van 8 chuan vt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.04 MB, 189 trang )

(1)Ngày soạn: Ngày dạy: Tuần 1. Tieát 1-2:. Vaên baûn :. TOÂI ÑI HOÏC. ( Thanh Tònh ). A. Mục tiêu cần đạt : 1/ Kiến thức : - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học. - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút của tác giả. 2/ Kĩ năng : - Đọc- hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân. 3/ Thái độ : - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, bình luận về những cảm xúc của nhân vật chính trong ngày đầu đi học. - Xác định giá trị bản thân : trân trọng kỉ niệm, sống có trách nhiệm với bản thân. - Giao tiếp; trao đổi, trình bày suy nghĩ/ ý tưởng , cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp : Theo phương pháp thuyết trình, hỏi đáp. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học : 1/ Kiểm tra bài cũ : Giới thiệu chương trình Ngữ Văn 8 2/ Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1Phút) Gọi 1-2 HS đứng tại chỗ nói về cảm xúc của mình trong ngày tựu trường(hoặc ngày đầu tiên đi học) mà các em đã từng trải qua. * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1: (10Phút) GV hướng dẫn HS tìm hiểu phần I. Giới thiệu chung: GTC GV cho HS tự tìm hiểu về tác giả- tác phẩm. 1. Taùc giaû ? Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả? - Thanh Tònh ( 1911 – 1988 ) HS: Trả lời. - Teân khai sinh laø Traàn Vaên Ninh GV giới thiệu: Những truyện ngắn hay nhất của Thanh Tịnh - Quê ở Huế đều toát lên vẻ đẹp êm dịu, trong trẻo, văn nhẹ nhàng thấm - Trong sự nghiệp sáng tác ông có mặt ở sâu mang dư vị vừa man mác buồn thương vừa ngọt ngào, nhiều lĩnh vực nhưng thành công hơn cả quyeán luyeán... laø truyeän ngaén vaø thô ? Truyeän ngaén“ Toâi ñi hoïc” in trong taäp truyeän gì cuûa taùc 2. Taùc phaåm giaû ? Truyeän ngaén “ Toâi ñi hoïc” in trong taäp GV chốt: Truyện ngắn không thuộc loại chứa đựng nhiều vấn “ Quê mẹ”xuất bản năm 1941. đề xã hội, nhiều sự kiện, nhân vật. Toàn bộ tác phẩm là những kỉ niệm mơn man về buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật “tôi” những kỉ niệm ấy được diễn tả theo dòng hồi tưởng của nhaân vaät. HD đọc: nhẹ nhàng, trong sáng... GV đọc mẫu – gọi 2 HS đọc nối tiếp nhau – HS khác nhận xeùt. 3. Từ khó : 2,6,7.

(2) GV yêu cầu HS giải thích các từ: lưng lẻo nhìn, bất giác, lạm nhaän -> HS khaùc nhaän xeùt, boå sung -> GV choát yù. ? Văn bản được tác giả sử dụng những phương thức biểu đạt naøo? HS: Trả lời ?Văn bản thuộc thể loại gì? * Bước 1:HS tìm hiểu khơi nguồn kỉ niệm. Cho HS đọc 4 câu đầu ? Nỗi nhớ buổi tựu trường của t/g được khơi nguồn từ thời ñieåm naøo? HS: Phát hiện, trả lời ? Hình ảnh nào đã gợi lên trong lòng nhân vật“ tôi” về buổi tựu trường đầu tiên của mình? HS: Trả lời ? Những hình ảnh ấy đã khiến cho nhân vật “ tôi” có những caûm giaùc nhö theá naøo vaø taâm traïng ra sao? ? Từ h/ảnh của những em nhỏ đã làm cho t/giả nhớ về điều gì? Giảng: Từ hiện tại nhớ về dĩ vãng:biến chuyển của đất trời cuoái thu vaø h/aûnh maáy em nhoûruït reø…->laøm cho n/vaät toâi nhớ lại ngày ấy cùng những k/niệm trong sáng… ? Em có nhận xét gì về cách miêu tả của tác giả ở đoạn văn naøy? Bình: Bằng cảm nhận và miêu tả tinh tế, tác giả đã thể hiện caûm xuùc trong saùng, eâm dòu cuûa mình trong gioïng vaên ngoït ngaøo,tình caûm. TIEÁT 2 * Bước 2:HS tìm hiểu tâm trạng,cảm giác của nhân vật “tôi”khi cùng mẹ đến trường. ? Đọc toàn bộ truyện ngắn, em thấy những kỉ niệm của tác giả được diễn tả theo trình tự như thế nào? HS: Theo trình tự không gian và thời gian Chuyển ý: Vậy những kỉ niệm ấy được diễn tả theo trình tự không gian và thời gian như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu. ? Tìm những hình ảnh, chi tiết thể hiện tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi trong thời điểm này? HS: Tìm kiếm,trả lời ? Những chi tiết này đã thể hiện được tâm trạng, cảm giác gì cuûa nhaân vaät “ toâi” ? HS: Trình baøy Bình choát: Nhaân vaät “ toâi” coù taâm traïng nhö vaäy laø do: “loøng tôi đang có sự thay đổi lớn – hôm nay tôi đi học”. Được thành một cậu học trò, hiện thực mà như trong mơ. ? Câu văn “ Tôi không lội qua.... như thằng Sơn nữa” gợi cho em suy nghó gì?. 4. Phương thức biểu đạt: Tự sự + miêu tả+ biểu cảm. 5. Thể loại Truyện ngắn – hồi tưởng II/ Đọc - hieåu vaên baûn 1. Khôi nguoàn kæ nieäm. - Cuoái thu, laù ruïng nhieàu. - Có những đám mây bàng bạc. - Thấy những em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu đến trường. -> Caûm giaùc trong saùng, taâm traïng töng bừng rộn rã . . =>Nhớ về buổi tựu trường đầu tiên của mình.. 2. Taâm traïng, caûm giaùc cuûa nhaân vaät “toâi”. a. Trên con đường cùng mẹ đến trường. -. Cảnh vật thay đổi Cảm thấy có sự thay đổi lớn trong loøng mình - Thấy mình trang trọng, đứng đắn - Caån thaân naâng niu, luùng tuùng khi cầm sách vở. -> hồi hộp, mới mẻ..

