ỨNG DỤNG BẢO TÀNG ẢO 3D TRONG HỌC TẬP CÁC MƠN
LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ TẠI HỌC VIỆN AN NINH NHÂN DÂN
Hà Tiến Linh
Học viện An ninh nhân dân
Tóm tắt: Với yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, việc tìm
tịi, đổi mới, sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng dạy và học là yêu cầu cấp thiết. Trong bối
cảnh chuyển đổi số và đẩy mạnh phát triển giáo dục, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong
dạy và học đang được nhiều nhà trường trong lực lượng Công an nhân dân quan tâm và đầu
tư. Bài viết này trình bày những nghiên cứu về ứng dụng bảo tàng ảo 3D trong học tập các mơn
lý luận chính trị tại Học viện An ninh nhân dân nhằm khơi dậy hứng thú học tập của sinh viên,
đề cao khả năng tự học, tự đào tạo của người học.
Từ khóa: Bảo tàng 3D, công nghệ thực tế ảo, ứng dụng công nghệ thơng tin; lý luận
chính trị
1. Đặt vấn đề
Trong học tập các mơn lý luận chính trị, việc tham quan thực tế tại bảo tàng, các khu di
tích lịch sử là một trong những hoạt động ngoại khóa rất thú vị, mang lại nhiều hiệu quả tích
cực cho người học. Tham quan thực tế thực hiện chức năng giáo dục thông qua việc truyền đạt
những kiến thức lịch sử, hiểu biết khoa học một cách hấp dẫn bằng hệ thống trưng bày trực
quan sinh động, gợi mở và cung cấp nhiều thơng tin hữu ích đối với học tập. Có thể thấy, mặc
dù không phải là cơ quan giáo dục chuyên trách nhưng bảo tàng đóng vai trị quan trọng trong
giáo dục, đặc biệt là các hoạt động dạy và học các mơn lý luận chính trị. Nghị quyết Đại hội
XIII của Đảng đã nhấn mạnh yêu cầu: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng,
đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lịng u nước, tự hào dân tộc, ni dưỡng ước mơ, hồi
bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội”6. Để thực
hiện yêu cầu đó, bảo tàng và các di tích lịch sử đóng vai trị quan trọng trong cơng tác giáo dục
tư tưởng chính trị cho sinh viên.
Tại Học viện An ninh nhân dân, các mơn lý luận chính trị như: Tư tưởng Hồ Chí Minh,
Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam, Dân tộc học, Tôn giáo
học… đều được thiết kế thời lượng để sinh viên được nghe báo cáo thực tế tại các bảo tàng và
có thời gian tự học, tự nghiên cứu. Với thời lượng bố trí hợp lý, sinh viên được tham quan các

bảo tàng và khu di tích lịch sử như: Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch và Bảo
tàng Hồ Chí Minh; Bảo tàng Dân tộc học; Bảo tàng Đường Hồ Chí Minh; Bảo tàng Cách mạng
Việt Nam; Bảo tàng Cơng an nhân dân… Có thể nói, trong điều kiện về khoảng cách địa lý,
đây là những bảo tàng phù hợp với các môn học lý luận chính trị, mang đến hiệu quả tốt cho
sinh viên. Tuy nhiên, thời gian vừa qua, tình hình đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các

Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXB Chính trị Quốc gia Sự
thật, H, 2021, t.I, tr. 168.
6

