Giao an

<span class='text_page_counter'>(1)</span>* TUẦN. TUẦN NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH. THỜI GIAN KÍ DUYỆT. - Tiết 111: Văn bản HDĐT “Con cò”.. - Tiết 112: Tiếng việt. 25. “Liên kết câu và liên kết đoạn văn” ( luyện tập).. - Tiết 113, 114: TLV “ Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí”.. - Tiết 115: TLV “ Trả bài tập làm văn số 5”.. Ngày soạn:. Từ 27/02/2012 Đến 02/03/2012..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ngày dạy:. * Tuần Tiết 111 Văn bản:. Hướng dẫn đọc thêm: CON CÒ. - Chế Lan Viên I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS 1. Kiến thức: - Cảm nhận được vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển từ những câu hát ru xưa để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêngï và những lời hát ru ngọt ngào. - Biết được tác dụng của sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả và những đặc điểm về hình ảnh, theå thô, gioïng ñieäu cuûa baøi thô. 2.Kó naêng: - Đọc- hiểu một văn bản thơ trữ tình - Rèn luyện kĩ năng cảm thụ, phân tích thơ, đặc biệt là những hình tượng thơ được sáng tạo bằng liên tưởng, tưởng tượng. 3.Thái độ: Giáo dục tình cảm gia đình, tình cảm mẹ con, trân trọng hơn những lời hát ru của dân tộc . Tích hợp với ca dao, dân ca. II. CHUAÅN BÒ: 1.Giáo viên: Một số bài thơ về lời ru, tình mẹ con- Soạn giáo án – Tranh minh họa – Băng nhạc- Bảng phuï. 2.Học sinh: Chuẩn bị theo hướng dẫn SGK và GV. Sưu tầm những bài ca dao hát ru có hình ảnh con cò. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Ổn định: ( 1’)- Kiểm diện HS. 2. Kieåm tra: (3’). Câu 1: Mục đích chính của VB “ Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La-phông-ten” là gì? A. Bàn về đặc điểm, tính cách của loài cừu. B. Bàn về đặc điểm, tính cách của loài sói. C. Bàn về sự khác biệt của nhà văn và nhà khoa học. D. Baøn veà ñaëc tröng cuûa saùng taùc ngheä thuaät. Câu 2: Trong thơ La- Phơng- ten, Chó sói và cừu non được thể hiện như thế nào ? - Sự chuẩn bị bài mới. 3. Tổ chức các hoạt động dạy-học: ( 37’).. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: (1’) Khởi động. * Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS vào bài. - Vào bài mới: Như chúng ta đã. HĐ H.SINH. NỘI DUNG CẦN ĐẠT.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> bieát, hình aûnh luõy tre laøng, caùnh đồng, ruộng lúa, con trâu, cái cò… từ xa xưa đã đi vào tục ngữ, ca dao, lời ru mà mỗi người từ khi tấm bé đã được nghe lời mẹ hát ngọt ngào để đưa vào giấc ngủ say nồng. Đã coù raát nhieàu nhaø vaên, nhaø thô, nhaïc sĩ thường mượn những hình ảnh ấy làm niềm cảm hứng sáng tác. Và hoâm nay caùc em seõ coù dòp tieáp xuùc với một bài thơ cũng đong đầy, thấm đượm những lời hát ru ấy. Đó laø baøi thô “ Con coø” cuûa nhaø thô Cheá Lan Vieân. -> GV ghi teân VB. HOẠT ĐỘNG 2: (3’) Hướng dẫn đọc – hiểu chú thích. *Mục tiêu: HS tìm hieåu ñoâi neùt veà tác giả,tác phẩm,các từ khó trong chuù thích. * Y/C mở SGK/47 phần chú thích* * GV: Thông qua phần đọc chú thích *.. -H: Em bieát gì veà taùc giaû vaø phong caùch saùng taùc cuûa