I. TIỂU DẪN
1. Tản Đà (1889- 1939)
- Sinh ra trong buổi giao thời: Hán học đã tàn mà Tây học
mới manh nha -> “Con người của 2 thế kỉ” cả về học
vấn, lối sống và sự nghiệp văn chương.
- Thơ văn Tản Đà có thể xem như cái gạch nối giữa hai
thời đại văn học của dân tộc: trung đại và hiện đại
- Tản Đà là nhà văn đầu tiên của nước ta sống bằng nghề
viết văn là làm báo
- Cuộc đời Tản Đà vui ít, buồn nhiều, càng về già càng
chật vật; tuy nhiên trước sau ông vẫn luôn giữ mình
trong sạch.
Tản Đà (1889 -1939
2. Bài thơ “Hầu trời”
- In trong tập “Còn chơi”, xuất bản lần
đầu năm 1921.
- Cảnh trời-> mơ típ nghệ thuật có tính hệ
thống trong thơ Tản Đà. Bài thơ Hầu
trời là một khoảnh khắc trong chuỗi
cảm hứng lãng mạn đó.
- Bài thơ cấu tứ như một câu chuyện.
II. TÌM HIỂU BÀI THƠ
1/ Cách vào đề của bài thơ:
- Gợi ra một mối nghi vấn, gợi trí tị mị của
người đọc. Cảm giác đó làm cho câu
chuyện mà tác giả sắp kể trở nên có sức
hấp dẫn đặc biệt -> Cách vào đề độc đáo,
có duyên
2/ Tác giả đọc thơ cho Trời và các chư tiên
nghe
- Thi sĩ rất cao hứng và có phần tự đắc:
“đương cơn đắc ý”, đọc “ran cung mây”,
tự khen mình “Văn đã giàu thay lại lắm
- Trời đánh giá cao và không tiếc lời tán
dương:Văn thật tuyệt, Nhời văn chuốt đẹp
như sao băng, khí văn hùng mạnh như
mây chuyển, êm như gió thoảng, tinh như
sương....
- Chư tiên nghe thơ cũng rất xúc động, tán
thưởng và hâm mộ.
- Giọng thơ hào sảng, lai láng tràn trề
Hằng
nga
Chức
nữ
Tản Đà rất ý thức về tài năng của mình.
TĐ cịn rất táo bạo, dám đường hồng
bộc lộ bản ngã của mình, thâm chí cịn
rất “ngơng” khi tìm đến tận trời để khẳng
định mình. Đó là niềm khao khát chân
thành của thi sĩ không bị kiềm chế,
cương toả đã biểu hiện một cách thoải
mái, phóng khống. Giữa chốn hạ giới
mà văn chương “rẻ như bèo”...Tản Đà
khơng tìm được tri âm tri kỉ đành lên tận
cõi tiên mới thoả nguyện.
3/ Cuộc đời người nghệ sĩ tài hoa trong
xã hội thực dân nửa phong kiến.
- Tản Đà đã vẽ một bức tranh rất chân thực
và cảm động về chính cuộc đời mình:
+ Họ tên
+ những tác phẩm đã xuất bản
+ Kể chi tiết với giọng đầy chua chát về
thân phận cơ cực, tủi hổ của mình
- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là cảm
hứng lãng mạn.. Đôi cánh lãng mạn khiến
hồn thơ thi nhân thăng hoa. Đôi chân
hiện thực giữ cho ý thơ sâu sắc, thấm
thía. Bài thơ vì thế thấm đẫm tinh thần
4. Những nét mới và hay về nghệ thuật
- Thể thơ: thất ngôn trường thiên.
- Ngôn ngữ gần với lời ăn tiếng nói đời
thường.
- Giọng thơ khá linh hoạt: giọng kể mang tính
tự sự kết hợp với giọng trữ tình nhiều sắc
điệu, khi hóm hỉnh hài hước, lúc sơi nổi
phóng khoáng, khi lại ngậm ngùi chua
chát...
- Cách biểu hiện cảm xúc phóng túng, tự do,
khơng hề bị gị bó. Tác giả hiện diện trong
bài thơ với tư cách người kể chuyện động
III. Tổng kết:
- Qua bài Hầu trời, Tản Đà đã mạnh dạn
biểu hiện “cái tôi” cá nhân- một cái tôi
“ngông”, phóng túng, tự ý thức về tài
năng, giá trị đích thực của minh và
khao khát được khẳng định giữa cuộc
đời. Bài thơ có nhiều sáng tạo trong
hình thức nghệ thuật: thể tho thất ngôn
trường thiên khá tự do, giọng điệu
thoải mái, tự nhiên, ngơn ngữ giản dị,
sống động, hóm hỉnh.