Giáo án môn Ngữ văn lớp 7 - Tiết 5 đến tiết 24

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUẦN 2: - Cuộc chia tay của những con búp bê( 2 tiết) - Bố cục trong văn bản - Mạch lạc trong văn bản Ngày soạn: 15 tháng 8 năm 2010 Tiết 5: VĂN BẢN: CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ (Khánh Hoài) A-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT - Kiến thức: + Thấy được những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em trong câu chuyện. + Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc tóm tắt cốt truyện một cách mạch lạc, xúc động. - Thái độ: + Giáo dục HS biết thông cảm và chia sẻ với những người bạn có hoàn cảnh gia đình bất hạnh. + Học tập đức tính vị tha, nhân hậu, tình cảm trong sáng và cao đẹp của anh em Thành, Thủy. B- TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1- Ổn định tổ chức 2- Kiểm tra bài cũ - Đọc văn bản “Mẹ tôi “Ét - môn - đô đê A - mi - xi em thấy người bố có thái độ như thế nào đối với En - ri - cô ? Vì sao? - Qua bức thư em hiểu mẹ của En - ri - cô là người như thế nào? Bố đã khuyên En - ri - cô điều gì? - Qua văn bản “Mẹ tôi” tác giả muốn nhắc nhở chúng ta điều gì? D-Bài mới: Dẫn vào bài: Trong cuộc sống bên cạnh những trẻ em được sống trong gia đình hạnh phúc, có cha mẹ yêu thương, chăm sóc, được học hành thì cũng có những em có hoàn cảnh bất hạnh phải chia lìa người thân khiến các em đau đớn, xót xa. Đó chính là hoàn cảnh của 2 em Thành, Thủy trong văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê”.. 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> HOẠT ĐỘNG CỦA GV *Hoạt động 1:HDHS tìm hiểu tg-tp + Gọi HS đọc chú thích 1/26 --> Tìm hiểu xuất xứ truyện --> GV bổ sung thêm về quyền trẻ em - Cho HS tìm hiểu chú thích từ (2) --> (6) *Hoạt động 2:HDHS đọc hiểu văn bản - Chọn một số đoạn tiêu biểu gọi HS đọc-->GV đọc mẫu 1 đoạn - Gọi HS tóm tắt truyện (2 em) *Hoạt động 3:HDHS phân tích văn bản ? Truyện viết về ai? Về việc gì? Ai là nhân vật chính? Thảo luận: a- Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc chọn ngôi kể này có tác dụng gì? + Ngôi kể: thứ nhất, số ít  tác dụng: đảm bảo tính khách quan đánh giá của người kể, sâu sắc, có tính thuyết phục  tạo nên tính chân thực, cảm động của chuyện, diễn tả sâu sắc những đau khổ, tình cảm trong sáng của hai anh em. b- Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không? (Những con búp bê gợi cho em suy nghĩ gì? chúng đã. HOẠT ĐỘNG CỦA HS - Đọc chú thích 1 - HS đọc văn bản -Xung phong trả lời - Trình bày ý kiến cá nhân - Thảo luận nhóm --> trình bày. NỘI DUNG GHI I/ Giới thiệu tác giả , tác phẩm : SGK/26 II-Đọc – hiểu văn bản. - HS thay nhau đọc và tóm tắt truyện. III-Phân tích : 1) Tình cảm của 2 anh em Thành, Thủy: - Nêu ý kiến cá nhân - Thảo luận nhóm -->Cử đại diện trả lời. - HS thảo luận tổ -->Cử đại diện trình bày - Trao đổi với nhau -->Trả lời. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> mắc lỗi gì? Chúng có chia tay thật không?) - Vì sao chúng phải chia tay? Vậy tên truyện có liên quan gì đến nội dung chủ đề của truyện --> GV tổng hợp ý kiến của các nhóm ? Lệnh chia đồ chơi của mẹ đã dẫn đến tâm trạng của Thành như thế nào? - Nhìn mắt em, nghĩ đến tiếng khóc của em trong đêm và rất thương em ? Tìm những chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành, Thủy rất mực gần gũi, yêu thương, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau? ? Qua đó em có nhận xét gì về tình cảm của 2 anh em ? - Cảnh được mô tả đối lập với nỗi đau trong lòng Thành  Đó là kỷ niệm đẹp về tình anh em và càng thương em hơn. ? Việc đưa vào đoạn văn miêu tả buổi sáng lúc 2 anh em đang buồn có ý nghĩa gì ? ? Ở đoạn này lệnh chia đồ chơi của mẹ lại vang lên gay gắt hơn, vậy tại sao 2 anh em không chịu chia đồ chơi ? ? Lệnh mẹ lại vang lên gay gắt ? Hai anh em đã chia đồ chơi như thế nào ? ? Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia 2 con búp bê: Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra. - Học sinh làm việc độc lập, trình bày trước lớp. Lớp góp ý cho hoàn chỉnh. - HS tìm chi tiết, phát biểu , bổ sung. - Thủy đem kim chỉ ra sân vận động vá áo cho anh - Chiều nào Thành cũng đi đón em - “Anh cho em tất ” - Em để lại hết cho anh … …. lấy ai gác đêm cho anh - Đặt con Em Nhỏ quàng tay vào con Vệ Sĩ. - HS đặt mình vào địa vị của nhân vật, tự suy nghĩ và nêu cảm nhận của mình. - Cả hai anh em không muốn chia đồ chơi vì mỗi em đều muốn dành lại toàn bộ kỷ niệm cho người mình thương yêu, đó cũng là thể hiện sự gắn bó của hai anh em Thành, 3 Lop7.net. ==>Tình cảm trong sáng, cao đẹp, tấm lòng nhân hậu, vị tha của hai anh em..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> có gì mâu thuẫn? - Mâu thuẫn ở chỗ: Thủy vừa rất giận dữ không muốn chia rẽ 2 con búp bê, vừa lại thương anh và sợ đêm anh không có con vệ sỹ canh gác. ? Theo em có cách nào để giải quyết được mâu thuẫn ấy không? - Cách giải quyết mâu thuẫn trên là bố mẹ Thủy đoàn tụ, không phải chia búp bê, không phải đau khổ ? Kết thúc truyện Thủy đã lựa chọn cách giải quyết nào? Chi tiết này gợi lên trong em những suy nghĩ và tình cảm gì? ==>GV tổng hợp ý --> ghi bảng Giáo viên tiểu kết: Mượn cuộc chia tay của những con búp bê, tác giả thể hiện tình thương xót về nỗi đau buồn của những trẻ thơ trước bi kịch gia đình: bố mẹ bỏ nhau, anh em mỗi người một ngả, đồng thời khẳng định những tình cảm tốt đẹp, trong sáng của tuổi thơ. Thủy không chia đồ chơi còn có ý nghĩa là không muốn xa nhau.. - HS thảo luận nhóm nhỏ,trả lời và bổ sung.. + Cuối cùng Thủy để con vệ sỹ cạnh con em nhỏ: gợi ý cho người đọc lòng thương cảm với Thủy, một em bé giàu lòng vị tha (thương anh, thương búp bê, thà mình chịu chia lìa chứ không để búp bê xa nhau, không để người anh thiếu vắng vệ sỹ.. C- Củng cố bài học ? Em hãy nêu lại cảm nhận của em về tình cảm anh em của Thành và Thủy? ? Kể lại một kỉ niệm của anh em trong gia đình em mà em ghi nhớ nhất? D- Dặn dò về nhà: - Tiếp tục tìm hiểu nội dung câu chuyện - Tóm tắt lại nội dung câu chuyện - Tiếp tục trả lời các câu hỏi trong SGK và trong vở bài tập. Ngày soạn: 15 tháng 8 năm 2010 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Tiết 6: VĂN BẢN: CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ (tt) (Khánh Hoài) A-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT - Kiến thức: + Thấy được những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em trong câu chuyện. + Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc tóm tắt cốt truyện một cách mạch lạc, xúc động. - Thái độ: + Giáo dục HS biết thông cảm và chia sẻ với những người bạn có hoàn cảnh gia đình bất hạnh. + Học tập đức tính vị tha, nhân hậu, tình cảm trong sáng và cao đẹp của anh em Thành, Thủy. B- TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1- Ổn định tổ chức 2- Kiểm tra bài cũ ? Nêu ý nghĩa của tên truyện? Em có cảm nhận gì về nhân vật em Thủy trong đoạn đầu của câu chuyện? ? Em hãy kể lại tóm tắt nội dung câu chuyện? 3- Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI ? Chi tiết nào trong cuộc HS theo dõi chi tiết trả III-Phân tích 2) Cuộc chia tay của chia tay của Thủy với lớp lời : học làm cô giáo bàng - Cô giáo tặng Thủy Thủy ở lớp học hoàng, và chi tiết nào quyển vở và cây bút khiến em cảm động nhất? - Việc Thủy phải theo Vì sao? mẹ về quê ngoại và - Chi tiết gây cảm động: không được đi học nữa Cô giáo Tâm tặng Thủy khiến mọi người bàng cuốn vở, bút máy nắp hoàng. vàng và khi nghe Thủy nói cô và cả lớp thốt lên “Trời ơi”, rồi sửng sốt, tái mặt, nước mắt giàn giụa, khóc một