Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 10 - Tiết 37: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Long Thới - 2010. Tuaàn 10. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. Tieát 37 : Caûm nghó trong ñeâm thanh Tieát 38 : Ngaãu nhieân vieát nhaân buoåi tónh mới về quê. Tieát 40 : Luyeän noùi : Vaên bieåu caûm Tiết 39 : Từ trái nghĩa. về sự vật , con người .. Tuaàn :10 Tieát :37 CAÛM NGHÓ TRONG Ngày soạn:5/10/2009 ÑEÂM THANH TÓNH Ngaøy daïy:12/10/2009 – 17/10/2009 A . Mục tiêu cần đạt: Giuùp HS : -Cảm nhận được tình yêu quê hương sâu nặng của Lí Bạch. -Thấy được một số nghệ thuật của bài thơ: Ngôn ngữ tự nhiên, bình dị; hình ảnh gần gũi; tình cảm giao hoà. -Bước đầu nhận biết bố cục thường gặp 2/2 trong 1 số bài thơ tuyệt cú, thủ pháp đối vaø taùc duïng cuûa noù. B. Chuaån bò: * Thaày: Baûng phuï, Giaùo aùn , TLTK . * Trò: Đọc văn bản, chú thích và soạn các câu hỏi tìm hiểu văn bản. C.Phöông phaùp: Đọc sáng tạo , gợi tìm ,phân tích ,bình giảng, thảo luận nhóm . D. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1.OÅn ñònh . Kiểm diện, trật tự. 2. Baøi cuõ. - Đọc thuộc lòng phiên âm và dịch nghĩa bài thơ: Xa ngắm thác núi Lư. - Qua bài thơ em cảm nhận cảnh núi Lư được miêu tả ra sao ? Nghệ thuật thể hieän trong baøi thô nhö theá naøo ? 3.Bài mới. Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò Noäi dung Hoạt động 1:Giới thiệu baøi Trăng là chủ đề phổ biến trong thô coå .Raát nhieàu nhà thơ nổi tiếng cũng -Lắng nghe và ghi tựa bài mượn chủ đề trông trăng mới nhớ quê để thể hiện tâm sự của lòng như Lí Bạch -. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. > chuùng ta seõ tìm hieåu noäi dung đó trong tiết học hoâm nay. Hoạt động 2: Tìm hiểu taùc giaû , taùc phaåm. - Dựa vào phần chú thích neâu vaøi neùt veà taùc giaû vaø noäi dung phong caùch thô oâng? - Từ phần chú thích trên , em thử đoán tác giả viết bài này trong hoàn cảnh naøo? Treo baûng phuï baøi thô -Hướng dẫn đọc: Giọng chaäm, buoàn, tình caûm; nhòp: 2/3. - Đọc mẫu: phiên âm, dịch thô. - Cho HS đọc và giải nghĩa từng câu. - Bài thơ được viết với thể thô gì? - Giống bài thơ nào đã hoïc? Vaàn?. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. I . Giới thiệu 1)Taùc giaû: Lí Baïch , nhaø thô noåi tieáng của Trung Quốc đời -Dựa vào chú thích nêu Đường . ñoâi neùt veà taùc giaû . 2) Hoàn cảnh sáng tác : Vieát trong ñeâm xa queâ không ngủ được . -Trong ñeâm traêng xa queâ không ngủ được , nhớ quê nhaø .. -Đọc bài thơ -Giaûi nghóa - Nguõ ngoân coå theå. - Gioáng baøi: Phoø giaù veà kinh, + Vaàn: 2,4. -Boá cuïc baøi thô ?Neâu yù -Thaûo luaän nhoùm Goàm 2 phaàn : chính . +Hai câu đầu :cảnh đêm traêng vaø taâm traïng cuûa oâng . + Hai caâu sau :noãi nieàm tâm sự của tác giả trong Hoạt động3. Tìm hiểu đêm . II.Phaân tích vaên baûn. 1)Caûnh saéc thieân nhieân -Đọ c phaà n phieâ n aâ m Gọi HS đọc 2 câu đầu vaø taâm traïng cuûa taùc giaû. phieân aâm - Aùnh traêng raát saùng Dòch nghóa( Caê n cứ vaø o -Hãy dịch nghĩa 2 câu đầu. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. ? -Thời khắc được miêu tả ? - Tác giả thấy ánh trăng ở vò trí naøo? -Từ “sàng’’ = “giường” gợi cho em suy nghĩ gì ?. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. phaàn chuù thích). :“minh nguyệt quang “>ngỡ như sương phủ . -Ñeâm traêng -Nằm trên giường trằn trọc -“sáng tiền ” :trước giường không ngủ được vì nhớ về queâ nhaø . - Hs thaûo luaän nhoùm => nằm trên giường nhưng không ngủ được nên thấy -Nhận xét ánh sáng của ánh trăng sáng len qua cửa ñeâm traêng ? soå . -Minh : saùng Quang :saùng -> Traêng raát saùng ,traéng Bình : Chính sự sáng rực lóa cả không gian . rỡ trắng lòa của đêm trăng - Lắng nghe đã gợi một suy nghĩ lí thú . -Sự liên tưởng từ ánh trăng của trăng thông qua từ ngữ -“nghi” = “ngỡ ” -> ánh naøo ? traêng saùng loøa aáy taùc giaû ngỡ là sương phủ đầy mặt -Tác giả vận dụng biện đất . pháp nghệ thuật gì để thể -Phép so sánh hiện sự liên tưởng ? -Choát : Theo em , coù phaûi hai câu đầu tác giả chỉ tả -Cá nhân : không đơn caûnh ? thuaàn taû caûnh maø trong cảnh có tâm trạng đó là sự mô maøng suy nghó cuûa taùc giaû veà traêng . *Giaûng choát yù :Nhö vaäy, trong 2 câu đầu, ta thấy sự -Lắng nghe. hoạt động nhiều mặt của chủ thể trữ tình” ánh trăng” là đối tượng nhận xeùt, caûm nghó cuûa chuû theå. Nguyên văn có 1 động từ nghi coøn baûn dòch theâm 2 động từ: rọi, phủ làm. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. nhiều người lầm tưởng 2 câu đầu thuần tuý tả caûnh.(maø chuû yeáu chuû theå laø aùnh traêng) *Chuyển ý 2:Ở 2 câu đầu aùnh traêng tróu naëng noãi nieàm suy tö cuûa taùc giaû coøn 2 caâu cuoái thì sao? * Cho hs đọc 2 câu cuối. Dòch nghóa 2 caâu thô cuoái -Tìm hai hành động trong đó ?. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. -Nghe và ghi đề mục 2.. - Đọc. 2) Tâm sự nhớ quê cũ : -Học sinh dịch nghĩa dựa Hành động đối lập : vaøo phaàn chuù thích) “ngẩng đầu nhìn trăng sáng >< cúi đầu nhớ cố höông”. -Hai hành động đó như thế +cử đầu =đê đầu ->Thể hiện tình cảm nhớ +đê đầu =cuối đầu naøo ? queâ saâu naëng, thaém thieát, -hai hành động đó đối lập khôn nguôi. nhau . Ngẩng đầu để làm gì ? -Aùnh mắt của nhà thơ từ vị -Để xác định rõ ánh trăng ấy là của vầng trănh chứ trí naøo sang vò trí naøo ? -Giữa vầng trăng và tác không phải là sương . +Từ trong ra ngoài ,từ mặt giả có gì tương đồng ? đất lên cao trên trời . +Từ chỗ thấy ánh trăng nơi đầu giường đến thấy caû vaàng traêng . -Taùc giaû coâ ñôn, aùnh traêng vaèng vaëc cuõng leõ loi. Bình : Hành động ngẩng đầu để trông cho rõ vầng -lắng nghe trăng để rồi khi thấy ánh traêng kia cuõng leõ loi coâ quạnh chạnh nghĩ đếán hoàn cảnh tác giả như chùng lại ,cuối đầu .cái cuối đầu ấy không phải để nhìn lại ánh trăng mà để laøm gì ? -Hành động ấy diễn ra bao Diễn ra trong khoảnh khắc. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. laâu ? Chốt : Hành động đó nói ->mối tình quê sâu nặng leân ñieàu gì ? ,thieát tha . -Hãy nhận định xem giữa cảnh và người có mối töông quan naøo ? Giảng: Tình ở đây vừa là nhân vừa là quả : nhớ quê ->không ngủ được ->nhìn trăng ->càng nhớ quê hơn!. -Đó là sự tác động qua lại :aùnh traêng quaù saùng ->nguû không được ->nhớ quê >vì ánh trăng gắn liền với kỉ niệm ở cố hương .. 