SỐ 4 - 2013
T¹p chÝ cña tËp ®oµn dÇu khÝ quèc gia viÖt nam - petrovietnam
DÇuKhÝ
Petro
ietnam
ISSN-0866-854X
Tăng cường giám sát an toàn
TRÊN CÁC CÔNG TRÌNH DẦU KHÍ
Giy phép xut bn s 100/GP - BTTTT ca B Thông tin và Truyn thông cp ngày 15/4/2013
Xut bn hàng tháng
S 4 - 2013
Tổng biên tập
TSKH. Phùng Đình Thc
Phó Tổng biên tập
TS. Nguyn Quc Thp
TS. Phan Ngc Trung
TS. Vũ Văn Vin
Ban Biên tập
TSKH. Lâm Quang Chin
TS. Hoàng Ngc Đang
TS. Nguyn Minh Đo
CN. Vũ Khánh Đông
TS. Nguyn Anh Đc
ThS. Trn Hưng Hin
TS. Vũ Th Bích Ngc
ThS. Lê Ngc Sơn
KS. Lê Hng Thái
ThS. Nguyn Văn Tun
TS. Lê Xuân V
TS. Phan Tin Vin
TS. Nguyn Tin Vinh
TS. Nguyn Hoàng Yn
Thư ký Tòa soạn
ThS. Lê Văn Khoa
ThS. Nguyn Th Vit Hà
Tổ chức thực hiện, xuất bản
Vin Du khí Vit Nam
Tòa soạn và trị sự
Tng 16, Tòa nhà Vin Du khí Vit Nam
173 Trung Kính, Yên Hòa, Cu Giy, Hà Ni
Tel: (+84-04) 37727108. Fax: (+84-04) 37727107
Email:
TTK Tòa son: 0982288671
Phụ trách mỹ thuật
Lê Hng Văn
nh bìa: Công tác bo dưng, sa cha trên công trình du khí. nh: CTV
TIÊU ĐIM
NGHIÊN CU KHOA HC
TIN TC - S KIN
D báo cht lưng đá cha tng Miocen trung ca mt s cu to phía
Bc b Sông Hng
ng dng hiu ng hp th và tán sc tc đ sóng đa chn vào tìm kim,
thăm dò và khai thác du khí
Kho sát cơ ch đy du khi bơm ép polymer qua mu lõi đi tưng
Miocen h m Bch H
Nghiên cu tng hp và phát trin -Al
2
O
3
t ngun hydroxide nhôm Tân
Bình đ làm cht mang cho các h xúc tác s dng trong tng hp hóa du
Nghiên cu đc trưng và đánh giá hot tính xúc tác MOF-Co cho phn
ng tng hp Fischer - Tropsch
Tng hp cht c ch quá trình polymer hóa các sn phm lng ca quá
trình nhit phân hydrocarbon phân đon xăng t lignin bng hn hp
natrium nitrite và natrium nitrate
Đánh giá kh năng áp dng công ngh thu tách CO
2
cho các nhà máy
nhit đin ca Petrovietnam
Đánh giá kh năng nh hưng nu xy ra s c tràn du khu vc vnh
Ca Lc
Nghim thu d án Phân xưng sn xut Polypropylene Dung Qut
PV Drilling cung cp giàn khoan cho PVEP POC
Iraq nâng tr lưng du m lên 150 t thùng
Sn lưng du khí Bin Bc năm 2017
s tăng lên 2 triu thùng/ngày
12
17
23
28
42
36
48
56
69
70
71
72
TRONG S NÀY
12
17
23
28
36
42
48
69
70
71
72
Predicting the quality of Middle Miocene reservoir of some undrilled prospects
in North Song Hong basin
Application of seismic wave absorption and velocity dispersion in petroleum
exploration and production
Investigating the mechanism of oil displacement by polymer flooding through
Bach Ho Lower Miocene core plugs
Synthesis of -Al
2
O
3
from Tan Binh Al(OH)
3
precursor for petrochemical catalyst
preparations
Characterisation and evaluation of catalytic activity of MOF-Co catalyst for Fischer-
Tropsch synthesis
Synthesis of polymerisation inhibitor by modifying kraft-lignin with the mixture
of natrium nitrite and natrium nitrate
Evaluation of possible application of CO
2
capture technologies for Petrovietnam’s
thermal power plants
Evaluation of possible impacts in case of oil spill accident in Cua Luc Bay
Official acceptance of Dung Quat Polypropylene Plant
PV Drilling supplies drilling rigs to PVEP
Iraq raises oil reserves to 150 billion barrels
Oil and gas output in the North Sea expected to increase
to 2 million barrels/day in 2017
CONTENTS
FOCUS
Petroleum production in the first quarter
amounts to 27% of the yearly plan
Safety management to be enhanced on
petroleum installations
Performance of oil and gas processing
plants to be improved
SCIENTIFIC RESEARCH
NEWS
4
7
10
56
TIÊU ĐIM
4
DẦU KHÍ - S 4/2013
Vưt mc nhiu ch tiêu quan trng
Theo ông Trn Quc Vit - Trưng Ban K hoch Tp
đoàn Du khí Vit Nam, Petrovietnam gi đưc nhp đ
sn xut kinh doanh tt và đã hoàn thành vưt mc tt
c các ch tiêu, nhim v k hoch đ ra trong Quý I/2013,
có mc tăng trưng cao so vi cùng kỳ năm 2012. C th,
Tp đoàn đã ký 1 tha thun và 2 hp đng du khí mi;
gia tăng tr lưng du khí bng 28,6% k hoch năm.
Tng sn lưng khai thác quy du đt 106,1% so vi k
hoch, tăng 5,2% so vi cùng kỳ năm 2012. Đng thi, Tp
đoàn tip tc phi hp hiu qu vi các B/Ngành liên
quan trong vic trin khai các d án tìm kim, thăm dò và
khng đnh ch quyn Quc gia trên bin.
Bên cnh đó, Tp đoàn đã sn xut 428,7 nghìn tn
đm, tăng 62% so vi cùng kỳ năm 2012 (trong đó, Nhà máy
Đm Phú M sn xut 219,3 nghìn tn, t Nhà máy Đm Cà
Mau sn xut 209,4 nghìn tn). Sn xut xăng du Quý I đt
1,66 triu tn, tăng 2,5% so vi cùng kỳ năm 2012 (trong đó,
Nhà máy condensate Phú M sn xut 149,7 nghìn tn, Nhà
máy Lc du Dung Qut sn xut 1,51 triu tn). Tp đoàn
SN LƯNG KHAI THÁC DU KHÍ QUÝ I
ĐẠT 27% KẾ HOẠCH NĂM
Ngày 5/4/2013, Tp đoàn Du
khí Vit Nam (Petrovietnam) đã t
chc hp báo trc tuyn công b
kt qu sn xut kinh doanh ti
2 đim cu Hà Ni và Tp. H Chí
Minh. Trên cơ s tng sn lưng
khai thác du quy đi Quý I đt
27% k hoch năm, Petrovietnam
đt mc tiêu s khai thác 6,43
triu tn du quy đi trong Quý
II/2013, trong đó có 4,03 triu tn
du và 2,4 t m
3
khí.
TSKH. Phùng Đình Thc - Ch tch HĐTV Tp đoàn Du khí Vit Nam ch trì hp báo. nh: PVN
PETROVIETNAM
5
DẦU KHÍ - S 4/2013
đã sn xut và cung cp cho lưi đin Quc gia 4,45 t kWh
đin, tăng 12,7% so vi cùng kỳ năm 2012. Tng doanh thu
toàn Tp đoàn đt 178,7 nghìn t đng, bng 117,4% k
hoch Quý I và 27,6% k hoch năm, tăng 3% so vi cùng
kỳ năm 2012. Petrovietnam đã np ngân sách Nhà nưc 43
nghìn t đng, tăng 5,6% so vi cùng kỳ năm 2012.
Trong Quý I/2013, tng giá tr thc hin đu tư đt
10,7 nghìn t đng. Trong đó, Tp đoàn đã ký hp đng
EPC chìa khóa trao tay d án Lc hóa du Nghi Sơn, khi
công d án H thng thu gom và phân phi khí m Hàm
Rng và m Thái Bình, Lô 102 & 106 giai đon 1, khi công
công trình giàn đu ging m Kim Cương, h thy thành
công chân đ Th Trng và Thăng Long, phát đin thành
công lên lưi đin Quc gia T máy s 1 và 2 Nhà máy
Thy đin Ha Na, đóng đin ngưc và th áp lò hơi T
máy s 1 Nhà máy Nhit đin Vũng Áng 1, khánh thành
Kho cha LPG lnh Th Vi
Ch tch HĐTV Tp đoàn Du khí Vit Nam cho bit,
Tp đoàn đang trong quá trình tái cơ cu mnh m và
khn trương trin khai Đ án tái cơ cu giai đon 2012
- 2015 theo Quyt đnh ca Th tưng Chính ph. Trong
Quý I/2013, Tp đoàn đã hoàn thành D tho Điu l Công
ty m - Tp đoàn Du khí Vit Nam trình Chính ph phê
duyt; gii th Chi nhánh Tp đoàn Du khí Vit Nam -
Công ty Nhp khu và Phân phi than Du khí đ chc
năng này cho Tng công ty Đin lc Du khí Vit Nam thc
hin theo quy đnh ca pháp lut; hoàn thành chuyn 2
hp đng du khí t Tng công ty Thăm dò Khai thác Du
khí v Tp đoàn Du khí Vit Nam trc tip qun lý; trin
khai các công tác thu gn đu mi kinh doanh xăng du
và xây dng phương án tái cu trúc lĩnh vc kinh doanh
xăng du D kin trong Quý II/2013, Tp đoàn s hoàn
thành phê duyt phương án tái cu trúc cho các đơn v đ
các đơn v có đnh hưng rõ ràng phát trin; hoàn thành
vic rà soát các mc tiêu, nhim v và t chc phê duyt
K hoch 5 năm và Chin lưc phát trin ca các đơn v
thành viên phù hp vi phương án tái cơ cu đã đưc Th
tưng Chính ph phê duyt.