(3) HS: Cậu bé đã tạm biệt những thú vui quen thuộc hàng ngày -> cậu bé đã lớn lên một chút. Chuyển ý: Dòng tâm trạng của nhân vật “ tôi” tiếp tục được dieãn taû khi naøo? ? Nhân vật “ tôi” nhận thấy ngôi trường trong ngày tựu trường như thế nào? HS: Trả lời ? Em có nhận xét gì về ko khí của ngày tựu trường? GV dẫn dắt: Trước đó mấy hôm, nhân vật “ tôi” thấy trường làng Mĩ Lí là một nơi xa lạ và có cảm tưởng nhà trường cao raùo vaø saïch seõ hôn caùc nhaø trong laøng. ? Nhưng lần này ngôi trường được cảm nhận ra sao? HS: Trao đổi, trình bày ? Đứng trước ngôi trường như thế nhận vật “ tôi” có cảm giaùc vaø taâm traïng gì? HS: Trả lời ? Sau một hồi trống thúc vang dội, sắp bước vào lớp nhân vật “ toâi” caûm thaáy nhö theá naøo? HS: Trả lời Bình chốt: Những tiếng khóc thút thít hay nức nở bật ra rất tự nhiên như phản ứng dây chuyền lúc ấy và cảm thấy mình bước vào một thế giới khác và cách xa mẹ hơn bao giờ hết -> ấn tượng khó quên, kỉ niệm sâu sắc đối với nhân vật “tôi”. HS đọc lại đoạn văn: {“Mùi hương…” -> đến hết ? Nhân vật “ tôi” có cảm giác gì khi bước vào lớp? HS: Trao đổi, trình bày Bình choát: Hình aûnh “ moät con chim...trong trí toâi ” cuõng nhö cậu học trò nhỏ luôn trân trọng, yêu mến những kỉ niệm tuổi thơ và có những ước mơ bay cao dang rộng đôi cánh giữa bầâu trời trí thức. Chuyển ý: Ngoài nhân vật “tôi” thì văn bản còn nhắc tới những ai nữa? ? Sự quan tâm của cha mẹ như thế nào? HS: Trình baøy ? Những cử chỉ, lời nói của ông Đốc, thầy giáo trẻ chứng tỏ họ là người như thế nào?. b. Khi đến trường học: - Sân trường ïdày đặc người, ai cũng quaàn aùo saïch seõ, göông maët vui töôi, sáng sủa-> náo nức,vui vẻ.. - Ngôi trường xinh xắn, oai nghiêm khác thường -> Thấy mình nhỏ bé -> lo sợ vẫn vơ. - Nghe goïi teân mình -> hoài hoäp, giaät mình, luùng tuùng. - Rời tay mẹ vào lớp -> sợ, nức nở khoùc.. c. Lúc bước vào lớp học: - Vừa xa lạ vừa gần gũi với tất cả - Ngỡ ngàng, tự tin, nghiêm trang - > bước vào giờ học đầu tiên.. 3/ Ấn tượng của n/vật tôi về thầy giáo và những người xung quanh. - Phụ huynh: chuẩn bị chu đáo, trân trọng dự buổi lễ. ? Qua đó, em hiểu gì về vai trò của gia đình, nhà trường đối -Ơng đốc: từ tốn, bao dung. với thế hệ trẻ? - Thaày giaùo treû: vui tính, giaøu tình TH- GD:- “ Cổng trường mở ra” – NV7 ; Cần phải yêu mến thöông yeâu. gñ,quyù troïng thaày coâ … -> Một m/trường giáo dục ấm áp,là -> Chuyeån yù: nguồn nuôi dưỡng các em trưởng ? Em haõy nhaän xeùt veà ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa taùc phaåm? thaønh. Gợi ý:Bố cục? Trình tự hồi tưởng của n/vật? NT thể hiện taâm traïng cuûa n/vaät toâi?.

(4) * Duøng kó thuaät “ khaên phuû baøn”: Tác giả đã sử dụng NT đặc sắc, đó là biện pháp NT gì ? (Mỗi HS viết câu trả lời của cá nhân mình ra giấy). Hãy tìm những chi tiết mà tác giả sử dụng biện pháp NT ấy vaø neâu taùc duïng cuûa chuùng ? (Caû nhoùm cuøng laøm) - HS trình baøy yù kieán. ? Sức hấp dẫn của tác phẩm được tạo nên từ đâu? Hoạt động 3: (10Phút) GV hướng dẫn HS tổng kết GV BÌNH CHỐT:Các h/ảnh SS trên xuất hiện ở những thời điểm khác nhau để thể hiện tâm trạng cảm xúc khác nhau của n/vật tôi.Đây là những h/ảnh SS giàu h/ảnh,giàu sức gợi cảm được gắn với những cảnh sắc TN tươi sáng,trữ tình. GD: Cần kết hợp, sử dụng sáng tạo các hình ảnh so sánh khi vieát vaên. GV giúp học sinh tổng kết bài học bằng ghi nhớ ( sgk). 6/ Ý nghĩa văn bản : Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi mãi không thể nào quên trong kí ức của tác giả.. III/ Tổng kết : Ghi nhớ SGK/9 IV/ Luyện tập : Theo SGK. Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Đọc lại các văn bản viết về chủ đề gia đình và nhà trường đã học. - Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày tựu trường mà em nhớ nhất. - Soạn bài : Tính thống nhất của chủ đề của văn bản + Xem và trả lời câu hỏi SGK//12 14.

(5) Tieát 3. TLV:. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN. A. Mục tiêu cần đạt : 1/ Kiến thức : - Chủ đề văn bản. - Những thể hiện của chủ đề trong một văn bản. 2/ Kĩ năng : - Đọc – hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản. - Trình bày một văn bản nói ( viết ) thống nhất về chủ đề. 3/ Thái độ : - Giao tiếp : phản hồi / lắng nghe tích cực, , trình bày suy nghĩ/ ý tưởng cá nhân về chủ đề và tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - Suy nghĩ sáng tạo : nêu vấn đề, phân tích đối chiếu văn bản để xác định và tính thống nhất của chủ đề. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp :Theo phương pháp qui nạp, hỏi đáp. D / Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1phút) Ở lớp 7 chúng ta đã học về tính liên kết và mạch lạc trong văn bản. Một văn bản nếu không có tính mạch lạc và tính liên kết thì không đảm bảo được tính chủ đề của văn bản. Vậy thế nào là chủ đề của văn bản? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu được vấn đêà này. * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ NOÄI DUNG *Hoạt động 1: HD tìm hiểu về chủ đề của văn bản I/ Chủ đề của văn bản. - Gv yêu cầu HS nhớ lại văn bản “ Tôi đi học”. - Hướng dẫn học sinh chia thành 4 nhóm thảo luận theo cặp. Caâu hoûi thaûo luaän: N1: Đối tượng được nói đến trong văn bản là ai? Văn bản viết veà ñieàu gì? - Đối tượng là “ tôi”- tác giả. - Văn bản viết về những kỉ niệm ngày đầu tiên đi học trong những ngày thơ ấu của nhân vật “ tôi”. N2: Tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ aáu cuûa mình? - Những tâm trạng rụt rè, sợ sệt, lo sợ vẫn vơ…trong buổi tựu trường đầu tiên của mình. N3: Sự hồi tưởng ấy đã gợi lên những cảm giác gì trong lòng taùc giaû? - Những hồi tưởng ấy gợi cảm giác trong sáng, thiết tha trong loøng taùc giaû. N4: Vấn đề chính ( chủ yếu) của văn bản “ Tôi đi học” là gì? - Những kỉ niệm trong sáng, cảm xúc bâng khuâng của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên của mình. GV chốt ý: Vấn đề chủ yếu này gọi là chủ đề của văn.

