T R Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C KINH TẾ Q U Ố C

DÂN

KHOA NGÂN HÀNG - TÀI CHÍNH
NÊU
Chủ b i ê n : P G S . T S . P h a n T h ị T h u H à

NGÂN HÀNG

T

H

Ư

Ơ

N

G

NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC KINH TẾ Q U Ố C DÂN

M

Ạ

I

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




T R Ư Ờ N G ĐẠI HỌC KINH T Ế Q U Ố C

DÂN

KHOA NGAN HÀNG - TÀI CHÍNH

C h ủ b i ê n : PGS.TS. PHAN THỊ T H U HÀ

N

G

Â

N

H

À

N

G

T


H

Ư

Ơ

N

G

M

Ạ

I

WỔ«S.KtpĩỂEQĨ.KD
P H O N G

M Ư Ợ N

N H À X U Ấ T BẢN ĐẠI H Ọ C KINH T Ể Q U Ố C DÂN
HA N Ộ I - 2 0 0 7

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN





Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




t ó t

"Ỵghiên
Ị % /
JL
khoa

•

cứu

cần

thiết.

đáp

ứng

Ngân

hàng

và xin giới


thiệu

H

ờ

m

về Ngân

hàng

và hoạt

Đỏ củng

là u

cầu

của

này,

chúng

tơi,

trường


Đại

đọc cuốn

sách

u

- Tài

cầu

chính

bạn

nhiều
những

học Kinh

là

đọc.

rát

Nham

giáo


viên

của

tế Quốc

dân,

viết

Sách gồm
12 chương,
trình
bày các vấn đề cơ bỗn về quỗn
nghiệp
vụ của Ngân
hàng thương
mại. Cuối mỗi chương
đều

trị và
có câu

tập

bỗn của chương.

Tham


• PGS.TS.
VU, IX, XI,

nhỏ
gia

Phan

Thi

Thu

Nguyễn

Thị

Cuốn

được

viết dựa

sách
viết

về Ngân

đơ và thực

tiễn


hoạt

nội dung

cơ

có:

Hà viết các chương:

tơi xin

- Tài

chính

Thu

tính

ì, li,

báu

và động

Tuy

vây,


nhiều

việc tiếp

HI, IV,

đại,

thành

thương

V,

VI,

tế Quốc

tơi trong

X.

Lọc nhiều

như

chính

mại


Việt

đối với bạn

ơn các thầy,

học Kinh

chúng

củng

vừa dễ hiểu

cỗm

Đại

viên

hàng

vin,

có chọn

thu

mại,


của Ngân

trường

q

viết các chương

thương

hiện

chăn

Thỗo

trên

hàng

động

vừa mang

Chúng
kiến

đọc ơn lại những


biên soạn gồm

- PGS.TS.

nội dung

bạn

hàng

x u

và tài liệu

hàng

đế giúp

Ngân

hàng

mai.

số bài

bạn

ngân


thương

hỏi và một

cùng

động

quá

sách

sách,

chê

Nam

nên

đọc.

cô giáo

khoa

Ngăn

dân


đã góp

trình

biên

soạn

những

cuốn

ý

cịn

đang

được

sách.
tranh
chắn
tinh

luận.

Bên

vấn


cạnh

đê trong
những

vấn

cuốn

đề mới,

bạn

đọc

sẽ phát

hiện

ra những

thần

cầu

thị,

chân


thành

bạn dóc đế cuốn

xin

sách

xuất

bỗn

sách

cỗm

lần sau

hiện
những

khiếm

nội dung

khuyết.

ơn mọi
được


vẫn

ý kiến

hồn

thiện

Hà Nội,

tháng

hay,
tơi,

Chúng
đóng

góp

chác
với
của

hơn.
OI năm

2007

CÁC TÁC GIẢ


3
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




Chương

ì

TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG
VÀ CÁC DỊCH VỤ NGÂN HÀNG

Ngân hàng là một trong các tổ chồc tài chính quan trọng nhất
c ủ a n ề n k i n h t ế . N g â n h à n g bao g ồ m n h i ề u l o ạ i t u y t h u ộ c v à o sự
p h á t t r i ể n của n ề n k i n h t ế nói chung và h ệ t h ố n g t à i c h í n h nói riêng,
trong đó n g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i thường chiếm tỷ t r ọ n g lớn n h ấ t về
qui m ô tài sản, t h ị p h ầ n và số lượng các n g â n h à n g . T r o n g c h ư ơ n g
n à y , c h ú n g t a sẽ n g h i ê n c ồ u v ê q u á t r ì n h h ì n h t h à n h v à p h á t t r i ê n
của n g â n h à n g , chồc n ă n g v à vai trò của n g â n h à n g t r o n g n ề n k i n h
t ế h i ệ n n a y . B ê n c ạ n h m ô h ì n h lí t h u y ế t c h u n g , c h ú n g t a sẽ n g h i ê n
cồu t í n h đặc t h ù của n g â n h à n g V i ệ t Nam.
N g â n h à n g là t ổ chồc t h u h ú t t i ế t k i ệ m lớn n h ấ t t r o n g h ầ u h é t
m ọ i n ề n k i n h t ế . H à n g t r i ệ u c á n h â n , h ộ gia đ ì n h v à c á c d o a n h

nghiệp, các t ổ chồc k i n h t ế - xã hội đ ề u gửi t i ề n t ạ i n g â n h à n g . N g â n
h à n g đ ó n g v a i t r ò n g ư ờ i t h ủ q u ỹ cho t o à n x ã h ộ i . T h u n h ậ p t ừ n g â n
h à n g là n g u ồ n t h u n h ậ p quan t r ọ n g của n h i ề u h ộ gia đ ì n h .

Ngân

h à n g l à t ổ c h ồ c cho v a y c h ủ y ế u đ ố i v ớ i c á c d o a n h n g h i ệ p , c á n h â n ,
h ộ gia đ ì n h v à m ộ t p h ầ n đ ố i v ố i N h à nước ( t h à n h p h ố , tỉnh...)- Đ ố i
với các d o a n h n g h i ệ p , n g â n h à n g t h ư ờ n g là t ổ chồc c u n g cấp t í n d ụ n g
đ ể p h ụ c v ụ cho v i ệ c m u a

h à n g hoa d ự t r ữ h o ặ c x â y d ự n g n h à

máy,

mua s á m t r a n g t h i ế t bị. K h i doanh n g h i ệ p v à n g ư ờ i t i ê u d ù n g p h ả i
t h a n h t o á n cho c á c k h o ả n

mua

h à n g hoa v à d ị c h v ụ , h ọ t h ư ờ n g

sử

d ụ n g séc, uy n h i ệ m chi, t h ẻ t í n d ụ n g hay t à i k h o ả n đ i ệ n tử... V à k h i
họ cần t h ô n g t i n tài c h í n h hay lập k ế hoạch tài c h í n h , h ọ t h ư ờ n g đèn
cắc n g â n h à n g đ ể n h ậ n đ ư ợ c lòi t ư v ấ n . C á c k h o ả n t í n d ụ n g c ủ a n g â n
h à n g cho

Chính phụ


( t h ơ n g qua

mua

các c h ồ n g k h o á n của

Chinh

p h ủ ) là n g u ồ n Lài c h í n h q u a n t r ọ n g đ ể đ ầ u t ư p h á t t r i ể n .
N g â n h à n g là m ộ t t r o n g n h ữ n g tổ chồc t r u n g g i a n t à i c h í n h quan
t r ụ n g n h ấ t . N g â n h à n g t h ự c h i ệ n c á c c h í n h s á c h k i n h t ế , đ ặ c b i ệ t là
c h í n h s á c h t i ề n t ệ , vì v ậ y l à m ộ t k ê n h q u a n t r ọ n g t r o n g c h í n h s á c h
k i n h t ê c ủ a C h í n h p h ủ n h ằ m ô n đ ị n h k i n h t ê . V ớ i t ấ t cả n h ữ n g lý do

5
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




đó c h ú n g ta can

phai n g h i ê n cồu và h i ế u một cách cặn k ẽ về loại

h ì n h tỏ c h ú c n à y đ ẻ có t h ê v ậ n h à n h và. q u ả n lí n ó có h i ệ u q u ả .
1. L ị c h s ử h ì n h t h à n h v à p h á t t r i ể n c ủ a n g â n
1.1. Lích

sử hình


hàng

thành

L ị c h sử h ì n h t h à n h v à p h á t t r i ể n c ủ a n g â n h à n g g ắ n l i ề n v ớ i l ị c h
;U p h á t t r i ể n c ủ a n ề n s ả n x u ấ t h à n g hoa. Q u á t r ì n h p h á t t r i ể n k i n h
tỏ là đ i ê u k i ệ n v à đ ò i h ỏ i sự p h á t t r i ể n c ủ a n g â n h à n g ; đ è n l ư ợ t
m ì n h , sự p h á t t r i ể n c ủ a h ệ t h ố n g n g â n h à n g t r ở t h à n h đ ộ n g lực t h ú c
đáy p h á t t r i ề n k i n h tê.
N g h ề n g â n h à n g b á t đ ầ u v ớ i n g h i ệ p v ụ đ ố i t i ề n hoặc đ ú c t i ề n của
c á c t h ợ v à n g . V i ệ c l ư u h à n h n h ữ n g đ ồ n g t i ề n r i ê n g c ủ a m ỗ i q u ô c gia
hoặc v ù n g l ã n h t h ổ k ế t h ợ p v ớ i t h ư ơ n g m ạ i v à g i a o l ư u q u ố c t ế t ạ o r a
y ê u c ầ u đ ú c v à đ ô i t i ề n t ạ i c á c cửa k h ẩ u h o ặ c t r u n g t â m t h ư ơ n g m ạ i .
Người làm n g h ề đúc, đổi tiền, thực h i ệ n k i n h doanh t i ề n tệ b ằ n g cách
đổi ngoại tệ l ấ y b ả n tệ và ngược l ạ i . Lợi n h u ậ n t h u được là t ừ c h ê n h
lệch giá m u a

bán.

N g ư ờ i l à m n g h ề đ ổ i t i ề n t h ư ờ n g là n g ư ờ i g i à u , t r ư ớ c đ ó có t h ê đ ã
l à m n g h ề cho v a y n ặ n g l ã i . H ọ t h ư ờ n g có k é t t ố t đ ể c ấ t g i ữ đ ả m
an t o à n . D o y ê u c ầ u c ấ t t r ữ t i ề n c ủ a c á c l ã n h c h ú a , c á c n h à

bảo

buôn...

n h i ề u n g ư ờ i l à m n g h ề đ ổ i t i ề n t h ự c h i ệ n l u ô n cả n g h i ệ p v ụ c ấ t


trữ

hộ. Thực h i ệ n cất trữ hộ l à m t ă n g t h u nhập, t ă n g k h ả n ă n g đ a dạng
các loại t i ề n , t à n g q u i m ô tài sản của n g ư ờ i k i n h d o a n h t i ề n t ệ . Việc
cất t r ữ h ộ n h i ề u n g ư ờ i k h á c là đ i ề u k i ệ n để thực h i ệ n t h a n h t o á n hộ
và thanh toán k h ô n g d ù n g t i ề n mặt. Với n h ữ n g ưu đ i ế m của

mình

t h a n h t o á n k h ô n g d ù n g t i ề n m ặ t đ ã t h u h ú t các t h ư ơ n g gia g ử i t i ề n
nhiều hơn.
T r o n g đ i ề u k i ệ n l ư u t h ô n g t i ề n k i m l o ạ i (bạc h o ặ c v à n g ) , c á c c h ủ
cửa h à n g v à n g b ạ c v ừ a đ ô i t i ề n , t h a n h t o á n h ộ , v ừ a đ ú c t i ề n . N h ữ n g
n g â n h à n g loại n à y được gọi là n g â n h à n g của n h ữ n g t h ợ v à n g .
N g h ề n g â n h à n g c ủ n g đ ư ợ c b ắ t đ ầ u t ừ n g ư ờ i cho v a y n à n g l à i .
M ộ t s ố n g ư ờ i cho v a y n ặ n g l ã i đ ã t h ự c h i ệ n c ả n g h i ệ p v ụ đ ô i t i ế n . g i ũ
hộ và thanh t o á n hộ.
N h ữ n g n g ư ờ i k i n h d o a n h t i ề n t ệ đ ầ u t i ê n đ ã d ù n g v ò n rư co dê
cho v a y , n h ư n g đ i ề u đ ó k h ơ n g đ ã n h a n h c h ó n g đ ư ợ c t h a y đ ó i .

