lOMoARcPSD|17160101

HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
Khoa Lí luận Chính trị

TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
Học phần: Kinh tế Chính trị Mác - Lênin

ĐỀ TÀI: Khái niệm và vai trò của thị trường.
Nêu giải pháp để phát triển
thị trường tiêu thụ nông sản ở nước ta hiện nay.
Giáo viên hướng dẫn : Lê Thị Anh
Sinh viên thực hiện : Phạm Minh Thu
Lớp

: K24NHB

Mã sinh viên

: 24A4011641

Hà Nội, tháng 04 năm 2022


lOMoARcPSD|17160101

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .............................................................................................................1
NỘI DUNG .........................................................................................................2
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ THỊ TRƯỜNG .........................................2
1. KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI THỊ TRƯỜNG ........................................2

1.1 Khái niệm thị trường ............................................................................2
1.2 Phân loại thị trường ..............................................................................3
2. VAI TRÒ CỦA THỊ TRƯỜNG .................................................................3
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ
NÔNG SẢN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ...........................................................6
1. TỔNG QUAN VỀ SẢN XUẤT NƠNG SẢN ...........................................6
1.1 Sản xuất nơng sản .................................................................................6
1.2 Tình hình sản xuất nơng sản tại Việt Nam ...........................................6
2. TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ NÔNG SẢN Ở VIỆT NAM.....7
2.1. Thị trường tiêu thụ nông sản ...............................................................7
2.2. Thực trạng thị trường tiêu thụ nông sản ở Việt Nam ..........................8
2.3 Đánh giá về sự phát triển của thị trường tiêu thụ nông sản của Việt
Nam ...................................................................................................................10
3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ NÔNG SẢN
NƯỚC TA HIỆN NAY ....................................................................................12
KẾT LUẬN ........................................................................................................15
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................16
Tài liệu Tiếng Việt ........................................................................................16
Tài liệu trực tuyến.........................................................................................16


lOMoARcPSD|17160101

MỞ ĐẦU
Năm 1986 đã đánh dấu cột mốc quan trọng về nền kinh tế - xã hội. Dưới sự
lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, Việt Nam đã đổi mới nền kinh tế, chuyển đổi từ
nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, bao cấp sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành
phần, hoạt động theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước và định hướng
xã hội chủ nghĩa. Kể từ đó, Nhà nước thực hiện một loạt những thay đổi chính sách
liên tục để chuyển nền kinh tế theo hướng mở cửa thị trường, phải kể đến là những

chính sách xác lập quyền sử dụng đất cho cá nhân, giảm vai trò của doanh nghiệp
nhà nước và khuyến khích đầu tư tư nhân. Những cải cách này cũng tạo điều kiện
để phát triển nền sản xuất nông nghiệp đáp ứng nhu cầu đang tăng trong nước và cải
thiện cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế. Ngày nay nông nghiệp không chỉ giúp ổn
định cuộc sống cho phần lớn dân cư nơng thơn, mà cịn là nền tảng cho phát triển
kinh tế-xã hội và ổn định chính trị, tạo tiền đề để hiện thực hóa khát vọng cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước từ một quốc gia có nền nơng nghiệp cịn chưa
phát triển.
Trong năm 2020, tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 khiến nhiều ngành
cơng nghiệp, dịch vụ bị đình đốn thì sản xuất nông nghiệp của Việt Nam vẫn phát
triển, vẫn đảm bảo ổn định an ninh lương thực trong nước và duy trì xuất khẩu nơng
sản. Bên cạnh đó, việc tiêu thụ hàng nông sản nước ta cũng đang gặp nhiều khó
khăn. Trong những năm vừa qua, hàng nơng sản nước ta ln phải gặp tình cảnh
“được mùa mất giá”. Điều này xuất phát từ nguyên nhân lớn nhất là sản xuất nông
nghiệp của nước ta chủ yếu tự phát, chưa gắn với thị trường, với chuỗi giá trị ngành
hàng. Vậy nên, nghiên cứu về việc phát triển thị trường tiêu thụ nơng sản Việt và
tìm ra được giải pháp cho những tồn tại hạn chế là điều cấp thiết hiện nay.

