t r ì n h đ ộ đ à o t ạ o

bộ lao động - thơng binh và x hộiã
Tổng cục dạy nghề
Dự án giáo dục kỹ thuật và dạy nghề (VTEP)
GIáo trình
ngr
a)
b)
c)
Hà Nội - 2004
Mô đun: sửa chữa bộtăng áp
M sốã har 02 14
Nghề :nghề sửa chữa ôtô
Trình độ lành nghề
Logo
(Mặt sau trang bìa)
Mã tàI liệu: .
Mã quốc tế ISBN : ..
2
Tuyên bố bản quyền :
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình
Cho nên các nguồn thông tin có thể đợc
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho
các mục đích về đào tạo và tham khảo
Mọi mục đích khác có ý đồ lệch lạc hoặc
sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành
mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Tổng Cục Dạy nghề sẽ làm mọi cách để
bảo vệ bản quyền của mình.
Tổng Cục Dạy Nghề cám ơn và hoan nghên

các thông tin giúp cho việc tu sửa và hoàn
thiện tốt hơn tàI liệu này.
Địa chỉ liên hệ:
Dự án giáo dục kỹ thuật và nghề nghiệp
Tiểu Ban Phát triển Chơng trình Học liệu

................................................................
Lời tựa
(Vài nét giới thiệu xuất xứ của chơng trình và tài liệu)
Tài liệu này là một trong các kết quả của Dự án GDKT-DN ..

(Tóm tắt nội dung của Dự án)
(Vài nét giới thiệu quá trình hình thành tài liệu và các thành phần tham gia)
(Lời cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đã tham gia )
(Giới thiệu tài liệu và thực trạng)
TàI liệu này đợc thiết kế theo từng mô đun/ môn học thuộc hệ thống mô đun/môn học
của một chơng trình, để đào tạo hoàn chỉnh
nghề ở cấp trình độ ..
và đợc dùng làm Giáo trình cho học viên trong các khoá đào tạo, cũng có thể đợc sử dụng
cho đào tạo ngắn hạn hoặc cho các công nhân kỹ thuật, các nhà quản lý và ngời sử dụng
nhân lực tham khảo.
Đây là tài liệu thử nghiệm sẽ đợc hoàn chỉnh để trở thành giáo trình chính thức trong
hệ thống dạy nghề.
Hà nội, ngày . tháng . năm .
Giám đốc Dự án quốc gia
3
Môc lôc
®Ò môc Trang
1. Lêi tùa 3


2. Môc lôc 5

3. ............
4
Giới thiệu về mô đun
Vị trí, ý nghĩa, vai trò mô đun
Hiện nay trên nhiều loại ôtô đợc sử dụng động cơ có hệ thống tăng áp, nhằm mục đích
tăng hệ số nạp để tăng công suất động cơ. Với Mô đun này sẽ giúp cho những ngời lái xe và
thợ sửa chữa ôtô một số kiến thức về hệ thống tăng áp để thực hiện việc kiểm tra, bảo dỡng
và sửa chữa thờng xuyên kịp thời, Đảm bảo cho hệ thống tăng áp phát huy đợc hiệu quả
trong quá trình hoạt động.
Mục tiêu của mô đun:
Nhằm trang bị cho học viên đầy đủ kiến thức cơ bản về nhiệm vụ, cấu tạo và nguyên tắc
hoạt động của bộ tăng áp động cơ. Đồng thời có đủ kỹ năng để phân định về cấu tạo để tiến
hành bảo dỡng và sửa chữa bộ tăng áp, với việc sử dụng đúng, hợp lý các trang thiết bị, dụng
cụ đảm bảo đúng quy trình, yêu cầu kỹ thuật, an toàn và năng suất cao.
Mục tiêu thực hiện của mô đun : Học xong mô đun này học viên sẽ có khả năng:
1. Trình bày đúng nhiệm vụ, phân loại, cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bộ tăng áp
trên ôtô
2. Phân tích đúng hiện tợng, nguyên nhân h hỏng và phơng pháp kiểm tra, sửa chữa h
hỏng của bộ tăng áp
3. Tháo lắp, kiểm tra, sửa chữa, bảo dỡng bộ tăng áp đúng quy trình, quy phạm, đúng
phơng pháp và đúng tiêu chuẩn kỹ thuật do nhà chế tạo quy định
4. Sử dụng đúng, hợp lý dụng cụ, thiết bị dùng tháo lắp, kiểm tra, bảo dỡng bộ tăng áp.
Nội dung chính của mô đun: Mô đun gồm 2 bài:
1. Tháo lắp bộ tăng áp
2. Bảo dỡng, sửa chữa bộ tăng áp
Bài Danh mục các bài học Lý
thuyết
Thực