223


hoạt động tham quan du lịch bị tạm dừng hoạt động theo quy định của Nhà nước. Việc tiến
hành tham quan bảo tàng trực tiếp không thể thực hiện được. Xuất phát từ thực tiễn đó, việc
ứng dụng bảo tàng ảo trong quá trình dạy và học đã được giảng viên nghiên cứu, ứng dụng
nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất, giải quyết bài toán về tham quan thực tế. Đồng thời, bảo tàng
ảo mở ra những cơ hội mới để sinh viên có thể tham quan nhiều bảo tàng hơn trong q trình
tự học, xóa bỏ hạn chế về kinh phí, thời gian, địa lý. Do vậy, việc sử dụng Bảo tàng ảo 3D trong
học tập là một biện pháp quan trọng, cần được nghiên cứu, tính tốn ứng dụng để góp phần
nâng cao hiệu quả học tập các mơn lý luận chính trị.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Vài nét về Bảo tàng ảo 3D và lợi ích sử dụng trong học tập các mơn lý luận chính trị
Trong lĩnh vực đồ họa, mơ hình 3D là một thể hiện hình ảnh ba chiều của một đối tượng,
người thiết kế sẽ dùng phần mềm đồ họa để thao tác tạo ra những điểm trong không gian ảo.
Ngày nay, mô hình 3D được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Việc ứng dụng mơ hình 3D
vào đào tạo đang là xu thế của nhiều trường đại học hàng đầu trên thế giới. Mơ hình 3D cung
cấp cho sinh viên những hình ảnh cụ thể về đối tượng học tập theo kiểu trải nghiệm gián tiếp
thông qua các thiết bị có kết nối mạng internet như: máy tính, laptop cá nhân, máy tính bảng,
điện thoại thơng minh. Từ trải nghiệm này, sinh viên dễ dàng đạt được tư duy và kiến thức cần

thiết để đạt được mục tiêu của môn học. Với mơ hình 3D, giảng viên có thể tổ chức giảng dạy
theo một hình thức hấp dẫn, làm cho hoạt động học tập trở nên tích cực hơn.
Hiện nay, với sự bùng nổ của ứng dụng công nghệ thông tin, nhiều bảo tàng, khu di tích
đã chủ động số hóa và cơng khai để người tham quan có thể tiếp cận hệ thống trưng bày của
bảo tàng dưới dạng kỹ thuật số nhằm phục vụ nhu cầu giáo dục, du lịch và tiếp cận văn hóa của
nhân dân. Tác động của đại dịch Covid-19 như một cú hích để các bảo tàng, khu di tích chuyển
đổi số nhanh chóng hơn. Nhìn chung, với thực tiễn áp dụng bảo tàng số hiện nay của Học viện
An ninh nhân dân, có thể thấy nổi bật một số lợi ích sau:
Một là, lợi ích rõ nhất mà Bảo tàng ảo 3D đem lại là đem lại khả năng thích ứng cao
trong đại dịch Covid-19, giãn cách xã hội mang lại nhiều khó khăn nhưng cũng mở ra những
sự kết nối mới trong học tập, nghiên cứu.
Hai là, không thể phủ nhận lợi ích mà bảo tàng mang lại, tuy nhiên, khoảng cách địa lý
là một rào cản lớn để sinh viên có thể tiếp cận các bảo tàng. Đặc biêt, khi nghiên cứu các mơn
lý luận chính trị, những bảo tàng, khu di tích lịch sử trải dài từ Bắc vào Nam, như: Khu di tích
lịch sử Pác Bó, Tân Trào; Khu di tích Làng Sen, Nam Đàn, Nghệ An; Khu di tích lịch sử Tân
Trào… Bảo tàng ảo giúp cho sinh viên có thể vượt qua những hạn chế về khơng gian, thời gian,
kinh phí, khoảng cách địa lý để tiếp cận các bảo tàng này.
Ba là, một số di tích lịch sử rất gần với Học viện (ví dụ: Di tích lịch sử tại làng Vạn
Phúc - Hà Đơng, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng họp, ra lời kêu gọi toàn quốc
kháng chiến, chỉ cách Học viện chưa đầy 2 km; Di tích lịch sử 48 Hàng Ngang, nơi Chủ tịch
Hồ Chí Minh viết bản Tuyên Ngôn Độc Lập) không được tổ chức để sinh viên tham quan vì
thời lượng tiết học khơng đủ và điều kiện không cho phép. Với sự hướng dẫn của giảng viên,

224


bảo tàng ảo tạo ra cơ hội để sinh viên có thể tự học, tự nghiên cứu tại nhà, giúp phát huy tính
tích cực, chủ động của sinh viên.
Bốn là, trưng bày trong Bảo tàng ảo 3D rất phong phú, với nhiều hiện vật đa dạng với
nhiều gian trưng bày chuyên đề. Mỗi hiện vật đều có tư liệu đa phương tiện như văn bản, hình

ảnh, băng âm thanh, phim tư liệu, chủ động và linh hoạt hơn trong công tác trưng bày, điều này
mang lại lợi thế cho sinh viên trong tiếp cận, tăng tính trực quan, tính khám phá và tìm tịi trong
nghiên cứu các mơn học. Đồng thời, Bảo tàng ảo 3D còn giúp sinh viên phát triển các kỹ năng
quan sát, tưởng tượng, tư duy, thực hành và sử dụng công nghệ thông tin trong học tập.
2.2. Ứng dụng Bảo tàng ảo 3D trong học tập các mơn lý luận chính trị
Hiện nay, với nền tảng số mở, rất nhiều bảo tàng đã số hóa các hiện vật dưới dạng 3D
và chia sẻ các tư liệu này qua nền tảng internet. Sinh viên có thể sử dụng máy tính, máy tính
bảng, điện thoại thơng minh có kết nối internet để truy cập. Trên lớp học, giảng viên có thể
thơng qua máy chiếu, bảng tương tác thơng minh để đưa nội dung vào bài giảng. Với dạy và
học các mơn lý luận chính trị, giảng viên có thể sử dụng một số bảo tàng, khu di tích tại địa chỉ
truy cập sau:
STT
Tên
Địa chỉ truy cập
1

Bảo tàng Hồ Chí Minh

/>
2

Khu di tích Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch

/>
3

Khu di tích Làng Sen Kim Liên

/>
4


Khu di tích Bến Nhà Rồng

/>
5

Khu di tích Pác Bó

/>
6

Khu di tích lịch sử ATK Định Hóa

/>
7

Khu di tích lịch sử Đá Chơng (K9)

/>
8

Khu di tích Tân Trào - Tuyên Quang

/>
9

Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh
Quân Khu 5

/>

10

Di tích Nhà số 5 Châu Văn Liêm

/>
11

Di tích lịch sử 48 Hàng Ngang

/>
12

Di tích nhà lưu niệm Bác Hồ ở Vạn Phúc

/>
13

Bảo tàng Hồ Chí Minh - Thừa Thiên Huế

/>
14

Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn
Tất Thành tại Bình Định

/>
15

Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc - Nơi an
nghỉ của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc


/>
16

Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh
Đồng bằng sơng Cửu Long

/>
225


STT

Địa chỉ truy cập

Tên

17

Khu Tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh />tại TP. Cà Mau

18

Trung ương cục Miền Nam

/>
19

Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh
Bình Thuận


/>
20

Căn cứ Bộ Chỉ huy Miền

/>
21

Một số bảo vật quốc gia là bút tích của
Chủ tịch Hồ Chí Minh

/>o-vat/

22

Bảo tàng Lịch sử quốc gia

/>
23

Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ

/>
Bảo tàng ảo 3D có rất nhiều lợi ích, tuy nhiên, để ứng dụng có hiệu quả vào cơng tác
giảng dạy, học tập cần phải có phương pháp phù hợp. Trên cơ sở tổng kết thực tiễn giảng dạy
các mơn lý luận chính trị tại Học viện An ninh nhân dân, Bảo tàng ảo 3D được ứng dụng trong
hoạt động dạy và học với ba phương pháp chính như sau:
- Phương pháp 1: Tùy vào nội dung bài giảng, giảng viên nghiên cứu, tổ chức cho sinh
viên tham quan Bảo tàng ảo ngay trên giảng đường dựa trên các phương tiện kỹ thuật hiện đại

như bảng tương tác, máy chiếu… Các bước tiến hành như sau:
Bước 1: giới thiệu nội dung - giảng viên giới thiệu về bảo tàng, di tích, nội dung tham
quan, nêu chủ đề thảo luận.
Bước 2: tương tác - giảng viên cho sinh viên tương tác với Bảo tàng ảo, kết hợp với
thuyết trình, vấn đáp những kiến thức liên quan để sinh viên hiểu thêm về đối tượng trưng bày.
Bước 3: thảo luận - giảng viên điều tiết buổi thảo luận nhóm; quan sát, động viên, gợi ý
sinh viên thảo luận, đặt câu hỏi về chủ đề tham quan; liên hệ với nội dung kiến thức của môn
học và sự vận dụng trong thực tiễn để kích thích tư duy của sinh viên.
Bước 4: tổng kết - nhận xét, đánh giá buổi tham quan.
- Phương pháp 2: Giảng viên lồng ghép Bảo tàng ảo vào nội dung bài giảng trên cơ sở
nội dung kiến thức của môn học. Với phương pháp này, giảng viên cần nghiên cứu, tìm hiểu kỹ
về các hiện vật, di tích lịch sử cụ thể gắn với nội dung bài giảng để lồng ghép, áp dụng có hiệu
quả. Tư liệu trong Bảo tàng ảo có thể được sử dụng một phần hoặc toàn bộ để làm phong phú
cách tiếp cận cũng như đổi mới phương pháp giảng dạy, tạo hiệu quả tiếp cận tốt hơn đối với
sinh viên. Một số ví dụ có thể kể đến như sau:
+ Khi giảng dạy về quá trình hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh (mơn học Tư tưởng Hồ
Chí Minh), giai đoạn trước năm 1911 (Chương 2 - Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh), giảng
viên có thể cho sinh viên tham quan thực tế ảo Khu di tích Làng Sen, để học viên hiểu hơn về
quá trình hình thành lịng u nước và chí hướng cứu nước của Người.
226


+ Khi giảng dạy môn học Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, giảng viên lồng ghép tham
quan di tích tại làng Vạn Phúc - Hà Đông: Nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng họp
và quyết định ra Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến, để sinh viên hiểu rõ hơn bối cảnh lịch sử
vào thời điểm Người ra Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến (1946).
+ Khi giảng dạy môn Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, giảng viên có thể cho sinh viên
tham quan ảo Lán Khuổi Nậm, nơi Hội nghị Trung ương lần thứ VIII đã diễn ra, đánh dấu bước
chuyển mới của con đường cách mạng Việt Nam và sự ra đời của Mặt trận Việt Minh.
+ Khi giảng dạy môn Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam, về nội dung xây dựng Đảng

về đạo đức, giảng viên có thể cho sinh viên xem lại mơ hình 3D tái hiện Di chúc của Chủ tịch
Hồ Chí Minh. Bản viết tay từ năm 1965 đến năm 1969 để thấy rõ sự nhấn mạnh của Hồ Chí
Minh về xây dựng đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên (Người sửa chữa rất chi
tiết trong phần nói về “tình đồng chí thương u lẫn nhau”)…
- Phương pháp 3: Giảng viên giới thiệu về các bảo tàng ảo 3D, ý nghĩa lịch sử, cũng
như nội dung chủ yếu để sinh viên thực hiện tự nghiên cứu, tự học ở nhà. Giảng viên hỗ trợ về
mặt kỹ thuật, cách thức truy cập bảo tàng thực tế ảo để sinh viên thuận tiện nhất trong việc
nghiên cứu; đồng thời, giải đáp các thắc mắc của sinh viên trong quá trình tự học, tự nghiên
cứu. Giảng viên cần có hoạt động kiểm tra để đánh giá hiệu quả tự học của sinh viên thông qua
bài thu hoạch, bài đánh giá, kiểm tra.
2.3. Hiệu quả ứng dụng Bảo tàng ảo 3D trong học tập các môn lý luận chính trị
Việc học tập các mơn lý luận chính trị luôn là vấn đề rất quan trọng. Nghị quyết Trung
ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ đã
chỉ ra 9 biểu hiện suy thối về tư tưởng chính trị, trong đó có chỉ rõ biểu hiện thứ ba là: “nhận
thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị; lười học tập
chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước”7. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã thẳng thắn chỉ rõ
hạn chế trong cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng nói chung và học tập lý luận chính trị nói
riêng: “việc giáo dục tư tưởng, chính trị cho cán bộ, đảng viên chưa thường xuyên, một bộ phận
đảng viên chưa nắm được chủ trương, đường lối của Đảng. Việc học tập lý luận chính trị tuy
có nhiều cố gắng nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu”8. Tâm lý sợ học, ngại học các mơn lý
luận chính trị là tồn tại được đề cập từ lâu, việc đổi mới phương pháp dạy học để tạo hứng thú
cho sinh viên, nâng cao hiệu quả học tập là yêu cầu rất cần thiết để khắc phục tồn tại trên. Xuất
phát từ yêu cầu đó, Học viện An ninh nhân dân đã triển khai áp dụng Bảo tàng ảo 3D trong học
tập các mơn lý luận chính trị. Đây là một hình thức đổi mới phương pháp dạy học, mang lại
tính mới mẻ, hiện đại, vừa thích ứng với tình hình của xã hội, vừa tận dụng được thành tựu ứng
dụng công nghệ thông tin.
Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Hội nghị lầ̀ ̀̀n thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, NXB
Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, tr.28.

8
Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự
thật, H, 2021, t.II, tr. 172.
7

227


Để đánh giá khách quan về hiệu quả của việc áp dụng mơ hình ảo 3D vào giảng dạy,
giảng viên đã phát phiếu hỏi đối với 86 sinh viên năm thứ nhất. Kết quả nhận được những phản
hồi rất tích cực từ người học như sau:
- Khi được hỏi về mức độ hiệu quả mà bản thân đạt được trong tiết học khi áp dụng mơ
hình ảo 3D ở trên lớp, đa phần sinh viên đều khẳng định mức độ hiệu quả là “rất tốt” và “tốt”.
Số sinh viên đánh giá mức độ “khá” và “trung bình” chỉ 1 hoặc 2 sinh viên. (Hình 1).

Hình 1: Mức độ hiệu quả mà bản thân đạt được trong tiết học khi áp dụng
Bảo tàng ảo 3D ở trên lớp
- Về sự hiệu quả của việc sử dụng Bảo tàng ảo 3D trong tự học, tự nghiên cứu, đa phần
sinh viên đều khẳng định rất đồng ý với những hiệu quả mà bảo tàng ảo mang lại. Đặc biệt, đa
phần sinh viên khẳng định có hứng thú hơn khi tự học, tự nghiên cứu tại nhà (Hình 2).

Hình 2: Mức độ hiệu quả khi áp dụng Bảo tàng ảo 3D trong tự học

228


+ Về đánh giá sự phù hợp của việc áp dụng bảo tàng ảo 3D trong tình hình xã hội gặp
phải khó khăn do đại dịch Covid-19 hiện nay, 100% sinh viên đều khẳng định bảo tàng ảo phù
hợp, trong đó 61,6% sinh viên khẳng định rất phù hợp (Hình 3).


Hình 3: Mức độ phù hợp khi áp dụng Bảo tàng ảo 3D trong đại dịch Covid-19
+ Về việc tự đánh giá hiệu quả học tập của bản thân khi sử dụng Bảo tàng ảo 3D, 89,5%
sinh viên khẳng định có hiệu quả học tập tốt, 10,5% đánh giá là khơng thay đổi, khơng có sinh
viên nào tự đánh giá kém hơn (Hình 4).

Hình 4: Tự đánh giá hiệu quả học tập của bản thân khi sử dụng Bảo tàng ảo 3D
Qua sự tự đánh giá từ phía sinh viên, có thể khẳng định, cải tiến áp dụng mơ hình Bảo
tàng ảo 3D mang lại hiệu quả khá tích cực đối với sinh viên. Tuy nhiên, cũng có những phản
hồi chưa tích cực, điều này có thể được lý giải bằng hiệu ứng tương tác của Bảo tàng ảo đối với
sinh viên còn chưa được tốt. Các hạn chế đến từ đường truyền internet, thiết bị kết nối… cũng
có thể là nguyên nhân dẫn tới vấn đề này.

229


3. Kết luận
Đối với việc học tập các môn lý luận chính trị, ứng dụng cơng nghệ thơng tin nhằm nâng
cao chất lượng dạy và học là yêu cầu rất quan trọng. Cơng nghệ thơng tin là chìa khóa đổi mới
phương pháp dạy học, mang lại những hiệu quả tích cực cho công tác đào tạo, đặc biệt là công
nghệ 3D. Thời gian tới, cần có những nghiên cứu cụ thể hơn để khai thác triệt để ứng dụng Bảo
tàng ảo 3D trong học tập các mơn lý luận chính trị và mở rộng hơn đối với nhiều môn học khác.
Tài liệu tham khảo
1. Nguyễn Văn Cường (2014), Lý luận dạy học hiện đại - một số vấn đề đổi mới phương
pháp dạy học, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Hội nghị lầ̀ ̀̀n thứ tư Ban Chấp hành Trung
ương khóa XII, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XIII,
NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội.
4. Đặng Vũ Hoạt, Hà Thị Đức (2013), Lý luận dạy học đại học, NXB Đại học Sư phạm,
Hà Nội.


230