp con
8

người làm việc, học tập chủ động hơn và có kết quả hơn. Sự hợp tác trong công
việc, học tập và nghiên cứu là một trong những phương pháp tốt nhất để đi đến
thành cơng. Do đó, tơi cố gắng áp dụng những phương pháp đơn giản nhất,


mang lại hiệu quả cao đối với việc hình thành kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ
trong từng hoạt động.
- Tôi luôn nghiên cứu và tuyên truyền tới các bậc phụ huynh biết về việc giáo dục
rèn luyện, kỹ năng sống cho trẻ đặc biệt là kỹ năng làm việc nhóm và những thói
quen tốt cho trẻ để phụ huynh cùng phối hợp giáo dục các cháu khi ở nhà.
- Từ khi ra trường tôi đã được đứng lớp trực tiếp chăm sóc và dạy dỗ các cháu,
tích lũy được nhiều kinh nghiệm. Nên tôi cũng phần nào nắm bắt được tâm lý
của trẻ và có một số kinh nghiệm để có thể hình thành kỹ năng làm việc nhóm
cho trẻ trong từng hoạt động.
1.2 Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế

- Với giáo viên:
+ Bản thân tôi chưa được tham gia các lớp bồi dưỡng cũng như tiếp cận nhiều
tài liệu sách báo về giáo dục kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ để học tập, nghiên
cứu và tham khảo.
+ Giáo viên chưa tạo dựng được môi trường để trẻ có nhiều cơ hội tham gia hoạt
động nhóm, các hoạt động chưa được xây dựng một cách khoa học, cịn mang
tính chất tình huống, nhất thời, chưa có có hệ thống, chưa theo hướng tích hợp
với các hoạt động chơi trong ngày. chưa thật sự đầu tư đồ dùng, đồ chơi cho trẻ ;
chưa chủ động tuyên truyền, phối hợp với nhà trường và xã hội trong việc rèn
luyện kỹ năng làm việc theo nhóm cho trẻ.
- Với trẻ:
- Trẻ trong lớp tôi đa số sống trong khu đặc biệt khó khăn: 35/36 cháu thuộc diện
hộ nghèo, cận nghèo và khu đặc biệt khó khăn, nên việc nhận thức về giáo dục
mầm non của các bậc cha mẹ trẻ còn hạn chế, phụ huynh cho rằng trẻ mầm non
khơng cần học kỹ năng sống vì các cháu cịn nhỏ đã người lớn làm thay.
- Trong lớp cịn có trẻ nói ngọng, nói lắp, quá nhút nhát, thiếu kỹ giao tiếp, đi
học cịn khóc....

9

- Một số trẻ do ảnh hưởng q nhiều từ gia đình “ln có tư tưởng chỉ biết riêng
mình, ln đặt lợi ích cá nhân lên trên, khơng quan tâm lợi ích tập thể”. Nên trẻ


phần nào bị ảnh hưởng chỉ biết mình và hình thành ở trẻ tính ích kỷ khơng biết
hợp tác chia sẻ cùng bạn.
- Đầu năm qua khảo sát thực tế tại lớp tơi thấy kỹ năng làm việc theo
nhóm của trẻ lớp tơi cịn yếu. Qua bảng khảo sát thực trạng (Bảng 1) thì đa số
trẻ chưa có các kỹ năng khi làm việc theo nhóm, đa số các tiêu chí đều chưa đạt
50%.

Bảng 1: Kết quả khảo sát kỹ năng làm việc nhóm của trẻ lớp 5 tuổi D tại thời
điểm tháng 9/2019.( Chưa áp dụng sáng kiến).
Stt TIÊU CHÍ

Đạt

Số trẻ
1
Kỹ năng phát biểu ý kiến
16/36
2
Kỹ năng biết tơn trọng ý kiến của bạn 12/36
3
kỹ năng phân chia công việc
8/36
4
Kỹ năng kỹ năng hợp tác
18/36
5
Kỹ năng phát biểu ý tưởng của cả 8/36
nhóm
6
Kỹ năng tự giải quyết xung đột trong 10/36
nhóm.
- Với phụ huynh:

Chưa đạt
Tỷ lệ %
44%
36%

22%
56%
22%

Số trẻ
20/36
21/36
25/36
15/36
25/36

Tỷ lệ %
56%
64%
78%
44%
78%

28%

26/36

82%

Nhận thức của phụ huynh về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đặc biệt là kỹ năng
làm việc nhóm cịn hạn chế. Phụ huynh ln tự mình đưa ra quyết định thay con.
Và bao bọc con quá nhiều nên vơ tình tạo cho trẻ tính ích kỷ, thụ động và nhất
mực coi mình là nhất khơng chia sẻ hay quan tâm bất cứ ai…
1.3. Tính cấp thiết của sáng kiến.
Dạy con tầm quan trọng của làm việc nhóm ngay từ khi con cịn nhỏ sẽ rất có

ích cho sự phát triển về lâu dài của con và có thể giúp cho mọi việc mà con làm
sau này trở nên dễ dàng hơn. Có rất nhiều người lớn chỉ bắt đầu học làm việc
nhóm một cách hiệu quả khi họ trưởng thành, và có khơng ít người trong số đó
vẫn chưa thực sự làm quen được với việc này. Những trẻ em được dạy cách làm
việc nhóm ngay từ khi còn nhỏ sẽ trở nên cởi mở hơn đối với chuyện phải hợp
10

tác với người khác, tránh được việc chỉ biết đến cái tơi của mình và sẽ lưu giữ
được những kỹ năng này khi bé lớn lên và bước ra ngoài xã hội trong tương lai.


