I. T VN
Giáo dục mẫu giáo có tầm quan trọng đặc biệt tới sự phát triển toàn diện nhân
cách của mỗi con ngời, bởi đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên, quan trọng là thời kỳ lý tởng của giáo dục l giỏo cho tr. Trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo thì việc
tiếp nhận vốn tri thức, những phẩm chất nhân cách con ngời cũng nh văn hoá,
nghệ thuật thẩm mỹ thông qua sự vật, hiện tợng xung quanh gần gũi với trẻ.
Cũng vì thế, khi chúng ta lo lắng nhiều tới việc nâng cao trình độ văn hoá nghệ
thuật của ngời lớn (ngời mẹ, ngời cô đó chính là nhằm tạo điều kiện tốt cho sự
phát triển của thế hệ trẻ thông qua những ngời gần gũi nhất đối với trẻ thơ) và
việc giáo dục trẻ đòi hỏi chúng ta phải uốn nắn từ đầu nh nhân dân ta đà đúc kết
thành những kinh nghiệm sâu sắc lu truyền cho đời sau:
Uốn cây từ tha còn non
Dạy con từ tha hÃy còn thơ ngây.
Bé không vin, cả gÃy cành.
Trẻ em hôm nay là những công dân của thế giới ngày mai. Vậy việc bảo
vệ chăm sóc trẻ em là trách nhiệm của nhà nớc, của tòan xà hội và của mỗi gia
đình.Trẻ em là niềm vui, niềm hạnh phúc, niềm tự hào của mỗi gia đình, là tơng
lai của đất nớc, chiến lợc giáo dục con ngời mới trong tơng giai đoạn hiện nay,
đòi hỏi nhà trờng các cấp phải nâng cao hơn nữa chất lợng đào tạo về mọi mặt.
Trớc hết phải giáo dục đạo đức cho trẻ. Bởi Bác Hồ của chúng ta đà tõng nãi : hng cã lÏ hÇu nh chóng ta đà lÃng quên một phơng pháp giáo dục đầy hiệu quả mà
chúng ta sẵn có: đó là kho tàng truyn c tớch Vit Nam. Riêng về lĩnh vực giáo
dục, kho tàng này cung cấp nội dung và phơng pháp giáo dục tơng đối rõ ràng và
đầy đủ hơn cả. Những cõu chuyn c tớch Vit Nam đà đến với trẻ thơ một cách
nhẹ nhàng theo kiểu vừa học, vừa chơi, đà làm tốt chức năng biểu đạt ý, giáo
dục nhận thức, bồi dỡng tình cảm o c cho trẻ.
Giỏo dc lễ giáo hay con gọi là giáo dục đạo đức là một hoạt động giáo dục
nhằm xây dựng cho trẻ những nét tính cách, những phẩm chất đạo đức và bồi
dưỡng cho trẻ những tiêu chuẩn và qui tắc hành vi qui định thái độ của chúng
đối với nhau, đối với mọi người, đối với quê hương, đất nước. Đối với trẻ mầm
non giáo dục lễ giáo cũng chính là giáo dục đạo đức cho trẻ đã góp phần hình
thành nhân cách cho trẻ, giúp trẻ có được thói quen tốt trong cuộc sống hàng
ngày. Giáo dục lễ giáo góp phần hình thành hệ thống thái độ , hành vi ứng xử

phù hợp với bản thân, với mọi người, với môi trường xung quanh. Giáo dục lễ


giáo cịn hình thành ở trẻ 1 số kinh nghiệm đầu tiên trong hành vi ứng xử và tiếp
thu những kinh nghiệm đó và ứng xử như thế nào cho phù hợp với hoàn cảnh
xung quanh. Giáo dục lễ giáo giúp trẻ lĩnh hội những tiêu chuẩn về hành vi đạo
đức, biết đánh giá hành vi của mình và của người khác. Bởi vậy nếu ngay từ tuổi
mầm non, chúng ta chú trọng giáo dục cho trẻcó những thái độ, hành vi đạo đức
đúng đắn sẽ đặt cơ sở nền tảng cho bộ mặt đạo đức mai sau của trẻ, đồng thời
tạo cho trẻ 1 động lức quan trọng, giúp trẻ phát triển và hành động đúng hướng
trong quá trình trưởng thành. Ở độ tuổi 5 – 6 tuổi giáo dục cho trẻ lòng nhân ái,
phát triển cảm xúc lành mạnh cho trẻ : Lịng nhân ái chính là tình thương của
con người, cái cốt lõi của vấn đề đạo đức con người, cho nên cần coi trọng giáo
dục cho trẻ từ thưở còn thơ về những hành vi tốt của con người. Giáo dục cho
trẻ biết yêu quí người thân, gắn bó với bạn bè và biết nghe lời người lớn. Giáo
dục những qui tắc lễ phép và hành vi vn húa
Văn học dân gian đóng vai trò là: Bầu sữa mẹ (theo cách nói của
MGORKI-Nhà văn Nga vĩ đại )nuôi dỡng nền văn học . Nếu không có thể thơ
lục bát đợc hình thành và đào luyện từ trong ca dao dân tộc thì không thể có
truyện Kiều của Nguyễn Du.Không có kho tàng truyện cổ tích cực kỳ phong phú
thì không có Truyền Kỳ Mạn Lục của Nguyễn Dữ. Nhiều nhà văn thơ khác của
dân tộc đà học tập,tiềp thu những hình tợng nghệ thuật,những cốt truyện và nhất
là cách nhìn nhận về con ngời và cuộc sống trong văn học dân gian truyền thống
để tạo nên tác phẩm văn học của họ nh: Hồ Chí Minh,NguyễnKhuyến,Tố
Hữu,Trần Đăng khoa. Trong đó truyện cổ tích là một trong những thể loại chủ
yếu của văn học dân gian nó cũng là thể loại có nhiều vấn đề phức tạp và phong
phú . Thông qua những sáng tạo nghệ thuật cổ tích ,tác giả dân gian đà gửi vào
đó quan niƯm nghƯ tht vỊ thÕ giíi nh©n sinh thĨ hiƯn ý thức thẩm mỹ gắn liền
với tinh thần nhân văn của mình . Truyện cổ tích của dân tộc nào cũng đề cao
đạo đức nhân nghĩa .Nó là một môi trờng đắc địa để những bài học đạo đức,luân

