bài giảng tác gia nguyễn đình chiểu
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.12 MB, 17 trang )
Tác gia
Nguyễn Đình Chiểu
I. CUỘC ĐỜI
-
Nguyễn Đình Chiểu
(1822 - 1888) tự Mạnh
Trạch, hiệu Trọng Phủ,
Hối Trai.
-
Quê: thành Gia Định.
-
Xuất thân: gia đình nhà
Nho nghèo.
- Cuộc đời:
Năm 1849, sắp tham dự kì thi Hương thì được tin
mẹ mất
bỏ thi về chịu tang mẹ
bệnh nặng,
khóc thương mẹ
bị mù
Về Gia Định dạy học, bốc thuốc, sáng tác văn
chương.
Khi thực dân Pháp xâm lược:
+ Bất hợp tác với giặc.
+ Bàn mưu tính kế đánh giặc cùng các nghĩa
quân.
Năm 1888: ông qua đời trong sự thương tiếc của
nhân dân Ba Tri (Bến Tre) và Nam Bộ.
Nguyễn Đình Chiểu là
một nhà nho tiết tháo,
là tấm gương trong
sáng, cao đẹp về nhân
cách, nghị lực và ý
chí, về lòng yêu nước,
thương dân và thái độ
kiên trung, bất khuất
trước kẻ thù.
Em có nhận xét
gì về cuộc đời
của tác gia
Nguyễn Đình
Chiểu
II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC
1. Các tác phẩm chính:
-
Sáng tác chủ yếu bằng chữ Nôm.
-
Sự nghiệp sáng tác được chia thành hai giai đoạn:
+ Trước khi thực dân Pháp xâm lược: ông viết hai truyện
thơ dài: Truyện Lục Vân Tiên và Dương Từ - Hà Mậu
=> nhằm mục đích truyền bá đạo lí làm người.
+ Sau khi thực dân Pháp xâm lược: thơ văn NĐC là lá cờ
đầu của văn thơ yêu nước chống thực dân Pháp nửa
cuối thế kỉ XIX với những tác phẩm xuất sắc về cả nội
dung tư tưởng, tình cảm và nghệ thuật như : Chạy giặc;
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, văn tế Trương Định
Sự nghiệp sáng tác của
Nguyễn Đình Chiểu được
chia thành mấy giai
đoạn?
2. Nội dung thơ văn
Thơ văn
Nguyễn Đình Chiểu
Lí tưởng
đạo đức,
nhân nghĩa
Lòng yêu
nước,
thương
dân
Thảo luận nhóm
Nhóm 1
Lí tưởng đạo đức
nhân nghĩa
-
Nguồn gốc
-
Mục đích sáng tác.
-
Hình mẫu nhân
vật.
-
Các tác phẩm tiêu
biểu
Nhóm 2
Lòng yêu nước,
thương dân
-
Nguồn gốc
-
Nội dung.
-
Giá trị.
-
Các tác phẩm tiêu
biểu
* Lí tưởng đạo đức nhân nghĩa.
- Bắt nguồn từ tinh thần nhân nghĩa của đạo
Nho nhưng đậm đà tính nhân dân và truyền
thống dân tộc.
-
Mục đích sáng tác: truyền dạy những bài học
đạo làm người chân chính.
-
Các nhân vật là những con người sống nhân
hậu, thủy chung, biết giữ gìn nhân cách ngay
thẳng, cao cả, dám đấu tranh và có đủ sức
mạnh để chiến thắng những thế lực bạo tàn,
cứu nhân độ thế.
- Các tác phẩm: Lục Vân Tiên, Dương Từ - Hà
Mậu…
Ví dụ
-
Nhớ câu kiến ngãi bất vi
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.
-
Trai thời trung hiếu làm đầu
Gái thời tiết hạnh làm câu trau mình.
- Làm người cho biết nghĩa sâu
Gặp cơn hoạn nạn cùng nhau cho tròn”
* Lòng yêu nước thương dân
-
Xuất phát từ không khí của thời đại và tấm lòng yêu
nước thương dân sâu sắc của Đồ Chiểu.
-
Nội dung:
+ Tố cáo tội ác của giặc.
+ Ngợi ca các sĩ phu yêu nước và các phong trào
khởi nghĩa nông dân.
- Giá trị: ghi lại chân thực một thời kì đau thương của
đất nước, khích lệ lòng căm thù giặc và ý chí cứu
nước của nhân dân ta, đồng thời biểu dương những
anh hùng nghĩa sĩ đã chiến đấu, hi sinh vì tổ quốc
- Các tác phẩm: Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần
Giuộc, Văn tế nghĩa sĩ trận vong lục tỉnh, Văn tế
Trương Định…
Tiểu kết:
Ngòi bút Nguyễn Đình Chiểu đã suốt đời chiến
đấu không mệt mỏi cho đạo đức, chính nghĩa,
cho độc lập tự do của dân tộc.
“Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà”
3. Nghệ thuật thơ văn
- Thơ văn đậm đà sắc thái Nam Bộ.
- Thơ văn trữ tình đạo đức có đóng góp
quan trọng trong nền VH VN.
- Lối thơ mang màu sắc diễn xướng trong
văn học dân gian.
NĐC là nhà thơ lớn của dân tộc VN vào cuối thế
kỉ XIX. Thơ văn ông là bài ca về đạo đức nhân
nghĩa; là tiếng nói yêu nước cất lên từ cuộc
sống và chiến đấu của nhân dân thời kì đầu
chống thực dân Pháp xâm lược. Cuộc đời và
sự nghiệp thơ văn của ông mãi mãi là bài học
quý giá cho thế hệ sau về nhân cách, ý chí và
nghị lực , lòng yêu nước thương dân và thái độ
bất khuất trước kẻ thù
Dặn dò
•
Học bài cũ:
-
Nắm được những nét chính trong tiểu sử
tác gia NĐC.
-
Nội dung và nghệ thuật thơ văn NĐC.
•
Chuẩn bị bài mới: Thực hành thành
ngữ, điển cố.
-
Nêu khái niệm: thành ngữ, điển cố? Lấy
3 ví dụ minh họa.
-
Làm bài tập SGK.
