môn học hợp đồng dân sự và trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng bài tập tháng thứ bảy bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (930.49 KB, 25 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH</b>

<b>MÔN HỌC: HỢP ĐỒNG DÂN SỰ VÀ TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNG </b>

<b>BÀI TẬP THÁNG THỨ BẢY: BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNG</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>Buổi thảo luận thứ bảy: Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng (Phần cụ thể)</b>

<b>Vấn đề 1: Bồi thường thiệt hại do con chưa thành niên gây ra...4Tóm tắt Bản án số 19/2012/DSST ngày 12/6/2012 của Tòa ánnhân dân huyện...4Cưm’Gar tỉnh Đắk Lắk...41. Khi nào cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con chưa thành niên gây ra? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời...4</b>

 <b>Đối với tình huống...52. Tịa án có thể buộc cha mẹ của Hùng bồi thường cho anh Bình thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời...53. Tịa án có thể buộc cha mẹ Hùng bồi thường cho anh Bình giá trị chiếc đồng hồ và chiếc xe đạp không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời và cho biết hướng giải quyết trong thực tiễn xét xử đối với hoàn cảnh tương tự...54. Tịa án có thể buộc cha mẹ Hùng nộp ngân sách nhà nước khoản tiền 7 triệu đồng mà Hùng có được do lấy trộm tài sản trong chợ không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời và cho biết hướng giải quyết trong thực tiễn xét xử đốivới hồn cảnh tương tự...55. Tịa án có thể buộc Hùng và cha mẹ cùng bồi thường cho anh Bình không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời và cho biết hướng giải quyết trong thực tiễn xét xử.</b>

 <b>Đối với Bản án số 19...66. Theo Tòa án, cha mẹ ly hơn có ảnh hưởng tới việc xác định người phải chịu trách nhiệm bồi thường không? Cuối cùng, Tòa án đã buộc ai phải bồi thường thiệt hại...67. Suy nghĩ của anh/chị về hướng giải quyết trên của Tịa án (từ góc độ văn bản cũng như so sánh pháp luật)...6Vấn đề 2: Bồi thường thiệt hại do người làm cơng gây ra. . .7Tóm tắt Bản án số 285/2009/HSPT ngày 23/12/2009 của Tòa </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>1. Vì sao đã có quy định của Điều 584 mà BLDS 2015 cịn có thêm quy định của Điều 600?...82. Khả năng quy trách nhiệm liên đới bồi thường giữa người làm công và người sử dụng người làm cơng trong một hệ thống pháp luật nước ngồi...9</b>

 <b>Đối với Bản án số 285...93. Đoạn nào của bản án cho thấy Tòa án đã áp dụng các quy định về bồi thường thiệt hại do người làm công gây ra?...94. Trên cơ sở Điều 600, cho biết các điều kiện để áp dụng các quy định về bồi thường thiệt hại do người làm công gây ra...105. Suy nghĩ của anh/chị về việc Tòa án vận dụng Điều 622BLDS 2005 (nay là Điều 600 BLDS 2015) để buộc Cơng ty Hồng Long bồi thường (đánh giá từng điều kiện nêu ở câu hỏi trên đối với vụ việc được bình luận)...106. Nếu ơng Hùng khơng làm việc cho Cơng ty Hồng Longvà xe là của ơng...11Hùng thì ơng Hùng có phải bồi thường khơng? Vì sao?...117. Đoạn nào của bản án cho thấy, theo Tịa án, ơng Hùng không phải thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho người bị thiệt hại?...118. Suy nghĩ của anh/chị về hướng giải quyết trên của Tòa án liên quan đến trách nhiệm của ông Hùng đối với người bị thiệt hại...119. Cho biết suy nghĩ của anh/chị về khả năng người bị thiệt hại được yêu cầu trực tiếp ông Hùng bồi thường....12</b>