lý đợc đa đến cho trẻ một cách tự nhiên. Hiện nay cuộc sống hiện đại nên có
nhiều phơng tiện giải trí vui chơi và học tập hấp dẫn khiến các bậc phụ huynh thờng lệ thuộc vào đó,thờng khi con đi học về là bố mẹ mở băng đĩa siêu nhân hay
trò chơi Game cho con xem.Nhng thông qua các thể loại ấy làm sao có thể
đánh thức đợc tình cảm đạo đức ban đầu nh: Tình yêu thơng lòng biết ơn,tinh
thần đoàn kêt.mà thông qua nội dung ý nghĩa của những câu truyện khiến những
quan hệ hành vi của trẻ nhận thức đợc sâu sắc.Truyn c tớch Vit Nam c trẻ


nhỏ ưa thích nhất so với các thể loại dân gian khác chính là nhờ những đặc
trưng của truyện cổ tích Việt Nam.
Truyện cổ tích được trẻ nhỏ ưa thích nhất so với các thể loại truyện cổ dân
gian khác bởi chính những giá trị của nó mang lại.
ChÝnh nh÷ng cõu chuyn c tớch Vit Nam mà chúng ta đem đến cho trẻ,
góp phần hình thành những phát triển nhân cách toàn diện cho các cháu. Đặc
biệt là thông qua các nhng cõu chuyn, bằng nhiều con đờng, nhiều biện pháp
mà chúng ta đem đến cho trẻ, nhiều điều lý thú, trẻ đợc học làm ngời mà rõ nét
nhất là giáo dục lòng nhân ái cho trẻ. Bởi thông qua nhng cõu chuyn ấy, trẻ
biết yêu thiên nhiên, cuộc sống con ngời, biết thế nào là tốt xấu, chăm, lời. Trẻ
biết yêu cô tấm chăm làm và nết na, biết yêu Thạch Sanh chàng trai nghèo dũng
cảm.
Cú th núi v đẹp trong truyện cổ tích Việt Nam được bao bọc bởi tình
thương , sự bao dung và sẵn sàng hết lòng giúp đỡ kẻ yếu, người bất hạnh.
Người cho phép lạ cũng vậy và nhân vật hành động chính nghĩa cũng vậy.
Truyện cổ tích của dân tộc nào cũng đề cao đạo đức, nhân nghĩa. Nó là
một mơi trường đắc địa để những bài học đạo đức, luân lí được đưa đến cho mọi
người một cách tự nhiên. Không phải dân tộc nào cũngđề cao đạo đức như là
yếu tố thứ nhất của phẩm chất con người như dân tộc Việt NamCó những dân
tộc đề cao yếu tố trí tuệ và tài năng , dân tộc khác lại coi trọng sức mạnh thể lực
và trí tuệ cảu nhân vật. Nhưng theo quan nệm của người Việt Nam, đạo đức
chính là cái gốc của mọi sự tốt xấu trên đời.

Truyện cổ tích Việt Nam đã cho chúng ta thấy trong cuộc đấu tranh cho 1
cuộc đời tốt đẹp có đau khổ mà khơng bng xi, có thất bại mà khơng đầu
hàng, có bi thảm mà khơng tuyệt vọng , con người vẫn cố gắng vươn lên.
Truyện cổ tích Việt Nam dạy con người sống, gây tinh thần lạc quan,
khẳng định niềm tin vào sự tất thắng của điều thiện và lẽ công bằng.
Quan niệm đạo đức được phản ánh trong truyện cổ tích vừa chắt lọc kinh
nghiệm ứng xử trong thực tế , vừa là đạo đức lí tưởng mà người lao động muốn
xây dựng. Chính vì vậy mà truyện cổ tích Việt Nam mang nội dung giáo dục sâu
sắc, nhất là giáo dục lễ giáo đối với trẻ nhỏ.


Trẻ nhỏ có nhu cầu được tiếp nhận những loại hình nghệ thuật trong đó
văn học.Hơn bất cứ 1 loại văn học nào, truyện cổ tích đã chiếm được sự yêu
thích của các em. Truyện cổ tích Việt Nam đã trở thành món ăn tinh thần khơng
thể thiếu của các em. Với đặc điểm giàu hình ảnh, phong phú tưởng tượng trẻ dễ
hào nhập tâm hồn của mình với thế giới nhân vật trong truyện. Chúng chăm chú
theo dõi những sự kiện tình tiết với đơi mắt trịn xoe, chúng ngạc nhiên trước
hình tượng kì vĩ, trước những biến đổi lạ kì của nhân vật . Trẻ xúc cảm đến rơi
nước mắt, lo sợ cho số phận nhân vật mà mình u thích khi nhân vật gặp phải
những thử thách đầy nguy hiểm.Các em cười rạng rữ khi nhân vật mình u
thích chiến thắng được kẻ thù, chiến thắng được cái ác và giành được hạnh
phúc.Ngược lại các em cũng thể hiện 1 cách hồn nhiên thẳng thắn thái độ vi
nhõn vt cỏc em khụng a thớch.
Nhận thức đợc vấn đề này, trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm
non, bên cạnh việc ứng dụng công nghệ dạy học hiện đại tôi luôn tìm tòi, học hỏi
và sáng tạo các hình thức, phơng pháp giáo dục trẻ dựa trên những t liệu giáo dục
sẵn có trong kho tàng văn hoá dân tộc.
Vì vậy, để tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ trồng ngời của mình, năm học
2017- 2018 tôi đà nghiên cứu và áp dụng sáng kiến Mt số biện pháp góp
phần nâng cao hiệu quả giáo dục lễ giáo thông qua tác phẩm văn học cho trẻ

