I. Kiến thức cơ bản
-
Nguyên tắc hoạt đông của máy biến thế
Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số
vòng dây của mỗi cuộn
Công thức
U1 n 1
=
U2 n2
Trong đó: U1: Hiệu điện thế ở hai đầu cuộn sơ cấp (V)
U2: Hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp (V)
n1 : Số vòng dây ở cuộn thứ cấp (vòng)
n2 : Số vòng dây ở cuộn sơ cấp (vòng
Từ công thức trên ta có:
U 2 .n1
U1 =
n2
U1.n 2
U2 =
n1
U 2 n1
n2=
U1
U1.n 2
n1=
U2
II. Bài tập
Bài 1:
Một máy phát điện xoay chiều cho một hiệu điện thế ở hai cực
của máy là 200 V. Muốn tải điện năng đi xa, người ta phải tăng hiệu
hiện thế lên 2000 V. Hỏi phải dùng loại máy biến thế nào?
b) Vì sao không thể dùng dòng điện một chiều không đổi để chạy
máy biến thế ?
a)
Bài giải.
a) Hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn thứ cấp lớn hơn hiệu điện thế
ở hai đầu cuộn sơ cấp ( U1< U2 vì 200V < 2000V) nên phải dùng
máy tăng thế.
b) Dòng điện một chiều không đổi sẽ tạo ra một từ trường không
đổi. Do đó, số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây thứ
cấp không đổi. Kết quả là trong cuộn thứ cấp không có dòng điện
cảm ứng.
II. Bài tập
Bài 2:
Một máy biến thế có số vòng dây của cuộn sơ cấp là 3300 vòng và
số vòng dây của cuộn thứ cấp là 150 vòng . Biết hiệu điện thế giữa
hai đầu cuộn sơ cấp là 220V. Hỏi hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn thứ
cấp là bao nhiêu?
Tóm tắt
n1 = 3300 vòng
n2 =150 vòng
U1= 220 V
U2 = ?
Bài giải.
Hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn thứ cấp
là :
U1 n1
U1n 2 220.150
=
⇒ U2 =
=
= 10 (V)
U2 n 2
n1
3300
Đáp số: 10 V
II. Bài tập
Bài 3: Một máy biến thế dùng trong nhà cần phải hạ hiệu điện thế từ
220V xuống còn 3V. Cuộn sơ cấp có 4 000 vòng. Tính số vòng ở cuộn
thứ cấp tương ứng?
Tóm tắt
U1= 220 V
U2 = 3 V
n1 = 4 000 vòng
n2 =? vòng
Bài giải.
Số vòng dây ở cuộn thứ cấp là :
U1 n1
Un
3.4000
=
⇒ n2 = 2 1 =
≈ 54,5 (vòng)
U2 n 2
U1
220
Đáp số: 54,5 vòng
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Xem
lại nguyên tắc hoạt động của máy biến thế và công thức
mối liên hệ giữa hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây của máy biến
thế với số vòng dây của mỗi cuộn
- Xem lại các bài tập đã làm
- Làm bài tập:
Bài 4: Cuộn sơ cấp của máy biến thế có 2 200 vòng, cuộn thứ
cấp có 120 vòng. Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện
thế xoay chiều thì ở hai đầu dây cuộn thứ cấp có hiệu điện thế là
12V. Tính hiệu điện thế ở hai đầu cuộn sơ cấp?
- Xem trước bài 39: Tổng kết chương II: Điện từ học
Trả lời trước phần tự kiểm tra