VẬT LÝ 9 – TiẾT 40
GV: NGUYỄN THỊ CHINH
TRƯỜNG THCS YÊN ĐỨC
Câu 1. Để truyền đi cùng một cơng suất điện, nếu đường
dây tải điện dài gấp đơi thì cơng suất hao phí vì tỏa nhiệt sẽ:
A. tăng 2 lần.
B. tăng 4 lần.
C. giảm 2 lần.
D. khơng tăng, khơng giảm.
Câu 2. Trên cùng một đường dây dẫn tải đi cùng một cơng
suất điện, nếu dùng dây dẫn có tiết diện tăng gấp đơi thì cơng
suất hao phí vì tỏa nhiệt sẽ:
A. tăng 2 lần.
B. giảm 2 lần.
C. tăng 4 lần.
D. giảm 4 lần.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 3. Truyền tải điện năng đi xa thì có
những biện pháp nào làm giảm hao phí điện
năng trên đường dây tải điện? Biện pháp
nào tối ưu nhất ?
Có hai biện pháp: giảm điện trở
của dây dẫn và tăng hiệu điện thế đặt vào
hai đầu đường dây.
Biện pháp tối ưu nhất là: tăng hiệu
điện thế đặt vào hai đầu đường dây.
BÀI 37
Làm thế nào để truyền điện
năng từ các nhà máy thủy
điện đến nơi tiêu thụ ?
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
I. Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế
1. Cấu tạo: hình 37.1 SGK.
Hai cuộn dây (cuộn sơ cấp và cuộn
thứ cấp ) có số vịng khác nhau, đặt
cách điện với nhau.
Một lõi sắt (hay thép) có pha Silic,
chung cho cả hai cuộn dây.
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
I.Cấu tạo và hoạt động của máy biến
thế
1. Cấu tạo.
2. Nguyên tắc hoạt động.
C1. Nếu đặt vào hai đầu của một
cuộn dây (gọi là cuộn sơ cấp) một
hiệu điện thế xoay chiều thì bóng đèn
mắc ở hai đầu cuộn dây kia (gọi là
cuộn sơ cấp) có sáng lên khơng ? Tại
sao ?
2. Ngun tắc hoạt động.
Trả lời: Có sáng. Vì
khi đặt hai dầu cuộn sơ
cấp một hiệu điện thế
xoay chiều thì tạo ra trong
cuộn dây đó một dịng điện
xoay chiều. Lõi sắt bị
nhiễm từ trở thành một
nam châm có từ trường
biến thiên số đường sức
từ của từ trường xuyên
qua tiết diện S của cuộn
thứ cấp biến thiên trong
cuộn dây thứ cấp xuất
hiện dòng điện cảm ứng
Làm cho đèn
sáng.
C1. Nếu đặt vào hai đầu của
một cuộn dây (gọi là cuộn sơ
cấp) một hiệu điện thế xoay
chiều thì bóng đèn mắc ở hai
đầu dây kia (gọi là cuộn sơ
cấp) có sáng lên khơng ? Tại sao
?
2. Nguyên tắc hoạt động.
C2. Hiệu điện thế xuất
Trả lời: Đặt vào hai đầu
cuộn sơ cấp một hiệu điện thế hiện ở hai đầu cuộn thứ
xoay chiều thì trong cuộn dây đó cấp cũng là hiện điện thế
có dịng điện xoay chiều. Từ xoay chiều. Tại sao ?
trường trong lõi sắt luân phiên
tăng giảm số đường sức từ
của từ trường xuyên qua tiết
diện S của cuộn thứ cấp luân
phiên tăng giảm Kết quả
trong cuộn dây thứ cấp xuất
hiện dòng điện xoay chiều
một dòng điện xoay chiều phải
do một hiệu điện thế xoay chiều
gây ra Do đó ở hai đầu cuộn
thứ cấp có hiệu điện thế xoay
chiều
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
I.Cấu tạo và hoạt động của máy
biến thế
1. Cấu tạo.
Nêu cấu tạo của máy biến thế
Hai cuộn dây (cuộn sơ cấp và
cuộn thứ cấp ) có số vịng khác
nhau, đặt cách điện với nhau.
Một lõi sắt (hay thép) có pha
Silic, chung cho cả hai cuộn dây.
2. Ngun tắc hoạt động.
Đặt một hiệu điện thế xoay
chiều vào hai đầu cuộn sơ cấp
của máy biến thế thì ở hai đầu
cuộn thứ cấp xuất hiện hiệu
điện thế xoay chiều.
Nêu nguyên tắc hoạt động
của máy biến thế
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
I. Cấu tạo và hoạt động của máy
biến thế
II. Tác dụng là biến đổi hiệu điện
thế của máy biến thế.
Cuộn sơ
cấp
Cuộn thứ
cấp
Số vòng dây: n1
(vòng)
Hiệu điện thế: U1
(V)
Số vòng dây: n2
(vòng)
Hiệu điện thế: U2
(V)
Tác dụng biến đổi hddt của
máy biến thế
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
I. Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế
II.Tác dụng là biến đổi hiệu điện thế của máy
biến thế.
1. Quan sát. ( bảng 1 )
Kết quả đo
U1 (V) U2 (V) n1 (vịng)
Lần thí nghiệm
1
2
3
3
3
9
n2 (vịng)
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
I. Cấu tạo và hoạt động của máy
biến thế
II.Tác dụng là biến đổi hiệu điện
thế của máy biến thế.
1. Quan sát. (bảng 1)
Trả lời: Hiệu điện thế ở hai đầu
mỗi cuộn dây của máy biến thế
tỉ lệ với số vòng dây của các
cuộn tương ứng.
C3. Căn cứ vào bảng số liệu
trên, hãy rút ra nhận xét về
mối quan hệ giữa hiệu điện
thế U đặt vào hai đầu các
cuộn dây của máy biến thế
và số vòng dây của các cuộn
tương ứng.
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
I. Cấu tạo và hoạt động của máy
biến thế
II.Tác dụng là biến đổi hiệu điện
thế của máy biến thế.
1. Quan sát.
2. Kết luận.
Tỉ số giữa hiệu điện thế ở hai
đầu các cuộn dây của máy biến thế
bằng tỉ số giữa các vịng của các cuộn
dây tương ứng
U1 n1
Cơng thức: U n
2
2
+ Khi n1 >n2 thì U1 >U2 , ta có máy
hạ thế.
+ Khi n1
tăng thế.
Nêu Kết luận.
Và Công thức
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
I. Cấu tạo và hoạt động của máy
biến thế
II.Tác dụng là biến đổi hiệu điện
thế của máy biến thế.
III. Lắp đặt máy biến thế ở hai
đầu đường dây tải điện.
+ Nơi nào đặt máy tăng thế ?
+ Nơi nào đặt máy hạ thế ?
BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ
IV. Vận dụng.
C4. Một máy biến thế dùng trong nhà cần
phải hạ hiệu điện thế từ 220V xuống cịn
6V và 3V. Cuộn sơ cấp có 4000 vịng.
Tính số vịng của các cuộn thứ cấp tương
ứng
Tóm tắt
U1= 220V
n1= 4000 vịng
+TH1: U2= 6V,
n2 = ?
+TH1: U2= 3V,
Giải
+TH1: U2= 6V, Áp dụng:
n2= 109 vịng
+TH2: U2= 6V, Áp dụng:
n2= 54 vịng
U1
U2
n1
n2
U
n1
1
U2 n2
Đặt một hiệu điện thế xoay chiều vào hai đầu cuộn sơ cấp
của máy biến thế thì ở hai đầu cuộn thứ cấp xuất hiện hiệu
điện thế xoay chiều.
Tỉ số hiệu điện thế ở hai đầu các cuộn dây của máy biến
thế bằng tỉ số giữa số vịng của các cuộn dây tương ứng.
Ở hai đầu đường dây tải về phía nhà máy điện đặt máy
tăng thế, ở nơi tiêu thụ đặt máy hạ thế.
Học bài.
Làm bài tập từ 37.1 đến 37.4 trong SBT.
Làm bài tập trong STH Vật lý 9.
Chuẩn bị mẫu bao cáo thực hành Bài 38.