to hơn ? Các bạn của Thủy có thái độ như thế nào khi cô giáo thông báo về tình hình gia đình của Thủy 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> và việc Thủy phải theo mẹ về quê ngoại. - Ngạc nhiên, sau đó thông cảm với nỗi đau bất hạnh của bạn. - Chi tiết bất ngờ, bàng hoàng nhất là chi tiết khi Thủy cho biết: Em sẽ không được đi học nữa, do nhà bà ngoại xa trờng học quá, nên mẹ bảo sắm cho em 1 thùng hoa quả để ra chợ ngồi bán. - Giáo viên sơ kết về tình cảm của nhà trường, bạn bè học sinh đối với các em bé có cha mẹ ly hôn, không chỉ là nỗi đau của gia đình, mà là sự bất hạnh, mất cha, mất mẹ, của nhiều em bé hiện nay. ? Em hãy giải thích vì sao lúc dắt em ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại “kinh ngạc khi thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật” - Thành thấy kinh ngạc vì: cuộc sống của con người, thiên nhiên vẫn bình thường, yên ả, tươi đẹp trong khi Thành Thủy phải chịu cảnh mất mát, đổ vỡ, phải chia tay với đứa em gái bé nhỏ, tâm hồn em như đang nổi dông bão  đây là 1 diễn biến tâm lý được tác giả. Hậu quả của sự ly dị của cha mẹ dẫn đến sự thất học, phải đi làm để kiếm sống, mất quyền cơ bản của trẻ em là được nuôi nấng, chăm sóc, học tập khi còn nhỏ.. .. - HS cảm nhận và nêu ý kiến. -Nó như nhắc khẽ: hãy lắng nghe, chú ý những gì diễn ra xung quanh ta, để san sẻ nỗi đau cùng đồng loại  không nên dửng dưng, vô tình. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> mô tả rất chính xác, hợp với cảnh ngộ của Thành, càng làm tăng thêm nỗi buồn sâu thẳm, trạng thái thất vọng, bơ vơ của nhân vật - Tình anh em của Thành ? Cử chỉ Thủy để lại con và Thủy hết sức sâu sắc búp bê Em nhỏ cho anh và dù trong hoàn cảnh chia ly nào tình cảm ấy và những lời dặn búp bê có làm em xúc động vẫn tồn tại mãi mãi như hình ảnh 2 con búp bê không ? Tại sao? vẫn ở lại với nhau. Hoạt động 4: HDHS HS đọc ghi nhớ: sách IV. Tổng kết tổng kết ?Qua câu truyện này, tác giáo khoa. 1. Nghệ thuật - Cách kể bằng sự mô tả giả muốn gửi gắm đến cảnh vật xung quanh và mọi người điều gì? cách kể bằng nghệ thuật ? Tại sao nói bố cục miêu tả tâm lý nhân vật . mạch lạc của câu chuyện 2. Nội dung là có tính sáng tạo và đã - Tình cảm yêu thương làm cho câu chuyện thêm sâu sắc của 2 anh em hấp dẫn ? Em thấy cách kể Thành - Thủy - Nỗi đau khổ khi gia chuyện theo ngôi thứ đình, bố mẹ chia tay nhất này giống với cách - Tấm lòng khát khao kể chuyện nào trong các hạnh phúc trọn vẹn của câu chuyện đã học. ? Truyện đã phản ánh nội những em bé dung gì? Hoạt động 5: HDHS V. Luyện tập luyện tập 1. Kể tóm tắt câu chuyện. Cách thể hiện bố cục, nhân vật, chi tiết của vản bản 2. Viết 1 đoạn văn ngắn (5 dòng) chia sẻ với nhân vật Thủy về tình cảm của mình C- Củng cố bài học 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ? Câu chuyện đã để lại cho em ý nghĩa gì về hạnh phúc gia đình, về nhiệm vụ của cha mẹ đối với con cái ? D- Dặn dò về nhà - Tiếp tục tìm hiểu về ý nghĩa nhân đạo của văn bản ? - Qua văn bản em rút ra được bài học gì cho bản thân trong việc vun đắp hạnh phúc gia đình và làm cha mẹ vui lòng. - Soạn bài tiếp theo : Những câu hát về tình cảm gia đình.. Ngày soạn:15 tháng 8 năm 2010 Tiết 7: BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN A-Mục tiêu: - Kiến thức: + HS thấy tầm quan trọng của bố cục trong văn bản , trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản . + Hiểu được thế nào là một bố cục rành mạch và hợp lý để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng biết cách bố trí sắp xếp các phần các đoạn theo một trình tự hợp lý. - Thái độ: Hiểu được tầm quan trọng của bố cục và có ý thức xây dựng bố cục trước khi tạo lập văn bản . B-Tiến trình lên lớp 1- Ổn định tổ chức 2- Kiểm tra bài cũ: ? Em hiểu thế nào là liên kết trong văn bản ? ? Muốn làm cho văn bản có tính liên kết ta phải sử dụng những phương tiện liên kết nào? 3-Bài mới: * Vào bài: Trong việc tạo lập văn bản nếu ta chỉ biết liên kết các câu trong văn bản thôi thì chưa đủ. Văn bản còn cần có sự mạch lạc, rõ ràng. Muốn vậy phải sắp xếp các câu, các đoạn theo một trình tự hợp lí, đó chính là bố cục trong văn bản . Bài học hôm nay sẽ giúp ta biết cách làm đó. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI * Hoạt động 1: HDHS I/ Bố cục và những yêu tìm hiểu bài cầu về bố cục trong văn bản : - Muốn viết 1 lá đơn gia 1) Bố cục của văn bản : nhập đội TNTPHCM em - Ý kiến cá nhân sẽ ghi những nội dung gì? - Ý kiến cá nhân, tổ nhóm * Văn bản không được 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? Những nội dung trong đơn có cần được sắp xếp theo 1 trật tự không? ? Có thể tùy thích muốn ghi nội dung nào trước có được không? Sự sắp đặt nội dung các phần trong văn bản theo một trình tự được gọi là bố cục . ? Em hãy cho biết: Vì sao khi xây dựng văn bản cần quan tâm tới bố cục ? + Gọi 2 HS đọc 2 câu chuyện SGK/29 ? Cho biết 2 đoạn truyện được trích từ văn bản nào? ? Hai câu chuyện trên đã có bố cục chưa? ? Cách kể chuyện như trên bất hợp lý ở chỗ nào? ? Theo em nên sắp xếp bố cục 2 câu chuyện trên như thế nào? ? Qua bài tập trên ta hiểu các đièu kiện để bố cục được rành mạch hợp lí là gì? + HS đọc ghi nhớ SGK/30 ? Văn bản tự sự, miêu tả thường có bố cục mấy phần? đó là những phần nào? ? Hãy nêu nhiệm vụ của 3 phần: MB, TB, KB trong văn bản tự sự và miêu tả?. bổ sung.. - Đọc ghi nhớ - HS đọc. - Thảo luận nhóm -->Cử đại diện trình bày. viết 1 cách tùy tiện mà phải có bố cục rõ ràng * Bố cục là sự bố trí, sắp xếp các phần, các đoạn theo 1 trình tự, 1 hệ thống rành mạch và hợp lý. * Khi xây dựng văn bản phải quan tâm đến bố cục để khi viết không bị lệch hướng, được viết theo 1 trình tự hợp lý. * Ghi nhớ 1 : SGK/30 2) Những yêu cầu về bố cục trong văn bản : - Nội dung các phần, các đoạn trong văn bản phải tự nhiên chặt chẽ với nhau. Đồng thời giữa chúng lại phải có sự phân biệt rạch ròi. - Trình tự sắp xếp đặt các phần, các đoạn phải giúp cho ngời viết (người nói) dễ dàng đạt được mục đích giao tiếp đã đặt ra. - HS tư duy, tổng hợp ý Trả lời - Đọc ghi nhớ. - Thảo luận tổ. 9 Lop7.net. * Ghi nhớ 2: SGK/30 3) Các phần của bố cục : - Mở bài: không chỉ là sự thông báo đề tài của văn bản mà làm cho người đọc có thể tiếp nhận đề tài đó một cách dễ dàng, hứng thú….

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Có cần phân biệt rõ - Thảo luận bàn - Thân bài - Kết bài: không chỉ có ràng nhiệm vụ của mỗi phần không? Tại sao? nhiệm vụ nhắc lại đề tài ? Có bạn cho rằng phần - Ý kiến cá nhân (hứa hẹn, cảm tưởng,..) mà phải làm cho văn bản MB là sự tóm tắt, rút gọn của phần TB, còn phần để lại được ấn tượng tốt KB chẳng qua là sự lặp đẹp  Bố cục 3 phần có khả năng giúp văn bản lại lần nữa của phần TB. trở nên rành mạch, hợp lí Nói như vậy có đúng không? Vì sao?  Cần phải xác định, ? Một bạn khác cho rằng xây dựng được bố cục của một văn bản khi tạo nội dung chính của việc lập văn bản. miêu tả, tự sự đều dồn cả vào TB nên MB và KB là những phần không cần thiết lắm, em có đồng ý với ý kiến đó không? ? Vậy một văn bản - HS đọc ghi nhớ * Ghi nhớ 3: SGK/30 thường có bố cục gồm 3/SGK mấy phần? Hoạt động 2: HDHS II/ Luyện tập: 1) HS trả lời. luyện tập ? Tìm VD minh họa cho 2) Bố cục truyện: “Cuộc sự rành mạch, hợp lí của + HS đọc bài tập 1 chia tay của những con văn bản là quan trọng? búp bê”. ? Ghi lại bố cục chuyện: a- MB: “Mẹ tôi … “Cuộc chia tay của những khóc nhiều” Giới thiệu con búp bê” hoàn cảnh bất hạnh của ? Theo em bố cục ấy đã Thủy và Thành. b- TB: “Đêm qua … đi rành mạch, hợp lí chưa? ? Gọi HS nhận xét thôi con” --> Cảnh