Tù

h o ạ t đ ộ n g t h ự c t i ễ n , c á c c h ủ n g â n h à n g n h ậ n t h ấ y t h ư ờ n g \ U Y ~ r . có
n g ư ờ i g ử i t i ề n v à o v à có n g ư ờ i l ấ y t i ề n ra, s o n g t ấ t ca n g ư ờ i gửi

tiến

6
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN





k h ô n g r ú t t i ề n c ù n g m ộ t lúc n ê n đ ã tạo số d ư t h ư ờ n g x u y ê n ở n g â n
h à n g . D o t í n h c h ấ t v ô d a n h c ủ a t i ề n , c h ủ n g â n h à n g có t h ể ' s ử d ụ n g
t ạ m t h ò i m ộ t p h ầ n t i ề n g ử i c ủ a k h á c h đ ể cho v a y . H o ạ t đ ộ n g cho v a y
t ạ o n ê n l ợ i n h u ậ n l ớ n cho n g â n h à n g , do v ậ y c á c n g â n h à n g đ ề u t ì m
c á c h m ở r ộ n g t h u h ú t t i ề n g ử i đ ể cho v a y b ằ n g c á c h t r ả l ã i cho n g ư ờ i
gùi t i ề n . B à n g c á c h c u n g cấp các t i ệ n ích k h á c n h a u m à n g â n h à n g
h u y đ ộ n g đ ư ợ c n g à y c à n g n h i ề u t i ề n g ử i , l à đ i ề u k i ệ n đ ể m ở r ộ n g cho
v a y v à h ạ l ã i s u ấ t cho v a y .
Tóm

lại,

N g â n h à n g l à m ộ t l o ạ i h ì n h t ổ chồc q u a n t r ọ n g đ ố i v ớ i

n ề n k i n h t ế . C á c n g â n h à n g có t h ể được đ ị n h n g h ĩ a qua c h ồ c n ă n g , c á c
dịch v ụ h o ặ c v a i t r ò m à c h ú n g t h ự c h i ệ n t r o n g n ề n k i n h t ế . V ấ n đ ề là ở
chỗ các y ế u t ố t r ê n đ a n g k h ô n g ngừng thay đ ố i . T h ự c tế, r ấ t n h i ề u tổ
chồc t à i c h í n h - bao g ồ m cả c á c c ô n g ty k i n h d o a n h c h ồ n g k h o á n , c ô n g
ty môi giới c h ồ n g k h o á n , quỹ t ư ơ n g hỗ và công ty bảo h i ể m h à n g đ ầ u
đ ể u đ a n g c ố g ắ n g c u n g c ấ p c á c dịch v ụ c ủ a n g â n h à n g . N g ư ợ c l ạ i , n g â n
h à n g đ a n g đ ố i p h ó v ớ i c á c đ ố i t h ủ c ạ n h t r a n h (các t ố chồc t à i c h í n h
p h i n g â n h à n g ) b à n g c á c h mở r ộ n g p h ạ m v i cung cấp dịch v ụ vê b ấ t
đ ộ n g s ả n v à m ô i g i ớ i c h ồ n g k h o á n , t h a m gia h o ạ t đ ộ n g b ả o h i ể m , đ ầ u
t ư v à o q u ỹ t ư ơ n g h ỗ v à t h ự c h i ệ n n h i ê u dịch v ụ mới k h á c .
C á c h t i ế p c ậ n t h ậ n t r ọ n g n h ấ t là có t h ê x e m x é t n g â n h à n g t r ê n
p h ư ơ n g d i ệ n n h ữ n g l o ạ i h ì n h d ị c h v ụ m à c h ú n g c u n g c ấ p . Ngân
là các tơ chức


tài chính

đa dạng

- đặc

nhất

thực

hiện

kinh

doanh

nhiều
nào

cung

biệt

chức
trong

cấp một danh

là tín dụng,


năng

tài chính

nền

h o ạ t đ ộ n g c h ủ y ế u . Ví dụ:

kinh

mục

tiết kiệm,
nhất

các dịch
dịch

vụ tài

vụ thanh

so với bất

hàng

kỳ một

chính


tốn
tơ

và
chức

tế. M ộ t s ố đ ị n h n g h ĩ a d ự a t r ê n c á c

L u ậ t các tồ chồc t í n d ụ n g của nước Cộng

hoa X ã h ộ i c h ủ n g h ĩ a V i ệ t N a m g h i " H o ạ t đ ộ n g n g â n h à n g l à h o ạ t
động k i n h d o a n h t i ề n tệ v à dịch v ụ n g â n h à n g với n ộ i d u n g

thường

x u y ê n l à n h ậ n t i ế n g ử i v à sử d ụ n g s ố t i ề n n à y đ ê c ấ p t í n d ụ n g v à
cung ồng các dịch v ụ t h a n h tốn".
1.2. Lích

sử phát

triển

H ì n h thồc n g â n h à n g đ ầ u tiên - n g â n h à n g của các thợ v à n g ,
hoặc n g â n h à n g c ủ a n h ữ n g k ẻ cho v a y n ặ n g lãi - t h ự c h i ệ n cho
với các cá n h â n , c h ủ y ế u là n h ữ n g n g ư ờ i giàu: q u a n l ạ i , địa

vay


chủ...

n h ằ m mục đích phục v ụ tiêu d ù n g . N h i ề u chủ n g â n h à n g lớn còn mở
r ộ n g cho v a y đ ố i v ớ i v u a c h ú a , n h ằ m t à i t r ợ m ộ t p h ầ n n h u c ầ u c h i
t i ê u cho c h i ế n t r a n h . H ì n h t h ồ c cho v a y c h ủ y ế u l à t h ấ u c h i - t ồ c là

7
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




NGÀN HÀNG THƯƠNG MẠI
cho p h é p k h á c h h à n g c h i n h i ề u h ơ n s ố t i ề n g ử i t ạ i n g â n h à n g ,

một

h ì n h t h ồ c cho v a y có n h i ề u r ủ i ro. Do l ợ i n h u ậ n t ừ cho v a y r ấ t

cao,

n h i ề u c h ủ n g â n h à n g đ ã l ạ m d ụ n g ư u t h ê của c h ồ n g chỉ t i ề n g ử i (lưu
t h ô n g t h a y v à n g hoặc bạc), p h á t h à n h c h ồ n g chỉ t i ề n g ử i k h ô n g đê
cho v a y . T h ự c t r ạ n g n à y đ ã đ ẩ y n h i ề u n g â n h à n g đ ế n c h ỗ m ấ t

khả

n ă n g t h a n h t o á n v à p h á sản.
S ự s ụ p đ ố c ủ a c á c n g â n h à n g g â y k h ó k h ă n cho h o ạ t đ ộ n g t h a n h
toán, ả n h h ư ở n g x ấ u tới hoạt động b u ô n b á n . H ơ n nữa, lãi s u ấ t


cao

n ê n n h ữ n g n h à b u ô n k h ô n g t h ê sử d ụ n g n g u ồ n v a y n à y . T r ư ớ c t ì n h
h ì n h đó n h i ề u n h à b u ô n t ự t h à n h l ậ p n g â n h à n g , gọi là n g â n

hàng

t h ư ơ n g m ạ i . N h ư vậy, n g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i được h ì n h t h à n h

xuất

p h á t từ v ậ n động của tư b ả n t h ư ơ n g nghiệp, và g ắ n l i ề n với q u á t r ì n h
l u â n c h u y ê n của tư bản t h ư ơ n g nghiệp. N g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i cũng
thực h i ệ n các n g h i ệ p v ụ t r u y ề n t h ố n g của n g â n h à n g n h ư h u y

động

t i ề n g ử i , t h a n h t o á n , c ấ t g i ữ h ộ v à cho v a y . T u y n h i ê n , đ i ế m

khác

b i ệ t g i ữ a n g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i v à n g â n h à n g t h ợ v à n g t r ư ớ c đ ó là
n g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i c h ủ y ê u cho c á c n h à b u ô n v a y d ư ớ i h ì n h t h ồ c
c h i ế t k h ấ u t h ư ơ n g p h i ê u . Đ â y là c á c k h o ả n cho v a y n g ắ n h ạ n ,

dựa

t r ê n q u á t r ì n h l u â n c h u y ê n c ủ a h à n g hoa v ớ i l ã i s u ấ t p h ả i t h ấ p h ơ n
l ợ i n h u ậ n đ ư ợ c t ạ o r a do su d ụ n g t i ề n va) . Đ e đ ả m b ả o a n t o à n , n g â n

7

h à n g t h ư ơ n g m ạ i ban

đ ầ u k h ô n g cho v a y đ ố i v ớ i n g ư ờ i t i ê u

dùng,

k h ô n g cho v a y t r u n g v à d à i h ạ n , k h ô n g cho v a y đ ố i v ớ i N h à n ư ớ c .
Sự p h á sản của n h i ề u n g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i đ ã g â y t ổ n t h ấ t lớn
cho n g ư ờ i g ử i t i ề n l à n g u y ê n n h â n d ẫ n đ ế n h ì n h t h à n h n g â n

hàng

t i ề n g ử i . N g â n h à n g n à y k h ô n g cho v a y , c h ỉ t h ự c h i ệ n g i ữ h ộ , t h a n h
t o á n hộ đê l ấ y p h í . Đ ồ n g thời t ạ i m ỗ i nước, t r o n g n h ữ n g đ i ề u

kiện

l ị c h sử cụ t h ê đ ã h ì n h t h à n h n ê n n h i ề u l o ạ i h ì n h n g â n h à n g

khác

n h ư n g â n h à n g t i ế t k i ệ m , n g â n h à n g p h á t t r i ể n , n g â n h à n g đ ầ u tư,
ngân hàng

T r u n g ư ơ n g ( n g â n h à n g N h à nước)... tạo n ê n h ệ thống

n g â n h à n g . T r o n g đó, t r ừ n g â n h à n g T r u n g ư ơ n g có chồc n ă n g x â y
d ự n g v à đ i ề u h à n h c h í n h s á c h t i ề n t ệ q u ố c gia, c á c n g â n h à n g c ò n l ạ i

d ù có m ộ t s ố n g h i ệ p v ụ k h á c n h a u song đ ề u c h u n g đ ặ c đ i ể m là t h ự c
h i ệ n k i n h doanh Liền tệ.
C ù n g v ớ i sự p h á t t r i ể n k i n h t ế v à c ô n g n g h ệ , h o ạ t đ ộ n g n g â n h à n g
đ ã có n h ữ n g b ư ớ c t i ế n r ấ t n h a n h . T r ư ớ c h ế t đ ó l à sự đ a d ạ n g c á c l o ạ i
h ì n h n g â n h à n g v à các hoạt động n g â n h à n g . T ừ các n g â n h à n g

tư

n h â n , q trình tích tụ và tập trung vốn trong n g â n h à n g đã d ẫ n đ ế n

Trường Đại học Kinh t ế Quốc d â n
8
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN



h ì n h t h à n h n g â n h à n g cổ p h ầ n . Q u á t r ì n h gia t ă n g v a i t r ị q u ả n lí N h à
n ư ớ c đ ố i VỚI h o ạ t đ ộ n g n g â n h à n g đ ã t ạ o r a c á c n g â n h à n g t h u ộ c sở
hữu

