Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
Mc lc

Mc lc 1
Phn A: Tin Bitcoin 4
 1: mt s thông tin có liên quan. 4
I.  4
II. Thut toán Secure Hash Standard (SHS) 5
III. Ch ký s ECDSA 5
1. Chun ANSI X9F1 và IEEE P1363 7
2. Chun ch ký s ca Nga GOST 34.10.2001 8
IV. Brute force 9
V. Blockchain 10
VI. Mã QR 10
VII. Mng ngang hàng 11
 12
I. Nhu cu phi có mng tin o 12
II. Bitcoin là gì? 13
III. " ca Bitcoin? 14
1. Bí n bao trùm 14
2. Bn mt 15
3. Chc chn là giàu s 16
IV.  hong 17
V. n  th 20
VI. Tính bo mt và an toàn 21
1. Tính bo mt 21
2. Tính an toàn 21
a. Mi ngon ca tin tc 21
b. Làm th  bo qun s bitcoin ca bn? 22
i. S dng 2 Wallet 23
ii. i tên file Wallet 23

iii. Mã hóa file Bank Wallet 23
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
iv.  24
v. ng vào d li 24
vi.  l 25
t nam, th gii và Bitcoin 26
I. Thc trng ca bitcoin tc trên th gii 26
1. Bitcoin và dân Trung Quc 27
2. S công nhng Bitcoin cc 30
3. Ngày càng nhiu doanh nghip Úc s dng tin t bitcoin 30
4. Bitcoin ti m 31
5. Bitcoin và dân Vit Nam 33
a. c chp nhn  vit nam 33
b. Doanh nghip viu tiên chp nhn giao dch bng bitcoin 34
II. Công c ra tin ca gii ti phm 35
t s v có th n 36
I. L hng nghiêm trng ca Bitcoin 36
II. Bitcoin tin cn t? 37
III. Tin chu không xit! 39
 41
 43
PHN B: TI 44
I.  44
II.  46
III.  46
IV.  47
1.  47
2.  48
3.  49
4. Tin giy: 50

V. Mt s i kì 51
1. ng tin thua x Nam K (COCHINCHINE) 51
2. ng tin bo h x Bc K(TONKIN) 51
3. Ti 51
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
4. Tii Nht Bn chi 54
5. Ti chin th 2 55
6. ng tin Liên Hip Pháp: 57
VI. Tin t Vit Nam qua các thi k: 58
1. Thi Bc thuc: 58
2. Thi phong kic lp: 58
3. Thi k Vit Nam là mt phc Pháp: 58
4. Thi k sau cách mng tháng 8: 58
KT LUN 65


Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
Phn A: Tin Bitcoin
: mt s thông tin có liên quan.
I. 
 (: hash function 
                 
   khóa 
   hay còn
    
         chi phí tính toán khi tìm
    
khối dữ liệu 
 
 

       (collection), danh sách (list), (table), ánh
 (mapping),    
           


 Tính toán nhanh.
 
 ra .
 
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
II. Thut toán Secure Hash Standard (SHS)
Thut toán Secure Hash Standard (SHS) do NIST và NSA (National
Security Agency) xây dc công b trên Federal Rigister vào ngày 31 tháng
c tr n t ngày 13 tháng 5
p rút g dài 160 bit. - 
Vin tiêu chun và Công ngh quc gia ca Hoa H (National Institue of Standard
and Technology -  xut h thng chu
Standard) gm 4 thu    -1, SHA-256, SHA-384, SHA- 512.
p nhn them thu-224 vào h
thng chu           xu  c t
trong tài liu FIPS180-2.
III. Ch ký s ECDSA
Chúng ta có th hiu nôm na v ch ký s n t 
nhi d liu nhnh ch ci gi nó.
Ch ký s n t bao gm 3 thành phn: thut toán to ra khóa, hàm to
ch ký và hàm kim tra ch ký.
Hàm to ra ch ký là hàm tính toán ch ký trên  khóa mt và d liu
cn ký.
Hàm kim tra ch ký là hàm kim tra xem ch i khóa
công cng không. Khóa này mi có quyn truy cp cho nên mu

có th kic ch ký.
 ch ký bao gm các thành phn sau:
1. Không gian bn rõ M.
2. Không gian ch ký S.
3.  to nên ch  kim tra
ch ký.
4. Thut toán hiu qu  to nên khóa Gen:
'KKN 
,  
ng vi không gian khóa mt và khóa công cng.
5. Thut toán to ch ký Sign:
SKM 
.
6. Thut toán kim tra ch ký Verify:
 
FalseTrueKKM ,'
.

Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
i vi bt k khóa to ch ký
Ksk
và bt k bn tin
Mm
lnh ký bc
c ký hiu:
)(mSigns
sk

.
Biu th- là ch ký ca bc to ra nh

thut toán Sign và khóa mt sk.
i vi bt k khóa mt ca ch ký
Ksk
ng vi khóa công cng
 kim tra ch ký là
'Kpk 
, bt k bn tin
Mm
và ch ký
Ss
cn tha mãn
u kin sau:




ifFalse
ifTrue
Verify
smpk
,
,
),(
)(
)(
msk
msk
Signs
Signs




Bi vì tài liu cng có chiu dài khá dài. Mt bi ký là
chia tài li   n nh       n và ghép l 
m là ch ký ln, th hai là ký chm vì hàm ký là các
 ba là ch ký có th b o lon các v m tính nguyên vn
ca tài lii ta ký lên giá tr hàm hash ca tài
liu, vì giá tr ca hàm hash luôn cho chinh. Hàm hash s c xem

Chức năng của chữ ký số điện tử:
Xác thc ngun gc tài liu : Tuy thuc vào tng bn tin mà có th
thêm các thông tin nhn d, nhn th
Tính toàn vn tài liu. Vì khi có mt s thay bt k vô tình hay c ý lên bc
n thì gía tr hàm hash s b i và kt qu kim tra bn s 
Chng t chi bn. Vì ch có ch ca bn mi có khóa m ký
bn.
Các khả năng tấn công đối với chữ ký điện tử:
1. Ti phm có th gi mã mo ch ng vn.
2. Ti phm th chn bng vi ch 
3. Ti phm có th m khóa mt và có th ký bt k mt bn nào
nó mun gi ca khóa mt.
4. Ti phm có th dã mo ông ch ký mt b
5. Ti phm có th i khóa công cng bi khóa ca mình.
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
 ch  ng cong Elliptíc (ECDSA)
1. Chun ANSI X9F1 và IEEE P1363
Thuc tip
nhn làm chun ANSI X9F1 và IEEE P1363.  c ECDSA là chun quc gia. 
 ch ký chu ECDSA, phn tip theo chúng ta xem
xét.

 ch ký ECDSA
Quá trình hình thành khóa.
1. La chnh trên Z
p
. S ng
cong cn phi chia ht cho s nguyên ln n.
2. La chm P

E(Z
p
) có bc là n.
3. Chn s ngu nhiên d

[1,n-1].
4. Tính Q=dP.
5. Khóa mt là d, khóa công khai là (E,P,n,Q).
Quá trình hình thành ch ký:
Alice mun ký trên bn tin M ch ký ca mình thì Alice thc hic
sau:
1. Chn s ngu nhiên k

[1,n-1].
2. Tính kP=(x
1
,y
1
) và r=x
1
(mod n)
N


0 thì chuyc li thì quay v c 1.
3. Tính k
-1
(mod n).
4. Tính s=[k
-1
(h(M)+dr] (mod n).
N

0 thì chuyn v c li thì quay v c 1.
5. Ch ký ca bn tin M là cp s (r,s).
Chú ý:
1) Trong chun ANSI X9F1 và IEEE P1363 s dng hàm Hash là
SHA-1.
2) Khi r=0 kt qu tính toán s s không ph thuc vào khóa mt d.
3) Nu s=0 thì c kim tra ch ký tính s
-1
(mod n) không tn ti.

Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
Quá trình thm tra ch ký:
Bob mun kim tra ch ng vi bn tin M
và khóa m (E,P,n,Q) là (r,s) không, Bob thc hic sau:
1. N nguyên trong khong [1,n-1] thì chuyn sang
c li thì kt qu thm tra là sai.
2. Tính w=s
-1
(mod n) và h(M).
3. Tính u

1
=h(M)w (mod n) và u
2
=rw (mod n).
4. Tính u
1
P+u
2
Q=(x
0
,y
0
) và v=x
0
(mod n).
5. B khi v=r.
2. Chun ch ký s ca Nga GOST 34.10.2001
 t thit b tính toán và hii hóa thut toán tính toán
ng hu hn nh an toàn ca ch c các kiu
tn công khác nhau. Và chun ch ký GOST 34.10-i nhm thay th cho
GOST 31.10-94.
Trong chun này s dng nhóm lng cong Eliptic. Chúng ta xem
 ch c miêu t 
Hình thành tham s h thng:
1. Chn ng cong Eliptic, vi p > 2
255
.
2. Chn h s ng cong Eliptic E. a và b tha mãn:






