Tuần 4
08/09/2018
Tiết 7

Ngày soạn:
Ngày dạy: 11/09/2018

BÀI 7: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN
VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP
I. MỤC TIÊU: Qua bài học, HS cần đạt được:
1. Kiến thức:
- Phân tích được các nhân tố tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến sự phát triển và phân
bố nơng nghiệp.
- Hiểu được đất, khí hậu, nước và sinh vật là những tài nguyên quý giá và quan trọng để
phát triển nơng nghiệp nước ta. Vì vậy cần sử dụng hợp lí tài ngun đất, khơng làm ô
nhiễm và suy thoái và suy giảm các tài nguyên này.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng tư duy phân tích các nhận định địa lí, sơ đồ hóa kiến thức.
- Phân tích, đánh giá được những thuận lợi và khó khăn của tài nguyên thiên nhiên đối với
sự phát triển nông nghiệp ở nước ta.
3. Thái độ:
Không ủng hộ những hoạt động làm ơ nhiễm, suy thối và suy giảm đất, nước, khí hậu,
sinh vật.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng
lực giao tiếp, …
- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ; sử dụng bản đồ; sử dụng hình vẽ,
tranh ảnh, mơ hình, video clip.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1. Chuẩn bị của giáo viên: Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
2. Chuẩn bị của học sinh:

- Sách giáo khoa.
- Tài liệu liên quan bài học.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
1. Ổn định: Kiểm tra vệ sinh, sĩ số lớp học.
9A1……................................,
9A2……................................,
9A3……................................,
9A4……................................,
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi 1: Em hãy cho biết nội dung của chuyển dịch cơ cấu kinh tế?
Câu hỏi 2: Xác định trên bản đồ các vùng kinh tế và vùng kinh tế trọng điểm? Vai trò của
vùng kinh tế trọng điểm đối với việc phát triển kinh tế?
3. Tiến trình bài học:
Khởi động: Nền nơng nghiệp nước ta là một nền nông nghiệp nhiệt đới, chịu ảnh hưởng
mạnh mẽ của các điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên (tài nguyên đất, khí hậu,
nguồn nước, sinh vật). Các điều kiện kinh tế - xã hội ngày càng được cải thiện, đặc biệt là
sự mở rộng thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu đã thúc đẩy quá trình chuyên


mơn hóa và thâm canh nơng nghiệp. Đây là những đặc điểm cơ bản chúng ta cần làm rõ
trong bài học này.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
Hoạt động 1: Phân tích được các nhân tố tự I. Các nhân tố tự nhiên.
nhiên ảnh hưởng đến sự phát triển và phân Tài nguyên thiên nhiên là tiền đề cơ
bố nông nghiệp.
bản.
*Phương pháp dạy học: Đàm thoại gợi mở;
sử dụng bản đồ; giải quyết vấn đề; ...
*Kỹ thuật dạy học: Đặt câu hỏi; …

* Bước 1:
1. Tài nguyên đất.
- Em có nhận xét gì về tài ngun đất ở nước
ta? Gồm những loại đất nào là chủ yếu?
(Gọi HS yếu dựa vào nội dung SGK trả lời).
- Đa dạng, chiếm diện tích lớn nhất là
2 loại đất: phù sa và feralit.
- Nêu đặc điểm và nơi phân bố hai nhóm đất
chính?
- Đất phù sa: 3 triệu ha, thích hợp với
cây lúa nước, nhiều loại cây ngắn
ngày, phân bố chủ yếu ở đồng bằng.
- Đất feralit: trên 16 triệu ha, thích hợp
trồng cây cơng nghiệp lâu năm, cây ăn
quả, tập trung chủ yếu ở miền núi,
trung du.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh tham khảo các
lược đồ tự nhiên Tây Ngun (hình 28.1),
Đơng Nam Bộ (hình 31.1), Đồng bằng sơng
Cửu Long (hình 35.1) để hiểu thêm về sự phân
bố đất badan, đất phù sa cổ (đất xám), đất
phèn, đất mặn được đề cập trong bài.
- Để bảo vệ tài nguyên đất, cần có những biện
pháp gì?
(Dành cho học sinh giỏi).
- Giáo viên chuẩn xác kiến thức.
* Bước 2:
2. Tài nguyên khí hậu.
- Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 8, hãy trình
bày đặc điểm khí hậu của nước ta?