N h à nước; các n g â n h à n g liên doanh, các t ậ p đ o à n n g â n

hàng

p h á t t r i ể n m ạ n h t r o n g n h ữ n g n ă m c u ố i t h ế k ỉ 20. N h i ề u n g h i ệ p v ụ
t r u y ề n t h ố n g v ẫ n được giữ v ữ n g b ê n c ạ n h các n g h i ệ p v ụ mới đ a n g
n g à y c à n g p h á t t r i ể n . N g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i t ừ c h ỗ c h ỉ cho v a y n g ắ n
h ạ n là c h ủ y ê u đ ã m ỏ r ộ n g cho vay t r u n g v à d à i h ạ n , cho vay đ ể đ ầ u
t ư v à o b ấ t đ ộ n g s ả n . N h i ề u n g â n h à n g m ở r ộ n g cho v a y t i ê u d ù n g ,
k i n h d o a n h c h ồ n g k h o á n , cho t h u ê . . . C á c h ì n h t h ồ c h u y đ ộ n g c ũ n g

n g à y c à n g p h o n g p h ú . C á c loại h ì n h t i ề n gửi k h á c n h a u được đ ư a ra
n h ằ m đ á p ồ n g t ố i đ a n h u c ầ u của k h á c h h à n g . B ê n c ạ n h các h ì n h thồc
huy đ ộ n g t i ề n g ử i , các n g â n h à n g đ ã mở r ộ n g các h ì n h thồc vay n h ư
vay n g â n h à n g t r u n g ư ơ n g , v a y c á c n g â n h à n g k h á c . C ô n g n g h ệ n g â n
h à n g đ a n g g ó p p h ầ n l à m t h a y đ ổ i c á c h o ạ t đ ộ n g cơ b ả n c ủ a

ngân

h à n g . T h a n h t o á n đ i ệ n tử đ a n g thay t h ế dần t h a n h tốn t h ủ cơng, đẩy
n h a n h tốc đ ộ , t í n h t h u ậ n t i ệ n , a n t o à n t r o n g t h a n h t o á n . C á c l o ạ i t h ẻ
đ a n g t h a y t h ế d ầ n t i ề n g i ấ y v à dịch v ụ n g â n h à n g 24 g i ò , d ị c h v ụ n g â n
h à n g t ạ i n h à đ a n g t ạ o r a c á c t i ệ n í c h n g à y c à n g l ớ n cho d â n c h ú n g .
Q u á t r ì n h p h á t t r i ể n của các n g â n h à n g k h ô n g n h ữ n g l à m

gia

t ă n g sô l ư ợ n g các n g â n h à n g m à còn l à m t ă n g q u i m ô của m ỗ i n g â n
h à n g . T í c h t ụ v à t ậ p t r u n g v ò n đ ã t ạ o r a c á c c ô n g t y n g â n h à n g cực
l ố n v ớ i s ố v ố n t ự có h à n g c h ụ c t ỷ đ ô la M ỹ , t ổ n g t à i s ả n h à n g t r ă m t ỷ
đ ô la M ỹ , đ ủ sồc đ ế t à i t r ợ cho n h ữ n g n g à n h c ô n g n g h i ệ p v à d ị c h v ụ
mũi nhọn toàn cầu.
Q u á t r ì n h p h á t t r i ể n của n g â n h à n g đ a n g tạo ra m ố i liên h ệ r à n g
buộc n g à y c à n g c h ặ t c h ẽ , sự p h ụ t h u ộ c l ẫ n n h a u n g à y c à n g l ớ n g i ữ a
c á c n g â n h à n g . C á c h o ạ t đ ộ n g n g â n h à n g x u y ê n q u ố c g i a v à đ a quốc
gia đ ã v à đ a n g t h ú c đ ẩ y h ì n h t h à n h c á c h i ệ p h ộ i , c á c t ô c h ồ c l i ê n k ế t
các n g â n h à n g n h ằ m tạo ra các c h í n h s á c h c h u n g , hoặc t ư ơ n g t h í c h đ ế
k i ể m s o á t c h u n g , đ ể k ế t n ố i v à t ạ o sự t h ố n g n h ấ t t r o n g đ i ề u h à n h v à
v ậ n h à n h h ệ t h ô n g n g â n h à n g t r o n g m ỗ i quốc gia, k h u v ự c v à q u ố c t ê .
L ị c h sử p h á t t r i ể n của các n g â n h à n g c ũ n g đ ã c h ồ n g k i ế n


nhiều

k h ủ n g h o ả n g v à h o ả n g l o ạ n n g â n h à n g t r o n g m ỗ i quốc gia, k h u

vực

v à t h ê g i ớ i , g â y t ổ n t h ấ t r ấ t l ớ n cho n ề n k i n h t ế v à m ấ t ổ n đ ị n h c h í n h
t r i . Có t h ể nói, các v ụ sụp đô n g â n h à n g c ũ n g là m ộ t k h â u t ấ t y ế u
t r o n g t i ê n t r ì n h p h á t t r i ể n c ủ a n g â n h à n g . C á c n h à q u ả n lí đ ã v à
đ a n g k h ô n g n g ừ n g c ả i t i ế n c h í n h s á c h q u ả n lí đ ể h ạ n c h ế sự s ụ p

Trường Đại học Kinh t ế Quốc d â n

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

đô

9




v à m ở đ ư ờ n g cho sự p h á t t r i ể n c ủ a k h u v ự c n g â n h à n g .
2. C h ồ c n ă n g c ủ a n g â n
2.1.

Trung

gian


tài

hàng

chính

N g â n h à n g là m ộ t t ố c h ồ c t r u n g g i a n t à i c h í n h v ớ i h o ạ t đ ộ n g c h ủ
y ê u là c h u y ế n t i ế t k i ệ m t h à n h đ ầ u t ư , đ ò i h ỏ i sự t i ế p x ú c v ớ i h a i l o ạ i
cá n h â n v à t ô c h ồ c t r o n g n ề n k i n h t ê : (1) c á c c á n h â n v à t ổ c h ồ c t ạ m
t h ò i t h â m h ụ t c h i t i ê u , t ồ c l à c h i t i ê u cho t i ê u d ù n g v à đ ầ u t ư v ư ợ t
q u á t h u n h ậ p v à vì t h ê h ọ l à n h ữ n g n g ư ờ i c ầ n b ô s u n g v ố n ; v à (2) c á c
cá n h â n v à tô chồc t h ặ n g d ư trong chi tiêu, tồc là t h u n h ậ p h i ệ n t ạ i
c ủ a h ọ l ớ n h ơ n c á c k h o ả n c h i t i ê u cho h à n g hoa, d ị c h v ụ v à do v ậ y h ọ
có t i ề n đ ê t i ế t k i ệ m .
Sự t ồ n t ạ i hai loại cá n h â n v à tô chồc t r ê n h o à n t o à n độc l ậ p với
n g â n h à n g . Đ i ề u t ấ t y ê u là t i ề n sẽ c h u y ể n t ừ n h ó m t h ồ (2) s a n g n h ó m
t h ồ (1) n ê u cả h a i c ù n g có l ợ i . N h ư v ậ y t h u n h ậ p g i a t ă n g l à đ ộ n g lực
•
"
í
%
tạo ra m ơ i q u a n h ệ t à i c h í n h giữa hai n h ó m . N ê u d ò n g t i ê n di c h u y ê n
với đ i ê u k i ệ n p h ả i q u a y t r ở l ạ i v ớ i m ộ t l ư ợ n g l ớ n h ơ n t r o n g m ộ t
k h o ả n g t h ờ i g i a n n h ấ t đ ị n h t h ì đ ó là q u a n h ệ t í n d ụ n g . N ế u k h ô n g t h ì
đ ó là q u a n h ệ c ấ p p h á t h o ặ c h ù n v ố n . L ấ y q u a n h ệ t í n d ụ n g l à m v í d ụ .
N g ư ờ i có t i ề n t i ế t k i ệ m địi 1% cho c h i p h í giao d ị c h . 2 % p h ò n g r ủ i ro
v à 3% l à t h u n h ậ p r ò n g t ừ s ố t i ề n t i ế t k i ệ m m à a n h t a đ a n g p h ả i t ạ m
t h ò i t ừ b ỏ q u y ề n sử d ụ n g . T ô n g c ộ n g a n h t a đ ò i 6% t r ê n s ố t i ề n cho
vay. N g ư ờ i v a y p h ả i c h i 1% c h i p h í giao d ị c h , 6% t r ả cho n g ư ờ i c ó t i ê n ,
t ổ n g c ộ n g p h í t ơ n t í n d ụ n g là 7%. N ê u v i ệ c sử d ụ n g t i ề n v a y c ó t h ể t ạ o

r a cho a n h

ta m ộ t t ỷ s u ấ t t h u n h ậ p l ớ n h ơ n 7% ( g i ả sử l à 10%)

thì

q u a n h ệ t í n d ụ n g sẽ đ ư ợ c t h i ế t l ậ p . Q u a n h ệ t í n d ụ n g t r ự c t i ế p ( q u a n
h ệ t à i c h í n h t r ự c t i ê p ) đ ã có t ừ r ấ t l â u v à t ồ n t ạ i cho đ ế n n g à y

nay.

T u y n h i ê n , q u a n h ệ t r ự c t i ế p bị n h i ề u g i ớ i h ạ n do sự k h ô n g p h ù
hợp v ề q u i m ô , t h ò i g i a n , k h ô n g g i a n . . . Đ i ề u n à y c ả n t r ở q u a n h ệ t r ự c
t i ế p p h á t t r i ể n v à là đ i ề u k i ệ n n ả y s i n h t r u n g g i a n t à i c h í n h .
c h u y ê n m ô n hoa,

Do

t r u n g g i a n t à i c h í n h có t h ể l à m g i ả m c h i p h í g i a o

dịch ví d ụ t ừ 2% x u ố n g c ị n ì % ỏ ví d ụ t r ê n , c h i p h í r ủ i ro t ừ 2 % x u ố n g
1%. T r u n g g i a n có t h ể t r ả cho n g ư ờ i t i ế t k i ệ m 3,5% v ớ i c a m k ế t k h ơ n g
có r ủ i r o ( l ớ n h ơ n 3% t h u n h ậ p t r ư ớ c đ ó ) , v à đ ò i n g ư ờ i sử d ụ n g
( n h ỏ h ơ n 7% t r ư ớ c đ ó ) . C h ê n h l ệ c h 6,5%

- 3,5%

6,5%

= 3% c h í n h l à


thu

n h ậ p của t r u n g gian. N h ư v ậ y t r u n g gian tài c h í n h đ ã l à m t ă n g

thu

n h ậ p cho n g ư ờ i t i ế t k i ệ m , t ừ đ ó m à k h u y ế n k h í c h t i ế t k i ệ m , đ ồ n g t h ờ i

10
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




g i ả m p h i t ô n t í n d ụ n g cho n g ư ờ i đ ầ u t ư ( t ă n g t h u n h ậ p cho n g ư ờ i đ â u
tư- t ư đ ó m à k h u y ế n k h í c h đ ầ u t ư . T r u n g g i a n t à i c h í n h đ ã t ậ p

hợp

c á c n g ư ờ i t i ế t k i ệ m v à đ ầ u tư, vì v ậ y m à g i ả i q u y ế t đ ư ợ c m â u t h u ầ n
của

r i n d ụ n g t r ự c t i ế p . Cờ c h ế h o ạ t đ ộ n g c ủ a t r u n g g i a n sẽ có h i ệ u

qua k h i n ó g á n h c h ị u r ả i ro v à sồ d ụ n g c á c kĩ t h u ậ t n g h i ệ p v ụ đ ê h ạ n
c h ê , p h ả n t á n r ủ i ro v à g i ả m c h i p h í giao d ị c h .
H á u h ế t c á c lý t h u y ế t h i ệ n đ ạ i đ ề u g i ả i t h í c h sự t ồ n t ạ i c ủ a n g â n
h à n g b à n g c á c h c h ỉ r a sự k h ô n g h o à n h ả o t r o n g h ệ t h ố n g t à i c h í n h .
C h à n g h ạ n các k h o ả n tín d ụ n g và chồng k h o á n k h ô n g t h ế chia t h à n h

những khoản

n h ỏ m à m ọ i n g ư ờ i đ ê u có t h ể m u a .

