<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b>Chương 6. HIĐROCACBON KHƠNG NO</b></i>

Tiết chương trình: 42

Tên bài giảng:

<b>ANKEN (tiết 1)</b>

<b>I. Mục tiêu bài học:</b>

<i><b>1. Về kiến thức:</b></i>

Hs biết:-Định nghĩa về hiđrocacbon không no, các hiđrocacbon không no trong chương
trình hs sẽ được học

-Cấu tạo, đồng phân, danh pháp, tính chất vật lí, hóa học, ứng dụng, điều chế của
anken

-Điều kiện để 1 ankaen có đồng phân hình học

-Phân biệt anken và ankan bằng phương pháp hóa học
<i><b>2. Về kỹ năng:</b></i>

Hs vận dụng:

-Viết được các loại đồng phân của anken, đọc tên 1 số anken đơn giản
-Viết các ptpư thể hiện tính chất của anken

-Vận dụng kiến thức đã học làm các bài tập nhận biết
<i><b>3. Về thái độ:</b></i>

-Yêu thích hóa học

-Thấy được tầm quan trọng của hóa học trong đời sống

<b>II. Chuẩn bị:</b>

<i><b>1.Giáo viên:</b></i>

-Cặp ống nghiệm, ống nghiệm, giá đỡ, đèn cồn, nút cao su có ống dẫn khí
-C2H5OH, H2SO4đặc, cát sạch, dd KMnO4, dd Br2

-Mơ hình phân tử etilen, mơ hình, hình vẽ đồng phân hình học của but-2-en
<i><b>2.Học sinh:</b></i>

-Xem lại bài etylen đã học ở lớp 9, đọc bài mới ở sgk

<b>III. Trọng tâm bài giảng:</b>

Đồng phân và phản ứng cộng của ankan

<b>IV. Phương pháp:</b>

-Đàm thoại nêu vấn đề

<b>V. Tiến trình lên lớp:</b>

<i><b>1. Ổn định lớp(1p)</b></i>
<i><b>2. Kiểm tra bài cũ(4p</b><b> )</b><b> </b></i>

Câu 1. Viết CTTQ dãy đồng đẳng của ankan và xicloankan, nêu các pư của ankan và
xicloankan

3. Giảng bài mới:

<b>Tg</b> <b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS </b> <b>Nội dung</b>

5′ <b>Hoạt động 1</b>

-Yc hs tìm hiểu sgk, nêu
khái niệm HC khơng no.
-Từ CT của etylen và
khái niệm đồng đẳng, yc
hs lập CTPT 1 số đđẳng
của etylen, viết CTTQ
của dãy đồng đẳng?
-So sánh CTTQ của dãy
đđẳng anken với ankan,

-Là HC mạch hở trong
phân tử có liên kết đơi
hoặc 3, hoặc cả 2 loại lk
đó

-C2H4, C3H6, C4H8, ...
CnH2n

-CTTQ của anken trùng
với CTTQ của xiclo,
kém ankan 2H

<b>I. Đồng đẳng, đồng phân,</b>

<b>danh pháp</b>

1. Đồng đẳng

C2H4, C3H6, C4H8, ... CnH2n ( n

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

xicloankan?

-Nêu định nghĩa anken? -Anken là HC mạch hởtrong phân tử có một
liên kết C=C

5’ <b>Hoạt động 2</b>

-Lưu ý hs CT CnH2n có 2
đồng phân nhóm chức là
anken và xicloankan
-Yc hs viết CTCT các
đòng phân anken của
C2H4, C3H6, C4H8. Từ đó
khái quát về loại đồng
phân cấu tạo của anken
-Vì sao anken có nhiều
đơng phân hơn ankan có
cùng số C

-Viết các CTCT

-Các đồng phân cấu tạo
khác nhau về vị trí nối
đơi và mạch cacbon

-Do có 2 loại đồng phân

2. Đồng phân

<i>a. Đồng phân cấu tạo</i>
C2H4: CH2 = CH2
C3H6: CH2 = CH - CH3
C4H8: CH2 = CH - CH2 - CH3
CH3 - CH = CH - CH3
CH3

CH₂= CH - CH₃

-Anken có:

●Đồng phân mạch cacbon
●Đồng phân vị trí liên kết đơi

5’ <b>Hoạt động 3</b>

-Cho hs quan sát mơ hình
(hình vẽ) cấu tạo phân tử
cis-but-2-en và
trans-but-2-en. Rút ra khái niệm về
đồng phân hình học
-Nêu điều kiện để có
đồng phân hình học, khi
nào thì có đồng phân cis,
trans.

-Cho 2 CTCT, yêu cầu hs
xác định xem chất nào có
đồng phân hình học, biểu
diễn đồng phân cis,
trans?

