Trường Đại học Y Hà Nội. Ban Đổi mới CTĐTBSYK
Mẫu B. Tài liệu dành cho sinh viên
M.02B.LAB.VIS.SKL.CSP.ROL.CBA.CTĐM
28/9/2020

<TÊN KỸ NĂNG TIỀN LÂM SÀNG>
MÃ BÀI GIẢNG: SKL…

- Tên bài: Khám khớp gối và các khớp chi dưới khác.
- Đối tượng học tập: Sinh viên Bác sĩ Y khoa, năm thứ 2
- Số lượng: 25 sinh viên
- Thời lượng: 4 tiết (200 phút)
- Giảng viên biên soạn: Phạm Thị Minh Nhâm, email , SĐT 0989521102;
Nguyễn Thị Ngọc Yến, email , SĐT 0389916790
- Địa điểm giảng: Phòng giảng SKL
- Mục tiêu học tập
Mục tiêu học tập:
1. Kiến thức
1.1. Trình bày được giải phẫu khớp gối, khớp cổ chân, khớp háng
1.2. Trình bày được các động tác vận động của khớp gối, khớp cổ chân, khớp háng
1.3. Trình bày được các bước khám khớp gối, khớp cổ chân, khớp háng
2. Kỹ năng
2.1. Tiến hành đúng các bước khám khớp gối, khớp cổ chân, khớp háng
3. Thái độ
3.1. Đáp ứng phù hợp với phản ứng của người bệnh với thầy thuốc trong việc quá trình thực hiện kỹ
năng khám khớp gối, cổ chân, khớp háng.
3.2. Nghiêm túc trong khi thực hiện các kỹ năng thăm khám
Tiêu chí tính chuyên nghiệp:
1. Đồng cảm với và sẵn sàng đồng hành với người bệnh
2. Đảm bảo bí mật của người bệnh: thực hiện hỏi bệnh và thăm khám ở bệnh phịng kín đáo, khi
khám người bệnh mặc quần rộng có thể bộc lộ tốt từng khớp chi dưới.

3. Tơn trọng giá trị và tính tự chủ của người bệnh khi thăm khám. Trước khi thăm khám phải giải
thích, xin phép người bệnh. Trong q trình thăm khám phải có thái độ đúng mực, nghiêm túc.
Động tác thăm khám phải chuẩn mực, chính xác. Thơng báo và cảm ơn người bệnh khi kết thúc
thăm khám.
4. Duy trì mối quan hệ phù hợp với người bệnh
1. Các bước thực hiện kỹ năng/kỹ thuật (ghi chi tiết từng bước thực hiện)
1.1.

Khám khớp gối
1.1.1. Chào và giải thích bệnh nhân: bệnh nhân tin tưởng hợp tác với thầy thuốc
1.1.2. Tư thế khám của bệnh nhân và bác sỹ
1.1.3. Quan sát khớp gối hai bên
1.1.4. Sờ khớp gối xác định nhiệt độ và điểm đau tại khớp và cạnh khớp.
1.1.5. Khám vận động khớp gối
1.1.6. Các nghiệm pháp riêng cho khớp gối
 Dấu hiệu bập bềnh xương bánh chè


Trường Đại học Y Hà Nội. Ban Đổi mới CTĐTBSYK
Mẫu B. Tài liệu dành cho sinh viên
M.02B.LAB.VIS.SKL.CSP.ROL.CBA.CTĐM
28/9/2020

 Khám dấu hiệu bào gỗ
 Khám dấu hiệu rút ngăn kéo
1.1.7. Đánh giá kết quả sau khi khám
1.1.8. Chào và cảm ơn bệnh nhân
1.2.
Khám khớp cổ chân
1.2.1. Chào và giải thích bệnh nhân

1.2.2. Tư thế khám của bệnh nhân và bác sỹ
1.2.3. Quan sát khớp cổ chân hai bên
1.2.4. Sờ khớp cổ chân hai bên
1.2.5. Khám vận động thụ động và chủ động khớp cổ chân hai bên
1.2.6. Đánh giá kết quả sau khi khám
1.2.7. Chào và cảm ơn bệnh nhân
1.3.
Khám khớp háng
1.3.1. Chào và giải thích bệnh nhân
1.3.2. Tư thế khám của bệnh nhân và bác sỹ
1.3.3. Quan sát khớp háng hai bên
1.3.4. Sờ khớp háng hai bên
1.3.5. Khám vận động thụ động và chủ động khớp háng hai bên
1.3.6. Khám nghiệm pháp Trendelenburg khớp háng
1.3.7. Đánh giá kết quả sau khi khám
1.3.8. Chào và cảm ơn bệnh nhân
2. Chỉ tiêu thực hành (tất cả các ô chỉ tiêu phải ghi rõ chỉ số)
STT