1


lOMoARcPSD|17160101

NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ THỊ TRƯỜNG
1. KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI THỊ TRƯỜNG
1.1 Khái niệm thị trường
Thị trưởng là tổng hòa những quan hệ kinh tế trong đó nhu cầu của các chủ thể
được đáp ứng thông qua việc trao đổi, mua bản với sự xác định giả cả và số lượng
hàng hóa, dịch vụ tương ứng với trình độ phát triển nhất định của nền sản xuất xã

hội.
Như vậy, thị trưởng có thể được nhận diện ở cấp độ cụ thể, quan sát được như
chợ, cửa hàng, quầy hàng lưu động, phòng giao dịch hay siêu thị và nhiều hình thức
tổ chức giao dịch, mua bán khác.
Ở cấp độ trừu tượng hơn, thị trưởng cũng có thể được nhận diện thơng qua các
mối quan hệ liên quan đến trao đổi, mua bán hàng hóa, dịch vụ trong xã hội, được
hình thành do những điều kiện lịch sử, kinh tế, xã hội nhất định. Theo nghĩa này, thị
trường là tổng thể các mối quan hệ kinh tế gồm cung, cầu, giá cả; quan hệ hàng tiền; quan hệ giá trị, giá trị sử dụng; quan hệ hợp tác, cạnh tranh; quan hệ trong
nước, ngoài nước... Đây cũng là các yếu tố của thị trường.

Một quan niệm khác về thị trường:
“Thị trường là sự biểu hiện thu gọn của q trình mà thơng qua đó các quyết
định của các gia đình về tiêu dùng các mặt hàng nào, các quyết định của các công ty
về sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào và các quyết định của người công nhân về
việc làm bao lâu cho ai đều được dung hòa bằng sự điều chỉnh giá cả.” (Nguồn:
David Begg, Stanley Fisher, Rudiger Dombusch, Kinh tế học, tập 2. Nhà xuất bản
Giáo dục Hà Nội 1992, trang 11)

2


lOMoARcPSD|17160101

1.2 Phân loại thị trường
Căn cứ theo đối tượng trao đổi, mua bán cụ thể, có các loại thị trưởng như: thị
trường hàng hóa, thị trường dịch vụ. Trong mỗi loại thị trường này lại có thể cụ thể
ra thành các thị trưởng theo các loại hàng hóa, dịch vụ khác nhau rất phong phú.
Căn cứ vào phạm vi các quan hệ, có các loại thị trường trong nước, thị trường
thế giới,
Căn cứ vào vai trò của các yếu tố được trao đổi, mua bán, có thị trường tư liệu

tiêu dùng, thị trường tư liệu sản xuất.
Căn cứ vào tính chất và cơ chế vận hành, chia ra thị trường tự do, thị trường
có điều tiết, thị trưởng cạnh tranh hồn hảo, thị trường cạnh tranh khơng hồn hảo
(độc quyền).
Ngày nay, các nền kinh tế phát triển ngày càng nhanh và phức tạp hơn, do đó
hệ thống thị trường cũng biến đổi phù hợp với điều kiện, trình độ phát triển của nền
kinh tế. Vì vậy, để tổ chức có hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, đòi hỏi phải
hiểu rõ về bản chất hệ thống thị trưởng, những quy luật kinh tế cơ bản của thị
trường và các vấn đề liên quan khác.
2. VAI TRÒ CỦA THỊ TRƯỜNG
Xét trong mối quan hệ với thúc đẩy sản xuất và trao đổi hàng hóa (dịch vụ)
cũng như thúc đẩy tiến bộ xã hội, vai trò chủ yếu của thị trường có thể được khái
quát như sau:
Một là, thị trường thực hiện giả trị hàng hóa, là điều kiện, mơi trường cho sản
xuất phát triển.
Giá trị của hàng hóa được thực hiện thông qua trao đổi. Việc trao đổi phải
được diễn ra ở thị trưởng. Thị trường là môi trường để các chủ thể thực hiện giá trị
hàng hóa. Sản xuất hàng hóa càng phát triển, sản xuất ra càng nhiều hàng hóa, dịch
vụ thì càng địi hỏi thị trường tiêu thụ rộng lớn hơn. Sự mở rộng thị trường đến lượt

3


lOMoARcPSD|17160101

nó lại thúc đẩy trở lại sản xuất phát triển. Vì vậy, thị trường là mơi trường, là điều
kiện khơng thể thiếu được của quá trình sản xuất kinh doanh.
Thị trường là cầu nối giữa sản xuất với tiêu dùng. Thị trường đặt ra các nhu
cho sản xuất cũng như nhu cầu tiêu dùng. Vì vậy, thị trường có vai trị thơng tin,
định hướng cho mọi nhu cầu sản xuất kinh doanh.