Phn đu khai thác 6,43 triu tn du quy đi trong Quý II
Trong Quý II/2013, Tp đoàn s tp trung trin khai
10 gii pháp trng tâm, phn đu hoàn thành và hoàn
thành vưt mc các ch tiêu sn xut kinh doanh ch yu
đã đ ra trong Quý II/2013. Trong đó, s trin khai đúng
tin đ và thu xp vn cho các d án đu tư; phn đu
ký 4 - 5 hp đng du khí mi; đưa 4 m/công trình du
khí mi vào khai thác (3 m/công trình trong nưc và 1
m nưc ngoài). Đng thi, t chc kim soát cht ch
các hot đng du khí trên bin Đông; kim soát cht
ch tin đ các d án tìm kim thăm dò, phát trin m
và khai thác du khí, đm bo hoàn thành gia tăng tr
lưng và sn lưng khai thác du khí năm 2013 theo k
hoch đ ra. Trong đó, sn lưng khai thác Quý II phn
đu đt 6,43 triu tn du quy đi, ưc tng sn lưng
khai thác 6 tháng đu năm 2013 đt 13,22 triu tn du
quy đi. Cũng trong Quý II, Tp đoàn s sn xut 413,2
nghìn tn đm, 3,72 t Kwh đin và 1,345 triu tn xăng
du các loi. Doanh thu toàn Tp đoàn ưc đt 158,3
nghìn t đng trong Quý II và 338 nghìn t đng trong 6
tháng đu năm 2013.
Theo TSKH. Phùng Đình Thc, phương án m rng
và nâng công sut Nhà máy Lc du Dung Qut t 6,5
TIÊU ĐIM
6
DẦU KHÍ - S 4/2013
triu tn/năm lên 10 triu tn/năm hin đang gp mt
s thách thc. Petrovietnam đã đàm phán vi nhiu
đi tác nưc ngoài đ cùng trin khai d án này. Hin
đi tác SK Innovation (Hàn Quc) đang phi hp vi
Petrovietnam tham gia tính toán các phương án đu tư
m rng và nâng công sut Nhà máy. Tuy nhiên, vi ch
trương thu hút đu tư nưc ngoài vào d án m rng và
nâng cp Nhà máy Lc du Dung Qut, Chính ph đã
giao Petrovietnam ch đng tính toán phương án ch
nâng cp Nhà máy mà không m rng như k hoch ban
đu nu đi tác nưc ngoài không tham gia. Vic đu tư
nâng cp Nhà máy là cn thit đ trong tương lai có th
s dng ngun du thô thay th du Bch H, đm bo
hiu qu hot đng ca Nhà máy.
Đi vi các d án nhiên liu sinh hc và tình hình
kinh doanh xăng E5 ti th trưng Vit Nam, Ch tch
HĐTV Tp đoàn Du khí Vit Nam cho bit, các đơn v
thành viên ca Tp đoàn tham gia đu tư vào 3 d án
nhiên liu sinh hc. Ngoài d án
Ethanol Dung Qut (đơn v trong
Ngành đu tư 100% vn), hai d
án còn li ti Phú Th và Bình
Phưc các đơn v trong Ngành
đu tư cùng các đi tác khác
trong và ngoài nưc (t l vn
góp ln lưt là 39% và 29%). Hin
các d án ti Qung Ngãi, Bình
Phưc đã hoàn thin v cơ bn,
đang tin hành các bưc chy
th cui cùng trưc khi nghim
thu có điu kin. Năm 2012, sn lưng nhiên liu sinh
hc sn xut đưc là 25.900m
3
, trong đó tiêu th trong
nưc đưc 13.000m
3
, s còn li phi xut khu do sc
tiêu th ca th trưng trong nưc thp. Mc dù tình
hình sn xut và kinh doanh nhiên liu sinh hc đang
gp nhiu khó khăn, tuy nhiên, khi xăng sinh hc đưc
s dng trên toàn quc theo quy đnh ca Chính ph,
các d án này s phát huy hiu qu.
Theo ch đo ca Chính ph và B Công Thương,
Petrovietnam đã huy đng tt c các ngun đin
(đin khí, thy đin, phong đin) đ đáp ng nhu cu
đin trong mùa khô. Riêng d án phong đin Phú Quý
(Bình Thun), Lãnh đo Tp đoàn Du khí Vit Nam cho
bit, đây là d án mang ý nghĩa chính tr - xã hi ln.
Petrovietnam đang phi hp vi Tp đoàn Đin lc Vit
Nam (EVN) tin ti bo đm phát đin 24 gi/ngày đ
phc v tt hơn cuc sng ca ngưi dân trên đo.
Bng 1. Ch tiêu k hoch Quý II/2013 ca Petrovietnam và ưc thc hin 6 tháng đu năm
Việt Hà
Petrovietnam đã huy đng tt c các ngun đin đ đáp ng nhu cu đin trong mùa khô. nh: CTV
PETROVIETNAM
7
DẦU KHÍ - S 4/2013
Tip tc đi mi, nâng cao hiu qu công tác
Nhìn chung công tác an toàn sc khe môi trưng ca
Ngành Du khí Vit Nam năm 2012 có nhiu đi mi, ci
tin v ni dung, phương thc hot đng, hiu qu ngày
càng nâng cao. Ông Lê Hng Thái - Trưng Ban An toàn
Sc khe Môi trưng Tp đoàn Du khí Vit Nam cho bit,
b máy t chc công tác an toàn sc khe môi trưng ca
Tp đoàn và các đơn v cơ s đã đm bo yêu cu pháp
lut, thưng xuyên đưc kin toàn và tip tc đưc cng
c. H thng qun lý an toàn sc khe môi trưng ca Tp
đoàn và các đơn v tip tc đưc duy trì, hoàn thin. Mô
hình qun lý công tác an toàn sc khe môi trưng trên cơ
s ri ro tip tc đưc khuyn khích và nhân rng. Các quy
đnh ca pháp lut v an toàn sc khe môi trưng đưc
Tp đoàn tuân th đy đ trong quá trình thc hin các d
án cũng như trong giai đon vn hành. Công tác kim tra
an toàn, v sinh lao đng, phòng chng cháy n đưc thc
hin thưng xuyên, liên tc vi nhiu hình thc kim tra.
Công tác qun lý cht thi và giám sát môi trưng đưc
quan tâm, chú trng. Công tác ng phó tình hung khn
cp và phòng chng lt bão đưc trin khai có hiu qu.
Tp đoàn và các đơn v tích cc hưng ng phong trào
an toàn sc khe môi trưng do B/Ngành phát đng vi
nhiu hình thc phong phú (hi ngh an toàn sc khe
môi trưng, hi thao phòng cháy cha cháy, hi thi an
toàn sinh viên gii), tr thành hot đng thưng niên ca
nhiu đơn v và đem li hiu qu thit thc đi vi công
tác an toàn sc khe môi trưng. Điu kin lao đng, sc
khe ca ngưi lao đng đưc đm bo, văn hóa an toàn
tip tc đưc thúc đy và trong năm 2012, các công trình,
nhà máy ca Tp đoàn vn hành an toàn, không đ xy ra
s c cháy n ln.
Hi ngh An toàn - Sc khe - Môi trưng ln th VII
cũng là dp đ trao đi thông tin, chia s kinh nghim,
nâng cao k năng và kin thc v an toàn sc khe môi
trưng, phân tích các khó khăn, tn ti trong quá trình
trin khai công tác này ti cơ s. Ti Hi ngh ln này, các
đi biu đã tp trung tho lun nhiu vn đ quan trng:
Công tác thng kê, điu tra và báo cáo s c, tai nn lao
đng ti Nhà máy Đm Phú M; An toàn trong khai thác
các m du khí ngoài bin ca Liên doanh Vit - Nga
“Vietsovpetro” - thc trng và gii pháp; Hoàn thin h
thng x lý nưc thi ca Nhà máy sn xut nhiên liu
sinh hc Dung Qut; Kinh nghim trong vic xây dng
k hoch ng cu khn cp ti Công ty Đưng ng khí
Nam Côn Sơn; Các nguy cơ tim n và bin pháp phòng
TĂNG CƯNG GIÁM SÁT AN TOÀN
TRÊN CÁC CÔNG TRÌNH DẦU KHÍ
Ti Hi ngh An toàn - Sc
khe - Môi trưng ln th VII,
TS. Đ Văn Hu - Tng giám đc
Tp đoàn Du khí Vit Nam yêu
cu các đơn v cn xây dng,
duy trì và ci tin h thng qun
lý an toàn sc khe môi trưng,
đc bit nâng cao văn hóa an
toàn cho ngưi lao đng, tăng
cưng công tác giám sát an toàn
trên các công trình du khí.
TS. Đ Văn Hu - Tng giám đc Petrovietnam làm vic ti Nhà máy Đm Cà Mau. nh: CTV
TIÊU ĐIM
8
DẦU KHÍ - S 4/2013
nga trong quá trình hot đng; Bài hc kinh nghim
ca Tng công ty CP Khoan và Dch v khoan Du khí
(PV Drilling) trong xây dng và tích hp h thng HSEQ;
Trin khai áp dng công ưc lao đng hàng hi cho đi
tàu ca Tng công ty CP Vn ti Du khí Vit Nam (PV
Trans); Công tác qun lý cht thi nguy hi Nhà máy
Lc du Dung Qut.
Tp trung xây dng và phát trin văn hóa an toàn
Phát biu ch đo Hi ngh, TS. Đ Văn Hu - Tng
giám đc Tp đoàn Du khí Vit Nam nhn mnh: Công
tác an toàn sc khe môi trưng luôn đưc các cp, các
th h lãnh đo, ngưi lao đng du khí đc bit quan
tâm ngay t khi thành lp cho đn nay. Đc bit, trong
thi gian gn đây, khi Petrovietnam hi nhp sâu vào
hot đng du khí quc t, công tác an toàn sc khe môi
trưng ca Tp đoàn đã đưc nâng lên tm cao mi. Lãnh
đo Tp đoàn Du khí Vit Nam đánh giá cao n lc ca
nhng ngưi làm công tác an toàn sc khe môi trưng,
đóng góp quan trng thành công chung trong hot đng
sn xut, kinh doanh ca Tp đoàn. Lĩnh vc hot đng
ca ngành Du khí tim n nhiu ri ro, có th xy ra s
c gây thit hi rt ln, thm chí tr thành thm ha nu
không ch đng phòng nga. Do đó, các đơn v cn xây
dng, duy trì và ci tin h thng qun lý an toàn sc khe
môi trưng, nâng cao văn hóa an toàn cho ngưi lao đng
và tăng cưng công tác giám sát an toàn trên các công
trình du khí. Đc bit, nhng ngưi làm công tác an toàn
không đưc phép lơ là, ch quan đ gim thiu ri ro xy
ra s c.
