Kỹ năng tiếp xúc người khuyết tật
Tôi muốn hỏi: là một thành viên mới, chưa được tiếp xúc với người
khuyết tật bao giờ nên có những điều không biết có nên nói, lên làm
không? Tôi chưa hiểu rõ mà! Có thể cho tôi hỏi về một số kỹ năng cơ
bản khi tiếp xúc người khuyết tật không, ví dụ như khi gặp, làm quen,
trò chuyện, giúp đỡ người khiếm thị trong việc đi lại( đi bộ, đèo xe)...
Tôi cần và nên làm những gì? Cảm ơn nhiều!
Trước tiên cần phân biệt những từ ngữ để chỉ những người khuyết tật
khác nhau. Người mù là người không còn nhìn thấy gì, người mắt kém
thì thấy nhiều hơn một chút, từ có thể dùng chung để chỉ đối tượng kém
mắt là “người khiếm thị”. Người khuyết tật về vận động là người gặp
khó khăn trong việc đi lại ( mất chân... ). Người khiếm thính là người
gặp khó khăn trong việc nghe, nói...Người khiếm thị vẫn có thể tự mình
đi( trong địa bàn quen thuộc), dùng gậy để dò đường, người khiếm thị có
thể đi xe bus. Có thể tự giặt giũ quần áo, nấu cơm và ăn cơm( trong mâm
cơm, nếu giúp họ hình dung tốt về vị trí của các đĩa, bát thức ăn.. họ có
thể tự gắp mà không cần đến sự giúp đỡ của người khác)....! - Khi đi với
người khiếm thị, mình sẽ không thể giúp họ bước được nhưng mình có
thể hướng dẫn họ cách bước, mình sẽ là đôi mắt của họ, .
Thú thật là tớ chẳng biết trình bầy rõ ràng như thế nào cả vì tất cả những
cái đó tớ thường tự cảm nhận là chính, vì thế không biết có nên gọi đây
là kỹ năng không nhỉ? Tớ vẫn nói, làm những gì mà cảm thấy là mình
nên nói, nên làm, không nói, không làm những điều mà tớ cảm thấy cần
phải tránh (nói như... đúng rùi ấy :| )...
Có lần tớ dẫn một bạn thành viên mới đến chỗ cô Ngọc (một người
khiếm thị) để bạn ấy đèo cô đi học, có những điều gì cần phải dặn bạn
ấy nhỉ? Trước tiên là phải chủ động lên tiếng trước( chào hỏi, giới thiệu
tên mình để làm quen và cũng là để người khiếm thị nhận định được chỗ
đứng của người nói chuyện..). Khi dắt xe hoặc chuẩn bị đi cần người
khiếm thị đi theo hoặc trèo lên xe ngồi thì chỉ cần cầm tay họ và đặt vào
sau xe( chỗ ngồi) , kèm theo một thông báo về công việc sắp làm “cô lên
xe, 2 cô cháu mình đi”, nếu là xe máy thì có thể hướng dẫn hoặc chỉ chỗ
để chân.
- Khi đi cùng người khuyết tật nói chung và người khiếm thị nói riêng
thì điều nên tránh nhất là sự im lặng. Bạn bè chúng ta đi với nhau cả
đoạn đường dài mà không nói với nhau lời nào thì nặng nề lắm. Nếu là
lần đầu tiên gặp, có thể hỏi thăm đối tượng về tuổi tác, quê quán, gia
đình, sở thích....bạn có thể nói về rất nhiều đề tài về thời tiết, học hành,
chuyện thời sự( ca cẩm về giá xăng dầu tăng làm cái hàng bánh ngọt
cạnh nhà nó... tăng giá chẳng hạn _hehe)...
- Trò chuyện chứ không có nghĩa là phải hỏi, phải nói liên tục vì nói
nhìu không khéo gây khó chịu cho đối tượng... tớ cũng không bít chính
xác cái vụ nhiều ít này nhưng tớ thường hay lan man và nếu cảm thấy họ
muốn dừng lại ở một chủ đề nào đó thì xoáy sâu khai thác, đã đúng cái
mà đối tượng quan tâm thì mình sẽ phải nói rất ít, việc lắng nghe sẽ
khiến ta hiểu thêm nhiều thứ và cái quan trọng nhất là 1 câu chuyện vui
vẻ sẽ giúp 2 bên rút ngắn khoảng cách.
- Đến địa điểm cần đến ta có thể thông báo “Cô/ chú ơi đến nới rồi ạ” có
thể dắt xe và người khiếm thì đi đằng sau túm vào gác ba ga, vào chỗ
yên sau... Bạn có thể chú ý đến đường đi hơn bình thường một chút,
thông báo về các bậc thang lên xuống, độ dài, rộng,nông sâu... để người
khiếm thị biết cách định hướng, cách bước đi. Đừng ngại khi chìa tay ra
cho họ nắm Lúc nói chuyện với người khiếm thị hay người khuyết tật
nói chung thì phải chú ý cái gì nhỉ? - Cần tránh để quá nhiều thời gian
chết này, cần một thái độ thoải mái, cởi mở tự nhiên và không gò ép,
gượng gạo( gọi là gì nhỉ.. nói thành tâm, khóc thật lòng và cười thoải
mái ) này,...
- Cần tránh dùng những từ mạnh mà chúng ta đôi khi vẫn bỗ bã bạn bè
với nhau : thằng mù, con què, đứa câm... - Một thứ mà mọi người
thường hay mắc khi tiếp xúc với người khiếm thị đó là hay mời “ em có
ăn kẹo/ bánh... không? ”_ có đôi khi muốn nhưng nghe câu hỏi “có
...không” câu trả lời lại là “không”, người miền Bắc mình có tính khách
sáo và hay ngại lung tung mà - Lúc đưa đồ cho người khiếm thị thì nên
đưa tận tay cho họ, đôi khi chúng ta vẫn có thói quen chìa tay ra và bạn
mình sẽ tự lấy đồ mà nhưng ... người khiếm thị ...khác mà ..
Mong rằng kinh nghiệm của mình có thể giúp các bạn phần nào trong
hoạt động. Rất mong nhận được những kinh nghiệm chia sẻ nhiều hơn
nữa của các bạn.
Siêu tầm