Hai là, thị trường kích thích sự sáng tạo của mọi thành viên trong xã hội, tạo
ra cách thức phân bổ nguồn lực hiệu quả trong nền kinh tế.
Thị trường thúc đẩy các quan hệ kinh tế không ngừng phát triển. Do đó, địi
hỏi các thành viên trong xã hội phải khơng ngừng nỗ lực, sáng tạo để thích ứng
được với sự phát triển của thị trường. Sự sáng tạo được thị trường chấp nhận, chủ
thể sáng tạo sẽ được thụ hưởng lợi ích tương xứng. Khi lợi ích được đáp ứng, động
lực cho sự sáng tạo được thúc đẩy. Cứ như vậy, kích thích sự sáng tạo của mọi
thành viên trong xã hội.
Thông qua thị trường, các nguồn lực cho sản xuất được điều tiết, phân bổ tới
các chủ thể sử dụng hiệu quả, thị trường tạo ra cơ chế để lựa chọn các chủ thể có
năng lực sử dụng nguồn lực hiệu quả trong nền sản xuất. Ba là, thị trường gắn kết
nền kinh tế thành một chinh thể, gắn kết nền kinh tế quốc gia với nền kinh tế thế
giới.
Ba là, thị trường gắn kết nền kinh tế thành một chỉnh thể, gắn kết nền kinh tế
quốc gia với nền kinh tế thế giới.
Xét trong phạm vi quốc gia, thị trường làm cho các quan hệ sản xuất lưu
thông, phân phối, tiêu dùng trở thành một thể thống nhất. Thị trường không phụ
thuộc vào địa giới hành chính. Thị trường gắn kết mọi chủ thể giữa các khâu, giữa
các vùng miền vào một chinh thể thống nhất.
Xét trong quan hệ với nền kinh tế thế giới, thị trường tạo ra sự gắn kết nền
kinh tế trong nước với nền kinh tế thế giới. Các quan hệ sản xuất, lưu thơng, phân
phối, tiêu dùng khơng chỉ bó hẹp trong phạm vi nội bộ quốc gia, mà thông qua thị
4


lOMoARcPSD|17160101

trường, các quan hệ đó có sự kết nối, liên thông với các quan hệ trên phạm vi thế
giới. Với vai trị này, thị trường góp phần thúc đẩy sự gắn kết nền kinh tế quốc gia
với nền kinh tế thế giới.

Vai trị của thị trường ln khơng tách rời với cơ chế thị trường. trưởng trở
nên sống động bởi có sự vận hành của cơ chế thị trường.
Cơ chế thị trường là hệ thống các quan hệ mang tỉnh tự điều chỉnh tuân theo
yêu cầu của các quy luật kinh tế.
Cơ chế thị trưởng là phương thức cơ bản để phân phối và sử dụng các nguồn
vốn, tài nguyên, cơng nghệ, sức lao động, thơng tin, trí tuệ. trong nền kinh tế thị
trường. Đây là một kiểu cơ chế vận hành nền kinh tế mang tính khách quan, do bản
thân nền sản xuất hàng hóa hình thành. Cơ chế thị trường được A.Smith ví như là
một bàn tay vơ hình có khả năng tự điều chỉnh các quan hệ kinh tế.

5


lOMoARcPSD|17160101

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ
NÔNG SẢN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
1. TỔNG QUAN VỀ SẢN XUẤT NƠNG SẢN
1.1 Sản xuất nơng sản
Sản xuất nơng sản là việc chúng ta có vốn ban đầu là đất, là nước, là giống cây
trồng ta sẽ tự sản xuất ra sản phẩm nơng sản trên chính những gì mình có.
Sản xuất nơng sản khơng chỉ là làm ra lương thực, thực phẩm mà nó cịn bao
gồm cả khâu sơ chế và chế biến sản phẩm để có thể đưa ra tiêu thụ bên ngồi thị
trường. Ví dụ như việc trồng ra lúa thì sau khi thu hoạch ta cần phải phơi khơ, xay
ra gạo rồi mới có thể sử dụng và đem ra ngoài thị trường tiêu thụ.
Trong sản xuất nơng nghiệp thì ta có thể chia thành các loại sản phẩm như:
Sản xuất lương thực (lúa, gạo); sản xuất hoa màu (các loại rau, củ, quả); sản xuất
các loại hạt (lạc, đỗ, điều, tiêu, cà phê)
1.2 Tình hình sản xuất nông sản tại Việt Nam
Nông nghiệp là một trong những ngành kinh tế quan trọng nhất tại Việt Nam.

