KILOBOOKS.COM
1

PHẦN I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ GIÁ THÀNH

I. CÁC KHÁI NIỆM CHUNG VỀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM
1. Khái niệm về chi phí sản xuất kinh doanh và giá thành sản phẩm
a. Khái niệm về chi phí sản xuất kinh doanh
Chi phí sản xuất trong doanh nghiệp cơng nghiệp là tồn bộ hao phí về lao
động sống và hao phí về lao động vật hố và các chi phí khác mà doanh nghiệp
phải chi ra trogn q trình sản xuất để tạo ra sản phẩm biểu hiện bằng tiền trong
một thời kỳ nhất định.
Doanh nghiệp sản xuất là những doanh nghiệp trực tiếp sản xuất ra của cải
vật chất để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Ngồi hoạt động sản xuất, tiêu
thu sản phẩm các doanh nghiệp sản xuất còn tiến hành các hoạt động khác như thực
hiện, cung cấp một số loại dịch vụ, hoạt động đầu tư tài chính… Để tiến hành hoạt
động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp sản xuất thường xun phải bỏ ra các
khoản chi phí về các loại đối tượng lao động, tư liệu lao động, lao động của con
người, các chi phí dịch vụ mua ngồi và các chi phí bằng tiền khác. Các chi phí mà
doanh nghiệp sản xuất chi ra có thể trong suốt q trình hoạt động sản xuất kinh
doanh. Để có thể biết được chi phí mà doanh nghiệp đã chi ra trong từng kỳ hoạt
động là bao nhiêu, nhằm tổng hợp phục vụ u cầu quản lý, mọi chi phí chi ra cuối
cùng đều được biểu hiện bằng thước đo tiền tệ và gọi là chi phí sản xuất, kinh
doanh.
Chi phí sản xuất là các đại lượng vừa mang tính chủ quan vừa mang tính
khách quan. Nó mang tính khách quan là bời vì khi tiến hành sản xuất thì chí phí
phải bỏ ra là tất yếu nhưng vấn đề bỏ chi phí như thế nào cho hợp lý và chính xác
lại do sự quản lý của con người.
b. Khái niệm về giá thành sản phẩm
Giá thành sản phẩm của doanh nghiệp cơng nghiệp là sự biểu hiện bằng tiền
của tất cả những chi phí của doanh nghiệp về sử dụng ngun vật liệu, động lực,

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
2

tiền lương và phụ cấp về lương, về sử dụng máy móc thiết bị, về quản lý phân
xưởng và quản lý doanh nghiệp, về chi phí tiêu thụ sản phẩm… Tồn bộ chi phí
này phải được xác định một cách hợp lý và khoa học.
Ngồi ra, cũng có quan niệm về giá thành: Giá thành sản phẩm là một bộ
phận của giá trị sản phẩm được biểu hiện bằng tiền, bao gồm: Giá trị vật tư sản xuất
đã tiêu hao và giá trị lao động cần thiết sáng tạo ra trong q trình sản xuất ra sản
phẩm.
Trong hạch tốn kế tốn: giá thành sản phẩm là những chi phí được tính vào
giá thành sản phẩm, sau đã kết thúc được quy trình cơng nghệ kỹ thuật sản xuất sản
phẩm qui định. Như vậy giá thành là biểu hiện bằng tiền tồn bộ chi phí về lao
động sống và lao động vật hố mà doanh nghiệp bỏ ra có liên quan đến khối lượng
sản phẩm, cơng tác và lao vụ đã hồn thành.
Trong thực tế cũng như trong lý luận ở doanh nghiệp thường gặp 3 loại giá
thành:
- Giá thành kế hoạch: là giá tính trước khi sản xuất (của kỳ kế hoạch) căn cứ
vào định mức dự tốn chi phí và đơn giá hay nói cách khác giá thành kế hoạch là
biểu hiện bằng tiền tổng số các chi phí theo định mức và dự tốn cần thiết để sản
xuất ra một đơn vị sản phẩm trong kỳ kế hoạch.
- Giá thành thực tế: là giá thành sau khi đã hồn thành việc sản xuất căn cứ
vào chi phí thực tế phát sinh. Nừu giá thành kế hoạch và giá thành định mức chỉ
bao gồm các chi phí trong phạm vi kế hoạch, thì giá thành thực tế bao gồm tất cả
các chi phí phát sinh kể cả các chi phí vượt định mức, vượt kế hoạch.
- Giá thành định mức: là giá thành được tính trước khi bắt đầu sản xuất.
Khác với giá thành kế hoạch được xây dựng trên cơ sở các định mức bình qn tiên
tiến, khơng biến đổi trong kỳ kế hoạch.

Giá thành định mức được xây dựng trên cơ sở định mức hiện hành tại thời
điểm trong kỳ kế hoạch, do đó giá thành định mức ln thay đổi theo định mức chi
phí đạt được trong q trình thực hiện kế hoạch.

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
3

2. Cách phân loại giá thành
Căn cứ vào giai đoạn sản xuất và phạm vi, chi phí có thể chia ra 3 loại giá
thành: Giá thành phân xưởng, giá thành cơng xưởng và giá thành tồn bộ.
MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC LOẠI GIÁ THÀNH SẢN PHẨM CỦA
CÁC DOANH NGHIỆP CƠNG NGHIỆP
Chi phí trực
tiếp
Chi phí máy
móc thiết bị
Chi phí nhà
xưởng

Giá thành phân xưởng Chi phí quản
lý xí nghiệp

Giá thành cơng xưởng Chi phí ngồi
sản xuất
Giá thành tồn bộ

- Giá thành phân xưởng: bao gồm chi phí trực tiếp, chi phí sử dụng máy móc
thiết bị và chi phí quản lý phân xưởng. Nói cách khác nó là tồn bộ chi phí của
từng phân xưởng có liên quan đến việc chế biến sản phẩm tại phân xưởng đó và tất

cả những chi phí của các phân xưởng khác nhằm chuẩn bị, phục vụ cho phân
xưởng đó nhằm chế biến sản phẩm.
- Giá thành cơng xưởng: Xây dựng giá thành cơng xưởng có tác dụng chủ
yếu là xác định giá thành đơn vị sản phẩm ở phạm vi tồn cơng xưởng lớn hơn Giá
thành cơng xưởng bao gồm giá thành phân xưởng và chi phí quản lý doanh nghiệp
phân bổ cho sản phẩm ấy. Có thể nói giá thành cơng xưởng bao gồm tất cả những
chi phí để sản xuất sản phẩm trong phạm vi tồn doanh nghiệp.
- Giá thành tồn bộ: là cơ sở để xác định giá cả tiêu thụ sản phẩm. Giá thành
tồn bộ bao gồm giá thành cơng xưởng và chi phí ngồi sản xuất (chi phí liên quan
đến việc tiêu thụ sản phẩm)
Trong cơng tác kế hoạch hố và hạch tốn phải phân biệt giá thành kế hoạch
và giá thành thực tế. Trong giá thành kế hoạch chỉ được tính những loại chi phí đã
được xã hội chấp nhận ở mức hợp lý, trong giá thành thực tế phải hạch tốn tồn bộ
những chi phí phát sinh trong thực tế, bao gồm cả những loại chi phí khơng phép