(6) Là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. ? Vậy chủ đề của văn bản là gì? II. Tính thống nhất về chủ đề của HS: Trình baøy * Hoạt động2 : Tìm hiểu về tính thống nhất về chủ đề của văn bản. vaên baûn. - GV yêu cầu hs đọc văn bản “ Rừng cọ quê tôi” - HS thực hiệân đọc – cả lớp theo dõi. ? Em hãy xác định đối tượng và vấn đề chính của văn bản? HS: - Đối tượng : rừng cọ - Vấn đề chính: Sự gắn bó và tình cảm của người dân sông Thao với rừng cọ quê mình. ? Ngoài vấn đề trên thì văn bản có còn biểu đạt chủ đề nào nữa không? - Chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, GV chốt: Văn bản đã có sự thống nhất về chủ đề. không xa rời hay lạc sang chủ đề ? Em có nhận xét gì về tính thống nhất về chủ đề của văn khaùc. baûn? HS: Trả lời GDHS: Khi viết văn cần tập trung vào một chủ đề. ? Vậy muốn đảm bảo tính thống nhất về chủ đề của văn bản ta phaûi laøm gì?. GV: Căn cứ vào đâu để biết được văn bản “ Tôi đi học” nói lên những kỉ niệm của tác giả trong buổi tựu trường đầu tiên? - Yêu cầu viết hoặc hiểu một văn HS: - Căn cứ vào nhan đề của văn bản “ Tôi đi học” bản: xác định được chủ đề thể hiện - Căn cứ vào những từ ngữ, quan hệ giữa các phần trong ở nhan đề, đề mục, trong quan hệ vaên baûn. giữa các phần của văn bản và các ? Em hãy tìm những từ ngữ chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm từ ngữ then chốt thường lặp đi lăp giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên? laïi. HS: Tìm các chi tiết và trả lời. ? Từ việc phân tích trên,hãy cho biết làm thế nào để viết hoặc hieåu moät vaên baûn? HS: Trình baøy Hoạt động 3: (8phút) Hướng dẫn luyện tập. BT 1 - Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu BT - HS thảo luận – trao đổi và trả lời. BT3 - Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu BT - HS đứng tại chỗ – làm việc cá nhân.. baûn.. III. Baøi taâp 1/ Văn bản : Rừng cọ quê tôi a) Văn bản trên viết về đối tượng rừng cọ và thể hiện tình cảm đối với rừng cọ quê mình. - Các đoạn văn trình bày theo thứ tự : Giới thiệu rừng cọ  Tả cây cọ  Lợi ích cây cọ  Tình cảm gắn bó cây cọ - Ta không thể thay đổi trật tự sắp xếp này vì đây là cách sắp xếp hợp lí . b) Chủ đề văn bản : Giới thiệu rừng cọ và tình cảm của tác giả đối với cây cọ. c) Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn văn bản : tựa bài, các phần ..

(7) d) Câu ca dao thể hiện chủ đề văn bản. BT2Ý làm cho bài viết lạc đề: b, d. BT3 Điều chỉnh lại các từ, ý cho phù hợp. b. đường làng trở nên mới lạ. c. Buổi mai hôm ấy, mẹ âu yếm nắm tay dẫn đến trường trên con đường làng quen thuộc. d. một ý nghĩ non nớt vừa ngây thơ được nảy sinh: muốn thử sức mình như một học sinh thực thụ. e. đến sân trường, một cảm giác lạ vừa nảy sinh: sân trường rộng, ngôi trường cao hơn. g.rời tay mẹ xếp hàng vào lớp, lại một cảm giác nữa nảy sinh: sợ hãi, chơ vơ trong hàng người bước vào lớp. Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề văn bản theo yêu cầu GV. - Soạn bài : Trong lòng mẹ Xem, trả lời các câu hỏi SGK/ 15 --> 20. Ngày soạn: Ngày dạy: Tieát 4 - 5: Vaên baûn:. TRONG LOØNG MEÏ ( Trích Những ngày thơ ấu ). ( Nguyeân Hoàng). A. Mục tiêu cần đạt : 1) Kiến thức : - Khái niệm thể vaên hoài kí. - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ. - Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật. - Ý nghĩa giáo dục : những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình mẫu tử sâu nặng, thiêng liêng. 2) Kĩ năng : - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hoài kí. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3) Thái độ : - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, bình luận về những cảm xúc của bé Hồng về tình yêu thương mãnh liệt đối với mẹ. - Xác định giá trị bản thân : trân trọng tình cảm gia đình, tình mẫu tử, biết cảm thông với nỗi bất hạnh của người khác. - Giao tiếp; trao đổi, trình bày suy nghĩ/ ý tưởng , cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp :Theo phương pháp thuyết trình, hỏi đáp. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học : 1) Kiểm tra bài cũ : Trong truyeän ngaén Toâi ñi hoïc, kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được tác giả miêu tả như thế nào ?.

(8) Nêu nghệ thuật của truyện ngắn này. 2)Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1phút) Ai chẳng có một tuổi thơ, một thời thơ ấu đã trôi qua và không bao giờ trở lại. Tuổi thơ cay đắng, tuổi thơ ngọt ngào,tuổi thơ dữ dội, tuổi thơ êm đềm. Những ngày thơ ấu của nhà văn Nguyên Hồng đã được kể, tả, nhớ lại với rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại mà thấm đẫm tình yêu Mẹ * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ *Hoạt động 1(14phút) HD tìm hieåu TG- TP - GV cho HS tự tìm hiểu về tác giả- tác phẩm. - HS đọc chú thích và giới thiệu vắn tắt một vài nét về tác giaû? - Yeâu caàu hs khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chốt ý và mở rộng: là nhà văn của người cùng khổ neân khi vieát veà hoï Ng Hoàng toû nieàm thöông yeâu saâu saéc mãnh liệt đối với họ. Oâng có trái tim nhạy cảm, dễ tổn thương, dễ rung động với những nổi đau và niềm hạnh phúc của con người, ông vui sướng với niềm vui, đau với nỗi đau của nhân vật, của con người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em cho nên Ng Hồng còn được xem là nhà văn của PN và TE. * Phong cách: giàu chất trữ tình, cảm xúc thiết tha, chân thaønh. ? Nêu những hiểu biết của em xoay quanh về tác phẩm naøy? - HS trình bày những hiểu biết của mình về tác phẩm và đoạn trích. - GV tóm tắt tác phẩm “ Những ngày thơ ấu” cho học sinh nắm được nội dung của tác phẩm. ? Em hiểu thế nào là hồi kí tự truyện? HS: Hồi kí tự truyện là kể lại những biến cố đã xảy ra trong quá khứ của mình. GV nhấn mạnh: Đây là tập hồi kí kể lại một tuổi thơ đầy caây ñaéng cuûa taùc giaû. ? Cần dùng giọng như thế nào để đọc văn bản này? HD đọc: Giọng chậm, tình cảm, nhất là đoạn cuối, chú ý gioïng ñay nghieán, keùo daøi cuûa baø coâ. GV đọc mẫu – gọi 2 HS đọc nối tiếp nhau – HS khác nhận xeùt. GV yêu cầu HS kiểm tra từ khó lẫn nhau -> GV chốt ý. ? Văn bản được tác giả sử dụng những phương thức biểu đạt nào? ? Văn bản thuộc thể loại gì? HS: trả lời ? Vaäy hoài kí laø gì?. NOÄI DUNG I.Tìm hiểu chung: 1. Taùc giaû - Nguyeân Hoàng ( 1918 – 1982) - Quê ở Nam Định - Là nhà văn lớn của VN, là cây bút của “chủ nghĩa nhân đạo thống thiết”. - Được giải thưởng HCM về VHNT ( 1996). 2. Taùc phaåm Trích từ tập hồi kí- tự truyện “ Những ngaøy thô aáu” goàm 9 chöông, vaên baûn laø chöông 4 cuûa taùc phaåm.. 3/ Từ khó: 5,8,12,13,14,17.. 4/ Phương thức biểu đạt. Tự sự kết hợp miêu tả+ biểu cảm. 5/ Thể loại: Hồi kí- tự truyện. * Hồi kí là thể văn ghi chép,kể lại những biến cố đã xảy ra trong quá khứ mà t/giả đồng thời là người kể,người tham gia hoặc chứng kiến. 6/ Ngôi kể: ngôi thứ nhất. 7/ Boá cuïc: 2 phaàn II. Đọc- hieåu vaên baûn 1. Tình caûnh vaø noãi ñau cuûa beù Hoàng:.