chia đồ chơi và chia tay lớp học. c- KB: Cuộc chia tay đầy xúc động của hai anh em. Bố cục truyện đã rành mạch hợp lí. ? Đọc yêu cầu bài tập, Bài tập 2 tìm hiểu, thảo luận,trả lời, - Nhận xét : đã rành mạch 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> bổ sung.. - HS đọc yêu cầu, xác định và trả lời độc lập.. và chặt chẽ - Có thể sắp xếp theo bố cục khác, miễn là rành mạch, chặt chẽ (có thể đảo các chi tiết chào cô giáo và lớp, chia đồ chơi...). C- Củng cố bài học ? Thế nào là bố cục của văn bản ?các điều kiện của bố cục của văn bản ? HS nhắc lại nội dung bài học D- Dặn dò về nhà 1) Bài vừa học: - Thuộc ghi nhớ . - Làm bài tập 3 . 2) Bài sắp học: Soạn bài: “Mạch lạc trong văn bản” - Trả lời các câu hỏi SGK/ 31, 32.. Ngày soạn:15 tháng 8 năm 2010 Tiết: 8 - MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN A-Mục tiêu: - Kiến thức: Giúp HS thấy được tính phổ biến và sự hợp lí của dạng bố cục 3 phần: MB, TB, KB, nhiệm vụ của mỗi phần, chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết câu, đoạn văn mạch lạc, rõ ràng. - Thái độ: Hiểu được tầm quan trọng của mạch lạc trong văn bản . B- Tiến trình lên lớp 1- Ổn định tổ chức 2-Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là bố cục trong văn bản ? - Các điều kiện để bố cục được rành mạch, hợp lí là gì? 3-Bài mới: * Vào bài: Để văn bản dễ hiểu, có ý nghĩa và rành mạch, hợp lí không chỉ có tính chất liên kết mà còn phải có sự sắp xếp , trình bày các câu, đoạn theo một thứ tự hợp lí. Tất cả những cái đó người ta gọi là mạch lạc trong văn bản . HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu mục I - Cho HS đọc câu (a/31) -> GV giải thích rõ hơn nghĩa của từ “Mạch lạc” trong Đông y và trong văn bản ? Hãy xác định mạch lạc trong văn bản có những tính chất gì trong các tính chất nêu ở bài tập a/31 ? ? Có người nói rằng: Trong văn bản mạch lạc là sự tiếp nối của các câu, các ý theo một trình tự hợp lí. Em có tán thành ý kiến đó không? Vì sao? ? Vậy văn bản cần phải như thế nào? + Đọc câu a/31 ? Văn bản : Cuộc chia tay của những con búp bê kể về nhiều sự việc khác nhau. Nhưng toàn tộ các sự việc đó đều xoay quanh sự việc chính nào? ? Hai anh em Thành, Thủy đóng vai trò gì trong truyện? - Các từ ngữ: Chia tay, chia đồ chơi, chia ra, chia đi, chia rõ, xa nhau khóc … cứ lặp đi lặp lại trong bài. Một loạt từ ngữ và các chi tiết khác biểu thị ý không muốn chia tay cũng lặp đi lặp lại. Theo em, đó có phải là chủ đề liên kết các sự việc thành một thể thống nhất. - HS đọc .. I/ Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản : 1) Mạch lạc trong văn bản :. - Ý kiến cá nhân. - Thảo luận nhóm -->Cử đại diện trình bày. - Trao đổi --> trình bày ý kiến. - Thảo luận nhóm --> Cử đại diện trình bày. - Ý kiến cá nhân 12 Lop7.net. * Gồm 3 tính chất : - Trôi chảy thành công, thành mạch tuần tự đi qua các phần, thông suốt và không đứt đoạn. - Kết luận : Mạch lạc trong văn bản là sự tiếp nối của các câu, các ý theo một trình tự hợp lí. * Ghi nhớ: SGK/ 32 2) Các điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc: * Bài tập : a. Câu chuyện kể về nhiều sự việc khác nhau, nhưng đều xoay quanh sự việc chính là : bố mẹ chia tay, trẻ em phải chia tay, những con búp bê cũng phải chia tay. - Ở đây có sự TN giữa chủ đề và mạch lạc..