Bên cạnh việc sản xuất để phục vụ nhu cầu ngày càng tăng ở trong nước, Việt Nam
còn là nước xuất khẩu lượng nông sản lớn mỗi năm. Cơ hội kinh doanh rộng mở ở
tất cả các cấp của chuỗi giá trị nhờ vào trình độ sản xuất tiếp tục được nâng cao
thông qua việc áp dụng thâm canh và công nghệ tiên tiến. Các cây trồng chiếm ưu
thế bao gồm cà phê, cao su, điều và lúa. Trong những năm gần đây, sản xuất trái
cây đã phát triển đáng kể và hướng đến việc xuất khẩu nước ngoài. Nền sản xuất
nông sản Việt Nam đạt được nhiều kết quả vượt bậc.
Từ việc chủ động, linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành sản xuất, năm 2021, sản
xuất nông nghiệp đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhiều chỉ tiêu phát triển đạt và
vượt kế hoạch đề ra.
Về lĩnh vực trồng trọt, cơ cấu cây trồng được chuyển đổi hiệu quả hơn. Ngành
nông nghiệp đã đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, nhất là đối với cây
6


lOMoARcPSD|17160101

trồng chủ lực; tập trung cải tạo cơ cấu giống, kiểm soát, nâng tỉ lệ sử dụng các
giống mới, chất lượng cao. Điển hình như sản xuất lúa đã đạt sản lượng đến 43,86
triệu tấn, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Tỉ trọng gạo chất lượng
cao chiếm trên 89%, giá gạo xuất khẩu tăng từ 496 USD/tấn năm 2020 lên 503
USD/tấn năm 2021. Rau màu có diện tích khoảng 1,12 triệu ha; sản lượng đạt 18,6
triệu tấn, tăng 325.500 tấn so với năm 2020…
Việc cơ cấu lại ngành nông nghiệp đi vào thực chất, hiệu quả hơn; quy mơ và
trình độ sản xuất được nâng cao, chuyển mạnh sang sản xuất hàng hóa trên cơ sở
phát huy các lợi thế từng vùng, miền, chuyển dịch theo hướng hiện đại. Đồng thời,
tiếp tục tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt để thúc đẩy phát triển và cơ cấu
lại ngành… với các giải pháp đồng bộ, đã tạo đà duy trì tốc độ tăng trưởng GDP với
mức tăng 2,85% trên hầu hết các lĩnh vực.
Năm 2021, đã nghiệm thu và công bố, công nhận 54 giống cây trồng, vật nuôi;

80 tiến bộ kỹ thuật mới, quy trình kỹ thuật mới; ban hành, cơng bố 9 Quy chuẩn
Việt Nam (QCVN), 106 Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) và lũy kế đến nay, có 1.220
TCVN và 232 QCVN.
Tuy nhiên, nền sản xuất nơng sản vẫn cịn tồn tại nhiều điểm yếu, thách thức
cần được giải quyết. Trong thời gian qua, mặc dù sản lượng hàng nông sản của
nước ta đã được tăng lên đáng kể song chưa có nhiều chuyển biến về chất lượng.
Nguyên nhân là do: sản xuất nơng nghiệp chủ yếu cịn manh mún, quy mơ nhỏ, tự
phát, cá thể; người nông dân sản xuất theo kinh nghiệm là chủ yếu mà không tuân
thủ theo quy trình, mẫu mã sản phẩm khơng đúng chuẩn, vì vậy chất lượng sản
phẩm khơng đạt chuẩn an tồn; u cầu của an ninh lương thực khiến nông dân
không linh hoạt được trong hoạt động sản xuất,…
2. TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ NÔNG SẢN Ở VIỆT NAM
2.1. Thị trường tiêu thụ nông sản
Thị trường tiêu thụ nông sản là thị trường liên quan trực tiếp đến vấn đề đầu
ra tiêu thụ nông sản của Việt Nam. Bất cứ một yếu tố nào dù rất nhỏ của thị
7


lOMoARcPSD|17160101

trường này đều có thể ảnh hưởng ở những mức độ khác nhau đến khả năng thành
công hay thất bại trong tiêu thụ và sản xuất nông sản.
2.2. Thực trạng thị trường tiêu thụ nông sản ở Việt Nam
2.2.1 Những thành tựu đạt được
Một trong những bứt phá của năm 2021 là thị trường tiêu thụ nông sản tiếp tục
phát triển, thị trường trong nước được mở rộng hơn. Đợt dịch Covid-19 thứ 4 bùng
phát tại Việt Nam vào đúng thời điểm nhiều địa phương thu hoạch nơng sản, trong
đó có mặt hàng vải thiều của hai tỉnh Bắc Giang và Hải Dương. Với quả vải thiều,
khó khăn chồng chất khó khăn khi thị trường xuất khẩu chủ lực là Trung Quốc bị
thu hẹp, lưu thơng hàng hóa tại các cửa khẩu gặp khó. Trước tình hình đó, các địa