(9) Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Đọc một vài đoạn văn ngắn trong đoạn trích Trong lòng mẹ, hiểu tác dụng của một vài chi tiết miêu tả, biểu cảm trong đoạn văn đó. - Ghi lại một trong những kỉ niệm của bản thân với người thân. - Soạn bài : Trường từ vựng Xem và trả lời câu hỏi SGK/ 21,22 Ngày soạn: Ngaøy daïy: TIEÁT 6: Tieáng Vieät:. TRƯỜNG TỪ VỰNG. A. Mức độ cần đạt : 1) Kiến thức : Khái niệm trường từ vựng. 2) Kĩ năng : - Tập hợp các từ cĩ chung nét nghĩa vào cùng một trường từ vựng. - Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để đọc – hiểu và tạo lập văn bản . 3) Thái độ : Ra quyết định : nhận ra và biết sử dụng từ trường nghĩa theo mục đích giao tiếp cụ thể. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp :Theo phương pháp qui nạp, hỏi đáp.D. TIEÁN TRÌNH DẠYHOÏC: 1/ Kieåm tra baøi cuõ: (5phuùt) Khi nào thì một từ ngữ được coi là có nghĩa rộng, nghĩa hẹp? Cho ví dụ. 2/ Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1phút) Ở tiết học trước chúng ta đã tìm hiểu mức độ khái quát của nghĩa từ ngữ. Một từ ngữ có thể có nghĩa rộng và hẹp đối với từ ngữ khác. Vậy nhiều từ ngữ khác nhau có thể có nét chung gì về nghĩa hay không? Đó có phải là từ đồng nghĩa hay không? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta mở rông thêm một kiến thức mới về Tiếng Việt. * Noäi dung baøi hoïc: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1: (10phút) I. Trường từ vựng là gì? HD tìm hiểu trường từ vựng là gì? 1/ Khaùi nieäm: -GV yêu cầu HS đọc đoạn văn sgk. - Thực hiện hoạt động đọc. TH: Đoạn văn được trích từ văn bản nào? ? Đoạn văn tập trung miêu tả điều gì? -HS: Tình cảm của H đối với mẹ, niềm sung sướng khi được ở trong lòng mẹ. GV: Để khắc sâu hình ảnh dịu hiền, êm dịu của mẹ Nguyên Hồng đã chú ý đặc tả dáng nét của mẹ bằng những từ ngữ in đậm, hãy đọc to những từ ngữ ấy. ? Các từ ngữ ấy dùng để chỉ đối tượng nào? Nhóm từ này có nét nghĩa chung là gì?.

(10) HS: Đối tượng chỉ người, có nét chung về nghĩa: cùng chỉ bộ phận người. Là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung GV chốt: nếu tập hợp các từ trên thành một veà nghóa. nhóm từ thì ta có một trường từ vựng. VD: Trường từ vựng hình dáng: gầy, cao,mập, ? Vậy trường từ vựng là gì? Lấy ví dụ? thaá p … * GV nhấn mạnh sự khác nhau giữa hiện tượng đồng nghĩa với trường từ vựng. BT nhanh – HS laøm vaøo baûng con. 1.- Cho các từ: bút máy, sách, phấn, thước. - Tìm trường từ vựng? 2. Tìm các từ ngữ thuộc trường từ vựng của cây? Hoạt động2 : (5phút) 2/ Löu yù HD tìm hieåu 4 löu yù cuûa baøi. GV dùng bảng phụ có chứa các nhóm từ sau: - Loøng ñen, loøng traéêng, con ngöôi, loâng maøy…. - Đờ đẫn, sắc, mù, loà… - Choùi, quaùng, hoa… - Nhìn, troâng, lieác, nhoøm…. ? Hãy xác định trường từ vựng cho mỗi nhóm từ a/ Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều treân? trường từ vựng nhỏ hơn. HS: Xaùc ñònh ? Các trường từ vựng trên có gộp vào một trường từ vựng được không? Đó là trường gì? HS: Trả lời ? Em có thể rút ra được nhận xét gì về một trường từ vựng? HS: Trao đổi, trình bày Gv yêu cầu học sinh xác định các từ loại ở các nhóm b/ Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ từ trên bảng phụ. khác biệt nhau về từ loại. HS: Trường “m ắt”. Con ngöôi, loâng maøy..-> DT Nhìn, troâng, lieác… -> ÑT Lờ đờ, toét… ->. TT ? Từ sơ đồ trên em có nhận xét gì về từ loại trong một trường từ vựng? HS: Nhaän xeùt ? Hãy tìm các TTV cho từ ngọt? TH: Em có nhận xét gì về từ ngọt? HS Từ ngọt -> Từ nhiều nghĩa ? Xác định nghĩa gốc và nghĩa chuyển? Với hiện tượng từ nhiều nghĩa, một từ có thể có bao nhiêu trường từ vựng? HS: Trả lời. c/ Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau.. d/ Cách chuyển trường từ vựng có tác dụng làm tăng sức gợi cảm..