3) Ngheä thuaät -Theå thô nguõ ngoân coå theå ,ít lời mà nhiều ý -Phép đối (ngẩng đầu ,cúi đầu )cùng 5 động từ tạo sự thoáng nhaát lieàn maïch trong thô . -Ngôn ngữ giản dị ,tinh luyeän. Hoạt động 4: Tìm hiểu -lắng nghe ngheä thuaät -Em coù nhaän xeùt gì veà soá chữ các vế đối ? Cấu trúc cú pháp ? Từ loại ? -Tác dụng của phép đối là -số chữ bằng nhau –cấu gì ? trúc giống nhau-từ loại gioáng nhau . -Ngẩng đầu trông trăng -Ai là người có tâm trạng (nhìn cảnh ) ấy ?Bài thơ có từ nào nhắc để cúi đầu nhớ quê(hướng vaøo noäi taâm öu tö naëng đến nhà thơ không ? tróu) -Đó là nghệ thuật gì ? -Nhaø thô -Tìm 5 động từ chỉ hoạt -Không có chủ ngữ chỉ động ?Tuy 5 động từ nhà thơ . không có chủ thể hành -> tỉnh lược cô đọng ,hàm động ,song chúng thống súc nhất ra sao ?(chú ý mạch Cá nhân: Nghi,cử, vọng, đê, tư. Chủ thể bị lược bỏ thô ). nhöng coù theå khaúng ñònh được là 1 chủ thể duy nhất III. Toång keát.  Tạo sự thống nhất liền Với những từ ngừ mạch của bài thơ. Ngoài giaûn dò maø tinh luyeän , baøi ra lược chủ ngữ để tăng thơ đã thể hiện một cách. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. tính khaùi quaùt cuûa yù thô coù theå hieåu laø taâm traïng cuûa nhiều người chứ không chỉ Lí Baïch  Tính ñieån hình của cảm xúc thơ trữ tình. -Laéng nghe. -Giảng:đó không chỉ riêng tâm trạng của những ai chung hoàn cảnh .Cho nên nó đã trở thành cái điển hình trong vaên chöông coå . Hoạt động 5:Củng cố -Em cảm nhận được gì qua baøi thô ? Luyeän taäp Gọi hs đọc bài tập - Dựa phần ghi nhớ SGK Chỉ sự khác nhau ? phaùt bieåu caûm nhaän.. Năm học : 2009. nheï nhaøng maø thaám thía tình quê của một người xa nhaø trong ñeâm traêng thanh tónh .. Đọc bài tập - Hai caâu thô dòch neâu tương đối đầy đủ ý, tình caûm cuûa baøi thô. - Moät soá ñieåm khaùc: + Lí Baïch khoâng duøng so saùnh “ söông chæ xuaát hieän trong caûm nghó cuûa nhaø thô”. + Bài thơ ẩn chủ ngữ khoâng noùi roõ laø Lí Baïch. + Năm động từ chỉ còn 3. Baøi thô coøn cho ta bieát taùc giaû ngaém caûnh ntn . Daën doø -Hoïc thuoäc loøng baûn phieân aâm vaø dòch thô. -Học tiểu sử tác giả, bài ghi và ghi nhớ. -Soạn bài :Hồi hương ngẫu thư. + Đọc và dịch nghĩa, chú thích. + Tìm hieåu taùc giaû, theå thô. + Soạn các câu hỏi tìm hiểu văn .. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tuaàn :10 Tieát :38 Ngày soạn:5/10/2009 Ngaøy daïy:12/10/2009 – 17/10/2009. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. NGAÃU NHIEÂN VIEÁT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ. A . Mục tiêu cần đạt: Giuùp hoïc sinh : - Thấy được tính độc đáo trong việc thể hiện tình cảm quê hương sâu nặng của nhà thô Haï Tri Chöông. - Bước đầu nhận biết phép đối trong câu cùng tác dụng của nó.. B. Chuaån bò: * Thầy: Nghiên cứu tài liệu soạn giáo án, bảng phụ. * Trò: Đọc văn bản, chú thích và soạn các câu hỏi tìm hiểu văn bản. C.Phöông phaùp -Đọc sáng tạo ,gợi tìm ,nêu vấn đề ,bình ,phân tích ,thực hiện nhóm D.Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1. Ổn định .Kiểm diện, trật tự. 2 .Bài cũ : Đọc thuộc lòng phiên âm và dịch thơ bài Tĩnh dạ tứ. Bài thơ được viết theo thể gì? Trình bày những hiểu biết của em về thể thơ đó? Nêu nội dung –nghệ thuaät. 3.Bài mới . Nội dung hoạt động Hoạt động thầy Hoạt động trò Hoạt động1: * Giới thiệu baøi: * Cuõng laø tình yeâu queâ höông nhöng neáu Lí Baïch nhớ quê lúc li hương thì Haï Tri Chöông laïi yeâu queâ khi về quê nhà . Tình cảm - Nghe và ghi tựa bài vào ấy sẽ được hiểu rõ hơn khi tập tiếp cận với bài thơ Hồi I/ Tìm hieåu chung : höông ngaãu thö .. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. Hoạt động 2: Tìm hiểu taùc giaû –taùc phaåm –theå thô - Gọi học sinh đọc phần - Học sinh đọc phần chú thích SGK chuù thích * SGK . - Haï Tri Chöông (659-744) -Em bieát gì veà taùc giaû? đỗ tiến sĩ năm 695 ông thích uống rượu , tính hào phóng ông để lại cho đời 20 taäp thô. - Bài thơ được sanùg tác khi - Hoàn cảnh sáng tác: Naêm 774, luùc 86 tuoåi taùc naøo ? giả đã từ quan về quê và saùng taùc baøi thô naøy sau Treo baûng phuï baøi thô treân 50 naêm laøm quan. -Hướng daãn đọc: - Học sinh đọc cả phần Gioïngchaäm, buoàn ; caâu 3 : phieân aâm dòch thô , dòch hôi ngaïc nhieân; caâu 4: hoûi. nghóa. - Gọi học sinh đọc bài thơ. - Bài thơ được viết theo - Thất ngôn tứ tuyệt theå thô naøo? -Nhòp ñieäu baøi thô nhö theá naøo? Hoạt động 3: Tìm hiểu vaên baûn: - Qua tựa đề, em thấy sự bieåu hieän tình queâ trong bài có gì đáng lưu ý? + Ở bài Tĩnh dạ tứ, tác giả nhớ quê vào lúc nào ? +Còn ở bài này thì thể hieän tình yeâu queâ höông coù gì khaùc?. Năm học : 2009. 1)Taùc giaû - Haï Tri Chöông(659-744) đỗ tiến sĩ năm 695 ,làm quan triều Đường (Đường Huyeàn Toâng ). 2) Hoàn cảnh sáng tác: Naêm 774, luùc 86 tuoåi taùc giả đã từ quan về quê và saùng taùc baøi thô . 3)Theå thô: - Thất ngôn tứ tuyệt - 2 baûn dòch : Luïc baùt. II) Phaân tích. - Nhòp: 4/3 , caâu 4 nhòp 2/5.. + Đọc lại chú thích trả lời. - “Ngaãu nhieân vieát’ vì taùc giaû khoâng chuû ñònh laøm bài thơ này về tới quê nhà + Xa quê, nhìn trăng nhớ queâ + Vừa mời ở lại, ông định đòi về đến boäc loä tình caûm hương thật đáng troïng.. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. nhaát laøng queâ traân. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. - Em hiểu thế nào về từ ngaãu ? Taïi sao laïi ngaãu nhieân vieát ? Vaäy yù nghóa nhan đề bài thơ có gì đáng löu yù? - Theá maø laïi vieát, maø laïi viết hay, lại xúc động . Vì sao nhö vaäy?. + Ngaãu thö (ngaãu nhieân viết) chứ không phải tình caûm, caûm xuùc boäc loä ngaãu nhieân vì taùc giaû voán khoâng định viết khi mới đến quê. + Vì duyên cớ đầy kịch tính ở cuối bài (tác giả bị coi laø khaùch) Ñaèng sau ấy, là điều kiện tất yếu. 1)Những thay đổi và tình yeâu queâ. Đó là tình quê sâu nặng. -Khi ñi :coøn treû”thieáu Chốt: Tóm lại, từ ngẫu -Nghe. tieåu li gia” khoâng laøm giaûm yù nghóa -Khi về:già”lão