Đc bit, Tng giám đc Tp đoàn Du khí Vit Nam
ch rõ mt s nhim v cn tp trung trong tng lĩnh vc
hot đng ca Ngành: thăm dò, khai thác du khí (nâng
cao hiu qu nhóm công tác đm bo an toàn các công
trình du khí bin); lc hóa du (cng c điu kin làm vic
ca công nhân, đm bo an toàn và bo v môi trưng);
công nghip khí (tip tc trin khai h thng qun lý an
toàn sc khe môi trưng); công nghip đin (kim soát
Ông Nguyn Vũ Trưng Sơn - Phó Tng giám đc Tp đoàn Du khí Vit Nam ch trì
Hi ngh. nh: PVN
Công tác an toàn sc khe môi trưng đưc Petrovietnam đc bit coi trng nhm
đm bo hot đng sn xut kinh doanh an toàn và hiu qu. Tp đoàn Du khí
Vit Nam đã, đang và s áp dng đng b các gii pháp đ hot đng, sn phm,
dch v ca mình đt chun mc v an toàn sc khe môi trưng; đng thi loi
tr/gim thiu các ri ro gây tác hi đi vi sc kho và tính mng con ngưi,
gây thit hi tài sn hoc môi trưng. Hi ngh An toàn - Sc khe - Môi trưng
đưc Tp đoàn Du khí Vit Nam t chc thưng niên t năm 2006 đn nay nhm
đánh giá công tác xây dng, trin khai, duy trì h thng qun lý an toàn sc khe
môi trưng, công tác bo h lao đng, bo v môi trưng, phòng cháy cha cháy,
phòng nga và ng phó s c khn cp…
PETROVIETNAM
9
DẦU KHÍ - S 4/2013
Ngọc Linh
cht ch công tác an toàn sc khe môi trưng đi vi các
công trình đin mi đưc đưa vào vn hành); dch v k
thut du khí (chú trng công tác an toàn sc khe môi
trưng đ theo kp tc đ phát trin và đm bo an toàn
trong hot đng)…
V hot đng an toàn sc khe môi trưng năm 2013,
ông Nguyn Vũ Trưng Sơn - Phó Tng giám đc Tp đoàn
Du khí Vit Nam nhn mnh, cn đy nhanh tin đ xây
dng h thng qun lý an toàn sc khe môi trưng ti
các đơn v chưa có h thng; t chc đánh giá, duy trì
h thng, hoàn thin phn mm và nâng cao đ tin cy
ca cơ s d liu an toàn sc khe môi trưng ca Tp
đoàn vi mc đích s dng các d liu này đ đánh giá
và hoch đnh công tác an toàn sc khe môi trưng; tip
tc nâng cao nhn thc và ý thc ca ngưi lao đng, xây
dng và thúc đy văn hóa an toàn; tăng cưng trao đi
kinh nghim qun lý an toàn gia các đơn v trong Ngành
đ nâng cao hiu qu công tác.
Đc bit, Tp đoàn s tăng cưng công tác kim tra,
giám sát nhm đm bo an toàn cho các hot đng tìm
kim, thăm dò, khai thác du khí ngoài khơi; phân tích
nguyên nhân xy ra s c, ph bin bài hc kinh nghim
đn ngưi lao đng, trin khai các bin pháp phòng nga
s c, tai nn lao đng tái din. Đng thi, nâng cao năng
lc v qun lý và vn hành hiu qu h thng x lý môi
trưng ti các nhà máy sn xut nhiên liu sinh hc, tip
tc ci tin và áp dng các công ngh sn xut sch hơn,
gim thiu tác đng đn môi trưng; tuân th vic quan
trc và giám sát môi trưng đnh kỳ, tăng cưng công
tác qun lý cht thi, đc bit là cht thi đc bit nguy
hi. Bên cnh đó, tip tc đu tư cơ s vt cht, phương
tin, thit b ng phó tình hung khn cp và ng phó
s c tràn du; thưng xuyên t chc din tp gia các
lc lưng; duy trì h thng trc tình hung khn cp,
bo đm sn sàng ng phó kp thi và hiu qu mi tình
hung khn cp.
Nhà máy x lý khí Dinh C. nh: CTV
TIÊU ĐIM
10
DẦU KHÍ - S 4/2013
Nâng cao năng lc vn hành, bo dưng
Dưi s ch trì ca TS. Nguyn Anh Đc - Trưng
Tiu ban Hóa - Ch bin Du khí, các đi biu tham d
Kỳ hp ln th V đã dành nhiu thi gian đánh giá công
tác vn hành và bo dưng các nhà máy ch bin du khí
ca Petrovietnam, t đó đưa ra gii pháp đ đm bo vn
hành an toàn và hiu qu. Các tham lun ti Kỳ hp ch
yu tp trung vào các vn đ: Mc tiêu, đnh hưng vn
hành và bo dưng các nhà máy ch bin du khí (Ban
Ch bin Du khí - Tp đoàn Du khí Vit Nam); Tình hình
vn hành và bo dưng ca Nhà máy Lc du Dung Qut
(Công ty TNHH MTV Lc hóa Du Bình Sơn - BSR); Đ án
nâng cao năng lc vn hành, bo dưng và hiu qu Nhà
máy Đm Phú M (Tng công ty Phân bón và Hóa cht
Du khí - CTCP - PVFCCo); Vn hành và bo dưng ca Nhà
máy Đm Cà Mau (Công ty TNHH MTV Phân bón Du khí
Cà Mau - PVCFC)…
Đi vi bo dưng đnh kỳ theo k hoch (2 - 3 năm/
ln) hoc bo dưng đt xut quy mô ln, Tiu ban cho
rng nên xây dng đơn v chuyên môn thc hin dch v
bo dưng sa cha (trang b máy móc, thit b chuyên
dng và có đi ngũ nhân lc có kinh nghim, chuyên
nghip…) đ thc hin đưc các dch v bo dưng sa
cha k thut cao. Đi vi bo dưng nh/thưng xuyên,
nên giao cho các nhà máy t thc hin đ đm bo tính an
toàn, hiu qu và linh đng trong khi vn hành.
V vt tư thit b thay th, Tiu ban đ xut cn hoàn
thin công c theo dõi hot đng các loi thit b trong
nhà máy, xây dng các b đnh mc ti ưu và an toàn cho
công tác bo dưng, qun lý tn kho hiu qu đ gim
thiu chi phí, đng thi vn kp thi phc v công tác bo
dưng sa cha khi có nhu cu. Trong quá trình vn hành,
các nhà máy cn có các gii pháp ti ưu ch đ vn hành
đ đưa ra cơ cu sn phm phù hp khi nhu cu và giá sn
phm trên th trưng thay đi, tăng cưng tit kim năng
lưng, gim chi phí bo dưng sa cha không theo k
hoch. Tiu ban Hóa - Ch bin Du khí kin ngh Tiu ban
Kinh t Qun lý Du khí phi hp nghiên cu la chn và
xây dng mô hình t chc qun lý các nhà máy ch bin
du khí mt cách hiu qu nht, gim thiu chi phí vn
hành; Trung tâm Nghiên cu ng dng và Chuyn giao
Trong Kỳ hp ln th V t chc ngày 5 - 6/4/2013 ti Tp. H Chí Minh, Tiu ban - Hóa Ch bin Du khí đã dành
nhiu thi gian tho lun và phân tích các gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng cho các nhà máy ch bin
du khí ca Petrovietnam. Trong đó, đánh giá thc trng, đ xut gii pháp đ nâng cao hiu qu công tác vn hành
và bo dưng; đng thi nghiên cu nâng cp, m rng, đa dng hóa sn phm lc hóa du và đnh hưng các d án
ch bin sâu khí…
Nâng cao hiệu quả hoạt động
Nâng cao hiệu quả hoạt động
CÁC NHÀ MÁY CHẾ BIẾN DẦU KHÍ
CÁC NHÀ MÁY CHẾ BIẾN DẦU KHÍ
PETROVIETNAM
11
DẦU KHÍ - S 4/2013
Công ngh - Vin Du khí Vit Nam (VPI - CTAT) tích cc
làm vic vi tng nhà máy đ xác đnh phương pháp theo
dõi, phòng chng và x lý ăn mòn phù hp, chú trng ng
dng công ngh mi nhm tăng tui th thit b, công
trình, nâng cao năng sut cũng như đm bo các vn đ
an toàn, môi trưng.
C th, đi vi Nhà máy Lc du Dung Qut, Tiu ban
cho rng Công ty TNHH MTV Lc hóa du Bình Sơn (BSR)
cn tp trung ci tin các ch tiêu vn hành và bo dưng
chính đng thi nâng cao đ tin cy, an toàn, hiu qu
sn xut và h thng qun lý. Trong đó BSR tip tc phi
hp vi Trung tâm Nghiên cu và Phát trin Ch bin Du
khí (VPI - PVPro), Liên doanh Vit - Nga “Vietsovpetro” tìm
gii pháp x lý mt s thách thc cơ bn v nguyên liu
(ngun cung cp, cht lưng, h thng tip nhn, ti ưu
hóa phi trn). Ngoài ra, BSR cn phi hp vi VPI - PVPro
và các chuyên gia nưc ngoài nghiên cu ti ưu năng
lưng, gim tiêu hao ph tr, xúc tác, hóa phm.
Đi vi Nhà máy Đm Cà Mau, PVCFC cn tp trung
nâng cao năng lc và hiu qu sn xut thông qua vic
tit kim năng lưng và ti ưu hóa sn xut, nâng cao
cht lưng sn phm hin có, xây dng đi ngũ nhân viên
vn hành, bo dưng chuyên nghip, xây dng đi ngũ
chuyên gia trên các lĩnh vc, trang b các công c qun lý
hin đi (như ERP, CMMS, RBI, RCM), tăng cưng liên kt
vi các nhà máy trong Ngành đ tn dng ngun lc v
con ngưi, trang thit b phương tin và vt tư. Đi vi
Nhà máy Đm Phú M, PVFCCo cn tích cc xây dng và
trin khai Đ án nâng cao năng lc vn hành, bo dưng
đ đm bo Nhà máy vn hành an toàn, n đnh và hiu
qu, đng thi chia s kinh nghim trong quá trình thc
hin và kt qu thu đưc vi Nhà máy Đm Cà Mau.
Đnh hưng ch bin sâu khí hiu qu
Ngoài công tác vn hành - bo dưng, ti Kỳ hp
ln này, Tiu ban Hóa - Ch bin Du khí cũng tho lun
mt s vn đ quan trng khác như: Mt s đnh hưng
ch bin sâu khí hiu qu (VPI - PVPro); Theo dõi, phòng
chng và x lý ăn mòn trong các nhà máy ch bin du
khí (VPI - CTAT); Nhng thách thc mi trong hot đng
ca nhà máy lc du (IPIP - Rumania).