5 – 6 tuổi
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng của vấn đề:
* Cơ sở lí luận:
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
chịu trách nhiệm chăm sóc - giáo dục trẻ từ 0 - 6 tuổi. Đây là giai đoạn đặt nền
móng đầu tiên quan trọng của nhân cách con người. Nếu khơng làm tốt việc
chăm sóc - giáo dục trẻ trong những năm này thì việc giáo dục lại hết sức khó
khăn, phức tạp. Vì vậy, Nghị quyết TW2, khố VIII của Đảng cộng sản Việt
Nam về "Định hướng chiến lược giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp


hoá, hiện đại hoá và đề ra mục tiêu giáo dục Mầm non phải trang bị cho trẻ
những gì tốt nhất kể cả về mặt vật chất và tinh thần một cách tồn diện”.
Đứng trước tình hình đổi mới của đất nước, cùng với sự phát triển không
ngừng của nền giáo dục nước nhà, đứng trước thời kỳ hội nhập kinh tế, đất nước
đang trên đường mở cửa những ảnh hưởng khơng nhỏ của nền nhiều nền văn
hóa khác nhau. Thì việc giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa vốn có của
cha ơng ta từ ngàn xưa là nhiệm vụ cần và cập nhật nhất. Bên cạnh đó, việc tiếp
thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại để làm giàu thêm bản sắc văn hóa
riêng của dân tộc mình cũng là vấn đề cần thiết- làm thế nào để cho thế hệ trẻ
của chúng ta "Hoà nhập mà khơng hồ tan".
Từ ngàn xưa kinh nghiệm của cha ông ta đã đúc kết nhiệm vụ học đầu tiên
của mỗi con người phải là "Tiên học lễ, hậu học văn" lễ phép là nét đẹp văn hoá
được đặt lên hàng đầu khi nhìn nhận và đánh giá về một ai đó mà chúng ta
thường bàn luận. Trong thời đại hiện nay, tiếp thu nhiều nền văn hoá khác nhau
nên đâu đó vẫn cịn nhiều câu chuyện thương tâm về đạo đức, lễ giáo của con
người, việc mà tôi và các bạn đã nghe và thấy trên thông tin đại chúng, trong
cuộc sống hằng ngày.
* Đặc điểm trường lớp:

* ThuËn lợi: Trẻ đi học tơng đối đều ,đợc làm quen và củng cố thờng xuyên
nên đà thành hệ thống. Cô giáo có trình độ chuyên môn vững ,yêu nghề mến trẻ,
chịu khó học hỏi. Tích cực học hỏi và trao đổi cùng đồng nghiệp về chuyên môn
nghiên cứu,su tầm các loại sách báo nên tích lũy đợc một số kinh nghiệm .
*Khó khăn: Do nm vựng ven dõn trớ chưa cao điều kiện giáo dục gia đình
của trẻ cịn nhiều hạn chế, lớp học chật trội, diện tích lớp lại nhỏ đã ảnh hưởng
khơng ít đến chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ. Bên cạnh đó một số ph huynh
cũn cha hiểu tầm quan trọng của các môn học đặc biệt là môn văn hc, họ đa
con em họ đến lớp với mục đích là nhờ cô giáo Vì thế cho nên nhận thức của 1
s trẻ còn yÕu.
Trong nhiều năm qua, cấp học mầm non Minh Nông đã nghiêm túc triển
khai thực hiện chuyên đề Giáo dục lễ giáo cho trẻ trong các trường mầm non do


Bộ Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo và cuộc vận động xây dựng trường học thân
thiện- học sinh tích cực” do Ngành Giáo dục - Đào tạo và Công đoàn Ngành
phát động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, xây dựng nếp sống văn
minh trong các trường học với các nhiệm vụ cụ thể như: Bồi dưỡng đội cho ngũ
cán bộ quản lý, giáo viên về nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục lễ
giáo; Bổ sung tài liệu, tranh chuyện, tranh tuyên truyền, các phương tiện phục
vụ cho việc cung cấp hiểu biết và rèn hành vi lễ giáo cho trẻ; Linh hoạt sáng tạo
tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống nhằm mục đích nâng cao nhận
thức, hiểu biết và khơi dậy lịng nhân ái của đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên
và trẻ; Tăng cường phổ biến kiến thức và phương pháp nuôi dạy con cho các bậc
phụ huynh học sinh trong các trường mầm non, tạo ra môi trường lành mạnh,
góp phần ngăn chặn, đẩy lùi những hiện tượng tiêu cực và tệ nạn xã hội trong
nhà trường.Tuy nhiên, việc thực hiện giáo dục lễ giáo cho trẻ trong các trường
mầm non cũng cịn gặp những khó khăn như sau:
Minh Nông cũng như đa số các phường khác trong thành phố Việt Trì đều
chịu ảnh hưởng khơng nhỏ những vấn đề tiêu cực của cơ chế thị trường, điều đó

tác động và làm sa sút về đạo đức của một số giáo viên, học sinh. Việc thực hiện
phong trào kế hoạch hố gia đình là điều kiện hết sức thuận lợi cho mọi gia đình
chăm sóc con, trẻ được nng chiều và được đáp ứng mọi thứ theo nhu cầu,
nhưng ngược lại, nếu sự quan tâm không được thể hiện đúng mức thì cũng là
điều bất lợi trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ.
Một số lớp có số lượng trẻ quá đông, số giáo viên trên lớp cũng chưa đủ
theo quy định nên việc theo sát, uốn nắn hành vi, cử chỉ cho từng trẻ cũng là vấn
đề khó khăn.
Điều kiện cơ sở vật chất để dạy trẻ thực hành hành vi lễ giáo, liên hệ thức
tế cũng còn nhiều hạn chế chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức cho trẻ.
Nội dung giáo dục lễ giáo trong Chương trình chăm sóc – giáo dục trẻ
mầm non cịn hạn chế: nặng về lý thuyết, thiếu nhiều bài tập thực hành kỹ năng
ứng xử, giải quyết tình huống.