phương cùng với các bộ, ngành, đơn vị đa dạng các hình thức xúc tiến thương mại,
mở rộng kênh phân phối, nhất là trên nền tảng số, kết nối vận chuyển hàng hóa.
Nhờ vậy, dù bị dịch Covid-19 bủa vây, vải thiều của Bắc Giang và Hải Dương vẫn
tiêu thụ khá thuận lợi cả trong nước và xuất khẩu, đặc biệt giữ vững được giá trị
thương hiệu. Tính tới ngày 27-6, toàn tỉnh Bắc Giang đã tiêu thụ được hơn 196.300
tấn vải thiều, đạt 109% kế hoạch và đạt gần 95% tổng sản lượng (trong đó, tiêu thụ
nội địa đạt 124.517 tấn, chiếm 63,4%; xuất khẩu 71.788 tấn, chiếm 36,7%), giá bán
vải tươi dao động 12.000-27.000đồng/kg; giá vải sấy khô 40.000-55.000đồng/kg.
Kim ngạch xuất khẩu năm 2021 đạt mức cao kỷ lục trên 48,6 tỷ USD, tăng
14,9% so với năm 2020. Đặc biệt, có 10 nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu
trên 1 tỷ USD, trong đó có 6 mặt hàng có kim ngạch trên 3 tỷ USD (gỗ và sản phẩm
gỗ; tôm; rau quả; hạt điều; gạo, cao su).
2.2.2 Nhưng tồn tại, hạn chế
Giá của nông sản không ổn định mang tính thời vụ
Ngành nơng nghiệp nước ta mang đặc tính thời vụ cao. Tính thời vụ của sản
xuất nơng nghiệp thể hiện rõ ở sự biến động của giá cả thị trường theo thời vụ, đặc
biệt là tính khơng ổn định của giá cả thị trường đầu ra. Mỗi loại cây trồng có đặc
8

Downloaded by Free Games Android ()


lOMoARcPSD|17160101

điểm sinh trưởng khác nhau, dẫn đến mùa vụ gieo trồng cũng khác nhau: vụ đông
vụ hè, vụ hè thu,… Với số lượng chênh lệch nhau quá nhiều giữa các vụ dẫn đến giá
của nông sản cũng biến đổi mạnh. Vào vụ mùa giá rất thấp do cung vượt quá cầu,
vào vụ nghịch giá lại bị đẩy lên cao do cung nhỏ hơn cầu. Trong năm 2021 vừa qua,
thị trường nông sản Việt Nam đã điêu đứng khi vừa phải đối mặt với hậu quả
Covid-19 để lại, vừa phải đối mặt với tình trạng tồn đọng số lượng nơng sản lớn.

Phải kể đến là sản phẩm khoai lang tím nhật ở Đồng Tháp tồn đọng với sản lượng
8.494 tấn do chủ yếu thương lái không thu mua hoặc thu mua rất ít, giá cả giảm
xuống chỉ cịn 650đ/kg hay tại tỉnh Vĩnh Long, người nơng dân lao đao vì trái xồi
Đài Loan rớt giá, có thời điểm trái xồi Đài Loan loại I giá 2.000 đ/kg (bán tại vựa)
trong khi cùng kỳ năm trước từ 5.000 đ/kg đến 7.000 đ/kg. Với mức giá như trên,
người nông dân thua lỗ nặng nề, hàng loạt chiến dịch giải cứu nông sản nhưng cũng
khơng thể khắc phục nổi tình trạng tồn đọng.
Giá cả nông sản được coi là một trong những vấn đề trọng yếu của của thị
trường nơng sản. Bởi vì, giá cả là yếu tố cấu thành của cơ chế thị trường có tác động
chi phối về cả hai phía cầu và cung của nơng nghiệp. Bên cạnh đó, giá cả cũng chi
phối các mối quan hệ trao đổi trong nội bộ và trao đổi liên ngành của nông nghiệp
như dịch vụ, cơng nghiệp, truyền thơng,.. Chính vì vậy, việc giá cả nơng sản khơng
bình ổn đã gây rất nhiều khó khăn đến tất cả các thành phần tham gia vào thị
trường.
Cung và cầu nông sản không cân đối
Thị trường nông sản đạt được trạng thái cân bằng khi khối lượng nông sản
đem bán vừa bằng với nhu cầu của người mua. Trên thực tế thị trường các nông sản
chủ yếu chỉ đạt được trạng thái cân bằng trong những thời điểm nhất định.
Biểu hiện của trạng thái mất cân bằng cung cầu trên thị trường nông sản là giá
ở mức quá cao hay quá thấp so với giá cân bằng thị trường. Khi nguồn cung trên thị
trường quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng người bán khơng tìm được người mua dẫn
đến tình trạng dư thừa, đẩy giá thành xuống thấp. Ngược lại khi nguồn cung quá
9