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
4

tính vào giá thành kế hoạch như chi phí về thiệt hại trong sản xuất, (chi phí thiệt hại
do phế phẩm, tiền phạt vi phạm hợp đồng…) hoặc chi phí thực tế phát sinh cao hơn
mức ghi trong kế hoạch, có thể phân biệt giá thành kế hoạch trên ba mặt sau:
Xét về mặt khơng gian trong từng đơn vị cơ sở thì giá thành kế hoạch do bộ
phận kế hoạch xây dựng, còn giá thực tế do bộ phận thống kê kế tốn tổng hợp.
Xét về mặt thời gian thì giá thành kế hoạch được xây dựng trước khi sản
phẩm được vào sản xuất, còn giá thành thực tế được tổng hợp sau khi sản phẩm
được sản xuất xong.
Xét về mặt lượng thì giá thành thực tế bao gồm nhiều yếu tố và khoản mục
hơn.
Nhiệm vụ chủ yếu của kế hoạch giá thành là phát hiện và động viên mọi khả

năng, tiềm năng trong doanh nghiệp nhằm khơng ngừng giảm bớt chi phí sản xuất
và tiêu thụ sản phẩm, tăng thêm tích luỹ, tạo cơ sở thực hiện ngày càng đúng đắn
chế độ hạch tốn kinh tế xí nghiệp và nội bộ doanh nghiệp xác định giá thành kế
hoạch của sản phẩm trên cơ sở định mức tiêu hao lao động sống và lao động vật
hố một cách hợp lý và hệ thống giá cả phù hợp để đảm bảo cho mọi hoạt động sản
xuất được tiến hành bình thường.

3. Mối liên hệ giữa chi phí sản xuất kinh doanh và giá thành sản phẩm
Việc tính tốn giá thành sản phẩm phải dựa trên chi phí sản xuất kinh doanh.
Tuy nhiên trong q trình tính tốn giá thành doanh nghiệp khơng tính vào giá
thành những chi phí khơng liên quan trực tiếp vào q trình sản xuất và tiêu thụ sản
phẩm của doanh nghiệp, chẳng hạn những chí phí có liên quan đến việc phục vụ
đời sống văn hố và sinh hoạt của cơng nhân viên chức trong doanh nghiệp, những
chí phí sửa chữa lớn nhà cửa, cơng trình kiến trúc, cơng tác nghiên cứu thí
nghiệm… những thiệt hại về thiên tai và những thiệt hại khác do điều kiện khách
quan gây ra.
Những chi phí do ngân sách Nhà nước đài thọ thì khơng được tính vào giá
thành sản phẩm của doanh nghiệp, chẳng hạn như chi phí cơng đồn, chi phí cho

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
5

cơng tác Đảng, Đồn TN, chi phí về bệnh viện, lương của chun gia, chi phí về
đào tạo cán bộ… Như vậy giá thành chỉ bao gồm những chi phí có liên quan đến
sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp thì khơng hạch tốn vào giá thành mà do
nguồn vốn đài thọ. Việc tính tốn giá thành có thể tính theo khoản mục chi phí hay
yếu tố chi phí.
 Tính giá thành theo yếu tố chi phí
Nghiên cứu giá thành theo yếu tố chi phí sản xuất tức là đem tồn bộ chi phí

cho việc sản xuất sản phẩm chia thành một số yếu tố cơ bản, căn cứ vào tính chất
của các khoản chi tiêu. Kết cấu giá thành theo yếu tố chi phí gồm 8 yếu tố cơ bản:
1. Ngun vật liệu chính mua ngồi
2. Vật liệu phụ mua ngồi
3. Ngun liệu mua ngồi
4. Năng lượng mua ngồi
5. Tiền lương chính và tiền lương phụ
6. Bảo hiểm xã hội
7. Khấu hao TSCĐ
8. Các chi phí khác bằng tiền
Việc phân loại các yếu tố chi phí trên đây hồn tồn chỉ căn cứ vào tính chất
kinh tế của từng khoản chi khơng căn cứ vào mục đích và vị trí của khoản chi.
 Tính giá thành theo khoản mục chi phí
Nghiên cứu giá thành theo khoản mục chi phí tức là chia các chi phí sản xuất
thành một số khoản mục lớn căn cứ vào cơng dụng và vị trí của từng khoản chi, nếu
trong kết cấu theo yếu tố chi tất cả các chi phí về ngun vật liệu chủ yếu đều được
tập trung vào một mục, thì trong kết cấu theo khoản mục chi phí ngun vật liệu
chủ yếu được phân chia một cách rõ ràng cho từng loại sản phẩm và cho cơng việc
có tính chất cơng nghiệp. Căn cứ vào kết cấu giá thành theo khoản mục có thể tính
giá thành cho đơn vị từng loại sản phẩm, từng cơng việc có tính chất cơng nghiệp

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
6

hoặc cho tồn bọ sản lượng hàng hố. Các khoản chi phí cho sản xuất được chia
thành 12 khoản mục:
1. Ngun vật liệu chính
2. Vật liệu phụ
3. Năng lượng dùng vào sản xuất

4. Nhiên liệu dùng vào sản xuất
5. Tiền lương chính và phụ của cơng nhân sản xuất
6. Chi phí sử dụng máy móc thiết bị
7. Chi phí phân xưởng
8. Chi phí quản lý xí nghiệp
9. Bảo hiểm xã hội của cơng nhân sản xuất
10. Thiệt hại của sản phẩm hỏng
11. Thiệt hại về ngừng sản xuất
12. Chí phí ngồi sản xuất
II. CÁC PHƯƠNG PHÁP TÍNH GIÁ THÀNH THƠNG DỤNG
Để tính giá thành các doanh nghiệp cần lựa chọn một phương pháp hoặc
nhiều phương pháp kết hợp để tính giá thành đơn vị sản phẩm. Khi chọn phương
pháp tính giá thành cần phù hợp với đối tượng hạch tốn chi phí.
Những phương pháp tính giá thành thường được áp dụng trong doanh nghiệp
bao gồm:
1. Phương pháp trực tiếp
Phương pháp trực tiếp hay còn gọi là phương pháp giản đơn. Phương pháp
này thường áp dụng ở các doanh nghiệp có q trình kỹ thuật cơng nghệ đơn giản,
sản xuất mặt hàng ít, có khối lượng sản phẩm lớn, chu kỳ sản xuất ngắn, khơng có
hoặc có khối lượng sản phẩm dở dang ít và mức độ tương đối đều giữa các chu kỳ
sản xuất. Vì thế đối tượng hạch tốn chi phí là những sản phẩm.
Bằng phương pháp trực tiếp có thể xác định giá thành đơn vị sản phẩm theo
cơng thức sau:

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
7

Giá thành tồn
bộ sản phẩm

hàng hố

=
Chi phí sản
xuất dở dang
đầu kỳ

+
Chi phí sản
xuất phát sinh
trong kỳ

+
Chi phí sản
xuất dở dang
cuối kỳ

Giá thành đơn vị
sản phẩm hàng
hố

=
Giá thành tồn bộ sản lượng hàng hố
Số lượng sản phẩm hàng hố hồn chỉnh trong kỳ
Để có cơ sở đánh giá, phân tích giá thành cần phải lập phiếu tính giá thành.
Mẫu phiếu tính giá thành trong phương phá này như sau:
Các yếu tố chí phí

Chi phí
sản xuất

dở dang
đầu kỳ
Chi phí sản
xuất dở
dang phát
sinh trong
kỳ
Giá thành sản
phẩm
Chi phí
sản xuất
dở dang
cuối kỳ
Của
tồn bộ
sản
phẩm
Của
đơn vị
sản
phẩm

1 2 3 4 5 6
1.chi phí ngun
vật liệu trực tiếp,
trừ phế liệu
2.chi phí nhân
cơng trực tiếp
3.chi phí sản xuất
chung

Giá thành cơng
xưởng


2. Phương pháp tổng cộng chi phí:
Đối với doanh nghiệp sản xuất lắp ráp, trước khi tiến hành sản xuất ra sản
phẩm hồn chỉnh phải sản xuất ra các linh kiện, phụ tùng…
Do vậy chi phí sản xuất được tập hợp theo từng chi tiết, bộ phận và tính giá
thành từng chi tiết bộ phận, sau cùng dùng phương pháp tổng cộng chi phí sẽ tính
được giá thành sản phẩm hồn chỉnh.

