Bµi 20 M¸y Thu
H×nh


I. Kh¸i niÖm vÒ m¸y thu
h×nh
NhËn vµ t¸i t¹o l¹i tÝn hiÖu ©m thanh
vµ h×nh ¶nh cña ®µi truyÒn h×nh.
Anten

NhËn
tÝn
hiÖu
vµ gia
c«ng

§Ìn
h×n
h

Xö lÝ tÝn
hiÖu h×nh
¶nh
Xö lÝ tÝn
hiÖu ©m
thanh

Loa

PhÇn cao
tÇn – trung
tÇn – t¸ch
sãng

VHF

7

S¬ ®å khèi m¸y
thu h×nh PhÇn

8

tiÕng

PhÇn ®
êng
h×nh

5
UHF

2

3

PhÇn vi
xö lÝ
®.khiÓn


2
5

~220
V

PhÇn
nguån

-R

1
3

Cuén
l¸i tia

R-Y

6

1
Tia
hång
ngo¹i 2

4

3


R

9
R-Y
1
0

B-Y

1
1

G-Y
B-Y

2
4
PhÝ
m
lÖn
h

1
7

26

+115
V

+15V
-30V

fH

1
2

G

-G

1
4

B

KG

KR
§Ìn h×nh
KB

A

1 -B
5
Cao
¸p


1
6
1
8

G1 G 2 G3

fV

2
0

fH

2
2

fV
1
9

2
1

Tíi xo¸ tia quÐt ngîc

PhÇn ®ång
bé vµ t¹o
xung quÐt



Phần cao tần - trung tần tách sóng gồm các khối nhỏ
1, 2 - Hộp kênh thu tín hiệu từ anten.
từ
1
đến
6.
3 mạch khuếch đại trung tần chung.
4 tách sóng video và khuếch đại sơ bộ sau tách sóng
video.
5 mạch tự động điều chỉnh tần số ngoại sai AFC (Auto
Frequency Control) hoặc AFT (Auto Frequency Turning)
6 tự động điều chỉnh hệ số khuếch đại AGC (Auto
Gain Control). VHF
5

UHF

2

1

4

3

6

7; 9; 10;
17



PhÇn ®êng tiÕng
• 7 – quy ®æi vµ t¹o trung tÇn tiÕng lÇn
2 ®Ó cã thÓ thu ®îc tiÕng cña c¸c hÖ
mµu kh¸c nhau.
• 8 – toµn bé ®êng tiÕng cña TV.
4

7

8

PhÇn
tiÕn
g


9 khuếch đại và xử lí tín hiệu chói Y.
10 Mạch giải mã màu của các hệ màu khác nhau để lấy ra hai tín hiệu màu
là R Y và B Y.
11 Mạch ma trận G Y để tạo lại tín hiệu màu thứ ba là G Y mà đài phát
đã không gửi đi.
12 Mạch ma trận R, G, B để khôi phục lại 3 tín hiệu màu cơ bản là R, G, B.
13 Mạch khuếch đại tín hiệu màu đỏ lần cuối.

4
Phần đ
ờng
hình


R

9

13

-R

Cuộn
lái tia

R-Y
R-Y

4

10

B-Y

11

G-Y

12

G

14


-G

KG

KR
Đèn hình
KB

B-Y

B

15 -B
16

G 1 G2 G3

A


4
Phần đ
ờng
hình

R

9


1
3

-R

Cuộn
lái tia

R-Y
R-Y

4

1
0

B-Y

1
1

G-Y
B-Y

1
2

G

B


1
4
1
5

-G

KG

KR
Đèn hình
KB

G 1 G2 G 3

A

-B

1
6
14 Mạch khuếch đại tín hiệu màu lục lần cuối.
15 Mạch khuếch đại tín hiệu màu lam lần cuối.
Ba mạch khuếch đại tín hiệu màu cuối phân biệt và khuếch đại ba tín hiệu màu cơ bản cho
điện áp lớn lên cỡ 100V và đảo cực tính thành âm để đa tới 3 catốt của đèn hình màu điều
khiển ba tia điện tử bắn lên các điểm phát ra màu tơng ứng ở trên màn hình để pha trộn
thành ảnh màu.
16 - Mạch cân bằng màu trắng. Khối này nằm ngay trong ba khối khuếch đại màu cuối dùng
để điều khiển cờng độ các tia điện tử bắn lên màn hình, sao cho khi cha có tín hiệu màu

đa tới thì việc pha trộn ảnh trên màn hình sẽ ra màu trắng.


