TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT
KHOA LÍ LUẬN CHÍNH TRỊ


Mơn học: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC.
Đề tài : Phân tích nhận thức của Đảng ta về con đường đi lên chủ nghĩa xã
hội trong thời kì đổi mới.
Giáo viên hướng dẫn : Đinh Quang Trung
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Phương Linh
Lớp : TNK44SP
MSSV : 2015295

Đà lạt, ngày 25 tháng 11 năm 2021


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

LỜI MỞ ĐẦU
Sau hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống giặc ngoại xâm và giành được độc
lập, đất nước ta tiếp tục con đường mình đã lựa chọn đó là con đường đi lên CNXH,
chúng ta đang vững bước tiến vào thế kỷ mới với những thách thức và khó khăn mới
với con đường mà chúng ta đã chọn, nhưng khơng vì thế mà ta chịu lùi bước,chịu
khuất phục trước khó khăn. Chúng ta sẽ vẫn tiếp tục đi theo con đường mà chúng ta
đã lựa chọn, chúng ta đề ra nhiệm vụ để hồn thành nó và những phương hướng để
dẫn chúng ta tới thắng lợi trên con đường mà chúng ta đã chọn . Tuy nhiên để tiến
đến được CNXH chúng ta còn phải trải qua nhiều chặng đường đầy gian lao và thử
thách , đó là bước quá độ để Tổ quốc Việt Nam có thể sánh vai với các cường quốc
hùng mạnh trên thế giới , đó là bước quá độ để chúng ta tiến đến chế độ mới , chế độ
Cộng sản chủ nghĩa , chế độ mà mọi người đều được hưởng hạnh phúc , ấm no và

công bằng .Tuy nhiên từ giờ đến đó chúng ta cịn bao nhiêu cơng việc phải làm , bao
nhiệm vụ phải hoàn tất. Con đường mà chúng ta đang đi đầy chơng gai, địi hỏi chúng
ta phải có được phương hướng đúng đắn.Phải nêu được rõ nhiệm vụ cơ bản mà chúng
ta cần làm . Để có thể làm được điều đó , chúng ta cần có nhận thức đúng đắn về
CNXH và con đường quá độ để tiến lên CNXH . Và để có thể làm được điều đó thì
tất cả chúng ta cùng phải đồng long, chung sức vun đắp nó . Đặc biệt là đối với thế hệ
trẻ chúng em, thì nhiệm vụ càng nhiều và thêm phần nặng gánh , đòi hỏi chúng em
phải cố gắng ,nỗ lực hết mình để góp phần vào cùng đất nước tiến lên . Đó chính là lý
do khiến em chọn đề tài này. Em mong rằng sau đề tài mà mình làm, em có thể biết
rõ hơn về con đường mà chúng ta đang đi , nhận thức về nó sâu sắc hơn sẽ có thể
hiểu được nhiệm vụ mà cả nước ta phải làm , con đường mà chúng ta phải vượt qua .
Qua đề tài này, em muốn gửi lời cảm ơn tới thầy Đinh Quang Trung, người đã
giúp em hiểu sâu sắc hơn con đường mà cả nước ta đang tiến đến .Những lời giảng
của thầy giúp em biết thêm những khó khăn và thử thách mà cả nước đang phải trải
qua trên con đường tiến lên CNXH . Với đề tài này , em muốn góp phần nhỏ bé của
mình vào công cuộc xây dựng và phát triển của đất nước.
Trong quá trình thực hiện đề tài, em cũng đã rất cố gắng ,nhưng sự cố gắng đó
khơng thể khơng có những thiếu xót ,vì thế em mong thầy có thể làm cho nó trở nên
đầy đủ hơn .

Trang 1


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

PHẦN I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUÁ ĐỘ ĐI LÊN CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI
1.1. THỜI KỲ QUÁ ĐỘ:

a. Những định nghĩa về thời kỳ này:
Thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội là thời kỳ cải biến cách mạng sâu sắc,
triệt để và toàn diện từ xã hội cũ sang xã hội mới xã hội xã hội chủ nghĩa .Nó diễn
ra trong tồn bộ các lĩnh vực đời sống của xã hội , tạo ra các tiền đề vật chất và
tinh thần cần thiết để hình thành một xã hội mà trong đó những nguyên tắc căn
bản của xã hội xã hội chủ nghĩa từng bước được thực hiện.
Thời kỳ quá độ này lại chia làm nhiều bước quá độ nhỏ, bao nhiêu bước là tùy
thuộc vào điêu kiện cụ thể của từng nước. Song đối với các nước càng lạc hậu mà
đi lên CNXH thì thời kỳ quá độ càng kéo dài và càng chia làm nhiều bước quá độ
nhỏ.Thời kỳ quá độ bắt đầu từ khi giai cấp vơ sản giành được chính quyền và kết
thúc khi xây dựng xong về cơ bản cơ sở vật chất kỹ thuật của xã hội.. Đấu tranh
giai cấp quyết liệt trong tương qua mới, với những nội dung mới và những
phương pháp mới, nhằm cải tạo triệt để, toàn diện xã hội cũ, xây dựng xã hội mới
XHCN về căn bản trong tất cả các lĩnh vực. Do đó, thời kì q độ lên CNXH
đương nhiên gặp khó khăn, phức tạp và phải lâu dài. Tuy vậy, khó khăn trong thời
kì q độ là khó khăn trong sự trưởng thành, khó khăn nhất định sẽ vượt qua được.
Vì sự ra đời của CNXH hoàn toàn phù hợp với sự phát triển khách quan của lịch
sử xã hội .
Thời kì quá độ lên CNXH thể hiện rõ nhất những đặc thù của các loại nước
và mỗi nước.Do sự khác nhau về điểm xuất phát, về trình độ, phát triển, điều kiện
thế giới cũng khác nhau ở mỗi giai đoạn, truyền thống lịch sử và văn hố dân tộc
khác nhau...Điều đó cho phép thừa nhận sự đa dạng mơ hình CNXH, sự phong
phú về hình thức, phương pháp, bước đi trong tiến trình xây dựng CNXH trong
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
b. Đặc điểm:
*.Về kinh tế Về mặt kinh tế đây là thời kỳ bao gồm những mảng, những
phần,những bộ phận của chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội xen kẽ nhau ,tác
động với nhau, lồng vào nhau,nghiã là thời kỳ tồn tại nhiều hình thức dở hữu về
tư liệu sản xuất ,do đó tồn tại nhiều thành phần kinh tế ,các thành phần kinh tế xã
hội chủ nghĩa và thành phần kinh tế tư bản chủ nghĩa;những thành phần kinh tế

sản xuất hàng hoá nhỏ cùng tồn tại và phát triển,vừa hợp tác thống nhất nhưng lại
Trang 2


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

vừa mâu thuẫn và cạnh tranh gay gắt với nhau (Mac gọi đây là thời kỳ đau đẻ kéo
dài ) Thời kỳ này bắt đầu từ khi giai cấp vơ sản giành được chính quyền và kết
thúc khi xây dựng xong về cơ bản cơ sở vật chất kỹ thuật của Chủ nghĩa xã hội .
*. Về chính trị: Đặc điểm nổi bật của thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội là
những nhân tố của xã hội mới và tàn dư của xã hội cũ tồn tại đan xen lẫn nhau ,
đấu tranh với nhau trên mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế , văn hóa , xã
hội , tư tưởng , tập quán trong xã hội . trong xã hội lúc này tồn tại nhiều thành
phân, xã hội gồm đầy đủ mọi thành phần với nhiều tư tưởng khác nhau.
1.2. Vì sao quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản là một tất yếu
lịch sử với nước ta ( hai điều kiện của Lênin)
*Quá độ lên CNXH là một tất yếu lịch sử.
Thời kỳ quá độ lên CNXH là tất yếu đối với mọi nước đi lên CNXH. Bộ phận
quan trọng trong học thuyết của V.I.Lênin về xây dựng chủ nghĩa xã hội là lý luận
về thời kỳ quá độ lên CNXH.Theo V.I.Lênin, sự cần thiết khách quan phải có thời
kỳ quá độ lên CNXH là do đặc điểm ra đời, phát triển của phương thức sản xuất
cộng sản chủ nghĩa và cách mạng vô sản quy định .
Quan hệ sản xuất phong kiến và quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đều dựa
trên cơ sở chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất. Do vậy, quan hệ sản xuất tư bản chủ
nghĩa có thể ra đời từ trong lòng xã hội phong kiến. Sự phát triển của phương thức
sản xuất tư bản chủ nghĩa đến một trình độ nhất định, sẽ làm sâu sắc thêm mâu
thuẫn của xã hội phong kiến, cáh mạng tư sản sẽ nổ ra. Nhiệm vụ của cách mạng
tư sản chủ yếu chỉ là giải quyết về mặt chính quyền Nhà nước, làm cho kiến trúc