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
8

3. Phương pháp hệ số
Trong một số doanh nghiệp có quy trình kỹ thuật sản xuất phức tạp, khi đưa
ngun vật liệu vào sản xuất, cùng với hao phí lao động vật hố khác có thể thu
được nhiều loại sản phẩm khác nhau. Trong trường hợp này khơng thể tập hợp chi
phí sản xuất cho từng phần, mà phải tập hợp chi phí sản xuất cho tồn bộ quy trình
cơng nghệ, sau đó dùng phương pháp hệ số, mới xác định đến từng loại sản phẩm.
Cơng việc tiến hành theo các bước như sau:
- Trước hết căn cứ vào tiêu chuẩn, điều kiện kỹ thuật, quy cách sản phẩm để
xây dựng một hệ số quy ước (có thể qua các lần sản xuất thử hoặc qua tài liệu kỹ
thuật). Hệ số quy ước được xây dựng cho từng yếu tố chi phí.
- Sau đó từ hệ số quy ước mà xác định chi phí sản xuất thực tế của từng loại
sản phẩm.
Việc xác định hệ số quy ước có tầm quan trọng đặc biệt, bởi vì nếu hệ số quy
ước khơng chính xác, dẫn đến tính giá thành cũng khơng chính xác. Hệ số cũng
được sử dụng thống nhất khi xác định giá thành kế hoạch, cũng như xác định giá

thành thực tế.
Phương pháp này được áp dụng ở các doanh nghiệp sản xuất thuộc ngành
hố chất, luyện kim, dược phẩm… ngồi ra tùy theo đặc điểm của từng ngành, của
từng doanh nghiệp, về loại hình sản xuất, đặc điểm sản phẩm… để có thể áp dụng
một số phương phá như sau:
- Phương pháp tỷ lệ: áp dụng với các doanh nghiệp khi tiến hành sản xuất
nhiều loại sản phẩm mà dùng cùng mọt loại ngun vật liệu…
Ví dụ: ngành may mặc quần áo may sẵn, sản xuất giày…
- Phương pháp loại trừ chi phí: áp dụng đối với các doanh nghiệp khi tiến
hành sản xuất vừa thu được sản phẩm chính vừa thu được sản phẩm phụ, sản phẩm
phụ thường chiếm tỷ lệ nhỏ, khi xác định giá thành sản phẩm như sau:
Giá thành sản phẩm chính = tổng chi phí – giá trị sản phẩm phụ

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
9

- Phng phỏp ủn ủt hng: ỏp dng vi cỏc doanh nghip cú loi hỡnh sn
xut ủn chic hoc sn xut ớt mt hng, vi khi lng nh, cú th tin hnh tp
hp chi phớ v tớnh giỏ thnh theo ủn ủt hng.
- Phng phỏp phõn bc: ỏp dng cỏc doanh nghip sn xut thuc loi
hỡnh sn xut phc tp, theo kiu ch bin liờn tc, sn phm sn xut ra tri qua
nhiu giai ủon v mi giai ủon ủu thu ủc bỏn thnh phm cú hỡnh thỏi vt
cht, khỏc vi giai ủon trc ủú.
4. Phng phỏp tớnh giỏ thnh theo khon mc chi phớ:
Mun tớnh giỏ thnh ủn v sn phm theo khon mc, tớnh toỏn ủc chia
lm hai bc:
+ Tớnh cỏc chi phớ trc tip
+ Tớnh cỏc chi phớ giỏn tip
Sau ủú tng hp li ủc giỏ thnh ủn v sn phm

Tớnh chi phớ trc tip vo giỏ thnh:
Cỏc chi phớ trc tip ủc chia lm 3 nhúm:
- Cỏc loi nguyờn vt liu, ủng lc v tin lng thỡ dựng phng phỏp trc
tip ủ tớnh theo cụng thc:
Cỏc khon mc
chi phớ trc tip

=
nh mc s dng chi
phớ trc tip

x
n giỏ ca mt
chi phớ trc tip

Nu nguyờn vt liu cú ph liu, m ph liu cũn s dng ủc, thỡ phi tr
nú ra khi giỏ thnh ủ hch toỏn chớnh xỏc.
i vi khon mc bo him xó hi ca cụng nhõn trc tip sn xut ủc
xỏc ủnh theo quy ủnh ca Nh nc so vi tin lng chớnh v 17% tin lng
chớnh, ph.
C th cỏch tớnh bo him xó hi theo cụng thc:
Chi phớ xó hi
ca cụng nhõn

= Tin lng chớnh v
ph ca cụng nhõn
x T l % bo him xó
hi

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

KILOBOOKS.COM
10
Các khoản mục chi phí trực tiếp bao gồm:
1. Ngun vật liệu chính mua ngồi
2. Vật liệu phụ mua ngồi
3. Nhiên liệu mua ngồi
4. Động lực mua ngồi
5. Tiền lương chính của cơng nhân sản xuất
6. Tiền lương phụ của cơng nhân sản xuất
7. Bảo hiểm xã hội
 Phương pháp tính chi phí gián tiếp vào giá thành sản xuất
+ Xác định chi phí sử dụng máy móc thiết bị cho từng sản phẩm, từng loại
sản phẩm là những chi phí về bảo quản, sử dụng và chi phí sửa chữa thường xun
được khấu hao trong q trình sử dụng.
Để xác định được chi phí này các doanh nghiệp thường lập dự tốn chi phí
sửa chữa máy móc thiết bị, sau đó tiến hành phân bổ loại chi phí này cho từng đơn
vị sản phẩm.
Căn cứ để lập dự tốn chi phí này là dựa vào kế hoạch sử dụng, sửa chữa,
khấu hao và định mức sử dụng máy móc thiết bị.
Việc phân bổ chi phí sử dụng thiết bị máy móc cho từng đơn vị sản phẩm,
loạt sản phẩm phải căn cứ vào tác dụng của từng bộ phận chi phí đối với q trình
sản xuất ra sản phẩm. Phân bổ này dựa vào số giờ máy hoạt động và đơn giá khấu
hao đối với từng loại máy móc thiết bị.
Tuy nhiên trong thực tế người ta cũng có thể xác định khấu hao sử dụng máy
móc thiết bị theo tỷ lệ với tiền lương chính của cơng nhân sản xuất chính. Việc
phân bổ dựa vào theo cơng thức sau:
Chi phí phân bổ
khấu hao máy
móc thiết bị cho 1
đơn vị sản phẩm