 <b>Đối với Bản án số 05...1210. Lỗi của người làm công trong Điều 622 BLDS 2005 (nay là Điều 600 BLDS...122015) cần được hiểu như thế nào? Vì sao?...1211. Theo Tịa án, ơng B có lỗi theo Điều 622 BLDS 2005 (nay là Điều 600 BLDS 2015) khơng? Vì sao?...1312. Theo Tịa án, ơng A có được u cầu ông B hoàn trả tiền đã bồi thường cho người bị hại không? Đoạn nào của bản án cho câu trả lời...1313. Suy nghĩ của anh/chị về hướng giải quyết trên của Tịa án liên quan đến trách nhiệm hồn trả của ơng B (về căn cứ hồn trả cũng như mức hoàn trả)...14Vấn đề 3: Bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra...14</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>Tóm tắt Bản án số 23/2017/DS-ST ngày 08/5/2017 của Toà án nhân dân huyện Đầm Dơi tỉnh Cà Mau...14</b>

<b>1. Quy định nào của BLDS sử dụng thuật ngữ “súc vật”?5. Đoạn nào của bản án cho thấy Tòa án đã vận dụng các quy định về bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra?...166. Suy nghĩ của anh/chị về việc Toà án áp dụng các quy định về bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra...167. Những điểm mới của BLDS 2015 so với BLDS 2005 về lỗi của người bị thiệt hại...168. Suy nghĩ của anh chị về việc Tồ án xác định bà Nga cólỗi trong việc lợn nhà bà Nga bị xâm hại?...179. Việc Tồ án khơng buộc ơng Nhà bồi thường tồn bộ thiệt hại cho bà Nga có thuyết phục khơng? Vì sao?...17TÀI LIỆU THAM KHẢO...18</b>

<b>Too long to read onyour phone? Save</b>

to read later on your computer

Save to a Studylist

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>Buổi thảo luận thứ bảy: Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng (Phần cụ thể)</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>Vấn đề 1: Bồi thường thiệt hại do con chưa thành niên gây ra </b>

<b>Tóm tắt Bản án số 19/2012/DSST ngày 12/6/2012 của Tịa ánnhân dân huyện </b>

Về chủ thể tranh chấp: + Nguyên đơn: bà Nguyễn Thị Nam; + Bị đơn: bà Nguyễn Thị Thêm.

Về vấn đề tranh chấp: tranh chấp bồi thường thiệt hại về sức khỏe.

Về lý do tranh chấp:

- Cháu Mai Công Hậu – con của bà Nguyễn Thị Thêm đã điều khiển xe máy và đâm vào xe máy do bà Nguyễn Thị Nam. Hậu quả là bà Nam đã bị đa thương, gãy xương đùi phải, tỷ lệ thương tích là 30% sức khỏe. Theo kết quả xác định lỗi gây ra tai nạn cho bà Nam thuộc về cháu Hậu.

- Vào thời điểm gây tai nạn cháu Hậu chưa đủ 16 tuổi là người chưa thành niên và khơng có tài sản riêng nên cần buộc cha, mẹ của cháu Hậu phải bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên bà Nguyễn Thị Thêm đã ly hôn với ba của cháu Hậu – ông Mai Văn Thụ. Bà Thêm cho rằng cháu Hậu được giao cho ông Thụ trực tiếp nuôi dưỡng nên trách nhiệm bồi thường thiệt hại là của ơng Thụ. Ơng Thụ lại cho rằng tại thời điểm gây thiệt hại, cháu đang ở với mẹ nên bà Thêm phải có trách nhiệm chính trong việc bồi thường thiệt hại cho bà Nam.

Về quyết định của Tòa án: Tịa án nhận định việc ly hơn giữa hai vợ chồng không làm chấm dứt nghĩa vụ của cha, mẹ đối với con chung. Nên ông Thụ và bà Thêm phải có nghĩa vụ liên đới bồi thường thiệt hại về sức khỏe cho bà Nguyễn Thị Nam.

<b>1. Khi nào cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con chưa thành niên gây ra? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời. </b>

Những trường hợp cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con gây ra.

Con chưa thành niên.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

CSPL: Điều 586 BLDS 2015.

“ Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà cịn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần cịn thiếu, trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật này.