thượng tầng thích ứng với cơ sở hạ tầng của nó.
Cuộc cách mạng vơ sản khác với các cuộc cách mạng khác ở chỗ : các cuộc
cách mạng trước đó giành được chính quyền là kết thúc cuộc cách mạng vì nó dựa
trên chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất. Còn cuộc cảch mạng vơ sản
giành được chính quyền mới chỉ là bước đầu, còn vấn đề chủ yếu cơ bản hơn đó
là giai cấp vơ sản phải xây dựng một xã hội mới, cả về lực lượng sản xuất lẫn
quan hệ sản xuất, cả về cơ sở hạ tầng lẫn kiến trúc thượng tầng, cả về tồn tại xã
hội và ý thức xã hội.Hơn nữa, sự phát triển của phương thức sản xuất cộng sản
chủ nghĩa là một thời kỳ lâu dài, khơng một lúc có thể hồn thiện được. Để phát
triển của lực lượng sản xuất, tằg năng xuất lao động, xây dựng chế độ công hữu
xã hội chủ nghĩa về tư liệu sản xuất, xây dựng kiểu xã hội mới, cần phải có thời
gian tương đối lâu dài. Nói cách khác, tất yếu phải có thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội...
* Lý luận của V.I.Lênin về con đường quá độ lên CNXH ở những nước chủ
nghĩa tư bản chưa phát triển.
Trang 3


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

C.Mác và Ph.Ăngghen là những người đầu tiên đã nêu lên khả năng những
nước còn đang ở trong giai đoạn phát triển tiền tư bản chủ nghĩa có thể chuyển
thẳng lên hình thái chế độ cộng sản chủ nghĩa và khả năng phát triển rút ngắn của
các nước này bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa. Còn về nội dung thời kỳ quá độ đó
như thế nào và nó có nhiệm vụ cụ thể gì thì hai ơng chưa đề cập tới. Đây chính là
điểm phát triển của V.I.Lênin về cách mạng Xã hội chủ nghĩa và về thời kỳ quá
độ ở nhữnh nước tiền đề kinh tế cho cuộc cách mạng ấy chưa chín muồi, cho dù ở
nước đó chủ nghĩa tư bản phát triển ở mức trung bình ( như nước Nga năm

1917 ) .
Lý luận của V.I.Lênin về thời kỳ quá độ lên CNXH ở các nước chưa có
CNTB phát triển bao gồm một số luận điểm cơ bản sau đây:
* Một là, luận điểm về việc giành lấy chính quyền làm điều kiện tiên quyết để
xây dựng tiền đề kinh tế cho CNXH.
Để phản đối cuộc Cách mạng Tháng Mười năm 1917, những người theo Quốc
tế II cho rằng, nước Nga chưa nên làm cách mạng XHCN vì lực lượng sản xuất
của nước Nga chưa phát triển đầy đủ. V.I.Lênin chỉ ra rằng, luận điểm này là trái
với phép biện chứng cách mạng của chủ nghĩa Mác vì chủ nghĩa Mác cho rằng,
tính quy luật chung của sự phát triển trong lịch sử toàn thế giới khơng loại trừ, trái
lại, cịn bao hàm một số hình thức phát triển đặc thù ở một số quốc gia riêng biệt.
Như vậy, những người theo Quốc tế II không thấy được thời kỳ cách mạng mới
gắn với những mâu thuẫn gay gắt của CNTB thế giới; không hiểu được tình thế
cách mạng có thể xuất hiện ở nơi này hay nơi khác khiến cho các dân tộc có thể
bước vào cuộc chiến tranh để thốt khỏi CNTB và giành lấy sự tiến bộ xã hội.từ
đó V.I.Lênin nêu luận điểm: ở một nước kém phát triển có thể và cần phải tạo ra
nhưng điều kiện tiên quyết để thực hiện CNXH, bắt đầu bằng một cuộc cách
mạng thiết lập chính quyền cơng nơng, thơng qua chính quyền ấy mà tiến lên và
đuổi kịp dân tộc khác.
*Hai là, luận điểm về thời kỳ quá độ với một loạt những bước quá độ. Luận
điểm này của V.I.Lênin được rút ra sau những sai lầm dẫn tới khủng hoảng kinh
tế, chính trị ở nước Nga Xô Viết sau nội chiến. Phân tích nguyên nhân khủng
hoảng ở Nga, V.I.Lênin chỉ ra rằng, đối với một nước mà CNTB chưa phát triển
cao như nước Nga, không thể thực hiện quá độ trực tiếp lên CNXH được mà phải
trải qua “ một loạt những bước q độ ”.
V.I.Lênin viết: “ nếu phân tích tình hình chính trị hiện nay, chúng ta có thể
nói rằng chúng ta đang ở vào một thời điểm quá độ trong thời kỳ q độ. Tồn bộ
nền chun chính vơ sản là một thời kỳ quá độ nhưng hiện nay có thể nói rằng,
chúng ta có cả một loạt thời kỳ quá độ mới ”. Luận điểm “một loạt những bước
quá độ ” xây dựng CNXH ở một nước mà trình độ phát triển kinh tế chưa chín

muồi của V.I.Lênin bao gồm những nội dung chủ yếu sau đây: Không thể quá độ
Trang 4


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

trực tiếp lên CNXH mà phải qua con đường gián tiếp chứ không thể “ quá vội
vàng, thẳng tuột, không được chuẩn bị”. Những bước quá độ ấy theo V.I.Lênin là
chủ nghĩa tư bản nhà nước và chủ nghĩa xã hội. V.I.Lênin nói: “ Để chuẩn
bị ...việc chuyển sang chủ nghĩa cộng sản, thì cần thiết phải có một loạt những
bước quá độ như chủ nghĩa tư bản nhà nước và chủ nghĩa xã hội ”. Bước quá độ
từ chủ nghĩa tư bảm nhà nước được thể hiện trong “ chính sách kinh tế ” mới mà
việc trao hàng hóa được coi là “ địn xeo chủ yếu ” cho nên cần có sự nhượng bộ
tạm thời và cục bộ đối với CNTB nhằm phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất,
từng bước xã hội hoá sản xuất trong thực tế.
1.3.CÁC HÌNH THỨC LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
a. Quá độ lên Chủ Nghĩa Xã Hội tự nước tư bản chủ nghĩa đi lên Chủ
Nghĩa Xã Hội (theo quy luật tư nhiên của thời đại).
Loại quá độ này phản ánh quy luật phát triển tuần tự của xã hội loài người.
Là sự quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở các nước mà CNTB đã phát triển đầy đủ, lực
lượng sản xuất đã xã hội hoá cao mâu thuẫn gay gắt với quan hệ sản xuất dựa trên
chế độ chiếm hữu tư nhân TBCN; mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và giai cấp
tư sản đến độ chín muồi. Cách mạng XHCN nổ ra và thắng lợi, chính quyền nhà
nước của giai cấp công nhân được thiết lập, mở đầu thời kỳ quá độ từ CNTB lên
CNXH. Cho đến nay loại hình nay chưa xuất hiện trong thực tế, do những nguyên
nhân khách quan và chủ quan ...
b. Quá độ lên Chủ Nghĩa Xã Hội nước có nền kinh tế chưa phát triển.
Loại quá độ này phản ánh quy luật phát triển nhảy vọt của xã hội loài người.

