Giáo trình công nghệ hàn cắt kim loại - Chương 6
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (143.9 KB, 6 trang )
Chừỗng 6 Khuyết tật của mối hàn
và các phơng pháp kiểm tra
6.1 Chất lợng của mối hàn
6.1.1 - Nhựng yặu tõ ằc trừng cho cht lừỡng ca mõi hĂn:
Cỗ tẽnh ca mõi hĂn (ổ bận, ổ do, ổ dai va p, độ cứng, ...)
ổ tin cy (độ chắc chắn);
Sõ lừỡng khuyặt tt có trong mối hàn;
Tọ chửc kim loưi vùng mõi hĂn & vùng cn mõi hĂn;
Khă nâng chõng ân mín ; Khă nâng vn hĂnh;
6.1.2 - Cc yặu tõ ănh hừờng ặn cht lừỡng mõi hĂn .
Yặu tõ cỏng nghẻ Yặu tõ kết cấu và vn hĂnh
Vt liẻu hĂn Kim loưi cỗ băn
Thiặt b Hệnh dưng mõi hĂn
Khu chun b iậu kiẻn vn hĂnh
Qu trệnh hĂn Phừỗng php và hẻ thõng kièm tra
nh mửc nh gi
Cht lừỡng mõi hĂn
ổ tin cy Khă nâng lĂm viẻc Khuyặt tt
độ chắc chắn Độ bền và kết cấu kim loai
Hình 6-1 Sơ đồ những yếu tố ảnh hởng đến chất lợng mối hàn
6.2 Khuyết tật của mối hàn
6.2.1. Khuyặt tt mang tẽnh luyẻn kim (Chy, phn lốp kim loưi, nửt,
... )
Nguyn nhn do nung nĩng khỏng ậu , ửng sut khi hĂn, do vt hĂn cĩ tẽnh hĂn
xu , do vt liẻu hĂn kẫm phm cht ( que hĂn, thuõc hĂn ...) , do b ân mín .
6.2.2- Khuyặt tt do lắp rp :
Gĩc vt qu to hoằc qu nhị, gĩc vt khỏng ậu , ...
Mẫp hĂn khỏng ậu, phn nhỏ ca mõi hĂn qu lốn hoằc qu bẫ...
Khe hờ qu lốn hoằc qu bẫ;
Hai mẫp tm kim loưi ằt lẻch nhau;
LĂm sưch mẫp hĂn khỏng tõt , cĩ nhựng vặt lòm, vặt ct, vặt xừốc ...
6.2.3 - Khuyặt tt do sai lẻch hệnh dưng và kẽch thừốc :
Không đảm bảo kích thớc của mối hàn : phn lói ca mõi hĂn khỏng
ăm băo;
Chiậu rổng ca mõi hĂn khỏng ậu;
Cưnh ca mõi hĂn gĩc khỏng ậu;
6.2.4 Khuyặt tt bn ngoĂi mõi hĂn:
Khỏng ợng kẽch thừốc băn v;
Khỏng thoă măn yu cu kỵ thut nht lĂ tiặt diẻn mõi hĂn; Bậ mằt mõi
hĂn khỏng bng phng theo chiậu dĂi và chiậu rổng, nọi văy sn sùi,
cong vnh, ...
Kim loưi chăy trĂn ra cc phẽa vĂ khỏng ngu ; (xem H. 6-2)
Hình 6-2
Cĩ vặt lõm ờ kim loưi mối hàn; ( xem H. 6-3)
Hình 6-3
Chăy thng ờ giựa ừộng hĂn (xem hình 6-4).
Hình 6-4
Khỏng nĩng chăy ậu mẫp hĂn theo chiậu dĂi, theo hai phẽa ca mõi
hĂn (xem H. 6-5).
Hình 6-5
Mẫp hĂn b lẻch; mõi hĂn khỏng ngu (H. 6-6) .
105
Hình 6-6
Khuyặt tt ờ y vĂ ờ mằt õi diẻn mõi hĂn (không ngấu, không đều,...;
Hình 6-7
6.2.5- Khuyặt tt bn trong mõi hĂn:
Rọ khẽ ( xem H.6-8) Rổ khí rải rác (a)và rổ khí tập trung thành nhóm (b)
H
ình 6-8
a/
Rổ khí rải rác
b/
Rổ khí tập trung
Ngm xý : (xem H. 6- 9 )
H
ình 6-9
Mõi hĂn b nửt ngang, dc, theo chiậu su , ...
Hình 6-11
6.2.6 ThĂnh phn và tọ chửc kim loưi mõi hĂn khỏng ưt yu cu;
Nguyn nhn :
Khỏng tun th ợng quy trệnh cỏng nghẻ;
Khỏng chn ợng vt liẻu hĂn;
Khỏng chn ợng phừỗng php hĂn và chặ ổ hĂn;
Khỏng băo quăn vt liẻu hĂn tõt nn cht lừỡng vt liẻu hĂn kẫm; (bị ẩm
ớt,...)
106
6.3 Các phơng pháp kiểm tra khuyết tật mối hàn
6.3.1 Kièm tra bng phừỗng php khỏng ph huý .
1- Kièm tra bn ngoĂi bng mt nhện, bng o ưc kẽch thừốc, ...
2- Kièm tra quy trệnh cỏng nghẻ .