N g â n h à n g cung

c ấ p m ộ t d ị c h v ụ có g i á t r ị t r o n g v i ệ c c h i a c h ồ n g k h o á n đ ó t h à n h c á c
c h ồ n g k h o á n n h ỏ h ơ n ( d ư ớ i d ạ n g t i ề n g ử i ) p h ụ c v ụ cho h à n g t r i ệ u
n g ư ờ i . T r o n g ví d ụ n à y , h ệ t h ô n g tài c h í n h k é m h o à n hảo tạo ra vai
t r ò cho c á c n g â n h à n g t r o n g v i ệ c p h ụ c v ụ n h ữ n g n g ư ờ i t i ế t k i ệ m .
M ộ t đ ó n g g ó p k h á c c ủ a n g â n h à n g là h ọ s ẵ n s à n g c h ấ p n h ậ n c á c
k h o ả n cho v a y n h i ề u r ủ i r o t r o n g k h i l ạ i p h á t h à n h c á c c h ồ n g k h o á n
ít r ủ i ro cho n g ư ờ i g ử i t i ề n . T h ự c t ế c á c n g â n h à n g t h a m g i a v à o k i n h
doanh r ủ i ro. N g â n h à n g cũng thoa m ã n n h u cầu t h a n h k h o ả n

của

nhiều khách hàng.
M ộ t l ý do n ữ a l à m cho n g â n h à n g p h á t t r i ể n v à t h ị n h v ư ợ n g là
k h ả n ă n g t h ẩ m đ ị n h t h ô n g t i n . Sự p h â n bố k h ô n g đ ề u t h ô n g t i n và
n ă n g lực p h â n t í c h t h ô n g t i n đ ư ợ c g ọ i là t ì n h t r ạ n g " t h ô n g t i n k h ô n g
c â n x ồ n g " l à m g i ả m t í n h h i ệ u q u ả của t h ị t r ư ờ n g n h ư n g t ạ o ra
k h ả n ă n g s i n h l ợ i cho n g â n h à n g , nơi có c h u y ê n m ô n v à k i n h

một

nghiệm

đ á n h g i á c á c c ô n g c ụ t à i c h í n h v à có k h ả n ă n g l ự a c h ọ n n h ữ n g c ô n g
cụ v ớ i c á c y ế u t ố r ủ i r o - l ợ i n h u ậ n h ấ p d ẫ n n h ấ t .

2.2.

Tạo

phương

tiện

thanh

toán

T i ề n - v à n g có m ộ t c h ồ c n ă n g q u a n t r ọ n g l à l à m

phương

tiện

t h a n h t o á n . C á c n g â n h à n g đ ã k h ô n g tạo được t i ề n k i m l o ạ i .

Các

n g â n h à n g thợ v à n g tạo p h ư ơ n g tiện thanh toán k h i p h á t h à n h giấy
n h â n n ơ vói k h á c h h à n g . G i ấ y n h ậ n n ợ do n g â n h à n g p h á t h à n h v ớ i
ưu điổ/n n h ấ t định

đã trở t h à n h p h ư ơ n g t i ệ n t h a n h t o á n rộng

rãi


đước n h i ề u n g ư ờ i c h ấ p n h ậ n . N h ư v ậ y , ban đ ầ u c á c n g â n h à n g đ ã tạo
r a p h ư ơ n g t i ệ n t h a n h t o á n t h a y cho t i ề n k i m l o ạ i d ự a t r ê n s ố l ư ợ n g
t i ề n k i m l o ạ i đ a n g n ắ m g i ữ . V ớ i n h i ề u ư u t h ế , d ầ n d ầ n g i ấ y nợ của
n lần

h à n g đ ã thay t h ế t i ề n k i m loại l à m p h ư ơ n g t i ệ n lưu t h ô n g và

p h ư ơ n g t i ệ n cất trữ; nó trở t h à n h t i ề n giấy.

li

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




V i ệ c i n t i ê n m a n g l ạ i l ợ i n h u ậ n r ấ t l ớ n . đ ồ n g t h ờ i v ớ i n h u c ầ u có
đồng t i ê n q u ô c gia duy n h ấ t đ ã d ẫ n đ ế n việc N h à nước t ậ p t r u n g
q u y ề n lực p h á t h à n h (in) t i ề n giấy v à o m ộ t tô chồc h o ặ c là B ộ T à i
c h í n h hoặc là N g â n h à n g T r u n g ương. T ừ đó c h ấ m dồt việc các n g â n
h à n g t h ư ơ n g m ạ i t ạ o r a c á c g i ấ y bạc c ủ a r i ê n g m ì n h .
T r o n g đ i ê u k i ệ n p h á t t r i ể n t h a n h t o á n qua n g â n h à n g , c á c k h á c h
h à n g n h ậ n t h ấ y n ế u h ọ có đ ư ợ c s ố d ư t r ê n t à i k h o á n t i ề n g ử i t h a n h
t o á n , h ọ có t h ê c h i t r ả đ ê có đ ư ợ c h à n g hoa v à c á c d ị c h v ụ t h e o y ê u
c ầ u . T h e o q u a n đ i ể m h i ệ n đ ạ i , đ ạ i l ư ợ n g t i ề n t ệ bao

gồm nhiều

bộ


p h ậ n . T h ồ n h ấ t là t i ề n g i ấ y t r o n g l ư u t h ô n g (Mo), t h ồ h a i là số d ư
t r ê n tài khoản

t i ề n g ử i giao dịch của các k h á c h h à n g t ạ i c á c

ngân

h à n g , t h ồ ba l à t i ề n g ử i t r ê n c á c Lài k h o ả n t i ê n g ử i t i ê t k i ệ m v à t i ề n
g ử i có k ì h ạ n . . .
K h i n g â n h à n g cho v a y , s ố d ư t r ô n t à i k h o ả n t i ề n g ử i t h a n h t o á n
c ủ a k h á c h h à n g t ă n g l ê n , k h á c h h à n g có t h ê d ù n g đ ê m u a

h à n g và

d ị c h v ụ . D o đ ó , b ằ n g v i ệ c cho v a y ( h a y t ạ o t í n d ụ n g ) c á c n g â n

hàng

đ ã t ạ o r a p h ư ơ n g t i ệ n t h a n h t o á n ( t h a m gia t ạ o r a M i ) .
T o à n bộ h ệ t h ố n g n g â n h à n g c ũ n g tạo p h ư ơ n g t i ệ n t h a n h
khi các k h o ả n

toán

t i ê n g ử i được mở r ộ n g t ừ n g â n h à n g n à y đ ế n

ngân

h à n g k h á c t r ê n cơ sở cho v a y . K h i k h á c h h à n g t ạ i m ộ t n g â n h à n g sử
dụng khoản


t i ê n v a y đ ê c h i t r ả t h ì sẽ t ạ o n ê n k h o ả n

t ă n g số d ư t i ề n gửi) của

t h u (tồc

một khách hàng khác tại một ngân

làm
hàng

k h á c t ừ đ ó t ạ o r a c á c k h o ả n cho v a y m ớ i . T r o n g k h i k h ô n g m ộ t n g â n
h à n g r i ê n g lé n à o có t h ê cho v a y l ớ n h ơ n d ự t r ữ d ư t h ừ a , t o à n b ộ h ệ
t h ố n g n g â n h à n g có t h ê Lạo r a k h ố i l ư ợ n g t i ề n g ử i ( t ạ o p h ư ơ n g t i ệ n
t h a n h t o á n ) g ấ p b ộ i t h ô n g q u a h o ạ t đ ộ n g cho v a y ( t ạ o t í n d ụ n g ) .
C á c n h à n g h i ê n cồu đ ã chỉ ra lượng t i ề n g ử i m à h ệ t h ố n g n g â n
h à n g tạo ra chịu t á c đ ộ n g trực t i ế p của các n h â n t ố n h ư t ỷ l ệ d ự t r ữ
b ắ t b u ộ c , t ỷ l ệ d ự t r ữ v ư ợ t b ắ t b u ộ c , tỷ l ệ t h a n h t o á n b ằ n g t i ề n

mặt.

qua n g â n h à n g , tý l ệ t i ề n g ử i k h ô n g p h ả i là t i ề n g ử i t h a n h t o á n . . .
2.3.

Trung

gian

thanh


toán

N g â n h à n g trở t h à n h t r u n g gian t h a n h t o á n lớn n h ấ t h i ệ n nay ở
h ầ u h ế t c á c quốc gia. T h a y m ặ t k h á c h h à n g , n g â n h à n g t h ự c h i ệ n
t h a n h t o á n g i á t r ị h à n g hoa v à d ị c h v ụ . Đ ê v i ệ c t h a n h t o á n
c h ó n g , t h u ậ n t i ệ n v à t i ế t k i ệ m c h i p h í , n g â n h à n g đ ư a r a cho
hàng

nhiều

hình

thồc thanh

tốn

như

thanh

tốn

bằng

nhanh
khách
séc.

uy


12
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




n h i ệ m chi, n h ờ t h u , các loại t h ẻ . . . cung cấp m ạ n g lưới t h ạ n h

toán

đ i ệ n t ử , k ế t n ố i c á c q u ỹ v à c u n g cấp t i ề n g i ấ y k h i k h á c h h à n g c â n .
C á c n g â n h à n g c ò n Lhưc h i ệ n t h a n h t o á n b ù t r ừ v ớ i n h a u t h ô n g
n g â n h à n g T r u n g ư ơ n g h o ặ c t h ô n g qua c á c t r u n g t â m t h a n h

qua
tốn.

C ơ n g n g h ệ t h a n h t o á n q u a n g â n h à n g c à n g đ ạ t h i ệ u q u ả cao k h i q u i
m ô sử d ụ n g c ô n g n g h ệ đ ó c à n g được m ở r ộ n g . Vì v ậ y , c ô n g n g h ệ
t h a n h t o á n h i ệ n đ ạ i q u a n g â n h à n g t h ư ờ n g đ ư ợ c c á c n h à q u ả n lí t ì m
c á c h á p d ụ n g r ộ n g r ã i . N h i ề u h ì n h t h ồ c t h a n h t o á n đ ư ợ c c h u ẩ n hoa
góp p h ầ n t ạ o t í n h t h ố n g n h ấ t t r o n g t h a n h t o á n k h ô n g chỉ giữa các
n g â n h à n g t r o n g m ộ t q u ố c gia m à c ò n g i ữ a c á c n g â n h à n g t r ê n t o à n
t h ê g i ớ i . C á c t r u n g t â m t h a n h t o á n quốc t ế đ ư ợ c t h i ế t l ậ p đ ã l à m
t ă n g h i ệ u q u ả c ủ a t h a n h t o á n qua n g â n h à n g , b i ê n n g â n h à n g t r ở
t h à n h t r u n g t â m t h a n h Loàn q u a n t r ọ n g v à có h i ệ u q u ả , p h ụ c v ụ d á c
lực cho n ề n k i n h t ê t o à n c ầ u .
3. C á c d ị c h v ụ n g â n
Ngân


hàng

là

một

hàng

d o a n h n g h i ệ p cung cấp

d ị c h v ụ cho

công

c h ú n g v à d o a n h n g h i ệ p . T h à n h c ô n g của n g â n h à n g p h ụ thuộc v à o
n ă n g l ự c x á c đ ị n h c á c d ị c h v ụ t à i c h í n h m à x ã h ộ i có n h u c ầ u , t h ự c
h i ệ n c á c d ị c h v ụ đ ó m ộ t c á c h có h i ệ u q u ả .
3.1.

Mua

bán

ngoai

tệ

M ộ t t r o n g n h ữ n g d ị c h v ụ n g â n h à n g đ ầ u t i ê n đ ư ợ c t h ự c h i ệ n là
trao đ ố i (mua b á n ) ngoại tệ - một n g â n h à n g d ồ n g ra mua b á n một

l o ạ i t i ề n n à y l ấ y m ộ t l o ạ i t i ề n k h á c và h ư ở n g p h í dịch v ụ . T r o n g thị
t r ư ờ n g t à i c h í n h n g à y n a y , m u a b á n n g o ạ i t ệ t h ư ờ n g c h ỉ do c á c n g â n
h à n g l ớ n n h ấ t t h ự c h i ệ n b ở i vì n h ữ n g giao d ị c h n h ư v ậ y có m ồ c đ ộ
r ủ i ro cao
3.2.

d ồ n g t h ò i y ê u c ầ u p h ả i có t r ì n h đ ộ c h u y ê n m ô n cao.

Nhận

tiền

gửi

C h o v a y đ ư ợ c coi là h o ạ t đ ộ n g s i n h l ồ i cao, do đ ó c á c n g â n

hàng

đ ã t ì m m ọ i c á c h d ể h u y đ ộ n g được t i ề n . M ộ t t r o n g n h ữ n g n g u ồ n q u a n
trong là các k h o ả n

tiền

gửi (thanh t o á n và t i ế t k i ệ m của

khách

h à n g ) . N g â n h à n g m ỏ d ị c h v ụ n h ậ n t i ề n g ử i đ ể b ả o q u ả n h ộ n g ư ờ i có
t i ề n v ớ i c a m k ế t h o à n t r ả đ ú n g h ạ n . T r o n g cuộc c ạ n h t r a n h đ ê t ì m v à
g i à n h đ ư ợ c c á c k h o ả n t i ề n g ử i , c á c n g â n h à n g đ ã t r ả l ã i cho t i ề n g ử i

n h ư l à p h ầ n t h ư ở n g cho k h á c h h à n g v ề v i ệ c s ẵ n s à n g h i s i n h n h u c ầ u
tiêu d ù n g trước

m ắ t v à cho p h é p n g â n h à n g sử d ụ n g t ạ m t h ờ i đ ể

k i n h d o a n h . T r o n g l ị c h sử đ ã có n h ữ n g k ỷ l ụ c v ề l ã i s u ấ t , c h ả n g h ạ n

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




c á c n g â n h à n g H y L ạ p đ ã t r ả l ã i s u ấ t 16% m ộ t n ă m đ ê t h u h ú t c á c
k h o ả n t i ế t k i ệ m n h ằ m m ụ c đ í c h cho v a y đ ố i v ớ i c á c c h ủ t à u ỏ Đ ị a
T r u n g H ả i v ớ i l ã i s u ấ t g ấ p d ô i h a y g ấ p ba lãi s u ấ t t i ế t k i ệ m .
3.3.