Tư tưởng về loại quá độ thứ hai đã được C.Mác và Ph.Ăngghen dự kiến. Theo
C.Mác và Ph.Ăngghen, sau khi chủ nghĩa xã hội ở các nước tư bản Tây Âu giành
được thắng lợi, thì các nước lạc hậu có thể đi thẳng lên CNXH.
Tiếp tục tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăngghen, V.I.Lênin đã chỉ ra bản chất giai
cấp, nội dung và các điều kiện của quá độ tiến thẳng tới chủ nghĩa xã hội, bỏ qua
giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa . Tư tưởng của V.I.Lênin về bản chất giai
cấp và nội dung của quá độ tiến thẳng lên CNXH, bỏ qua giai đoạn phát triển
TBCN được trình bày trong bài phát biểu nước Cộng hồ Nhân dân Mơng Cổ
năm 1921.
*Vì sao với nước ta lại phù hơp với xu thế của thời đại nếu đi lên Chủ Nghĩa
Xã Hội : Một trong những tư tưởng quan trọng của V.I.Lênin về quá độ tiến thẳng
lên CNXH, bỏ qua giai đoạn phát triển TBCN, là các điều kiện tiến thẳng. Theo
V.I.Lênin, một nước lạc hậu có thể tiến thẳng lên CNXH khi có điều kiện khách
quan và điều kiện chủ quan .
Trang 5


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

* Các điều kiên cụ thể để có thể khẳng định điều đó:
♣ Về khả năng khác quan: Điều kiện bên ngồi của sự phát triển này là phải
có một bước dành được thắng lợi trong cách mạng vô sản, tiến lên xây dựng
CNXH. Công cuộc xây dựng thành công CNXH ở nước này là tấm gương và tạo
điều kiện để giúp đở các nước lạc hậu tiến lên CNXH, bỏ qua giai đoạn phát triển
TBCN. V.I.Lênin chỉ rỏ: vói sự giúp đở của giai cấp vơ sản của cá nước tiên tiến,
các nước lạc hậu có thể tiến tới chế độ xô viết và trải qua một vài trình độ phát
triển nhất định sẻ tiến tới chủ nghĩa cộng sản, bỏ qua giai đoạn phát triển TBCN.
♣ Về những tiền đề chủ quan: Điều kiện bên trong của sự quá độ tiến thẳng là

phải hình thành được các tổ chức đảng cách mạng và cộng sản, phải dành được
chính quyền về tay mình, xây dựng được các tổ chức nhà nước mà bản chát là xô
viết nông dân và xô viết những người lao động. V.I.Lênin cho rằng không thể
thiếu hai điều kiện khách quan và chủ quan trên của quá độ tến lên CNXH, bỏ qua
giai đoan phát triển TBCN.

Trang 6


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

PHẦN II. QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC VỀ CON ĐƯỜNG LÊN CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI Ở NƯỚC TA.
1. QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC CỦA ĐẢNG TA VỀ CON ĐƯỜNG NÀY
QUA HAI THỜI KỲ TỪ TRƯỚC TỚI NAY.
1.1. Bước đầu hình thành đường lối cách mạng XHCN ở miền Bắc.
Hội nghị Trung ương lần thứ tám ( 8-1955) mới đặt vấn đề miền Bắc ra sức
thực hiện kế hoạch hai năm khôi phục và phát triển kinh tế-xã hội để “củng cố
miền Bắc và tranh thủ miền Nam ”, đẩy mạnh cuộc đấu tranh hồ bình thống nhất
đất nước. Trong khi đó, văn kiện Mấy vấn đề về đường lối cách mạng Việt Nam
( 1-1956) của Bộ Chính trị khẳng định từ khi hồ bình được lập lại, miền Bắc đã
chuyển sang cách mạng XHCN. Còn xây dựng đường lối cách mạng XHCN chỉ
được thực sự đặt ra vào cuối năm 1957. Trong báo cáo tại Hội nghị lần thứ 13
Ban Chấp hành Trung ương ( 12-1957) có nhận định: “ Miền Bắc đã bước vào
giai đoạn quá độ tiến lên CNXH từ gần ba năm nay nhưng Trung ương chưa đề ra
đường lối chung của thời kỳ quá độ. Nhiệm vụ cách mạng XHCN ở miền Bắc đã
do thực tế khách quan đề ra rồi, mà nhận thức và tư tưởng của cán bộ, đảng viên
ta nói chung vẫn cịn ở trong giai đoạn cách mạng cũ, chưa chuyển kịp” . Trong

khi đó thì “ những biến cố mới lại xảy ra trên thế giới và trong nước làm cho tư
tưởng cán bộ, đảng viên và quần chúng diễn biến phức tạp thêm” . Từ đó, Trubg
ương đề ra nhiệm vụ “ Xây dựng đường lối chung của thời kỳ quá độ tiến lên
CNXH ở miền Bắc và đáu tranh thống nhất nước nhà ”.
Quá trình cách mạng XHCN ở miền Bắc diễn ra trong sự tác động qua lại
giữa đường lối của Đảng và thực hiện phong trào quânhiều chúng. Đường lối của
Đảng từng bước được bỏ sung, hoàn thiện trong quá trình phát triển của nhận thức
lý luận trên cơ sở thực tiễn tổ chức thực hiện đường lối. Vấn đề đặt ra là phải làm
rõ những bước đi, những nhiệm vụ cụ thể trong mỗi bước đi. Điều đó địi hỏi phải
đẩy mạnh cơng tác lý luận của Đảng. Cùng với việc “Xây dựng đường lối cách
mạng trong giai đoạn mới và tổng kết kinh nghiệm về một số vấn đề thuộc về
công tác và lãnh đạo của Đảng”, Hội nghị đề ra nhiệm vụ “tổ chức cho cán bộ
được dần dần học tập chủ nghĩa Mác-Lênin một cách có hệ thống”. Việc Chủ tịch
Hồ Chí Minh đích thân đọc diễn văn khai mạc lớp học lý luận khoá đầu tiên cho
cán bộ cao cấp và trung cấp của Đảng tại Trường Nguyễn Ái Quốc(7-9- 1957) đã
nói lên điều đó. Trong diễn văn khai mạc, Người nói: “Đảng ta là một Đảng MácLênin, đã được rèn luyện, thủ thách lâu dài trong đấu tranh gian khổ, vì thế Đảng
ta có rất nhiều ưu điểm... Tuy vậy, Đảng ta cịn có nhiều nhược điểm mà một
trong những nhược lớn là trình độ lý luận cịn thấp kém” . Vì trình độ lý luận thấp
kém cho nên trước nhiệm vụ cách mạng ngày càng mới và phức tạp, trong việc
lãnh đạo, Đảng ta không khỏi lúng túng, không tránh khỏi sai lầm, khuyết điểm.
Trong giai đoạn quá độ lên CNXH ở miên Bắc hiện nay, chúng ta “phải nâng cao
Trang 7