- Khí hậu nhiệt đới gió mùa: mùa hạ
nóng ẩm, mưa nhiều; mùa đơng lạnh, ít
mưa.
- Phân hóa đa dạng: theo chiều bắc nam, theo mùa và theo độ cao
- Khí hậu nước ta có những thuận lợi và khó
khăn gì cho sản xuất nơng nghiệp?
- Nhiều thiên tai: bão, gió tây khơ
nóng, sương muối, …
Những diễn biến thất thường của thời tiết
như mưa bão, lũ lụt, hạn hán, nắng nóng,


sương muối, rét hại ... đã gây ảnh hưởng
nghiêm trọng tới sản xuất nông nghiệp.
- Giáo viên chia lớp thành 3 nhóm thảo luận về
thuận lợi và khó khăn của 3 đặc điểm khí hậu
Việt Nam.
* Bước 3:
3. Tài nuyên nước.
- Giáo viên cho học sinh đọc phần kênh chữ
trong sgk.
- Em có nhận xét gì về tài ngun nước ở nước
ta?
- Có nguồn nước phong phú: mạng
lưới sơng ngịi, ao hồ dày đặc, nguồn
nước ngầm dồi dào.
- Nguồn nước phân bố khơng đều trong
năm: mùa mưa có lũ lụt, mùa khô thiếu
nước.
- Tại sao thủy lợi là biện pháp hàng đầu trong

thâm canh nông nghiệp ở nước ta?
(Dành cho học sinh giỏi)
Chống úng, lụt trong mùa mưa bão, cung cấp
nước tưới mùa khơ, cải tạo đất, mở rộng diện
tích canh tác, tăng vụ, thay đổi cơ cấu mùa vụ
và cơ cấu cây trồng.
* Bước 4:
4. Tài nguyên sinh vật.
- Tài ngun sinh vật nước ta có những thuận
lợi gì đối với sản xuất nông nghiệp?
(Gọi HS yếu dựa vào nội dung SGK trả lời).
Nước ta có tài nguyên sinh vật phong
phú, là cơ sở để thuần dưỡng, tạo nên
nhiều giống cây trồng, vật nuôi.
- Giáo viên chuẩn xác kiến thức.
Đất, nước, khí hậu, sinh vật là những tài
nguyên quý giá và quan trọng để phát triển
nơng nghiệp vì vậy cần sử dụng hợp lí,
khơng làm ơ nhiễm và suy thối các loại tài
ngun này.
Hoạt động 2: Phân tích được các nhân tố II. Các nhân tố Kinh tế - xã hội.
kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến sự phát triển Điều kiện kinh tế - xã hội là yếu tố
và phân bố nông nghiệp.
quyết định đến sự phát triển.
*Phương pháp dạy học: Đàm thoại gợi mở;
giải quyết vấn đề; ...
*Kỹ thuật dạy học: Đặt câu hỏi; …
* Bước 1.
1. Dân cư và lao động nông thôn.
- Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm, tìm hiểu 4

nhân tố.
+ Nhóm 1: Dân cư và lao động nông thôn.
Lao động nông thôn chiếm tỉ lệ cao,
nhiều kinh nghiệm sản xuất nông


nghiệp.
2. Cơ sở vật chất - kĩ thuật.
+ Nhóm 2: Cơ sở vật chất - kĩ thuật.
+ Nhóm 3: Chính sách phát triển nơng nghiệp.

Ngày càng hồn thiện.
3. Chính sách phát triển nơng nghiệp.
Nhiều chính sách nhằm thúc đẩy nơng
nghiệp phát triển.

- Giáo viên cho học sinh đọc mục II sgk, kết
hợp với hiểu biết của em hãy cho biết vai trị
của các yếu tố chính sách đã tác động lên
những vấn đề gì trong nơng nghiệp?
(Dành cho học sinh giỏi)
- Hoàn thiện cơ sở vật chất - kĩ thuật.
- Tạo ra các mơ hình phát triển nơng nghiệp
thích hợp.
- Mở rộng thị trường và ổn định đầu ra cho sản
phẩm.
+ Nhóm 4: Thị trường trong và ngồi nước.
4. Thị trường trong và ngoài nước.
Thị trường trong và ngoài nước ngày
càng được mở rộng.

* Bước 2.
- Học sinh thảo luận, đại diện nhóm phát biểu
ý kiến.
- Giáo viên chuẩn xác kiến thức.
IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
1. Tổng kết:
Trong tất cả các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân bố và phát triển nông nghiệp, theo em yếu
tố nào giữ vai trị quyết định? Vì sao?
2. Hướng dẫn học tập:
- Học bài cũ, trả lời các câu hỏi và làm bài tập trong SGK.
- Chuẩn bị bài mới: Sự phát triển và phân bố nông nghiệp.
V. PHỤ LỤC:
VI. RÚT KINH NGHIỆM:
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………