(11) * GV yêu cầu HS đọc VD sgk, chú ý các từ in đậm. ? Các tư ø in đậm trên thể hiện tính cách, suy nghĩ, hoạt động của đối tượng nào trong văn bản? HS: Con choù vaøng. ? Thông thường các từ ấy dùng để chỉ đối tượng naøo? HS: con người. ? Tại sao tác giả lại chuyển trường người sang trường vật ở trong văn bản này? Có tác dụng gì? TH: Điều ấy được diễn đạt qua phép tu từ gì? HS: Nhân hoá BT1 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thaûo luaän vaø trình baøy baøi taäp. - Nhaän xeùt vaø choát yù.. BT 2 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Lên bảng thực hiện bài tập. - HS Nhận xét – GV chỉnh sửa. BT 3 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Đứng tại chỗ thực hiện bài tập.. II. Luyeän taäp. BT1 Trường từ vựng ruột thịt: cô, mẹ, thầy,em.. BT2 Đặt tên các trường từ vựng: a. Trường dụng cụ đánh bắt thuỷ sản. b. Trường dụng cụ để đựng. c. Trường hoạt động của chân. d. Trường trạng thái. e. Trường tính cách. BT3 : Các từ in đậm thuộc: trường thái độ. BT4 Điền đúng: - Khứu giác: mùi, thơm - Thính giaùc: tai, nghe, ñieác, roõ, thính…. BT4 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp. - Thực hiện bài tập vào bảng con. BT6: Chuyển trường “quân sự”sang trường “nông BT6: - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp. nghieäp”. - Đứng tại chỗ thực hiện bài tập Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Vận dụng kiến thức về trường từ vựng đã học, viết một đoạn văn ngắn cĩ sử dụng ít nhất 5 từ thuộc một trường từ vựng nhất định. TIEÁT 6 :. THCHD. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1) Kiến thức : Các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. 2) Kĩ năng : Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. * KN sống: Ra quyết định : nhận ra và biết sử dụng từ đúng nghĩa theo mục đích giao tiếp cụ thể. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, gợi mở, qui nạp,động não, thực hành. D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HỌC: I/ Ổn định tổ chức(1phút) II/ Kiểm tra bài cũ: (1phút) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh III/ Bài mới:.

(12) * Giới thiệu vào bài: (1phút) Ở lớp 7 chúng ta đã học về mối quan hệ về nghĩa của từ: quan hệ đồng nghĩa và quan hệ trái nghĩa. Ơû lớp 8 bài học này nói về một mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ ->quan hệ bao trùm -> phạm vi khái quát của nghĩa của từ .  Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ * GV treo baûng phuï. Yêu cầu HS quan sát sơ đồ ở bảng phụ. Động vật Thuù. chim. NOÄI DUNG I. Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa heïp.. caù. Voi, höôu tu huù, saùo caù roâ, caù thu ………….. …………. …………… ? Trong các từ trên, từ nào có nghĩa rộng hơn từ nào? Từ nào có nghĩa hẹp hơn từ nào? Vì sao? HS: thuù : voi, höôu Động vật chim : tu huù, saùo caù : caù roâ, caù thu Vì: - Phạm vi nghĩa của từ động vật bao hàm phạm vi nghĩa của các từ: thú, chim, cá. - Phạm vi nghĩa của từ thú bao hàm phạm vi nghĩa của các từ: voi, hươu. - Phạm vi nghĩa của từ chim bao hàm phạm vi nghĩa của các từ: tu hú, sáo. - phạm vi nghĩa của từ cá bao hàm phạm vi nghĩa của các từ: cá rô, cá thu. ? Từ đó, em có nhận xét gì về nghĩa của một từ ngữ ? HS: Một từ ngữ có thể có nghĩa rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa của từ ngữ khác. ? Vậy từ việc tìm hiểu ví dụ trên, em hiểu thế nào là từ ngữ nghóa roäng? HS: Trả lời GV: choát ghi baûng ? Em hãy lấy ví dụ về từ ngữ nghĩa rộng? HS:Laáy ví duï ? Thế nào là từ ngữ nghĩa hẹp? HS: Trả lời GV: choát ghi baûng Yeâu caàu HS laáy ví duï? ? Từ việc tìm hiểu ví dụ em rút ra được điều gì đáng lưu ý về nghĩa của một từ ngữ? *Hoạt động 2 (12phút)Hướng dẫn luyện tập. 1. Từ ngữ nghĩa rộng. Khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khaùc . VD: Truyeän daân gian. Truyeän Truyeän Truyeän coå cười nguï ngoân tích 2. Từ ngữ nghĩa hẹp : Khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác. VD: Cây: có nghĩa hẹp so với từ: thực vaät 3. Lưu ý: Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với những từ ngữ này đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với một từ ngữ khaùc. II. Luyeän taäp. BT1 Lập sơ đồ a y phuïc. quaàn quần đùi, quần dài. aùo aùo daøi, sô mi. BT2 Tìm những từ ngữ có nghĩa rộng: - a. Chất đốt - d. nhìn.

(13) BT1 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Lên bảng thực hiện bài tập. - Nhaän xeùt, cho ñieåm.. BT 2 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện bài tập vào bảng cá nhân. - Nhaän xeùt – cho ñieåm.. BT 3 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện bài tập vào bảng cá nhân.. - b. ngheä thuaät - e. đánh - c. thức ăn BT3 Tìm các từ ngữ nghĩa hep: a. xe cộ: xe đạp, xe máy, xe ô tô b. kim loại: đồng, sắt, chì c. hoa quả: xoài, mít, lê d. hoï haøng: chuù, dì, coâ, baùc e. mang: xaùch, khieâng, gaùnh BT5* Từ ngữ nghĩa rộng: khóc Từ ngữ nghĩa hẹp: nức nở, sụt sùi. BT 5 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp. Thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy. Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Tìm các từ thuộc cùng một phạm vi nghĩa trong một bài trong SGK Sinh học hay Vật lí, Hóa học. - Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát về nghĩa của các từ ngữ đó. - Soạn bài : Bố cục của văn bản Xem, trả lời các câu hỏi SGK/ Ngày soạn:. Ngaøy daïy:. Tieát 7 : TLV: BOÁ CUÏC CUÛA VAÊN BAÛN A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1) Kiến thức : Boá cục của văn bản , tác dụng của việc xây dựng boá cục. 2) Kĩ năng : - Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một boá cuïc nhất định. - Vận dụng kiến thức về boá cuïc trong việc đọc – hiểu văn bản . 3) Thái độ : - Ra quyết định : lựa chọn cách bố cục văn bản phù hợp với theo mục đích giao tiếp - Giao tiếp : phản hồi / lắng nghe tích cực, , trình bày suy nghĩ/ về bố cục văn bản và chức năng nhiệm vụ, cách sắp xếp mỗi phần trong bố cục. B. PHÖÔNG PHAÙP: Thảo luận , gợi mở, vấn đáp, phân tích C. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: I/ Kieåm tra baøi cuõ(5phuùt) Chủ đề là gì? Thế nào là tính thống nhất của một văn bản? Hãy lấy một ví dụ để phân tích. II/.Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1phút) Bất cứ một văn bản nào cũng phải có bố cục vì bố cục làm rõ chủ đề mà văn bản đã hướng tới. Vậy bố cục của văn bản là gì? Cách sắp xếp các ý trong văn bản như thế nào để có bố cục hợp lí? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu được vấn đề. * Noäi dung baøi hoïc:. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG.