Một số giáo viên lựa chọn nội dung và hình thức giáo dục lễ giáo tích hợp
với các hoạt động của trẻ chưa linh hoạt, giáo dục lễ giáo chỉ dừng lại ở việc
nhắc nhở trẻ phải làm theo yêu cầu của bài dạy, rèn trẻ các hành vi lễ giáo nhiều
khi quá cứng nhắc, máy móc, đánh giá trẻ về hành vi lễ giáo thường dựa vào
kiến thức của trẻ, chưa chú ý đến hành vi của trẻ trong các tình huống để theo
dõi và đánh giá trẻ.
Bên cạnh đó, vấn tài liệu nguồn để giáo viên có thể khai thác, tham khảo
để dạy trẻ còn thiếu và chưa phong phỳ.
Khả năng khám phá thế giới xung quanh của trẻ còn hạn chế.T duy của trẻ
là t duy tổng quát hành động nên trẻ không hiểu qua những lời cô nói ,làm nh thế
này có nghĩa là tốt,nh thế kia là xấu,hay còn phải làm nh thế nào ...Nhng qua
những câu truyện cổ tích thờng có cốt truyện ngắn gọn,rõ ràng,dễ nhớ dễ
thuộc,nhân vật gần gũi,chính là con ngời trong các mối quan hệ xà hội. Điều
cun hút các em chính là yếu tố thần kỳ,những đồ vật quen thuộc gần gũi đợc
thổi những yếu tố ly kỳ hoang đờng bỗng trở nên hấp dẫn đối với trí tợng của trẻ

thơ mà giáo dục tình cảm cho trẻ là một trong năm nhiệm vụ lớn của công tác
chính sách giáo dục cho trrẻ mẫu giáo.Vì vậy tôi đà thực hiện một biện pháp
giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua các câu truyện cổ tích Việt Nam.

2. Cỏc bin phỏp gii quyt vn
Xuất phát từ những tình hình đặc điển của lớp tôi đà mạnh dạn cho trẻ làm quen
với một số truyện cổ tích Việt Nam (ngoài chơng trình quy định).Thông qua
nội dung truyện dẫn đến giáo dục lễ giáo cho trẻ một cách nhẹ nhàng,phù hợp
với lứa tuổi,không gò bó áp đặt mà đạt hiệu quả cao cho trẻ.
2.1. Bin phỏp 1: Xõy d`ng ni dung giáo dục lễ giáo theo tháng.
 THÁNG 9:
- Biết chào cô, chào ba mẹ, chào khách.
- Biết đi đại, tiểu tiện đúng nơi qui định.
- Biết sử dụng đồ dùng đúng ký hiệu và để đúng nơi qui định.
- Biết giữ vệ sinh trước, sau khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Không xả rác, biết nhặt rác bỏ vào thùng.
 THÁNG 10:


- Biết chào cô, chào ba mẹ, chào khách một cách chủ động tự giác.
- Ăn uống gọn gàng, không nói chuyện cười đùa trong khi ăn.
- Trẻ có thói quen và nề nếp tự phục vụ giờ ngủ
- Biết chơi với bạn, không giành đồ chơi với bạn.
 THÁNG 11:
- Trẻ biết tự chuẩn bị cho giờ ăn ( kê bàn ghế, chia đồ dùng )
- Có thói quen giữ gìn vệ sinh thân thể (mặt mũi, chân tay, quần áo, đầu
tóc…gọn gàng, sạch sẽ )
- Biết cầm hai tay, biết cảm ơn, xin lỗi.
 THÁNG 12:
- Phát biểu trọn câu, rõ nghĩa, biết hỏi và trả lời trọn câu với người lớn.

- Dọn dẹp đồ chơi, đồ dùng, bàn ghế nhẹ nhàng.
- Có ý thức giữ vệ sinh trong và ngồi lớp, vệ sinh cơng cộng, giữ sạch
nguồn nước.
- Trẻ biết tự giác thực hiện giờ nào việc nấy.
 THÁNG 1:
- Đi đứng nhẹ nhàng không lê giầy dép, nói vừa đủ nghe.
- Giáo dục trẻ tích cực tham gia các hoạt động.
- Trẻ có thói quen nề nếp ăn uống sạch sẽ, văn minh, lịch sự.
 THÁNG 2:
- Mạnh dạn phát biểu, diễn đạt ý tưởng bằng ngơn ngữ cá nhân.
- Tham gia tích cực, sáng tạo trong các hoạt động
- Biết nhường bạn, đi đứng, ăn nói nhẹ nhàng.
- Giữ gìn, bảo vệ mơi trường, có ý thức tiết kiệm.
 THÁNG 3:
- Thể hiện các hành vi văn minh, đạo đức qua ứng xử lễ phép, chào hỏi
người lớn.
- Mạnh dạn tự tin chủ động trong giao tiếp.
- Có hành vi ứng xử đúng với bản thân và những người xung quanh.
 THÁNG 4:


- Có hành vi, thái độ thể hiện sự quan tâm đến những người gần gũi.
- Hợp tác chia sẻ với bạn bè trong các hoạt động.
- Có thói quen, kĩ năng tốt về giữ gìn sức khoẻ,vệ sinh cá nhân, vệ sinh
môi trường, biết tránh xa những vật dụng nguy hiểm.
 THÁNG 5:
- Thực hiện thời gian biểu của lớp một cách tự giác
- Tìm hiểu và làm quen với nề nếp và hoạt động ở trường tiểu học.
- Biết giữ yên lặng những nơi công cộng: bệnh viện, trường học..
- Biết tránh xa những nơi nguy hiểm