Tương lai chứa đựng những phần thưởng lớn cho những ai biết cách làm việc
nhóm tốt. Hầu hết các doanh nghiệp hiện nay đều nhận thức được rằng năng lực
hoạt động nhóm là một kỹ năng cần thiết, và là một điều kiện không thể thiếu
trong công việc. Và những người thể hiện được kỹ năng làm việc nhóm tốt sẽ có
nhiều cơ hội việc làm hơn.
Vì vậy, việc “giáo dục, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ mẫu giáo 5 –
6 trong trường mầm non” là một nhiệm vụ mang tính cấp thiết địi hỏi giáo
viên phải thực hiện ngay từ bậc học mầm non nhằm hình thành và phát huy tính
tích cực chủ động sáng tạo cho trẻ sau này.
II. GIẢI PHÁP ĐỂ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN.
Giải pháp 1:Xác định các kỹ năng cần giáo dục, rèn luyện cho trẻ khi làm
việc nhóm:
Kỹ năng làm việc nhóm cần được giáo dục ngay từ khi trẻ cịn học mẫu giáo,
tuy nhiên điều này chưa được chú ý đúng mức. Tất cả các nhà trẻ mẫu giáo hầu
hết chỉ được trang bị các đồ chơi chơi như cầu trượt, đu quay, cầu bập bênh,
những trị chơi đó rất khó bố trí chơi theo nhóm. Cần hình thành nhiều hoạt
động, cũng như trị chơi sao cho có thể chia trẻ thành nhóm, tạo sự đồn kết và
thi đua giữa các nhóm, với tiêu chí vừa nêu trên thì tơi xin trình bài: Một số biện
pháp hình thành kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi mà tơi đã

thực hiện được.
Có thể nói các kỹ năng sống cho trẻ gồm rất nhiều kỹ năng để trẻ có thể tồn
tại trong xã hội, nhưng tơi xin chú trọng đến kỹ năng làm việc nhóm của trẻ. Vì
theo tơi được biết trong hoạt động học tập và hoạt động xã hội ngày nay, vai trò
của hoạt động nhóm chiếm vị trí vơ cùng quan trọng. Sau đây là một số kỹ năng
cần có để trẻ có thể hoạt động nhóm một cách tích cực nhất và đạt hiệu quả cao
nhất.

11

Làm việc nhóm với trẻ nhỏ khơng cịn là việc xa lạ với trẻ nữa, chính vì vậy
việc giáo dục, rèn luyện một số kỹ năng làm việc nhóm sẽ giúp trẻ rất nhiều


trong việc học hỏi cũng như chơi, góp phần hình thành đức tính tốt cho trẻ sau
này.
Những kỹ năng này giáo viên phải chú ý rèn cho trẻ một cách nhẹ nhàng
từng bước, tôi đã rèn cho trẻ khi bước vào giai đoạn mà trẻ sẵn sàng cùng bạn
tham gia mọi hoạt động, nghĩa là không phải ở cái giai đoạn hình thành kỹ năng
làm việc nhóm trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ ở trường, vì đây là giai đoạn
cho trẻ làm quen với việc làm việc cùng nhau để vui hơn và nhanh hơn, tôi chưa
muốn tạo áp lực cho trẻ làm việc nhóm là phải như thế này như thế kia mới
được.
Bắt đầu vào giai đoạn kế tiếp tơi từ từ uốn nắn trẻ để trẻ có được những kỹ
năng cần thiết để làm việc nhóm có hiệu quả hơn. Bằng những lời nói nhẹ
nhàng, góp ý trên thực tế từng trẻ sau mỗi hoạt động và thậm chí có những trẻ
phải góp
ý riêng để trẻ khơng bị mất tự tin.
Sau đây là một số kỹ năng cần hình thành cho trẻ khi làm việc nhóm:
1. Giáo dục, rèn luyện kỹ năng phát biểu ý kiến của mình:

Trẻ hiểu và biết vấn đề đó là một chuyện tốt, nhưng bé có mạnh dạn tự tin nói
lên suy nghĩ của mình hay khơng mới là điều quan trọng. Trẻ cần đưa ra ý kiến,
suy nghĩ riêng của cá nhân mình trong nhóm, đồng thời đưa ra ý kiến đồng ý
hay khơng đồng ý.
Tơi đã rất khó khăn để rèn kỹ năng này cho trẻ, vì một số trẻ cịn rụt rè nhút
nhát chưa dám đưa ra chính kiến, một phần chưa quen, một phần sợ sai. Cô giáo
cần quan tâm đến những trẻ này động viên trẻ nói, nếu trẻ khơng nói cơ gợi ý
cho trẻ nói để bàn luận cùng nhóm, dần dần trẻ sẽ quen và mạnh dạn phát biểu,
nêu lên ý kiến của mình khi làm việc nhóm. Cơ cũng cần cho trẻ hiểu lợi ích khi
mình đưa ra ý kiến, nhận xét trong nhóm mới có thể đạt được kết quả tốt cho
nhóm.

12

Ví dụ: Bé Phương Linh lúc chơi thì nói nhiều nhưng khi vào hoạt động nhóm cứ
ngồi xem, khơng tham gia đóng góp ý kiến. Nhưng khi tơi đến khuyến khích


khơi gợi cho bé trả lời, qua 3 tuần bé đã có tiếng nói tham gia khi hoạt động
nhóm.

Bé Phương Linh phát biểu ý kiến
2. Giáo

dục, rèn luyện kỹ năng biết tôn trọng ý kiến của bạn:
Dạy trẻ biết tôn trọng ý kiến của bạn, hướng dẫn cho trẻ những cách thức

giải quyết các vấn đề, không được bác bỏ ý kiến của các bạn trong khi làm việc,
phải thống nhất cả nhóm để có kết quả cuối cùng chứ khơng phải mình cứ tùy
tiện làm theo ý mình và bắt cả nhóm phải chấp nhận.