Cho

3.3. ì. Cho

vay
vay thương

mại

Ngay ở thời k ỳ đ ầ u , các n g â n h à n g đ ã chiết k h ấ u t h ư ơ n g p h i ế u
m à t h ự c t ế l à cho v a y đ ố i v ớ i n h ữ n g n g ư ờ i b á n ( n g ư ờ i b á n c h u y ê n c á c
khoản


p h ả i t h u cho

n g â n h à n g để lấy t i ề n trước). Sau

đó là

bước

c h u y ê n t i ế p t ừ c h i ế t k h ấ u t h ư ơ n g p h i ế u s a n g cho v a y t r ự c t i ế p đ ố i v ớ i
c á c k h á c h h à n g ( l à n g ư ờ i m u a ) , g i ú p h ọ có v ố n đ ê m u a

h à n g dự trữ

n h à m mở rộng sản x u ấ t k i n h doanh.
3.3.2.

Cho

vay tiêu

dùng

T r o n g g i a i đ o ạ n đ ầ u h ầ u h ế t c á c n g â n h à n g k h ơ n g t í c h cực
vay đ ố i v ớ i c á n h â n v à h ộ g i a đ ì n h bơi vì h ọ t i n r ằ n g c á c k h o ả n

cho
cho

vay t i ê u d ù n g r ủ i r o vỡ n ợ t ư ơ n g đ ố i cao. S ự gia t ă n g t h u n h ậ p c ủ a
n g ư ờ i t i ê u d ù n g v à sự c ạ n h t r a n h t r o n g cho v a y đ ã b u ộ c c á c n g â n

h à n g p h ả i h ư ớ n g t ớ i n g ư ờ i t i ê u d ù n g n h ư là m ộ t k h á c h h à n g

tiềm

n ă n g . Sau c h i ế n t r a n h t h ế giới l ầ n t h ồ hai, tín d ụ n g t i ê u d ù n g đ ã trở
t h à n h một trong n h ữ n g loại h ì n h tín dụng t ă n g t r ư ở n g n h a n h n h ấ t ở
c á c n ư ớ c có n ề n k i n h t ê p h á t t r i ể n .
3.3.3.

Tài

trợ cho dự

án
các

ngân

h à n g n g à y c à n g t r ớ n ê n n ă n g đ ộ n g t r o n g v i ệ c t à i t r ợ cho x â y

B ê n c ạ n h cho v a y t r u y ề n t h ố n g l à cho v a y n g á n h ạ n

dựng

n h à m á y m ớ i đ ặ c b i ệ t là t r o n g c á c n g à n h c ô n g n g h ệ cao.

Do r ủ i ro

t r o n g l o ạ i h ì n h t í n d ụ n g n à y n ó i c h u n g là cao s o n g l ã i l ạ i l ớ n . M ó t s ố
n g â n h à n g c ò n cho v a y đ ê đ ầ u t ư v à o đ ấ t .

3.4. Bỗo

quỗn

vật

có

giá

C á c n g â n h à n g t h ự c h i ệ n v i ệ c l ư u g i ữ v à n g v à c á c v ậ t có g i á
k h á c cho k h á c h h à n g t r o n g k h o b ả o q u ả n . N g â n h à n g g i ữ v à n g v à
giao cho k h á c h t ò b i ê n n h ậ n ( g i ấ y c h ồ n g n h ậ n do n g â n h à n g

phát

h à n h ) . D o k h ả n ă n g c h i t r ả b ấ t cồ l ú c n à o cho g i ấ y c h ồ n g n h ậ n

nên

g i ấ y c h ú n g n h ậ n đ ã đ ư ợ c sử d ụ n g n h ư t i ề n - d ù n g đ ể t h a n h t o á n c á c
k h o ả n nợ t r o n g p h ạ m v i ả n h h ư ơ n g của n g â n h à n g p h á t h à n h . Lợi
ích 'của v i ệ c sử d ụ n g p h ư ơ n g t i ệ n t h a n h t o á n b ằ n g g i ấ y t h a y
bằng k i m loại đã k h u y ế n khích khách h à n g gửi t i ề n vào n g â n

cho
hàng

để đ ổ i l ấ y g i ấ y c h ồ n g n h ậ n của n g â n h à n g . Đ ó là h ì n h t h ồ c đ ầ u t i ê n


14
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




c u a g i ấ y b á c n g â n h à n g . N g à y nay, v ậ t có g i á đ ư ợ c t á c h k h ỏ i t i ề n g ù i
v à k h á c h h à n g p h ả i t r ả p h í bảo q u ả n .
3.5.

Cung

cấp

các

tài

khoỗn

giao

đích

và

thực

hiên


thanh

tốn
K h i các doanh n h â n gửi t i ề n vào n g â n h à n g , họ n h ậ n thấy n g â n
h à n g k h ô n g c h ỉ b ả o q u ả n m à c ò n t h ự c h i ệ n c á c l ệ n h c h i t r ả cho
k h á c h h à n g c ủ a h ọ . T h a n h t o á n qua n g â n h à n g đ ã m ở đ ầ u cho t h a n h
t o á n k h ô n g d ù n g t i ề n m ặ t , t ồ c là n g ư ờ i g ử i t i ê n k h ô n g c ầ n p h ả i đ è n
n g à n h à n g đ ể l ấ y t i ề n m à c h ỉ c ầ n v i ế t g i ấ y c h i t r ả cho k h á c h (còn
được g ọ i l à s é c ) , k h á c h h à n g m a n g g i ấ y đ ế n n g â n h à n g sẽ n h ậ n được
tiền. Các t i ệ n ích của

thanh tốn khơng dùng tiền mặt

(an

tồn,

n h a n h c h ó n g , c h í n h xác, t i ế t k i ệ m chi phí) đã góp p h ầ n r ú t n g ắ n thời
g i a n k i n h d o a n h v à n â n g cao t h u n h ậ p cho c á c d o a n h n h â n . K h i
n g â n h à n g m ỏ c h i n h á n h , t h a n h t o á n qua n g â n h à n g đ ư ợ c m ở r ộ n g
p h ạ m v i , c à n g t ạ o n h i ê u t i ệ n í c h cho c á c d o a n h n h â n . Đ i ê u n à y đ ã
k h u y ế n k h í c h các doanh n h â n gửi tiền vào n g â n h à n g đê nhờ

ngân

h à n g t h a n h t o á n h ộ . N h ư v ậ y , m ộ t dịch v ụ m ớ i , q u a n t r ọ n g

nhất

d ư ợ c p h á t t r i ể n đ ó l à t à i k h o ả n t i ề n g ử i giao d ị c h ( d e m a n d d e p o s i t ) ,

cho p h é p n g ư ờ i g ử i t i ề n v i ế t s é c t h a n h t o á n cho v i ệ c m u a

hàng

hoa

và dịch v ụ . V i ệ c đ ư a ra loại tài k h o ả n t i ề n gửi mới n à y được xem
m ộ t t r o n g n h ữ n g bước đi q u a n t r ọ n g n h ấ t t r o n g c ô n g n g h i ệ p

là

ngân

h à n g . C ù n g v ớ i sự p h á t t r i ể n c ủ a c ô n g n g h ệ t h ô n g t i n , n h i ề u t h ể t h ồ c
t h a n h t o á n được p h á t t r i ể n n h ư Uy n h i ệ m chi, nhờ thu, L/C, t h a n h
toán b à n g điện, thẻ...
3.6.

Quỗn

lý ngán

quỹ

C á c n g â n h à n g mở tài k h o ả n và giữ t i ề n của p h ầ n lớn các doanh
n g h i ệ p v à n h i ề u c á n h â n . N h ờ đ ó , n g â n h à n g t h ư ờ n g có m ố i l i ê n h ệ
c h ặ t c h ẽ v ớ i n h i ề u k h á c h h à n g . D o có k i n h n g h i ệ m t r o n g q u ả n lí n g â n
quỹ v à k h ả n ă n g t r o n g việc t h u n g â n , n h i ề u n g â n h à n g đ ã cung cấp
cho k h á c h d ị c h v ụ q u ả n lí n g â n q u ỹ , t r o n g đ ó n g â n h à n g đ ồ n g ý q u ả n
lý v i ệ c t h u v à c h i cho m ộ t c ô n g t y k i n h d o a n h v à t i ế n h à n h đ ầ u


tư

p h ầ n t h ặ n g d ư t i ề n m ặ t t ạ m t h ờ i v à o c á c c h ồ n g k h o á n s i n h lợi v à t í n
d u n g n g ầ n h ạ n cho đ ế n k h i k h á c h h à n g c â n t i ề n m ặ t đ ế t h a n h t o á n .
3 7. Tài

trợ

các

hoạt

động

của

Chính

phủ

K h ả n ă n g h u y đ ộ n g v à cho vay v ớ i k h ố i l ư ợ n g l ớ n c ủ a n g â n h à n g
đ ã t r ở t h à n h t r ọ n g t â m c h ú ý c ủ a c á c C h í n h p h ủ . Do n h u c ầ u c h i t i ê u

15

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN





lớn v à t h ư ờ n g l à c ấ p b á c h t r o n g k h i t h u k h ơ n g đ ủ , C h í n h p h ủ c á c n ư ớ c
đ ể u m u ô n t i ế p c ậ n VỐI c á c k h o ả n cho vay c ủ a n g â n h à n g . T r o n g đ i ề u
k i ệ n c á c n g â n h à n g t ư n h â n k h ô n g m u ố n t à i t r ợ cho C h í n h p h ủ vì r ủ i
ro cao,
khoản

Chính phủ
vay của

t h ư ờ n g d ù n g m ộ t số đặc q u y ề n

n h ữ n g n g â n h à n g lớn. K h i n g â n

trao đổi l ấ y các

hàng Trung

ương

t h à n h l ậ p , C h í n h p h ủ đ ề u t ì m c á c h t h a m d ự , hoặc t r ự c t i ế p can

thiệp

đ ê có đ ư ợ c c á c k h o ả n t í n d ụ n g l ớ n . N g à y nay, C h í n h p h ủ g i à n h q u y ề n
cấp p h é p h o ạ t đ ộ n g v à k i ể m s o á t c á c n g â n h à n g . C á c n g â n h à n g được
cấp g i ấ y p h é p t h à n h l ậ p với đ i ề u k i ệ n là h ọ p h ả i cam k ế t t h ự c h i ệ n với
mồc đ ộ n à o đ ó c á c c h í n h s á c h c ủ a C h í n h p h ủ v à t à i t r ợ cho C h í n h p h ủ .
Các n g â n h à n g phải mua


t r á i p h i ê u C h í n h p h ủ theo m ộ t tỷ l ệ n h ấ t

định t r ê n t ổ n g l ư ợ n g t i ề n gửi m à n g â n h à n g h u y đ ộ n g được; hoặc p h ả i
cho vay vói c á c đ i ề u k i ệ n ư u đ ã i cho c á c d o a n h n g h i ệ p c ủ a C h í n h p h ủ .
3.8.

Bỗo

lãnh

D o k h ả n ă n g t h a n h t o á n c ủ a n g â n h à n g cho m ộ t k h á c h h à n g r ấ t
l ớ n v à do n g â n h à n g n ắ m g i ữ t i ề n g ử i c ủ a c á c k h á c h h à n g , n ê n n g â n
h à n g có u y t í n t r o n g b ả o l ã n h cho k h á c h h à n g . T r o n g n h ữ n g

năm

g ầ n đ â y , n g h i ệ p v ụ b ả o l ã n h n g à y c à n g da d ạ n g v à p h á t t r i ể n m ạ n h .
N g â n h à n g t h ư ờ n g b ả o l ã n h cho k h á c h h à n g c ủ a

mình

mua

chịu

h à n g hoa v à t r a n g t h i ế t bị, p h á t h à n h c h ồ n g k h o á n , v a y v ò n c ủ a t ổ
chồc t í n d ụ n g k h á c . . .
3.9.