2.2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch cho chủ điểm
Trưíc hÕt ®Ĩ cho nội dung lôgíc và phù hhợp với chủ điểm,tôi xây dựng kế
hoạch làm quen với văn học cho cả một năm ngay từ đầu năm. Tìm hiểu theo
từng chủ điểm của ban giám hiệu xem có bao nhiêu bài mµ cã néi dung lµ trun
cỉ tÝch ViƯt Nam tõ đó điều chỉnh,bổ xung một số truyện mà tôi su tầm sao cho
phù hợp với đặc điểm của trẻ cuẩ lớp theo các chủ điểm.
Chơng trình của lớp tôi là 10 chủ điểm.Tôi thấy số lợng truyện cổ tích
Việt Nam còn rất ít và đa vào giờ hoạt đông chung cũng rất ít.Trong khi đó kho
tàng truyện cổ tích của chóng ta rÊt phong phó .Trun cỉ tÝch dï ë thể loại nào:
Truyện cổ về loài vật ,truyện cổ tích thần kỳ hay truyện cổ tích sinh hoạt đều
mang nội dung tình cảm,nêu đợc những bài học đạo đức cho các em ở lứa tuổi
mầm non. Chính vì vậy tôi đà bỏ ra khá niều thời gian su tầm lựa chọn một số
truyện cổ tích Viêt Nam để đa vào chơng trình để cho trẻ của tôi đợc học(ngoài
chơng trình quy định của ban giám hiệu)để giáo dục tình cảm đạo đức cho trẻ.
Ví dụ
- Chủ điểm gia đình(Tấm Cám,ngời con út hiếu thảo)
- Chủ điểm ngành nghề- Sự tích quả da hấu, anh nông dân và ba điều ớc.
- Chđ ®iĨm ®éng vËt-Sù tÝch con khØ ,cãc kiƯn trêi.
- Chủ điểm thực vật-Sự tích cây thìa là,cây khế ,cây tre trăm đốt.
3.3. Bin phỏp 3: T chc tit hc nhẹ nhàng ,linh hoạt.
Giáo viên cần tìm cách vào bài thật sinh động để gây sự chú ý của trẻ.Ví
dụ : Trong chủ điểm thế giới thực vật: Khi cô kể cho trẻ nghe truyện “Sự tích
hoa hơng”,để hướng sự chú ý của trẻ vào nội dung câu chuyện tôi cho trẻ quan


sát bơng hoa hồng, hỏi trẻ tên lồi hoa, các con có biết tại sao lại có hoa hồng
khơng? Hơm nay cơ cùng các con sẽ tìm hiểu về sự tớch hoa hng nhộ.
Ví dụ: Khi dạy cho trẻ nghe câu chuyện Cây tre trăm đốt vào đầu câu chuyện lµ
“ ngµy xa, ë lµng kia cã mét l·o nhµ giàu. Nh vậy, nội dung của câu chuyện là
lÃo nhà giàu và anh nông dân nghèo. Để nhấn mạnh sự gian dối của lÃo nhà giàu

và sự giàu có đó là không nên, tôi sáng tác đồng dao:
Giàu gì mà giàu thế
Hết cả tình ngời
Làm khổ ngời ta
Để cho nhiều cđa”
Ngồi những phương thức cũ,tơi cịn ứng dụng cơng nghệ thông tin vào
các hoạt động tổ chức kể chuyện cổ tích cho trẻ nghe nhằm lồng giáo dục lễ giáo
cho trẻ như: Xây dựng nội dung câu chuyện trên giáo án điện tử.Sự hấp dẫn của
nội dung câu chuyện, lời kể truyền cảm của cơ, hình ảnh minh hoạ đẹp, sê lơi
cuốn trẻ qua đó trẻ sẽ thấm nhuần nội dung câu chuyện nhờ đó mà nội dung giáo
dục lễ giáo cô muốn truyền tải đến trẻ sễ được trẻ tiếp nhận thật sâu sắc, ấn
tượng và bền lâu.Chẳng hạn như qua câu chuyện “Sự tích hoa hồng”trẻ cảm
nhận được vẻ đẹp của hoa, u q hoa, khơng hái lá, b cnh.
Ví dụ: Chuyện : Quả bầu tiên
Qua câu chuyện Quả bầu tiên giáo dục cho trẻ biết đợc cậu bé hiền lành
nhng tốt bụng, hay giúp đỡ mọi ngời. Chính vì vậy cho nên cậu bé đợc chim én
thởng một hạt bầu tiên, từ hạt bầu tiên đó khi gieo xuống đà nảy mầm, ra hoa,
kết trái, thật lạ quả bầu to khổng lồ - có nhiều vàng bạc châu báu. Câu chuyện
giáo dục trẻ một cách nhẹ nhàng, biết giúp đỡ bạn bè, em nhỏ yêu thơng những
con vật gần gũi, dễ thơng nh chim én.
Ví dụ: Chuyện Chàng rùa
Thông qua chuyện Chàng rùa với tấm lòng hiếu thảo thơng yêu bố mẹ,
đặc biệt bố mẹ đà già tuổi cao sức yếu phải đi phu vác đất vác gỗ, làm nhà cho
vua với hình ảnh chú rùabé tý trong câu chuyện Chàng rùa. Là một nhân vật có
sự kiên nhẫn và lòng quyết tâm cao: Mặc dù các cô các bác, bàn tán, xì xào.Con
rùa không nản lòng, vẫn bình thản trớc sự cơng quyết của mình. Với tÊm lßng


hiếu thảo không những bố mẹ mà còn với các cô các bác đà đảm nhận một công
việc nặng nề giúp các cô, các bác sm trở về nhà.

Với sự cần mẫn và lòng hiếu thảo với bố mẹ và mọi ngời những việc làm
đó là một hình tợng cao đẹp, lòng nhân ái trong câu chuyện chàng ràu mà tôi đÃ
khai thác giáo dục trẻ.
Ví dụ: Lựa chọn các kiểu đóng kịch cho trẻ diễn tả lại nhân vật đó ở
chuyện Thánh Gióng, bạn đợc đóng Thánh Gióng với đặc điểm hùng mạnh,
tay chân làm tiếng vó ngựa phi, những loại hoạt động này trẻ rất thích. Hoặc khi
kể chuyện Thánh Gióng, tôi chọn trò chơi phi ngựa và hát bài nhanh thật
nhanh, ngựa phi thật nhanh....T vic hứng thú tiếp nhận nội dung câu chuyện
trẻ sẽ rút ra được nội dung giáo dục của câu chuyện đó chính là tình u. Lịng
tự hào về anh hùng dân tộc Thánh Gióng với tình u q hương, đất nước vơ
bờ bến. Đó chính là yếu tố xây đắp lên ttình yêu đất nước, niềm tự hào về dân
tộc.
3.4. Biện pháp 4: Giáo viên cần chuẩn bị đầy đủ, chu ỏo dựng dy hc
Bản thân tôi khẳng định: Đồ dùng dạy học là một trong những phơng tiện
dạy học đạt kết quả cao nhất. Đồ dùng dạy học hấp dẫn sẽ giúp trẻ nhớ rất lâu
những kiến thức mà cô cung cấp nhất là khi trẻ đợc trực tiếp quan sát ,trực tiếp
hoạt động ,qua đó trẻ cảm nhận dợc tình cảm ,tích cách của các nhân vật trong
truyện một cách sâu sắc.Vì vậy trơc khi tổ chức cho trẻ làm quen với truyện tôi
chuẩn bị đồ dùng thật chu đáo .Tranh ảnh hấp dẫn ,rối nhạc nền khi kể phù hợp,
sa bàn phù hợp khi kể ,có thể cho trẻ xem đĩa.
Ví dụ: khi kể truyện cây tre trăm đốtở chủ điểm thực vật . Kể song cho
trẻ đóng kịch và chuẩn bị đồ dùng cho trẻ đóng kịch . tôi muợn áo của bà già
làm áo anh nông dân cho các cháu mặc vào làm cuốc dao vv..
Hay như truyện “Sự tích quả dưa hấu” trong chủ điểm nghề nghiệp, để
gây sự chú ý hứng thú của trẻ cũng như khắc sâu nội ding giáo dục cho trẻ qua
câu chuyện tơi đã chuẩn bị xây dựng hình ảnh động minh họa cho nội dung câu
chuyện ->> rồi tôi lại kể cho trẻ nghe trên sa bàn rối dẹt. Trẻ đã hiểu rõ nội dung
câu chuyện, biết trân trọng người nông dân, đặc biệt là nhân vật Mai An Tiêmcon người chăm chỉ, tháo vát, yêu lao động.



3.5. Biện pháp 5: Sử dụng các phương tiện giảng dy
Sử dụng phối hợp và hợp lý, hiệu quả các phơng pháp giáo dục sẽ phát
huy tínhchủ động tích cực của trẻ vì thế cho nên khi cho trẻ làm quen với tác
phẩm văn học tôi dùng kết hợp nhiều phơng pháp để tất cả trẻdợc hoạt động một
cách tích cực và cụ thể là: ngoài phơng pháp cũ tôi dùng thêm:
+ Thuộc truyện
+ Nhập vai kể diễn cảm
+ Phơng pháp cá thể hóa
+ Phơng pháp tích hợp
* Thuộc truyện và nhập vai kể diễn cảm .
Để đạt dợc giờ dạy đạt kết quả tốt cô giáo phải chuẩn bị tốt giáo án , phải
thuộc truyện , thuộc các tình tiết trong truyện để từ đó nhập vai tốt .
*Phơng pháp cá thể hóa:
Mỗi trẻ em tuy ở cùng độ tuổi song có sự phát triển khác nhau cả về thể
chất và trí tuệ nên cô phải dựa vào đặc điểm này để có những biện pháp riêng
biệt tránh lối giáo dục đồng lọat để phát huy khả năng của từng trẻ.
*Phơng pháp tích hợp :
Đây không phải là phép cộng tác bộ môn mà là sự kết hợp lôzích , hợp lý
giụp giáo viên khai thác tối đa nội dung giáo dục tình cảm đạo đức qua mỗi
truyện nhờ đó bài học đạo đức trở nên hấp dẫn ,gần gũi ấn tợng và sâu sắc với
trẻ.
Ví dụ : Khi dạy truỵên cây trẻ trăm đốt ở chủ điểm thế giới thực vật .
Cô giáo có thể tích hợp bộ môn môi trờng xung quanh , biết về cây tre gần gũi và
rất quen thuộc của địa phơng và một số loại cây khác .
3.6. Bin phỏp 6: T chc giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua văn học mọi
lúc, mọi nơi và ôn luyện thông qua lễ hội
Theo lịch sinh hoạt chơng trình cho trẻ làm quen với văn học mỗi tuần chỉ
một giờ hoạt động chung(25-30 phú) mà nội dung chơng trình đa số là truyện
hiện đại và thơ truyện cổ tích còn ít .
Chính vì vậy để đạt đợc mục đích đề ra tôi đà tổ chức cho trẻ làm quen với

truyện cổ tích Việt Nam mọi lúc mọi nơi mọi thời điểm khác nhau trong ngày :
+ Giờ đón trẻ
+ Giờ hoạt động ngoài trời
+ Giờ HĐ góc
+ Giờ HĐ chung
+ Giờ trả trẻ