Hoạt động nhóm quan trọng nhất là phải thống nhất nhiều ý kiến để có thể
giải quyết vấn đề một cách tốt nhất. Do vậy cần dạy trẻ biết tôn trọng ý kiến của
đồng đội, không được bỏ qua bất cứ ý kiến nào. Điều này đơi khi người lớn
cũng khó có thể làm được, nên với trẻ cần phải có thời gian để rèn kỹ năng này
cho trẻ.
Tôi thường xuyên nhắc nhở trẻ phải để tất cả các bạn trong nhóm trình bày ý
kiến riêng của mình cho cả nhóm nghe, nếu ý kiến đó khơng hợp thì chỉ có cả
nhóm mới có quyền không chấp nhận thực hiện theo, chứ không cá nhân ai có
quyền tự ý bác bỏ ý kiến của bạn mình khi chưa được nhóm thống nhất.
13

Ví dụ: Bé Phong thơng minh, lanh lợi nên khi có bé trong nhóm nào thì nhóm đó
rất sơi nổi, nhưng bé hay lớn tiếng la bạn khi bạn nói sai. Tơi đã gặp riêng bé để
nói nhưng phải nhẹ nhàng khơng thì bé sẽ bị mất tự tin trong các hoạt động sau


vì bị cơ nhắc nhở (cơ la), tơi khen bé giỏi thông minh, biết giúp đỡ bạn, nhưng
lần sau con nhớ đừng lớn tiếng với bạn, con biết bạn nói khơng đúng con phải
giải thích cho bạn hiểu, con la và hét lên “không phải như vậy” bạn sẽ buồn lắm
và từ lần sau khơng muốn cùng nhóm với con nữa bạn sẽ khơng dám nêu ý kiến
của mình thì sau. Những lần sau đó có lúa bé cũng quên lớn tiếng sau đó nhớ lại
và nói nhỏ lại và tơi cịn nghe bé xin lỗi bạn.
3.Giáo dục, rèn luyện kỹ năng phân chia công việc:
Dạy trẻ phân chia công việc khi thực hiện làm việc nhóm, dạy trẻ cách phân
cơng cụ thể cho từng bạn, có thể theo năng lực đã nhận thấy được, trẻ khơng có
quyền giành việc của bạn, tránh tình trạng ơm hết việc khi trẻ nhận thấy việc đó
q dễ, khơng cần ai giúp đỡ, hay do trẻ không coi trọng năng lực của bạn mình.
Giáo viên cần giải thích cho tất cả trẻ hiểu rằng khi đã cùng chung một nhóm thì
cá nhân nào cũng phải được giao một công việc cụ thể để giúp nhóm hồn thành
nhiệm vụ.

Giáo viên cần giáo dục trẻ phải có tinh thần kỷ luật khi tham gia trong nhóm,
phần cơng việc được giao thì khơng được tranh giành trao đổi với bạn, trừ khi
làm không được và được nhóm đồng ý giao nhiêm vụ khác cho mình.
Ví dụ: Trong lớp, tôi phân chia lớp thành 3 tổ ngay từ đầu năm, trong q
trình đứng lớp tơi nhận thấy trong tổ có một số bạn nhanh nhẹn hoạt bát tơi đã
phân cơng làm nhóm trưởng. Tơi giao nhiệm vụ cho từng tổ mỗi tuần một tổ
trực nhật : Phụ giúp cô kê bàn học bài, kê bàn ăn, chuẩn bị chỗ ngủ, quét nhà,
lau dọn bàn ăn. Khi đầu tuần tôi phân công: Tuần này, tổ 2 trực nhật nhé. Và
Kim Ngân con hãy phân công nhiệm vụ cho các bạn.
Và bạn nhóm trưởng sẽ phân cơng từng bạn làm nhiệm vụ. Ví dụ: Bạn Nhung
sẽ lau bàn, bạn Hùng, Thái, Tuấn, Kiên kê bàn. Bạn Giang, Tuyết lấy khăn lau
tay, bạn Phương sẽ quét nhà… Tất nhiên trong q trình tổ trưởng phân cơng sẽ
có bạn tự nhận cơng việc mà khơng cần bạn phân chia. Ví dụ: tôi quan sát thấy
14

khi bạn Ngọc Anh chuẩn bị phân công Bạn Phương đứng lên nhận: Tớ sẽ quét
nhà nhé….


Bé Kim Ngân tổ 2 đang phân chia công việc trực nhật của tổ
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phân cơng như vậy trẻ sẽ nhớ nhiệm vụ
của mình và không tranh giành với bạn khác.
4.Giáo dục, rèn luyện kỹ năng hợp tác với bạn:
Hợp tác cùng bạn là kỹ năng quan trọng nó rất cần thiết trong hoạt động
nhóm, nếu khơng hợp tác với nhau thì khơng hể gọi là làm việc nhóm được.
Trong một nhóm, mặc dù công việc đã được phân công nhưng những phần công
việc của mỗi cá nhân đều có liên quan với các bạn trong nhóm, nó tương tác với
nhau để giúp nhóm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Giáo viên cần dạy cho trẻ thật sự hiểu rằng “mình làm việc nhóm là mình
vẫn có suy nghĩ riêng cách làm riêng, nhưng những suy nghĩ riêng của mình sẽ

chia sẻ nói cho cả nhóm biết, để các bạn trong nhóm cùng nhau xem xét, suy
nghĩ và cách làm đó có đúng khơng, và các bạn trong nhóm sẽ quyết định làm
theo cách đó hay chọn một cách khác tốt hơn của bạn mình; chứ khơng phải
15

