Các bất thường trong thai kỳ
Dư nước ối hoặc khô ối là các triệu chứng thường bị các
thai phụ bỏ qua, tuy nhiên, theo bác sĩ đây là nguy cơ
cho thai nhi và sự chuyển dạ.
Cần khám thai định kỳ để có cuộc "vượt cạn" an toàn cho
cả mẹ và con – Ảnh: Shutterstock
Trong buổi trò chuyện với thầy thuốc do Trung tâm Truyền
thông giáo dục sức khỏe TP.HCM tổ chức, ThS. BS Đặng
Lê Dung Hạnh, trưởng khoa khám bệnh, bệnh viện Hùng
Vương đã liệt kê một số bất thường về nước ối, bánh nhau,
dây rốn, cảnh báo nguy cơ với mẹ và con nếu không được
xử lý kịp thời.
Bất thường nước ối
Nước ối được hình thành tự nhiên, có vai trò như chất đệm,
dinh dưỡng, bảo vệ và giúp cho sự phát triển của cơ thể thai
nhi. Theo cơ chế bình thường, tùy thuộc độ tuổi của thai
nhi mà dịch ối có thể nhiều hay ít, tăng hay giảm. Lượng
nước ối có thể ước lượng qua siêu âm và được thể hiện
bằng chỉ số AFI (amniotic fluid index). Ngoài ra, cũng có
thể nhận biết qua sờ nắn bụng. Nghi ngờ đa ối sờ nắn thấy
bụng to nhiều, không chắc, dấu hiệu chạm phần thai ở xa
xăm (dấu chạm nước đá). Nước ối có các dạng bất thường
như:
Thiểu ối (nước ối ít): AFI<5. Bản thân bà mẹ có thể nhận
biết một phần khi thấy bụng nhỏ hơn so với tuổi thai.
Nguyên nhân có thể do thai già tháng, mẹ thiếu nước, bệnh
lý ở mẹ. Tình trạng này có thể dẫn đến những nguy cơ cho
thai nhi như: thiểu sản phổi, biến dạng chi, con nhẹ ký,
nguy hiểm khi chuyển dạ…
Vô căn
BS Đặng Lê Dung Hạnh
Đa ối (dư nước ối): AFI>20. Sản
phụ sẽ thấy bụng to hơn bình
thường nhất là khi có tình trạng
đa ối cấp. Lúc này sản phụ sẽ
thấy bụng to nhanh trong thời
gian ngắn, có thể thấy bụng căng,
khó thở. Khám sẽ thấy bụng to
hơn tuổi thai, sờ các phần thai và
nghe tim thai khó khăn. Nguyên
nhân có thể do thai non tháng, đa
thai, bệnh lý ở mẹ. Đa ối khiến
thai nhi có nguy cơ bất thường, sa
dây rốn khi chuyển dạ, sanh non,
nguy hiểm cho mẹ khi chuyển dạ.
Bánh nhau
Bánh nhau là trạm trung gian trao
đổi chất giữa mẹ và thai nhi, là nơi tiết chế hay chuyển hóa
một số chất đặc biệt giúp cho sự duy trì và phát triển của
thai. Bánh nhau có bất thường chắc chắn sẽ có những ảnh
hưởng không thuận lợi cho sự lớn lên của thai nhi.
khẳng định, những bất
thường trên đa phần
không có triệu chứng rõ
rệt và không thể phòng
tránh. Sản phụ nên khám
thai định kỳ theo chỉ
định của bác sĩ để có thể
phát hiện bất thường
càng sớm càng tốt. Tùy
vào mức độ nguy hiểm
của bất thường ảnh
hưởng đến mẹ và thai
nhi mà bác sĩ sẽ có biện
pháp xử trí phù hợp.
Bất thường xuất phát từ vị trí bám của bánh nhau. Vị trí
bám thuận lợi nhất của bánh nhau là đáy tử cung nơi có
nhiều mạch máu và dưỡng chất nhất. Tuy nhiên, nhau có
thể bám ở những vị trí bất lợi hơn như thành bên tử cung,
từ dưới thành tử cung đến cổ tử cung, ở cổ hay gần cổ tử
cung. Triệu chứng có thể xảy ra là xuất huyết bất thường
trong thai kỳ mà không cần có cơn đau bụng, tái phát nhiều
lần, mức độ từ nhẹ đến nặng. Ở trường hợp này, thai nhi sẽ
có nguy cơ dinh dưỡng kém, sanh non, nhẹ ký; mẹ có thể bị
xuất huyết bất thường. Nguyên nhân có thể do bệnh lý u ở
tử cung, do nạo phá thai nhiều lần, tử cung dị dạng…
Mức độ bám của bánh nhau: Nhau cài răng lược là tình
trạng nhau bám chặt bất thường vào lớp tử cung khiến nhau
khó bong ra khi sanh, gây chảy máu. Nhau có thể bám vào
tử cung ở các mức độ khác nhau và nguy hiểm ở chỗ là có
thể gây chảy máu sản phụ, sót nhau…
Nhau bong non: Tình trạng nhau bong ra khi thai vẫn còn
trong tử cung. Khi ấy, sản phụ sẽ có những cơn đau bụng
của chuyển dạ, rất nguy kịch.
Dây rốn
Dây rốn có thể trong tình trạng bị teo, thắt nút, quấn chặt,
rốn quá ngắn… Dây rốn là nơi cung cấp máu, oxy và
dưỡng chất từ mẹ sang con. Nguy cơ này ngăn cản sự lưu
thông này và gây ảnh hưởng không tốt cho thai nhi, nên
phần lớn thai phụ được khuyên sinh mổ.