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

sự tu dưỡng về chủ nghĩa Mác-Lênin đẻ dùng lập trường, quan điểm, phương
pháp chủ nghĩa Mác-Lênin mà tổng kết những kinh nghiệm của Đảng ta, phân

tích một cách đúng đắn những đặc điểm của nước ta. Có như thế, chúng ta mới có
thể dần dần hiểu được quy luật phát triển của cách mạng Việt Nam, định ra những
đường lối, phương châm, bước đi cụ thể của cách mạng XHCN thích hợp với tình
hình nước ta” .
Đảng ta sớm vạch rõ đặc điểm lớn nhất của cách mạng XHCN ở miền Bắc là
nước ta từ một nước nông nghiệp lạc hậu, sản xuất nhỏ với lao động thủ công là
chủ yếu quá độ lên CNXH khồg kinh qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa
nên quá trình cách mạng xã hội chủ nghĩa ở mièen Bắc, ngoài những quy luật phổ
biến trong Tuyên bố Mátcơva năm 1957 cịn có thêm quy luật cơng nghiệp hố xã
hội chủ nghĩa.
Hội nghị lần thứ 14 của Trung ương (11-1958) chủ trương: “đẩy mạnh cuộc
cải tạo XHCN với thành phần kinh tế cá thể của nômg dân,thợ thủ công và cuộc
cải tạo XHCN đối với thành phần kinh tế tư bản tư doanh, đồng thời phải ra sức
phát triển thành phần kinh tế quốc doanh là lực lượng lãnh đạo toàn bộ nền kinh
tế quốc doanh”, lấy hợp tác hoá nộng nghiệp làm khâu trung tâm trong toàn bộ
cuộc cải tạo XHCN. Hội nghị lần thứ 16 của Trung ương(4-1958) đã thông qua
hai nghị quyết quan trọng: Nghị quyết về hợp tác hố nơng nghiệp và Nghị quyết
về cải tạo cơng thương tư bản tư doanh ở miền Bắc.
Đại hội III của Đảng đánh dấu một mốc lịnh sử quan trọng của cách mạng
Việt Nam, vạch ra con đường tiến lên CNXH ở miền Bắc và con đường giai
phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Đường lối chung của Đảng trong thời kỳ
quá độ lên CNXH ở miền Bắc được Nghị quyết Đại hội nêu lên là: “Đại đoàn kết,
phát huy tinh thần yêu nước nồng nàn, truyền thống phấn đấu anh dũng và lao
động cần cù của nhân dân ta, đồng thời tăng cường đoàn kết với các nước XHCN
anh em do Liên xô đúng đầu và đua miền Bắc tiền nhanh, tiến mạnh, tiến vững
chắc lên XHCN, xây dựng đời sống âm no, hạnh phúc ở miên Bắc và củng cố
miền Nam thành cơ sở vững mạnh cho cuộc đấu tranh hồ bình thống nhất nước
nhà, góp phần tăng cường phe XHCN, Bảo vệ hịa bình ở Đơng Nam á và thế
giới .
Muốn đạt được mục tiêu ấy, phải sử dụng quyền dân chủ nhân dân làm nhiệm

vụ lịch sử cuả chính quyền vơ sản để thực hiện cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với
nông nghiệp, thủ công nghiệp thương nghiệp nhỏ và công thương nghiệp tư bản
tư doanh; phát triển thanh kinh tế quốc doanh, thực hiện cơng nghiệp hố XHCN
băng cách ưu tiên phát triển cơngnghiệp nặng một cách hợp lý, đồng thời ra sức
phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhe; đẩy mạnh cách mạng XHCN về tư
tưởng, văn hoá và kỷ thuật; biến nước ta thanh một nước XHCN có cơng nghiệp
hiện đại, nơng nghiệp hiện đại, văn hoá và khoa học tiên tiến” .
Nhìn một cách tổng quát, thực hiện đường lối cách mạng do Đại hội Đảng lần
thứ III nêu, miền Bắc đã có những bước tiến và phát triển nhanh các lĩnh vực kinh
tế và xã hội; cơ sở vật chất trong công nghiệp, nông nghiệp và kết cấu hạ tầng
Trang 8


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

được xây dụng, phát triển tương đối nhanh, xã hội miền Bắc trở thành xã hội do
những người lao động làm chủ, đời sống tinh thần lành mạnh, chính nhờ những
thành tựu này mà miền Bắc trở thành hậu phương lớn, căn cứ địa ở nước ta.
1.2. Quá trình bổ sung và hoàn chỉnh đường lối cách mạng XHCN của
Đảng.
Thời kỳ tìm tịi, thử nghiệm cũng là thời kỳ diễn ra nhiều cuộc họp bàn, thảo
luận khá sôi nổi trong Bộ Chính trị, trong Trung ương và trong tồn Đảng, trong
các cơ quan nhà nước, trong giới khoa học-lý luận cũng như trong quần chúng
nhân dân với nhiều ý kiến phong phú, đa dạng về nhiều vấn đề quan trọng trong
đời sống chính trị, kinh tế và các mặt khác của đất nước. Tất cả những vấn đề ấy
đều tập trung vào mục tiêu: làm thế nào đua đất nước thoát khỏi khủng hoảng,
làm thế nào đưa đất nước đi lên CNXH trong tình hình thế giới đã và đang có
những biến động lớn. Sự thảo luận, bàn bạc đi đơi với những tìm tịi, thử nghiệm

trong hoạt động thực tiễn ở nhiều địa phương, cơ sở với nhiều điển hình sinh động
có sức thuyết phục, đã bổ sung cho nhau, tạo cơ sở cho đổi mới nhận thức về
CNXH. Cuộc đấu tranh cho việc ra đời những ý tưởng mới, những quan điểm mới,
thay thế cho những quan điểm cũ càng diễn ra sôi nổi hơn từ cuối năm 1985 sang
nâưm 1986, khi công việc chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần thứ VI đã được đặt ra.
Quá trình chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần thứ VI rất công phu. Mọi cuộc họp
bàn, thảo luận, tranh luận đều tập trung vào ba vấn đề quan trọng nhất:
- Một là, cần làm rỏ cơ cấu các thành phần kinh tế: có bao nhiêu thành phần
kinh tế trong nền kinh tế quốc dân, ở miền Nam có gì khác ở miền Bắc; vấn đề cải
tạo XHCN và củng cố quan hệ sản xuất mới, mục tiêu và tốc độ cải tạo, thái độ
đối với thành phần kinh tế tư bản tư nhân và cá thể, vai trò của kinh tế qc doanh,
tốc độ hợp tác hố nơng nghiệp, các loại hình hợp tác xã...
- Hai là, cần làm rỏ cơ cấu ngành kinh tế và cơ cấu đầu tư: công nghiệp háo
XHCN là nhiệm vụ trung tâm của thời kỳ quá độ, hiểu thế nào cho đúng, cái gì
cần ưu tiên đầu tư, phát triển; quan hệ giưa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ;
con đường công nghiệp háo thích hợp với điều kiện nước ta; làm thế nào để nông
nghiệp là mặt trận hàng đầu.
- Ba là, về cơ cấu quản lý: phải xoá bỏ cơ chế quản lý cũ tập trung quan liêu
bao cấp để xây dựng cơ chế quản lý mới là tấp trung dân chủ, hạch toán kinh tế và
kinh doanh XHCN – cần làm rõ cơ chế này với cơ chế thị trường, cơ chế thi
trường với “chủ nghĩa xã hội thị trường”, quan hệ giữa kế hoạch và thị trường,
việc vận dụng các quy luật của kinh tế hành hoá trong CNXH, đặc biệt là quy luật
giá trị, quan hệ cung –cầu quan hệ hàng hóa- tiền tệ... nhằm phục vụ cho những
mục tiêu của xã hội.
Trang 9