)(mod2
),(mod3
pkb
pka

Vi
)(mod
)(1728
)(
p
EJ
EJ
k


,
)(mod
274
4
1728)(
23
3
p
ba
a
EJ



,
1728)( EJ
hay
0)( EJ
.
3. Gi m là bc ca ng cong Eliptic E. Chn s nguyên t q, q là bc
ca nhóm con cyclic c ng cong Eliptíc E, và q tha mãn
u kin:
.22
,1,,
256254


q
nZnnqm

4. Chn P(x
p
,y
p
m khi to, sao cho P tha mãn:
OP 
và P có bc

5. Chn GOST 34.11-u ra là


Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
:

 ký bn ca mình, Alice chn d làm tham s mt, thu kin:
qd 0
. Alice tính khóa công khai là Q(x
q
,y
q
), vi Q=dP.
Các tham s công khai là (E,p,q,Q,m).
Quá trình ký:
 ký lên bn tin M, thì Alice thc hic sau:
1. Tính giá tr hàm hash ca b
2. T  n v h thp phân là s nguyên

. Xác
nh s e tha mãn:
)(modqe


. Nu nhu e=0 thì gán e=1.
3. To ra s nguyên ngu nhiên k, tha mãn bng thc:
qk 0
.
4.  m C(x
c
,y
c
  ng cong Eliptíc, vi C=kP và tính tip
)(modqxr
c


. Nc 3.
5. Tính giá tr
))(mod( qkerds 
. Nu nhu s=0 thì quay lc 3.
6. Ch ng vi bn tin M là cp (r,s).
Quá trình thm tra ch ký:
Bob mun kim tra ch ng vi bn tin M hay không, da
trên các tham s công khai, Bob thc hic sau:
1. Tính giá tr hàm hash c
2. T  n v h thp phân là s nguyên

. Xác
nh s e tha mãn:
)(modqe


. Nu nhu e=0 thì gán e=1.
3. Tính giá tr
)(mod
1
qev


.
4. Tính các giá tr
)(mod),(mod
21
qrvzqsvz 
.
5.    ng cong

QzPzC
21

 nh
)(modqxR
c

,
c
x
 cm C.
6. Ch  khi R=r.
IV. Brute force
Kiu tn công brute force là kiu tc dùng cho tt c các loi mã
hóa. Brute force hong bng cách th tt c các chui mt khu có th  tìm
ra mt khu. Vì th nên thi gian cn r dài ca mt kh
kh  tìm ra là luôn luôn nu không gii hn thi gian. Brute force ch c
u không có hiu qu.
t khu ca các tin tc.

Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
V. Blockchain
Block Chain là mt chui liên kt các Blocks (khi) li, gii ht
là mt chui liên kt các ht li. Mi mt block có nhim v  li nhng
transactions gn nh     i  nh    ng
t quyn s cái, s k toán công cng khng l ghi li
tt c giao di trang trong quyn s y
thì s ghi sang trang mi; quyn s này có mm là có s trang vô hn.
Mt khi thông tin v c ghi li thì s không bao gi có th b
i hay xóng transactions gn nht, mi block còn cha thông

tin liên kt tc nó. Và nó còn cha mt bài toán rt khó
gii block. N
không có hiu lc và không i trong block chain.
VI. Mã QR
Mã QR   (hay  
             
 đáp ứng nhanhra nó có ý

 



 




            
có -232C   
 JIS 
            
.
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn

VII. Mng ngang hàng
 (peer-to-peer network , là
   
toán và  
các  
 ad hoc


 
 VoIP.
    và máy khách,
 peer



Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
2: Bitcoin?
I. Nhu cu phi có mng tin o




 

 
              
thanh toán.


 


               

- 



               







Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
II. Bitcoin là gì?
Bitcoin (ký hiu: BTC) là mt loi tin t k thut s phân cp da trân mt
mã ngun m, giao thc gii thiu bi mt nhà phát
trin nay v
ca mt cá nhân hay mt t chc) 
Trên bình din quc t, bitcoin có th i trc tip bng máy tính
cá nhân thông qua mt tp tin ví hoc mt trang web mà không cn mt t chc tài
c chia thành 100 tri
v nh nh bi tám ch s thp phân.
Bitcoin có cách hong khác hn so vi loi tin t n hình: không có
mn lý và nó ch dc trên mng ngang hàng thuc
internet. S cung ng tin là t ng, hn ch, phân chia và có d kin, và chúng
c cp cho các máy ch ho   m xác minh giao dch
Bitcoin và ghi chúng vào t nht ký giao dch c 10 phút mp
c mã hóa bi ch ký s c xác nhn bi chui các quá trình x
        i mt cách phc tp bi 
 áp dng cho giao dch mi tùy thuc vào s gii hn
trên các ngun tài nguyên ca mng. C 10 phút hoc ma nht ký
giao dc gán cho mng tin cung ng. S tin cho mi gói ph thuc
vào thi gian hong ca mi. Hin tc cp phát cho mi
10 phút  block. Nó s gim mt na còn lp tc