(14) * Hoạt động : HD tìm hiểu về bố cục của văn bản - Gv yêu cầu HS đọc văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng”. - Hướng dẫn học sinh chia thành 4 nhóm thảo luận theo cặp. Thaûo luaän nhanh 3 caâu hoûi SGK ? Văn bản trên có mấy phần? Chỉ rõ ranh giới giữa các phần đó? HS: VB chia laøm 3 phaàn: P1: từ đầu -> “ danh lợi” P2: tt -> “ vaøo thaêm” P3: coøn laïi ? Xác định nhiệm vụ từng phần trong văn bản? P1: giới thiệu thầy Chu Văn An. P2: Chu Văn An là người tài cao, có đạo đức được học trò kính troïng. P3: Tình cảm của mọi người đối với Chu Văn An. GDHS: Loøng kính meán thaày coâ. ? Mối quan hệ trên của văn bản được thể hiện như thế nào? HS: Có mối quan hệ chặt chẽ, phần trên là tiền đề cho phần dưới -> tập trung làm rõ cho chủ đề. GV:Từ việc phân tích ví dụ trên, hãy cho biết một cách khái quaùt: - Boá cuïc cuûa vaên baûn laø gì? - Goàm maáy phaàn? - Nhiệm vụ của từng phần? - Mối quan hệ giữa các phần? HS: Khaùi quaùt. GV: choát yù. Hoạt động 2: Tìm hieåu veà caùch boá trí, saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi cuûa vaên baûn. - GV yêu cầu hs nhớ lại văn bản “ Tôi đi học” và “ Trong lòng meï” TH: Phần thân bài của văn bản “ Tôi đi học” kể về nhựng sự kiện nào? Các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ tự nào? HS:- Kể về những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên của nhaân vaät “ toâi”. - Sắp xếp theo sự hồi tưởng -> theo thứ tự không gian và thời gian: + Cảm xúc trên đường đến trường. + Cảm xúc khi đứng trước sân trường + Cảm xúc khi bước vào lớp học. - Sắp xếp theo liên tưởng đối lập: cảm xúc về cùng một đối tượng nhưng có sự so sánh đối chiếu trong hồi ức và hiện taïi. ? VB “Trong loøng meï” chuû yeáu trình baøy theo dieãn bieán taâm. I/ Boá cuïc cuûa vaên baûn.. -Bố cục của văn bản là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề. - Boá cuïc coù 3 phaàn: + Mở bài: Nêu chủ đề. + Thaân baøi: Trình baøy caùc khía caïnh cuûa chủ đề. + Kết bài: Tổng kết chủ đề của văn bản. -> Quan heä chaët cheõ. => Thể hiện chủ đề của văn bản. II.Caùch boá trí, saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi cuûa vaên baûn..

(15) trạng của chú bé Hồng, hãy chỉ ra thứ tự của diễn biến ấy trong phaàn thaân baøi? HS: - Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ tập tụcXHPK - Niềm vui sướng của bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ. GV: Vậy khi tả người, vật, phong cảnh,… em sẽ lần lượt miêu - Trình bày theo một thứ tự tuỳ thuộc tả theo trình tự nào? Hãy chỉ ra một số trình tự mà em biết? HS: Theo không gian: xa-> gần, gần -> xa, trong -> ngoài, trên vào kiểu văn bản, chủ đề, ý đồ giao tiếp của người viết. -> dưới… - Được sắp xếp theo trình tự không gian Theo thời gian: quá khứ -> hiện tại, hiện tại -> quá khứ. và thời gian, theo sự phát triển của sự Chỉnh thể -> bộ phận ( người, vật, con vật..) ? Hãy cho biết cách sắp xếp các sự việc trong vă bản “ Người việc hay theo mạch suy luận sao cho phù hợp với sự triển khai chủ đề và sự tiếp thầy đạo cao đức trọng”? nhận của người đọc. HS: Sự việc nói về thầy CVA là người tài cao. Sự việc nói về thầy CVA là người đạo đức, được học trò kính troïng. ? Việc sắp xếp nội dung phần thân bài tuỳ thuộc vào những yeáu toá naøo? HS: Trả lời ? Các ý trong phần thân bài thường được sắp xếp theo những trình tự nào? HS: trình baøy * GV choát yù vaø chuyeån sang hñ luyeän taäp. III./ Luyeän taâp BT1. a. Trình bày theo thứ tự không gian: nhìn xa- đến gần; đến tận nơi - đi xa dần. b. Trình bày theo thứ tự thời gian: về chiều, lúc hoàng hôn. c. Luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần chứng minh. BT2 Trình baøy vaø saép xeáp nhö sau: - Nêu bật tình cảm, thái độ của bé hồng khi nói chuyện với bà cô về mẹ. - Vì thương mẹ, Hồng căm ghét những hủ tục phong kiến vô lí. Nêu câu nói đầy căm phẫn đó. Kể lại những phút bé Hồng sung sướng được ở trong lòng mẹ. BT 3) Cách sắp xếp chưa hợp lí sửa lại bằng cách đưa giải thích lên trước chứng minh. Hoạt động 4 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Xây dựng boá cuïc cuûa một bài vaên tự sự theo yêu cầu GV. - Soạn bài : Tức nước vỡ bờ Xem, trả lời các câu hỏi SGK/ 32 --> 33. Tieát 8 : Vaên baûn:. TỨC NƯỚC VỠ BỜ ( Trích Tắt đèn). ( Ngoâ Taát Toá). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT 1) Kiến thức : - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ. - Giá trị hiện thực và nhân đạo qua một đoạn trích trong tác phẩm Tắt đèn..

