§¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lập hệ thống đại lí thực hiện chi trả kịp thời đảm bảo công tác chi
được thực hiện một cách nhanh chóng, chính xác. Theo như tình hình hiện
nay, đối với các chế độ ngắn hạn đại lí chính là người sử dụng lao động, đối
với các chế độ dài hạn chủ yếu là các cán bộ xã phường là phù hợp với điều
kiện nước ta hiện nay. Tuy vậy cùng với sự phát triển của hệ thống ngân
hàng hiện nay thì chúng ta có thể triểm khai áp dụng hình thức chi tra thông
qua hệ thống tài khoản. Đây cũng là định hướng tốt bởi nếu thực hiện được
thì chi phí quản lí sẽ tiết kiệm được chi phí quản lí lại vừa đảm bảo tính an
toàn.
2.3. Giải pháp cho công tác chi quản lí.
Như chúng ta đã biết chi quản lí hiện nay có hai khoản chi lớn đó là
chi hoạt động thường xuyên của bộ máy quản lí và chi đầu tư xây dựng cơ
bản. Đối với khoản chi thường xuyên của bộ máy quán lí cần áp dụng những
biện pháp sau để tiết kiệm chi phí quản lí mà vẫn đảm bảo được hiệu quả
hoạt động của hệ thống BHXH:
- Thứ nhất là cần phải ngiên cứu xem xét các khoản chi cho hợp lí cân
đối với các ngành khác. Vì hiện nay BHXH vẫn thực hiện quản lí lao động
dưới hình thức biên chế như các đơn vị hành chính khác, mức lương vẫn tính
trên cơ sở bảng lương Nhà nước.
- Cũng giống như các đơn vị hành chính khác BHXH vẫn còn bộ máy
quản lí tương đối cồng kềnh. Do vậy cần thực hiện các biện pháp sắp xếp lại
bộ máy quản lí, tuyển dụng những lao động được đào tạo chính quy, có năng
lực, có trình độ và đặc biệt có đạo đức. Tránh tình trạng số lao động nhiều
song hiệu quả công việc không cao. Bên cạnh đó cần khuyến khích lao động
phát huy hiệu quả công việc.
§¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tiếp theo là những biện pháp đối với chi đầu tư xây dựng cơ bản.
- Trước hết, chúng ta đã biết khoản chi này lấy từ lãi đầu tư để nâng cấp
các trụ sở BHXH tỉnh, huyện hay mua sắm các trang thiết bị phục vụ cho
quản lí. Đối với các khoản chi này cần lập các dự án và quyết toán để thẩm
định xem xét lĩnh vực này có thực sự cần thiết đối với hoạt động của BHXH.
Phải thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các quy định, trình tự về công tác quản lí
đầu tư, thực thi công việc đúng thẩm quyền, trách nhiệm theo phân cấp.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thẩm, định ở tất cả các giai
đoạn từ khâu lập dự án cho đến khâu tổ chức thi công, bàn giao công trình
đưa công trình vào sử dụng. Trong ba khâu đó cần đặc biệt chú trọng đến
khâu giám sát thi công, xem xét công trình phải được xây dựng theo đúng
thiết kế dự án, đúng chủng loại vật tư, đúng giá cả trên thị trường. Kịp thời
báo cáo tiến độ của dự án, sau đó đưa ra những biện pháp khi có những thay
đổi.
- Các dự án được thông qua phải là các dự án phù hợp với công tác quản
lí của từng đìa vừa đảm bảo tính hiện đại, không bị lạc hậu ít nhất trong
mười năm tới. Và việc áp dụng các dự án phải thực sự có ích và tiết kiện chi
phí tối đa. Cán bộ quản lí của những hoạt động này cần phải học hỏi, nghiên
cứu tài liệu để nâng cao kiến thức, trình độ nghiệp vụ về lĩnh vực đầu tư xây
dựng và mua sắm trang thiết bị. Thông qua những kiến thức đó BHXH có
thể tự quản lí các khoản chi đầu tư nâng cấp xây dựng mà không lãng phí
vào các công trình không có ích.
2.4. Giải pháp đầu tư tăng trưởng quỹ BHXH.
Đầu tư để bảo toàn và tăng trưởng trưởng quỹ hiện nay đang là hoạt
động cần thiết giúp cho quỹ BHXH có đủ tiềm lực tài chính đáp ứng được
§¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp
nhu cầu chi trả cho các đối tượng. Đây là lĩnh vực đáng quan tâm và cần có
những giải pháp cụ thể để đẩy mạnh hoạt động đầu tư một cách có hiệu quả.
Với điều kiện kinh tế trong nước như hiện nay hướng đầu tư tăng trưởng quỹ
cần được quan tâm đúng mức và đây cũng là giải pháp cho tương lai.
- Hiện nay tỉ lệ quỹ nhàn rỗi được đem đi đầu tư là khá cao song thực sự
hiệu quả trên đồng vốn còn thấp. Một số cho rằng nên đầu tư khoảng 80%
vốn nhàn rỗi vào các lĩnh vực an toàn mà chủ yếu là thông qua các tổ chức
tài chính và tiền tệ cuả Nhà nước. Đây cũng chính là những biện pháp bảo
tồn quỹ BHXH được quy định trong quy chế tài chính BHXH ban hành kèm
Nghị quyết 2/2003 của Thủ tướng Chính phủ. Các hoạt động đó bao gồm:
+ Mua trái phiếu, tín phiếu, kì phiếu, công trái của Kho bạc Nhà nước
và các ngân hàng thương mại của Nhà nước.
+ Cho NSNN, Quỹ hô trợ đầu tư và phát triển, các ngân hàng thương
mại của Nhà nước, ngân hàng chính sách vay.
+ Đầu tư vào một số dự án có nhu cầu về vốn do Thủ tướng Chính
phủ quyết định.
20% quỹ nhàn rỗi còn lại có thể đem đầu tư vào các hình thức đầu tư
khác với tỷ lệ lợi nhuận cao hơn. Chẳng hạn như đầu tư bất động sản, đầu tư
vào thị trường chứng khoán, đầu tư trực tiếp vào các dự án sản suất kinh
doanh khác,....
- Với thời điểm hiện nay nền kinh tế nước ta đang tương đối ổn định,
nhu cầu về vốn đầu tư rất cao, thị trường trong nước hiện nay đang khuyến
khích sự tham gia đầu tư vốn từ nước ngoài. Việc đầu tư thị trường trong
nướcc hiện nay là rất cần thiết, vả lại đầu tư trong nước còn mang lại nhiều
§¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp
lợi ích về mặt xã hội khác. Do vậy nên mở rộng danh mục đầu tư đối với quỹ
nhàn rỗi của BHXH Việt Nam hiện nay.
- Cùng với việc mở rộng danh mục đầu tư, hạn mức đầu tư chúng ta có
thể phân cấp quyết định đầu tư. Đối với các hạng mục đầu tư ít rủi ro để
giám đốc BHXH Việt Nam quyết định, Chính phủ chỉ quyết định đối với các
hình thức đầu tư khác nhiều rủi ro hơn. Như vậy BHXH sẽ chủ động và có
trách nhiệm hơn trong công tác đâu tư của mình, Chính phủ thì không phải
bận tâm đến những việc không thực sự cần thiết.
- Nhà nước cũng cần có những biện pháp khuyến khích hoạt động đầu tư
quỹ BHXH như chính sách miễn giảm thuế, ưu tiên trong những hạng mục
đầu tư có lợi nhuận cao như lĩnh vực dầu khí, điện tử viễn thông,...
- Bản thân BHXH cũng nên lập ra bộ phân chuyên trách thực hiện hoạt
động đầu tư tăng trưởng quỹ BHXH, tránh tình trạng kiêm nhiệm không
chuyên sâu vào lĩnh vực này. Có những cán bộ chuyên trách có trình độ và
kinh nghiệm về đầu tư và phân tích tài chính, chúng ta mới có thể có hiệu
quả cao trong đầu tư tăng trưởng quỹ.
2.5. Giải pháp về quản lí cân đối quỹ.
Hiện nay quỹ BHXH đang được quản lí tập chung thống nhất ở cơ
quan cao nhất đó là BHXH Việt Nam. Quỹ BHXH được hoạch toán cuối
năm theo hình thức cân đối thu chi, hiện nay quỹ BHXH đang trong giai
đoạn đầu của quá trình thực hiện theo cơ chế PAYGO nên số dư quỹ hàng
năm còn tương đối cao. Việc đẩy mạnh hoạt động thu, đặc biệt là thu từ đầu
tư tăng trưởng quỹ và tiết kiệm chi là hợp lí. Theo các dự báo tài chính thì
BHXH Việt Năm đến khoảng 40 năm nữa, thu của BHXH không đủ chi, quỹ
BHXH sẽ bị thâm hụt. Trong những năm tới chúng ta nên có những biện
§¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp
pháp khắc phục tình trạng đó trong tương lai. Sau đây là một vài giải pháp
đưa ra để khắc phục tình trạng trên:
- Tăng thu BHXH: Đây là biện pháp dễ thực hiện song với mức thu phí
BHXH như hiện nay đã là cao so với đồng lương chi trả cuộc sống của bản
thân người lao động. Nếu thực hiện biện pháp này có lẽ là không phù hợp và
chắc chắn người lao động và chủ sử dụng sẽ không đồng tình cho lắm.
- Biện pháp thứ hai có thể áp dụng là giảm chi: Theo các nghiên cứu cho
biết tỷ lệ hưởng của các chế độ đặc biệt là chế độ hưu chí hiện nay của Việt
Nam là tương đối cao, thời gian hưởng trợ cấp thai sản dài so với các nước
khác trên thế giới. Do vậy giảm tỉ lệ hưởng cũng có thể là một hướng giải
quyết cần đưa ra để nghiên cứu và xem xét.
- Hướng thứ ba là tăng thời gian đóng góp, tức là giảm tuổi nghỉ hưu đối
với các đối tượng. Trong ba hướng trên thì đây có lẽ là hướng hợp lí nhất,
tăng thời gian đóng đồng nghĩa với việc giảm thời gian hưởng. Như vậy vừa
làm giảm chi lại vừa tăng thu. Xu thế này cũng phù hợp với điều kiện và
hoàn cảnh thế giới hiện nay. Thứ nhất là tình hình sức khoẻ của người lao
động ngày càng tốt, tuổi thọ trung bình của người dân ngày càng tăng. Thứ
hai là xu hướng thế giới hiện nay đang tăng độ tuổi về hưu của người lao
động, đặc biệt là đối với lao động nữ.
Việc quan trọng hiên nay là nếu thực hiện các biện pháp trên thì áp
dụng và triển khai nó như thế nào? Nếu tăng tỉ lệ đóng góp, giảm tỉ lệ
hưởng, tăng độ tuổi nghỉ hưu thì độ tuổi ấy là bao nhiêu? Sau đây tôi xin
trình bầy phương pháp triển khai đối với hướng thứ ba, tức là tăng độ tuổi về
hưu. Chúng ta nên áp dụng quy định tăng tuổi nghỉ hưu đối với các lao động
bắt đầu tham gia lao động (và tham gia BHXH) từ ngày 1/1/2010. Như vậy
35 năm sau là lúc họ khoảng 60 tuổi là tuổi họ sẽ về hưu, khi đó họ sẽ tiếp