mình trong nhóm mà tự ý làm theo cách riêng của mình khơng được sự đồng ý
của các bạn trong nhóm, nếu mình làm như vậy thì giống như mình đang làm
việc một mình chứ khơng cịn là làm việc nhóm nữa”. Vấn đề này giáo viên có


thể nhắc đi nhắc lại rất rất nhiều lần với trẻ, nhưng vẫn cứ phải nhắc cho trẻ thật
sự hiểu và nhớ.
Nếu trẻ đã biết như thế nào là hợp tác với bạn, thì trẻ sẽ biết giao lưu, quan
tâm đến tất cả các bạn khác nữa chứ không riêng là các bạn trong nhóm mình đã
q quen biết. Tránh tình trạng trong thời gian dài trẻ quen với các bạn cùng
hoạt động một nhóm, đã hiểu ý nhau làm việc tốt, khi trẻ đã có kỹ năng làm việc
cùng một nhóm. Giáo viên sẽ linh động cho trẻ được làm việc, được hợp tác với
tất cà cả các bạn trong nhóm tùy sự phân chia ngẫu nhiên, để trẻ có khả năng
thích nghi và hợp tác làm việc với tất cả mọi người nếu cần.
Ví dụ: Bước đầu tơi thường hướng dẫn gợi ý trẻ hoạt động theo tổ qua ba
chủ đề và chủ đề thứ tư tôi cùng trẻ chơi một trị chơi có tên là “bạn ở nhóm
nào”, cách chơi: Là mỗi sáng sau khi thể dục điểm danh xong cơ sẽ có một cái
hộp to trong đó có nhiều thẻ lơ tơ theo chủ đề, ví dụ chủ đề thực vật sẽ là những
chiếc lá, hoa, quả. Trẻ sẽ bốc thăm xem mình có thẻ lơ tơ nào thì suốt ngày hơm
đó các bạn có chiếc lá sẽ cùng chung nhau một nhóm, cùng hoạt động. Mục đích
của trị chơi này để trẻ có thể thích nghi và làm việc hòa hợp cùng hợp tác được
với tất cả các bạn trong lớp, chứ không đơn thuần chỉ quen và làm việc được
nhóm quen thuộc của mình từ trước. Trong q trình cơ giao nhiệm vụ cho
nhóm, các bạn nhanh nhẹn trong nhóm sẽ giúp các bạn kém hơn làm nhiệm vụ
để nhanh hoàn thành nhiệm vụ.


16

Hợp tác nhóm bạn trai và nhóm bạn gái trong hoạt động LQ với toán


5. Giáo dục, rèn luyện kỹ năng phát biểu ý tưởng của cả nhóm:
Nếu giáo viên đã rèn cho trẻ thành tạo những kỹ năng nêu trên thì đến kỹ
năng này cũng khơng gặp nhiều khó khăn. Đây chính là việc trẻ phải thống nhất
ý kiến của tất cả các bạn trong nhóm trước khi hồn thành cơng việc và đưa ra
kết quả cuối cùng. Việc này trẻ cần phải biết tổng hợp những kỹ năng trên và
khả năng thuyết phục cũng như việc quyết đoán của cá nhân trẻ.
Ở những lần hoạt động nhóm đầu tiên của trẻ cơ luôn luôn phải can thiệp
giúp đỡ trẻ, gợi ý cho trẻ cách thống nhất ý kiến của các bạn, đưa ra ý kiến cuối
cùng mà cả nhóm sẽ đồng tình. Trong một nhóm khơng khó để thấy được sẽ có
một trẻ luôn trội hơn, mạnh dạn hơn các bạn để điều tiết cơng việc của các bạn
trong nhóm đó chính là nhóm trưởng. Nhóm trưởng sẽ quyết định đưa ra cách
làm tốt nhất và kết quả cuối cùng cho nhóm mình, nhóm trưởng này sẽ được cơ
chú ý đến và hướng dẫn cách tổng hợp ý kiến lấy kết quả cuối cùng và quan
trọng nhất là phải mạng dạn lên thay mặt nhóm trình bày kết quả của nhóm
mình. Nhiều trẻ có thể phân chia cơng việc cho các bạn thật tốt, biết tìm ra kết
quả đúng nhưng lên trước lớp trình bày thì rất rụt rè, và vấn đề này lại cần phải
có thời gian cho trẻ quen dần, cơ phải động viên khuyết khích trẻ rất nhiều.
Ví dụ: Thực tế lớp tơi có các bé Bảo Anh và bé Hồng khi hoạt động nhóm rất
năng nổ, nhanh nhẹn, nhưng đến phần trình bày trước lớp thì cả hai đều rụt rè
khơng dám nói một lời, bé Hồng cịn nói lí nhí và ấp úng cịn Bảo Anh thì cứ
im lặng. Qua nhiều lần được sự hướng dẫn khuyến khích của tơi cùng sự cổ vũ
của bạn thì giờ bé Bảo Anh và Hoàng rất tự tin, khi lên trình bày trước lớp thì
mạnh dạn nói to rõ.
Kỹ năng nói trước đám đơng cũng là một kỹ năng quan trọng để mang lại cơ

hội và sự thành công cho trẻ sau này khi bước vào xã hội ngày càng phát triển
như hiện nay. Vì vậy, cần phải quan tâm rèn luyện cho trẻ từ bây giờ.
17