=
Tổng chi phí sử dụng
máy móc thiết bị
x Tiền lương chính 1 đơn
vị sản phẩm
Tổng quỹ tiền lương chính

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
11
Xỏc ủnh chi phớ phõn xng v giỏ thnh sn phm:
Chi phớ phõn xng l chi phớ giỏn tip khụng liờn quan ti tng ủn v sn
phm m liờn quan ti vic ch to cỏc loi sn phm ca c xng.
Ni dung ca d toỏn chi phớ phõn xng bao gm:
- Tin lng chớnh v ph, bo him xó hi ca cỏn b nhõn viờn phõn
xng v cụng nhõn ph.
- Chi phớ s cha thng xuyờn bo qun nh ca, vt kin trỳc, dng c sn
xut ca phõn xng.
- Khu hao nh ca, vt kin trỳc, dng c sn xut, v cỏc ti sn c ủnh
khỏc ca phõn xng
- Cỏc chi phớ v bo h lao ủng, chi phớ nghiờn cu khoa hc ca phõn
xng v cỏc chi phớ khỏc.
Vic phõn b loi chi phớ ny cho tng ủn v sn phm, loi sn phm, loi
sn phm thng cng da vo tin lng chớnh ca cụng nhõn sn xut ủ phõn
b. Ngi ta cú th dựng cỏc phng phỏp sau ủ phõn b chi phớ phõn xng cho
tng ủn v sn phm, lot sn phm, loi sn phm:
- Phõn b theo gi mỏy
- Phõn b theo trng lng ca sn phm

- Phõn b theo tin lng chớnh ca cụng nhõn sn xut
Phng phỏp phõn b chi phớ phõn xng da vo tin lng ca cụng nhõn
sn xut chớnh ủn gin v ủc s dng nhiu. Cụng thc phõn b chi phớ phõn
xng da vo tin lng ca cụng nhõn sn xut chớnh nh sau:
Chi phớ phõn
xng phõn
b cho 1 ủn
v sn phm


=
Tng chi phớ phõn
xng

x
Tin lng chớnh ca 1
ủn v sn phm
Tng qu tin lng chớnh ca phõn xng
+ D toỏn chi phớ qun lý doanh nghip vo giỏ thnh sn phm:

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
12
õy cng l loi chi phớ giỏn tip cú liờn quan ủn ton b hot ủng qun lý
sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Ni dung ca chi phớ qun lý doanh nghip bao gm: chi phớ qun lý hnh
chớnh, chi phớ qun lý kinh doanh, cỏc chi phớ nghip v ca ton doanh nghip bao
gm:
- Tin lng chớnh, tin lng ph, bo him xó hi ca cỏn b qun lý
doanh nghip v b phn phc v.

- Chi phớ bo h lao ủng ton doanh nghip
- Chi phớ tuyn dng cụng nhõn
- Chi phớ cho hi hp, hc tp
- Chi phớ cho luyn tp quõn s, phũng chỏy cha chỏy
- Chi phớ tip khỏch, m hi ngh khỏch hng
Cỏch phõn b chi phớ qun lý doanh nghip vo giỏ thnh sn phm cng da
theo tin lng ca cụng nhõn sn xut. Cụng thc phõn b chi phớ qun lý doanh
nghip vo giỏ thnh sn phm nh sau:
Chi phớ qun lý
doanh nghip cho
1 sn phm


=
Tng chi phớ qun lý
doanh nghip

x
Tin lng 1 sn
phm
Tng qu tin lng chớnh ca doanh nghip
+ Phõn b chớ phớ ngoi sn xut (tiờu th sn phm) v giỏ thnh sn phm.
Chi phớ ngoi sn xut bao gm cỏc chi phớ phc v cho cụng tỏc tiờu th sn
phm, bao bỡ, thụng tin qung cỏo, m trin lóm, trớch np cho cỏc c quan cp
trờn.
Khi phõn b chi phớ ngoi sn xut vo giỏ thnh sn phm tu theo tng loi
chi phớ m ta cú cỏch phõn b khỏc nhau, cú loi tớnh trc tip vo giỏ thnh sn
phm, cú loi tớnh theo trng lng sn phm, cú loi phi ỏp dng phng phỏp
phõn b nh chi phớ giỏn tip cho phự hp vi tng loi doanh nghip.
Vớ d:


THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
13
- Chi phí bao bì ñược phân bổ trực tiếp vào giá thành sản phẩm
- Chi phí vận chuyển tính theo tỷ lệ với trọng lượng của sản phẩm
- Các chi phí quảng cáo, triển lãm, trích nộp cho các cơ quan cấp trên ñược
phân bổ vào giá thành sản phẩm giống như chi phí quản lý doanh nghiệp.


THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.COM
14
PHẦN II: THỰC TRẠNG CƠNG TÁC TÍNH GIÁ THÀNH TẠI CƠNG TY
THƯƠNG MẠI – GIA CƠNG KIM KHÍ THÉP THÁI NGUN

I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CƠNG TY THƯƠNG MẠI – GIA CƠNG
KIM KHÍ THÉP THÁI NGUN
1. Chức năng nhiệm vụ
1.1. Q trình hình thành và phát triển
Cơng ty
T
T
h
h
ư
ư
ơ
ơ
n

n
g
g


M
M
ạ
ạ
i
i
-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n
g
g



k
k
i
i
m
m


k
k
h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p


t
t
h

h
á
á
i
i


n
n
g
g
u
u
y
y
ê
ê
n
n

được thành lập với
sự góp vốn của 3 cá nhân, tổng số vốn điều lệ ban đầu là 500 triệu. Ngày 11/5/2000
được sự chấp nhận của Sở Kế hoạch và đầu tư thành phố Hà Nội cấp giấy phép
kinh doanh số 0102000495 cơng ty
T
T
h
h
ư
ư

ơ
ơ
n
n
g
g


m
m
ạ
ạ
i
i
-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n

g
g


k
k
i
i
m
m


k
k
h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p



t
t
h
h
á
á
i
i


n
n
g
g
u
u
y
y
ê
ê
n
n


đ
đ
ư
ư
ợ
ợ

c
c


p
p
h
h
é
é
p
p


h
h
o
o
ạ
ạ
t
t


đ
đ
ộ
ộ
n
n

g
g với ngành nghề đăng ký kinh doanh là: bn bán, đại lý, ký
gửi hàng hố sản xuất gia cơng kim khí. Cơng ty là một doanh ngiệp tư nhân hoạch
tốn độc lập, có trụ sở chính tại 54 Hai Bà Trưng-Hồn Kiếm-Hà Nội.
Với đội ngũ 16 cơng nhân viên có trình độ trong đó bộ phận quản lý chiếm 7
người một tỷ trọng khá lớn so với tồn bộ nhân cơng trong tồn cơng ty, Cơng ty
T
T
h
h
ư
ư
ơ
ơ
n
n
g
g