V đnh hưng các d án ch bin sâu khí hiu qu,
Tiu ban Hóa - Ch bin Du khí cho rng, cn có các
nghiên cu so sánh đánh giá hiu qu s dng khí cho
công nghip đin và công nghip ch bin sâu khí đ
chng minh và báo cáo Nhà nưc dành t l hp lý cho
vic phát trin hóa du t khí. Tiu ban đ ngh VPI - PVPro
cp nht thông tin đu vào cho mô hình tính toán (giá
nguyên liu, sn phm, chi phí đu tư); tip tc nghiên
cu th trưng trong và ngoài nưc các sn phm hóa du
t khí có hiu qu kinh t cao, nht là đi vi chui đi t
methane kh thi v mt nguyên liu. Đng thi, xem xét
thêm hưng: sn xut các sn phm (NH
4
)
2
SO
4
và NH
4
Cl
t NH
3
; sn xut soda t CO
2
; kt hp vi BTX (benzene,
toluene, xylene) t Nhà máy Lc du Nghi Sơn (hoc t
Nhà máy Lc du Dung Qut m rng).
Đi vi vic nâng cp, m rng, đa dng hóa sn phm
đ nâng cao hiu qu hot đng các nhà máy ch bin du
khí, Tiu ban đ ngh BSR so sánh c th hiu qu gia nâng
cp và nâng cp m rng Nhà máy Lc du Dung Qut;
VPI - PVPro phi hp vi PVFCCo và PVCFC nghiên cu đa
dng hóa sn phm cho các nhà máy đm nhm gim ri
ro khi giá phân đm gim hay vic tiêu th phân đm khó
khăn do ngun cung trong nưc cao hơn nhu cu.
Đi vi các d án đang chun b trin khai hoc đang
trin khai, Tiu ban cho rng cn tìm các gii pháp gim
chi phí trong quá trình đu tư đ gim chi phí c đnh,
góp phn nâng cao hiu qu vn hành v sau. Đng thi,
chú trng công tác chun b đào to, nhân s vn hành
nhà máy (như PVGas, PVFCCo, PVCFC và BSR đã thc hin
tt trong thi gian qua). Ngoài vic đào to theo chương
trình k hoch ca Tp đoàn, các đơn v cn ch đng xây
dng chin lưc, k hoch đào to phù hp vi nhu cu
thc t ca đơn v.
Minh Ngọc
Mt góc Nhà máy Lc du Dung Qut. nh: CTV
TIÊU ĐIM
12
DẦU KHÍ - S 4/2013
1. Mở đầu
B trm tích Sông Hng tri dài t đt lin châu th
Sông Hng ca Vit Nam, xung phía Nam ca đo Hi
Nam - Trung Quc theo hình ellipse, dài khong 600km.
B trm tích này đưc to thành trong Paleogen và
Neogen. Chiu dày ca các lp ph trm tích, trung tâm
bn trũng có ch đt 17km [2]. Điu này cho thy các cu
to (nht là khu vc trung tâm bn trũng) đã tng b
chôn vùi rt sâu. Tuy nhiên, do quá trình nghch đo kin
to, đ sâu hin ti ca các cu to này không phn ánh
chính xác mc đ chôn vùi trưc đó.
Quá trình phát trin ca b trm tích Sông Hng rt
phc tp. Theo nhn đnh ca nhóm tác gi, quá trình
nén ép dn đn nghch đo tp trung phn phía Bc
ca b trm tích (trong đó có Lô 103 & 107 - Hình 1) xy
ra mnh trong khong thi gian t 10,5 - 5,2 triu năm
và sau đó gim đi. Mc đ nâng lên và bào mòn có ch
trên 1.000m [8, 9] (d đoán bi Idemisu bng phương
pháp phc hi mt ct - Báo cáo d báo lô, 1995). Như
vy, mc đ chôn vùi và bào mòn tng cu to rt ln
và khác nhau, do vy vic d báo tính cht cha theo đ
sâu gp nhiu khó khăn.
2. Phương pháp dự báo chất lượng đá chứa dựa trên
tốc độ địa chấn
Cơ s ca phương pháp là tc đ đa chn ca đt đá.
Trong đó:
Vp: Vn tc truyn sóng dc;
K: H s sóng;
µ: shear modulus;
ρ: Mt đ đt đá.
T công thc trên, các yu t chính nh hưng lên vn
tc đa chn gm: đ rng; khung đá (hình thành qua quá
trình thành đá do xi măng hóa: quá trình trao đi cht xy
ra sau khi trm tích xy ra ch yu do trm tích b chôn
vùi dn đn áp sut, nhit đ tăng, do tính cht lý hóa ca
các vt liu trm tích, do thi gian…); áp sut thành h.
Đ làm tin đ cho phương pháp, các yu t nh hưng
đn tc đ truyn sóng ngoài đ rng đưc coi là phông
chung (background).
Phương pháp d báo cht lưng đá cha đưc đ
xut như sau:
D BÁO CHT LƯNG ĐÁ CHA TNG MIOCEN TRUNG
CA MT S CU TO PHÍA BC B SÔNG HNG
KS. Nguyễn Đương Trung, ThS. Trần Như Huy
Công ty TNHH MTV Điu hành Thăm dò Khai thác Du khí trong nưc
TS. Nguyễn Quốc Quân
Tng công ty Thăm dò Khai thác Du khí
Tóm tắt
B trm tích Sông Hng đưc hình thành và phát trin trong quá trình va chm ca mng n Đ vào mng Á - Âu
và chuyn đng trưt ngang theo h thng đt gãy Sông Hng kèm theo xoay ca các vi mng. Do s dch chuyn
ngang và xoay này mà tùy tng khu vc trong b, trm tích b chôn vùi sau đó li đưc nâng lên, bào mòn các mc
đ khác nhau. Vì vy, đ sâu hin ti ca va cha không hoàn toàn phn ánh mc đ chôn vùi ca đá trong quá kh.
Nu ch thun túy da vào quan h suy gim đ rng theo chiu sâu t các ging khoan lân cn đ d báo đc tính va
cha ti các cu to chưa khoan (undrilled prospects) s tim n sai s ln do chưa tính đn nh hưng ca quá trình
bóc mòn b dày trm tích ph trên.
Khi s dng kt hp tài liu đa chn và đa vt lý ging khoan khu vc lân cn có th giúp gim thiu ri ro trên
khi d báo cht lưng đá cha ca các cu to chưa khoan. S dng cách tip cn vn đ như trên, nhóm tác gi d
báo cht lưng đá cha tng Miocen trung ca các cu to tim năng KL và D1 phía Bc b Sông Hng.
PETROVIETNAM
13
DẦU KHÍ - S 4/2013
- Dng quan h đ rng theo chiu sâu da trên tài
liu các ging khoan lân cn. T đó, xác đnh đưc gii hn
trên và gii hn dưi ca đ rng bin đi theo chiu sâu.
Mi d đoán cho cu to chưa khoan s nm trong biên
đ ca gii hn này.
- Dùng tc đ x lý đa chn ca 1 chin dch thu
n (1 vintage - đ đm bo s đng nht ca thông s
thu n, các loi nhiu có th nh hưng đn cht lưng
phân tích tc đ khi x lý). Trong nghiên cu này, tc đ
đa chn đưc ly t tài liu đa chn 2D đưc thu n và
x lý năm 2011 bi Fair eld Vietnam (Hình 2). Dng quan
h tc đ x lý đa chn trên cu to đã khoan và tc đ
đo trong ging khoan đ kim tra cht lưng vn tc x
lý. Nu các v trí kim tra thy rng s thay đi vn tc x
lý tương đng vi vn tc ging khoan theo chiu sâu thì
cht lưng vn tc x lý là tt và có th dùng đ d báo
cht lưng đá cha.
- Dng quan h tc đ x lý đa chn trên cu to
mun d báo tính cht cha và tc đ đa chn đo đưc
trong các ging đã khoan lân cn. Nu tc đ đa chn ca
cu to mun d báo ln hơn tc đ đa chn đo đưc
các ging khoan đ sâu tương ng, thì tim năng cha
ca cu to này nm gii hn dưi ca quan h đ rng
chiu sâu đã dng. Kt lun theo hưng ngưc li nu tc
đ đa chn cu to mun d báo chm hơn tc đ đa
chn đo đưc các ging khoan xung quanh.
3. Dự báo chất lượng đá chứa Lô 103 & 107
Lô 103 & 107 nm khu vc ngoài khơi phía Bc vnh
Bc B và phía Tây Bc ca b Sông Hng (Hình 1). Không
k móng và by đa tng, khu vc nghiên cu tn ti các
by cu trúc nm đt đá tui Oligocen và Miocen. By đt
đá tui Oligocen tp trung sưn phía Tây ca bn trũng,
là nơi đt đá tui Miocen b bào mòn ct gt mnh bi
nghch đo kin to cui Miocen. By đt đá tui Miocen
tp trung trung tâm bn trũng, là nơi đt đá Miocen b
nghch đo và bào mòn ít. Do vy, by tp trung ch yu
các đt đá tui Miocen, còn Oligocen thưng rt sâu
(> 4.000m) [4] nên không là đi tưng tìm kim, thăm dò.
Trong s nhng cu to chưa tin hành khoan thăm
dò có các cu to thuc Oligocen (B và C) và các cu to
thuc Miocen (D và KL ). T các ging khoan thăm dò trong
Lô, quan h đ rng và chiu sâu đưc thit lp (Hình 3).
T quan h này cho thy, cùng đ sâu, đ rng thay đi
trong mt di khong 10%. Như vy, vic xác đnh cu to
chưa khoan nm gii hn trên hay gii hn dưi là cơ s
quan trng khi d báo cht lưng đá cha.
Đ xây dng cơ s cho vic d báo đnh tính cht
lưng đá cha, tc đ đa chn x lý cu to đã khoan
đưc v trên cùng mt đ th vi tc đ đa chn đo trong
ging khoan đ d báo mc đ lch ca tc đ x lý đa
chn và tc đ thc. Hình 4 th hin tc đ x lý đa chn
Hình 1. Lô 103 & 107 và cu to trin vng
Hình 2. Tài liu 2D đa chn thu n và x lý năm 2011
bi Fairfield Vietnam
Hình 3. Quan h đ rng và chiu sâu ca các ging khoan trong
Lô 103 & 107
Cu to trong đá tui Miocen
Cu to trong đá tui Oligocen
Cu to trong đá tui Trưc Đ tam
Phát hin khí
Phát hin du
By đa tng
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
14
DẦU KHÍ - S 4/2013
và tc đ đa chn đo trong 2 ging khoan 103-HAL-1X và
103-DL-1X và Hình 5 là tc đ x lý đa chn và tc đ đa
chn đo trong ging khoan HD-1X. Kt qu cho thy, gn
như không có s chuyn dch nào ca 2 loi tc đ này
cn phi hiu chnh.