PhÇn ®ång bé vµ t¹o xung quÐt.
• 17 - M¹ch t¸ch xung ®ång bé, khuÕch ®¹i vµ
ph©n chia xung ®ång bé.
• 18 - Khèi quÐt dßng cña TV.
• 19 - Khèi quÐt mµnh cña TV.
• 20 - M¹ch phèi hîp gi÷a
xung quÐt dßng víi xung
quÐt mµnh ®Ó t¹o ra
d¹ng xung söa mÐo gèi.
• 21 - M¹ch phèi hîp h×nh
thµnh xung ®i xo¸ tia
quÐt ngîc.
• 22 - M¹ch chØnh lu cao ¸p.

4

17

10
fH

Cuén l¸i tia
1
8

2
0

22

fV
19

A nèt

21

Tíi xo¸ tia quÐt ng
îc


PhÇn vi xö lÝ vµ ®iÒu khiÓn
• 23 - M¹ch tiÕp nhËn lÖnh ®iÒu khiÓn
tõ xa b»ng tia hång ngo¹i.
• 24 - M¹ch vi xö lÝ ®iÒu khiÓn c¸c
ho¹t ®éng cña TV.
Tia hång
ngo¹i

23

24
PhÝm
lÖnh


Khối nguồn
25 - Mạch khử từ d nhằm tạo xung từ trờng

rất mạnh mỗi lần bắt đầu mở máy, lúc đó
cần quét sạch từ d ở khu vực màn hình, giữ
cho màn hình không bị loang màu.
26 - Khối nguồn bao gồm các mạch chỉnh lu,
lọc và ổn áp để tạo ra các mức điện áp một
chiều ổn định cần thiết cho TV hoạt động.
25
+115V
~220V

26

+15V
-30V


S¬ ®å khèi rót gän
2
Tia hång
ngo¹i

6

PhÝm
lÖnh
220V

7

5

1

3
G1 G2G3

4
H×nh 20.2 S¬ ®å khèi m¸y thu
h×nh mµu

A


Hoạt động của máy thu hình
Khối cao tần, trung tần tách sóng có
nhiệm vụ nhận tín hiệu từ anten,
khuếch đại các tín hiệu này, tách
sóng hình, tự động điều chỉnh tần
số ngoại sai và hệ số khuếch đại, đa
các tín hiệu tới các khối 2,3,4.
Khối xử lí âm thanh có nhiệm vụ
nhận tín hiệu sóng mang âm thanh,
khuếch đại sơ bộ, tách sóng và
khuếch đại công suất để phát ra loa.













Khối xử lí hình có nhiệm vụ nhận tín hiệu hình
ảnh, khuếch đại tín hiệu này, giải mã màu, khuếch
đại các tín hiệu màu đa tới ba catốt đèn hình màu.
Khối đồng bộ và tạo xung quét có nhiệm vụ tách
xung đồng bộ dòng và đồng bộ mành, khuếch đại
các xung đồng bộ đa tới cuộn lái tia của đèn hình.
Ngoài ra trong khối này còn tạo điện áp cao áp đa
tới anốt đèn hình.
Khối phục hồi hình ảnh có nhiệm vụ nhận tín hiệu
hình ảnh màu, tín hiệu quét và phục hồi hình ảnh
để phát lên màn hình.
Khối xử lí và điều khiển có nhiệm vụ nhận lệnh từ
hộp điều khiển xa hay phím bẩm để đa tới điều
khiển các hoạt động của máy thu hình.
Khối nguồn có nhiệm vụ tạo các mức điện áp cần
thiết để cung cấp cho các khối hoạt động.


III. Nguyªn lÝ lµm viÖc cña
khèi xö lÝ tÝn hiÖu mÇu
• S¬ ®å khèi
Tõ
t¸ch
sãng
h×n

h

1
2

R-Y

-R

R

Y

3

G

4
-G

5
B-Y

B

-B

6

H×nh 20.3 S¬ ®å khèi xö lÝ h×nh mµu trong

m¸y thu h×nh mµu

Tíi
ba
catè
t
®Ìn
h×n
h


Khối xử lí hình màu nhận tín hiệu từ tách sóng
hình đa sang. Khối 1 khuếch đại và xử lí tín
hiệu chói Y. Khối 2 giải mã màu để lấy ra hai
tín hiệu hiệu màu R-Y và B-Y. Đầu ra của các
khối 1 và 2 đa tới mạch ma trận 3 để khôi
phục lại ba tín hiệu màu cơ bản đỏ (R), lục
(G), lam (B). Các tín hiệu màu cơ bản này đ
ợc khuếch đại lần cuối qua các khối 4, 5, 6 để
biên độ đủ lớn và đảo pha thành cực tính
âm rồi đa tới ba catốt đèn hình màu điều
khiển ba tia điện tử bắn lên các điểm phát
ra màu tơng ứng đỏ, lục, lam trên màn hình.
Các màu cơ bản trên pha trộn với nhau thành
ảnh màu