m
m
ạ
ạ
i
i
-
-
g
g

i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n
g
g


k
k
i
i
m
m


k
k
h
h
í
í



t
t
h
h
é
é
p
p


t
t
h
h
á
á
i
i


n
n
g
g
u
u
y
y

ê
ê
n
n



đã khơng ngừng củng cố và ngày
càng mở rộng (mỗi năm nâng số vốn điều lệ thêm khoảng trên dưới 50 triệu), giải
quyết nhu cầu thiết yếu cho xã hội thực hiện nhiệm vụ, đi đúng phương châm đã
đặt ra khi mới thành lập cơng ty.
Hiện nay, Cơng ty T
h
h
ư
ư
ơ
ơ
n
n
g
g


m
m
ạ
ạ
i
i

-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n
g
g


k
k
i
i
m
m


k
k

h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p


t
t
h
h
á
á
i
i


n
n
g
g

u
u
y
y
ê
ê
n
n là một
cơng ty vẫn trực thuộc cơng ty thép Thái Ngun (tại Thái Ngun) hoạt động, tồn
tại với tư cách pháp nhân là một cơng ty TNHH 100% vốn tư nhân.
Mặc dù có nhiều biến động về mặt tổ chức nhưng trong gần 3 năm qua (2000
– 2003) cơng ty


T
T
h
h
ư
ư
ơ
ơ
n
n
g
g


m
m

ạ
ạ
i
i
-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n
g
g


k
k
i
i
m
m



k
k
h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p


t
t
h
h
á
á
i
i



n
n
g
g
u
u
y
y
ê
ê
n
n đã và đang mang
lại hiệu quả kinh tế cao, nhịp độ tăng trưởng hàng năm đạt kế hoạch đề ra. Những
năm qua với đà phát triển nhanh của ngành xây dựng và sự đơ thị hố của đất nước
cơng ty
T
T
h
h
ư
ư
ơ
ơ
n
n
g
g


m

m
ạ
ạ
i
i
-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n
g
g


k
k
i
i
m

m


k
k
h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p


t
t
h
h
á
á
i
i



n
n
g
g
u
u
y
y
ê
ê
n
n


đ
đ
ã
ã


m
m
ở
ở


t
t
h

h
ê
ê
m
m


m
m
ộ
ộ
t
t


s
s
ố
ố


đ
đ
ạ
ạ
i
i


l

l
ý
ý



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
15
m
m


i
i


v
v




v
v


n
n



c
c
ú
ú


n
n
h
h
u
u


c
c


u
u


m
m




t

t
h
h
ờ
ờ
m
m


s
s
o
o
n
n
g
g


s
s
o
o
n
n
g
g


v

v


i
i


ủ
ủ
i
i


u
u


ủ
ủ
ú
ú


c
c
ụ
ụ
n
n
g

g


t
t
y
y


ủ
ủ
ó
ó


m
m




t
t
h
h
ờ
ờ
m
m



m
m
ụ
ụ
t
t


v
v


n
n


p
p
h
h
ũ
ũ
n
n
g
g


ủ

ủ


i
i


d
d
i
i


n
n


t
t
a
a




6
6
2
2
3

3


ủ
ủ




n
n
g
g


N
N
g
g
u
u
y
y


n
n


T

T
r
r
ó
ó
I
I
-
-
T
T
h
h
a
a
n
n
h
h


X
X
u
u
õ
õ
n
n
-

-
H
H




N
N


i
i
.
.





























Cựng vi s phỏt trin ca xó hi, s cnh tranh trong c ch thi trng,
cụng ty T
h
h




n
n
g
g


m
m



i
i
-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ụ
ụ
n
n
g
g


k
k
i
i
m
m



k
k
h
h
ớ
ớ


t
t
h
h
ộ
ộ
p
p


t
t
h
h
ỏ
ỏ
i
i


n

n
g
g
u
u
y
y
ờ
ờ
n
n ủó hot ủng v tri qua
nhiu bin ủi thng trm ủ t khng ủnh mỡnh ho nhp vi nn kinh t nng
ủng khụng ngng ủi lờn bỏm sỏt nhim v li nhun ca cụng ty mỡnh lm
phng hng phỏt trin cho cụng ty.
1.2 Chc nng v nhim v ca Cụng ty Thng mi- gia cụng kim khớ
thộp thỏi nguyờn
* Chc nng:

L mt doanh nghip thng mi v gia cụng kim khớ cho nờn chc nng
ch yu ca cụng ty l kinh doanh nhm thc hin nhim v mua bỏn cỏc loi sn
phm thộp vi cỏc cụng ty v doang nghip trong nc, vt t xõy dng (phn ny
chim t trng nh) v gia cụng cỏc sn phm c khớ. Kinh doanh mua bỏn thộp
xõy dng v gia cụng sn phm c khớ ủem li ngun chớnh cho cụng ty chim 90%
doanh thu v l hot ủng ch yu ca cụng ty. Cụng ty nhp cỏc loi thộp cú kớch
c khỏc nhau sau ủú bỏn cho cỏc cụng ty hoc ủn v t nhõn trong nc. Ngoi ra
ủ to ủiu kin cho thộp bỏn chy hn, cụng ty cũn kinh doanh thờm mt s vt t
xõy dng khỏc. Hn na cụng ty con t gia cụng thờm mt s mt hng ph ủ bỏn
kốm nh: ủinh, giõy gai, cỏc loi giõy thộp, v ủc bit cụng ty ủó cú mt phõn
xng ủ sn xut thựng sy bỏnh cung cp cho cỏc c s lm bỏnh. Vi th trng
n ủnh, ngnh kinh danh ny mang li cho cụng ty ngun lói ủỏng k.

Vi vai trũ l mt t nhõn trong phn sn xut thờm cụng ty ủó tn dng
nguyờn liu sn cú ca mỡnh v ủó gim ủc ủỏng k phn chi phớ tng mt ngun
li tng ủng v luụn n ủnh gúp phn lm tng doanh thu hng nm v m
rng quan h ca cụng ty.
*Nhim v:


THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
16
- Mục đích kinh doanh thực hiện theo quyết định thành lập doanh nghiệp và
kinh doanh các mặt hàng đã đăng ký cụ thể. Có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ đối
với Nhà nước như nộp thuế và các khoản phải nộp khác vào ngân sách Nhà nước.
- Bảo tồn và phát triển vốn của doanh nghiệp được giao.
- Tổ chức và quản lý tốt lao động trong doanh nghiệp.
2. Cơ cấu tổ chức của cơng ty
Cơng ty
T
T
h
h
ư
ư
ơ
ơ
n
n
g
g



M
M
ạ
ạ
i
i
-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n
g
g


k
k
i

i
m
m


k
k
h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p


t
t
h
h
á
á
i

i


n
n
g
g
u
u
y
y
ê
ê
n
n

là một đơn vị tư
nhân tiêu biểu cho loại hình doanh nghiệp vừa và nhỏ với bộ máy gọn nhẹ, đảm
bảo u cầu, nhiệm vụ hoạt động của cơng ty, thúc đẩy kinh doanh phát triển, tiết
kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả kinh tế. Qua tìm hiểu tổ chức hoạt động kinh
doanh phát triển mạnh ở cơng ty
T
T
h
h
ư
ư
ơ
ơ
n

n
g
g


M
M
ạ
ạ
i
i
-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n
g
g



k
k
i
i
m
m


k
k
h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p


t
t
h

h
á
á
i
i


n
n
g
g
u
u
y
y
ê
ê
n
n


được xây dựng theo cơ cấu trực tuyến, chức năng được thể hiện qua sơ đồ sau:
Sơ đồ bộ máy quản lý của Cơng Ty
T
T
h
h
ư
ư
ơ