gim mt nn khi có 21 tri
ng trc tuy
` Bitcoin là th loi tin thay th c s dng rng rãi nhi
n t hin thng ti ca bitcoinh
giá khong 7 t USD. Nhng bing ln trong giá tr ng vng USD
ca mi lên nhng li ch trích v tính phù hp kinh t ca bitcoin
i tin t.

Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
III. " ca Bitcoin?

- Satoshi
Nakamoto -                
          

1. Bí n bao trùm
                 
-2008,

-to-

 
-1-   






       







Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn

Logo bitcoin tại một nhà hàng ở San Francisco (Mỹ), nơi chấp nhận thanh toán
bằng bitcoin - Ảnh: Reuters
2. Bn mt
 


                
 Gavin Andresen.

4-             





th


 - 




Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
 




- 
tháng 10-2011.
 


- 




  -        
bitcoin.
3. Chc chn là giàu s
Tron


 
Nakamoto.
Tháng 10-



Tháng 5-






M
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn


 


 






trình viên Sergio Demia


này.






IV.  hong
Câu ht ra: nu bitcoin ch là mt dãy ch và s lm bo cho các

giao dch, lm bo mi nào  ly dãy ch và s 
kht k s tit?
Tr li câu hi này chính là hi hong ca bitcoin. Mi khi
có giao dch xy ra, thay vì da vào mt bên th t ngân
hàng hay  tín dng ghi li giao dch, cnh
thông tin v giao d c ghi vào mt cun s cái mà bt k ai trong cng
u phi gi mt bc gán vào phn cui ca
dãy ch và s nói trên, cho bit ch  còn li
bao nhiêu, tt c u công khai cho mi bit.
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
 thì chng my chc cun s cái (mà t chuyên môn gi là block
chain) s ln dn lên (hin 11GB, lu ti v máy mt c ngày
tri tic phân công ghi s cái bi không l 
ghi ht thì thông tin s rt ln xn. Tr li câu này chính là hi sinh
ra bitcoin.
nh cng bitcoin s y quyc ghi
các giao dch vào s cái, c 10 phút cp nht mt l cái quyn này không
phi ta s gán vi vic cp nht s cái nhng thut toán
ngày càng phc tp, mun gii nó phi dùng nhng máy tính ngày càng mnh. Các
bài toán này liên t khó, sao cho vic gii cn thi gian chng 10
nh v thi gian cp nhc quyn cp nht thì s
ng, thm hi
m- mining) bitcoin.
Lúc bitcoin mi vào ngày 3-1-2009, ph
th ng khi lnh c sau 210.000 ln cp
nht s cái thì s ng s ct còn mt na nên bây gi ch còn 25
. D  bitcoin phát sinh mi 10 phút ch còn 12,5 và
 ng s b nh ca
nó là 21 tring 12 trii theo kiu
này.

 s dng và trai ta dùng mt phn mm ti Bitcoin.org
ho mt mã s bí mt trên máy ca
i dùng, và mã này cho phép giao dch t a ch s
hu. Thut ng ca Bitcoin gi phn mm này  t
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
ng giao dch mnh và d i dùng không c
không ca ch, s chng minh hay mã s thut bt kì thông
tin cá nhân nào.
 ho  thng ch in t, là mi tài khon cp
n t Public Key (khóa công khai) và Private Key (khóa riêng). 
c phép gi ti i dùng phi s d    gi tin cho mt
n ch cn bit khóa công khai ci tác (v n s n
i dùng có khóa riêng ca mình cng vi khóa công khai
ci tác, mt giao dch có th c to ra


             
13vxz4E7ieSRdjT5Z12hv4UYWd6PQ3MRVh). 