hành
Các hoạt
động khác
Bài 1 3 12
Bài 2 2 8
Bài 3 2 8
3 8
2 8
Cộng 12 44
5
Các hình thức dạy - học chính trong mô đun
A. Học tại phòng học chuyên môn hoá về :
Nhiệm vụ, cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bộ tăng áp
3. Hiện tợng nguyên nhân h hỏng của bộ tăng áp.
4. Phơng pháp kiểm tra và sửa chữa bộ tăng áp
B. Thực tập tại xởng trờng
1. Giới thiệu về :
- Quy trình tháo lắp bộ tăng áp
- Xem trình diễn về tháo lắp, kiểm tra bộ tăng áp.
2. Thực hành về :
- Tháo lắp bộ tăng áp
- Kiểm tra xác định h hỏng tra của bộ tăng áp
- Bảo dỡng bộ tăng áp.
6
Yêu cầu về đánh giá hoàn thành mô đun
Kiến thức:
1. Trình bày đầy đủ nhiệm vụ, cấu tạo, cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bộ tăng áp.
2. Giải thích đúng những hiện tợng, nguyên nhân h hỏng, phơng pháp kiểm tra và sữa
chữa những h hỏng của bộ tăng áp. của bộ tăng áp.
3. Trình bày đầy đủ nội dung bảo dỡng bộ tăng áp.

Kỹ năng:
1. Nhận dạng đợc các bộ phận của bộ tăng áp.
2. Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng, sửa chữa đợc bộ phân của bộ tăng áp đúng quy trình,
quy phạm và đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật.
3. Sử dụng đúng, hợp lý các dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng và sửa chữa đảm bảo chính
xác và an toàn.
4. Chuẩn bị, bố trí và sắp xếp nơi làm việc vệ sinh, an toàn và hợp lý.
Thái độ:
1. Chấp hành nghiêm túc các quy định về kỹ thuật, an toàn và tiết kiệm trong bảo dỡng,
sửa chữa.
2. Có tinh thần trách nhiệm hoàn thành công việc đảm bảo chất lợng và đúng thời gian.
3. Cẩn thận, chu đáo trong công việc luôn quan tâm đúng, đủ không để xảy ra sai sót.
7
HAR 01 01
Điện kỹ
thuật
HAR 01 19
SC-BD phần cố
định động cơ
HAR 01 18
KT về động cơ
đốt trong
HAR 0108
Kỹ thuật
điện tử
HAR 0110
Vật liệu
cơ khí
HAR 01 11
Dslắpghép

và ĐLKT
HAR 01
12 Vẽ kỹ
thuật
HAR 01
13 An
toàn
HAR 01 17
Nhập môn
nghề sc ô
tô
HAR 01 14
T. H nghề
bổ trợ
HAR 01 20
SC- BD phần
C/động động cơ
HAR 01 21
SC-BD Cơ cấu
phân phối khí
HAR 01 22
SC-BD Hệ
thống bôi trơn
HAR 01 23
SC-BD Hệ
thống làm mát
HAR 01 24
SC-BD Hệ
thống N L xăng
HAR01 25 SC

BD Hệ thống NL
dieden
HAR 01 26
SC-BD Hệ
thống khởi động
HAR 01 27
SCBD Hệ thống
đánh lửa
HAR 0128 SC
BD Trang thiết
bị điện ô tô
HAR 01 29
SC-BD Hệ thống
truyền lự c
HAR 01 30
SC-BD Cầu chủ
động
HAR 01 31
SC-BD Hệ
thống di chuyển
HAR 01 32
SC-BD Hệ
thống lái
HAR 01 33
SC-BD Hệ
thống phanh
HAR 01 35
SC Pan ô tô
HAR 01 34
K.tra tình trạng

KT Đ cơ và ô tô
HAR 01 36
nâng cao hiệu
qủa công việc
Bằng
công
nhận
HAR 02 06
Xác suất thống
kê
HAR 02 07
KT. điều khiển
bằng điện tử
HAR 02 08
Vẽ Auto CAD
HAR0219
Tổ chức
quản lý
và S.xuất
Chứng
chỉ nghề
bậc cao
HAR 02 11
Chẩn đoán
động cơ ô
tô
HAR 02 12
Chẩn đoán
HT truyền
động ô tô

