Các thầy cô và các em học sinh
về dự hội giảng
Giáo viên dạy: Bùi văn Tuấn
Đơn vị: Tr ờng THCS Trực Phú
Kiểm tra bài cũ
1, Véc t l c c bi u di n nh th n o?ơ ự đượ ể ễ ư ế à
2, Bi u di n véc t tr ng l c c a v t ể ễ ơ ọ ự ủ ậ cã c êng ®é lµ
1500N, t xích t ch n ?ỉ ự ọ
Đáp án
1,Véc tơ lực đ ợc biểu diễn bằng mũi tên có:
+ Gốc là điểm đặt của lực.
+ Ph ơng , chiều trùng với ph ơng,chiều của lực
+ Độ dài biểu thị c ờng độ của lực theo tỉ xích
cho tr ớc
P
500N
0
2,
BÀI 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC – QUÁN TÍNH
I- LỰC CÂN BẰNG
1- Hai lực cân bằng là gì?
Lùc t¸c dung lªn qu¶ cÇu:
-
Träng lùc
-
Lùc c¨ng cđa sỵi d©y
Hãy kể tên và biểu diễn các lực tác dụng lên quyển sách, quả cầu, quả
bóng có trọng lượng lần lượt là 3N; 0,5N; 5N bằng các vec-tơ lực.
=> Nhận xét về điểm đặt, cường độ, phương, chiều của hai lực cân bằng.
H·y kĨ tªn c¸c lùc t¸c dơng lªn qun s¸ch, qu¶ cÇu, qu¶ bãng ?
* Các lực tác dụng lên quyển sách:
+ Trọng lực P
+ Lực n©ng của mặt bàn: Q
C
* Các lực tác dụng lên quả cầu:
+ Trọng lực P
+ Lực căng của sợi dây: T
C1:
* Các lực tác dụng lên quả bóng:
+ Lực n©ng của mặt sân: Q
+ Trọng lực P
A
B
H·y biĨu diƠn c¸c cỈp lùc trªn b»ng vÐc t¬ lùc?
Q
A
1N
P
C1:
BÀI 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC – QUÁN TÍNH
I- LỰC CÂN BẰNG
1- Hai lực cân bằng là gì?
C
Q
P
5N
C¸c cỈp lùc trªn cã cùng điểm đặt, cïng phương,
cïng cường độ nh ng ngïc chiều.
nhËn xÐt:
P
0,5N
T
B
KÕt ln 1:
-Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc cïng ®iĨm ®Ỉt , cã cïng ph
¬ng, cïng c êng ®é nh ng ng ỵc chiỊu nhau.
-Hai lùc c©n b»ng t¸c dơng lªn vËt ®ang ®øng yªn th×
®øng yªn m·i m·i.
C¸c cÆp lùc sau ®©y cã ph¶i lµ c¸c cÆp
lùc c©n b»ng kh«ng? v× sao?
F1
F1
F1
F2
F2
F2
H.a
O
H.b
O
O
O
H.c
2.T¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn vËt ®ang chuyÓn
®éng
a) Dù ®o¸n:
VËt tiÕp tôc chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu
b) ThÝ nghiÖm kiÓm tra
m¸y A Tót
A
B
K
A
/
A
B
K
A
/
A
B
K
C2: Tại sao quả cân A ban đầu đứng yên ?
C2: Vì quả cân A ( lúc đầu ) chòu tác dụng
của các lực cân bằng.
Ta có: P
A
= P
B
( v× qu¶ c©n A gièng hƯt qu¶
c©n B)
T = P
B
( vì dây không dãn)
=> P
A
= T ( quả cân A chòu tác dụng
của hai lực cân bằng ).
P
A
P
B
T
C3: Đặt thêm một vật nặng A’ lên
quả cân A. Tại sao quả cân A cùng
với A’ sẽ chuyển động nhanh dần
C3: Vì quả cân A chòu tác dụng
của các lực không cân bằng.
(P
A
+ P
A
’
) Lín h¬n T
P
A
/
P
A
/
A
/
A
P
A
T
P
B
B
P
A’
C4: Khi quả cân chuyển động qua
lỗ K thì vật nặng A’ bò giữ lại .
Lúc này quả cân A còn chòu tác
dụng của những lực nào?
C4: Quả cân A chòu tác dụng các lực:
trọng lực P
A
và lực căng dây T.
C©n b»ng víi nhau
C5: Hãy đo quãng đường đi được của quả
cân A sau mỗi khoảng thời gian 2 giây, ghi
vào bảng 5.1 và tính vận tốc của A.