Sau khi có              







-


- thành USD,




Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn

ch  giao nhn Bitcoin.
V. n  giá tr th
Bitcoin tuy là mng tin  a tin tht
ngoi tr vic Chính Ph c trên th gii công nhn là mng
tin chính thc ( tr c).  t vi tc
 khó tin. T ng ht lên tng,
g
Ta có th s d giao dch, mua bán trc tip thông mng
internet mà không cn thông qua mt bên th ba. Nó khác hn vng tin
ng tin o ch  thanh toán các thao tác
mua bán trên mng thì gi y thì nó còn có th
chuyi thành tin tht, gi  thành mt loi.
Ngoài ra, p



 
, 




blockchain - 
 eo dõi
 (ví bitcoin) 



gian 

Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
VI. Tính bo mt và an toàn
1. Tính bo mt
Tính bo mt danh tính không th bit tin t a ai, không
c ngân hàng qum bo hot ng ca tài khon và không th
bi vic s hu bao nhiêu ti
v bí mt.
2. Tính an toàn
a. Mồi ngon của tin tặc
               







    - tr        
- 


SD ra bitcoin trong sáu tháng qua
           
- 





- 





Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
10, b



 



               

b. Làm thế nào để bảo quản số bitcoin của bạn?














 


                
Bitcoin   908$, t

hacker thành công. 
 



Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn

  
USD. "Tôi đã muốn tự tử"




 




  

i. S dng 2 Wallet
Do nhu cu s dng, chúng ta có th truy cp tài khon Bitcoin bt k lúc
nào, t là p mc hong cao nht có th. Và
 thao trình t  có th nhc Bitcoin, chúng ta phi có file wallet.dat luôn 
tình trng hong, không mã hóa. Do vy, chúng ta hãy s dng riêng r bank
wallet và operating wallet, khái nii d s dng: operating wallet
s  nhn ti . Bên c rng
luôn gi s ng Bitcoin  mc ti thiu trong operating wallet.
ii. i tên file Wallet
V nguyên lý hot t s c nhm vào
n file wallet.dat. Do vy, vii tên file này thành bt c file nào
khác, ví d n t khác trên phân vùng,
ch cn mi nho nh   
trong cuc chin vi tin tc.
iii. Mã hóa file Bank Wallet
V mt k thut, bank wallet ci s dt trong ch  mã hóa.
Hin ti, có khá nhiu ý ki vit phân
cùng,  c mã hóa, tuy nhiên nu xét v khía cnh thc t thì vic này li
không my kh thi, vì chúng ta không th s dng bt k thit b nào theo cách
y, vi mt quy trình làm vic hng nghng hp
khác, nu i s dng thit lp ch t t ng kt hp phân vùng mã hóa này
vào h thng sau khi khng li, thì vô tình file bank wallet li tr v tình trang
Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn
c mã hóa. Do v  d mã hóa GPG luôn
c nhii tin dùng, công ngh này da trên h thng to key public/private,
 s d mã hóa d lin vô cùng nhanh chóng. Và vi vic

ng hp b mi s dng vn
có th hoàn toàn yên tâm vì tin tc không th s dc.
iv. 
Sau khi thc hin thành công quá trình trên, chúng ta cn phi tip tc thc
hic tii s dm bo nhng file
d c tuyi an toàn  nhng v trí khác nhau trên phân vùng 
cng. Bc mã hóa bng các khóa GPG, do vi dùng có
th s dng bng bt c cách thc nào nu cm thy tin li. Bên cn
có th cân nhc và s dng công c Mozy  h tr  liu trc
tuy phòng chng nhng hp ri ro xy ra vi d liu ci dùng.
v. ng vào d li
 cc có th n tài chính  
vy nguyên tc không bao gi i là không nêng tuyi vào bt c
hình th mt ba bank wallet trên thit b
hoc phân vùng  co vt b  ng bt c
giá nào có th, ch t hng vào chính bn thân i s dng, không
nên da quá nhiu vào các ngân hàng, t chc hoc dch v bo mt nào.
ng hp h thng ca b xâm nhp, hãy thc hin mt s
thao tác sau:
 To mt tài khon Bitcoin wallet hoàn toàn mi trên mt máy tính an
toàn.
 Chuyn toàn b Bitcoin sang wallet mc xóa wallet
trên máy tính b lây nhim)
 i mt khc bit là mt khu trên phân vùng  cc
mã hóa, mt s ng dng quch v
h tr trc tuyn khác).
 m bo m an toàn ca Bank Wallet.
 Khôi phc li toàn b h thng.

Tiền Bitcoin – Tiền Đông Dương GVHD: Th.S Nguyễn Anh Tuấn

vi.  l


do máy tính cá            






 

      
- 