Trẻ mẫu giáo rất giầu tình cảm,trong mọi hành động đều chịu sự chi phối
của tình cảm. Một hành vi tốt của trẻ thờng do cảm xúc khi đợc khích lệ khen
ngợi hoặc do tình yêu lòng mong muốngiúp đỡ ngời mà trẻ yêu mến thúc đẩy .
Những hành vi đạo đức của trẻ chỉ thực hiện đợc định kỳ khi trẻ phân biệt đợc
điều tốt, điều xấu, những hành vi ứng xử nào cần làm và làm nh thế nào? Những
hành vi nào không nên làm và không đợc làm đồng thời trẻ có những hành vi
động cơ đúng đắn.
Chính vì vậy việc giáo dục các chuẩn mực , quy tắc và động cơ hành vi
coi là cốt lõi của công tác giáo dục đạo đức và đợc thực hiện liên tục ,thờng
xuyên , cần luôn luôn làm giàu vốn kinh nghiệm đạo đức cho trẻ .
Vớ d: Muốn trẻ biết cảm ơn, xin lỗi thì cô lồng vào các câu chuyện nh:
Tớch Chu. Cô tổ chức cho cả lớp đóng vai các nhân vật trong truyện. Qua việc
nhập vai trẻ cảm ơn, xin lỗi thì hành động lời nói trong vai kịch đà trở thành
hành động lời nói trong sinh hoạt hàng ngày. Nh vậy, việc giáo dục lễ giáo đÃ
thấm vào trẻ nhẹ nhàng và hấp dẫn.
- Giờ đón trẻ ,giờ trả trẻ là lúc cô áp dụng biện pháp cá thể hiệu quả nhất.
Ví dụ : Cô trò chuyện cởi mở ,tự nhiên gần gũi trẻ để trẻ tự bộc lộ bản
thân:cô hỏi trẻ nhà con có em bé không ? Con thờng làm gì với em bé nếu em
đòi đồ chơi của con thì con làm gì ? Từ đó cô có thể kể chuyện có nội dung về
gia đình cho trẻ nghe.
- Hoặc giờ hoạt động góc :
Góc là khu vực riêng biệt trong nhóm nơi trẻ có thể làm việc một mình hoặc

theo nhóm nhỏ theo hứng thú và nhu cầu riêng để trẻ xem xét và khám phá .Cô
giáo có thể làm việc riêng với từng nhóm nhơ mà không sợ ảnh hởng đến sự
hoạt động tích cực của trẻ ,ở đây trẻ đợc thoải mái về không gian và thời gian.
- Sinh hoạt chiều :Đây là thời gian lý tởng để cô giáo tổ chức cho trẻ làm
quen chọn vẹn với một truyện cổ tích đúng các bớc làm quen với tác phẩm văn
học. iu õm nhc (phõn nhúm,cỏ nhõn) to khả năng theo dõi ,phân tích,làm
chính xác lại.
- Trong ngày hội, ngày lễ:
Ví dụ : Trong Tết trung thu, cơ có thể kể cho trẻ nghe câu chuyện “Sự tích chú
cuội” cùng với sự nhập vai chú cuội, chị Hằng trẻ sẽ rất thích thú. Qua đó trẻ
biết được Tết trung thu chính là 1 nét đẹp văn hố của dân tộc Việt Nam, từ đó
xây đáp lên tình u quê hương, đất nước, lòng tự hào về dân tộc.
3.7. Biện pháp 7: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh.


- Để việc giáo dục đạt hiệu quả tốt nhất tôi dà phối hợp chặt chẽ với phụ
huynh ,từ đầu năm giáo viên đà thông báo chơng trình học của cả một năm cho
phụ huynh nắm đợc
- Tuyên truyền với phơ huynh vỊ lỵi Ých cđa trun cỉ tÝch ViƯt Nảmtong
quá trình giáo dục trẻ. Đến đầu chủ điểm tôi cho phụ huy n muợn phô tô những
câu truyện đà chän cjo phơ huynh xem .Ph¸t cho phơ huynh nhịng bản phụ
huynh phô tô đẻ phụ huynh kể cho con em mình nghe.
- Giáo dục lễ giáo cho trẻ không thể tách rời khỏi gia đình vì giáo dục tình
yêu là nội dung cơ bản của giáo dục lòng nhân ái cho trẻ.
Ngoài những giờ kể chuyện, ở lớp, tôi gặp gỡ trao đổi với phụ huynh
những phơng pháp kể chuyện với họ. Để từ đó, phụ huynh tranh thủ những lúc
trẻ ngủ ở nhà kể chuyện cho trẻ nghe. Bởi vì trẻ rất hồn nhiên, nếu mẹ kể và đọc
không giống cô thì trẻ sẽ không thích nghe và còn bảo: mẹ đọc, kể không giống
mẹ đọc, kể cho con nghe ở lớp. Vì thế, tôi tranh thủ trao đổi cho phụ huynh tài
liệu, phơng pháp và cả cách làm đồ dùng, đồ chơi theo rối dây, rối đế, tranh