ơ
n
n
g
g


M
M
ạ
ạ
i
i
-
-


g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n

n
g
g


k
k
i
i
m
m


k
k
h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p



t
t
h
h
á
á
i
i


n
n
g
g
u
u
y
y
ê
ê
n
n
















Xưởng
gia
cơng
GIÁM ĐỐC

Phòng
Hành
Chính
Phòng
Tài
chính
Kế
tốn

Phòng
Kinh
doanh
Phòng
nghiệp
vụ
tổng
đại lý


Cửa
Hàng

Trạm
kho
vận tải
Nhổn
Đ
ạ
i lý

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
17
Theo cơ cấu tổ chức trên, giám đốc là người chỉ đạo trực tiếp các hoạt động
của các phòng ban, cửa hàng, kho trạm, các bộ phận phòng ban làm tham mưu thực
hiện các mơ hình lý này phù hợp với các doanh nghiệp theo phòng ban, cửa hàng,
kho trạm, các bộ phận phòng ban làm tham mưu, giúp việc, hỗ trợ cho giám đốc
chuẩn bị ra quyết định, hướng dẫn và kiểm tra các quyết định để thực hiện. Mơ
hình quản lý này phù hợp với Doanh nghiệp như Cơng ty
T
T
h
h
ư
ư
ơ
ơ
n

n
g
g


M
M
ạ
ạ
i
i
-
-
g
g
i
i
a
a


c
c
ơ
ơ
n
n
g
g



k
k
i
i
m
m


k
k
h
h
í
í


t
t
h
h
é
é
p
p


t
t
h

h
á
á
i
i


n
n
g
g
u
u
y
y
ê
ê
n
n mọi thơng tin đều được phản hồi giữa giám đốc và các
phòng ban một cách chính xác nhanh chóng.
2.1. Ban giám đốc:
Do chủ tịch hội đồng quản trị Tổng Cơng ty bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen
thưởng, kỷ luật theo điều lệ tổ chức và hoạt động của tổng cơng ty qui định. Giám
đốc là đại diện pháp nhân của cơng ty chịu trách nhiệm trước pháp luật về mọi hoạt
động, có tồn quyền quyết định trong phạm vi cơng ty.
2.2. Các phòng ban chức năng:
2.2.1. Phòng Tài Chính-Kế Tốn:
Thực hiện chức năng của giám đốc về mặt tài chính thu thập tài liệu phản
ánh vào sổ sách và cung cấp thơng tin kinh tế kịp thời phục vụ cho việc ra quyết
định của giám đốc, tổng hợp các quyết định trình lên giám đốc và tham gia xây

dựng giá, quản lý nguồn thu chi của tồn cơng ty sao cho hợp lý.Như vậy,phòng
Tài Chính-Kế Tốn giúp giám đốc thực hiện có hiệu quả việc sử dụng vốn trong
q trình hoạt động kinh doanh của cơng ty.
2.2.2.Phòng hành chính:
Tham mưu cho giám đốc về cơng tác tổ chức quy hoạch cán bộ, bố trí sắp
xếp cơ cấu nhân sự cho phù hợp với bộ máy quản lý của cơng ty, xem xét nâng bậc
lương, giải quyết các chính sách chế độ cho người lao động. Như vây, phòng tổ
chức hành chính có nhiệm vụ thực hiện các hoạt động đối nội, đối ngoại, cơng tác
văn thư lưu trữ, quản trị hành chính giúp cho mọi hoạt động của cơng ty thơng
suốt

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
18
2.2.3.Phũng Kinh doanh:
Chu trỏch nhim v cụng tỏc tỡm hiu th trng, phng hng sn xut.
2.2.4.Phũng nghip v tng ủi lý:
Thc hin vic bỏn hng theo u thỏc ca cụng ty, ri phõn phi cho cỏc ủi
lý, tham mu cho giỏm ủc ủ cú nhng quyt ủnh ủỳng ủn cho kinh doanh ca
hot ủng ủai lý v thc hin ch ủ k toỏn, ly s liu hch toỏn ủnh k ti
doanh nghip.
2.2.5. Ca hng Kinh doanh.
L b phn cú chc nng bỏn l bỏn buụn cỏc sn phm thộp cỏc loi, tỡm
hiu din bin ca th trng nhu cu ph bin khỏch hng ủ t vn cho vic kinh
doanh. Ca hng t tớnh chi phớ hot ủng trỡnh giỏm ủc duyt v t chc cỏc
phng thc bỏn hng cho phự hp ủm bo cỏc loi ủc ngun vn v ủm bo
vic kinh doanh cú li nhun.
2.2.6.Trm kho :
Thc hin vic tip nhn, kim kờ v bo ủm cỏc loi hng hoỏ m cụng ty
kinh doanh, cung cp thng xuyờn v tỡnh hỡnh xut-nhp-tn kho ca cỏc thi k

cho cỏc phũng ban chc nng kinh doanh ủm bo giy t s sỏch chớnh xỏc. Bỏo
cỏo kp thi mi trng hp sai lch ủ s lý v ủm bo tt cụng tỏc nghip v ủ
giỳp cho vic lu thụng hng hoỏ ủc thụng sut.
2.2.7 Phõn xng gia cụng
Phõn xng tin hnh sn xut sn phm thựng sy bỏnh ngt v gia cụng
cỏc sn phm nh: inh, giõy thộp gai
3. Mt hng kinh doanh chớnh ca cụng ty
L mt ủn v kinh doanh ủa dng cú nhiu loi hng hoỏ nờn cụng ty phi
giao dch tip xỳc vi nhiu khỏch hng v c s tiờu th khp khu vc phớa Bc.
Nhng khỏch hng truyn thng cú v trớ ủc bit trong s phỏt trin ca cụng ty
nh: Cụng ty kinh doanh thng mi v phỏt trin thộp Huy t, nh mỏy c khớ
25 b quc phũng ,ca hng kim khớ 14,cụng ty vt liu xõy dng v xõy lp, cụng

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
19
ty TNHH Thành Tuyết, Cơng ty cơ giới xây dựng, cơng ty thép Thái Ngun, cơng
ty thép Việt Hàn, cơng ty kinh doanh thép và vật tư hàng hố, cơnh ty TNHH Tồn
Cầu, Vạn Lộc,Vĩnh Long và các cơ sở làm bánh tư nhân … Ngồi ra ở dưới các
cửa hàng còn thu hút một số khách hàng mua lẻ phong phú ở thị trường Hà Nội.
Nhìn chung các mặt hàng cung ứng của cơng ty hầu hết là thép phi tròn,
thanh, tấm, lập là và thùng sấy bánh ngọt. Ngồi ra còn có một số sản phẩm di kèm
như: bản mã, hộp cọc, đinh, lưới thép, mắt bình…Cơng ty đang có phương hướng
mở thêm một số mặt hàng mới. Song để có một cơ sở vững chắc trong tương lai
cơng ty phải mở thêm một kho nữa để phục vụ kinh doanh hoạt động.
4. Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Biểu 1: Kết quả kinh doanh năm 2001-2002
Đơn vị: đồng