(16) - Thành công của nhà văn trong việc tạo tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện và xây dựng nhân vật. 2) Kĩ năng : - Tóm tắt văn bản truyện. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực. 3) Thái độ : - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, bình luận diễn biến tâm trạng các nhân vật trong văn bản. - Tự nhận thức : xác định lối sống có nhân cách, tôn trọng người thân, tôn trọng bản thân. - Giao tiếp : trình bày suy nghĩ, trao đổi về số phận người nông dân Việt Nam trước 1945. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp :Theo phương pháp thuyết trình, hỏi đáp. D/ TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: I/ Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) Câu1: Phân tích tâm trạng bé Hồng khi được gặp mẹ và những đặc sắc nghệ thuật? Câu2: Vì sao nói nhà văn Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và trẻ em.? III/ Bài mới: * Giáo viên giới thiệu vào bài: ( phút) Trong tự nhiên có quy luật đã được khái quát thành câu tục ngữ: Tức nước vỡ bờ. Trong xã hội đó là quy luật có áp bức có đấu tranh. Quy luật ấy đã được chứng minh rất hùng hồn trong chương XVIII tiểu thuyết Tắt đèn của Ngô Tất Tố. Bài học hôm nay cô trò chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu. * Noäi dung baøi hoïc: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ Hoạt động 1: (5 phút) HD tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - GV treo bức chân dung tác giả lên bảng. ? Em haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû? HS: Trả lời - Yeâu caàu hs khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chốt ý và mở rộng: - Về hoạt động báo chí ông được coi là “ một nhà văn ngôn luaän xuaát saéc trong phaùi nhaø nho.” - Về sáng tác văn học là cây bút phóng sự và là nhà tiểu thuyeát noåi tieáng => laø nhaø vaên cuûa ND GV: Tác phẩm gồm 26 chương kể về: Nỗi thống khổ cùng cực của người nông dân VN dưới chế độ nửa phong kiến, nửa thuoâc ñòa. ? Đoạn trích “ Tức nước vỡ bờ” nằm ở chương nào của tác phaåm? HS: Trả lời - GV tóm tắt tác phẩm “Tắt đèn” cho học sinh nắm được nội dung của tác phẩm. Và nhấn mạnh đoạn trích đoạn trích là chöông 18 cuûa taùc phaåm. HD đọc: Chú ý không khí khẩn trương, căng thẳng ở đoạn. NOÄI DUNG I/Tìm hiểu chung: 1. Taùc giaû - Ngoâ Taát Toá ( 1893 – 1954) - Quê ở Bắc Ninh (nay thuộc HN) - Laø nhaø vaên, nhaø baùo, hoïc giaû coù nhieàu công trình nghiên cứu về triết học, khảo coå. - Được truy tặng giải thưởng HCM về VHNT ( 1996). 2/ Taùc phaåm: Văn bản “ Tức nước vỡ bờ” là chương XVIII cuûa taùc phaåm..

(17) đầu, đoạn cuối bi hài, sảng khoái. GV đọc mẫu – gọi 2 HS đọc nối tiếp nhau – HS khác nhận xeùt. - GV yêu cầu HS giải thích một số từ khó 3, 4, 9, 11. ? Lực điền có nghĩa là gì? ? Söu laø gì? Thueá ñinh vaø thueá ruoäng coù gioáâng nhau khoâng? GV nhấn mạnh: sưu là một loại thuế vô nhân đạo nhất của XHVN thời Pháp thuộc. Sau CMT8 thành công một trong những sắc lệnh đầu tiên mà HCM kí là sắc lệnh bãi bỏ vĩnh vieãn thueá thaân. * Ngoài những từ khó trên trong văn bản còn có những từ ngữ nào mà em chưa hiểu? * GV yêu cầu hs tóm tắt đoạn trích. ? Xác định phương thức biểu đạt của văn bản? Nhân vật chính? HS: Trình baøy ? Văn bản sử dụng ngôi kể thứ mấy? HS: Trả lời Vaên baûn coù theå chia laøm maáy phaàn ? Neâu noäi dung chính cuûa moãi phaàn? HS: P1: Từ đầu -> “hay không”:Tình cảnh gia đình chị Dậu. P2: còn lại: Tình thế tức nước vỡ bờ ? Em có nhận xét gì về tình hình sức khoẻ của anh Dậu? Chò Daäu chaêm soùc choàng nhö theá naøo? Em coù nhaän xeùt gì veà chò Daäu? HS: Trình baøy ? Khoâng khí trong laøng luùc naøy nhö theá naøo? Caâu vaên naøo chứa đựng điều đó? HS: Trả lời ? Tình caûm cuûa gia ñình, xoùm laøng ra sao? ? Biện pháp NT gì được sử dụng ở đây? HS: Tương phản giữa không khí bên ngoài với tình cảm trong nhaø. ? Trước sự căng thắng ấy chị Dậu có tâm trạng như thế nào? HS: Trả lời ? Em coù nhaän xeùt gì veà tình caûnh cuûa chò Daäu? Chuyển ý: trước tình thế nguy cấp ấy, sự xuất hiện của ai dẫn đến xung đột? HS: Nhaân vaät Cai Leä ? Khái quát vài nét về nhân vật Cai Lệ qua những chi tiết tieâu bieåu: - Ngheà nghieäp? - Lời nói? - Hành động?. 3/ Từ khó:. 4. Tóm tắt đoạn trích 5. Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm. 6. Ngôi kể: Thứ ba 7. Boá cuïc: 2 phaàn. II. Đọc- hieåu vaên baûn 1. Tình caûnh gia ñình chò Daäu trong buổi sáng sớm. - Anh Dậu mới tỉnh, rất yếu.. - Không khí: căng thẳng, đầy sự đe doạ >< sự tình nghĩa của xóm làng, gia đình.. - Chò Daäu lo laéng, tìm caùch baûo veä choàng. -> thê thảm đáng thương và nguy cấp. 2. Nhân vật Cai Lệ và tình huống “ tức nước vỡ bờ” a. Nhaân vaät Cai Leä. - Là tay sai chuyên nghiệp đánh trói người là nghề của hắn..

(18) ? NhaÄn xét về nghệ thuật khắc hoạ nhân vật của tác giả? HS:Trình baøy ? Qua đó hãy nhận xét về tính cách của tên cai lệ? HS: Taøn baïo, khoâng coøn nhaân tính ? Qua nét tính cách đó, em có thể liên tưởng nhân vật Cai lệ là hiện thân cho đối tượng nào trong xã hội lúc bấy giờ? Bình –LH: Cai leä laø n/v tieâu bieåu troïn veïn nhaát cuûa boïn tay sai, là công cụ đắc lực nhất cho xã hội tàn bạo ấy.Trong bộ máy thống trị của XH đương thời hắn chỉ là một tên mạt hạng,hắn hung dữ và sẵn sàng gây tội ác mà ko hề chùn tay…. - Sầm sập tiến vào, gõ đầu roi, thét, trợn ngược hai mắt quát, hầm hè, đánh chị Daäu, troùi anh Daäu. -> Kết hợp giữa hành động, lời nói, cử chæ.. ? Trước uy vũ của tên cai lệ CD đã ứng xử như thế nào? HS: Trình baøy ? Mục đích của cách ứng xử ấy là gì? HS: Trả lời ? Qua đó ta hiểu được gì về tâm lí của người NDVN dưới chế độ áp bức lúc bấy giờ.? Bình chốt: Đó là tâm lí chung của người dân: an phận, cam chịu,mong được mọi người thg xót cho cái hoàn cảch éo le của mình….Mặc dù CD đã cố van xin tha thiết thế nhưng tên CL ko thèm nghe chị lấy nữa lời mà còn rat ay với chị… ? Sau khi bị Cai Lệ hò hét, doạ nạt và bị bịch mấy bịch vào ngực chịDậu đã thay đổi thái độ ra sao? HS: Phaùt hieän, trình baøy ? Ban đầu chị dùng gì để đối phó với hắn ?Tìm câu văn thể hiện điều đó? ? Nhận xét gì về cách xưng hô? Vai xã hội thay đổi báo hiệu ñieàu gì? HS: Trao đổi, trình bày ? Hành động tiếp theo của CL? Sự phản kháng cuả CD lúc naøy? HS: Trả lời ? Lời xưng hô và câu nói của chị biểu hiện điều gì? GV giảng:ĐoÙ là cáh xưng hô hết sức đanh đá của người PN bình dân thể hiện sự căm giận và khinh bỉ tột độ … TH: - Hội thoại. - Dùng một số câu thành ngữ để minh hoạ cho tâm trạng chò luùc naøy? HS: Cây muốn lặng, gió chẳng đừng. Lửa đổ thêm dầu. Con giun xeùo laém cuõng quaèn. ? Hãy mô tả các hành động sau đó của CD đối với cà hai tên CL và người nhà lí trưởng? Từ những hành động ấy thể hiện được chủ đề gì của văn bản? HS: Trả lời. b. Sự đối phó của chị Dậu.. - Coá van xin tha thieát: goïi oâng xöng chaùu.. -> Taøn baïo, khoâng coøn nhaân tính. => Là hiện thân của XH nửa TDPK bất nhaân.. -> baûo veä choàng. => Chịu đựng,mong được thương xót.. - Bị đánh -> cự lại.. * Lí leõ: “ choàng toâi ....haønh haï” -> vai ngang hàng: Lời cảnh báo cho sự buøng noå. - Nghiến răng, thách thức: “ mày trói… maøy xem” -> Căm hờn tột độ, xem thường kẻ độc ác.. * Hành động: Túm cổ, ấn dúi ra cửa, túm tóc lẳng người nhà lí trưởng ngã nhào. -> Tức nước vỡ bờ..