Downloaded by Free Games Android ()


lOMoARcPSD|17160101

thấp, người mua khơng tìm được người bán dẫn đến tình trạng nơng sản khang

hiếm, đẩy giá thành lên cao. Khi giá cả càng vượt xa so với giá cân bằng thị trường
thì lượng trao đổi giữa cung và cầu nơng sản càng ít đi.
Hệ thống thị trường nơng sản chưa đồng bộ
Công tác quản lý thị trường nông sản chưa chặt chẽ, vẫn cịn tình trạng hàng giả,
hàng kém chất lượng tràn lan trên thị trường.
Mạng lưới giao thông nơng thơn ở nhiều vùng chưa hồn chỉnh cịn lạc hậu, đặc
biệt ở các vùng núi, vùng xa. Điều này đã ảnh hưởng rất nhiều đến q trình mua
bán nơng sản.
Hệ thống chợ nơng thơn cịn thiếu, cịn khoảng 30% số xã chưa có chợ. Hệ
thống các trung tâm thương mại vùng và liên vùng đang trong quá trình hình thành
nên chưa đồng bộ.
Người dân chưa tiếp cận thông tin đầy đủ, vì vậy khơng cập nhập được xu
hướng nơng sản hiện tại. Dẫn đến nơng sản cần thì thiếu, nơng sản ít cần thì lại
nhiều dẫn đến dư thừa.
Hội nhập vào thị trường nông sản khu vực và thế giới
Với chủ trương xây dựng nền kinh tế hướng ngoại, mở cửa và hội nhập, nền
nông nghiệp Việt Nam cũng nhiều khó khăn. Tuy nhà nước đã có những chính sách
để bảo hộ nông sản trong nước nhưng kho nông sản nước ngoài xâm nhập vào Việt
Nam đã dẫn đến tình trạng cạnh tranh với nơng sản trong nước, tăng nguồn cung đối
với một số loại nông sản.
2.3 Đánh giá về sự phát triển của thị trường tiêu thụ nông sản của Việt
Nam
2.3.1 Thị trường tiêu thụ nông sản của Việt Nam rất có tiềm năng phát triển
Tiềm năng thị trường nội địa rất lớn đến từ 100 triệu dân Việt Nam. Trong bối
cảnh chuỗi cung ứng tồn cầu cịn nhiều rủi ro, đứt gãy, việc tiếp tục khơi thông thị
10

Downloaded by Free Games Android ()



lOMoARcPSD|17160101

trường nội địa gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt
Nam” là một trong những giải pháp quan trọng bảo đảm ổn định sản xuất, thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế.
Việt Nam cũng có tiềm năng trong phát triển thị trường tiêu thụ nơng sản nước
ngồi. Về vị trí địa lý, Việt Nam nằm rìa đơng bán đảo Đông Dương, gần trung tâm
Đông Nam Á, trên ngã tư đường hàng hải, hàng không quốc tế, với các tuyến đường
bộ, đường sắt xuyên Á tạo điều kiện giao lưu với các nước trong khu vực và thế
giới. Bên cạnh đó, với vị trí của nước ta là cửa ngõ ra biển của các nước Lào, Đông
Bắc Campuchia và Thái Lan, Tây Nam Trung Quốc, Việt Nam nằm trong khu vực
có nền kinh tế phát triển sơi động, là điều kiện để hội nhập, hợp tác, chuyển giao
công nghệ, kinh nghiệm quản lý…với các nước. Với vị trí địa lí thuận lợi, nước ta
có tiềm năng rất lớn trong việc phát triển thị trường tiêu thụ nông sản nước ngoài.
Trong thời gian qua, Việt Nam đã ký kết một số hiệp định thương mại tự do song
phương, đa phương với các nước trên thế giới (FTA với Hàn Quốc, FTA với Liên
minh Châu Âu, TPP, FTA Cộng đồng kinh tế ASEAN…), vì thế, trong thời gian
tới, nước ta sẽ có cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu hàng nông sản với thuế suất
thấp hoặc không thuế suất. Bên cạnh đó, nước ta cũng có cơ hội để nhập khẩu các
nguyên, phụ liệu nông nghiệp một cách thuận lợi hơn, giá thành rẻ hơn…Bên cạnh
đó, Việt Nam nằm ở khu vực khí hậu nhiệt đới nóng ẩm gió mùa với sự đa dạng
nông sản chất lượng cao để xuất khẩu sang các nước trên thế giới.
2.3.2 Thị trường tiêu thụ nơng sản Việt cịn nhiều tồn tại và hạn chế cần được
khắc phục sớm nhất có thể.
Sản xuất và xuất khẩu nông sản của Việt Nam thời gian qua như sản xuất chưa
đúng với quy trình, tiêu chuẩn và yêu cầu của thị trường; chất lượng hoặc bao gói
vẫn chưa đáp ứng được các yêu cầu của thị trường nhập khẩu; việc truy xuất nguồn
gốc, đăng ký vùng trồng còn chậm… Điều này dẫn đến việc trong số các sản phẩm
nơng sản xuất khẩu, vẫn có nhiều sản phẩm chưa thể xuất khẩu chính ngạch.


