tiết 73. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (126.05 KB, 4 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Ngày soạn
Ngày dạy
<i><b>TIẾT 73 : TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT</b></i>
<i><b>I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:</b></i>
<i>1. Kiến thức: </i>
- Khái niệm tục ngữ.
- Nội dung tư tưởng, ý nghĩa triết lí và hình thức nghệ thuật của những
câu tục ngữ trong bài học.
<i>2. Kĩ năng:</i>
<i>a. Kỹ năng chuyên môn:</i>
- Đọc - Hiểu phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên và lao
động sản xuất
- Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và
lao động sản xuất vào đời sống.
<i>b. Kỹ năng sống:</i>
- Tự nhận thức được những bài học kinh nghiệm về thiên nhiên và lao
động sản xuất.
- Ra quyết định : vận dụng các bài học kinh nghiệm đúng lúc đúng chỗ.
<i>3. Thái độ: </i>
- Hiểu về tục ngữ qua đó thêm yêu một thể loại văn học dân gian của dân
tộc.
<i>4. Tích hợp mơi trường : Sưu tầm tục ngữ liên quan đến môi trường</i>
<i><b>III. CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC </b></i>
- Phân tích tình huống trong các câu tục ngữ để rút ra những bài học kinh
nghiệm về thiên nhiên, lao động sản xuất.
- Động não suy nghĩ: rút ra những bài học thiết thực về kinh nghiệm thiên
nhiên, lao động sản xuất.
- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
<i><b>IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:</b></i>
<i>1. Ổn định : </i>
<i>2. Kiểm tra bài cũ :</i>
<i><b>3. Bài mới : - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS</b></i>
GV giới thiệu bài
<i>- Tục ngữ là một thể loại văn học dân gian. Nó được ví là kho báu kinh</i>
<i>nghiệm và trí tuệ dân gian, là “ Túi khôn vô tận”. Tục ngữ là thể loại triết lí</i>
<i>nhưng cũng là “cây đời xanh tươi “. Tiết học hơm nay thầy cùng các em tìm</i>
<i>hiểu thể loại mới đó là tục ngữ . Vậy tục ngữ là gì ? Tục ngữ đúc kết được</i>
<i>những kinh nghiệm gì cho chúng ta . </i>
<b>HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS</b> <b>NỘI DUNG BÀI DẠY</b>
<i><b>* HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu về chú</b></i>
<i><b>thích SGK</b></i>
<i>? Thế nào là tục ngữ ?</i>
<i>- HS : Trả lời như phần chú thích *</i>
<b>I. GIỚI THIỆU CHUNG:</b>
- Tục ngữ là câu nói dân gian ngắn gọn, ổn
định, có nhịp điệu, hình ảnh, đúc kết những
bài học của nhân dân về :
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
SGK/tr3
<i><b>* HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu văn bản</b></i>
<i>- Gv : đọc gọi Hs đọc lại ( giọng điệu</i>
chậm rãi, rõ ràng, chú ý các vần lưng,
ngắt nhịp )
- Giải thích các từ khó
<i>? Bố cục chia làm mấy phần, nội dung</i>
của từng phần ?
<i> - GV: Chốt ghi bảng</i>
<b>- Gọi Hs đọc câu 1</b>
<i>? Nhận xét về vần, nhịp và các biện pháp</i>
nghệ thuật trong câu tục ngữ ?
<i>? Bài học rút ra từ ý nghĩa câu tục ngữ</i>
này là gì ?
<i>? Bài học đó được áp dụng như thế nào</i>
trong thực tế ?
<b>- HS đọc câu 2</b>
? Câu tục ngữ có mấy vế ? nêu nghĩa của
từng vế
? Vậy nghĩa của cả câu là gì ?
<i>- HS: Suy nghĩ, trả lời.</i>
<i>- GV: Nhận xét, ghi bảng.</i>
? Trong thực tế đời sống, kinh nghiệm
này được áp dụng như thế nào ?
<b>- Gọi hs đọc câu 3</b>
? Câu tục ngữ này có mấy vế ? Nêu
nghĩa của từng vế
? Vậy nghĩa của cả câu tục ngữ này là gì ?
<i> - GV : Nhận xét,ghi bảng.</i>
<b>- Gọi Hs đọc câu 4</b>
? Nghĩa của câu tục ngữ thứ tư là gì ?
? Kinh nghiệm nào được rút ra từ hiện
tượng kiến bò tháng bảy này ?
? Bài học thực tiễn từ kinh nghiệm dân
gian này là gì ?
<i>- HS: Vẫn phải lo đề phòng lũ lụt sau</i>
tháng bảy âm lịch.
- Liên hệ về môi trường hiện nay ? Suy
nghĩ của em ?
<b>- Gọi Hs đọc câu tục ngữ thứ 5</b>
<i>? Câu tục ngữ thứ 5 có mấy vế? Giải</i>
nghĩa từng vế ? Nghĩa của câu tục ngữ
+ Kinh nghiệm lao động sản xuất.
+ Kinh nghiệm về con người và xã hội.
- Những bài học kinh nghiệm về quy luật
thiên nhiên và lao động sản xuất là nội dung
quan trọng của tục ngữ.