Bé Tiến Anh phát biểu cách tách gộp bút chì của nhóm
6. Giáo dục, rèn luyện kỹ năng tự giải quyết xung đột trong nhóm.
Tranh cãi là điều tất yếu xảy ra trong bất cứ mối quan hệ nào và điều này
cũng có thể xảy đến với trẻ ở nhóm chơi. Với trẻ, gây lộn với bạn nhiều lần sẽ
làm trẻ mất niềm tin về bạn bè. Nó cũng khiến trẻ bị hạn chế kỹ năng giao tiếp,
kỹ năng xây dựng tình bạn trong nhóm..
Chính vì vậy, trong mọi hoạt động nhóm. Tơi ln để trẻ tự giải quyết mọi vấn
đề mà trẻ gặp phải trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tơi giao. Từ đó, giúp trẻ
hình thành kỹ năng tự giải quyết xung đột phát sinh trong nhóm một cách hài
hịa mà ở đó cơ chỉ tham gia là người tư vấn.
Ví dụ: Trong lúc chơi nhóm tại góc học tập. Bé Ngọc Anh thưa cơ: Bạn Văn
Kiên không chịu chia đồ chơi với bạn Hiền. Bản thân tơi lúc này đến bên nhóm
đó hỏi.
- Các con có nhớ cô giáo dạy đến lớp phải chơi thế nào khơng?
18
- Trẻ trả lời: Chơi đồn kết
với bạn bè ạ?

- Vậy đoàn kết phải thế nào?


- Sau khi trẻ trả lời xong. Cô chỉ cần nói: Nhóm con cơ thấy chưa đồn kết
đâu. Bây giờ, các con sẽ phải tự giải quyết vấn đề này tý nữa cô sẽ quay lại kiểm
tra?. Và sau khi quay lại, cô đã thấy bạn Kiên đã chia đồ cho bạn Hiền. Cô sẽ
hỏi han và khen ngợi hành động chia se đồ chơi cho bạn là một hành động

tốt….và sẽ nêu gương cho các bạn khác.
Không phải trẻ nào cũng biết cách giải quyết những mâu thuẫn xung đột
trong nhóm, vấn đề này giáo viên cần chủ động bao quát trẻ để can thiệp kịp
thời, tránh để trẻ xảy ra xung đột vì trè cịn nhỏ chưa có sự kìm chế. Khi tham
gia làm việc nhóm có rất nhiều vấn đề phát sinh mà trẻ khó có thể giải quyết
theo hướng hợp lý, luôn cần sự giúp đỡ gợi ý cách giải quyết của cơ.
Ví dụ: Trong giờ khám phá khoa học tìm hiểu về cơ thể con người, đến giờ
trình bày của từng nhóm, trong nhóm 1 có cả 2 trẻ đều tranh nhau lên trình bày
cho nhóm (Bé Kiên, Bé Đạt) và Đạt với Kiên đánh nhau. Trong tình huống này
cơ bắt buộc phải can thiệp. Trước tiên, tơi khen ngợi tính mạnh dạn tự tin của 2
bạn. Tuy nhiên tơi phê bình vì hai bạn đánh nhau là khơng đồn kết, khơng nghe
lời cơ. Sau đó, tơi u cầu 2 bạn xin lỗi nhau và tơi gợi ý: “hai bạn sẽ cùng chơi
oẳn tù tì bạn nào thắng sẽ lên nói trước hoặc mỗi bạn trình bày một nửa hoặc
con có thể nhường nhịn nhau, khơng được tranh giành nhau”. Có rất nhiều vấn
đề phát sinh giáo viên khơng thể đốn trước được, chỉ có thể bao quát và gợi ý
cho trẻ cách giải quyết tốt nhất.
Trên đây, là một số kỹ năng chính cần có để trẻ có trẻ có thể tham gia làm
việc nhóm một cách hiệu quả nhất. Bên cạnh đó giáo viên cũng cần chú ý giúp
đỡ cho trẻ một số thói quen sau để việc hoạt động nhóm của trẻ tốt hơn và đạt
hiệu quả cao hơn. Không ngồi ỳ “ngồi mát ăn bát vàng” và ln đồng ý: Có
nhiều trẻ lười hoạt động hay do tính thụ động nên cứ ngồi đó cho có mặt và mọi
việc cứ để các bạn khác làm muốn là gì thì làm miễn nhiệm vụ nhóm được hồn
thành “ngồi mát ăn bát vàng”, có thể do tâm lý sợ nói sai, sợ bị bạn phản đối nên
19

không đưa ra ý kiến thật của mình dù khơng biết đúng hay sai vẫn cứ đưa tay tán
thành theo số đơng. Đây chính là thái độ có hại nhất cho nhóm. Giáo viên cần
hết sức chú ý đến những trường hợp này để có cách khắc phục riêng cho từng



trường hợp, trẻ cịn nhỏ biết vâng lời cơ nên cơ chú ý khuyến khích trẻ, nhắc
nhở nhẹ nhàng và cũng cần cho trẻ tập làm việc chứ không trách mắng trẻ.
Giải pháp 2. Giáo dục, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ thơng qua
một số hoạt động:
– Phần lớn thời gian của một đứa trẻ mầm non là ở trường, do đó việc hình
thành kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ phụ thuộc nhiều vào sự hướng dẫn tạo điều
kiện của giáo viên. Vì vậy, mơi trường giáo dục rất quan trọng mà đóng vai trị
quan trọng nhất chính là người giáo viên.
1. Giáo

dục, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm trong sinh hoạt hằng ngày

của trẻ ở trường:
- Đầu tiên trẻ cần hiểu được ích lợi khi làm việc nhóm: Trước khi hướng cho trẻ
cùng làm một cơng việc gì đó, tơi cho trẻ thực hiện riêng lẻ theo ý mình trước.
Sau đó tơi sẽ tập trung lại và gợi ý cho trẻ nói thật lịng mình nêu ý kiến cá nhân
khi phải thực hiện cơng việc đó một mình, thường thì trẻ sẽ khơng thích làm
việc một mình, do tâm lý lứa tuổi này là trẻ thích chơi với bạn, chơi cùng bạn.
Tơi gợi ý lần sau sẽ cho phép trẻ tự mình rủ bạn cùng phụ mình rồi mình sẽ phụ
bạn. Rất mất nhiều thời gian nhưng chỉ là thời gian đầu, giáo viên cần kiên nhẫn
quan sát và ghi chép lại những gì trẻ chưa có ý cùng làm việc với bạn để có
hướng giáo dục riêng, cơ sẽ nhẹ nhàng nói cho trẻ biết cái vui khi được làm việc
chung với bạn.
- Từ những lần sau bạn sẽ ngạc nhiên rằng khi cô giao nhiện vụ lau dọn bàn ăn,
nhặt rác, lau kệ, xếp đĩa, sẽ khơng cịn thấy một trẻ khệ nệ tự mình lơi cái kệ
khăn đi rớt lên xuống nữa mà bây giờ sẽ có hai bạn cùng khiêng, bạn khác sẽ
theo sau để bê cái thau theo sau, bạn sẽ thấy nhóm bạn trai chồng ghế bạn gái thì
lau bàn… sẽ có nhiều tiếng cười rơm rả của trẻ cùng hai ba bạn thực hiện một
công việc giống nhau, chứ không phải nét mặt buồn cứ cúi xuống mà làm nữa.
Bạn sẽ thấy được sự thay đổi khác hẳn, đó là sự thành cơng bước đầu.

20

- Vào buổi chiều tôi thường dành thời gian để cho trẻ xem những phim thiếu nhi
có nội dung các bạn cùng hỗ trợ nhau để trực nhật lớp kể những câu chuyện do
tôi viết ra với mang nội dung mà tôi muốn giáo dục trẻ, vì rất hiếm những câu


chuyện kể về cơng việc nhóm phù hớp với lứa tuổi của trẻ. Vì vậy, phải dựa vào
thực tế mà viết ra một câu chuyện ngắn đơn giản đủ cho trẻ hiểu.ví dụ: Vì sao cơ
khen, những người bạn tốt, cùng chung sức… Sau mỗi câu chuyện trẻ sẽ nói về
suy nghĩ của mình khi xem, nghe chuyện, có lời nhận xét về nhân vật mình thích
và khơng thích, tơi ln dùng những hình ảnh trong chuyện giáo dục trẻ về sự
đoàn kết nhau để hoàn thành nhiệm vụ và cùng nhau sẽ làm được nhiều điều tốt
giúp đỡ mọi người.
2.Giáo dục, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm bằng các trò chơi trong các giờ
hoạt động.
Với trẻ chơi là một hoạt động chủ đạo, hiểu được điểu đó nên tất cả những
nhiệm vụ cô muốn giao cho trẻ thực hiện tốt thì ln phải thơng qua các trị
chơi. Trẻ thường có sức tập trung kém hơn người lớn, vì vậy các hoạt động cũng
như trò chơi mà giáo viên xây dựng thì phải ln tạo sự vui vẻ và hứng thú cho
trẻ. Bước đầu trẻ đã phần nào hiểu được lợi ích của việc cùng bạn làm việc, thì
bước tiếp theo cơ chỉ cần linh hoạt và chịu khó tìm cách đưa nội dung cơ cần
giáo dục vào trong trò chơi và khéo léo “ép trẻ” phải thực biết thực hiện cùng
bạn mới có thể hồn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Cơ khơng nóng vội cần có thời gian (vì được ban giám hiệu tạo mọi điều
kiện) cho trẻ thực hiện đi thực hiện lại và trẻ sẽ dần nhận ra là mình cần phải có
sự giúp đỡ của bạn mình. (Rèn luyện trẻ là một q trình, khơng phải việc một
sớm một chiều nên cơ cần có sự kiên nhẫn…)
Sự thật là những lần đầu tiên để hướng trẻ vào hoạt động nhóm cùng làm
việc với nhau là rất khó và mất thời gian cần sự hướng dẫn và tạo điều kiện thật

sự cho trẻ, để trẻ dần dần thích nghi với cách làm việc theo nhóm. Trẻ cần có rất
nhiều thời gian để hình thành thói quen cùng nhau giải quyết vấn đề, phải đi từ
từ từng bước nhẹ nhàng khơng nóng vội sẽ làm trẻ rất lúng túng, khó thích nghi.
Ví dụ cụ thể trị chơi trong một số hoạt động:
21

* Trong các trò chơi vận động: Trong giai đoạn hiện nay, ngành giáo dục đang
khuyến khích tạo nhiều cơ hội cho trẻ được vận động, vì một số đơng trẻ em bây
giờ thường thụ động chỉ thích tham chơi game dán mắt vào màn hình máy tính,


hay ngồi lỳ một góc ơm cuốn truyện, khơng kể nhiều trẻ do khơng được sự quan
tâm gia đình cứ nghĩ trẻ ngồi chơi một chỗ là tốt, nhưng dần trẻ sinh ra bệnh tự
kỷ lúc nào mà gia đình khơng biết. Trẻ khơng thể chơi các trị chơi vận động một
mình, do đó thơng qua các trị chơi vận động, bắt buộc trẻ phải chơi cùng bạn,
biết phồi hợp cùng bạn, chơi cùng bạn trẻ sẽ rất thích trẻ sẽ hoạt động tích cực
hơn, có bạn thì trẻ ngày càng thích vận động hơn.
Vì vậy, khi tổ chức các hoạt động học tơi thường cố gắng tích hợp thêm trị chơi
vận động vào đó để trẻ vừa được chơi vừa được học vừa được vận động mà cái
chính là trẻ biết hợp tác cùng bạn trong quá trình chơi.
* Hoạt động tạo hình: Đơn giản trong giờ hoạt động tạo hình cơ nêu u cầu
bây giờ mình sẽ chơi trị chơi “ai nhanh ai khéo”, cách chơi: Cơ cần có ba bức
tranh vẽ cảnh biển, cảnh đồng lúa, cảnh nắng sớm vẽ tô màu trên giấy A3 trong
thời gian một bài hát. Điều tất nhiên là trẻ sẽ rất bối rối không biết làm như thế
nào và tiếp đến sẽ là ba trẻ nào lanh, mạnh dạn nhất lớp lấy giấy và ngồi vẽ một
mình các bạn chỉ góp ý ngồi xem, kết quả là sau một bài hát tranh sẽ khơng hồn
thành, có khi cịn vẽ trùng cảnh với nhau. Lúc đó cơ sẽ hỏi hỏi trẻ vì sao tranh
không vẽ kịp, gợi ý sao không nhờ bạn giúp, bạn này vẽ bạn này tô màu rồi bạn
vẽ mây con vẽ mặt trời, các bạn bên kia vẽ cảnh biển, con với bạn bên đây vẽ
đồng lúa…Cô sẽ cho trẻ thực hiện lại theo kế hoạch cô đã gợi ý cùng trẻ.

* Hoạt động khám chủ đề.
Cứ vào mỗi giờ hoạt động cô sẽ nêu tên đề tài và yêu câu của cô trong hoạt động
mà cô muốn giáo dục trẻ. Ví dụ: Hơm nay cơ và các con sẽ tìm hiểu về các con
vật sống trong nhà, mình sẽ chơi trị chơi tìm nơi sống cho từng con vật. Cách
chơi: Các con hãy tìm và dán chúng lên bảng và nếu con nào hai chân con sẽ
cho nó vào cái chuồng, con nào bốn chân con cho nó đứng trước sân. Trẻ đã
quen với cách học cơ đã hướng dẫn từ đầu: trẻ sẽ về nhóm bạn có cùng hình ảnh
mình bốc thăm từ sáng và bắt đầu làm việc. Ln ln trong nhóm sẽ có một trẻ
22

trội hơn các bạn và sẽ lên tiếng chia việc cho từng bạn trong nhóm, cứ như vậy
trẻ cùng làm việc với nhau dưới sự hướng dẫn gợi ý của cô.


Đây là một ví dụ thực tế tơi đã quan sát và ghi chép từng lời của trẻ khi cùng
làm việc với nhau (Bé Ngân nói “Huyền Anh với Phong với Hiền tìm con vật
sống trong nhà có hai chân nha, tớ với Châu với Ngọc Hiếu và Linh tìm con bốn
chân sống trong nhà nha”. Sau khi bên nhóm bé Ngân tìm xong bé lại nhìn sang
bên nhóm bạn Liêm và nói “cái con gì đây con này sống trong nhà à” Bé Đỗ
Linh tiếp lời “con cọp trong rừng mà …”Trẻ biết chia việc cho nhau và nhóm
trưởng biết lắng nghe ý kiến của bạn góp ý.
* Hoạt động làm quen văn học (Trị chơi đóng kịch):
Cũng theo sự hướng dẫn của cô từ câu chuyện Cáo Thỏ và Gà trống thì trong
giờ hoạt động học, cơ cho trẻ đóng kịch theo nhóm trẻ tự chọn. Bắt đầu cơ cho
trẻ chơi trị chơi “kết nhóm” nhóm 6 nhóm 6 ”, trẻ sẽ về nhóm và tự phân chia
vai cho nhau và lần lượt lên bốc thăm xem nhóm nào diễn trước, tơi quan sát
thấy nhóm khơng có sự thống nhất có nhóm thì ai cũng địi đóng vai anh gà
trống, nhóm thì khơng có bạn nào đóng vai cáo khi bạn nhóm trưởng phân cơng
thì khơng bạn nào chịu nhận vai cáo nên nhóm đó khơng diễn được.
Và cũng qua tình huống thực tế đó tơi đã giáo dục cho trẻ thấy rõ việc không

chịu cùng hợp tác với nhau nên không thành công, không chịu nhường nhau thì
mọi người trong nhóm đều chịu sự thất bại, do khơng đồn kết. Và tơi cũng đã
hướng dẫn nhóm đó cách giải quyết là: Nếu là bạn tranh đóng vai gà trống thì tơi
đưa ra gướng giải quyết bạn đó thử nói giọng anh gà trống và các bạn cịn lại
nhận xét ai nói giọng anh gà trống hay hơn thì sẽ đóng anh gà trống. Cịn nếu,
bạn khơng chịu đóng vai cáo khi được phân cơng cơ nhẹ nhàng hỏi han và cơ
giải thích: Cơ biết cáo là nhân vật xấu xa, và con là một cô cậu bé tốt nên rất
ghét nhân vật đó. Nhưng đây chỉ là giả vờ đóng vai con Cáo đó thơi, cơ tin con
sẽ diễn rất giỏi vai này và nêu lên suy nghĩ của mình cho các bạn biết về nhân
vật con đóng để các bạn học tập…. Và trẻ đã đồng ý.
* Hoạt động thể dục:

23

Trong thực tế hoạt động thể thao, vận động là hoạt động cần sự phối hợp đồng
đội nhất mới có thể chiến thắng, do đó nhiều hoạt động khác tơi cũng cố gắng
tích hợp tính vận động vào để trẻ hứng thú cũng như biết đoàn kết hơn.


Ví dụ như vận động Chuyền bóng qua đầu qua chân, nếu tôi yêu cầu trẻ tự cá
nhân nào cũng phải chuyền được cho bạn thì quá đơn giản trẻ sẽ không hứng thú
và trẻ nào chậm yếu cứ từ từ và không cố gắng thực hiện một cách nhanh nhẹn
như các trẻ khác. Nhưng khi tôi hô “bây giờ mình sẽ cùng chơi trị chơi chung
sức xem đội nào là đội nhanh nhẹn sẽ được một túi kẹo”, kết hợp cùng âm nhạc
thì trong mỗi cá nhân trong đội sẽ cùng nhau cố gắng thực hiện thật tốt để nhóm
mình đạt được túi kẹo đó và mình sẽ được chia một cây kẹo.
* Hoạt động âm nhạc:
Ví dụ trong hoạt động chiều thứ sáu thường diễn văn nghệ nên các nhóm sẽ thay
nhau múa hát theo nhóm, đây là một hoạt động cần sự phối hợp nhịp nhàng mới
với nhau mới có thể biểu diễn đẹp thành cơng. Trẻ sẽ phải học cách phân chia

nhiệm vụ của mình như cô từng hướng dẫn và cô luôn luôn quan sát để giúp đỡ
trẻ khi cảm thấy cần thiết nhất.
Một ví dụ gần nhất trong lớp là cuối chủ đề Thế gới thực vật, lớp sẽ tổ chức văn
nghệ và tôi quan sát trẻ thì nghe thấy bé Châu nói rằng “Mấy bạn trai múa
khơng đẹp gì hết, để con gái múa đi, con trai hát cũng được” bé Tuyên nói tiếp
“vậy tụi mình đứng hát thơi hả, khơng làm gì hết phải khơng” Cuối cùng cuối
buổi tồn bạn gái múa vận động bạn trai chỉ hát theo nhạc. Trẻ cũng nhận ra
được khả năng của các bạn trong nhóm nhưng trẻ chưa biết cách phân chia cho
thật hợp lý.
* Hoạt động làm quan chữ cái:
Đặc biệt với hoạt động này, cần rất nhiều trò chơi để trẻ hoạt động và đây là cơ
hội để tạo điều kiện để trẻ tích cực hoạt động cùng bạn.
Trong tiết học chữ e, ê tơi cho trẻ chơi trị chơi ghép đơi, mỗi đơi sẽ thi nhau
trong các trị chơi sau: Tìm khoanh trịn chữ e bằng bút đỏ, chữ ê bằng bút xanh;
tạo hình chữ cái e, ê bằng nắp chai; Cùng nhau kẹp bể những quả bóng mang
chữ e và ê. Sau mỗi trò chơi đội nào thực hiện đúng sẽ được một bông hoa. Sau
24

cuộc chơi đội nào nhiều hoa nhất sẽ đổi được một túi kẹo. Trong từng trò chơi
trên, nếu muốm chiến thắng thì cả hai phải biết hợp tác, hiểu ý nhau mới có thể
hồn thành trị chơi đúng theo yêu cầu của cô.


* Hoạt động góc:
Đây có thể nói là một mơi trường tốt để giáo dục kỹ năng nhóm cho trẻ, vì
trong trị chơi sẽ phát sinh nhiều tình huống mà nếu người chơi khơng phối hợp
được với nhau thì sẽ không thể nào chơi được. Cô cần phải chú ý cách trẻ xử sự
với nhau, phân chia vai chơi, cách trẻ giao nhiệm vụ khi chơi và cần giáo dục
kịp thời cách trẻ đối xử với bạn chơi.
Ví dụ góc xây dựng: Nếu trẻ không chịu chơi cùng nhau sẽ khơng thể xây được

một cơng viên, ngơi nhà có vườn… Bắt buộc trẻ phải tự thỏa thuận vai chơi như:
Bạn kéo gạch, mang hoa… mình và Tiến Anh sẽ xây, Thái sẽ trồng hoa. Hầu
như ở góc này bạn trai phân chia vai chơi hơn bạn gái.
* Chơi trong chơi hoạt động theo ý thích.
Đây là hoạt động mà trẻ có cơ hội lựa chọn hoạt động mà trẻ ưa thích, trẻ được
tự do giao tiếp, tự do kết bạn, tự do chọn đồ chơi, được trải nghiệm cảm giác
hứng thú qua các trò chơi giúp trẻ tự tin vào bản thân mình. Đây cũng là những
trẻ hay chơi với nhau tự nguyện, tập hợp theo nhóm. Trẻ thể hiện rõ sự đồn kết,
giúp đỡ lẫn nhau trong nhóm chơi. Nắm bắt được điều này tôi để trẻ được tự do
chọn trị chơi, tự do chọn bạn chơi. Tơi khơi gợi, hướng trẻ đến với trị chơi mà
trẻ thích, rủ thêm bạn chơi. Cịn lại tơi để trẻ được tự do tranh luận, tự do sáng
tạo,…
Một hôm Bé Phong khởi xướng trò chơi “Rồng rắn lên mây”. Khi đi vào
chơi các bạn tranh nhau làm thấy thuốc, chưa ai chịu nhường ai. Thấy một hồi
vẫn không giải quyết được tôi nói: “Cơ rất thích chơi trị chơi này, cơ cũng thích
làm thầy thuốc, nhưng nếu cơ giành phần làm thầy thuốc thì khơng được hay
cho lắm. Bây giờ cơ có cách này, chúng mình chơi oản tù tì và loại dần, sau mỗi
lần bạn nào thắng bạn đó được làm thầy thuốc”. Sau đó các bạn đồng ý chơi và
lần sau phân công rất vui vẻ.
* Chơi trong hoạt động lễ hội, tham quan dã ngoại
25

Trong năm học nhà trường luôn xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động lễ hội,
tham quan, dã ngoại… Tơi đã dựa vào đó để xây dựng kế hoạch của lớp tổ chức,
hướng dẫn kỹ năng làm việc theo nhóm cho trẻ. Để hình thành và phát triển kỹ