oâng?. - Giới thiệu chân dung nhà thơ. - GV giới thiệu thêm về phong caùch thô cuûa oâng.. -H: Nêu xuất xứ bài thơ?. - Yeâu caàu giaûi thích phaàn chuù thích caùc caâu ca dao. HOẠT ĐỘNG 3 :(20’) Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản. * Mục tiêu: - Kiến thức:. - Lắng nghe.. - Ghi bài mới. - Ghi ND 1.. I. Đọc – Hiểu chú thích:. - Mở SGK. 1.Taùc giaû: - Ghi ý 1. - Dựa SGK nêu nét chính cần nhớ. HS khaùc boå sung. Thơ Chế Lan Viên mang đậm chất + Taùc giaû: Cheá Lan trieá t lí saâu saéc. Viên có những đóng goùp quan troïng cho thô ca daân toäc theá kæ XX bởi phong cách suy tưởng triết lí, đậm chất trí tuệ và tính hiện đại. - Quan sát aûnh. - Theo doõi, ghi. 2. Taùc phaåm: - Ghi ý 2. Saùng taùc 1962. - Neâu. + Taùc phaåm: “Con coø” laø baøi thô theå hieän roõ phong caùch ngheä thuaät cuûa oâng; taùc phaåm vieát 1962, in trong taäp Hoa ngày thường-Chim baùo baõo. 3. Từ khó: ( SGK) - Ghi ý 3. - Giải thích từ khó. II. Đọc – Hiểu văn bản: - Ghi ND 2..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> + Cảm nhận được vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển từ những câu hát ru xưa để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và những lời hát ru ngoït ngaøo. + Taùc duïng cuûa vieäc vaän duïng ca dao moät caùch saùng taïo trong baøi thô. -Kó naêng: + Luyện cách đọc,tìm hiểu bố cục – hiểu một văn bản thơ trữ tình. + Cảm thụ những hình tượng thơ được sáng tạo bằng liên tưởng, tưởng tượng. - Thái độ: Giáo dục tình cảm gia ñình, tình meï con. - GV treo baûng phuï yeâu caàu hs thaûo luaän nhoùm 4 baïn trong 5’ các vấn đề sau: + Cách đọc bài thơ ? + Thể thơ, cấu trúc các đoạn thơ. + Phương thức biểu đạt chính của baøi thô. + Ý nghĩa biểu tượng của hình tượng con cò ?  Choát: - Đọc mẫu 1 đoạn, gọi 2 HS đọc tieáp, nhaän xeùt. - GV nhaän xeùt laïi.. - Bài thơ chia 3 đoạn và dẫn dắt theo sự phát triển của hình tượng con cò trong mối quan hệ với cuộc đời con người. Dựa vào đó hãy nêu nội dung chính của mỗi đoạn. * Baûng phuï: Boá cuïc. -L: Đọc lại đoạn đầu-> Nội dung chính. -GV treo baûng phuï cho hs thaûo luaän nhoùm 4 baïn trong 5’ caùc yeâu caàu sau:. - Ghi ý 1. -Thảo luận  đại diện nhoùm trình baøy  nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung: + Cách đọc: Giọng nheï nhaøng, traàm laéng, thieát tha. thuû thỉ, tâm tình như lời haùt ru. + Thể thơ tự do. + PT: BC. + Caáu truùc: Caùc caâu thô daøi – ngaén không đều, nhịp biến đổi, tạo nhịp điệu gần với lời hát ru. + YÙ nghóa bieåu tượng: Con cò biểu tröng cho taám loøng người mẹ và lời hát ru.. 1. Đọc VB:. 2. Boá cuïc: 3 phaàn. - Ghi ý 2. -HS khaù neâu: 3 yù cuûa 3 đoạn là các mục: a, b, c.. - Ghi ý 3. 3. Phaân tích: -1 hs đọc. a. Hình ảnh con cò qua những lời ru -Thảo luận, đại diện bắt đầu đến với tuổi ấu thơ: trình baøy, nhoùm khaùc “Con chöa bieát con coø con vaïc.