<b>II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN</b>
<i><b>1. Đ ọc – tìm hiểu từ khó</b></i>
<i><b>2. Tìm hiểu văn bản:</b></i>
<i>a. Bố cục:Chia làm hai phần</i>
+ Phần 1 : 4 câu đầu :Tục nhữ về thiên
nhiên
+ Phần 2 : 4 câu sau :Tục ngữ về LĐSX
<i><b>b. Phương thức biểu đạt: Trữ tình</b></i>
<i><b>c. Phân tích :</b></i>
<b>Nhóm1</b><i><b> : Tục ngữ đúc rút kinh nghiệm từ</b></i>
<i>thiên nhiên </i>
<i>Câu 1 : Đêm tháng năm …</i>
Ngày tháng mười ….
- Vần lưng , phép đối , nói quá
<i>-> Tháng năm đêm ngắn, tháng mười đêm</i>
<i>dài – Giúp con người chủ động về thời gian</i>
<i>, công việc trong những thời điểm khác</i>
<i>nhau </i>
<i>Câu 2: Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa</i>
<i> -> Đêm sao dày dự báo ngày hôm sau sẽ</i>
<i>nắng, đêm không sao báo hiệu ngày hôm</i>
<i>sau sẽ mưa </i>
<i>=> Nắm trước thời tiết để chủ động công</i>
<i>việc </i>
<i> </i>
<i>Câu 3 : Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ </i>
<i>-> Khi chân trời xuất hiện sắc màu vàng thì</i>
<i>phải coi giữ nhà ( sắp có bão)</i>
- Sử dụng vần lưng, ẩn dụ.
- Nêu kinh nghiệm dự đốn gió bão khi trên
trời xuất hiện ráng mây màu mỡ gà.
- Khuyên ta phải phòng vệ với hiện tượng
thời tiết này
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
này là gì ?
<i>- HS: Mảnh đất nhỏ bằng 1 lượng vàng</i>
lớn
<i>? Kinh nghiệm nào được đúc kết từ câu</i>
tục ngữ này ?
<i>? Bài học thực tế từ kinh nghiệm này là gì</i>
?
- Giá trị và vai trị của đất đai đối với
người nơng dân
<b>- Cho Hs đọc câu 6</b>
<i>? Kinh nghiệm lao động sản xuất được rút</i>
ra ở đây là gì ?
<i>? Bài học từ kinh nghiệm đó là gì ? </i>
? Trong thực tế, bài học này được áp
dụng như thế nào ?
<i>- HS : Nghề nuôi tôm cá ở nước ta ngày</i>
càng được đầu tư phát triển, thu lợi nhuận
lớn
<b>- Hs đọc câu 7</b>
<i>? Theo dõi câu tục ngữ cho biết các chữ</i>
nhất, nhì, tam, tứ có nghĩa gì ? từ đó nêu
nghĩa của cả câu ?
<i>? Kinh nghiệm trồng trọt được đúc kết từ</i>
câu tục ngữ này là gì ?
<i>? Bài học kinh nghiệm này là gì ? </i>
<i>- HS : Trong nghề làm ruộng, đảm bảo đủ</i>
bốn yếu tố thì lúa tốt mùa màng bội thu.
- Liên hệ về vấn đề ô nhiễm nguồn nước
hiện nay ? Tác hại ?
<b>- Hs đọc câu 8</b>
<i>? Nêu nghĩa của câu tục ngữ này ?</i>
<i>? Kinh nghiệm được đúc kết từ câu tục</i>
ngữ này là gì ?
<i>? Kinh nghiệm này đi vào thực tế nông</i>
nghiệm ở nước ta như thế nào?
? Qua Văn bản để lại những giá trị gì về
nội dung và nghệ thuật ?
<i><b> * HOẠT ĐỘNG 3 :Hướng dẫn Tổng </b></i>
<i><b>kết Ghi nhớ : Sgk</b></i>
<b>Nhóm 2.</b><i><b> Tục ngữ về lao động sản xuất</b></i>
<i>Câu 5: Tấc đất , tấc vàng </i>
<i>-> đất quí như vàng –giá trị của đất đôi với</i>
<i>đời sống lao động sản xuất của con người</i>
<i>nông dân </i>
<i>Câu 6: Nhất canh trì, nhị canh viên, tam</i>
canh điền .
- Sử dụng từ Hán Việt
-> Ni cá có lãi nhất , rồi đến làm vườn ,
rồi làm ruộng => muốn làm giàu, cần đến
phát triển thuỷ sản.
<i>Câu 7 : Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ</i>
giống
<i>-> Trong nghề làm ruộng, cần đảm bảo đủ</i>
<i>4 yếu tố thì lúa tốt, mùa màng bội thu </i>
<i>Câu 8: Nhất thì , nhì thục </i>
<i>-> Thứ nhất là thời vụ, thứ 2 là đất canh tác</i>
<i>=> trong trồng trọt phải đủ 2 yếu tố thời vụ</i>
<i>và đất đai</i>
- Kết cấu ngắn gọn, so sánh -> khẳng định
tầm trọng của thời vụ và sự chuyên cần
thành thạo trong sản xuất lao động
- Khuyên người làm ruộng không được quên
thời vụ, không được sao nhãng việc đồng
áng
<i><b>III. Tổng kết : </b></i>
<i>1. Nghệ thuật : </i>
- Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.
- Sử dụng kết cấu diễn đạt theo kiểu đối
xứng, nhân quả, hiện tượng và ứng xử cần
thiết.
- Tạo vần nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận
dụng.
<i>2. Nội dung:</i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<i><b>V. CỦNG CỐ DẶN DÒ, HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :</b></i>
<b>- Trình bày lại tiêu chuẩn, yêu cầu của tục ngữ ? Tục ngữ là gì ?</b>
<b>- Học phần ghi nhớ và 8 bài tục ngữ .</b>
</div>
<!--links-->