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung


Hội nghị Bộ Chính trị tháng 8-1986 đã xem xét kỹ những vấn đề trên và đã
đưa ra Kết luận đối với một số vấn đề thuộc về quan điểm kinh tế. Nội dung chủ
yếu của bảm kết luận là kết quả tổng kết của một thời kỳ tìm tòi, thử nghiệm, một
thời kỳ đấu tranh giữa quan điểm mới và quan điểm cũ, đặc biệt trên lĩnh vực kinh
tế. Nhưng trong đó vẫn cịn giữ lại nhiều quan điểm cũ không phù hợp với những
yêu câu trước mắt là khắc phục cho được khủng hoảng kinh tế-xã hội, và lâu dài
là đưacả nước đi lên CNXH .
Việc chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần thứ VI được triển khai rất khẩn trương
trong một thời gian ngắn. Những quan điểm mới tiếp tục được bbổ sung, phát
triển để đi đến một đường lối đổi mới toàn diện của Đảng, quyết định vận mệnh
của độc lập dân tộc và CNXH trên đất nước ta.
1.3. Cả nước quá độ lên CNXH và công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi
xướng và lãnh đạo.
Sau khi miền Nam được hồn tồn giải phóng, Hội nghị lần thứ 24 Ban Chấp
hành Trung ương Đảng (8-1975) đã xác địng nhiệm vụ chiến lược của cách mạng
nước ta trong giai đoạn mới là: hoàn thành thống nhất nước nhà, đưa cả nước tiến
nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên CNXH. Miền Bắc phải tiếp tục đẩy mạnh sự
nghiệp xây dựng CNXH và hoàn thiện quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, miền
Nam phải đồng thời tiến hành cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng CNXH.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đánh
giá tình hình đất nước từ năm 1976 đến 1980 là thời kỳ nền kinh tế ở trạng thái trì
trệ. Trên mặt trận kinh tế, đát nước ta đứng trước những vấn đề gay gắt. Kết quả
thực hiện kế hoạch kinh tế 5 năm (1976-1980) chưa thu hẹp những mát cân đối
nghiêm trọng của nền kinh tế quốc dân. Sản xuất phát triển chậm trong khi dân số
tăng nhanh. Thu nhập quốc dân chưa bảo đảm được tiêu dùng xã hội, một phần
phải dựa vào vay và viện trợ, nền kinh tế chưa tạo được tích luỹ thị trường và vật
giá khơng ổn định. Đời sống người lao động gặp nhiều khó khăn.
Chính những khó khăn của đất nước buộc Đảng ta phải suy nghĩ, phân tích
tình hình và ngun nhân, tìm ra các giải pháp, từ đó thực hiện đội mới ở các cơ

sở, địa phương đề ra những chính sách cụ thể, có tính chất đổi mới từng phần như:
khẳng định sự cần thiết của nền kinh tế nhiều thành phần ở miền Nam trong một
thời gian nhất định; cải cách một phần mơ hình hợp tác xã qua Chỉ thị về khốn
sản phẩm đến nhóm và người lao động trong hợp tác xã (Chỉ thị 100); cải tiến
công tác kế hoạch và hạch tốn kinh tế ở các xí nghiệp quốc doanh nhằm phát huy
quyền chủ động sản xuất-kinh doanh và quyền tự chủ về tài chính của xí nghiệp
(Quyết định 25/CP); hai lần cải cách giá và lương, coi đó là khâu đột phá có tính
chất quyết định để chuyển hẳn nền kinh tế sang hạch toán kinh tế và kinh doanh
xã hội chủ nghĩa. Mặc dù không thành cơng trong phạm vi cả nước, song trong
q trình cải cách đã đè cập đến việc phải dứt khoát xoá bỏ cơ chế tập trung quan
Trang 10


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

liêu bao cấp, thực hiện hạch toán kinh tế và kinh oanh xã hội chủ nghĩa, đề cập
đến mối quan hệ giữa kế hoạch và thị trường, vận dụng những quy luật của sản
xuất hàng hố...
Tóm lại, lúc này nước ta đã có những quan niệm, chủ trương ban đầu đổi 18
mới mơ hình kinh tế cũ theo tư tưởng “làm cho sản xuất bung ra”,nghĩa là mới
hình thức quan hệ sản xuất đẻ giải phóng lực lượng sản xuất.
Mơ hình cốt lõi của nền kinh tế mới về cơ bản đã hoàn thành.Sự phát triển
tiệm tiến này đã dẫn đén bước nhảy vọt trong Đại hội dại biểu tồn quốc lần thứ
VI về mơ hình kinh tế mới. Đại hội quyết định đường lối đổi mới và nó đã nhanh
chóng đi vào cuộc sống vì đó là một đường lối đúng, được chuẩn bị trước không
chỉ về mặt nhận thức, lý luận mà cả về mặt tổ chức thực tiễn.
2. NHIỆM VỤ - NỘI DUNG VỀ THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH ĐẶC
ĐIỂM THỰC CHẤT NÊN QUÁ ĐỘ Ở NƯỚC TA.

Để thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh theo con đường XHCN điều
quan trọng nhất là phải cải biến căn bản tình trạng kinh tế xã hội; phải xây dựnh
một nền kinh tế XHCN với công nghiệp và nông nghiệp hiện đại,khoa học và kỹ
thuật tiên tiến. Muốn vậy trong thời kỳ quá độ chúng ta cần phải thực hiện những
nhiệm vụ kinh tế cơ bản sau:
2.1.Phát triển lực lượng sản xuất, cơng nghiệp hố, hiện đại hoá đất nước.
Nhiệm vụ này được coi là trung tâm, xuyên suốt của cả thời kỳ quá độ nhằm
xây dựng cơ sở vật chất- kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, phát triển lực lượng sản
xuất.
- Phát triển lực lượng lao động xã hội: Vì con người lao động là lực lượng
sản xuất cơ bản, nên trong lao động con người có khả năng sử dụng và quản lý
nền sản xuất xã hội hố cao, với kỹ thuật và cơng nghệ tiên tiến. Bởi vậy : “Muốn
xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa” .
- Phát triện cơng nghiệp hố, hiện đại hố là q trình chuyển đổi căn bản
tồn diện các hoạt động kinh tế - xã hội từ sử dụng sức lao động thủ cơng là chính
sang việc sử dụng một cách phổ biến sức lao động với khoa học và công nghệ
hiện đại,tiên tiến, tạo ra năng xuất lao động cao. Cơng nghiệp hố, hiện đại hố
đất nước là nhiệm vụ có tính quy luật của con đường quá độ đi lên CNXH ở
những nước kinh tế lạc hậu, chủ nghĩa tư bản chưa phát triển. Tuy nhiên , chiến
lược, nội dung, hình thức, bước đi, tốc độ, biện pháp cơng nghiệp hố, hiện đại
hố ở mỗi nước phải được xuất phát từ điều kiện lịch sử cụ thể của mỗi nước và
từ bối cảnh quốc tế trong mỗi thời kỳ. Chỉ có hồn thành nhiệm vụ cơng nghiệp
hố, hiện đại hóa đất nước mới có thể xây dựng được cơ sở vật chất- kỹ thuật cho
Trang 11


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung


xã hội mới, nâng cao năng xuất lao động đến mức chưa từng có để làm cho tình
trạng rồi dào sản phẩm trở thành phổ biến.
2.2. Xây dựng quan hệ sản xuất mới theo định hướng XHCN.
Phải xây dựng từng bước những quan hệ sản xuất mới phù hợp với tính chất
và trình độ phát triển của lực lượnh sản xuất mới. Nhưng việc xây dựng quan hệ
sản xuất mới không thể thực hiện theo ý muốn chủ quan duy ý chí mà phải tuân
theo những quy luật khách quan về mối quan hệ giữu lực lượng xản xuất và quan
hệ sản xuất. Xuất phát từ quan điểm cho rằng bất cứ sự cải biến nào về mặt quan
hệ sở hữu cũng đều phải là kết quả tất yếu của việc cải tạo nên những lực lượng
sản xuất mới. Vì vậy, việc xây dựnh quan hệ sản xuất mới ở nước ta phải được
phát triển từng bước, theo định hướng XHCN.
Trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở những nước như nước ta, chế độ sở hữu tất
yếu phải đa dạng, ở cơ cấu kinh tế tất yếu phải có nhiều thành phần: kinh tế nhà
nước; kinh tế hợp tác mà nòng cốt là các hợp tác xã; kinh tế tư bản nhà nước; kinh
tế cá thể và tiểu chủ; kinh tế tư bản tư nhân; kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
Đường lối phát triển kinh tế nhiều thành phần có ý nghiã chiến lược lâu dài, có tác
dụng to lớn trong việc động viên mọi nguồn lực cả bên trong lẫn bên ngoài, lấy
nội lực làm chính để xây dựng kinh tế, phát triển lực lượng sản xuất. Chỉ có thể
cải tạo quan hẹ sở hữu hiện nay một cách dần dần, bởi không thể làm cho lực
lượng sản xuất hiện có tăng lên ngay lập tức đến mức cần thiết để xây dựng một
nền kinh tế cơnh hữu thuần nhất một cách nhanh chóng.
Vì quan hệ sở hữu là đa dạng cho nên phải có nhiều hình thức phấn phối và
nhiều hình thức tổ chức quản lý hợp lý, cũng như việc xác lập địa vị làm chủ của
người lao động trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân phải diển ra từng bước, dưới
nhiều hình thức và đi từ thấp đến cao.
2.3.Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại
Đứng trước xu thế tồn cầu hố kinh tế và sự tác động của cuộc cách mạng
khoa học và công nghệ, nền kinh tế nươc ta không thể là nền kinh tế khép kín, mà
phải tích cực mở rộng quan hệ nền kinh tế đối ngoại. Đó là xu thế tất yếu của thời
đại, là vấn đề có tính quy luật trong thời đại ngày nay. Chúng ta “mở cửa” nền