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> không? Có thể xem đó là mạch lạc của văn bản không? GV: Trong văn bản : Cuộc chia tay của những con búp bê có đoạn kể việc hiện tại, có đoạn kể việc quá khứ, có đoạn kể việc ở nhà, ở trường, có đoạn kể chuyện hôm qua, sáng nay … Hãy cho biết các đoạn đó được nối với nhau theo mối liên hệ nào? Những mối liên hệ ấy có tự nhiên, hợp lí không? ? Qua các bài tập trên em hãy cho biết những điều kiện để văn bản có tính mạch lạc là gì? + Gọi HS đọc ghi nhớ: /32 Hoạt động 2 : HDHS Luyện tập Gv tổ chức cho HS làm lần lượt các bài tập trong SGK. - Các đoạn trong truyện được nối với nhau bằng những liên hệ về thời gian (quá khứ, hiện tại) không gian (ở nhà, lớp...) về tâm lí, ý nghĩa. - Các mối liên hệ ấy tự nhiên và hợp lí, theo trình tự, theo diễn biến tâm lí  Các phần được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí.. - Thảo luận và trả lời tổng hợp. II/ Luyện tập: Bài tập 1: Tính mạch lạc - HS đọc yêu cầu bài ở trong văn bản : tập,làm việc độc lập hoặc a. Mẹ tôi : Lí do nhận theo nhóm, HS đứng tại được thư  người bố nói chỗ trả lời và bổ sung. về tình mẹ con  người bố nói về sự nhận thức về mẹ khi ta trưởng thành  người bố khuyên con chuộc lỗi với mẹ. b. 1. ‘Lão nông và các con’ : Lao động là vàng – trình tự hợp lí hấp dẫn (vàng không thấy mà chỉ có mùa bội thu). Hs đứng tại chỗ trả lời Bài tập 2 : câu hỏi - Chủ đề là sự chia tay -Việc thuật lại tỉ mỉ của 2 đứa trẻ, của những 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> nguyên nhân dẫn đến con búp bê (ý chủ đạo). cuộc chia tay của 2 ngời lớn sẽ làm cho ý chủ đạo bị phân tán, không tạo sự thống nhất của chi tiết, do đó sẽ làm mất đi tính mạch lạc của câu chuyện. C-Củng cố bài học ? Nêu những đièu kiện cụ thẻ của tính mạch lạc trong văn bản ? D- Dặn dò về nhà - Hiểu mối quan hệ giữa bố cục và mạch lạc trong văn bản qua câu chuyện ‘Mẹ tôi’ và ‘Cuộc chia tay của những con bup bê’ Chuẩn bị để học tiết tạo lập văn bản. - Chuẩn bị học bài 3. Soạn bài ‘Ca dao về tình cảm gia đình.. Ngày soạn:15 tháng 8 năm 2010 Tuần 3: - Những câu hát về tình cảm gia đình - Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước - Từ láy - Quá trình tạo lập văn bản + Viết bài tập làm văn số 1(ở nhà) Tiết 9 -CA DAO DÂN CA NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH A-Mục tiêu: - Kiến thức: + Hiểu được khái niệm ca dao dân ca. + Nắm được nội dung , ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu có chủ đề tình cảm gia đình. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc diễn cảm bài ca dao có chủ đề tình cảm gia đình . - Thái độ: Giáo dục HS lòng yêu kính ông, bà, cha mẹ, anh em. B- Tiến trình lên lớp 1-Ổn định tổ chức 2-Kiểm tra bài cũ: ? Em hãy phân tích tình cảm của hai anh em Thành và Thủy ở bài “Cuộc chia tay của những con búp bê” ? Qua bài văn: “Cuộc chia tay của những con búp bê” tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người điều gì? 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 3-Bài mới: * Vào bài: Mỗi người đều sinh ra từ chiếc nôi gia đình, lớn lên trong vòng tay yêu thương của mẹ, của cha, sự đùm bọc nâng niu của ông bà, anh chị … Mái ấm gia đình là nơi ta tìm về niềm an ủi, đông viên, nghe những lời bảo ban, chân tình. Tình cảm ấy được thể hiện qua các bài ca dao mà hôm nay các em sẽ được tìm hiểu. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI I/ Khái niệm về ca dao, Hoạt động 1 :Hướng - Đọc dân ca: dẫn tìm hiểu chung. Học chú thích */35 + Gọi HS đọc chú thích - Đọc */SGK/35 II/ Đọc, tìm hiểu chú --> GV chốt lại những ý -Ý kiến cá nhân thích: chính - Gọi 2 HS đọc toàn bài - Thảo luận nhóm --> ca dao  GV nhận xét trình bày cách đọc III/ Tìm hiểu văn bản : Hoạt động 2 : Tìm hiểu * Bài 1: Bằng phép so các bài ca dao - Đọc sánh, bài ca dao nói lên + Đọc bài ca dao 1 công lao trời biển của cha ? Bài ca dao là lời của ai - Ý kiến cá nhân mẹ đối với con cái và nói với ai? Tại sao em nhắc nhở bổn phận làm khẳng định như vậy? con phải ghi nhớ công lao ? Bài ca dao 1 (là lời của to lớn ấy. ai nói với ai?) muốn diễn - Đọc tả là tình cảm gì? - Ý kiến cá nhân ? Hãy chỉ ra cái hay của ngôn ngữ, hình ảnh, âm điệu của bài ca dao này? ? Tìm những câu ca dao cũng nói đến công cha, nghĩa mẹ tương tự như bài 1. - Đọc + Đọc bài ca dao 2: * Bài 2: Bộc lộ tâm ? Bài ca dao là lời của ai - Ý kiến cá nhân trạng, nỗi buồn xót xa, nói với ai? sâu lắng của người con ? Tâm trạng của người gái lấy chồng xa nhớ mẹ con gái lấy chồng xa quê nơi quê nhà. được diễn tả như thế nào? ? Trong hoàn cảnh không gian và thời gian ra sao? 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ? Em có suy nghĩ gì về thân phận của người con gái xưa? + Đọc bài ca dao 3: ? Bài 3 diễn tả tình cảm gì? Của ai đối với ai? ? Những tình cảm đó được diễn tả như thế nào? ? Cái hay của cách diễn tả + Đọc bài 4: ? Bài ca dao diễn tả tình cảm của ai? Tình cảm anh em thân thương được diễn tả như thế nào? Qua biện pháp nghệ thuật gì? ? Bài ca dao nhắc nhở chúng ta điều gì? ==>Bốn bài ca dao đã học có sử dụng các biện pháp nghệ thuật gì?. - Hs đọc và tìm hiểu nội dung. - Hs đọc và tìm hiểu nội dung, bổ sung,hoàn chỉnh. - Đọc ghi nhớ. * Bài 3: Bằng nghệ thuật so sánh bài ca dao diễn tả nỗi nhớ và sự kính yêu vô hạn của con cháu đối với ông bà. * Bài 4: Bằng nghệ thuật so sánh để biểu hiện sự gắn bó thiêng liêng của tình anh em ruột thịt.. IV/ Tổng kết: Ghi nhớ : SGK/36. C- Củng cố bài học ? Tình cảm của em qua 4 bài ca dao D- Hướng dẫn về nhà - Học thuộc, nhớ khái niệm về ca dao. - Làm bài tập 2, đọc thêm - Soạn bài, ‘Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người’.. Ngày soạn:15 tháng 8 năm 2010 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Tiết 10-VĂN BẢN: NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG ĐẤT NƯỚC ,CON NGƯỜI A-Mục tiêu: - Kiến thức: + Hiểu được tình cảm quê hương đất nước, niềm tự hào với những cảnh đẹp qua những lời đối đáp của đôi trai gái. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng phân tích ca dao, nhận biết những nét chung và những nét riêng trong nghệ thuật biểu hiện. - Thái độ: Giáo dục ý thức trân trọng, say mê tìm hiểu cảnh đẹp của quê hương, đất nước, con người. B- Tiến trình lên lớp 1-Ổn định tổ chức 2- Kiểm tra bài cũ ? Nêu khái niệm về ca dao, dân ca – Đọc bài ca dao 1 – Phân tích nội dung và nghệ thuật. ? Đọc 3 bài ca dao: 2, 3, 4 Phân tích nội dung, nghệ thuật từng bài. 3-Bài mới: * Vào bài: Ngoài việc biết trân trọng, yêu quý những người thân trong gia đình; mỗi người chúng ta cần phải có tình yêu quê hương, đất nước. Bởi đó là những tình cảm cao đẹp thể hiện lòng yêu nước. Tình cảm ấy được biểu hiện rất rõ trong những câu ca dao hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI - Đọc I/ Đọc, tìm hiểu chú Hoạt động 1 :Hướng thích: dẫn tìm hiểu chung. Đọc chú thích GV hướng dẫn cách đọc - Đọc SGK/39 – đọc mẫu 1 bài --> Gọi HS đọc --> GV nhận xét + HS đọc chú thích II/ Tìm hiểu văn bản : Hoạt động 2 : Tìm hiểu * Bài 1: Bằng thể thơ các bài ca dao Đọc bài ca dao 1: Nhận - Thảo luận nhóm --> lục bát biến thể qua lời hát đối đáp của chàng xét về bài 1 – em đồng ý trình bày trai, cô gái về những địa với ý kiến nào? (gọi HS danh và đặc điểm của đọc câu hỏi 1 SGK/39) địa danh là cách để họ ? Vì sao chàng trai, cô bày tỏ tình cảm với gái lại dùng những địa - Đọc nhau; qua đó thể hiện danh với những đặc điểm - Ý kiến cá nhân niềm tự hào, tình yêu của từng địa danh để hỏi đối với quê hương, đất – đáp? 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ? Cách hỏi – đáp của chàng trai và cô gái đã thể hiện tình cảm gì? + Đọc bài ca dao 2: ? Cụm từ “Rủ nhau” trong bài ca dao có ý nghĩa gì? ? Em có nhận xét già về cách tả cảnh trong bài ca dao 2? ? Địa danh và cảnh trí trong bài gợi nên điều gì? ? Em có suy nghĩ gì về câu hỏi ở cuối bài ca dao? + Đọc bài ca dao 3: ? Hãy nêu nhận xét của em về cảnh trí xứ Huế? ? Cách tả cảnh trong bài ca dao có gì đặc sắc? ? Đại từ “Ai” trong bài ca dao có ý nghĩa gì? ? Những tình cảm ẩn chứa trong lời mời, lời nhắn gửi đó là gì? + Đọc bài 4: ? Hai dòng đầu bài ca dao có gì đặc biệt về từ ngữ? (12 tiếng) ? Hai câu này có sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? (đảo từ, đối xứng) ? Nét đặc biệt về từ ngữ và biện pháp nghệ thuật ấy có tác dụng, ý nghĩa gì? ? Hình ảnh cô gái trong hai dòng cuối bài được miêu tả như thế nào? ? Bài ca dao là lời của ai? Người ấy muốn biểu hiện. nước. - Đọc - Ý kiến cá nhân. - Đọc - Ý kiến cá nhân. * Bài 2: Bài ca gợi lên một Hồ Gươm, một Thăng Long đẹp, giàu truyền thống lịch sử văn hóa. Câu hỏi cuối bài là lời khẳng định về công lao dựng nước của cha ông, nhắc nhở con cháu phải biết giữ gìn và xây dựng non nước đẹp hơn.. * Bài 3: Bài ca phác họa - HS theo dõi và nhận xét cảnh đường vào xứ Huế khách quan về cảnh sắc thật đẹp. xứ Huế - Lời mời, lời nhắn gửi cuối bài thể hiện tình yêu, niềm tự hào, niềm vui - Đọc ghi nhớ muốn chia sẻ và ý tình kết bạn với mọi người.. - Hs nhận xét và nêu nội dung bài ca dao. - Hs cảm nhận nêu ý kiến của bản thân.. 18 Lop7.net. * Bài 4: Bằng nghệ thuật điệp ngữ, đảo ngữ, đối xứng và so sánh; Bài ca dao là lời chàng trai chàng trai ngợi ca cánh đồng và vẻ đẹp của cô gái, đó cũng là cách để bày tỏ tình cảm của mình..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> tình cảm gì? ? Bài ca dao còn có cách hiểu nào khác? Em đồng ý với cách nào? Vì sao? ==>Tóm lại: Tình cảm HS đọc ghi nhớ/SGK chung thể hiện trong 4 bài ca dao là gì? Tình cảm ấy được thể hiện bằng những hình thức nào? Hoạt động 4: Luyện tập - HS luyện tập theo nhóm nhỏ, trả lời trước lớp,hs HS trả lời phần luỵện tập cùng nhận xét,bổ sung. trong SGK Bài 1 : Nhận xét về thể thơ trong 4 bài ca dao.. III/ Tổng kết: ghi nhớ : SGK/40. IV. Luyện tập - Bài 1 đoạn 2 có một số câu lệnh là lục bát biến thể. - Bài 3 : Câu 3 có câu lục, không có câu bát - Bài 4 : 2 câu đầu là thể loại thơ tự do. - Bài 2 : Tình cảm chung thể hiện qua 4 bài ca dao. Đó là tình yêu quê hương, đất nước, con người.. C. Hướng dẫn học ở nhà. - Học thuộc lòng 4 bài ca dao. - Su tầm những bài ca dao về chủ đề này. - Đọc, phân tích bài ca dao trong phần đọc thêm. - Chuẩn bị bài : Từ láy.. Ngày soạn:15 tháng 8 năm 2010 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Tiết 11: TỪ LÁY A-Mục tiêu: - Kiến thức: + Nắm được cấu tạo của 2 loại từ láy: Từ láy toàn bộ và từ láy bộ phận. + Hiểu được cơ chế tạo nghĩa của từ láy tiếng Việt. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng biết vận dụng từ láy về cấu tạo và cách tạo nghĩa. - Thái độ: Vận dụng tốt từ láy vào việc viết văn. B- Tiến trình lên lớp: 1- Ổn định tổ chức 2-Kiểm tra bài cũ: ? Cho biết cấu tạo của từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập – Cho VD từng loại. ? Trình bày nghĩa của từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập – VD. 3-Bài mới: * Vào bài: Ở lớp 6 các em đã được học khái niệm của từ láy. Em nào nhắc lại từ láy là gì? Tiết học hôm nay chúng ta tiếp tục tìm hiểu cấu tạo và nghĩa của từng loại từ láy. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI Hoạt động 1: HDHS tìm I/ Các loại từ láy: * Bài tập : hiểu mục I + Gọi HS nhắc lại khái - Cá nhân trả lời - đăm đăm --> láy tiếng ( láy toàn bộ) niệm của từ láy + GV treo bảng phụ ghi - Đọc - mếu máo --> láy âm đầu - liêu xiêu --> láy vần bài tập 1/41 ? Những từ láy gạch chân - Tư duy trả lời ==>láy bộ phận - bần bật, thăm thẳm --> (trích từ văn bản : Cuộc láy toàn bộ (biến đổi chia tay của những con búp bê) có đặc điểm âm thanh điệu) thanh gì giống và nhau? ? Từ VD trên em hãy cho biết có mấy loại từ láy? Kể tên? ? Thế nào là từ láy toàn bộ? ? Thế nào là từ láy bộ phận? + Đọc bài tập 3/41 Đọc ? Theo em từ láy bần bật, thăm thẳm thuộc kiểu từ láy nào? 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>