11

Downloaded by Free Games Android ()


lOMoARcPSD|17160101

Ngồi ra, sự yếu kém về cơng tác quản lí thị trường hay giá cả bất ổn định,…
cũng gây nên những thực trạng đáng tiếc trong thị trường tiêu thụ nông sản như ùn
ứ nông sản, nông dân thua lỗ,…
Trong điều kiện cịn chênh lệch nhiều về qui mơ và trình độ sản xuất, nơng sản
Việt Nam phải cạnh tranh gay gắt với nông sản quốc tế. Việc tiêu thụ nông sản vẫn
luôn là nỗi lo của bà con nông dân, hiện tượng được mùa, rớt giá vẫn là nỗi ám ảnh
thường trực đối với người sản xuất, thực tế hiện nay đại đa số nông dân tập trung
đầu tư cho chăn ni, trồng trọt rồi lại lo lắng tìm đầu ra cho sản phẩm đã trở thành
một vòng luẩn quẩn trong sản xuất nơng nghiệp. Đáng nói hơn, khơng chỉ những
mặt hàng chưa có đầu mối tiêu thụ ổn định mà ngay cả các sản phẩm có địa chỉ bao
tiêu vẫn bị o ép đầu ra. Hầu hết các sản phẩm nông sản chỉ được tiêu thụ nhỏ lẻ,
manh mún qua các tư thương, chưa có tổ chức bao tiêu với giá cả ổn định. Người
nông dân vẫn không quyết định được thị trường, mức giá và sản lượng của sản
phẩm hàng hóa nơng sản.
3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ NƠNG SẢN
NƯỚC TA HIỆN NAY
Về phía người sản xuất, nông dân cần nâng cao chất lượng sản phẩm (nhãn
mác hàng hóa, bao bì đóng gói, dư lượng tối đa hóa chất trong sản phẩm nơng
nghiệp, tính hợp pháp của nguyên liệu sử dụng…) cần xác định mục đích sản xuất,
yêu cầu về chất lượng sản phẩm gắn với sự phát triển bền vững của môi trường. Và
phải xây dựng các vùng chuyên canh với diện tích lớn, quy trình sản xuất đạt chuẩn.
Nơng dân, hợp tác xã hay các doanh nghiệp có thể ứng dụng thương mại điện tử để
phân phối và tiêu thụ sản phẩm hàng hóa nơng sản, cần đẩy mạnh quảng bá sản

phẩm nông sản trên các kênh thương mại điện tử. Hỗ trợ các địa phương thúc đẩy
tiêu thụ lượng nông sản lớn (đã, đang và sẽ vào vụ thu hoạch) ở các địa phương trên
các sàn giao dịch thương mại điện tử.
Về phía Nhà nước, cần thực hiện các chính sách vĩ mơ nhằm:
Khắc phục tình trạng khơng đồng bộ
12

Downloaded by Free Games Android ()


lOMoARcPSD|17160101

Xây dựng hệ thống thị trường đồng bộ cho nông nghiệp, nông thôn. Bao gồm
thị trường cung cấp các yếu tố đầu vào cho sản xuất và thị trường tiêu thụ sản phẩm,
trong đó quan trọng nhất là thị trường vốn, thị trường dịch vụ kỹ thuật và thị trường
tiêu thụ sản phẩm.
Khắc phục tình trạng độc quyền
Để hạn chế tình trạng độc quyền trong thị trường nơng sản cần qui định giá
chuẩn cung ứng đối với những hàng hoá và dịch vụ độc quyền đối với các doanh
nghiệp tư nhân. Đối với doanh nghiệp nhà nước thì vẫn phải đầu tư hoàn toàn như
dịch vụ thuỷ lợi, điện cung cấp cho nơn nghiệp nơng thơn… đánh thuế trọn gói đối
với lợi nhuận độc quyền cao.
Khuyến khích mở rộng hợp tác liên doanh, cạnh tranh lành mạnh trong toàn bộ
hệ thống thị trường nông sản
Thực hiện tốt chiến lược hội nhập vào thị trường nông sản khu vực và thế giới
Trong điều kiện cịn chênh lệch nhiều về qui mơ và trình độ sản xuất, nơng sản
Việt Nam muốn tăng cường khả năng cạnh tranh, từng bước hội nhập vào thị trường
quốc, chúng ta cần phải: Tích cực mở rộng và tạo thế đứng trên các thị trường mới;
tham gia nhiều hơn vào các hiệp định và công ước quốc tế có liên quan đến kinh tế
và thương mại; sử dụng linh hoạt và có hiệu quả các cơng cụ kinh tế trong quan hệ

ngoại thương đối với các sản phẩm xuất nhập khẩu (nhập khẩu vật tư nông nghiệp
và xuất khẩu nơng sản); thực hiện việc kiểm sốt bn bán tiểu ngạch và chống
bn lậu có hiệu quả.
Khắc phục tình trạng mất cân bằng cung cầu
Khắc phục tình trạng mất cân bằng cung cầu trong thị trường nông sản bằng
cách kiểm soát giá và định mức cung cấp thực phẩm cơ bản. Thông qua biện pháp
định giá trần hoặc giá sàn cho nơng sản. Ngồi ra để hạn chế mất cân bằng cung cầu
thì nhà nước nên dự báo nhu cầu trong trong thời gian sắp tới để có những dự báo
cho nơng dân, tránh tình trạng sản xuất ổ ạt mọt loại nông sản gây dư thừa, lãng phí.
13

Downloaded by Free Games Android ()


lOMoARcPSD|17160101

Nâng khối lượng tiêu dùng trong nước bằng cách trợ cấp cho việc dùng nông sản
làm thức ăn chăn nuôi gia súc.
Về phía người tiêu dùng, cần đẩy mạnh khẩu hiệu “Người Việt dùng hàng
Việt” “Tự hào Việt Nam” để cùng nhau phát triển thị trường nội địa.

14

Downloaded by Free Games Android ()


lOMoARcPSD|17160101

KẾT LUẬN
Sản xuất và tiêu thụ nông sản luôn là vấn đề đi đôi trong nông nghiệp từ trước

đến nay. Từ nông dân, hợp tác xã đến doanh nghiệp và Nhà nước đều ln nỗ lực
làm thật tốt để vịng xoay nơng sản được nhịp nhàng, hàng hóa khơng ứ đọng, gia
tăng lợi nhuận và tái sản xuất thuận lợi. Là một người tiêu dùng, ta cần ủng hộ thị
trường trong nước nhiều hơn, tránh tâm lí “sính ngoại” góp phần phát triển thị
trường nội địa. Chúng ta cần hiểu và nắm rõ nguyên lí về thị trường và vai trị của
thị trường để từ đó có thể có những biện pháp đúng đắn kịp thời phát triển thị
trường tiêu thụ nông sản theo hướng ổn định, bền vững hơn, tránh tình trạng hằng
năm phải “giải cứu” khiến mất giá nơng sản và mang đến tâm lí chán nản cho người
nông dân.

15

Downloaded by Free Games Android ()


lOMoARcPSD|17160101

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu Tiếng Việt
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Kinh tế Chính trị Mác-Lênin, Nhà
xuất bản Quốc gia sự thật.
Tài liệu trực tuyến
K.D (2022), “Giải “bài tốn” tìm đầu ra cho tiêu thụ nơng sản”
/>Đỗ Hương (2022), “Năm 2021: Ngành nông nghiệp đạt nhiều kết quả vượt
bậc”, />(2021) “Diễn biến thị trường, đặc thù mùa nông sản của một số địa phương”,
/>Lan Phương (2022) Hỗ trợ tiêu thụ nông sản tại thị trường trong nước, giảm áp
lực cho xuất khẩu, />Nguyễn Ngọc Trân, “Tiêu thụ hàng nông sản trong bối cảnh hội nhập: kinh
nghiệm từ đbscl”, />Tổng cục thống kê, />
16


Downloaded by Free Games Android ()