kinh tế, thực hiện đa dạng, đa phương hoá quan hệ kinh tế quốc tế, nhằm thu hút
các nguồn lực phát triển từ bên ngoài và phát huy lợi thế kinh tế trong nước làm
thay đổi mạng mẻ về công nghệ, cơ cấu ngành và sản phẩm ... mở rộng phan công
lao động quốc tế, tăng cường liên doanh, liên kết, hợp tác, là cơ sở để tạo điều
kiện và kích thích sản xuất trong nước phát triển, vươn lên bắt kịp trình độ thế
giới. Mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế phải trên ngun tắc bình đẳng, cùng có lợi
và khơng can thiệp vào công viẹc nội bộ của nhau.
Trang 12


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

Muốn vậy, phải từng bước nâng cao sức canh tranh quốc tế; tích cực khai
thác thị trường thế giới; tối ưu hố cơ cấu xuất – nhập khẩu; tích cực tham gia hợp
tác kinh tế khu vực và hệ thống mậu dịch đa phương toàn cầu; xữ lý đúng đắn mối
quan hệ giữa mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại với độc lập tự chủ, tự lực cánh
sinh, bảo vệ an ninh kinh tế quốc gia

Trang 13


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

PHẦN III: NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN ĐỂ THỰC HIỆN
THẮNG LỢI LÊN CNXH BỎ QUA TBCN.
Những giải pháp về phát triển lực lượng sản xuất

3.1.Phát triển lực lượng sản xuất:
Trước tiên ta cần chú ý đến việc phát triển lực lượng lao động xã hội, mà
điểm cần lưu ý ở đây chính là làm thế nào để phát triển được nguồn nhân lực một
cách có hiệu quả nhất?. Vì phát triển nguồn nhân lực là khâu quyết định triển
vọng của tiến trình cơng nghiệp hố, hiện đại hóa đất nước được rút ngắn. Vai trò
này thể hiện rõ trên những khía cạnh sau:
Một, khắc phục điểm yếu của nền kinh tế nước ta hiện nay là lao động thiếu
kỹ năng và năng suất thấp, nâng cao sức cạnh tranh, hội nhập kinh tế thành công
cũng như củng cố các cơ sở tăng trưởng bền vững.
Hai, đây là cách thức đúng đắn để đạt được mục tiêu phát triển con người.
Ba, phát triển nguồn nhân lực là tạo lập cơ sở quan trọng hàng đầu để nhanh
chóng tiếp cận và phát triển nền kinh tế tri thức. Đại hội Đảng lần thứ IX coi phát
triển nguồn nhân lực vừa là một chiến lược phát triển lâu dài, vừa là điểm đột phá
phát triển của nền kinh tế nước ta trong giai đoạn tới. Để thực hiện chủ chương
này, Đại hội IX đã xác định phương hướng và hệ thống các giải pháp lớn, nhằm
giải quyết hàng loạt vấn đề. Sau đây là một số vấn đề liên quan đến việc phát triển
nguồn nhân lực, đó là những vấn đề về hai lĩnh vực: giáo dục, đào tạo và phát
triển khoa học công nghệ.
Trước hết, về phương hướng và giải pháp đối với lĩnh vực giáo dục, đào tạo.
- Định hướng mơ hình phát triển kinh tế dựa trên cơ sở tiếp thu công nghệ tiên
tiến của thế giới sẽ là một trong những yếu tố quyết định phương hướng và nội cải
cách giáo dục.
- Cải cách căn bản chương trình giáo dục, đào tạo.Chương trình giáo dục mới
phải đáp ứng được mục tiêu tạo nền tảng tri thức để thực hiện mơ hình cơng
nghiệp hố, hiện đại hố rút ngắn, phợp với u cầu của thời đại tồn cầu hố và
kinh tế tri thức. Phổ cập ngoại ngữ và tri thức tin học cơ bản phải là tiêu chuẩn
trong hệ tiêu chuẩn phổ cập giáo dục.
- Có chương trình ưu tiên thiết lập rộng khắp cơ sở hạ tầng phù hợp cho hệ
thống giáo dục, đào tạo với chi phí tiếp cận rẻ, trên những nguyên tắc và nội dung
mới.

- Cách dạy và học cần chuyển mạnh sang hướng trang bị các phương pháp thu
nhận, sử lý thông tin và tri thức, phát triển năng lực xác địng và giải quyết vấn đề.

Trang 14


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

- Mối liên hệ cần thiết giữa việc cung cấp nhân lực được đào tạo với nhu cầu
sử dụng nhân lực sẽ được thiết lập thông qua việc phát triển thị trường lao động
và thị trường sản phẩm khoa học, cơng nghệ .
- Nhà nước đóng vai trị chủ lực trong việc củng cố vững chắc kết quả xóa mù
chữ và phổ cập giáo dục tiểu học, tiến hàng phổ cập trung học cơ sở trong cả
nước ..., giúp đơng đảo người nghèo có cơ hội tiếp cận tri thức cơ bản.
- Tích cực thực hiện chủ trương “xã hội hố cơng tác giáo dục, đào tạo”.Vai
trị của trường bán công, dân lập và các cách thức truyền tải giáo dục khác nhau
cần được tiếp tục phát huy. Việc lôi cuốn khu vực doanh nghiệp tham gia vào việc
phát triển hệ thống đào tạo nghề cần dược khuyến khích.
Đối với lĩnh vực khoa học- công nghệ:
Hệ thống khoa học- cơng nghệ của nước ta hiện cịn bất cập so với yêu cầu
phát triển. Nó cần được đổi mới căn bản và toàn diện. Ba nhiệm vụ lớn cần ưu
tiên xử lý trong chiến lược phát triển khao học-công nghệ giai đoạn tới là:
Lựa chọn hướng phát triển khoa học-công nghệ ưu tiên. Tuy nhiên, vấn đề đặt
ra là bước đi và thứ tự ưu tiên trong triển khai các chương trình cơng nghệ này.
Đồng thời, trong giai đoạn trước mắt, cần đặc biệt coi trọng phát triển và áp dụng
cơng nghệ thích hợp, có khả năng thu hút nhiều lao động.
Đào tạo đội ngũ cán bộ nghiên cứu, thực hành trẻ có năng lực. Đây là khâu
quyết định triển vọng phát triển của nền khoa học, cơng nghệ nói riêng và của