Con đã thành niên mà mất năng lực hành vi dân sự. “ CSPL: Điều 586 và khoản 3 Điều 599 BLDS 2015

“ Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng tài sản của người được giám hộ để bồi thường; nếu người được giám hộ khơng có tài sản hoặc khơng đủ tài sản để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu người giám hộ chứng minh được mình khơng có lỗi trong việc giám hộ thì khơng phải lấy tài sản của mình để bồi thường.”

<b>Đối với tình huống </b>

<b>2. Tịa án có thể buộc cha mẹ của Hùng bồi thường cho anh Bình thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời. </b>

CSPL: khoản 1 Điều 584 BLDS 2015 và khoản 2 Điều 590 BLDS 2015.

Tồ án có thể buộc cha mẹ của Hùng bồi thường cho anh Bình thiệt hại do sức khoẻ bị xâm phạm.

Vì: Hùng năm nay 16 tuổi đánh anh Bình bị thương và tổng thiệt hại là 10 triệu, căn cứ theo khoản 1 Điều 584 BLDS 2015, khoản 2 Điều 590 BLDS thì Hùng có nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại đã gây ra cho anh Bình. Tuy nhiên hiện nay, Hùng khơng có bất kì tài sản nào nên cha mẹ của Hùng có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do Hùng gây ra cho anh Bình.

<b>3. Tịa án có thể buộc cha mẹ Hùng bồi thường cho anh Bình giá trị chiếc đồng hồ và chiếc xe đạp không? Nêu </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>cơ sở pháp lý khi trả lời và cho biết hướng giải quyết trong thực tiễn xét xử đối với hoàn cảnh tương tự. </b>

CSPL: khoản 1 Điều 584 BLDS 2015; khoản 2 Điều 586 BLDS 2015 và Điều 589 BLDS 2015.

Chiếc đồng hồ có thể được bồi thường vì nó rơi vào trường hợp tài sản bị mất theo khoản 1 Điều 589 BLDS 2015. Do vậy hành vi xâm phạm tài sản gây thiệt hại phải bồi thường theo khoản 1 Điều 584 BLDS 2015, nhưng vì Hùng mới 16 tuổi nên phải lấy tài sản của cha mẹ Hùng phải bù đắp.

Còn chiếc xe đạp hiện đang gửi ở nhà bạn Hùng nên vẫn có thể trả lại được nên vẫn không thuộc trường hợp tài sản bị xâm phạm.

Trong thực tế, vẫn có các bản án xét xử tương tự. Ví dụ: bản án số 19/2012?DSST ngày 12/06/2012 của TAND huyện Cư M’gar cũng theo hướng buộc cha mẹ phải bồi thường cho những sai phạm mà người con trai tên Hậu chưa đủ 16 tuổi gây ra.

<b>4. Tịa án có thể buộc cha mẹ Hùng nộp ngân sách nhà nước khoản tiền 7 triệu đồng mà Hùng có được do lấy trộm tài sản trong chợ không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời và cho biết hướng giải quyết trong thực tiễn xétxử đối với hoàn cảnh tương tự. </b>

CSPL: khoản 1 Điều 584 BLDS 2015.

Tồ án khơng thể buộc cha mẹ Hùng phải nộp ngân sách nhà nước. Việc nộp ngân sách cho Nhà nước là vượt q những điều luật có nêu và đó khơng phải là trường hợp mà cha mẹ phải thay con cái thực hiện bồi thường.

Trong thực tế đã từng tồn tại những trường hợp tương tự, trong Quyết định số 04/HĐTP – HS nêu ở câu 3, theo Hội đồng thẩm phán: Toà án các cấp buộc bố mẹ bị cáo nộp số tiền 5.570.000 đồng do bị cáo chiếm hưởng từ việc bán tài sản trộm cắp là không đúng theo quy định của pháp luật.”

<b>5. Tịa án có thể buộc Hùng và cha mẹ cùng bồi thường cho anh Bình khơng? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời và cho biết hướng giải quyết trong thực tiễn xét xử. </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

CSPL: khoản 2 Điều 586 BLDS 2015.

Toà có thể buộc cha mẹ Hùng và Hùng bồi thường cho anh Bình nếu tổng tài sản của Hùng không đủ để bồi thường cho anh Hùng.