Cho


thuê

thiết

bị trung

và dài

han

(Leasing)

N h à m đ ể b á n đ ư ợ c c á c t h i ế t bị, đ ặ c b i ệ t l à c á c t h i ế t b ị có g i á t r ị
l ớ n , n h i ề u h ã n g s ả n x u ấ t v à t h ư ơ n g m ạ i đ ã cho t h u ê ( t h a y v ì b á n ) c á c
t h i ế t bị. C u ố i h ợ p đ ồ n g t h u ê , k h á c h h à n g có t h ể m u a (do v ậ y c ò n g ọ i
là h ợ p đ ồ n g t h u ê m u a ) .

R ấ t n h i ề u n g â n h à n g t í c h cực c h o

khách

h à n g k i n h doanh q u y ề n lựa chọn t h u ê các t h i ế t bị, m á y m ó c c ầ n t h i ế t
t h ô n g qua

hợp đ ồ n g t h u ê mua, t r o n g đó n g â n h à n g m u a

t h i ế t bị v à

cho k h á c h h à n g t h u ê . H ợ p đ ồ n g cho t h u ê t h ư ờ n g p h ả i đ ả m b ả o y ê u

c ầ u k h á c h h à n g p h ả i t r ả t ớ i h ơ n 2/3 g i á t r ị c ủ a t à i s ả n cho t h u ê . Do
v ậ y , cho t h u ê c ủ a n g â n h à n g c ủ n g có n h i ề u đ i ể m g i ố n g n h ư cho
và được x ế p v à o t í n d ụ n g t r u n g v à d à i h ạ n .
3.10.

Cung

cấp

dịch

vụ uy thác

và tư

vay

vấn

Do h o ạ t đ ộ n g t r o n g l ĩ n h vực t à i c h í n h c á c n g â n h à n g có r ấ t
c h u y ê n gia v ề q u ả n lí t à i c h í n h . Vì v ậ y , n h i ề u c á n h â n v à

nhiều
doanh

n g h i ệ p đ ã n h ò n g â n h à n g q u ả n lý t à i s ả n v à q u ả n lý h o ạ t đ ộ n g

tài

16

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




c h í n h h ộ . D ị c h v ụ u y t h á c p h á t t r i ể n sang c á u y t h á c v a y h ộ , u y t h á c
cho v a y h ộ , u y t h á c p h á t n à n h , u y t h á c đ ầ u t ư . . . T h ậ m c h í , c á c n g â n
h à n g đ ó n g v a i t r ò là n g ư ờ i được u y t h á c t r o n g d i c h ú c , q u á n lý t à i
san cho k h á c h h à n g đ ã qua đòi b à n g c á c h c ô n g b ố t à i s ả n , b á o q u á n
c á c t à i s á n có g i á . N h i ề u k h á c h h à n g c ò n COI n g â n h à n g n h ư m ộ t
c h u y ê n gia t ư v ấ n t à i c h í n h . N g â n h à n g sẵn s à n g t ư v ấ n vê đ â u tư,
v ề q u ả n lí t à i c h í n h , v ề t h à n h l ậ p , m u a b á n , s á p n h ậ p d o a n h n g h i ệ p .
3.11.

Cung

cấp

dịch

vụ mơi

giói

dầu

tư chứng

khốn


N h i ề u n g â n h à n g đ a n g p h ấ n đ ấ u cung cấp đ ủ các dịch v ụ

tài

c h í n h cho p h é p k h á c h h à n g t h o a m ã n m ọ i n h u c ầ u . Đ â y l à m ộ t t r o n g
n h ữ n g lý do c h í n h k h i ế n c á c n g â n h à n g b á t đ ầ u b á n c á c d ị c h v ụ môi
g i ớ i c h ồ n g k h o á n , c u n g c ấ p cho k h á c h h à n g cơ h ộ i m ư a cố p h i ê u , t r á i
phiếu và các chồng k h o á n k h á c mà không phải nhờ đến người kinh
doanh c h ồ n g k h o á n . T r o n g m ộ t vài t r ư ờ n g hợp, các n g â n h à n g tô
chồc r a c ô n g t y c h ồ n g k h o á n h o ặ c c ô n g t y m ô i g i ớ i c h ồ n g k h o á n .
3.12.

Cung

cấp

các

T ừ n h i ề u n ă m nay,

dịch

vụ bỗo

hiểm

c á c n g â n h à n g d ã b á n b ả o h i ể m cho

khách


h à n g , d i ề u đ ó b ả o đ ả m v i ệ c h o à n t r ả t r o n g t r ư ờ n g h ợ p k h á c h h à n g bị
c h ế t , bị t à n p h ế h a y g ặ p r ủ i ro t r o n g h o ạ t đ ộ n g , m ấ t k h ả n ă n g t h a n h
tốn.
3.13.

Cung

cấp

các

dịch

vụ dại

lí

N h i ề u n g â n h à n g trong q u á trình hoạt động k h ô n g t h ể thiết lập
chi n h á n h hoặc v ă n p h ò n g ở k h ắ p m ọ i nơi. N h i ề u n g â n h à n g

(thường

n g â n h à n g l ớ n ) c u n g c ấ p d ị c h v ụ n g â n h à n g đ ạ i lí cho c á c n g â n h à n g
k h á c n h ư t h a n h Loàn h ộ , p h á t h à n h h ộ c á c c h ồ n g c h ỉ t i ề n g ử i , l à m
n g â n h à n g đ ầ u m ố i t r o n g đ ồ n g t à i trợ...
4. Các loại hình ngân hàng thương mại
C ó t h ể p h â n c h i a n g â n h à n g theo c á c t i ê u t h ồ c k h á c n h a u

tuy


t h e o y ê u c ầ u c ủ a n g ư ờ i q u ả n lí.
4 Ì
thức

sở
4 11

Các

loại

hình

ngân

hàng

thương

mại

chia

theo

hình

hữu
Ngân


hàng

sở hữu

tư nhân:

L à n g â n h à n g do c á

nhân

t h à n h l ạ p bang v ố n của cá n h â n . Loại n g â n h à n g t h ư ờ n g nhỏ, p h ạ m
vi h o â t đ ọ n g t r o n g t ừ n g địa p h ư ơ n g . Các n g â n h à n g n à y t h ư ờ n g
l i ê n v ớ i d o a n h n g h i ệ p v à cá n h â n ở đ ị a p h ư ơ n g . C h ủ

ngân

gắn
hàng

17

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




t h ư ờ n g r ấ t a m h i ế u t ì n h h ì n h c ủ a n g ư ờ i v a y , vì v ậ y h ạ n c h ê đ ư ợ c sự
l ừ a đ ả o c ủ a k h á c h . T u y n h i ê n , do k é m đ a d ạ n g , n ê n k h i đ ị a p h ư ơ n g
đ ó g ặ p r ủ i ro (ví d ụ t h i ê n t a i , m ấ t m ù a . . . ) n g â n h à n g t h ư ờ n g


không

t r á n h được t ô n t h ấ t .
4.1.2. Ngân
hàng sở hữu
N g â n h à n g n à y được t h à n h
p h i ê u . V i ệ c n ắ m g i ữ cô p h i ê u
gia q u y ế t đ ị n h c á c h o ạ t đ ộ n g

của
lập
cho
của

các cổ đông (ngân
hàng cô
phần):
t h ô n g q u a p h á t h à n h ( b á n ) c á c cô
p h é p n g ư ờ i sở h ữ u c ó q u y ề n t h a m
n g â n h à n g , t h a m g i a c h i a cô t ồ c t ừ

t h u n h ậ p c ủ a n g â n h à n g đ ồ n g t h ờ i p h ả i g á n h c h ị u c á c t ơ n t h ấ t có t h ể
x ả y r a . Do V ố n sở h ữ u đ ư ợ c h ì n h t h à n h t h ô n g q u a

t ậ p t r u n g , các

ngân

chóng,


hàng

cơ p h ầ n

có k h ả

năng

tăng vốn

nhanh

vì

vậy

t h ư ờ n g là c á c n g â n h à n g l ớ n . C á c t ổ h ợ p n g â n h à n g l ớ n n h ấ t t h ế giới
h i ệ n n a y l à c á c n g â n h à n g cổ p h ầ n . C á c n g â n h à n g cô p h ầ n t h ư ờ n g
có p h ạ m v i h o ạ t d ộ n g r ộ n g , h o ạ t đ ộ n g đ a n ă n g , có n h i ề u c h i n h á n h
h o ặ c c ô n g t y con. K h ả n ă n g đ a d ạ n g hoa cao n ê n c á c n g â n h à n g cô
p h ầ n có t h ê g i ả m r ủ i ro g â y n ê n b ở i t í n h c h u y ê n m ô n h o a ( t h i ê n t a i
c ủ a m ộ t v ù n g , sự suy t h o á i c ủ a m ộ t n g à n h h o ặ c m ộ t q u ô c g i a . . . ) , song
c h ú n g t h ư ờ n g p h ả i g á n h c h ị u c á c r ủ i ro t ừ cơ c h ê q u ả n lí p h â n q u y ề n
( n h i ề u c h i n h á n h đ ư ợ c p h â n q u y ề n l ớ n v à h o ạ t đ ộ n g t ư ơ n g đ ố i độc
l ậ p v ớ i t r ụ sở n g â n h à n g m ẹ , g i á m đốc c á c c h i n h á n h n à y có t h ể có
h à n h v i l ạ m d ụ n g h o ặ c b ấ t c ẩ n g â y t ô n t h ấ t cho n g â n h à n g ) .
4.1.3.

Ngân


hàng

sở hữu

Nhà

nước:

Đ â y là l o ạ i . h ì n h n g â n

hàng

m à v ố n sở h ữ u do N h à n ư ớ c c ấ p , có t h ế l à N h à n ư ớ c T r u n g ư ơ n g hoặc
T ỉ n h . T h à n h phố. C á c n g â n h à n g n à y được t h à n h l ậ p n h ằ m thực
h i ệ n m ộ t sô m ụ c t i ê u n h ấ t đ ị n h t h ư ờ n g l à do c h í n h s á c h c ủ a
quyền T r u n

chính

ư ơ n g h o ặ c đ ị a p h ư ơ n g q u i đ ị n h . T ạ i c á c n ư ớ c đ i theo

l ;

con đ ư ờ n g p h á t t r i ể n X ã h ộ i c h ủ n g h ĩ a , N h à n ư ớ c t h ư ờ n g q u ố c h ữ u
hoa c á c n g â n h à n g Lư n h â n h o ặ c cổ p h ầ n l ớ n , h o ặ c t ự x â y d ự n g n ê n
c á c n g â n h à n g . N h ữ n g n g â n h à n g sở h ữ u N h à n ư ớ c t h ư ờ n g đ ư ợ c N h à
n ư ớ c h ỗ t r ợ v ề t à i c h í n h v à b ả o l ã n h p h á t h à n h g i ấ y n ợ , do v ậ y r ấ t ít
k h i bị p h á s ả n . T u y n h i ê n , t r o n g n h i ề u t r ư ờ n g h ợ p , c á c n g â n

hàng


n à y p h ả i t h ự c h i ệ n c á c c h í n h s á c h c ủ a N h à n ư ớ c có t h ê g â y b ấ t lợi
cho h o ạ t đ ộ n g k i n h d o a n h .
4. .Ả.

Ngân

hàng

liên

doanh:

N g â n h à n g n à y được h ì n h

dựa - l ê n g ó p v ố n c ù a h a i h o ặ c n h i ề u b ê n , t h ư ờ n g l à g i ữ a n g â n

thành
hàng

t r o n g n ư ớ c v ố i n g â n h à n g n ư ớ c n g o à i đ ế t ậ n d ụ n g c á c Ưu t h ố của
nùi au.