đại hồi “ của tác phẩm. Ngược lại -Gioïng noùi khoâng thay còn nâng ý nghĩa đó lên đổi. boäi laàn. -> Câu tả chân thực, sâu -Đọc. * Cho HS đọc 2 câu đầu -Hãy dịch nghĩa hai câu + Hs dịch nghĩa dựa vào sắc thể hiện tình quê là không thay đổi. chuù thích đầu ? -Em thấy hai vế ở mỗi câu -chúng đối nhau . nhö theá naøo ? Chốt :phép đối ấy có tác + Câu 1: Kể khái quát quãng đời xa quê làm duïng gì trong caâu ? quan làm nổi bật sự thay đổi về vóc người, tuổi taùc,heù loä tình queâ ( caûm xúc buồn, bồi hồi bởi thời gian qua nhanh). + Caâu 2: Taû . Duøng yeáu toá thay đổi ( tóc) để làm nổi bật yếu tố không đổi (gioïng noùi) -ý giọng quê không thay -Aån chứa tình yêu quê höông saâu saéc đổi còn ẩn chứa điều gì ? -Em nhận định các chi tiết  Hình ảnh chân thực, vừa tượng trưng làm nổi treân ra sao ? bật tình cảm gắn bó với queâ höông.. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Bình : Tuy về chữ các vế coù khaùc nhau song veà caáu tứ ,ý nghĩa đối rất chỉnh cuøng theå hieän saâu saéc cuoäc đời ông khi về quê nhà sau hôn 50 naêm xa caùch . -Vaäy haõy cho bieát buùt pháp của hai câu đầu ? * Chuyển ý: Hai câu đầu bieåu hieän tình yeâu queâ höông cuûa nhaø thô coøn 2 caâu cuoái tình queâ höông coù gì khaùc. Cho HS đọc 2 câu cuối. Dòch nghóa 2 caâu cuoái -Tại sao chỉ có trẻ con ở đầu làng mà không có người trạc tuổi ông ?. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. 2)Tình huoáng treân queâ nhaø. -Caâu 1:bieåu caûm thoâng qua tự sự -Caâu 2 :bieåu caûm thoâng qua mieâu taû . -Nghe.. -đọc hai câu cuối Dựa vào chú thích dịch nghóa -Thaûo luaän nhoùm Do ông đi xa nhà rất sớm nên khi về người trạc tuổi - Vì sao về đến nhà mà ông không còn ai chẳng ai nhận ra ông nữa? Do ông đã già ,thay đổi quaù nhieàu . -Treû con goïi oâng laø gì ? -Cách gọi đó gợi cho ông -“khách “ -Buoàn,ñau xoùt … caûm xuùc gì ? Giảng :nỗi mừng vui sau bao năm xa cách nay vừa -lắng nghe đặt chân lên mảnh đất quê hương lại bị chính người queâ höông coi nhö keû xa laï ,người xa còn gì buồn đau xoùt hôn theá ! vaäy thì thaät ra tác giả thay đổi hay quê hương thay đổi ? -Chốt :Tâm trạng nhà thơ -Oâng cảm nhận được sự thay đổi trên quê hương và qua hai caâu cuoái ? -Em có nhận xét gì về đau xót ngậm ngùi kín đáo hình ảnh quê hương và trước sự đổi thay ấy -dựa vào sự pt trên nhận taâm traïng nhaø thô ?. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. -Chæ coù treû em -Chaøo goïi laø khaùch “khaùch từ đâu đến làng?” -> gioïng ñieäu baøi thô bi hài. Sự ngỡ ngàng, xót xa ngaäm nguøi khi mình bò coi nhö laø khaùch laï. 3) Ngheä thuaät -Tiểu đối :trẻ /già ,giọng quê không đổi /tóc đổi. -Tạo tình tượng tương phản để khẳng định tình yêu quê.. III. Toång keát: Baøi thô bieåu hieän moät cách chân thực mà sâu sắc , hoùm hænh maø ngaäm nguøi tình yeâu queâ höông thaém thiết của người sống xa quê lâu ngày trong khoảnh khắc mới đặt chân trở về queâ cuõ .. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. -Nhận xét giọng điệu giữa xét hai câu trên và hai câu +hai câu đầu : đượm vẻ dưới? buoàn . +hai caâu sau :gioïng bi haøi ,chua xoùt. Hoạt động 5. Tổng kết -Bài thơ đã để lại cho em Tự liên hệ trả lời suy nghó gì ? Hoạt động 6:củng cố -Từ ngẫu ờ tựa có nghĩa gì ? -Vậy tác giả có cố ý làm Nhớ lại sự pt trả lời thô ? -Vì sao taùc giaû laïi vieát ? Giaûng: Coù khi baøi thô ñaét nhaát,quan troïng nhaát chỉ có một từ ,thì ở đây -lắng nghe “ngẫu “là một trường hợp nhö theá.Noù khoâng laøm giaûm giaù trò baøi thô maø coùn taêng yù nghóa baøi thô leân nhieàu baäc. -đọc bài tập . Hoạt động 7 :luyện tập -Baûn dòch thô cuûa Traàn Gọi hs đọc bài tập Troïng San saùt nghóa hôn Haõy so saùnh 2 baûn dòch Daën doø : -Học thuộc lòng bài thơ (phiên âm,dịch thơ). tác giả, ghi nhớ, bài ghi. - Soạn bài:Từ trái nghĩa. Trả lời các câu hỏi tìm hiểu văn bản vào vởõ soạn:+từ trái nghĩa là gì ? Cách dùng ?Nhận dạng từ trái nghĩa Tuaàn :10 Tieát :39 Ngày soạn:5/10/2009 TỪ TRÁI Ngaøy daïy:12/10/2009 – 17/10/2009 A . Mục tiêu cần đạt: Giuùp HS : -Củng cố, nâng cao kiến thức từ trái nghĩa. -Thấy được tác dụng của việc sử dụng các cặp từ trái nghĩa .. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. NGHÓA. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. B. Chuaån bò: * Thầy: Nghiên cứu tài liệu soạn giáo án, bảng phụ. * Trò: Đọc, nghiên cứu bài trước. C .Phöông phaùp Quy nạp ,vấn đáp .thực hiện nhóm D. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1.Ổn định. Kiểm diện, trật tự. 2. Baøi cuõ. -Thế nào là từ đồng nghĩa? - Từ đồng nghĩa có mấy loại? Cho VD. Sửa BT6,9. 3. Bài mới. Hoạt động thầy Hoạt động trò Hoạt động 1 :giới thiệu baøi Khi noùi cao oám ,maäp thaáp đi về thì các cặp từ ấy có nghĩa ra sao ?->đó là từ traùi nghóa maø chuùng ta seõ tìm hieåu trong tieát hoïc hoâm nay Hoạt động 2 Hình thành kiến thức Treo baûng phuï Cho HS đọc - Tìm các cặp từ tráinghĩa trong 2 vaên baûn: Caûm nghó trong ñeâm thanh tónh vaø Ngaãu nhieân vieát nhân buổi mới về quê (Traàn Troïng San) ? - Tìm từ trái nghĩa với từ :già trong trường hợp: cau giaø, rau giaø? -Từ già thuộc hiện tượng gì trong tieáng vieät?. Năm học : 2009. Noäi dung. -laéng nghe. 1)Thế nào là từ trái nghóa. -Đọc. -Caù nhaân: + Ngaång >< cuùi Haønh động. + Giaø >< treû  Tuoåi taùc. + Ñi >< trở lại di -Từ trái nghĩa là những từ chuyeån. có nghĩa trái ngược nhau. Ví dụ :xấu –đẹp ,trẻ –già… -Caù nhaân: Giaø >< non. -Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái -từ nhiều nghĩa nghóa khaùc nhau. Ví dụ :già trong trường hợp cau già ,rau già trái. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. -chốt : Từ phân tích trên, -Hs dựavào ghi nhớ ghi em hãy rút ra khái niệm nhớ. thế nào là từ trái nghĩa? - Cơ sở chung: + Hình daùng: Xaáu >< xinh + Hình thức-nội dung:xấu Baøi taäp nhanh: -Tìm từ trái nghĩa với từ: ><đẹp + Phaåm chaát : xaáu >< toát Xaáu, laønh ? + Lành >< độc,dữ. + Lành >< rách, mẻ, vỡ. -Caù nhaân: + Tạo các cặp tiểu đối - Tác dụng của các cặp từ + Tạo hiện tượng tương trái nghĩa trong 2 văn bản phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời văn sinh động. treân ? - Thành ngữ: + Ba chìm baûy noåi. + Leân boång xuoáng traàm. - Tìm 1 số thành ngữ có sử + Bước thấp bước cao. dụng từ trái nghĩa và nêu  Tạo lời ăn, tiếng nói tác dụng của việc dùng sinh động hơn. các từ trái nghĩa ấy?. Năm học : 2009. nghóa laø non. 2)Sử dụng từ trái nghĩa:. Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.. Chốt : sử dụng từ trái -Đọc to ghi nhớ và tự ghi. nghóa coù taùc duïng gì ? Hoạt Động 3 Củng cố Treo baûng phuï Tìm từ trái nghĩa trong câu thô sau : “Thieáu taát ca,û ta raát giaøu duõng khí Sống chẳng cúi đầu, chết vaàn ung dung Giaëc muoán ta noâ leä ta laïi hoùa anh huøng Sức nhân nghĩa mạnh hơn cường bạo”.. 3)Luyeän taäp : Thực hiện bài tập củng cố Từ trái nghĩa :thiếu –giàu Soáng –cheát Nhân nghĩa –cường bạo. BT 1 Từ trái nghĩa: Laønh >< raùch. Giaøu >< ngheøo. Ngaén >< daøi. Saùng >< toái.. -Đọc, thảo luận, trả lời.. BT 2 . Caù töôi >< caù öôn. Hoa töôi >< hoa heùo, taøn AÊn yeáu >< aên khoeû.. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Luyeän taäp. Bài tập 1: Học sinh đọc , xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp . -Đánh giá.. Tổ : Ngữ văn. -Nhaän xeùt, boå sung.. -Đọc, thảo luận trả lời. -Nhaän xeùt, boå sung.. Baøi Taäp 2 -Cho HS đọc BT. -Đánh giá.. -Caù nhaân : moãi em 1 caâu.. Năm học : 2009. Hoïc yeáu >< hoïc khaù, gioûi. Chữ xấu >< chữ đẹp. Đất xấu >< đất tốt. BT3 Chân cứng đá mềm. Coù ñi coù laïi. Gaàn nhaø xa ngoõ. Mắt nhắm mắt mở. Chạy sắp chạy ngửa. Vô thưởng vô phạt. Beân troïng beân khinh. Buổi đực buổi cái. Bước thấp bước cao. Chân ướt chân ráo.. Baøi Taäp 3 Điền các từ trái nghĩa thích hợp vào các thành ngữ -nghe và thực hiện theo Baøi Taäp 4 hướng dẫn -Neâu yeâu caàu baøi taäp . Hướng dẫn thực hiện ở nhaø Gv có thể đọc mẫu đoạn văn đã chuẩn bị. Daën doø : - Học ghi nhớ. - Làm hoàn chỉnh BT4 . - Soạn bài : Luyện nói văn biểu cảm. Chia nhóm 4 nhóm thực hiện khâu chuẩn bị dàn ý ,viết thành bài văn -ở nhà đề 1 sgk trang 129 .. Tuaàn :10 Tieát :40. LUYEÄN NOÙI :VAÊN BIEÅU CAÛM. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. Ngày soạn:5/10/2009 VỀ SỰ VẬT , CON NGƯỜI Ngaøy daïy:12/10/2009 – 17/10/2009 A . Mục tiêu cần đạt: Giuùp HS : -Rèn kĩ năng nói theo chủ đề biểu cảm. -Reøn luyeän kó naêng tìm yù, laäp daøn baøi,vieát baøi vaên bieåu caûm. B. Chuaån bò: * Thaày: Baûng phuï ( Daøn yù tham khaûo). * Trò: Chuẩn bị bài nói hoàn chỉnh và luyện nói trước ở nhà. C.Phöông phaùp -Thực hành nói D. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1. Ổn định.Kiểm diện, trật tự. 2. Baøi Cuõ . - Haõy neâu caùch laäp yù cuûa baøi vaên bieåu caûm? - Kieåm tra baøi chuaån bò noùi. 3.Bài mới. Hoạt động thầy Hoạt động trò Noäi dung HĐ1: * Giới thiệu bài: * Nói là hình thức giao tiếp tự nhiên của con người. -Nghe và ghi tựa bài vào Đề :Cảm nghĩ về thầy cô giaùo cuûa em. Ngoài việc rèn luyện cho tập năng lực viết chúng ta còn -Treo baûng phuï cung caáp phải rèn luyện năng lực daøn baøi tham khaûo nói vì đó là phương tiện giao tiếp hữu hiệu nhất, Daøn baøi tham khaûo: đạt kết quả cao nhất. Khi Đề 1: Cảm nghĩ về thầy nắm vững được kĩ năng coâ giaùo. nói và viết theo chủ đề thì MB: Giới thiệu về thầy chúng ta đã có 1 công cụ coâ giaùo maø mình yeâu meán: saét beùn giuùp mình thaønh Thầy cô nào? Dạy lớp coâng trong cuoäc soáng. Tieát mấy? Trường nào? hoïc hoâm nay seõ giuùp caùc TB: Em đã có những tình em ñi vaøo phaàn luyeän noùi cảm, kĩ niệm gì đối với theo chủ đề biểu cảm. thaày coâ. + Vì sao em yeâu meán? (taû ngoại hình, tính cách). Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. + Hình ảnh thầy cô giữa đàn em nhỏ. + Gioïng noùi aám aùp, trìu meán thaân thöông khi thaày coâ giaûng baøi. + Luùc thaày coâ theo doõi lớp học( trong giờ kiểm tra chất lượng học tập, trong tieát SHL…) + Hình aûnh thaày coâ vui mừng khi HS đạt được những thành tích cao, làm được những việc tốt. + Thaày coâ thaát voïng khi coù HS vi phaïm. + Luùc thaày coâ an uûi, chia sẻ với HS khi các em gặp chuyeän ñau buoàn. + Thaày coâ quan taâm, lo lắng với những buồn vui của lớp học.  Do đó, hình ảnh thầy cô đã để lại trong em nhiều tình caûm vaø kó nieäm toát đẹp mà không bao giờ em có thể quên được. KB: Tình caûm chung veà thầy cô giáo. Đó cũng chính là người lái đò đưa theá heä treû caäp beán töông lai. HĐ 2 : Thực hành luyện noùi Hướng dẫn học sinh chuẩn - Nghe. bò - Tự ghi nhớ làm theo. - Gợi ý mẫu chung của bài noùi. -Yêu cầu: Mỗi tổ cử 1 đại. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. Năm học : 2009. diện nói trước lớp. 1) Mở đầu: Kính thưa cô (thaày), thöa caùc baïn, em xin trình baøy baøi luyeän noùi cuûa nhoùm mình. 2)Noäi dung cuï theå: ---------------------------------------3)Kết thúc: Em xin được ngừng lời ở đây. Cảm ơn (thầy) cô và các bạn đã chuù yù laéng nghe! - Nhóm trưởng đều động -Chia 4 toå. các bạn nói trước tổ. - Theo doõi chung, yeâu caàu nhieàu HS coù cô hoäi luyeän noùi.. .Chuù yù : - Muốn người nghe hiểu thì người nói phải lập ý và trình bày theo thứ tự. - Muốn truyền đạt cảm xúc cho người nghe thì: + Tình caûm phaûi chaân thaønh + Từ ngữ phải chính xác, trong saùng. + Baøii noùi phaûi maïch laïc và đảm bảo tính liên kết, -Yêu cầu đại diện của 4 tổ - Đại diện trong nhóm lần chặt chẽ. lên trình bày bài nói của lượt phát biểu trước lớp theo dàn bài đã chuẩn bị mình. -Nhận xét, đánh giá cụ thể - Các bạn nhận xét, góp ý, boå sung. cho ñieåm Cuûng coá : - Khi noùi chuùng ta caàn chuù yù gì ? - Yeáu toá bieåu caûm coù vai troø nhö theá naøo trong baøi vaên ? - Đọc thêm văn bản Qùa bánh tuổi thơ Daên doø : - Hướng dẫn luyện tập ở nhà: Viết thành bài hoàn chỉnh. - Soạn bài: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá ( Đỗ Phủ). + Đọc văn bản, chú thích. + Tìm hieåu theå thô, taùc giaû. + Trả lời các câu hỏi tìm hiểu văn bản. Ngày ....tháng ....năm 2009 Duyệt của TBM. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Long Thới - 2010. Tổ : Ngữ văn. Gv: Nguyeãn Traàn Phöông Lan Trang Lop7.net. Năm học : 2009. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span>