Đối chiếu với bản án đã có tương tự: bản án số 19/2012?DSST ngày 12/06/2012 của TAND huyện Cư M’gar cũng theo hướng buộc cha mẹ phải bồi thường cho những sai phạm mà người con trai tên Hậu chưa đủ 16 tuổi gây ra, và ông Thụ và bà Thêm bồi thường thiệt hại cho bà Nam là phù hợp với quy định của pháp luật.

Theo tơi, Tồ án giải quyết như vậy là vơ cùng hợp lý nhằm để bảo đảm quyền lợi cho bên bị hại và cũng làm tăng thêm sự có trách nhiệm của cha mẹ đối với con cái của mình.

<b>6. Theo Tịa án, cha mẹ ly hơn có ảnh hưởng tới việc xác định người phải chịu trách nhiệm bồi thường không? Cuối cùng, Tòa án đã buộc ai phải bồi thường thiệt hại.</b>

Theo Tịa án, cha mẹ ly hơn khơng có ảnh hưởng đến việc xác đinh người phỉa chịu bồi thường vì việc ly hơn giữa hai vợ chồng không làm chấm dứt nghĩa vụ của cha, mẹ đối với con chung.

Cuối cùng, Tòa án buộc ông Thụ và bà Thêm phải có nghĩa vụ liên đới bồi thường thiệt hại về sức khỏe cho bà Nguyễn Thị Nam.

<b>7. Suy nghĩ của anh/chị về hướng giải quyết trên của Tịa án (từ góc độ văn bản cũng như so sánh pháp luật). </b>

Hướng giải quyết của Tịa án hồn tồn phù hợp với pháp luật hiện hành lúc xảy ra vụ việc trên, có nghĩa là thời điểm BLDS 2005 có hiệu lực. Pháp luật dân sự không đưa ra quy định cụ thể về việc phát sinh trách nhiệm bồi thường của cha mẹ với điều kiện là con phải sống cùng cha mẹTòa án đã áp dụng trên cơ sở Điều 606, do vậy cha mẹ phải bồi thường thiệt hại ngay cả khi con không ở hay sống cùng cha mẹ.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>Vấn đề 2: Bồi thường thiệt hại do người làm công gây raTóm tắt Bản án số 285/2009/HSPT ngày 23/12/2009 của Tịa án nhân dân tỉnh Bình Định.</b>

Về chủ thể tranh chấp:

+ Người đại diện hợp pháp của người bị hại: Chị Nguyễn Thị Thu Thủy;

+ Bị cáo kháng cáo, bị kháng cao: Cao Chí Hùng.

Về lý do tranh chấp: Bị cáo Cao Chí Hùng đã điều khiển ô tô của công ty TNHH vận tải Hoàng Long lấn sang phần đường bên trái nên đã tông vào anh Trần Ngọc Hải khiến anh chết tại chỗ. Bị cáo và Công ty đã bồi thường cho gia đình anh Hải 40.000.000 đồng.

Về quyết định của Tịa án:

- Bản án sơ thẩm xử phạt ơng Hùng 9 tháng tù, buộc công ty TNHH bồi thường chị Thủy 20.500.000 đồng và cấp dưỡng cháu Huy mỗi tháng 350.000 đồng cho đến khi cháu Huy tròn 18 tuổi.

- Tại Bản án phúc thẩm, Tòa án không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của cơng ty vì xe bị cáo Hùng điều khiển là của cơng ty nên cơng ty có trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Do đó Tịa phúc thẩm tuyên xử phạt bị cáo 6 tháng tù, buộc công ty TNHH vận tải Hoàng Long bồi thường thêm 20.500.000 đồng và cấp dưỡng cho cháu Huy mỗi tháng 360.000 đồng cho đến khi cháu đủ 18 tuổi.

Về chủ thể tranh chấp: + Nguyên đơn: Nguyễn Văn A; + Bị đơn: Nguyễn Văn B. + Bên thứ ba: Bùi Xuân C.

Về lý do tranh chấp:

- B là người làm công, trong lúc làm việc đã gây thương tích cho C.

- A phải bồi thường cho C.