1

18
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN





4.2.
chát

Các

hoạt

loại

hình

ngân

hàng

thương

mại

chia

theo

tính

dộng

4.2. ì. Hoạt


động

chun

doanh

và đa

năng

N g â n h à n g hoạt. đ ộ n g t h e o h ư ớ n g c h u y ê n d o a n h : L o ạ i n g â n h à n g
n à y c h ỉ t ậ p t r u n g c u n g c ấ p m ộ t s ố dịch v ụ n g â n h à n g ví d ụ như., c h í
cho v a y đ ố i v ớ i x â y d ự n g cơ b ả n , h o ặ c đ ố i với n ô n g n g h i ệ p ; hoặc chỉ
cho v a y ( k h ô n g b ả o l ã n h h o ặ c cho t h u ê ) . . . T í n h c h u y ê n m ô n hoa cao
cho p h é p n g â n h à n g có đ ư ợ c đ ộ i n g ũ c á n b ộ g i à u k i n h n g h i ệ m , t i n h
t h ô n g n g h i ệ p v ụ . T u y n h i ê n , l o ạ i n g â n h à n g n à y t h ư ờ n g g ặ p r ủ i ro
lớn k h i n g à n h h o ặ c l ĩ n h vực h o ạ t đ ộ n g m à n g â n h à n g p h ụ c v ụ sa s ú t .
N g â n h à n g đ ơ n n ă n g có t h ể là n g â n h à n g n h ò , p h ạ m v i h o ạ t đ ộ n g
h ẹ p , t r ì n h đ ộ c á n b ộ k h ô n g đ a d ạ n g , h o ặ c là n h ữ n g n g â n h à n g sở h ữ u
c ù a c ô n g ty ( n h i ề u t ậ p đ o à n c ô n g n g h i ệ p t ổ chồc n g â n h à n g đê phục
v ụ cho c á c t h à n h v i ê n c ủ a t ậ p đ o à n ) .
N g â n h à n g da n ă n g : L à n g â n h à n g c u n g c ấ p m ọ i d ị c h v ụ n g â n
h à n g cho m ọ i đ ố i t ư ợ n g . Đ â y l à x u h ư ớ n g h o ạ t đ ộ n g c h ủ y ế u h i ệ n n a y
của c á c n g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i . N g â n h à n g đ a n ă n g t h ư ờ n g l à n g â n
h à n g l ớ n ( h o ặ c sỏ h ữ u c ô n g t y ) . T í n h đ a d ạ n g sẽ g i ú p n g â n h à n g t ă n g
t h u n h ậ p v à h ạ n c h ê r ủ i ro.
4.2.2.

Hoạt


động

bán

buôn

và ngân

hàng

bán

lẻ

H o ạ t đ ộ n g n g â n h à n g b á n b u ô n : c u n g c ấ p c á c d ị c h v ụ cho
ngân

hàng,

c á c c ô n g t y t à i c h í n h , cho' N h à

nghiệp lớn. N h ữ n g

ngân

nước,

cho

các


các

doanh

h à n g có h o ạ t đ ộ n g b á n b u ô n p h á t

triển

t h ư ờ n g l à n g á n h à n g l ớ n h o ạ t đ ộ n g t ạ i c á c t r u n g t â m t à i c h í n h quốc
tế, cung cấp các k h o ả n tín d ụ n g lớn.
H o ạ t đ ộ n g n g â n h à n g b á n l ẻ : c u n g c ấ p c á c d ị c h v ụ t r ự c t i ế p cho
doanh nghiệp,

h ọ gia đ ì n h v à các cá n h â n , với các k h o ả n t í n d ụ n g

n h o . D ị c h v ụ b á n le t h ư ờ n g k ế t h ợ p đ a t i ệ n í c h , đ ư ợ c x â y d ự n g t r ê n
cờ sỏ c o n g Ì g h ệ h i ệ n đ ạ i . V í d ụ t h ẻ t í n d ụ n g v ừ a l à p h ư ơ n g t i ệ n đ ể
c u n g c á p k h o ả n v a y v ừ a là p h ư ơ n g t i ệ n đ ế t h a n h t o á n , t r u y v ấ n t i n
t r ê n t à i k h o ả n . . . c u n g cấp dịch v ụ n g â n h à n g 24h/ n g à y .
X u h ư ớ n g h i ệ n n a y l à c á c n g â n h à n g c u n g c ấ p k ế t h ợ p cả dịch v ụ
bán lẻ /à bán bn.
lí

4 3

5 tố

Các


loại

hình

ngăn

hàng

thương

mại

chia

theo

cơ

cấu

chức
N g â n h à n g sỏ h ữ u c ô n g t y v à c ô n g t y sỏ h ữ u n g â n h à n g .

Ngân

19

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN





h à n g sở h ữ u c ô n g t y là n g â n h à n g n á m g i ữ p h ầ n v ố n c h i p h ô i

cồa

c ô n g t y , cho p h é p n g â n h à n g được q u y ê n t h a m gia q u y ế t

các

định

h o ạ t đ ộ n g cờ b ả n c ủ a c ô n g t y . Do l u ậ t n h i ê u n ư ớ c c â m h o ặ c h ạ n c h ê
n g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i t h a m gia t r ự c t i ế p v à o m ộ t sơ l o ạ i h ì n h k i n h
d o a n h n h ư c h ồ n g k h o á n , b ấ t đ ộ n g s ả n . . . n ô n c á c n g â n h à n g l ớ n đã
t h à n h lập, hoặc m u a

l ạ i m ộ t s ố c ô n g t y c h ồ n g k h o á n , q u ỹ đ ầ u tư...

n h ằ m m ớ r ộ n g h o ạ t đ ộ n g t r ê n m ộ t sô l ĩ n h vực l i ê n q u a n m ậ t Lhiêt VỚI
kinh doanh tiên tệ.
N g â n h à n g t h u ộ c sở h ữ u c ô n g t y : c á c t ậ p đ o à n k i n h t ê ( c ô n g
nghiệp,

t h ư ơ n g m ạ i , dịch vụ) t h ư ờ n g tô chồc t h à n h l ậ p n g â n

hàng

n h à m c u n g c ấ p d ị c h v ụ t à i c h í n h cho c á c đ ơ n vị t h à n h v i ê n c ủ a


lập

đ o à n v à n g o à i tập) đ o à n .
N g â n h à n g đ ơ n n h ấ t v à n g â n h à n g có c h i n h á n h . N g â n h à n g đơn
n h ấ t đ ư ợ c h i ể u l à n g â n h à n g k h ô n g có c h i n h á n h , t ồ c l à c á c d ị c h vụ
n g â n h à n g c h ỉ do Ì h ộ i sở n g â n h à n g c u n g c ấ p . N g â n h à n g có chi
n h á n h t h ư ờ n g là n g â n h à n g có v ố n t ư ơ n g đ ố i l ớ n , c u n g c ấ p d ị c h v ụ
n g â n h à n g t h ô n g q u a n h i ề u d ơ n vị n g â n h à n g . V i ệ c t h à n h l ậ p chi
n h á n h t h ư ờ n g bị k i ể m s o á t c h ặ t c h ẽ bởi n g â n h à n g N h à n ư ớ c t h ô n g
qua c á c q u i đ ị n h v ê m ồ c v ố n sớ h ữ u , v ê c h u y ê n m ô n c ủ a d ộ i n g ũ c á n
bộ, vô sự c ầ n Lhiêt c ủ a d ị c h v ụ n g â n h à n g t r o n g v ù n g . . .
5. Hệ thông ngân hàng Việt Nam
5.1 Ngân

hàng

trong

cơ chê

kế ho ách

hoa

T ố c h ồ c t í n d ụ n g d ầ u Liên c ủ a nước V i ệ t N a m D â n c h ú C ộ n g hoa
là N h a

t í n d ụ n g , được t h à n h l ậ p 1951. Đ â y là t i ề n t h â n cua

h à n g N h à nước V i ệ t N a m .


N g â n h à n g N h à nước V i ệ t N a m

Ngân
với hệ

t h ố n g c á c c h i n h á n h t ì n h v à c h i đ i ế m h u y ệ n , đ ã t ừ n g l à t ổ c h ồ c tín
d ụ n g lớn n h ấ t và duy n h ấ t trong h à n g chục n ă m . Chồc n ă n g chính
của

N g â n h à n g N h à nước V i ệ t N a m

là h u y

d ộ n g t i ề n g ử i của

các

d o a n h n g h i ệ p , c á c cơ q u a n đ o à n t h ê . c á c t ổ c h ồ c k i n h t ế v à d â n c ư để
cho vay. N g â n h à n g N h à n ư ớ c v ừ a là cơ q u a n q u ả n lí t i ề n t ệ t í n d ụ n g
v ừ a là t ổ c h ồ c k i n h d o a n h k h ô n g vì m ú c t i ê u l ợ i n h u ậ n .
T r o n g cơ c h ế k ế h o ạ c h hoa

tập t r u n g và t r o n g đ i ề u k i ệ n

chiến

Ì anh, N g â n h à n g N h à nước phai thực h i ệ n c á c k ế h o ạ c h t i ề n t ệ tín
•Ìụ i m dược giao. L ã i s u ấ t , t ỷ g i á . t ỷ l ộ cho v a y . . . p h ả i h ư ớ n g v à o p h ụ c
vụ cói' H o à n h n g h i ệ p N h à


nước, các hợp

tác xã, và phục vụ

quốc

' h ù m , 'id i . o à n t h à n h c á c k ế h o ạ c h 5 n ă m , p h á t t r i ể n k i n h t ế m i ề n

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




B ắ c đ ồ n g t h ờ i c h i v i ệ n cho t i ề n t u y ế n . T r o n g đ i ề u k i ệ n n h ư v ậ y . h i ệ u
q u ả t à i c h í n h t r o n g h o ạ t đ ộ n g của n g â n h à n g k h ô n g t h ể đ ặ t l ê n h à n g
đ â u . N g â n h à n g N h à n ư ớ c t r ớ t h à n h k ê n h c ấ p v ố n c ủ a N h à nước cho
c á c n g à n h , c á c l ĩ n h vực t h ơ n g qua

h ì n h t h ồ c t í n d ụ n g . P h ầ n lớn

d o a n h n g h i ệ p v à h ợ p Lác x ã v a y n g â n h à n g 100% v ố n l ư u đ ộ n g v à 70
- 90% v ố n cố đ ị n h .
N g â n h à n g N h à n ư ớ c đ ã đ ó n g v a i t r ò q u a n t r ọ n g t r o n g c ô n g cuộc
k h á n g c h i ế n c h ố n g P h á p , c h ố n g M ĩ c ồ u nước, x â y d ự n g c h ủ n g h ĩ a x ã
h ộ i ở m i ề n B ắ c , k i ế n t h i ế t đ ấ t n ư ớ c sau 1975. N h i ề u c ô n g t r ì n h x â y
d ự n g , n h à m á y , t r ư ờ n g học, c á c hợp t á c x ã h ì n h t h à n h v à p h á t t n ê n
t h ô n g q u a t à i t r ợ c ủ a N g â n h à n g N h à nước. T h a n h t o á n k h ô n g d ù n g
t i ê n m ặ t q u a n g â n h à n g đ ư ợ c m ở r ộ n g t ạ o d i ế u k i ệ n cho N h à nước
k i ể m s o á t c á c h o ạ t đ ộ n g k i n h t ế . N g â n h à n g N h à n ư ớ c V i ệ t N a m là

n g ư ờ i d ạ i d i ệ n cho V i ệ t N a m t r o n g h ệ t h ố n g n g â n h à n g c á c n ư ớ c x ã
h ộ i c h ủ n g h ĩ a , t i ế p n h ậ n v à q u ả n lí c á c k h o ả n Lài t r ợ c ủ a c á c n ư ớ c ủ n g
h ộ c ô n g cuộc x â y d ự n g v à b ả o v ệ t ố quốc của n h â n d â n V i ệ t N a m .
Sau