Thời
gian t(s)
Quãng
đường
s(cm)
Vận tốc
v (cm/s)
t
1
= 2 (s) s
1
=
t
2
= 2 (s) s
2
=
t
3
= 2 (s) s
3
=
K
Các b ớc tiến hành thí nghiệm
B ớc 1: Điều chỉnh quả nặng A đi vào giữa lỗ K
B ớc2: Đặt gia trọng A
/
vào vị trí lỗ K
B ớc 3: Kéo quả nặng B từ từ đi xuống vị trí dừng ở d ới cùng
B ớc 4: Sau khi hệ thống cân bằng, bật máy gõ nhịp, buông quả
nặng B ra . Vật A đi Xuống vật B đi lên
B ớc 5: Quả nặng A sau khi đi qua lỗ K đánh dấu quãng
đ ờng đi sau mỗi nhịp gõ là 2 giây rồi tính vận tốc trên đoạn đó.
A
B
K
D
E
G
F
C
A
/
NhËn xÐt:
Quả cân A chuyển động th¼ng đều.
•
Kết luận 2:
•
Một vật đang chuyển động, nếu chòu tác
dụng của hai lực cân bằng thì tiếp tục chuyển
động thẳng đều.
II- QUAÙN TÍNH:
1-NhËn xÐt :
Khi cã lùc t¸c dông, vËt kh«ng thÓ thay ®æi vËn
tèc ®ét ngét ® îc v× mäi vËt ®Òu cã qu¸n tÝnh.
2.Vn dng:
C6. Nu bt cht y xe v phớa trc, bỳp bờ
s ngó v phớa no? Ti sao?
-Bỳp bờ s ngó v phớa sau.
- Vì khi xe chuyển động, chân của búp bê chuyển
động theo. Thân và đầu búp bê do quán tính ch a kịp
chuyển động. Vì vậy búp bê ngã về phía sau.
C7.Xe v bỳp bờ ang chuyn ng, nu xe
bt cht dng li, bỳp bờ s ngó v phớa
no? Ti sao?
-Bỳp bờ s ngó v phớa trc.
- Khi xe dừng lại, chân của búp bê dừng lại theo. Thân
và đầu búp bê do quán tính ch a kịp dừng. Vì vậy búp bê
ngã về phía tr ớc.
C8: Hãy dùng khái niệm quán tính để giải thích các hiện tượng sau:
a) Khi ôtô đột ngột rẽ phải, hành khách trên xe bò nghiêng về
phía trái.
a) Khi ¤ t« ®ét ngét rÏ ph¶i, do qu¸n tÝnh, hµnh kh¸ch kh«ng thĨ ®ỉi h
íng chun ®éng ngay mµ tiÕp tơc chun ®éng theo h íng cò nªn bÞ
nghiªng ng êi sang tr¸i.
b) Khi nhảy từ bậc cao xuống, chân ta bò gập lại.b) Khi chạm đất, chân bò dừng lại ngay. Do quán tính, thân
người chưa kòp dừng lại. Vì vậy chân bò gập lại.
c) Bút tắc mực, ta vẩy mạnh, bút lại có thể viết tiếp được.
c) Cuối quá trình vẩy, bút dừng lại ®ét ngét, do quán tính mực
trong bút chưa dừng lại. Vì vậy mực ra ngòi, vµ viết tiếp được.
d) Khi cán búa lỏng, có thể làm chặt bằng cách gõ mạnh đuôi
cán xuống đất.
d) Khi đuôi búa chạm đất, cán búa ®ét ngét dừng lại, do quán
tính, búa tiếp tục chuyển động ăn sâu vào cán. Nhờ đó cán búa
được tra chắc hơn.
e) Đặt một cốc nước lên tờ giấy mỏng. Giật nhanh tờ giấy ra
khỏi đáy cốc thì cốc vẫn đứng yên.
e) Khi ta giật nhanh tờ giấy thì giấy ®ét ngét chuyển động theo
tay ta. Do quán tính mà cốc chưa kòp chuyển động. Nên cốc vẫn
đứng yên.
Ghi nhớ:
*Hai l c cân b ng l 2 l c cùng t lên m t v t, có c ng ự ằ à ự đặ ộ ậ ườ
b ng nhau, ph ng n m trên m t ng th ng, độ ằ ươ ằ ộ đườ ẳ
chi u ng c nhau.ề ượ
*D i tác d ng c a các l c cân b ng,m t v t ang ng ướ ụ ủ ự ằ ộ ậ đ đứ
yên s ti p t c ng yên; ang chuy n ng s ti p ẽ ế ụ đứ đ ể độ ẽ ế
t c chuy n ng th ng u. Chuy n ng n y c ụ ể độ ẳ đề ể độ à đượ
g i l chuy n ng theo quán tính.ọ à ể độ
*Khi có l c tác d ng, m i v t không th thay i ự ụ ọ ậ ể đổ
v n t c t ng t c vì có quán tính. ậ ố độ ộ đượ
Package - Lesson\Lesson.exe
Xin chân thành cảm ơn
QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
ĐÃ THAM DỰÏ TIẾT HỌC!