-Là những chất có cùng
CTCT nhưng khác nhau
về sự phân bố không
gian

-Xác đinh đồng phân
không gian theo điều
kiện đã học

<i>b. Đồng phân hình học</i>

-Điều kiện để có đồng phân
hình học

C = C
R₁

R₂

R₃

R₄

●Có nối đơi C = C
●R1 ≠ R2, R3 ≠ R4

●Cis: mạch chính nằm cùng 1
phía của nối đơi C = C

●Trans: mạch chính nằm khác
phía của nối đơi C = C

6’ <b>Hoạt động 4</b>

-Giới thiệu tên thông
thường, cho vd, yêu cầu
hs đọc tên

-Nêu khó khăn khi sử
dụng tên thông thường từ
C4H8 trở đi

-Gọi tên một số anken
-Yc hs rút ra quy tắc gọi
tên

-Lưu ý đánh số thứ tự
mạch chính từ phía gần
nối đôi

-Vận dụng gọi tên một số
anken đơn giản

-Đọc tên

Tên = (số chỉ vị trí
nhánh + tên nhánh) +
tên mạch chính + số chỉ
vị trí nối đơi + en

-Đọc tên 1 số anken ví
dụ

3. Danh pháp

<i>a. Tên thơng thường</i>

Từ tên ankan tương ứng đổi
đuôi -an thành -ilen

CH2 = CH2 : etilen

CH2 = CH - CH3 : propilen
<i>b. Tên hệ thống</i>

●Chọn mạch chính là mạchC
dài nhất có chứa nối đơi

●Đánh số thứ tự từ phía gần
nối đơi nhất

Tên = (số chỉ vị trí nhánh +
tên nhánh) + tên mạch chính +

số chỉ vị trí nối đơi + en

CH2 = CH - CH2 - CH3
But - 1 - en

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

CH₃

CH₂= CH - CH₂ - CH₃

2 - metyl but - 1 - en

3’ <b>Hoạt động 5</b>

-Yêu cầu hs nghiên cứu
sgk nêu tính chất vật lí
của anken

-Đọc sgk, nêu tcvl

<b>II. Tính chất vật lí</b>

Sgk

3’ <b>Hoạt động 6</b>

-Yc hs phân tích đặc
điểm cấu tạo phân tử
anken, dự đoán trung tâm
phản ứng

-Nêu các pư của anken,
phản ứng đặc trưng là pư
cộng

-Có một liên kết đôi C =
C, gồm 1lk σ bền và 1lk
п kém bền, trung tâm pư
ở lk đơi

<b>III. Tính chất hóa học</b>

-Liên kết đôi C = C là trung
tâm phản ứng

-Liên kết п của nối đôi kém
bền nên trong pư dễ bị đứt ra
để tạo thành lk σ với các ntử
khác

3’ <b>Hoạt động 7</b>

-Yc hs viết ptpư của
etilen với H2 đã học, của
propen với H2

-Viết PTTQ anken + H2?

CH2 = CH2 + H2

⃗_Ni<i>_{, t}o</i> _{CH3 - CH3}

CH2 = CH - CH3 + H2

⃗_Ni<i>_{, t}o</i> _{CH3 - CH2 -CH3}

CnH2n + H2 ⃗_Ni<i>_{, t}o</i>

CnH2n+2

1. Phản ứng cộng

<i>a. Cộng hiđro</i>

CH2 = CH2 + H2 ⃗_Ni<i>_{, t}o</i>

CH3 - CH3
CH2 = CH - CH3 + H2

⃗_Ni<i>_{, t}o</i> _{CH3 - CH2 - CH3}

CnH2n + H2 ⃗_Ni<i>_{, t}o</i> _CnH2n+2

4’ <b>Hoạt động 8</b>

-Yêu cầu hs nc hình
6.2sgk, nêu hiện tượng,
rút ra kết luận, viết ptpư
etilen + Br2

-Viết pư propen + Br2?

-Viết PTTQ anken + Br2?

-làm mất màu dd nước
brom

-Viết pt

<i>b. Cộng halogen (pư hal hóa)</i>

(làm mất màu dd nước brom)

CH2 = CH2 + Br2 →

CH2Br - CH2Br
CH2 = CH - CH3 + Br2 →
CH2Br - CHBr - CH3
CnH2n + Br2 ⃗_Ni<i>_{, t}o</i> _CnH2nBr2

<i>4. Củng cố(3p)</i>

Câu 1. Có bao nhiêu đồng phân C5H10

A. 12 B. C. 9 D. 8

Câu 2. Để nhận biết 2 khí etan và etilen người ta dùng

A. Cl2 (AS) B. Br2 (hơi) C. dd Br2 D. H2

<i>5. Dặn dò(1p)</i>

Làm bài tập 1,2sgk. Xem tiếp phần còn lại ở sgk
<i>6. Rút kinh nghiệm(2p)</i>

</div>

<!--links-->