Chỉ tiêu

Thực hiện So sánh
Năm 2001 Năm2002 Chênh lệch (%)
1 2 3 4=3-2 5=4:2
1. Doanh thu thuần :
2. Giá vốn:
3. Chi phí bán hàng:
4. Chi phí QLDN:
5. LN trược thuế:
6.Thuế
TNDN(32%):
7. LN sau thuế:
36.800.100.00
0
36.633.100.00
0
78.000.000
28.000.000
61.000.000
19.520.000
41.480.000
33.723.489.700
33.351.334.719
80.526.900
127.532.110
164.095.971
52.510.711
111.585.260
-3.076.610.300
-3.281.785.281
2.526.900

99.532.110
103.095.971
32.990.711
2.105.260
- 8,36
- 8,96
3,24
355,47
1,69
1,69
1,69

Qua bảng số liệu trên ta thấy doanh thu năm 2002 chỉ đạt 91,64% so với năm
2001, giảm 3.076.610.300 đồng tương ứng với tỷ lệ giảm 8,36%. Giá vốn giảm
3.281.785.281 đồng đạt 91,04% tương ứng với tỷ lệ giảm là 8,96%. Chi phí bán
hàng tăng 2.526.900 đồng tương đương 3,24%. Đặc biệt chi phí quản lý tăng khá
mạnh 99.532.110 đồng hay tỷ lệ tăng lên tới 355,47%. Song lợi nhuận trước thuế
năm 2002 lại nhiều hơn 103.095.971 đồng so với năm 2001 tương đương tăng

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
20
1,69%. Điều này là do giá vốn năm 2002 giảm tương đối lớn so với năm 2001. Do
vậy nộp ngân sách nhà nước năm 2002 so với năm 2001 tăng 32.990.711 đồng
tương ứng với tỷ lệ 1,69%%. Trải qua 1 năm hoạt động kinh doanh đầy sơi động,
tuy rằng doanh số khơng đạt bằng năm trước cộng thêm sự gia tăng khá lớn về chi
phí kinh doanh nhưng cơng ty vẫn đứng vững và thu lại được số lợi nhuận khả quan
hơn năm trước. Điều này cũng có nghĩa là cơng ty đã hồn thành tốt hơn nghĩa vụ
đối với nhà nước so với năm ngối.
Để đánh giá kỹ hơn tình hình kết quả hoạt động kinh doanh của cơng ty ta sử

dụng thêm một số chỉ tiêu hoạt động sau:
Chỉ tiêu đánh giá sự hiệu quả trong kinh doanh:
Sử dụng hai tỉ số : +) Giá vốn trên doanh thu
+) Lợi nhuận trên doanh thu
Hai chỉ tiêu này phản ánh: trong 1 đồng doanh thu phải tốn bao nhiêu đồng
giá vốn và cũng một đồng doanh thu ấy sẽ tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận.
+) Năm 2001: Giá vốn / Doanh thu = 36533100000 / 36800100000 = 0,993
Lợi nhuận / Doanh thu = 61000000 / 36800100000 = 0,00166
Như vậy: 1000 đồng doanh thu phải mất 993 đồng giá vốn và tạo được 1,66
đồng lợi nhuận.
+) Năm 2002 : Giá vốn/Doanh thu = 33351334719 / 33723489700 = 0,989
Lợi nhuận/ Doanh thu = 164095971 / 33723489700 = 0,00487
Còn ở đây: 1000 đồng doanh thu mất 989 đồng giá vốn và tạo được 1,91
đồng lợi nhuận
Vậy là, năm 2002 kinh doanh có hiệu quả hơn năm 2001 đó là sự nỗ lực của
cơng ty trong việc đầu tư chi phí vào kinh doanh (giảm 4
đ
/1000
đ
doanh thu) và thu
lại hiệu quả kinh tế đích thực (tăng 3,21
đ
/ 1000
đ
doanh thu). Đó là điều hiển nhiên
có thể dễ nhận thấy ở những cơng ty làm ăn phát đạt. Điều mà khơng phải doanh
nghiệp nào cũng làm được trong tình hình kinh tế hiện nay.

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM

21
II. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CƠNG TÁC TÍNH GIÁ THÀNH SẢN
PHẨM TẠI CƠNG TY
1. Phương pháp tính giá thành sản phẩm của Cơng ty thương mại – gia
cơng kim khí thép Thái ngun
a) Phương pháp xác định giá thành kế hoạch
Giá thành kế hoạch của Cơng ty được xác định dựa trên những tính tốn chi
phí và trên cơ sở kế hoạch sản lượng. Hiện nay giá thành kế hoạch của Cơng ty
được xác định cho một số mựat hàng có tính chất ổn định, có sản lượng lớn hoặc có
chi phí giá thành lớn, đối với những nhóm sản phẩm có kết cấu tương tự giá thành
kế hoạch được xác định cho những sản phẩm có tính chất đại diện. Khoản mục chi
phí trong giá thành sản phẩm của Cơng ty bao gồm:
1. Chi phí ngun vật liệu chính
2. Chi phí vật liệu phụ
3. Chi phí nhiên liệu
4. Chi phí động lực
5. Chi phí tiền lương cơng nhân sản xuất
6. Bảo hiểm xã hội
7. Khấu hao máy móc thiết bị
8. Chi phí quản lý phân xưởng
9. Chi phí quản lý doanh nghiệp
10. Chi phí ngồi sản xuất
Phương án tập hợp các khoản mục chi phí trong giá thành đơn vị sản phẩm
doanh nghiệp dùng phương pháp tập hơp và phân bổ các khoản chi phí cơ bản và
chi phí chung.
Do mặt hàng sản xuất của Cơng ty biến động nhiều, sản lượng từng mặt hàng
ít, nên Cơng ty căn cứ vào kế hoạch sản xuất của năm kế hoạch mà xây dựng kế
hoạch giá thành cho những mặt hàng chủ yếu có sản lượng tương đối lớn hoặc giá
thành cao. Những mặt hàng có kết cấu gần giống nhau, cơng ty sử dụng sản phẩm


THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
22
để xác định giá thành kế hoạch trên cơ sở để xác định cho các sản phẩm còn lại
theo phương pháp hệ số.
b) Phương pháp hạch tốn giá thành thực tế
Phương pháp hạch tốn giá thành thực tế của Cơng ty là căn cứ vào quyết
tốn vật tư, lao động và các hao phí thực tế và các chi phí khác trong và ngồi sản
xuất như chi phí thiệt hại sản phẩm hỏng, phế liệu phế phẩm chi phí giao dịch, giới
thiệu sản phẩm và bán hàng.
Chi phí về ngun vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu được tính theo mức
tiêu hao thực tế và giá mua vật tư.
Chi phí ngun
vật liệu
= Mức tiêu hao thực tế
ngun vật liệu
x Đơn giá ngun vật
liệu
Ví dụ: chi phí về thép góc L50x50 trong thùng sấy bánh ngọt năm 2001 như
sau:
Định mức tiêu hao 200kg
Giá 1kg thép góc là 5.200 đ
Vậy chi phí thép góc trong thùng sấy bánh ngọt năm 2001 là:
200kg x 5.200đ = 1.040.000 đồng
Chi phí tiền lương trong giá tành sản phẩm cũng được tính căn cứ vào giờ
cơng tiêu hao thực tế để gia cơng sản phẩm:
Chi phí tiền lương
chính, phụ
= Định mức tiêu hao
giời cơng thực tế

x Đơn giá giờ cơng
Ví dụ: Chi phí tiền lương thùng sấy bánh ngọt năm 2001
Định mức lao động: 230h, đơn giá giờ cơng: 4000đ
Thành tiền : 230 x 4000 = 920.000đ
Các chi phí gián tiếp được phân bổ vào giá thành sản phẩm dựa vào tỷ lệ tiền
lương chính bao gồm:
 Chi phí quản lý phân xưởng
 Chi phí quản lý doanh nghiệp