1975, c ù n g v ớ i k h ó k h ă n c ủ a c á c n ư ớ c x ã h ộ i c h ủ n g h ĩ a , v i ệ n

trợ cho V i ệ t N a m g i ả m s ú t . V i ệ t N a m p h ả i đ ố i d ầ u với h à n g l o ạ t c á c
t h á c h t h ồ c l ớ n : G i ả i q u y ế t n ạ n đói sau c h i ế n t r a n h , c á c v ấ n đ ề x ã h ộ i
c ấ p b á c h , c á c c ồ n g t r ì n h , n h à m á y bị t à n p h á , t h i ế u n g o ạ i t ệ m ạ n h đ ế
n h ậ p k h ẩ u t h i ế t bị v à h à n g t i ê u d ù n g t h i ế t y ế u . . . c á c c h í n h s á c h
cấp t r o n g k i n h t ế đ ã đ ấ y các doanh n g h i ệ p v à o t ì n h t r ạ n g

bao

trì trộ

khơng lối thốt.
N g â n h à n g N h à n ư ớ c p h ả i i n t i ề n đ ể t à i t r ợ cho n h u c ầ u c h i t i ê u
c ủ a c á c d o a n h n g h i ệ p , c á c đ ơ n vị h à n h c h í n h sự n g h i ệ p . L ư ợ n g t i ề n
cung ồ n g gia Lăng t r o n g đ i ề u k i ệ n sản lượng k h ô n g t ă n g kịp đ ã đẩy
l ạ m p h á t l ò n cao t r o n g n h ữ n g n ă m 80. L ạ m p h á t gia t ă n g l à m xói
mịn tiết kiệm

k h u y ế n k h í c h t í c h t r ữ v à d ầ u cơ, d ẫ n đ ế n gia

tăng

m a n h n h a c ầ u v a y v ố n t ừ n g â n h à n g . L ã i s u ấ t t h ự c â m , t ỷ g i á bị b ó p
m é o t i ê n l ư ơ n g k h ô n g đ ủ t r a n g t r ả i các chi p h í t ố i t h i ể u . . . V ị n g xốy

n à y g â y sồc é p n g â n h à n g p h ả i i n n h i ề u t i ề n h ơ n . N g â n h à n g k h ô n g
bao t o á n đ ư ợ c v ố n , k h ô n g t í n h t o á n được h i ệ u q u ả k i n h t ế , bị k é o v à o
v ò n g x o á y của s i ê u l ạ m p h á t .
Tinh trạng

đ ộ c q u y ề n t r o n g h ệ t h ố n g n g â n h à n g (chỉ có N g â n

h à n g N h à nước v à m ộ t số n g â n h à n g c h u y ê n doanh k h á c c ũ n g thuộc
; sỏ h ữ u N h à n ư ớ c , đ ư ợ c N h à n ư ớ c p h â n c h i a r a n h g i ớ i p h ụ c v ụ ) đ ã
g ó p p h ầ n duy t r ì t ì n h t r ạ n g trì t r ệ t r o n g các n g â n h à n g . l à m g i ả m vai

21

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




t r ò l à t r u n g g i a n t à i c h í n h h o ạ t đ ộ n g vì m ụ c t i ê u h i ệ u q u ả k i n h t ê .
5.2.
(sau

Hê

thông

ngân

hàng


trong

chuyên

đôi

cơ chê

kinh

tê

1990)

H ệ t h ố n g N g â n h à n g V i ệ t N a m đ ã được đ ổ i m ớ i m ộ t c á c h đ á n g
k ê t r o n g q u á t r ì n h c h u y ể n đôi t ừ n ề n k i n h tê t ậ p t r u n g s a n g n ề n
k i n h t ế t h ị t r ư ờ n g có đ i ề u t i ế t vĩ m ô c ủ a N h à n ư ớ c .
T ừ m ô h ì n h h ệ t h ố n g N g â n h à n g c ủ a n ê n k i n h t ê k ê h o ạ c h hoa
t ậ p t r u n g c h u y ể n sang m ơ h ì n h N g â n h à n g của n ề n k i n h t ế thị
t r ư ờ n g , m ơ h ì n h t ơ c h ồ c có sự t h a y đ ô i c ă n b ả n đ ó l à t á c h b i ệ t chồc
n ă n g q u ả n lý h o ạ t đ ộ n g t i ề n t ệ , t í n d ụ n g v ớ i c h ồ c n ă n g k i n h d o a n h
t i ề n t ệ , đ a d ạ n g hoa c á c l o ạ i h ì n h N g â n h à n g , t ừ n g b ư ớ c xoa b ỏ độc
q u y ề n , c h u y ể n s a n g c ạ n h t r a n h có sự q u ả n lý c ủ a N h à n ư ớ c . K ể t ừ
đ ầ u n h ữ n g n ă m 90 h ệ t h ố n g c á c N g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i đ ã

không

n g ừ n g p h á t t r i ể n v ề loại h ì n h và n g h i ệ p v ụ góp p h ầ n q u a n t r ọ n g vào
sự t ă n g t r ư ở n g k i n h t ế đ ấ t n ư ớ c .
Bên cạnh 2 N g â n h à n g Ngoại thương và N g â n h à n g đ ầ u tư phát

t r i ể n đ ư ợ c h ì n h t h à n h t ừ t r ư ớ c được h ì n h t h à n h t h ê m 2 N g â n
chuyên doanh N g â n h à n g Nông nghiệp và N g â n h à n g C ô n g

hàng

thướng.

V i ệ t N a m có 4 N g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i quốc d o a n h : N g â n h à n g N g o ạ i
thương, N g â n h à n g Công thương, Ngân h à n g Đ ầ u tư và P h á t triển,
N g â n h à n g N ô n g n g h i ệ p v à P h á t t r i ể n n ô n g t h ô n . Đ â y là n h ữ n g N g â n
h à n g t h ư ơ n g m ạ i lớn của V i ệ t N a m . T r o n g giai đ o ạ n đ ầ u , c á c N H T M
quốc d o a n h p h ả i h o ạ t đ ộ n g t r o n g m ô i t r ư ờ n g k h ó k h ă n : G á n h

chịu

v i ệ c x ử lý c á c t ồ n đ ọ n g n ặ n g n ề c ủ a cơ c h ế cũ, t ì n h h ì n h t à i c h í n h m ấ t
c â n đ ố i , n ợ q u á h ạ n k h ê đ ọ n g k h ó địi cao do c á c T ổ c h ồ c k i n h t ế l à m
ă n t h u a l ỗ , l ạ m p h á t cao, l ã i s u ấ t t h ự c â m , t ỷ g i á n g o ạ i t ệ c ò n bao cấp.
Đ ế n đ ầ u nam

1990, cả n ư ớ c đ ã có t ớ i 15 N H T M c ổ p h ầ n v à các

H T X t í n d ụ n g do c á c c ấ p c h í n h q u y ề n t h à n h l ậ p ở c ả t h à n h t h ị l ẫ n
n ô n g t h ô n . T r o n g m ô i t r ư ờ n g c h ư a ổ n đ ị n h , c á c T C T D n à y đ ể u còn
non nớt, t ì n h t r ạ n g m ấ t k h ả n ă n g chi tra của n h i ề u T C T D

đ ã làm

m ấ t l ò n g t i n c ủ a d â n c h ú n g . Đ ế n q u ý ì n ă m 1990 v ớ i 7 9 1 t ỷ Đ ồ n g đ ã
cho v a y t h ì 510 t ỷ Đ ồ n g q u á h ạ n v à đ ế n q u ý I U n ă m


1990 h ầ u

hết

các T C T D l â m vào t ì n h t r ạ n g m ấ t k h ả n ă n g chi t r ả .
T h á n g 5/1990, 2 P h á p l ệ n h N g â n h à n g ( P h á p l ệ n h N g â n

hàng

N h à nước, P h á p l ệ n h N g â n h à n g H T X tín d ụ n g v à C ơ n g ty tài c h í n h )
ra đ ờ i là b ư ớ c n g o ặ t q u a n t r ọ n g t r o n g h o ạ i đ ộ n g c ủ a t o à n h ệ t h ố n g

22
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ngân hàng.
H a i p h á p l ệ n h N g â n h à n g đ ã k h ả n g đ ị n h h ệ t h ố n g N g â n h à n g là
hệ thống Ngân

h à n g 2 c ấ p bao

gồm N g â n h à n g N h à nước và các

N g â n h à n g t h ư ơ n g mại, H T X tín dụng, Cơng ty Tài chính... P h á p
l ệ n h đ ã k h ẳ n g đ ị n h t í n h đ a h ì n h t h ồ c sở h ữ u , đ a l o ạ i h ì n h , đ a t h à n h
p h ầ n v à k i n h d o a n h đ a n ă n g của h ệ t h ố n g n g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i .

P h á p l ệ n h đ ã m ở đ ư ờ n g cho q u á t r ì n h p h á t t r i ể n c á c l o ạ i h ì n h n g â n
h à n g t ạ i V i ệ t N a m , bao g ồ m Ngăn
hàng quốc doanh,
Ngân
hàng
thương
mại cô phần,
Ngân
hàng liên doanh giữa Việt Nam
và nước
ngoài, Chi nhánh
Ngân hàng nước ngoài tại Việt
Nam.
Đ ư ợ c x â y d ự n g t ừ n ă m đ ầ u c h u y ể n đ ổ i cơ c h ê , P h á p l ệ n h đ ã
k h ô n g t h ê đ á p ồ n g y ê u c ầ u p h á t t r i ể n của h ệ t h ố n g tài c h í n h ở V i ệ t
N a m t r o n g g i a i đ o ạ n n ử a s a u c ủ a n h ữ n g n ă m 90. T r ư ớ c t ì n h h ì n h đ ó ,
Quốc h ộ i đ ã t h ô n g qua L u ậ t v ề N g â n h à n g N h à nước và L u ậ t v ề các
t ổ c h ồ c t í n d ụ n g . L u ậ t c á c t ổ c h ồ c t í n d ụ n g đ ã t ạ o m ô i t r ư ờ n g p h á p lí
m ớ i cho s ự p h á t t r i ể n c ủ a c á c n g â n h à n g .
C á c N H T M m ỏ r ộ n g đ ố i t ư ợ n g p h ụ c v ụ cho m ọ i t h à n h p h ầ n k i n h
tế, m ở r ộ n g t h ị t r ư ờ n g . N h i ề u n g h i ệ p v ụ N g â n h à n g m ố i bước

đầu

được t h ự c h i ệ n n h ư n g h i ệ p v ụ c ầ m đ ồ , c h i ế t k h ấ u c á c g i ấ y tờ có g i á ,
tài trợ b á n h à n g t r ả góp, tín d ụ n g t h u ê mua, đ ấ u t h ầ u tín p h i ê u

kho

bạc, h ù n v ố n m u a cổ p h ầ n c á c d o a n h n g h i ệ p

N h ằ m n â n g cao h i ệ u q u ả h o ạ t đ ộ n g , c á c N g â n h à n g t h ư ơ n g m ạ i
bỏ d ầ n c á c c ấ p t r u n g g i a n , t á c h b i ệ t d ầ n c á c h o ạ t đ ộ n g c h í n h s á c h v à
h o ạ t đ ộ n g t h ư ơ n g m ạ i , t ă n g t í n h độc l ậ p t ư ơ n g đ ố i cho c á c c h i n h á n h ,
m ạ n h dạ/Ì đ ổ i m ớ i c ô n g n g h ệ p h ù hợp

với y ê u c ầ u

q u ả n lý

kinh

d o a n h , n ì n g cao c h ấ t l ư ợ n g p h ụ c v ụ k h á c h h à n g , b ư ớ c đ ầ u t ạ o l ậ p
các c ô n g t y con t r i ể n k h a i c á c n g h i ệ p v ụ m ớ i .
T h à n h t ự u của h ệ thống n g â n h à n g V i ệ t N a m trong thời gian
qua là kết. q u ả của n h i ề u n h â n t ố t á c động. C ù n g v ớ i q u á t r ì n h cải
c á c h k i n h t ế nói chung, Đ ả n g v à N h à nước đặc b i ệ t q u a n t â m tới cải
c á c h t r o n g l ĩ n h vực n g â n h à n g . C á c cíĩính s á c h t i ề n tệ - t í n d ụ n g của
N h à n ư ớ c đ ã g ó p p h ầ n t h ú c đ ẩ y sự p h á t t r i ể n c ủ a h ệ t h ố n g

ngân

h à n g . K i n h t ế thị trường đã thúc đẩy q u á t r ì n h x â m n h ậ p và

phát

t r i ể n của t ư tưởng và tác phong k i n h doanh mới trong các n g â n h à n g .
Cự có m ặ t c ủ a c á c c h i n h á n h n g â n h à n g n ư ớ c n g o à i v à n g â n

hàng


l i ê n d o a n h c ủ n g đ ã g ó p p h ầ n t ạ o r a n h ữ n g đ ộ n g lực m ớ i cho sự p h á t
ti ien c u a ' h ệ t h o n g N H T M V i ệ t Nam.

23

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN