CHƯƠNG VIII: VẤN ĐỀ GIA ĐÌNH TRONG THỜI KỲ QUÁ
ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI


NHÓM 7
1. DƯƠNG THỊ MINH TÂM
2. TRƯƠNG ANH ĐÀI
3. DƯƠNG TIỂU PHỤNG
4. HOÀNG PHẠM YẾN NHI
5.VÕ NGỌC HƯƠNG
6. DƯƠNG QUỲNH MAI
7. VŨ THỊ NGỌC MAI
8. HUỲNH THỊ LAN HƯƠNG
9. NGUYỄN THỊ HẠNH


MỤC TIÊU
 Về kiến thức: Nắm được những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về gia đình,
xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay.

Về kỹ năng: Có kỹ năng, phương pháp khoa học trong vận dụng những vấn đề lý luận để phân tích những vấn đề thực tiễn liên quan đến gia
đình và xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay.

Về tư tưởng:Có thái độ và hành vi đúng đắn trong nhận thức và có trách nhiệm trong xây dựng gia đình, xây dựng mối quan hệ giữa cá nhân,
gia đình và xã hội.


1. Khái niệm, vị trí và chức năng của gia đình
1.1. Khái niệm gia đình và các hình thức gia đình trong lịch sử
1.1.1 Khái niệm
Gia đình là một hình thức cộng đồng xã hội đặc biệt, được hình

thành, duy trì và củng cố chủ yếu dựa trên cơ sở hôn nhân, quan hệ
huyết thống và quan hệ nuôi dưỡng, cùng với những quy định về
quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình.


1.1.2 Các hình thức gia đình trong lịch sử

Gia đình tập thể
Gia đình cá thể

Chế độ một vợ một chồng là hình
thức gia đình đầu tiên khơng dựa

Là Người
hình thức
tồncó
tạiđịa
trong
xã hội
chồng
vị quan
trọng
nguyên
thủy. Gồm
cácngược
kiểu gia
hơn người
vợ đảo
trật tự


Chế độ hôn nhân cặp đơi

Gắn liền với sự thống trị

đình:
gia đình
huyếtđể
tộc,
kế thừa
cổ truyền
cógia
lợi cho

Việc xác định dịng
dõi, quyền
thừađộ hơn
chuyển
sang chế

của người đàn ơng trong
Phụ nữ được để cao nhưng
gia đình, sự bất bình
chưa có áp bức và bất bình đẳng
đẳng giữa nam và nữ
trong xã hội.
trong xã hội.

đinh Pu-na-lu-an,
congia
cáiđinh cặp


kế dựa vào huyết
thống
nhân
mộtcủa
vợngười
một chồng =>

đơi.dịng dõi theo mẫu
=> chế độ tính

mẹ.đình cá thể, một vợ một
Gia

quyền và quyền thừa kế mẹ đã bị

chồng ra đời.

xóa bỏ,

vào điều kiện tư nhiên mà dựa trên
những điều kiện kinh tế - tức là
trên sự thắng lợi của sở hữu tư
nhân đối với sở hữu công cộng
nguyên thủy và tự phát.


1.2 Vị trí của gia đình trong xã hội




Gia đình là tế bào của xã hội.



Gia đình là tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài
hòa trong đời sống cá nhân của mỗi gia đình.



Gia đình là cầu nối giữa cá nhân với xã hội.


Tái sản xuất ra con người.

1.3. Chức năng cơ bản
1.3. Chức năng cơ bản
của gia đình
của gia đình

Ni dưỡng, giáo dục.

Kinh tế và tổ chức tiêu dùng.

Thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đinh.


2. Cơ sở xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

2.1 Cơ sở kinh tế- xã hội


•
•

Sự phát triển của LLSX tương ứng với trình độ của LLSX là QHSX mới- CNXH.
Thiết lập QHXH mới- chế độ sở hữu XHCN đối với TLSX thay chế độ sở hữu tư
nhân về TLSX.

•

Xóa bỏ sự bất bình đẳng nam và nữ, giữa vợ và chồng, sự nô dịch đối với phụ
nữ.


2.2 Cơ sở chính trị- xã hội

-

Là việc thiết lập chính quyền nhà nước của giai cấp cơng nhân và nhân dân lao động, nhà nước xã hội chủ nghĩa .

- Nhà nước xã hội chủ nghĩa với tính cách là cơ sở của việc xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên CNXH, thể hiện rõ nét nhất ở vai trò của
hệ thống pháp luật.

- Hệ thống pháp luật và chính sách xã hội đó vừa định hướng, vừa thúc đẩy quá trình hình thành gia đình mới trong thời kỳ quá độ lên CNXH.


Xây dựng giá trị văn hóa trên nền tảng
tư tưởng chính trị của GCCN.