Vn tc x lý đa chn trên các cu to B, C đưc th
hin trong Hình 6. Sau khi x lý tc đ đa chn đo trong
ging khoan HD-1X và CQ-1X, tính cht cha theo đ sâu
ca các cu to này nm trong khong gia ca ging
HD-1X và CQ-1X đã khoan. Kt qu này cho phép d báo
kh năng đ rng 10% có th bo tn đn đ sâu khong
2.000m (ngoi suy t quan h đ rng - chiu sâu trên
Hình 3). Tuy nhiên, d báo này s tim n sai s do tp
hp quan h đ rng, chiu sâu Hình 3 ch yu là các đá
Miocen và không có s liu ca ging CQ-1X.
Vi cu to D, vn tc x lý đa chn đưc dng cùng
vi vn tc đa chn đo t ging HAL-1X (Hình 7). Theo đ
th này, trong phn sâu dưi 2 giây, quy lut phân b đ
rng theo chiu sâu tương t ging HAL-1X; còn phn sâu
hơn 2 giây, xu th phân b đ rng chia ra làm 2 hưng:
(1) tương t ging HAL-1X và (2) có đ rng tt hơn.
Cu to KL là cu to có kích thưc đc bit ln
(khong 50km
2
) trong Lô. Ri ro ln nht ca cu to này
là đ sâu ca tng cha khá ln (nhng đa tng đã phát
hin khí các ging đã khoan đu sâu trên 3.000m. Đ d
báo kh năng cha đ sâu trên 3.000m, quan h vn tc
x lý theo chiu thi gian đưc dng Hình 8. Trên quan
h này, tc đ đa chn đo trong ging khoan DL-1X đưc
đưa vào (ging khoan này cho thy đ rng đưc bo tn
khá tt mt s va đáy ging khoan, đ sâu khong
3.200m, có ly đưc mu MDT khí, tuy nhiên không th
đưc do s c, đ rng tính t log khong 11%). T quan
h Hình 8, xu hưng đ rng theo chiu sâu, có nhiu
Hình 4. Quan h tc đ x lý đa chn theo chiu sâu thi gian cu
to HAL, DL
Hình 5. Quan h tc đ x lý đa chn theo chiu sâu thi gian cu
to HD
Hình 6. Quan h vn tc x lý đa chn theo chiu sâu thi gian cu
to B, C và ging khoan 102-HD-1X, 102-CQ-1X
PETROVIETNAM
15
DẦU KHÍ - S 4/2013
kh năng nm gii hn trên ca đ rng trong quan h
đ rng - chiu sâu Hình 3. Như vy, t đ th Hình 3,
có th d đoán đ rng 10% có th đưc bo tn ít nht
cho đn 3.500m và lc quan hơn là đn 4.000m. Tt c các
tng cha ca cu to KL đu có tui Miocen trung hoc
tr hơn, do đó d đoán lc quan là có cơ s.
4. Phương hướng nghiên cứu tiếp theo
Do phương pháp d báo cht lưng đá cha thông
thưng (đã trình bày phn 2) chưa tính đn khung đá và
áp sut trong l hng, nên vic d báo còn nhiu ri ro. Tuy
nhiên, phương pháp này vn là cơ s đ kt hp vi các
phương pháp nghiêu cu khác (như môi trưng trm tích,
đa chn đa tng…) cho kt qu chính xác hơn.
D thưng áp sut cao cũng là mt yu t làm chm
tc đ đa chn, do đó có th nh hưng đn kt qu d
báo. Tuy nhiên d thưng áp sut cao li giúp bo tn
đ rng.
Đi vi khung đá, phương pháp đưc th nghim
cho đá trm tích lc nguyên. Vi đá carbonate cn đưc
nghiên cu thêm. Riêng đá lc nguyên, thay bng ch
dng các thông s quan h theo chiu sâu đơn thun, có
th phân chia đt đá ra 2 tp ln là đng tách giãn (syn-
rift) và sau tách giãn (post rift) thì vic d báo có th s chi
tit hơn.
Đi vi s liu đa vt lý ging khoan, nu có đưc
các ging trong cùng mt đơn v kin to và gn thì mc
đ tin tưng ca phương pháp s cao hơn.
Tài liệu tham khảo
1. Lê Tun Vit, Vũ S Lý, Nguyn Hng Minh. Các
hot đng kin to và nh hưng ca nó đn quá trình hình
thành và phát trin khu vc Tây - Bc b trm tích Sông Hng
t kt qu phân tích tài liu trng lc và đa chn mi. 2002.
2. Ren Jian-Ye, Lei Chao, Wang Shan, Li Tao, Zhang
Xiao-Li. Tectonic stratigraphy framework of Yinggehai
Quidongnan basin and Its Implication for tectonic province
division in East Sea. 2011.
3. Doan Tham, Le Hai An et all. Regional Geology
Correlation Blocks 103-107. 2008.
4. Petronas. Sequence Stratigraphic study of block
102-106, Song Hong basin Vietnam.
5. Anzoil. Hanoi basin, geological evaluation. 1995.
6. Idemitsu. Block 102 evaluation report. 1995.
7. Total.103-T-G-1X correlation and comparison with
well 103T-H-1X.
8. Idemitsu. Final well report (Geology) 102-CQ-1X.
9. Idemitsu. Final well report (Geology) 102-HD-1X.
10. Petronas. Post-Drill Evaluation report 106-YT-1X.
11. Total. Final Well Report (Geology) 103T-H-1X.
Hình 7. Quan h vn tc x lý đa chn theo chiu sâu thi gian cu
to D và ging khoan 103-HAL-1X
Hình 8. Quan h vn tc x lý đa chn theo chiu sâu thi gian
cu to KL
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
16
DẦU KHÍ - S 4/2013
12. Total. Final Well Report (Geology) 103T-G-1X .
13. Total. Final Well Report (Geology) 107T-PA-1X.
14. PIDC. Final Well Report (Geology) 103-HOL-1X (in
Vietnamese).
15. PIDC. Final Well Report (Geology) 103-BAL-1X (in
Vietnamese).
16. Petronas. Final Well Report (Geology) 102-TB-1X.
17. Petronas. Final Well Report (Geology) 106-YT-1X.
18. PIDC. Exploration master plan, o shore Red River
basin (in Vietnamese). 2004.
19. Total, Vietnam. Evaluation report, gulf of Tokin.
1991.
20. PVEP-BD. Provision of AVO study services blocks
103 & 107 (Landmark Graphics Malaysia). 2010
21. PVEP POC. Blocks 103&107 Hong Long - Hac Long
- Dia Long - Bach Long HIIP & Reserves Assessment Report.
2011.
Predicting the quality of Middle Miocene reservoir of some
undrilled prospects in North Song Hong basin
Nguyen Duong Trung, Tran Nhu Huy
Petrovietnam Domestic Exploration Production Operating Co., Ltd
Nguyen Quoc Quan
Petrovietnam Exploration Production Corporation
Summary
Song Hong basin evolution was related to the extrusion and clockwise rotation of the Indochina block, which were caused
by the collision of the Indian Plate and the Eurasian Plate. The extrusion along the Red River Fault Zone accompanied by
clockwise rotation of the Indochina block controlled the Tertiary sedimentation and deformation of the North Song Hong
basin. As the deformation varied along the Red River Fault Zone, the strong uplift and erosion in Late Miocene were only
recorded in North Song Hong basin. There will be a great uncertainty if we use the relationship of porosity versus depth
of drilled wells in uplifted and eroded prospects to predict that relationship for undrilled prospects of which the uplift and
erosion are unknown.
A combination of seismic data and surrounding well data could help minimise the uncertainty in predicting the relation-
ship of porosity versus depth in the undrilled prospects. That approach was presented in this paper and applied to Middle
Miocene reservoir of prospects KL and D in North Song Hong basin.
PETROVIETNAM
17
DẦU KHÍ - S 4/2013
1. Giới thiệu
Thăm dò đa chn là phương pháp rt hiu qu đ
nghiên cu cu trúc đa cht và các tính cht đc trưng ca
môi trưng truyn sóng. Tuy nhiên, vic nghiên cu tính cht
môi trưng còn gp nhiu khó khăn do môi trưng đa cht
thc t phc tp và khác xa vi mô hình đàn hi lý tưng đã
s dng đ tính toán lý thuyt. Do đó, nghiên cu tính cht
môi trưng đàn hi không lý tưng s b sung hoàn thin
mô hình đa chn gn vi môi trưng thc t hơn. Nhiu
nưc trên th gii đã s dng phi hp các đc trưng đng
lc ca sóng (biên đ, ph tn s) và các đc trưng đng hc
(thi gian và tc đ) đ nghiên cu thành phn thch hc,
tưng môi trưng, d báo d thưng áp sut, nghiên cu
đc đim cha và d báo cht lưu (du, khí)…
Trong bài báo này, tác gi gii thiu kt qu nghiên
cu v kh năng mi ca phương pháp hp th và tán sc
tc đ sóng đa chn và vic ng dng hưng nghiên cu
này trong tìm kim, thăm dò du khí Vit Nam trong thi
gian gn đây.
2. Đặc trưng tán sắc tốc độ sóng địa chấn trong môi
trường chứa dầu khí
2.1. Cơ ch hp th năng lưng và tán sc tc đ sóng
đa chn trong các tng cha du khí
nh hưng ca tính cht vt lý và trng thái pha
(khí, lng) ca cht lưu đn cơ ch tiêu tán năng lưng
sóng là mt trong nhng vn đ chưa đưc nghiên cu
đy đ khi phân tích đc trưng hp th sóng đa chn.
Theo tính toán lý thuyt v hp th sóng, mt s nghiên
cu mi đây cho rng s tn ti cht lưu trong không
gian rng và các bt khí khin tính cht hp th sóng
tăng mnh, làm thay đi đc trưng hp th ph thuc
vào tn s. Điu đó có th liên quan đn các quá trình
xy ra trong bn thân cht lưu. S bin đi trng thái pha
ca du khí cha trong va làm thay đi đ cng âm hc,
do đó làm tăng h s hp th năng lưng và xut hin s
tán sc tc đ sóng trong di tn s cao.
Kt qu tính toán và thc nghim cho thy s thay
đi h s hp th và tc đ sóng trong môi trưng du
khí đu ph thuc vào tn s, đc bit s thay đi tc
đ t l thun vi căn bc II ca tn s. Khác vi du
khí, nưc có trng thái 2 pha, do vy cơ ch trao đi vt
cht không xy ra bên ngoài va du mà ch có th xy
ra chiu sâu rt ln hoc gn ngun thy nhit; không
ph thuc vào cơ ch tiêu tán năng lưng đa chn, s
gia tăng đ hp th phi đi đôi vi s tán sc tc đ
pha sóng. Điu này xut phát t nguyên lý cơ bn ca
mô hình môi trưng đàn hi không lý tưng. Tuy nhiên,
trong nghiên cu thăm dò đa chn hin chưa có công
trình nào đ cp đn s tán sc tc đ sóng trong di
tn s thp.