- A đòi B trả lại khoản tiền đã bồi thường cho C.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Về quyết định của Tòa án:

- A bồi thường khoản tiền 165.647.678 đồng cho C. - B phải hoàn trả lại cho A khoản tiền 165.647.500 đồng.

Khoản 1 Điều 584 BLDS 2015: “Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác”.

Điều 600 BLDS 2015: “Cá nhân, pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người làm công, người học nghề gây ra trong khi thực hiện cơng việc được giao và có quyền u cầu người làm cơng, người học nghề có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật”.

Về nguyên tắc bồi thường thiệt hại, nguyên tắc chung là được quy định tại Khoản 1 Điều 584 BLDS 2015. Khi xét đến trường hợp cụ thể thì Điều 600 BLDS 2015 là một chế định đặc thù về việc bồi thường thiệt hại do người làm công, người học nghề gây ra.

Xét về chủ thể chịu trách nhiệm bồi thường, người nào trực tiếp gây thiệt hại cho người khác thì có nghĩa vụ bồi thường theo Khoản 1 Điều 584 BLDS 2015. Điều 600 lại quy định chủ thể là cá nhân, pháp nhân giao việc cho người gây thiệt hại có trách nhiệm phải bồi thường, theo đó người bồi thường không phải là người trực tiếp gây ra thiệt hại mà là chủ thể sử dụng lao động. Quy định như vậy là hợp lý. Người sử dụng lao động khi thuê mướn lao động phải có trách nhiệm quản lý, đảm bảo hạn chế thiệt hại xảy ra. Khi người làm cơng, người học nghề gây thiệt hại thì trách nhiệm thuộc về người th mướn họ vì đã khơng quản lý tốt dẫn đến thiệt hại xảy ra.

Xét về khả năng bồi thường, chủ thể sử dụng lao động có điều kiện tài chính tốt hơn người lao động nên việc quy

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

định như vậy sẽ giúp người bị thiệt hại dễ u cầu bồi thường hơn. Điều đó khơng đồng nghĩa với việc người làm công, người học việc mà gây thiệt hại khơng cịn nghĩa vụ gì đối với bên bị hại bởi vì Điều 600 cịn quy định người sử dụng lao động có quyền “yêu cầu người làm cơng, người học nghề có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền" sau đó. Quy định của Điều 600 tạo điều kiện tốt hơn cho người bị hại trong việc yêu cầu bồi thường đồng thời xét đến trách nhiệm của người sử dụng người làm công.

Lý do pháp nhân phải bồi thường thiệt hại:

- Pháp nhân có nghĩa vụ quản lý người của pháp nhân.

- Khí người của pháp nhân làm việc cho pháp nhân, tức là đem lại lợi ích cho pháp nhân thì đồng thời pháp nhân cũng phải chịu sự rủi ro tương ứng.

- Pháp nhân có năng lực tài chính tốt hơn người của pháp nhân nên truy cứu trách nhiệm của pháp nhân sẽ bảo vệ quyền lợi của người bị thiệt hại tốt hơn.

<b>2. Khả năng quy trách nhiệm liên đới bồi thường giữa người làm công và người sử dụng người làm công trong một hệ thống pháp luật nước ngồi. </b>

Theo hệ thống thơng luật của Anh: "Trong án lệ Lister v Ronford Ice & Cold Storage (1957), Tòa án của Anh (House of Lords) theo hướng người sử dụng người làm cơng có thể yêu cầu bồi hoàn (toàn bộ thiệt hại đã được thực hiện đối với người khởi kiện) nếu thiệt hại gây ra do hành vi vi phạm hợp đồng của người làm công (trong trường hợp này, vi phạm nghĩa vụ ngầm định là phải ứng xử một cách hợp lý" . Người <small>1</small> sử dụng người làm công đã bồi thường cho người bị thiệt hại. Sau đó, người này yêu cầu người làm cơng hồn trả một khoản tiền như một cách u cầu người làm cơng phải có trách nhiệm gánh chịu một phần trách nhiệm trong việc bồi thường thiệt hại.

<small>1</small> E. Finch and S. Fafinski: Tort law, NXB. Pearson, 2013, tr. 82.

</div>