3- Kièm tra cht lừỡng chun b hĂn ( Vt hĂn, que hĂn, thuõc hĂn, khẽ
hĂn, my hĂn)
4- Kiểm tra khuyết tật bên trong mối hàn bằng các máy dò khuyết tật :
Dùng máy dò khuyết tật bằng siêu âm ;
Dùng tia , X để chụp ảnh;
Kiểm tra bằng bột có nhiềm từ ,
Kiểm tra bằng thép đo phóng xạ ...
5 - Kièm tra ổ kẽn ca mõi hĂn :
Kiểm tra bng khẽ nẫn cùng vối giy thứ ; hoằc bỗm khẽ nẫn vĂo rói thă
xuõng nừốc vối p sut P = 4at; t = 5 .. 10 phợt.
Kiểm tra bng nừốc; nừốc cùng cc cht thm thu nhừ phn ... Kiểm tra
Hình 6-12 Sơ đồ kiểm tra mối hàn bằng giấy thử hoặc bột phấn
Giấy thử
Khí nén 99%
NH
3
1%
bng du hoằc cc cht thm thu khc; thội gian phũ thuổc chiậu dĂy vt hĂn .
Kiểm tra bng thuý lỳc cĩ P = (1-2 ) P
lv
(p sut lĂm viẻc ) vối
t = 30... 60 phợt
Kièm tra bng siu m. Phừỗng php nĂy ửng dũng cho chi tiặt cĩ chiậu
dĂy S >= 20 mm. Sĩng siu m trong mỏi trừộng Ăn hói cĩ cc
gi tr f = 0.8; 1.8; 2.5; 3.5; mHz
è tưo ra sĩng siu m ngừội ta dùng tinh thè thưch anh SiO2 titant bari,
muõi muõi st iẻn xe-gộ nhe-to-vai-a. Cc cht nĂy biặn dao ổng iẻn sang dao
ổng cỗ hc mổt cch tửc thội vĂ ngừỡc lưi . Dừối tc dũng ca xung iẻn tm
titannt bari s xut hiẻn sĩng Ăn hói. Sĩng siu m cĩ sĩng dc (sĩng b ẫp nẫn)
& sĩng ngang (sĩng nhăy ) . Sĩng dc cĩ thè b kẽch thẽch trong tt că cc mỏi
trừộng. Sĩng ngang chì cĩ thè b kẽch thẽch trong cht rn. Sĩng è kièm tra mõi
hĂn lĂ sĩng ngang cĩ gĩc an pha = 29 ...70 ổ. Sĩng i song song & phăn
ngừỡc lưi khi gằp mỏi trừộng khc ; Lốp khỏng khẽ ( rọ, vặt nửt bn trong mõi hĂn
) cĩ tc dũng lĂm phăn lưi sĩng nĂy nn ta ửng dũng nĩ è kièm tra . Sĩng nĂy
phăn lưi 90% nâng lừỡng mĂ nĩ pht ra. Nặu dùng sĩng truyận thng thệ phăi cĩ
107
bổ thu pht . Loưi my phăn lưi cĩ hai loưi cĩ bổ thu ring & khỏng cĩ bổ thu
ring. Sỗ ó kièm tra bng siu m nh hình :
Các phơng pháp kiểm tra khuyết tật bằng bức xạ nhiệt (tia X, tia
gamma, tia beeta,
chùm nơ tron, Phép đo phóng xạ, bức xạ, phép nghiệm phóng xạ (thể hiện trên màn hình)
Chiậu dĂy S = 1 ... 500 mm
Hình 6-13 Sơ đồ nguyên lý kiểm tra bằng siêu âm
Máy khuyếch đại sóng
Nguồn phát xung điện
Kẽch thừốc khuyặt tt min = 0.01 ... 0.02 mm
6.3.2 Kièm tra bng phừỗng php ph huý:
1- Kièm tra bng cch khoan xc sut tững oưn è xem xẫt;
2- Kièm tra tọ chửc tặ vi;
3- Kièm tra tọ chửc kim từỗng;
cắt thành từng mẫu kim loại , mài ,
đánh bóng, sau đó soi các tổ chức dới kính hiện vi.
4- Phn tẽch thĂnh phn ho hc; kièm tra bng quang phọ, ...
5- Kièm tra bng phừỗng php thứ kẫo, nẫn, va p,
6.4 Các phơng pháp giảm ứng suất cho mối hàn.
Trừốc khi hĂn phăi thiặt kặ kặt cu hĂn hỡp lỷ, giăm cưnh ca mõi hĂn gĩc,
giăm nguón nhiẻt trn ỗn v chiậu dĂi Q/V
h
.
Tưo ửng sut ngừỡc du ;
Chn thử tỳ hĂn hỡp lỷ;
Giăm lừỡng biặn dưng trong qu trệnh nung nĩng, giăm lừỡng kim loưi nĩng
chăy; giăm biặn dưng do co rợt.
Bõ trẽ cc mõi hĂn õi xửng è khứ bị ửng sut lạn nhau;
Dp ẫp ngay sau khi hĂn;
Nhiệt luyện mối hàn :
Phn bõ lưi ửng sut bng cch nung nĩng cũc bổ ;
Ram mõi hĂn; ( khi ram cao thệ giăm khoăng 80-90 % ửng sut dừ;
T = 550 ... 680
o
C
Tõc ổ nung = vĂi trâm ổ/ giộ ( cho vt do)
108