NG DNG HIU NG HP TH VÀ TÁN SC TC Đ SÓNG
ĐA CHN VÀO TÌM KIM, THĂM DÒ VÀ KHAI THÁC DU KHÍ
TSKH. Trương Minh
Hi Du khí Vit Nam
Tóm tắt
Phân tích đc trưng đng lc và đng hình sóng đa chn là mt trong nhng cơ s quan trng đ nghiên cu môi
trưng đa cht, d báo thành phn thch hc cht lưu và đc đim cha. Các thông s hp th đưc s dng như các
ch th du khí. Tính cht môi trưng đàn hi không lý tưng đưc ng dng trong thăm dò du khí đ gii quyt các
nhim v: đng nht hóa các va du khí trong các ging khoan du theo tài liu tuyn đa chn thng đng (vertical
seismic pro le - VSP) và siêu âm; d báo và phát hin các tng du khí theo tài liu đa chn trên mt; giám sát các va
du khí trong quá trình khai thác; kim tra các kho tàng tr khí ngm dưi đt; tăng h s thu hi du.
Phương pháp hp th và tán sc tc đ sóng (absorption and velocity dispersion - AVD) đã đưc th nghim m
Bch H, Đi Hùng và mt s khu vc khác da trên tài liu đa chn 2D, 3D. Kt qu cho thy, phương pháp này khá
hiu qu, giúp khng đnh các va du đã có và phát hin các d thưng khác mt s va du khí mi. Do đó, cn tip
tc đy mnh vic ng dng phương pháp hp th và tán sc tc đ sóng đa chn trong tìm kim, thăm dò và khai
thác du khí Vit Nam nhm m rng khu vc đang khai thác, tìm kim các đi tưng mi, gia tăng tr lưng du
khí vi chi phí thp nht.
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
18
DẦU KHÍ - S 4/2013
2.2. D thưng hp th và tán sc tc đ sóng đa chn là
các ch th du khí
Theo kt qu nghiên cu cơ ch hp th sóng, s thay
đi các tham s vt lý ca cht lng trong trng thái cn
bc hơi khin đ chu nén tăng mnh, gim đ dn nhit
và sc căng b mt. T đó, dn đn tăng đ hp thu sóng
tn s thp, có s tác đng qua li gia đ nht quán tính,
đ đàn hi nhit ca cht lưu và đt đá xung quanh. Các
quá trình bin đi trong cht lưu là không tuyn tính, đ
hp th cao làm tán sc tc đ truyn sóng. Khi thay đi
trng thái pha, hin tưng trao đi vt cht gia các pha
xy ra làm tán sc tc đ đáng k và đ hp th tăng cao
hơn so vi đ hp th ca bn thân cht lưu trong trng
thái bình thưng.
Các nhà đa vt lý Hc vin Du khí Gubkin (Liên bang
Nga) đã nghiên cu, th nghim cơ ch hp th sóng và
thy rng các va du khí phân bit vi môi trưng xung
quanh bi d thưng hp th cao, hiu ng tán sc tc đ
sóng ph thuc vào tn s đa chn (tn s thp). Theo
kt qu thc nghim, mc đ hp thu sóng dc trong các
va cha du cao hơn nhiu so vi tính toán lý thuyt [1,
3]. Khi phân tích s liu tuyn đa chn thng đng, đã
phát hin đ tán sc tc đ dương +5% (tăng theo tn
s) trong di tn s10 - 70Hz ti nhiu ging khoan có sn
phm du khí.
Vì vy, các d thưng hp th và tán sc tc đ sóng
đa chn đã tr thành các ch th quan trng v s tn ti
ca va du khí.
3. Phương pháp nghiên cứu tính chất hấp thụ và tán
sắc tốc độ sóng địa chấn
3.1. X lý AVD trên tài liu đa chn phn x
3.1.1. Xác đnh gia s hp th (absorption decrement)
Đi vi môi trưng phân lp mng, gia s hp th
ph thuc vào tn s có th tính theo công thc:
Trong đó:
(f) là gia s hp th;
W
1
(f) và W
2
(f) là ph năng lưng đưc tính 2 ca
s mà tâm là 2 thi đim t
1
và t
2
, cách nhau mt khong
t = t
2
- t
1
.
Theo công thc, vic xác đnh gia s hp th (f) khá
d dàng. Tuy nhiên, trên thc t chiu dày tng hp th
(hoc va du khí) đa phn chưa đưc xác đnh, tr trưng
hp đã có ging khoan phát hin du khí. Do vy, vn đ
đt ra là chn t đ t
1
và t
2
nm cn trên và cn dưi ca
tng nghiên cu. Bên cnh đó, hiu qu tính toán ph
thuc nhiu vào hiu bit đa cht, kinh nghim chn
thông s ca ngưi x lý và phương pháp tính ph S(f)
ca sóng đa chn (ph biên đ, ph log).
Vic xác đnh gia s hp th (f) đưc thc hin trên
mch ghi đơn hoc mch cng đim sâu chung 2D và 3D,
dc theo thi gian quan sát hoc theo tng đi tưng có
trin vng du khí. Kt qu x lý bng phn mm AVD cho
mt ct d thưng hp th theo tuyn quan sát.
3.1.2. Xác đnh đ tán sc tc đ sóng (velocity dispersion)
Đ tán sc tc đ sóng đưc xác đnh bng cách thc
hin theo các chu trình chun đ phân tích tc đ. Các
băng ghi nguyên thy đưc sp xp theo trt t đim sâu
chung, đưc lc qua các di tn hp (15 - 25, 20 - 30, 25 -
35, 30 - 40, 34 - 45, 40 - 50, 45 - 55 Hz), sau đó đưa vào x
lý. Trên mi di tn, tin hành xác đnh ph tc đ ngang
trên các đim quan sát. Các giá tr tc đ đim sâu chung
thu đưc trên các tn s khác nhau đưc th hin trên
mt biu đ tc đ V(f) ph thuc vào tn s f và xác đnh
đ tán sc tc đ bng giá tr dv = v/V (%).
Cn lưu ý rng, quá trình phân tích đ tán sc tc đ
sóng rt phc tp, mt nhiu thi gian, do vy ch nên
thc hin trên khu vc có d thưng hp th, đ nâng cao
đ tin cy ca phương pháp AVD.
3.2. X lý AVD trên tài liu tuyn đa chn thng đng
Tính cht hp th và tán sc tc đ sóng đa chn
trong lòng ging khoan có th đưc nghiên cu bng tài
liu tuyn đa chn thng đng. Quan sát sóng đa chn
trong ging khoan thun li hơn trên b mt, tránh đưc
nh hưng ca các loi nhiu: nhiu tn s cao; điu kin
thu phát không đng nht; giao thoa sóng, sóng phn x
nhiu ln trong môi trưng phân lp; nh hưng phân kỳ
và khúc x.
Phương pháp xác đnh gia s hp th và đ tán sc
tc đ sóng đa chn trong ging khoan đưc thc hin
theo các bưc sau:
- Băng ghi tuyn đa chn thng đng đưc tin
hành lc vi các di tn s hp khác nhau (như trong x lý
đa chn trên mt) đ đưa vào x lý.
- Chn ca s H = H
1
- H
2
thích hp đ xác đnh gia
s hp th theo công thc:
PETROVIETNAM
19
DẦU KHÍ - S 4/2013
- Trong đó, S
H
(f) là ph năng lưng ti chiu sâu H.
Bng cách trưt liên tc ca s H t trên xung dưi s
thu đưc giá tr bin thiên ca gia s hp th (f) dc theo
ging khoan.
- Đ tán sc tc đ dv(f) đưc xác đnh đng thi khi
ca s H trưt theo chiu sâu. Ti mi khong H, tc
đ trung bình ca các di tn s khác nhau. Trên biu đ
dv(H) th hin s bin thiên và tán sc tc đ theo chiu
sâu, qua đó s xác đnh d thưng tán sc tc đ. Kt qu
xác đnh (f) và dv(f) đưc biu din trên h ta đ thng
nht theo chiu sâu H s là cơ s quan trng đ minh gii
và phát hin các d thưng hp th có liên quan đn tng
sn phm.
4. Ứng dụng hiệu ứng hấp thụ và tán sắc tốc độ sóng
địa chấn trong ngành dầu khí
4.1. D báo các m du khí
Trong giai đon tìm kim, khi chưa có các ging
khoan, trên cơ s x lý và phân tích đa chn các d
thưng hp th và tán sc tc đ đưc phát hin bng
phương pháp AVD có th ch ra các khu vc có trin
vng tích t du khí và loi tr các cu to (hoc by)
không có trin vng. Trong quá trình minh gii s liu
AVD, cn s dng thêm các tài liu đa cht - đa vt lý
khác nhm tăng đ tin cy ca kt qu minh gii. Vic
s dng phương pháp AVD trong giai đon này s nâng
cao hiu qu kinh t - k thut ca công tác tìm kim
du khí.
4.2. Thăm dò và thăm dò m rng các m du khí
Trong giai đon thăm dò, khi trên m đã có các ging
khoan phát hin du khí, vic s dng phương pháp AVD
đ liên kt và đng nht các va sn phm, xác đnh ranh
gii m (contour) rt cn thit và s đem li hiu qu cao.
Tài liu tuyn đa chn thng đng (VSP) cho phép liên kt
mt cách tương đi chính xác các d thưng hp th vi
các va sn phm.
Phép so sánh chun hóa s liu AVD vi các s liu
th va trong các ging khoan trên cùng din tích hoc
khu vc lân cn cho phép xác đnh và chính xác ranh gii
va sn phm. Không ph thuc vào dng by (cu to
hay phi cu to), phương pháp này giúp tăng t l thành
công ca công tác khoan thăm dò. Trong trưng hp này,
s tránh đưc nh hưng sai s xây dng bn đ cu to
và thay đi thành phn thch hc. Ngoài ra, vic phân tích
tng hp kt qu x lý tài liu đa chn theo AVD và AVO
(amplitude versus o set) còn m ra kh năng phân bit
đưc loi cht lưu (du hay khí), bi vì d thưng AVD ch
th s hin din ca du và khí, còn d thưng AVO phát
hin vùng bão hòa khí.
4.3. Giám sát tình trng m du khí bng đa chn
(seismic monitoring)
Nhim v giám sát đa chn m du khí đang khai
thác là rt cn thit khi s lưng ging khoan giám sát còn
ít. Kh năng xác đnh ranh gii va sn phm bng AVD có
th ng dng đ giám sát s thay đi va trong quá trình
khai thác. Trong trưng hp này, tt c các điu kin đa
cht m vn gi nguyên và ch có va du khí thay đi do
khai thác. Do đó, vic xác đnh các thông s hp th (f),
dv(f) cho phép nghiên cu s thay đi tình trng m qua
thi gian khai thác. Công tác giám sát đa chn đưc thc
hin bng cách quan sát đa chn 4D lp li trong mt thi
gian nht đnh.
4.4. Kim tra các kho tàng tr khí ngm bng AVD
Quá trình này tương t quá trình giám sát m.
4.5. Tăng h s thu hi du
Trng thái 2 pha ca cht lưu (khí - lng) to nên d
thưng hp th sóng đa chn. Trên thc t, trng thái này
không n đnh và chu tác đng ca sóng đa chn rt ln,
dưi áp lc ca sóng khi (sóng dc) trng thái khí ca
du s tăng đ kt hp và chuyn t pha khí sang pha
lng (du). S dng hiu ng này có th giúp tăng sn
lưng du th lng, do đó làm tăng lưng du thu hi
các m khai thác đn giai đon cui.
5. Một số kết quả áp dụng phương pháp AVD ở Việt
Nam
Phương pháp AVD đã đưc s dng trong tìm kim,
thăm dò du khí và cho các kt qu rt kh quan Tây
Siberia (Liên bang Nga), Trung Quc, Nam M, vùng bin
Barent Trong bài báo này, tác gi ch gii thiu mt s kt
qu ban đu ca vic áp dng phương pháp AVD trong
tìm kim, thăm dò du khí Vit Nam.
Phương pháp AVD đã đưc th nghim các b
trm tích Sông Hng, Cu Long và Nam Côn Sơn vi các
điu kin đa cht khác nhau vi mc đích áp dng th
nghim mt s tuyn đa chn 2D, 3D và tài liu tuyn
đa chn thng đng đã đưc la chn đ x lý theo
phn mm AVD.
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
20
DẦU KHÍ - S 4/2013
5.1. Nghiên cu AVD trên tài liu đa chn phn x
5.1.1. Tuyn A (b Cu Long)
Tuyn A ct ngang qua m Bch H và qua các ging
khai thác du (420, BT-2, 417) kt qu x lý có phát hin
các d thưng hp th (Hình 1). D thưng A1 (1.1) (x =
141 - 280; t = 2.100 - 2.300ms), có kh năng liên quan đn
các va du đã đưc phát hin trong tng Miocen h, nm
k áp trên móng.
D thưng A2 (1.2) (x = 421 - 505; t = 3.000 - 3.300ms)
có biên đ cao, kích thưc ln, xét v v trí và chiu sâu
có th liên quan đn các tích t du khí trong trm tích
Oligocen cánh st phía Đông cu to Bch H. Tuy
nhiên, nu liên kt vi 2 tuyn song song phía Bc
(T A1309 3D và T 0402024) thi gian 3.000 - 3.200ms và
ging khoan 1107, nơi có va du, thì đây là phn kéo dài
ca va du cánh Đông ca m này.
5.1.2. Tuyn B (b Sông Hng)
Tuyn cát ct qua cu to Bch Trĩ và ging khoan
112-BT-1X tn ti mt s d thưng hp th, trong đó các
phát hin 2 d thưng đáng chú ý hơn c (Hình 2).
- D thưng B1 (2.1) (x = 11.421 - 11.605; t = 1.800 -
2.200ms) trong trm tích Miocen trung.
- D thưng B2 (2.2) (x = 1.1060 - 1.1160, t = 1.700
- 1.800ms) nm phía Tây Nam cu to trong trm tích
Miocen trung. Quan sát trên mt ct đa chn có s xâm
tán khí t dưi lên trên.
Cn lưu ý, ti ging khoan 112-BT-1X ch phát hin
đưc mt s d thưng nh nm cánh Tây Bc và Đông
Nam, có th liên quan đn trm tích Oligocen ph trên
thành h trưc Kainozoi. Điu đó có th gii thích vì sao
ging 112-BT-1X khoan trúng nóc cu to nhưng không
gp đi tưng cha du khí.
5.1.3. Tuyn C và D (b Nam Côn Sơn)
Các tuyn C và D ct qua m Đi Hùng thuc b trm
tích Nam Côn Sơn đưc chn đ x lý AVD toàn din hơn,
s dng các phn mm x lý hp th và tán sc tc đ trên
tài liu đa chn 3D trên mt và tài liu tuyn đa chn thng
đng (các ging 1X, 3X, 4X và 8X). Gia s hp th đưc xác
đnh theo 2 phương pháp so sánh ph và mô hình hóa (so
sánh mô hình lý thuyt và thc nghim nhm đt đ tương
ng ti đa vi s liu thc t). S hin din các ging khoan
làm chun đã cho phép chn các thông s x lý ti ưu đ
gii quyt nhim v phát hin tng sn phm.
Trên tuyn C phát hin khá nhiu d thưng hp th
(Hình 3) trong đó có 3 d thưng đáng lưu ý:
- D thưng C1 (3.1) (x = 470 - 590; t = 2.200 - 2.400ms,
tương đương 2.900 - 3.100m). S liu tính gia s hp th
bng tài liu tuyn đa chn thng đng
ging 4X cho thy chiu sâu t 2.800m
có d thưng hp th mnh. Giá tr tán sc
tc đ sóng ta đ X = 512 và 560, t =
2.300ms đt đn +5 - 6%. Liên kt d thưng
này vi kt qu th va ti ging 4X cho thy
có s trùng hp vi tp cát kt cha du
tui Miocen dưi, nm trc tip trên móng.
- D thưng C2 (3.2) (x = 840 - 9.000;
t = 2.600 - 2.700ms, tương ng vi chiu sâu
3.600 - 4.000m). Đ tán sc tc đ đt đn
+5%. D thưng này đưc th hin c 2
ch tiêu gia s hp th và đ tán sc tc đ
trùng hp và có giá tr cao, do đó có nhiu
kh năng liên quan đn va du khí.
- D thưng C3 (3.3) nm phn phía
Tây (x = 117 - 407; t = 1.600 - 1.700ms, tương
đương chiu sâu 1.800 - 2.000m) gm
nhiu đon không liên tc và không kéo
dài đn v trí ging khoan 4X. Theo phân
tích, d thưng này có th liên quan đn tp
carbonate trong phn trên ca trm tích
Hình 1. Mt ct gia s hp th tuyn A
Hình 2. Mt ct gia s hp th tuyn 89-850
PETROVIETNAM
21
DẦU KHÍ - S 4/2013
Miocen gia, phát trin tương đi trên toàn m. Theo kt
qu th va GK 1X và 8X, đá carbonate có cha du khí,
nhưng ging 4X không có biu hin du khí. Ti đim
X = 235 và 274, t = 1.700ms, đ tán sc tc đ dv = 0. Vì
vy, d thưng C3 có đ tin cy thp.
Trên tuyn D phát hin mt s d thưng tương đi
mnh (Hình 4).
- D thưng D1 (4.1) (X = 380 - 580; t = 1.700 -
1.800ms, tương đương vi chiu sâu 2.000 - 2.150m), đ
tán sc tc đ ti các đim 407, 528, 540
đt đn +6%. Trong khi đó, ti các đim
330, 726, 840 nm ngoài d thưng hp th
dv = 0. Liên kt tài liu ging khoan 1X và
8X cho thy đây là tp đá carbonate có cha
du đáng k.
- D thưng D2 (4.2) nm trong vùng
các ging 1X và 8X (X = 400 - 600; t = 2.500
- 2.600ms, tương ng vi chiu sâu 4.000 -
4.200m). đây không có s liu phân tích tc
đ và bc tranh sóng khá phc tp. Tuy nhiên,
d thưng D2 có th đng nht vi va du khí
đã đưc phát hin trong tp cát kt có tui
Miocen dưi, nm trc tip trên móng.
Qua s phân b các d thưng hp th
và tán sc tc đ trên 2 tuyn C và D, tác
gi cho rng nu có mng lưi tuyn kho
sát dày hơn có th khoanh đưc bình đ d
thưng, nghĩa là có th xác đnh đưc ranh
gii các va sn phm.
5.2. Nghiên cu AVD trên tài liu tuyn
đa chn thng đng
Đ kim tra đ tin cy ca các d thưng hp th và
nghiên cu hiu ng không đàn hi trên tn s đa chn
đã tin hành x lý tài liu tuyn đa chn thng đng ca
mt s ging trên m Đi Hùng đ xác đnh gia s hp th
và tán sc tc đ pha. Ví d đin hình ging 8X, chiu
sâu t 3.700m xut hin d thưng gia s hp th mnh
(Hình 5a) và d thưng tán sc tc đ (Hình 5b), chiu sâu
các d thưng trùng hp vi nhau và rt phù hp vi tng
sn phm trong ging khoan này. Điu đó chng minh đ
tin cy cao ca kt qu x lý bng phương pháp này trong
ging khoan.
6. Kết luận
Hiu qu ca vic ng dng hiu ng hp th và tán
sc tc đ sóng đa chn ph thuc vào tn s trong môi
trưng cha du khí đã đưc chng minh bng lý thuyt
và thc nghim. Các thông s này đã tr thành các ch th
s hin din du khí trong môi trưng trm tích. Phương
pháp AVD đã đưc ng dng trong tìm kim, thăm dò và
khai thác du khí nhiu nưc trên th gii và mang li
hiu qu kinh t cao.
Phương pháp AVD đã đưc áp dng th nghim
Vit Nam và đem li kt qu rt kh quan, m ra hưng
mi trong công tác tìm kim, thăm dò và khai thác du
Hình 3. Mt ct gia s hp th tuyn C
Hình 4. Mt ct gia s hp th tuyn D
Hình 5. D thưng tán sc tc đ - tuyn D
(a)
(b)
(c)
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
22
DẦU KHÍ - S 4/2013
khí. Tuy nhiên, cn phi nghiên cu hoàn thin và phát
trin phương pháp AVD đ m rng kh năng ng dng
phương pháp này trong công ngh du khí, nht là đi
tưng như móng granite nt n.
Tài liệu tham khảo
1. M.B.Rapoport, L.I.Rapoport, V.I.Ryjkov. Seismic
absorption and velocity dispersion - The indicators of
hydrocarbons. Special Report. 1994.
2. A.I. Best, C. McCann, J. Sothcott. The relationships
between the velocities, attenuations and petrophysical
properties of reservoir sedimentary rocks. Geophysical
Prospecting. 1994; 42 (2): p. 151-178.
