Giáo án môn Ngữ văn lớp 7 - Trường THCS TT Ba Tơ - Tiết 36: Bài dạy: Cách lập ý của bài văn biểu cảm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Ba Vinh. Giáo án Ngữ Văn 7. Ngày soạn : Ngày dạy :. Tiết 36 : Bài dạy : CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM A. Mục tiêu yêu cầu : Gv cần giúp hs đạt được : - Tìm hiểu những cách lập ý đa dạng của bài văn biểu cảm để có thể mở rộng phạm vi, kĩ năng làm văn biểu cảm . - Tiếp xúc với nhiều dạng văn biểu cảm, nhận ra cách viết của mỗi đoạn văn . B. Đồ dùng dạy học : - Gv : Giáo án , Sgk … - Hs : Bài cũ + Bài mới … C. Phương pháp dạy học : - Vấn đáp - Giảng giải . D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : I. Ổn định tổ chức : (1’) II. Kiểm tra bài cũ : (4’) Kiểm tra sự chuẩn bị của hs . III. Bài mới : 1) Giới thiệu bài : (1’) 2) Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học : TG Hoạt động của giáo viên 7’ Hoạt động 1 : Hướng dẫn hs lập thường gặp của bài văn biểu cảm : -. Gọi hs đọc.  Cây tre đã gắn bó với đời sống của con người Việt Nam bởi những công dụng của nó như thế nào ?  Việc liên tưởng đến tương lai công nghiệp hoá đã khơi dậy cho tác giả những cảm xúc gì về cây tre ? Gv : Bài viết này vào năm 1955, tác giả mới chỉ nghĩ đến xi măng , sắt thép chứ. Hoạt động của học sinh. Nội dung I. Những cách lập ý thường gặp của bài văn biểu cảm : 1) Liên hệ hiện tại với tương lai : - Đọc a) Đọc đoạn văn : “Các em ….dân tộc VN”(Trích cây tre VN - Thép mới) b) Nhận xét : - Tre dùng để làm nhà , - Tre luôn gắn bó với con làm giường , dùng làm người VN . các vật dụng của nhà nông , dùng làm gậy, gộc, chông, tên để đánh giặc , bóng tre ru mát tuổi thơ . - Cho dù ngày may sắt - Cho dù ngày may sắt thép, xi măng có nhiều thép, xi măng có nhiều thêm nhưng tre vẫn còn thêm nhưng tre vẫn còn mãi . mãi mãi : Tre sẽ còn mãi mãi với dân tộc VN , vui hạnh phúc hoà bình , tre mang khúc nhạc tâm tình, tre làm cổng chào, đu tre Trang 100. Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Ba Vinh. chưa nghĩ đến đồ nhựa . Cho dù có đồ nhựa nữa, công dụng của cây tre trong tương lai vẫn nhiều hơn tác giả đã nghĩ : Chiếu tre, tăm tre, hàng mỹ nghệ bằng tre, hàng may tre đan có giá trị trên thị trường quốc tế .  Tác giả đã biểu cảm trực tiếp bằng những biện pháp nào ? 6’ - Gọi hs đọc  Tác giả đã say mê con gà đất như thế nào ?.  Việc hồi tưởng quá khức đã gợi lên cảm xúc gì cho tác giả ?. 6’. - Yêu cầu hs trả lời các câu hỏi tìm hiểu đoạn văn về cô giáo . - Gọi hs đọc .  Đoạn văn đã gợi những kỉ niệm gì về cô giáo ?.  Để thể hiện tình cảm đối với cô giáo , người viết đã làm như thế nào ?. Giáo án Ngữ Văn 7. bay bổng , sáo diều tre bay cao ….. - Gợi nhắc quan hệ với sự vật , liên hệ với tương lai là cách bày tỏ tình cảm đối với sự vật .. => Gợi nhắc quan hệ với sự vật , liên hệ với tương lai là cách bày tỏ tình cảm đối với sự vật . 2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại : - Đọc a) Đọc đoạn văn : “Trong … linh hồn” sgk - Tác giả đã say mê con tr 118 . gà đất bởi đó là một chú b) Nhận xét : trống oai vệ với một chiếc kèn lá hơi rất lạ . Cứ mỗi sáng nhân vật “tôi” mang gà ra đứng ở thềm để hoá thân làm gà gáy báo buổi sớm mai , được thấy mình như một nghệ sĩ thổi kèn . - Những đồ chơi bị hỏng - Những đồ chơi bị hỏng gợi nỗi nhớ tiết , để lại gợi nỗi nhớ tiết , để lại những ấn tượng tuổi thơ những ấn tượng tuổi thơ đọng mãi giống như một đọng mãi giống như một linh hồn . linh hồn . 3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn, mong ước : a) Đọc “Cô vừa đi … yêu quý của em” sgk tr 119 - Đọc - Những kỉ niệm được b) Nhận xét : nhớ lại và nhớ mãi : Cô ở giữa đàn em nhỏ ; nghe tiếng cô giảng bài ; cô theo dõi lớp học ; cô thất vọng khi một em cầm bút sai ; cô lo cho hs ; vui sướng khi hs có kết quả xuất sắc … - Người viết giả định một - Người viết tưởng tượng tình huống : sau này về một tình hưống ở (tương lai) sẽ nhớ lại tương lai  gợi lại những kỉ niệm của ngày những kỉ niệm nhớ lại và Trang 101. Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Ba Vinh. Giáo án Ngữ Văn 7.  Vậy việc tác giả tưởng tượng ra một tình huống (sau này là như vậy) có tác dụng gì trong việc thể hiện cảm xúc của tác giả ?. hôm nay, ngày hôm qua (sau này, … em sẽ tưởng chừng … em sẽ nhớ lại …) - Gợi lại kỉ niệm, tưởng tượng tình huống là một cách bày tỏ tình cảm và đánh giá đối với một con người .. - Gọi hs đọc đoạn văn .. - Đọc.  Đoạn văn đã nhắc đến những hình ảnh gì về “u tôi” ?  Hình dáng và nét mặt về “u tôi” được miêu tả như thế nào ?  Qua đoạn văn em thấy sự quan sát có tác dụng biểu hiện tình cảm như thế nào ?. - Khuôn mặt, hình dáng của “u tôi” .. 6’. - Gọi hs đọc ghi nhớ - Gv nhấn mạnh lại . 10’ Hoạt động 2 : Hướng dẫn hs luyện tập : ( Tuỳ thời gian Gv hướng dẫn cho hs làm bài ở lớp hoặc hướng dẫn cho hs về nhà làm .  Dựa vào phần gợi ý về cách lập ý của đề văn , em hãy lập thành dàn bài cho đề văn ?. nhớ mãi về cô giáo .. => Gợi lại kỉ niệm, tưởng tượng tình huống là một cách bày tỏ tình cảm và đánh giá đối với một con người . 4. Quan sát, suy ngẫm : a) Đọc : “U tôi … không hay” sgk tr121. b) Nhận xét :. - Cái bóng đen đủi …. - Nhà thơ đã gợi tả bóng dáng u và khuôn mặt u đã già với tất cả lòng - Để khắc hoạ hình ảnh và thương cảm và hối hận nêu nhận xét của mình mình đã thờ ơ, vô tình đối với người đó . với u . => Khắc hoạ hình ảnh con người và nêu nhận xét là cách bày tỏ tình cảm của mình đối với người đó . - Đọc * ghi nhớ : sgk tr 121 - Hs ghi nhớ kiến thức II. Luyện tập : Bài tập 1 : Cho đề cảm - Hs lắng nghe Gv hướng xúc về vườn nhà . * Tìm hiểu đề : dẫn . * Tìm ý cho bài văn : * Lập dàn bài : - Hs tiến hành lập dàn ý . - Mở bài : Giới thiệu đối với vườn và tình cảm đối với vườn nhà . - Thân bài : Miêu tả vườn, lai lịch vườn . + Vườn và cuộc sống vui buồn của gia đình . + Vườn và lao động của cha mẹ . + Vườn qua bốn mùa . - Kết bài : Cảm xúc về vườn nhà . Trang 102. Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Ba Vinh. Giáo án Ngữ Văn 7. 3) Củng cố : (2’) Gv nhấn mạnh lại nội dung phần ghi nhớ sgk tr 121 . 4) Đánh giá tiết học : (1’) 5) Dặn dò : (1’) - Học bài - Lập dàn ý cho tất cả các đề văn sgk tr 121 phần luyện tập . - Xem trước và soạn bài : + “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” + “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê” IV. Rút kinh nghiệm , bổ sung :. Trang 103 Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>