Tài liệu Nhưng phức tạp trong biểu hiện kiểu gen ppt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (148.53 KB, 6 trang )
Nhưng phức tạp trong
biểu hiện kiểu gen
1. Gen biến đổi (Modifier gene) :
Các gen xác định có tính trạng hay không
có tính trạng được gọi là các gen căn bản
hay gen nền. Gen biến đổi là gen không
có biểu hiện kiểu hình riêng nhưng ảnh
hưởng đến sự biểu hiện kiểu hình của các
gen căn bản.
Ví dụ : Ở bò, lông đều do gen trội S, có
đốm do gen lặn ss. Bò có đốm hay lông
đều không đốm là do các gen căn bản xác
định. Nhưng ở bò có đốm, đốm ít hay
nhiều là tác động của các gen biến đổi.
Số đốm ở lông chó cũng có sự biểu hiện
tương tự : đốm nhiều hay ít do tác động
của gen biến đổi.
1. Các tính trạng bị giới hạn bởi giới
tính :
Có những tính trạng mà gen của chúng
chỉ biểu hiện ở một giới tính được gọi là
gen bị giới hạn bởi giới tính.
Ở đai gia súc có sừng có số lượng sữa và
lượng mỡ trong sữa được biểu hiện ở
giống cái. Các con bò đực mang các gen
xác định lượng sữa và độ mỡ trong sữa
mà không có biểu hiện, nhưng các gen
này được truyền cho bò cái con. Do đó
trong chọn giống bò sữa phải tuyển các
bò đực mang các gen tạo sữa tốt để đem
lai.
Ở gà trống cũng vậy, chúng mang các
gen đẻ trứng nhiều hay ít, lớn hay nhỏ,
nhưng không có biểu hiện.
1. Các tính trạng có sự biểu hiện phụ
thuộc giới tính :
Mặt khác, có những tính trạng mà sự
biểu hiện trội hay lặn phụ thuộc vào giới
tính.
Ví dụ : ở đại gia súc có sừng, gen có
sừng H, gen không sừng h. Kiểu gen HH
sẽ tạo sừng ở cả con đực lẫn con cái, kiểu
gen hh không có sừng ở cả hai giới tính.
Tuy nhiên kiểu gen dị hợp tử Hh nếu ở
con đực sẽ có sừng tức alen H trội,
nhưng ở con cái Hh lại không sừng tức H
là lặn.
Ở dê, tính trạng có râu xồm hay không
cũng thuộc loại có biểu hiện phụ thuộc
giới tính, con đực dị hợp tử có râu xồm,
nhưng con cái dị hợp tử không có râu
xồm
Ở người, hói đầu do gen B xác định.
Kiểu gen dị hợp tử Bb có biểu hiện trội ở
đàn ông, nhưng ở nữ có biểu hiện lặn.
Điều này giải thích vì sao ít có phụ nữ
hói đầu.
1. Độ thấm :
Độ thấm hay độ thâm nhập được nêu ra
để chỉ mức độ tham gia của alen vào kiểu
hình.
Ví dụ: người có kiểu gen I
A
I
O
có nhóm
máu A thì I
A
có độ thâm nhập 100% còn
I
O
thì 0% vì không “thâm nhập” vào kiểu
hình. Trường hợp người có nhóm máu
AB thì cả I
A
và I
B
đều có độ thấm 100%.
1. Độ biểu hiện :
Độ biểu hiện hay độ biểu hiện được dùng
để chỉ mức độ nhiều ít của tính trạng khi
đã thấm hoàn toàn.
Ví dụ : sự cảm nhận vị đắng của chất
phenylthiocarbamide (PTC) hay không
cảm nhận ở người do một gen xác định.
Tuy nhiên, những người cảm nhận vị
đắng có độ hiện khác nhau thể hiện ở chỗ
: có người cảm nhận vị đắng ở nồng độ
1300mg/l hoặc cao hơn, trong khi đó cá
biệt có người cảm nhận vị đắng ở nồng
độ rất thấp là 0,16 mg/l, nhiều người
khác cảm nhận ở nồng độ trung gian.
Theo DTH – Phạm Thành Hổ