Việt Nam nói chung. Tạo dựng sự gắn kết có hiệu quả giữa hoạt động nghiên cứu,
ứng dụng khoa học- công nghệ với các nhu cầu kinh tế-xã hội.
Giải pháp cho việc xây dựng ,phát triển và hoàn thiện quan hệ sản xuất mới
theo định hướng XHCN. Con đường đi lên CNXH ở Việt Nam phải là con đường
ra đời của phương thức sản xuất XHCN.Cùng với quá trình cơng nghiệp hố ,hiện
đại hố ,phát triển lực lượng sản xuất hiện đại ,tất yếu phải có q trình phát triển
tương ứng các quan hệ sản xuất mới .Về mặt kinh tế ,sự phát triển quá độ lên
CNXH ở nước ta bỏ qua chế độ TBCN có nghĩa là chúng ta bỏ qua việc xác lập vị
trí thống trị của quan hệ sản xuất TBCN ;các quan hệ sản xuất trong thời kỳ quá
độ ở nước ta phải vận hành theo định hướng XHCN.Tuy nhiên xuất phát từ một
trình độ kinh tế lạc hậu ,để phát triển nhanh chóng lực lượng sản xuất ,hoàn thiện
được quan hệ sản xuất mới theo định hướng XHCN là một nhiệm vô cùng khó
khăn ,địi hỏi Đảng và Nhà nước ta phải đề ra chủ chương đúng đắn cho nhiệm vụ
này . Tiêu chuẩn căn bản để đánh giá hiệu quả xây dựng quan hệ sản xuất theo
định hướng XHCN là thúc đẩy phát triển lực lượng sản xuất ,cải thiện đời sống
nhân dân ,thực hiện cơng bằng xã hội.Điều này cũng chính là mục đích của nền
kinh tế thị trường định hướng XHCN của ta nêu ra đó là phát triển lực lượng sản
xuất, phát triển kinh tế để xây dựng cơ sở vật chât - kỹ thuật của CNXH ,nâng cao
Trang 15


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

đời sống nhân dân,phát triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xây dựng
quan hệ sản xuất mới phù hợp trên cả ba mặt sở hữu ,quản lý và phân phối .
Thứ nhất là giải pháp cho vấn đề sở hữu đó là chế độ sở hữu công hữu về tư
liệu sản xuất chủ yếu từng được xác lập và sẽ chiếm ưu thế tuyệt đối khi CNXH
được xây dựng xong về cơ bản .Phải từ thực tiễn tìm tịi ,thử nghiệm để xây dựng

chế độ sở hữu cơng cộng nói riêng và quan hệ sản xuất theo định hướng XHCN
mới nói chung với những bước đi vững chắc . Đường lối đổi mới của Đảng đã đặt
lại vai trị của sở hữu tư nhân trong cơng cuộc xây dựng CNXH.Thay cho việc
xoá bỏ ngay lập tức sở hữu tư nhân là việc sử dụng lâu dài sở hữu tư nhân , hợp
tác với các chế độ sở hữu khác để xây dựng CNXH .
Thứ hai là giải pháp cho vấn đề tổ chức quản lý . Nhà nước ta là nhà nước
XHCN ,quản lý nền kinh tế bằng pháp luật ,chiến lược quy hoạch,kế hoạch ,chính
sách ,sử dụng cơ chế thị trường áp dụng các hình thức kinh tế và quản lý kinh tế
của kinh tế thị trường để kích thích sản xuất,giải phóng sức sản xuất phát huy mặt
tích cực ,hạn chế và khắc phục mặt tiêu cực của cơ chế thị trường,bảo vệ lợi ích
của nhân dân lao động .
Thứ ba là giải pháp cho vấn đề phân phối .Định hướng XHCN trong quan hệ
phân phối đòi hỏi chúng ta phải trước hết bảo vệ quyền lợi chân chính của người
lao động . Vấn đề ưu tiên hàng đầu để bảo vệ quyền lợi người lao động là vấn đề
khắc phục nạn thất nghiệp,tạo cơng 26 ăn việc làm,có việc làm sẽ có thu nhập.
Các thành phần kinh tế phải đóng góp vào việc tạo công ăn việc làm cho người
lao động ,đặc biệt là thành phần kinh tế tư bản tư nhân với những doanh nghiệp
vừa và nhỏ có thể thu hút nhiều lao động.Chúng ta đang xây dựng nền kinh tế thị
trường XHCN nên việc áp dụng phân phối theo lao động là chủ yếu là hoàn toàn
đúng đắn .
3.3.Giải pháp cho việc mở rộng và nâng cao hiểu quả kinh tế đối ngoại.
Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập tự chủ ,rộng mở đa phương
hoá ,đa dạng hoá các quan hệ quốc tế . Việt Nam sẵn sàng là bạn ,là đối tác tin
cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế ,phấn đấu vì hồ bình ,độc lập và phát
triển .
Nhiệm vụ của đối ngoại là tiếp tục giữ vững mơi trường hồ bình và tạo các
điều kiện quốc tế thuận lợi để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội ,cơng nghiệp
hố ,hiện đại hố đất nước ,xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,bảo đảm độc lập và chủ
quyền quốc gia ,đồng thời góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân
dân thế giới vì hồ bình ,độc lập dân tộc ,dân chủ và tiến bộ xã hội .

Mở rộng quan hệ nhiều mặt ,song phương và đa phương với các nước và vùng
lãnh thổ ,các trung tâm chính trị ,kinh tế quốc tế lớn các tổ chức quốc tế và khu
vực theo các nguyên tắc tôn trọng độc lập ,chủ quyền và tồn vẹn lãnh thổ ,khơng
Trang 16


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

can thiệp vào công việc nội bộ của nhau ,khơng dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ
lực;bình đẳng và cùng có lợi ;giải quyết các bất đồng và tranh chấp bằng thương
lượng hồ bình;làm thất bại mọi âm mưu và hành động gây sức ép ,áp đặt và
cường quyền .
Chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực theo tinh thần phát huy tối đa
nội lực ,nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế ,bảo đảm độc lập tự chủ và định hướng
XHCN ,bảo vệ lợi ích dân tộc ,bảo vệ môi trường.
Chúng ta xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ và chủ động hội nhập kinh
tế quốc tế có nghĩa là chúng ta phải xây dựng được một nền kinh tế trước hết là
độc lập tự chủ về đường lối phát triển theo định hướng XHCN,sự phát triển của
kinh tế Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc tế phải dẫn đến CNXH mà không đi
chệch hướng,phải là một nền kinh tế mà các nhân tố XHCN ngày càng lớn
lên ,đóng vai trò chi phối nền kinh tế quốc dân . Tiếp đó chúng ta phải thực hiện
thắng lợi cơng cuộc cơng nghiệp hoá ,hiện đại hoá đất nước ,tạo ra một tiềm lực
kinh tế ,khoa học và công nghệ đủ mạnh ,hình thành bước đầu một cơ sở vật
chất ,kỹ thuật mới đủ sức đem lại cho đất nước một tư thế độc lập và bình đẳng
trong hợp tác và đấu tranh khi hội nhập kinh tế quốc tế . Đồng thời phải xây dựng
được một nền kinh tế mà cơ cấu phải chuyển dịch dần theo hướng tiến bộ ,hiện
đại ,có sự cân đối hợp lý giữa cơng nghiệp ,nơng nghiệp ,dịch vụ ,kết cấu hạ tầng
kinh tế .Sau cùng đó phải là một nền kinh tế giữ vững được ổn định kinh tế vĩ

mô ,bảo đảm cho nền kinh tế đủ sức đứng vững và ứng phó được với tất cả các
tình huống phức tạp . Để bảo hiểm cho nền kinh tế của đất nước ,chúng ta phải
xây dựng được một cơ cấu và cơ chế kinh tế thích hợp ,làm cho kinh tế nước ta
trong khi hội nhập kinh tế quốc tế vẫn khơng bị hồ tan ,khơng phụ thuộc hồn
tồn vào thị trường thế giới ,vẫn tự tạo cho mình được một thế đứng vững về kinh
tế tài chính ,giữ được một khoảng cách đủ để chúng ta có thể xoay sở mỗi khi thị
trường thế giới diễn biến không lành mạnh và tác động tiêu cực đến nền kinh tế
của nước ta .
3.4.Giải pháp cho một số lĩnh vực khác .
Thứ nhất là về vấn đề xã hội ,cần phải thực hiện các chính sách xã hội hướng
vào phát triển và lành mạnh hoá xã hội ,thực hiện công bằng trong phân phối ,tạo
động lực mạnh mẽ phát triển sản xuất ,tăng năng suất lao động xã hội ,thực hiện
bình đẳng trong các quan hệ xã hội ,khuyến khích nhân dân làm giàu một cách
hợp pháp . Trong đó chính sách giải quyết việc làm là một chính sách xã hội cơ
bản .
Thứ hai là về vấn đề giáo dục phải tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện ,đổi mới nội dung ,phương pháp dạy và học ,hệ thống trường lớp và hệ thống
quản lý giáo dục .