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> + Đoạn thơ gợi ra hình ảnh con cò nhận xét, bổ sung. từ đâu ? Nó được vận dụng như thế + Con cò được gợi nào ? Em nhận xét gì về hình tượng ra từ những câu ca con coø ? dao dùng làm lời hát ru. Nó được vận + Nêu 1 số bài ca dao có hình ảnh dụng trực tiếp. con coø. - Thô: Hình aûnh Baø Tuù trong thô Tuù Xöông “ …laën loäi thaân coø….” - “ Con cò lặn lội bờ soâng…..” - Cái cò đi đón cơn + Qua lời ru, hình ảnh con cò đến mưa…. với tuổi thơ ra sao? Chi tiết nào + Hình ảnh con cò minh hoïa? đến với tuổi thơ 1 + Lời hát ru có ý nghĩa như thế cách vô thức, nhưng naøo? đó là sự khởi đầu GV Bình mở rộng: Tình cảm của con đường đi vào người mẹ được bộc lộ qua lời ru, tâm hồn con người. gởi qua hình ảnh cánh cò đến với taâm hoàn tuoåi thô moät caùch voâ thức.Đây cũng là sự khởi đầu con đường cảm nhận điệu hồn dân tộc. Tuy beù chöa hieåu vaø chöa caàn hieåu nội dung những câu hát ru, nhưng những điệu hồn dân tộc ấy qua lời ru cuûa meï seõ thaám daàn vaøo taâm hoàn bé, nuôi dưỡng tinh thần bé. Những đứa bé ấy khi lớn lên sẽ có được một đời sống tâm hồn phong phú hơn những đứa bé không được mẹ ru ( loøng yeâu queâ höông, yeâu laøng xóm… sâu đậm) D/C : Nguyễn Du, Tố Hữu… đều được hưởng nhiều lời ru của những bà mẹ ngay từ nhỏ nên lớn lên đã trở thành thi sĩ nổi tieáng. -L: Đọc thầm lại phần 2 -> Nhắc noäi dung chính. - Đọc. - GV treo baûng phuï cho hs thaûo luaän nhoùm 4 baïn trong 5’ caùc vaán -Thảo luận, đại diện đề sau: nhoùm trình baøy, nhoùm khaùc nhaän xeùt, + Hình ảnh con cò gắn bó với con boå sung. người như thế nào? + Con cò gắn với con người từ ấu thơ đến lúc đến trường và đến khi trưởng + Ở đây tác giả sử dụng nghệ thaønh. thuaät gì? + Sử dụng nghệ. Con chưa biết những cành mềm mẹ haùt”  Khai thác hình tượng con cò được gợi ra trực tiếp từ những câu ca dao quen thuộc dùng làm lời hát ru.  Qua những lời ru ấy của mẹ, hình ảnh con cò đến với tâm hồn tuổi ấu thơ một cách vô thức nhưng đó là sự khởi đầu con đường đi vào tâm hồn con người, là điệu hoàn daân toäc.. b. Hình ảnh con cò và lời ru của mẹ theo cùng con người trên những chặng đường đời:. - Cánh cò là bạn đồng hành của con người từ tuổi ấu thơ trở nên gần gũi và sẽ theo cùng con người đến suốt cuộc đời. - Nghệ thuật liên tưởng, tưởng tượng..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> thuật liên tưởng, tưởng tượng  hình aûnh con coø bieåu  Hình tượng con cò biểu tượng về lòng + Nêu ý nghĩa biểu tượng của hình tượng cho tấm lòng mẹ, sự dìu dắt, nâng đỡ dịu dàng và bền tượng con cò. người me luôn che bỉ của người mẹ. chở , lo laé n g cho con  Choát. từng miếng ăn, giấc nguû . + Caùc chi tieát: “Con nguû yeân … chung ñoâi”; “Mai khôn lớn … đôi chân”; “Lớn lên … * GV lieân heä: Trong hoïc taäp cuûa em, mẹ em có những hành động ấy câu văn”. - Phát biểu tự do. khoâng? D/C cuï theå. -H: Cò lại xuất hiện trong đời con nhö theá naøo? - GV: Trước hiên nhà, trong hơi maùt caâu vaên”-> caùnh coø traéng vaãn chập chờn bay, khơi gợi nguồn cảm hứng cho con sáng tác, tạo cho con bước đường công danh thành đạt. -H: Hình ảnh con cò ở đây còn gợi cho em suy nghó gì veà loøng meï? -H: Như vậy, hình ảnh con cò ở khổ 2 được xây dựng bằng bút phaùp ngheä thuaät naøo? - GV: Con coø chính laø hình aûnh aån dụ biểu tượng cho tấm lòng người meï. * Minh