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
23
Khu hao mỏy múc thit b
Vớ d: V cỏch phõn b chi phớ giỏn tip:

Chi phớ qun lý phõn
xng cho 1 sn phm



=
Tng chi phớ phõn
xng
x Tin lng chớnh
cho 1 sn phm
Tng qu tin thng chớnh ca phõn xng
Vớ d: chi phớ qun lý phõn xng thỏng 8/2001
Chi phớ qun lý phõn xng : 15.965.470 ủ
Chi phớ tin lng 1 sn phm : 920.000 ủ
Tng qu lng : 17.010.665 ủ

Chi phớ qun lý phõn xng (cho 1sp) = (15.965.400x920.000)/17.010.665 =
863.468ủ
Ngoi ra cỏc chi phớ khỏc nh chi phớ ngoi sn xut, bao bỡ, ủúng gúi
cng ủc tớnh vo giỏ thnh sn phm.
Tuy nhiờn vi nhng loi sn phm cú kt cu tng t v s lng nh
Cụng ty tin hnh xỏc ủnh giỏ thnh sn phm chun v h s vi sn phm ủú cho
cỏc sn phm cũn li. Giỏ thnh sn phm ủc xỏc ủnh nh sau:
Giỏ thnh sn phm A

= Giỏ thnh sn phm
chun
x H s sn phm A so
vi sn phm chun
i vi cỏc sn phm ca Cụng ty thng ch ủc xỏc ủnh cho cỏc sn
phm hon chnh. Cho nờn giỏ thnh ủc tớnh theo phng phỏp trc tip biu
hin v tớnh giỏ thnh sn phm cho h thng sy bỏnh ngt qua cỏc nm 2001 -
2002 trờn biu sau:
Biu 2: Tỡnh hỡnh bin ủng giỏ thnh thựng sy bỏnh ngt ca cụng ty
thng mi gia cụng kim khớ thộp Thỏi nguyờn.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
24
Sn phm Nm 2001 Nm 2002
K hoch Thc t K hoch Thc t
Thựng sy
bỏnh ngt
6.364.200 6.154.050 7.530.000 7.493.007


2. Tỡnh hỡnh bin ủng giỏ thnh v nhng nhõn t nh hng ủn bin
ủng giỏ thnh sn phm ca Cụng ty thng mi v gia cụng kim khớ thộp
Thỏi nguyờn trong thi gian qua
ủỏnh giỏ ủỳng tỡnh hỡnh bin ủng giỏ thnh sn phm ca Cụng ty, tụi
ch xin nờu biu so sỏnh gia giỏ thnh thc t v giỏ thnh k hoch ca sn phm
thựng sy thuc (sn phm ch yu ) ca Cụng ty trong thi gian 2 nm va qua.
Qua biu trờn ta thy giỏ thnh sn phm thựng sy bỏnh ngt nm 2002 tng
21,7% so vi nm 2001, s tuyt ủi l: 1.338957ủ
S bin ủng tng lờn ca giỏ thnh sn phm do nhiu nguyờn nhõn gõy lờn
nhng tp trung ch yu vo cỏc nguyờn nhõn chớnh sau:
Th nht: Do s bin ủng ca giỏ c tng lờn, tỡnh hỡnh lm phỏt cho nờn
giỏ c vt t ủu tng lờn hng nm
Th hai: Do ủũi hi ca cht lng sn phm ngy cng cao, ngy cng
hon thin ủ ủỏp ng nhu cu ủũi hi ca khỏch hng, vỡ vy kt cu sn phm
thay ủi, mu mó ci tin cng lm tng chi phớ giỏ thnh sn phm.
Th ba: Do ủi sng nhõn viờn tng lờn hng nm, ủnh mc khụng rừ thiu
thuyt phc, ủn giỏ tin lng ca ngi lao ủng ngy cng cao do vy chi phớ
tin lng trong giỏ thnh sn phm cng tng lờn dn ủn giỏ thnh sn phm
cng tng.
Tuy nhiờn, Cụng ty ủó cú nhiu c gng trong vic phn ủu h giỏ thnh sn
phm qua vic thc hin giỏ thnh hng nm. iu ủú ủc phn ỏnh gia giỏ
thnh thc t v giỏ thnh k hoch ca sn phm theo biu 2.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
25
Chỳng ta s ủi sõu vo phõn tớch mt hng c th l Thựng sy bỏnh ngt ủ
t ủú tỡm hiu nhng nguyờn nhõn nh hng ủn vic tng gim giỏ thnh sn
phm cng nh nhng bin phỏp m Cụng ty ỏp dng ủ h giỏ thnh sn phm

trong nhng nm va qua.
2.1. C cu giỏ thnh sn phm ca Cụng ty nm 2001 ủi vi sn phm
thựng sy bỏnh ngt.
phn ỏnh c cu giỏ thnh sn phm tỡm nhng nguyờn nhõn nh hng
ti vic tng gim giỏ thnh sn phm v t ủú tỡm ra nhng bin phỏp trong vic
phn ủu h giỏ thnh ủn v sn phm, tụi tp trung phõn tớch s bin ủng giỏ
thnh ca sn phm thựng sy thuc vỡ nhng nguyờn nhõn sau:
Th nht: Sn phm thựng sy bỏnh ngt l mt mt hng cú giỏ thnh sn
phm cao so vi giỏ thnh mt s sn phm khỏc trong c cu giỏ thnh sn phm
ca Cụng ty
Th hai: Sn phm thựng sy bỏnh ngt l mt mt hng tng ủi n ủnh
trong thi gian va qua v trong mt vỡa nm ti.
C cu giỏ thnh sn phm ca thựng sy bỏnh ngt bao gm cỏc khon mc
chi phớ ủc phn ỏnh biu sau:
Biu 3: C cu giỏ thnh sn phm thựng sy bỏnh ngt nm 2001
n v: ủng
Khon mc chi phớ Tuyt ủi T l %
1. Nguyờn vt liu chớnh 4.264.756,65 69,3
2. Vt liu ph 141.543,15 2,3
3. Nhiờn liu + ủng lc 114.465,33 1,86
4. Khu hao mỏy múc thit b 88.002,915 1,43
5. Tin lng cụng nhõn sn xut 393.859,2 6,4
6. Bo him xó hi 67.694,55 1,1
7. Chi phớ qun lý phõn xng 270.778,2 4,4
8. Chi phớ qun lý xớ nghip 418.475,4 6,8
9. Chi phớ ngoi sn xut 396.936,225 6,45
Giỏ thnh ton b ủn v sn phm 6.154.050 100

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN