Câu 1: Nêu các cách làm giảm hao
phí khi truyền tải điện năng đi xa?
Trong đó cách nào ưu thế hơn?
Trả lời: Có hai cách để giảm hao phí khi truyền tải
điện năng đi xa, đó là giảm điện trở dây dẫn hoặc
tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn. Cách tăng
hiệu điện thế là ưu thế hơn.
Khi truyền tải điện năng đi xa, muốn giảm
hao phí trên đường dây có hiệu quả kinh tế
người ta phải tăng hiệu điện thế ở hai đầu dây.
Nhưng dụng cụ điện trong nhà thường chỉ dùng
hiệu điện thế 220 V. Để giải quyết cả hai nhiệm
vụ tăng thế và giảm thế, người ta phải dùng
máy biến thế.
Vậy máy biến thế có cấu tạo và hoạt động
thế nào?
Tiết 41. Bài 37: MÁY BIẾN THẾ
I/ CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY BIẾN THẾ
1. Cấu tạo:
- Hai cuộn dây dẫn
có số vòng khác nhau,
đặt cách điện với nhau.
- Một lõi sắt (hay
thép) có pha silic chung
cho cả hai cuộn dây.
Hình 37.1
2. Nguyên tắc hoạt động
C1 :
Nếu đặt vào hai đầu của một cuộn dây (gọi là
cuộn sơ cấp) một hiệu điện thế xoay chiều thì bóng
đèn ở hai đầu cuộn dây kia (gọi là cuộn thứ cấp)
có sáng lên không? Tại sao?
Tiết 41. Bài 37: MÁY BIẾN THẾ
I/ CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY BIẾN THẾ
1. Cấu tạo:
2. Nguyên tắc hoạt động
Trả lời ( C1 ): Đèn có sáng.
Vì khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế
xoay chiều thì sẽ tạo ra trong cuộn dây đó một dòng điện
xoay chiều. Lõi sắt bị nhiễm từ trở thành một nam châm
có từ trường biến thiên ;
Số đường sức từ của từ trường xuyên qua tiết diện S
của cuôn dây thứ cấp biến thiên, do đó trong cuộn thứ
cấp xuất hiện dòng điện cảm ứng làm cho đèn sáng.
C2
Hiệu điện thế xuất hiện ở hai đầu cuộn thứ cấp
là hiệu điện thế xoay chiều. Tại sao?
Trả lời: Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế
xoay chiều thì trong cuộn dây đó có dòng điện xoay
chiều chạy qua. Từ trường trong lõi sắt luân phiên tăng
giảm, vì thế số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của
cuộn thứ cấp luân phiên tăng giảm. Kết quả là trong
cuộn thứ cấp xuất hiện một dòng điện xoay chiều.
2
4
2
4
2
6
V
9
4
6
9
V
0
4
2
0
:6 V
:6 V
=1┴
=1┴
Khoa vËt lÝ Trêng §hsp Tn
VËt lÝ kÜ thuËt
Khoa vËt lÝ Trêng §hsp Tn
VËt lÝ kÜ thuËt
+
_
U1 = 4V
K
Đèn
không
sáng
n2 = 180
n1 = 180
Dòngvòng
điện một chiều, không đổi tạo ra vòng
từ trường không
Nếu đặt vào hai đầu cuộn thứ cấp một hiệu điện
đổi. Do đó số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn
thế một chiều thì đèn có sáng không? giải thích tại
thứ cấp không đổi. Kết quả là trong cuộn thứ cấp không có
sao?
CUỘN THỨ
CẤP n2
VÒNG
∼
CUỘN SƠ CẤP
n1 VÒNG
Hoạt động của máy biến thế
3. Kết luận
Khi đặt vào hai đầu
cuộn sơ cấp của máy biến
thế một hiệu điện thế xoay
chiều thì ở hai đầu cuộn
thứ cấp xuất hiện một hiệu
điện thế xoay chiều.
II. TÁC DỤNG LÀM BIẾN ĐỔI HIỆU ĐIỆN THẾ CỦA
MÁY BIẾN THẾ
1. Quan sát
II. TÁC DỤNG LÀM BIẾN ĐỔI HIỆU ĐIỆN THẾ
CỦA MÁY BIẾN THẾ
1. Quan sát
Bảng 1
Kết quả
Lần thí nghiệm
1
2
3
U1
U2
n1
n2
(V)
(V)
(vòng)
(vòng)
3
3
9
1. Quan sát
Bảng 1
Kết quả
Lần thí nghiệm
1
2
3
C3
U1
U2
n1
n2
(V)
(V)
(vòng)
(vòng)
3
3
9
3
6
200
200
200
400
4,5
400
200
Căn cứ vào các số liệu trên, hãy rút ra nhận xét về
mối quan hệ giữa hiệu điện thế U đặt vào hai đầu các
cuộn dây của máy biến thế và số vòng dây của các
cuộn tương ứng.
2. Kết luận:
Tỉ số giữa HĐT ở hai đầu cuộn dây của MBT bằng tỉ số
giữa số vòng của các cuộn dây tương ứng.
- Muốn tăng hay giảm U ở cuộn thứ cấp người ta
làm như thế nào ?
* Muốn tăng hay giảm U ở cuộn thứ cấp chỉ việc thay
đổi số vòng dây của cuộn thứ cấp.
III. LẮP ĐẶT MÁY BIẾN THẾ Ở HAI ĐẦU ĐƯỜNG DÂY TẢI ĐIỆN
Điện năng được truyền tải từ nơi sản xuất
đến nơi tiêu thụ bằng đường dây truyền tải
Các em quan sát (hình
37.2) dưới đây và cho biết
biến thế nào là tăng thế,
biến thế nào là hạ thế?
NHÀ
380 V
11 000 V
Hạ thế
Hạ thế
500 000 V
MÁY
11 000 V
ĐIỆN 25 000 V
220 V
Tăng thế
Hạ thế
≈
IV. VËn dông
Một máy biến thế dùng trong nhà cần phải hạ
C4
hiệu điện thế từ 220V xuống còn 6V và 3V. Cuộn sơ
cấp có 4000 vòng. Tính số vòng của các cuộn thứ
cấp tương ứng.
Trả lời: + Tính số vòng của cuộn 6 V
U 1 n1
U 2 .n1 6.4000
=
⇒ n2 =
=
≈ 109
U 2 n2
U1
220
Trả lời: + Tính số vòng của cuộn 3 V
U1 n1
U 2 .n1 3.4000
=
⇒ n2 =
=
≈ 54
U 2 n2
U1
220
Bài tập về nhà: 37.1 đến 37.4
sách bài tập.
Ôn lại các kiến thức về Máy
phát điện xoay chiều và Máy
biến thế (cấu tạo, nguyên tắc
hoạt động).
Tìm hiểu bài tập ở bài 36 và bài 37.
• Chân thành cảm ơn
• quý thầy cô giáo
đã tham dự giờ học này
Chµo t¹m biƯt !