hoïa tranh SGK. -H: Bức tranh này minh họa cho caûnh naøo? * GV Bình: Caùnh coø vaø tuoåi thô, cánh cò và cuộc đời con người, cánh cò và lời ru của mẹ cứ hòa quyeän, khoù phaân bieät. Maøu traéng cuûa caùnh coø, caùi dòu daøng eâm aû cuûa cánh cò bay lả, bay la cứ thế gắn với cuộc đời của mỗi con người. Con cò như bay từ câu ca dao vào lời ru của mẹ đi vào tiềm thức, đi vào tâm hồn nâng đỡ tâm hồn của mỗi con người * Lieân heä: Treû em ngaøy nay vieäc đón nhận những lời ru ngọt ngào của me được ï nhiều hay ít ? Vì sao? -L: Đọc đoạn 3-> Nội dung chính. - GV treo baûng phuï cho hs thaûo luaän nhoùm 4 baïn trong 5’ caùc vaán đề sau:. - Dựa ý thơ trả lời cá nhaân. - Hình tượng người meï. - Nghe.. - Tự bộc lộ.. -1 hs đọc. -Thảo luận, đại diện. c. Ý nghĩa triết lí của lời ru và lòng.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> * Tổ chức thảo luận nhóm bàn: ( 2’). + Từ cảm xúc mà mở ra những suy tưởng, khái quát thành triết lí của baøi thô. Em haõy neâu yù nghóa trieát lí cuûa baøi thô. + Em nhận xét gì về điều đó trong thô Cheá Lan Vieân?. - GV nhấn: Đó là qui luật tình cảm không bao giờ thay đổi đã khái quát thành những triết lí, mà ta thường thấy ở thơ Chế Lan Viên và cuõng laø öu theá cuûa thô oâng. -H: Hãy tìm thêm những câu tục ngữ, ca dao cũng nói về tình cảm meï con ? -> GV theo doõi keát luaän.. -L: Gọi đọc đoạn cuối. * Baûng phuï: “ AØ ôi…con coø … qua noâi”. -H: Em có nhận xét gì về đoạn thô cuoái ? -H: Aâm điệu lời ru này có ý nghĩa gì ? - GV: Taùc giaû khaúng ñònh hình tượng cánh cò trong lời ru chính là tình cảm của người mẹ luơn ở bên con đến hết cuộc đờiï. * GV Bình: Con lớn lên, con trưởng thành đi xa nhưng lòng mẹ maõi yeâu con nhö con coøn thô aáu. Dưới mắt người mẹ đứa con bao giờ cũng bé bỏng, đó là qui luật tình cảm.VD: Có một người mẹ ngoài 80 tuổi đã than thở: “Thằng beù nhaø toâi daïo naøy veà nghæ maø vaãn coøn vaát vaû quaù” – Thaèng beù cuûa cụ là 1 vị tướng 60 tuổi đã về hưu. HOẠT ĐỘNG 4 (5’) Hướng dẫn. trình baøy, nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung. + Trieát lí veà tình meï đối với con: Mẹ dìu dắt, nâng đỡ con đến suốt cuộc đời. + Tính khaùi quaùt, trieát lí laø 1 öu theá trong thô Cheá Lan Vieân. + Chi tiết: “Dù ở gaàn con … Coø maõi yeâu con”; “Con duø lớn … theo con”.. + Nước mắt chảy xuôi tình mẫu tử. + Ngồi buồn nhớ meï ta xöa. Mieäng nhai côm bún lưỡi lừa cá xöông. + Coâng cha…nghóa meï…. + Cha meï nuoâi con….tính thaùng tính ngaøy. - Đọc diễn cảm.. - Mang âm điệu lời ru. - Aâm điệu lời ru nhằm đúc kết ý nghóa phong phuù cuûa hình tượng con cò.. - Theo doõi.. mẹ đối với cuộc đời mỗi con người: “Con dù lớn … theo con”  Ý nghĩa triết lí về tình mẹ đối với con: Mẹ dìu dắt, nâng đỡ con đến suốt cuộc đời.  Khaùi quaùt 1 qui luaät cuûa tình caûm coù yù nghĩa bền vững, rộng lớn, sâu sắc..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> toång keát. *Mục tiêu: HS naém laïi noäi dung vaø - Ghi ND 3. ngheä thuaät cuûa baøi thô. -H: Khái quát lại những nét nghệ III. Toång keát: thuaät ñaëc saéc cuûa baøi thô? (Theå thô ? gioïng thô ? nhòp thô ? -Khaùi quaùt, toång keát hình aûnh thô ?) veà ngheä thuaät. 