Trang 17


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

Thứ ba là vấn đề khoa học- công nghệ : trình độ khoa học -cơng nghệ của
chúng ta cịn thấp vì vậy phải đầu tư ngân sách và huy động các nguồn lực khác
cho nó ,phải đẩy mạnh hợp tác quốc trong nghiên cứu khoa học và công
nghệ ,phải coi trọng nghiên cứu cơ bản trong khoa học .

Thứ tư là phải củng cố và xây dựng nền văn hoá tiên tiến ,đậm đà bản sắc dân
tộc ,tiếp tục giữ gìn và phát huy các truyền thống quý báu của dân tộc ,để giữ
được nếp sống lành mạnh ,văn minh trong mỗi gia đình Việt Nam .
Thứ năm là tăng cường quốc phòng và an ninh ,bảo vệ độc lập ,chủ quyền và
toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc . Và cuối cùng ,quan trọng là phải xây dựng được
đội ngũ cán bộ Đảng trong sạch ,vững mạnh ,là đội ngũ nòng cốt đưa nước ta
vững bước đi lên CNXH.
Và cuối cùng ,quan trọng là phải xây dựng được đội ngũ cán bộ Đảng trong
sạch ,vững mạnh ,là đội ngũ nòng cốt đưa nước ta vững bước đi lên CNXH.

Trang 18


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

LỜI KẾT
Sau quá trình nghiên cứu và tìm hiểu con đường quá độ lên CNXH, bỏ qua
giai đoạn phát triển TBCN ,chúng ta phải nhận thấy rằng con đường mà chúng ta
đang đi tới là một con đường gian lao ,thử thách ,địi hỏi tồn Đảng - tồn dân tồn qn ta phải cùng đồng lịng ,chung sức và cùng cố gắng ,thì mới có thể
thành cơng . Chúng ta bước được tới đỉnh vinh quang hay khơng ,có bước được
đến CNXH-CNCS hay khơng ,điều đó cịn phải tuỳ thuộc vào tất cả mọi người có
cố gắng ,nỗ lực hay không. Tất cả chúng ta sẽ cùng cố gắng để có thể thực hiện
được ước mơ và nguyện vọng của đông đảo quần chúng nhân dân ,bởi quá độ
được đến CNXH ,chúng ta sẽ tìm được thấy hạnh phúc ,ấm no và công
bằng ,chúng ta sẽ thấy được ánh sáng của văn minh nhân loại ,cái mà bấy lâu nay
chúng ta tìm kiếm nó .

Tài Liệu Tham Khảo :

1. Giáo trình Kinh Tế Chính Trị - tập II
Nhà xuất bản Chính trị quốc gia .
2.Văn kiên Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ IX
Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.
3."Về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam "
Tác giả :GS.Nguyễn Đức Bình .
Nhà xuất bản Chính trị quốc gia .
4.Tạp chí Lý luận và chính trị - số 8-2003
Bài " tìm hiểu quan điểm của Đảng về cơng nghiệp hố Và hiện đại hố ."

Trang 19


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

BÀI KIỂM TRA GIỮA KÌ
Đề : Anh chị giải thích và phân biệt các khái niệm sau: Thiên Chúa giáo, Ki
Tô giáo, Cơ Đốc giáo và Công giáo.

Bài làm
Thiên Chúa giáo: Thiên Chúa giáo là đạo Đức Chúa Trời. Thiên Chúa giáo do
Đức Chúa Jesus Christ mở cửa tại nước Do Thái cách đây gần 2000 năm. Tại Việt
Nam, Thiên chúa giáo được sử dụng để gọi Công giáo.
Ki Tô giáo: là tôn giáo tôn thờ Đức Chúa Jesus Christ (Chúa Ki Tô). Quyền
sở hữu (Christian) tin rằng Jesus là Con của Thiên Chúa và là Đấng Messiah của
người Do Thái (dịch nghĩa là “Người xức dầu” được xem là một vị cứu tinh để
giải phóng một nhóm người).
Cơ Đốc giáo: Cơ Đốc giáo là phiên âm Hán Việt (hay Ki Tô giáo là phiên âm

Latinh), nghĩa là Danh Đức Ki Tơ. “Cơ Đốc giáo” thường được tín hữu Tin Lành
sử dụng. Cơ Đốc nhân chú ý về mối liên hệ nhiều hơn là thực hành nghi lễ. Thay
vì bám vào một bản liệt kê “Làm và không làm”, mục tiêu của Cơ Đốc nhân là
chuyên tâm đồng đi với Đức Chúa Trời là Cha. Mối liên hệ đó có thể thực hiện
nhờ vào cơng tác của Chúa Giê Xu và Đức Thánh Linh thi hành sứ mạng trong
đời sống Cơ Đốc nhân.
Công Giáo: Chỉ rằng Thiên Chúa giáo là một tôn giáo phổ biến tất cả mọi
người, mọi dân tộc chứ khơng có riêng gì một quốc gia hay dân tộc nào.
Phân biệt:
-Thiên Chúa giáo là tôn giáo chỉ thờ một thần duy nhất nên được xem như tôn
giáo độc Thần khởi xướng từ Abraham. Cách gọi Thiên Chúa được sử dụng để
cập đến thần linh tối cao và duy nhất. Đó là đạo cứu rỗi mời gọi mọi người để
được sống đời đời với Thiên Chúa. Thiên Chúa Giáo chối bỏ thuyết Duy Kinh
Thánh và không tin rằng chỉ Kinh Thánh thôi là đủ. Đạo Thiên Chúa chỉ chấp
nhận hai bí tích
- Ki Tơ Giáo là một tôn giáo độc thần thờ phụng Chúa Jesus Christ, sự phục
sinh của chúa Jesus là đức tin trong Ki Tô giáo sau khi Jesus gặp nạn bị đóng đinh
trên thập tự giá, chết và mai táng trong mộ sau đó sống lại, con người tội lỗi được
phục hoà với Thiên Chúa nhờ đó mà nhận lãnh sự cứu rỗi và lời hứa được hưởng

Trang 20


Trình bày: Nguyễn Thị Phương Linh

Giáo viên hướng dẫn: Đinh Quang Trung

sự sống đời đời. Ki Tô hữu tin rằng chỉ có một Đức Chúa Trời tồn tại trong ba
thân vị là Chúa Jesus. Ba thân vị bao gồm Chúa cha, Chúa con (Chúa Jesus),
Chúa thánh thần.

- Công Giáo là một nhánh của Cơng giáo Rơ Ma (ngồi ra cịn có Tin Lành và
Anh giáo). Cơng giáo thờ phụng chúa Jesus nhưng không phải là một tôn giáo độc
thần. Đúng hơn là đa thần giáo vì họ nhiều thần như Chúa cha, Chúa con, Chúa
thánh thần. Đạo Công giáo không cầu nguyện với các thánh mà ngược lại, xin
các thánh ban phước và cầu nguyện cho họ. Đạo Công giáo tin vào bảy bí tích, đó
là: Rửa tội, Thánh Thể, Thêm sức, Hơn phối, Truyền chức, Hịa giải và Xức dầu
cho người bệnh.
- Cơ Đốc Giáo: tin rằng chỉ có duy Kinh Thánh là nơi mà Chúa đến với con
người và dạy chúng ta tất cả điều gì cần thiết cho sự cứu rỗi chúng ta ra khỏi tội
lỗi. Cơ Đốc Nhân xem Kinh Thánh như là nền tảng mà ở nền tảng này, tất cả các
hành vi cư xử của Cơ Đốc Nhân phải được xem xét, cân nhắc. Cơ đốc giáo là
“Tôn giáo dựa trên con người và những lời dạy của Chúa Giê-xu Christ, hoặc
niềm tin và thực hành của nó.”

Trang 21