HAR 02 14
SC-BD bộ
tăng áp
HAR 0215
SC-BD HT
phun xăng
điện tử
HAR 02 16
SC-BD BCA
điều khiển
bằng điện
từ
HAR 02 17
SC-BD H,T
đ/khiển =
khí nén
Bằng
công
nhận
Chứng
chỉ
nghề
HAR 01 09
Cơ kỹ thuật
HAR 02 13
C. nghệ phục hồi
chi tiết trong SC
HAR 02 09
CN khí nén và
thủy lực ứng

dụng
HAR 02 10
Nhiệt kỹ thuật
HAR 0218
SC-BD Li
hợp, hộp
số thủy lực
SƠ Đồ MốI LIÊN Hệ giữa các môđun và môn học trong chơng trình

8
Bài 1
Tên bài: bộ tăng áp
M bàiã : HAR 02 14 01
Giới thiệu :
Bộ tăng áp đợc đặt trên hệ thống nạp của động cơ điêzen, nhiệm vụ của bộ tăng áp, các loại bộ
tăng áp và nguyên tắc hoạt động của bộ tăng áp sẽ đợc giới thiệu trong bài học này.
Mục tiêu thực hiện: Học xong bài này học viên có khả năng:
1. Phát biểu đợc nhiệm vụ, phân loại, cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bộ tăng áp dùng
trên động cơ điêzen.
2. Tháo lắp đợc bộ tăng áp đúng quy trình, quy phạm, đúng yêu cầu kỹ thuật
3. Sử dụng dụng cụ tháo lắp hợp lý, an toàn và đúng kỹ thuật.
Nội dung chính:
I. Bộ tăng áp
1. Nhiệm vụ của bộ tăng áp
2. Phân loại
3. Cấu tạo bộ tăng áp
4. Nguyên tắc hoạt động của bộ tăng áp
II. Quy trình và yêu cầu kỹ thuật tháo, lắp hệ thống làm mát
Các hình thức học tập:
A. Tại phòng học chuyên môn hoá về:

I. Nhiệm vụ , phân loại bộ tăng áp
II. Cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của một số bộ tăng áp.
B. Thực tập tại xởng trờng để:
I. Nhận biết hệ thống hệ thống tăng áp trên động cơ.
II. Nghe giới thiệu quy trình và yêu cầu kỹ thuật tháo, lắp hệ thống tăng áp và bộ tăng áp.
III. Thực hành :
1. Tháo bộ tăng áp
2. Nhận dạng các bộ phận, chi tiết của bộ tăng áp.
3. Lắp bộ tăng áp.
9
A. Tại phòng học chuyên môn hoá
I. Công dụng, phân loại Bộ tăng áp
1. Công dụng
Bộ tăng áp dùng để tăng áp suất môi chất nạp vào xi lanh nhằm tăng hệ số nạp từ đó nâng cao
công suất động cơ.
Đối với động cơ điêzen hai kỳ, bộ tăng áp còn có nhiệm vụ bơm không khí vào xi lanh và quét
sạch khí cháy ra ngoài.
2. Phân loại
Kỹ thuật tăng áp đợc thực hiện nhờ một máy nén khí hay còn gọi là bộ tăng áp. Bộ tăng áp có
thể phân loại nh sau:
- Bộ tăng áp dẫn động bằng cơ khí
- Bộ tăng áp dẫn động bằng tuabin khí
- Bộ tăng áp dẫn động hỗn hợp.
II. Bộ tăng áp dẫn động bằng cơ khí (bơm Roots)
1. Cấu tạo
Hình 14 1. Bơm nén không khí loại Roots
a) Sơ đồ cấu tạo; b) Nguyên tắc hoạt động
Trên động cơ điêzen hai kỳ, muốn tăng hiệu suất công tác cần phải đa đợc không khí mới vào
các xi lanh đợc nhiều, đồng thời đẩy hết khí cháy ra ngoài và thay bằng không khí mới (quá trình
quét khí). Để thoả mãn yêu cầu đó, trên động cơ điêzen hai kỳ thờng sử dụng bộ tăng áp (bơm nén

khí) loại Roots.
Hình 14 1 giới thiệu sơ đồ bộ tăng áp loại Roots, bộ này đ ợc lắp bằng bu lông vào mặt bích
của bầu lọc không khí và đợc dẫn động từ động cơ. Bộ thổi rút có hai rô to ba cánh rỗng quay rất
sát với vỏ. Để làm kín đợc hiệu quả và l lợng không khí đợc đồng nhất, một cánh rô to xoắn sang
phải, một cánh xoắn sang trái. Hai rô to đợc định thời chuẩn bằng hai bánh răng truyền động sắp
10