Chương 6
Hành chính Nhà nước từ
năm 1858 đến 1945 (thời
kỳ Pháp thuộc)
Hành chính nhà nước thời kỳ
Pháp thuộc (1858-1945)
CN Từ năm 1858 Đến năm 1945
Triều đình
đình Nam
Nam triều
triều
Triều
Kinhđô
đô
Kinh
PHÚ XUÂN
XUÂN
PHÚ
HUẾ
HUẾ
I. Hệ thống tổ chức bộ máy hành chính
của triều đình Nam triều
II. Hệ thống tổ chức bộ máy hành chính
của thực dân Pháp ở Việt Nam
III. Chính sách đào tạo và sử dụng đội
ngũ quan lại cai trị thực dân và bản địa
Bắc-Ninh ngày hôm sau, sau khi
thất thủ (13-03-1884)
Cửa thành Bắc-Ninh mà quân đội
Pháp đã tràn vào
Kho gạo và chòi canh của thành
Bắc-Ninh
Thành Bắc-Ninh
Thành Bắc-Ninh bị pháo binh
Pháp oanh tạc
Ðiện thờ chánh (?) của thành BắcNinh
Voi của Tổng Ðốc Bắc-Ninh
Súng ống của Giặc Cờ Ðen mà Pháp
tịch thu được
Vũ khí của Giặc Cờ Ðen (GCÐ)
bị Pháp tịch thu
Ðồn nhỏ do Giặc Cờ Ðen (GCÐ) dựng
lên ở Bắc-Ninh
Ðồn nhỏ do GCÐ dựng lên ở gần
Bắc-Ninh
Chiến hào do GCÐ dựng lên ở gần
Bắc-Ninh
Chương VI
Hành chính nhà nước từ năm
1858 đến 1945
(Thời kỳ Pháp thuộc )
I. Hệ thống tổ chức bộ máy hành
chính của triều đình Nam triều
1.1 Bộ máy HC Trung ương
1.2 Bộ máy HC Địa phương
1.3 Bộ máy HC cấp cơ sở và chính
sách cải lương hương chính
Tổ chức hành chính ĐP nhà Nguyễn 1858-1945
Triều đình
TỈNH
TỈNH
Phủ
Huyện
PHỦ
Phủ
Châu – Đạo
Huyện
Tổng
Tổng
Xã
Xã
Châu
• Ngày 1/9/1858, Pháp mở màn xâm
lược nước ta.
• Năm 1883-1884 thực dân Pháp buộc
triều đình nhà Nguyễn phải đầu hàng và
ký các văn bản chính thức thừa nhận
nền bảo hộ Pháp (điều ước Hắcmăng
và Patơnôt).
• Theo điều ước này, Việt Nam bị chia
thành ba vùng chịu ba chế độ đô hộ
khác nhau.
Quy chế chính trị của các vùng lãnh
thổ Việt Nam thời thuộc Pháp
• Miền Nam là đất thuộc địa Pháp
(Colonic francaise).
• Miền Trung và miền Bắc là đất bảo hộ
Pháp (Territoire de protectorat
francaise).
• 3 Thành phố Hà Nội, Hải Phòng và
Tourane tuy nằm trong miền Bắc và
miền Trung, là đất nhượng địa Pháp
(Concession francaise).
Các loại văn bản quy phạm pháp
luật thời thuộc Pháp
• Bộ luật (Codes) [7,25].
• Dụ (Ordonnance Royal) của Hoàng đế
Việt Nam.
• Sắc lệnh (Décret) của Tổng thống
Pháp.
I. Hệ thống tổ chức bộ máy hành
chính của triều đình Nam triều
1.1 Bộ máy HC Trung ương
1.2 Bộ máy HC Địa phương
1.3 Bộ máy HC cấp cơ sở và chính
sách cải lương hương chính
1.1 Bộ máy HC Trung ương
Sau khi ký hàng ước, nhà Nguyễn chỉ
còn phần đất nhỏ ở Trung Kỳ với chế
độ bảo hộ, không quân đội, không tài
chính, không ngoại giao;
Việc họp hành dưới quyền chỉ huy của
khâm sứ người Pháp.
Các quan chức làm việc trong bộ máy
hành chính không có quyền gì. Toàn
bộ quản lý hành chính đều do thực
dân Pháp nắm.
1.1 Bộ máy HC Trung ương
• Hệ thống hành chính trung ương: Nội
các bị bỏ, Bộ Binh không còn, Viện Cơ
mật bị thay bằng Hội đồng phụ chính…
• Thực dân pháp đặt Nam Kỳ dưới chế
độ thuộc địa thi quyền lực của Nam
Triều đối với Nam Kỳ hoàn toàn không
còn.
1.1 Bộ máy HC Trung ương
Vua là người đứng đầu và các quan
lại cao cấp
• Tứ trụ triều đình và hội đồng phụ
chính;
• Viện cơ mật;
• Các Bộ;
• Viện đô sát;
• Phủ tôn nhân;