3. M.B.Rapoport and V.I.Ryjkov. Seismic velocity
dispersion an indicator of hydrocarbons. Abstracts of
papers, 64 SEG Meeting Los Angeles. 1994.
4. .
. a 11/1986. . 1986.
5. M.B.Rapoport, V.I.Ryjkov, L.I.Rapoport, V.E.Parniket,
V.A.Kateli, I.G.Binkin. The oil prospecting using seismic
attributes as predictors of reservoir properties and uid
saturation. 67
th
Ann, Internat Mtg. SEG. 1997.
6. M.B.Rpoport, V.I.Ryjkov, M.M.Tikhomirov. Seismic
monitoring system project for Arctic shelf elds. Gubkin Oil
& Gas Academy, Russia.
7. M.B.Rapoport, Trương Minh và nnk. Các kh năng
mi ca phương pháp đa chn trong thăm dò khai thác du
khí. Báo cáo Hi tho, Hà Ni - Vũng Tàu. 10/1998.
8. Trương Minh, Phm Dương và nnk. Báo cáo kt qu
x lý AVD ti Liên bang Nga. 1999.
Application of seismic wave absorption and velocity dispersion
in petroleum exploration and production
Truong Minh
Vietnam Petroleum Association
Summary
A combined analysis of dynamic and kinematic characteristics of seismic waves will facilitate the study of geological
environment and the prediction of lithologic composition, reservoir properties and fluids. The absorption param-
eters have been used as hydrocarbon indicators. The characteristics of non-ideal elastic media have been applied
in petroleum exploration to perform the following tasks: identifying petroleum reservoirs in the wells according to
vertical seismic pro le (VSP) and acoustic data; predicting and discovering petroleum reservoirs based on surface
seismic data; monitoring petroleum reservoirs under production; controlling underground gas storage; and increas-
ing oil recovery coefficient.
The “Absorption and Velocity Dispersion - AVD” method has been tested in Vietnam on some 2-D and 3-D seismic data
recorded in Bach Ho and Dai Hung fields and in other areas. The results obtained show that the effectiveness of the
AVD method is quite good, as it confirms the existing petroleum reservoirs and discovers the other anomalies in new
hydrocarbon reservoirs. It is, therefore, essential to increase the application of seismic wave absorption and velocity
dispersion method in petroleum prospecting, exploration and production in order to enlarge the production areas,
discover new exploration and production sites, and increase hydrocarbon reserves at the lowest costs.
PETROVIETNAM
23
DẦU KHÍ - S 4/2013
1. Giới thiệu
Công tác nghiên cu đánh giá kh năng áp dng các
bin pháp nâng cao h s thu hi du đưc tin hành
t đu năm 2000 cho các đi tưng đang khai thác ti
m Bch H. Trong đó, đi tưng cát kt Miocen h đưc
quan tâm nhiu nht do là đi tưng khai thác truyn
thng, có th ng dng ngay kt qu nghiên cu đ
nâng cao h s thu hi du. Mt s phương pháp hóa hc
(hot tính b mt, dung môi ) đưc bơm ép th nghim
đã đem li nhng kt qu ban đu, song cũng cho thy
khó khăn và thách thc khi áp dng các phương pháp
nâng cao h s thu hi du cho các đi tưng khai thác
ti m Bch H cũng như toàn b trm tích Cu Long.
Sau thi gian dài áp dng phương pháp bơm ép
polymer (t nhng năm 70 ca th k XX), các nghiên
cu cho thy dung dch polymer đưc bơm vào va giúp
ci thin t s đ linh đng và nâng cao h s quét. Tuy
nhiên, theo kt qu áp dng thc t ti mt s m thì
dung dch polymer ch làm tăng nh lc đy mao dn,
do lưng du khai thác thêm có cơ ch mao dn rt nh
so vi du đưc polymer quét m rng din tích theo c
din và mt ct [3].
Trong nhng nghiên cu gn đây, nhiu nhà khoa
hc đã đ cp đn kh năng tăng cưng h s đy du
ca dung dch polymer có đ nht cao [3], [4] (điu chnh
gim mnh h s đ linh đng M). Kt qu thí nghim
bơm ép dung dch co-polymer chu nhit vi nng đ
cao qua mu lõi Miocen h m Bch H cho thy tng
lưng du gia tăng thêm đt
trung bình 12,1% so vi s
dng phương pháp bơm ép nưc [2].
Trên cơ s kt qu tng lưng thu hi du qua mô
hình va phân lp [1], mt s mô hình sa đi đã thc hin
ti Phòng Thí nghim Công ngh m - Vin Du khí Vit
Nam nhm chi tit hóa tng phn du thu hi. T kt qu
thc nghim, các cơ ch đy du và ci thin h s quét
ca dung dch polymer đưc kho sát và đánh giá hiu
qu. Hiu rõ các cơ ch đy - quét s to điu kin thun
li khi thit k các sơ đ bơm ép thc t cho đi tưng
nghiên cu.
2. Dung dịch polymer bức xạ
Dung dch polymer (có s hiu mu A-806 do Vin
Nghiên cu Ht nhân tng hp bng công ngh chiu
KHO SÁT CƠ CH ĐY DU KHI BƠM ÉP POLYMER QUA MU LÕI
ĐI TƯNG MIOCEN H M BCH H
TS. Nguyễn Hải An
Tng công ty Thăm dò Khai thác Du khí
ThS. Nguyễn Hoàng Đức, ThS. Nguyễn Bảo Trung
Vin Du khí Vit Nam
Tóm tắt
Va cha du Miocen h m Bch H đang là đi tưng nghiên cu chính cho các phương pháp nâng cao h s thu
hi du bng bơm ép hóa cht như polymer hay cht hot tính b mt. Nhng nghiên cu gn đây đ cp đn kh
năng tăng cưng h s đy du bng dung dch polymer. Kt qu thí nghim bơm ép dung dch co-polymer chu nhit
vi nng đ cao qua mu lõi Miocen h m Bch H cho thy tng lưng du gia tăng thêm đt trung bình 12,1% so
vi s dng phương pháp bơm ép nưc [1]. Hiu rõ các cơ ch đy - quét s to điu kin thun li khi thit k các sơ đ
bơm ép thc t cho đi tưng nghiên cu, bài báo gii thiu các kt qu thí nghim nhm kho sát chi tit các cơ ch
đy du và ci thin h s quét ca dung dch polymer qua mu lõi.
Hình 1. Kt qu kho sát đ bn nhit dung dch polymer bc x
A-806 [2]
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
24
DẦU KHÍ - S 4/2013
bc x) có mt s đc tính vưt tri so vi các loi
polymer khác bi kh năng chu nhit đ cao ti 130
o
C
và bn trong môi trưng nưc có đ khoáng hóa cao
tương đương nưc bin. Dung dch polymer A-806 cũng
đưc pha ch t nưc bin vi đ mui tương đương
25.000ppm. Kt qu kho sát đ bn nhit thông qua
giá tr đ nht ca dung dch (Hình 1) cho thy dung
dch tương đi n đnh theo thi gian vi đ nht trong
khong 5cP ti điu kin va (nhit đ 120
o
C và áp sut
20,4 MPa).
3. Đặc tính tầng chứa Miocen hạ mỏ Bạch Hổ và hiện
trạng khai thác
Thân du Miocen h m Bch H thuc dng cát
kt phân lp mng, xen k vi các lp bt kt và sét kt.
Trên din tích m, thân du đưc phân chia thành 2 khi
rõ ràng (khi Bc và khi Trung tâm) theo ch đ thy
đng. Lưng du ti ch ca khi Trung tâm là 8 triu tn
và ca khi Bc là 11 triu tn. Theo mt ct, thân du
gm 5 tng sn phm (t tng 23 - 27) trong đó tng 23
là tng sn phm chính vi chiu dày có th đt ti 20m
trong mt s ging khoan. Đ thm ca các tng bin
thiên trong khong rng, t vài mD ti hàng nghìn mD
(2 - 2.500mD đi vi tng 23) và đ rng trung bình đt
18%. H s phân lp ca các tng tương đi cao (3,25 đi
vi tng 23) [1]. Đ bão hòa du ban đu ca va có giá
tr trung bình 49% và ranh gii du nưc toàn đi tưng
nm ti đ sâu 2.971m.
Du va thuc loi có t trng trung bình vi giá tr
trng lưng riêng du đã tách khí đt 865kg/m
3
, t s khí
- du t 100m
3
/tn (khi Trung tâm) ti 140m
3
/tn (khi
Bc). Nhit đ va trung bình t 90 - 110
o
C tương ng vi
chiu sâu các tng sn phm t 2.760 - 3.000mTVDSS. Áp
sut va ban đu đưc ly vi giá tr 28,8MPa.
Tính đn đu năm 2011, đã có trên 60 ging đưc
khoan vào va m Bch H. Hin có 31 ging khai thác
và 7 ging bơm ép đang hot đng. Phương pháp
gaslift đưc áp dng cho hu ht các ging khai thác.
Tng lưng du đã khai thác đưc t thân du đt 5,4
triu tn, tương ng vi h s thu hi 28,4%. Riêng khi
Bc khai thác 3,8 triu tn, đt 87% lưng du có th
khai thác đưc. Tuy nhiên, đ ngp nưc ca các ging
rt cao (trên 72%). Do đó, mt lưng ln du (ưc tính
khong trên 9 triu tn) còn nm li trong va sau quá
trình khai thác bng phương pháp bơm ép nưc và là
tim năng rt ln cho các phương pháp nâng cao h s
thu hi du.
4. Thí nghiệm bơm ép polymer cho mô hình vỉa
phân lớp
Mô hình va phân lp đưc các chuyên gia Vietsovpetro
xây dng t 4 na mu lõi tng cha Miocen h m Bch
H. Các mu đưc la chn đ có hai na mô hình va có
đ thm khác bit nhau: t 50 - 100mD so vi 900 hoc
hàng nghìn mD. Mô hình này mô phng gn chính xác s
phân lp bt đng nht t nhiên trong thc t va cha,
cho phép nghiên cu xác đnh hin tưng dòng chy
chéo xy ra gia các lp trong quá trình bơm ép nưc và
polymer. Trong thc t khai thác đi tưng Miocen h,
hin tưng vt nưc sm xy ra các lp có đ thm ln
do có s h tr năng lưng t nưc bin và nưc bơm ép
khi áp dng duy trì áp sut va vi t s đ linh đng đưc
đánh giá vào khong M = 5.
Hình 2. Kt qu thí nghim bơm ép polymer [1]
Hình 3. Bơm ép polymer qua mô hình phân lp
K
L
K
L
K
L
K
h
Polymer
Polymer
K
h