1. Nghệ thuật: - Viết theo thể thơ tự do. - Sáng tạo nên những câu thơ gợi âm -L: Qua tìm hieåu treân, em haõy khaùi hưởng lời hát ru nhưng vẫn làm nổi bật quaùt noäi dung baøi thô. được giọng suy ngẫm, triết lí. -H: Tại sao bài thơ có nhan đề - Sử dụng phép tu từ ẩn dụ. -Khaùi quaùt, toång keát “Con coø” ? - Hình ảnh thơ dựa trên sự liên tưởng, -H: Em suy nghó gì veà vieäc hieän noäi dung tưởng tượng độc đáo. nay nhiều người mẹ trẻ rất hạn chế -Thời hiện đại lời 2. Noäi dung- yù nghĩa: haù t ru daà n daà n bò mai Đề cao, ca ngợi tình mẫu tử thiêng trong vieäc haùt ru con ? moä t . liêng và khẳng định ý nghĩa của lời hát ru -H: Rút ra ý nghĩa cuûa baøi thô ? đối với cuộc đời mỗi con người. - Tự bộc lộ. * Gi aùo duïc HS veà tình meï con: -H:Thái độ của bản thân các em đối với mẹ của mình như thế nào? * Baûng phuï: phaàn toång keát. HOẠT ĐỘNG 5 (8’) HD luyeän taäp. * Muïc tieâu: Reøn kó naêng so saùnh - Ghi ND 4. và viết đoạn văn. - L: Gọi HS đọc BT1 SGK/48. IV. Luyeän taäp: * Tổ chức thảo luận theo 2 dãy baøn( 1’) ( SGK/ 48,49) -Goïi trình baøy - Đọc, thảo luận đối - Nhaän xeùt. chieáu. - Đối chiếu bài thơ: “Khúc hát ru - Trả lời miệng. những em bé lớn trên lưng mẹ” - Nhaän xeùt. (Nguyễn Khoa Điềm) với bài : “Con cò” (Chế Lan Viên) chỉ ra cách vận dụng lời ru ở mỗi bài thơ + Khúc hát ru…mẹ: Có sự thống nhất giữa tình yêu con với tình yêu cách mạng, yêu nước và ý nghĩa chiến đấu. + Con cò: Nêu ý nghĩa lời ru và ngợi ca tình mẹ đối với cuộc đời mỗi con người. -L: Gọi HS đọc BT2 SGK/49. - GV : Y/C HS dựa vào phần phân tích ở trên viết vào tập một đoạn - Đọc. văn bình đoạn thơ “ Dù ở gần - Vieát vaø t rình baøy con…….theo con” ( 3’). caù nhaân, nghe, nhaän - Gọi đọc trình bày trước lớpxét. Nhaän xeùt. * Dặn HS về nhà tự đọc và nêu.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> cảm nhận qua bài đọc thêm “ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” của Nguyễn Duy - Thực hiện ở nhà. 4. Củng cố: ( 2’) Qua bài thơ này có sức lay động lòng người, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và cảm xúc ấy còn được chấp cánh qua bài hát: “ Cánh cò trong câu hát mẹ ru”. Hãy cùng lắng nghe giai điệu ngọt ngào aáy. - Cho HS nghe baøi haùt: “ Caùnh coø trong caâu haùt meï ru”. ? Cảm xúc của em như thế nào sau khi nghe bài thơ đã được phổ nhạc ? ( Nếu còn thời gian sẽ cho HS nghe lời đầu của bài hát còn nếu không có thời gian thì y/c HS tự tìm bài hát để nghe). 5. Hướng dẫn công việc ở nhà: (2’)- Bảng phụ. - Hoïc thuộc lòng baøi thơ , nắm được giá trị nhân văn cao đẹp và tài năng sáng tạo nghệ thuật của Chế Lan Viên, phân tích, cảm nhận về một đoạn thơ yêu thích nhất trong bài, tieáp tuïc söu taàm, tìm hieåu theo yeâu caàu luyện tập  Tự học. Làm bài tập 2. - Học Liên kết câu và lên kết đoạn văn. - Chuẩn bị:+ Luyện tập liên kết câu và liên kết đoạn văn. + Sửa bài viết số 5. Xây dựng lại dàn ý. Rút ra ưu điểm, hạn chế trong bài viết.. IV.NHẬN XÉT VÀ RÚT KINH NGHIỆM:.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>