Tên kỹ năng
Quan
sát

1
2
3

4
5
6

7
8
9

Chào và giải thích bệnh nhân
Tư thế khám của bệnh nhân và bác sĩ
Quan sát khớp gối hai bên hoặc các
khớp chi dưới khác (khớp cổ chân,
khớp háng)
Sờ khớp gối 2 bên
Khám vận động chủ động khớp gối 2
bên
Khám vận động thụ động khớp gối 2
bên
Thực hiện nghiệm pháp bập bềnh
xương bánh chè khớp gối
Thực hiện làm nghiệm pháp bào gỗ
khớp gối
Thực hiện nghiệm pháp rút ngăn kéo
trước khớp gối

1
1
1

Chỉ tiêu
Thực hành
Làm
có hướng
đúng

dẫn của GV
1
0
1
0
1
1

Làm thành
thạo
1
1
0

1
1

1
1

1
1

0
0

1

1


1

0

1

1

1

0

1

1

1

0

1

1

1

0


Trường Đại học Y Hà Nội. Ban Đổi mới CTĐTBSYK

Mẫu B. Tài liệu dành cho sinh viên
M.02B.LAB.VIS.SKL.CSP.ROL.CBA.CTĐM
28/9/2020

10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22

Thực hiện nghiệm pháp rút ngăn kéo
sau khớp gối
Đánh giá kết quả sau khi thăm khám
khớp gối
Quan sát khớp cổ chân 2 bên
Sờ khớp cổ chân 2 bên
Khám vận động chủ động khớp cổ
chân 2 bên
Khám vận động thụ động khớp cổ
chân 2 bên
Đánh giá kết quả sau khi thăm khám
khớp cổ chân 2 bên

Quan sát khớp háng 2 bên
Sờ khớp háng 2 bên
Khám vận động thụ động khớp háng 2
bên
Khám vận động thụ động khớp háng 2
bên
Khám nghiệm pháp Trendelenburg
khớp háng
Đánh giá kết quả sau khi thăm khám
khớp háng
Chào và cảm ơn bệnh nhân

1

1

1

0

1

1

1

0

1
1

1

1
1
1

1
1
1

0
0
0

1

1

1

0

1

1

1

0


1
1
1

1
1
1

1
1
1

0
0
0

1

1

1

0

1

1

1


0

1

1

1

0

1

1

1

0

3. Bảng kiểm dạy học
3.1 Bảng kiểm dạy học khớp gối
STT
Các bước thực hiện
Ý nghĩa của từng bước
1
Chào và giải thích bệnh Giới thiệu bản thân và giải thích
nhân
những việc sẽ làm
2
Tư thế khám của bệnh Tạo điều kiện để bs có thể thăm
nhân và bác sĩ

khám BN 1 cách thuận tiện.
3
Quan sát khớp gối hai bên Quan sát toàn diện đánh giá biến
dạng khớp, da vùng khớp, phát
hiện khớp sưng, tình trạng cơ
cạnh khớp, các mạch máu vùng
khớp
4
Sờ khớp gối 2 bên
Xác định nhiệt độ vùng khớp và
cạnh khớp
Xác định điểm đau tại khớp và
cạnh khớp
5
Khám vận động chủ động Đánh giá vận động bình thường,
của khớp gối 2 bên
bất thường của khớp
Đo các góc vận động của khớp

Tiêu chuẩn phải đạt
Bệnh nhân tin tưởng và
hợp tác với bác sĩ
Làm đúng
Làm và đánh giá đúng

Làm đúng

Làm đúng



Trường Đại học Y Hà Nội. Ban Đổi mới CTĐTBSYK
Mẫu B. Tài liệu dành cho sinh viên
M.02B.LAB.VIS.SKL.CSP.ROL.CBA.CTĐM
28/9/2020