2.3 Cơ sở văn

hóa

Phát triển hệ thống giáo dục, đào tạo
khoa học và công nghệ.


2.4 Chế độ hôn nhân tiến bộ

Đảm bảo cho nam nữ có quyền tự do trong
việc lựa chọn người kết hôn, không chấp
nhậnnhân
sự áp đặt
cha mẹ.
Hôn
tựtừnguyện

Đây là điều kiện để đảm bảo hạnh phúc gia đình,

Hơn
đồng nhân
thời phùmột
hợp vớivợ
quymột
luật tựchồng,
nhiên, tâmvợ
lý,

Hơn nhân được đảm bảo về mặt

tình cảm, đạo đức con người.


-Thực hiện thủ tục pháp lý trong hôn nhân,

chồng bình đẳng

pháp lí

là thể hiện sự tơn trọng trong tình tình yêu,
trách nhiệm giữa nam và nữ, trách nhiệm
của cá nhân với gia đình và xã hội và ngược
lại.

Bao hàm quyền tự do ly hơn khi tình u
khơng cịn nhưng khơng khuyến khích việc lý
hơn.

Vợ chồng bình đẳng trong quyền lợi và nghĩa
vụ trong mọi vấn đề cuộc sống gia đình.


3. Xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội
3.1. Những yếu tố tác động đến gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Công nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Xu thế tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Cách mạng khoa học và cơng nghệ hiện đại


Chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về gia đình.


3.2 Sự biến đổi của gia đình Việt Nam trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã
hội



Biến đổi quy mơ kết cấu của gia đình

- Quy mơ gia đình ngày nay xu hướng thu nhỏ hơn so với trước kia,
số thành viên trong gia đình trở nên ít đi.

- Quy mơ gia đình thu nhỏ, sự bình đẳng nam nữ được đề cao hơn,
cuộc sống riêng tư tôn trọng, tránh được mâu thuẫn trong đời sống
gia đình.




Biến đổi các chức năng của gia đình

Chức năng tái sản xuất ra con người: giảm mức sinh của phụ nữ, giảm số con mong muốn và
giảm nhu cầu nhất thiết phải có con trai của các cặp vợ chồng.




Biến đổi chức năng kinh tế và tổ chức tiêu dùng


Trong bối cảnh hội nhập kinh tế và cạnh tranh sản phẩm, kinh tế gia đình gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại trong việc chuyển sang hướng sản xuất kinh
doanh hàng hóa theo hướng chuyên sâu trong kinh tế thị trường hiện đại.




Biến đồi chức năng giáo dục

-

Giáo dục gia đình hiện nay phát triển theo xu hướng sự đàu tư
tài chính của gia đình cho giáo dục con cái tăng lên.

-

Nội dung giáo dục gia đình hiện nay khơng chỉ nặng về giáo dục
đạo đức, ứng xử mà hướng đến giáo dục kiến thức khoa học
hiện đại trang bị công cụ để con cái hòa nhập với thế giới.



-

Biến đổi chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lí, duy trì tình cảm

Trong gia đình Việt Nam hiện nay, nhu cầu thỏa mãn tâm lí, tình càm đang
tăng lên, do gia đình có xu hướng chuyển đổi từ chủ yếu là đơn vị kinh tế sang
chủ yếu là đơn vị tình cảm.


-

Biến đồi trong quan hệ hơn nhân và quan hệ vợ chồng: Dưới tác động của cơ
chế thị trường khiến các gia đình phải gánh chịu nhiều mặt trái như: quan hệ
vợ chồng- gia đình lỏng lẻo; gia tăng tỉ lệ li hơn, ly thân, ngoại tình,..




Biến đổi quan hệ giữa các thế hệ, các giá trị, chuẩn mực văn hóa của
gia đình

Trong gia đình truyền thống, trẻ em sinh ra và lớn lên dưới

Trong gia đình hiện đại, việc giáo dục trẻ em gần như phó mặc

sự dạy bảo thường xun của ơng bà, cha mẹ ngay từ khi

cho nhà trường,mà thiếu đi sự sự dạy bảo thường xun của

cịn nhỏ.

ơng bà, cha mẹ.


3.3 Phương hướng cơ bản xây dựng và phát triển gia đình Việt Nam trong thời kì quá độ lên CNXH

Tăng cường sự lanh đạo của Đảng, nâng cao nhận thức của xã hội về xây dựng và phát triển gia đinh Việt Nam.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống vật chất, kinh tế hộ gia đinh.


Kế thừa những giá trị của gia đinh truyền thống đồng thời tiếp thu những tiến bộ của nhân loại về gia đinh trong xây dựng gia
đinh Việt Nam hiện nay.


CẢM ƠN CƠ VÀ CÁC BẠN ĐÃ XEM
PHẦN THUYẾT TRÌNH CỦA NHÓM
7