động. Ví dụ, tôi chuẩn bị một tiết dạy chuyện về Cõy kh thật kỹ cả tiết 1, tiết
2 và cả đồ dùng cho 2 tiết đó, tiến hành dạy và mời phụ huynh về dự. Qua đó,
phụ tạo lòng tin trong phụ huynh; đồng thời, nâng thêm sự hiểu biết về văn học.
V ni dung giỏo dc l giỏo thụng qua nhng cõu chuyn c tớch Vit Nam.
Giáo viên luôn trò chuyện tuyên truyền với phụ huynh về các nội dung
giáo dục đạo đức ,hành vi đạo đức phù hợp với trẻ để phụ huynh phối hợp rèn
trẻvà dạy trẻ
3.8. Bin phỏp 8: Xõy dng gúc l giỏo
mỗi nhóm lớp đà xây dựng và sắp xếp một góc lễ giáo. ở góc này giáo
viên đà su tầm sách, truyện có tranh ảnh nêu những gơng tốt có giáo dục để trẻ
xem và làm theo . Ngoài ra, ở góc khác cô trng bày những sản phẩm đẹp do trẻ
tự làm nh các bức tranh, sản phẩm nặn, vẽ, xé dán
Góc lễ giáo còn là nơi nêu gơng để trẻ phấn đấu trong tuần, trong tháng.
Giáo viên cần dành một khoảng để dán ảnh các cháu ngoan, có hành vi tốt, gơng
mẫu vào từng tiêu chí mà trẻ đạt đợc. Hàng tuần, hàng tháng thấy đợc ảnh của
mình trên góc lễ giáo thì trẻ rất vui sớng và càng cố gắng hơn để tiếp tục đợc


khen. Những trẻ cha đợc dán ảnh cũng sẽ cố gắng phấn đấu thật ngoan để đợc có
mặt trong góc lễ giáo và từ đó trẻ sẽ đua nhau học tập.
Trong những lúc đón hoặc trả trẻ, phụ huynh thấy con mình đợc nêu gơng
trên góc lễ giáo rất phấn khởi và sẽ động viên con mình tiếp tục ngoan hơn; còn
những phụ huynh mà cha thấy con mình đợc nêu gơng thì cũng tìm hiểu nguyên
nhân để dạy bảo và khuyên nhủ các cháu. Góc lễ giáo đà góp phần quan trọng
trong việc dạy trẻ toàn diện, nâng cao chất lợng lễ giáo cho trẻ ở mọi lúc, mọi
nơi.
3- Hiệu quả của sang kiến kinh nghiệm:
Sau mét thêi gian thực hiện với lòng kiên trì lòng say mê kết hợp với việc
sử dụng các biện pháp trên một cách linh hoạt .Tôi nhn thấy nội dung mình lựa
chọn đạt kết quả nh sau:

- Tạo cho trẻ hứng thú hoạt động làm quen với văn học đặc biệt là truyện
cổ tích Việt Nam,giờ hoạt động góc nhiều trẻ thích chơi ở góc sách hơn.
- Trẻ tiếp thu đợc những chuẩn mực đạo đức gần gũi trong cuộc sống hằng
ngày .
- Giáo dục lễ giáo không chỉ thể hiện trong giờ học mà còn đợc thể hiện
ở tất cả các hoạt động:
+ Giờ chơi ,góc chơi , trẻ biết hòa thuận không tranh giành đồ chơi
+ Đối với mọi ngời biết chào hỏi lễ phép biết nhờng nhị em nhỏ .
+ Đối với gia đình : không quấy rầy vòi vĩnh bố mẹ biết yêu thơng chia sẻ
tình cảm với ngời thân trong lúc vui buồn .
+ Đối với thiên nhiên : Không bẻ cành ,hái hoa ,hình thành đức tính tốt:
Ngăn nắp ,gọn gàng ,tính tự lập.
* Kt qu kho sỏt nh sau:
Khảo sát việc thực hiện lễ giáo Đầu năm
Cuối năm
ở lớp
Ngoan ngÃn lễ phép với mọi - Tốt: 5 trẻ
- Tốt :10 trẻ
- Khá:7 trẻ
- Khá: 5 trẻ
ngời
- ĐYC: 5 trẻ
- ĐYC: 2 trẻ
Nhờng nhịn chia sẻ
- Tốt : 4 trẻ
- Tốt: 10 trẻ
- Khá: 6 trẻ
- Khá: 6 trẻ
- ĐYC: 7 trẻ
- ĐYC: 1 trẻ

Quan tâm giúp đỡ
- Tốt: 3 trẻ
- Tốt: 10 trẻ
- Khá: 5 trẻ
- Khá: 6 trẻ
- ĐYC: 9 trẻ
- ĐYC: 1trẻ
III- KT LUN VÀ KIẾN NGHỊ


1. Kt lun
Vy giáo dục tình cảm đạo đức cho trẻ mẫu giáo là vô cùng quan trọng nh đầu
bài viết tôi đà nêu có phải chăng văn học góp pần cốt lõi cho việc giáo dục con
ngời ,con ngời có phẩm chất đạo đức có tình yêu thơng, con ngời giàu lòng nhân
nghĩa khi trởng thành .
Vậy ngay từ bây giờ tôi và các bạn hÃy làm tốt công tác giáo dục này góp
phần cho đất nớc sau này .
* Bi hc kinh nghim:
Tóm lại ,để gióa dục tình cảm đạo đức cho trẻ thông qua truyện cổ tích
Việt Nam đạt hiệu quả cao . Tôi rút ra một sè kinh nghiƯm sau:
- LËp kÕ ho¹ch chi tiÕt cho từng chủ điểm .
- Chuẩn bị đồ dùng đẹp ,sinh động hấp,dẫn trẻ.
- Bản thân giáo viên luôn học hỏi ,tìm tòi,rèn luyện giọng kể .
- Phối hợp với ban phụ huynh lớp cũng nh từng phụ huynh để nắm chắc
tình hình ,tính cách của từng cá nhân trẻ ,có phong pháp tác động kịp thời ở lớp
cũng nh ở nhµ.
2. Những ý kiến đề xuất:
Đề nghị nhà trường và phòng giáo dục tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội
ngũ giáo viên về nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục lễ giáo cho trẻ
mầm non. Đồng thời đẩy mạnh việc thực hiện các cuộc vận động trong nhà

trường về nâng cao chất lượng đạo đức nhà giáo, học sinh, xây dựng môi trường
xã hội lành mạnh, văn minh thanh lịch trong trường mầm non.