6

7

8

9

10
11

12

Khám vận động thụ động Đánh giá vận động bình thường,
của khớp gối 2 bên
bất thường của khớp
Đo các góc vận động của khớp
Khám nghiệm pháp bập Đánh giá dấu hiệu tràn dịch của
bệnh xương bánh chè của khớp
khớp gối của khớp
Khám nghiệp pháp bào gỗ Đánh giá dấu hiệu tổn thương lớp
khớp gối
sụn đầu dưới xương đùi và mặt
dưới xương bánh chè, dấu hiệu
của thối hóa khớp

Khám nghiệm pháp rút Đánh giá tổn thương dây chằng
ngăn kéo trước và sau chéo trước khớp gối
khớp gối
Khám nghiệm pháp rút Đánh giá tổn thương dây chằng
ngăn kéo sau khớp gối
chéo sau khớp gối
Đánh giá kết quả sau khi Tổng hợp kết quả thăm khám từ
thăm khám
các bước quan sát, sờ, khám vận
động và làm các nghiệm pháp
Chào và cảm ơn bệnh nhân Thể hiện lịch sự và tôn trọng bệnh
nhân

Làm đúng

Làm đúng

Làm đúng

Làm đúng

Làm đúng
Tổng hợp đánh giá đúng
tình trạng của khớp
Có thực hiện

3.2.Bảng kiểm dạy học khớp cổ chân
STT
Các bước thực hiện
1

Chào và giải thích bệnh
nhân
2
Tư thế khám của bệnh
nhân và bác sĩ
3
Quan sát khớp cổ chân 2
bên

Tiêu chuẩn phải đạt
Bệnh nhân tin tưởng và
hợp tác với bác sĩ
Làm đúng

4

Làm đúng

5

6

Ý nghĩa của từng bước
Giới thiệu bản thân và giải thích
những việc sẽ làm
Tạo điều kiện để bs có thể thăm
khám BN 1 cách thuận tiện.
Quan sát toàn diện đánh giá biến
dạng khớp, da vùng khớp, phát
hiện khớp sưng, tình trạng cơ

cạnh khớp, các mạch máu vùng
khớp
Sờ khớp cổ chân 2 bên
Xác định nhiệt độ vùng khớp và
cạnh khớp
Xác định điểm đau tại khớp và
cạnh khớp
Khám vận động chủ động Đánh giá vận động bình thường,
khớp cổ chân
bất thường của khớp
Đo các góc vận động của khớp
Khám vận động thụ động Đánh giá vận động bình thường,
khớp cổ chân
bất thường của khớp
Đo các góc vận động của khớp

Làm đúng và đánh giá
đúng

Làm đúng

Làm đúng


Trường Đại học Y Hà Nội. Ban Đổi mới CTĐTBSYK
Mẫu B. Tài liệu dành cho sinh viên
M.02B.LAB.VIS.SKL.CSP.ROL.CBA.CTĐM
28/9/2020

7


8

Đánh giá kết quả sau khi Tổng hợp kết quả thăm khám từ Tổng hợp đánh giá đúng
thăm khám
các bước quan sát, sờ, khám vận tình trạng của khớp
động và làm các nghiệm pháp
Chào và cảm ơn bệnh nhân Thể hiện lịch sự và tơn trọng bệnh Có thực hiện
nhân
3.3. Bảng kiểm dạy học khớp háng.

STT
Các bước thực hiện
1
Chào và giải thích bệnh
nhân
2
Tư thế khám của bệnh
nhân và bác sĩ
3
Quan sát khớp háng 2 bên

Tiêu chuẩn phải đạt
Bệnh nhân tin tưởng và
hợp tác với bác sĩ
Làm đúng

4

Làm đúng


5

6

7
8

9

Ý nghĩa của từng bước
Giới thiệu bản thân và giải thích
những việc sẽ làm
Tạo điều kiện để bs có thể thăm
khám BN 1 cách thuận tiện.
Quan sát toàn diện đánh giá biến
dạng khớp, da vùng khớp, phát
hiện khớp sưng, tình trạng cơ
cạnh khớp, các mạch máu vùng
khớp
Sờ khớp háng 2 bên
Xác định nhiệt độ vùng khớp và
cạnh khớp
Xác định điểm đau tại khớp và
cạnh khớp
Khám vận động chủ động Đánh giá vận động bình thường,
khớp háng 2 bên
bất thường của khớp
Đo các góc vận động của khớp
Khám vận động thụ động Đánh giá vận động bình thường,

khớp háng 2 bên
bất thường của khớp
Đo các góc vận động của khớp
Khám
nghiệm
pháp Phát hiện tổn thương khớp háng
Trendelenburg khớp háng
Đánh giá kết quả sau khi Tổng hợp kết quả thăm khám từ
thăm khám
các bước quan sát, sờ, khám vận
động và làm các nghiệm pháp
Chào và cảm ơn bệnh nhân Thể hiện lịch sự và tôn trọng bệnh
nhân

Làm đúng và đánh giá
đúng

Làm đúng

Làm đúng

Làm đúng
Tổng hợp đánh giá đúng
tình trạng của khớp
Có thực hiện

4. Bảng kiểm lượng giá
4.1. Bảng kiểm lượng giá khớp gối.
STT
Các bước thực hiện

0
(Khơng
làm)
1

Chào và giải thích bệnh nhân

Thang điểm
1
2
(Làm sai)
(Làm
đúng)

3
(Làm
thành
thạo)


Trường Đại học Y Hà Nội. Ban Đổi mới CTĐTBSYK
Mẫu B. Tài liệu dành cho sinh viên
M.02B.LAB.VIS.SKL.CSP.ROL.CBA.CTĐM
28/9/2020

2
3
4
5
6

7
8
9
10
11
12

Tư thế khám của bệnh nhân và bác sĩ
Quan sát khớp gối hai bên
Sờ khớp gối 2 bên
Khám vận động chủ động của khớp
gối 2 bên
Khám vận động thụ động của khớp
gối 2 bên
Khám nghiệm pháp bập bệnh xương
bánh chè của khớp gối của khớp
Khám nghiệp pháp bào gỗ khớp gối
Khám nghiệm pháp rút ngăn kéo
trước khớp gối
Khám nghiệm pháp rút ngăn kéo sau
khớp gối
Đánh giá kết quả sau khi thăm khám
Chào và cảm ơn bệnh nhân

4.2 Bảng kiểm lượng giá khớp cổ chân.
STT
Các bước thực hiện

1
2

3
4
5
6
7
8

0
(Khơng
làm)

Thang điểm
1
2
(Làm sai)
(Làm
đúng)

0
(Khơng
làm)

Thang điểm
1
2
(Làm sai)
(Làm
đúng)

Chào và giải thích bệnh nhân

Tư thế khám của bệnh nhân và bác sĩ
Quan sát khớp cổ chân 2 bên
Sờ khớp cổ chân 2 bên
Khám vận động chủ động khớp cổ
chân
Khám vận động thụ động khớp cổ
chân
Đánh giá kết quả sau khi thăm khám
Chào và cảm ơn bệnh nhân

4.3 Bảng kiểm lượng giá khớp háng
STT
Các bước thực hiện

1
2
3

3
(Làm
thành
thạo)

Chào và giải thích bệnh nhân
Tư thế khám của bệnh nhân và bác sĩ
Quan sát khớp háng 2 bên

3
(Làm
thành

thạo)


Trường Đại học Y Hà Nội. Ban Đổi mới CTĐTBSYK
Mẫu B. Tài liệu dành cho sinh viên
M.02B.LAB.VIS.SKL.CSP.ROL.CBA.CTĐM
28/9/2020

4
5
6
7
8
9

Sờ khớp háng 2 bên
Khám vận động chủ động khớp háng
2 bên
Khám vận động thụ động khớp háng
2 bên
Khám nghiệm pháp Trendelenburg
khớp háng
Đánh giá kết quả sau khi thăm khám
Chào và cảm ơn bệnh nhân

5. Tài liệu học tập
- Handout bài giảng
- Nội khoa cơ sở tập 2, Chủ biên GS.TS Ngô Quý Châu, Nhà xuất bản Y học, năm 2017.
6. Tài liệu tham khảo
- Bệnh học Nội khoa tập 2, Chủ biên GS.TS Ngô Quý Châu, Nhà xuất bản Y học, năm 2018


Trưởng Module

Giảng viên biên soạn

Nguyễn Vĩnh Ngọc

Phạm Thị Minh Nhâm
Nguyễn Thị Ngọc Yến