(19) ? Theo em, do đâu mà chị lại có sức mạnh phi thường đến theá? HS: Trả lời ? Em coù nhaän xeùt gì veà nhaân vaät naøy? HS: Trình baøy Bình – liên hệ: Chị Dậu là hình ảnh của người PNVN không chịu khuất phục,có một sức sống mạnh mẽ,một tinh thần phản khaùng tieàm taøng… ? Cảm nhận của em về vẻ đẹp û của người PN NDVN? Bình – chốt: Phẩm chất tốt đẹp của người PNVN được NTT khắc hoạ sinh động qua ngòi bút hiện thực. ? Qua sự phản kháng ấy, ta nhận ra quy luật tất yếu nào của XH? GV chốt ý- mở rộng : Con đường sống của quần chúng bị áp bức chỉ là con đường đấu tranh -> Cuộc cách mạng tháng tám thành công của nước ta… Hoạt động 3: HD tìm hiểu NT. Yêu cầu HS thảo luận để tìm ra nghệ thuật nổi bật của văn baûn. HS: Trao đổi, trình bày Hoạt động 3 : (5 phút) HD tổng kết Cho HS đọc mục ghi nhớ GV:Qua văn bản “ Tức nước vỡ bờ”, NTT đã thể hiện được tư tưởng gì?. -> sức mạnh của tình yêu thương chồng con , sự căm thù cao độ XH nửa TDPK. -> Vẻ đẹp tâm hồn , sức sống tiềm tàng maïnh meõ. => Quy luật: có áp bức có đấu tranh. 3 Ngheä thuaät - Khắc hoạ nhân vật qua lời nói, hành động, cử chỉ. - Ngòi bút miêu tả linh hoạt, sống động. - Ngôn ngữ miêu tả, ngôn ngữ đối thoại cuûa nhaân vaät raát ñaëc saéc. 5) Ý nghĩa văn bản : Với cảm quan nhạy bén, nhà văn Ngoâ Taát Toá đã phản ảnh hiện thực về sức phản kháng mãnh liệt chống lại áp bức của những người nông dân hiền lành, chất phác. IV. Tổng kết (ghi nhớ). Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Tóm tắt đoạn trích khoảng 10 dòng theo ngôi kể của nhân vật chị Dậu. - Đọc diễn cảm đoạn trích ( chú ý giọng điệu của các nhân vật , nhất là sự thay đổi trong ngôn ngữ đối thoại của nhân vật chị Dậu. - Söu taàm thô Tố Hữu , ca dao veà thueá thaân. - Soạn bài : Xây dựng đoạn vănê trong văn bản Xem và trả lời câu hỏi SGK/ 34.

(20) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tuần 3 Tieát 9 :TLV:. XÂY DỰNG ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT 1) Kiến thức : Khái niệm về đoạn văn , từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong đoạn văn. 2) Kĩ năng : - Nhận biết được từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong đoạn văn đã cho. - Hình thành chủ đề , viết các từ ngữ và câu chủ đề, viết các câu liền mạch theo chủ đề và quan hệ nhất định. - Trình bày một đoạn văn theo kiểu quy nạp, diễn dịch, song hành, tổng hợp. 3) Thái độ : - Ra quyết định : lựa chọn cách trình bày đoạn văn diễn dịch , quy nạp , song hành phù hợp với mục đích giao tiếp. - Giao tiếp : phản hồi , lắng nghe tích cực, , trình bày suy nghĩ/ ý tưởng về đoạn văn, từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu , cách trình bày nội dung một đoạn văn. - Trình bày một đoạn văn theo kiểu qui nạp,diễn dịch,song song,tổng hợp. B. PHƯƠNG PHÁP: Phân tích,đàm thoại, gợi mở, hoạt động nhóm,thực hành C. TIẾN TRÌNH GIỜ HỌC: I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ . Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Neâu caùch saép xeáp, trình baøy phaàn thaân baøi cuûa moät vaên baûn? III/ Bài mới: * GV: giới thiệu vào bài. (1 phút) ? Từ dùng để làm gì? -> tạo câu. ? Muốn dựng đoạn văn phải làm gì? -> Liên kết các câu. ? Muốn tạo lập một văn bản hoàn chỉnh, chặt chẽ phải có điều kiện gì? -> từng đoạn văn cụ thể. Vậy, đoạn văn là gì? Nhiệm vụ của từng đoạn trong văn bản có gì khác nhau? Có những cách xây dựng như theá naøo? Baøi hoïc hoâm nay seõ tìm hieåu. * Noäi dung baøi hoïc: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG I. Đoạn văn là gì?. - Gv yêu cầu HS đọc văn bản “ Ngô Tất Tố và tác phẩm Tắt đèn”.( sgk) ? Xaùc ñònh vaên baûn treân coù maáy yù? HS: Vaên baûn coù 2 yù. ? Mối ý được triển khai làm mấy đoạn? HS: Mỗi ý xây dựng bằng 1 đoạn. ? Xét về mặt hình thức, nội dung dấu hiệu nào để ta xác định - Là phần văn bản biểu đạt từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng kết thúc bằng được đoạn văn? dấu chấm xuống dòng và biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh..

(21) ? Đoạn văn thường có mấy câu tạo thành? Quan hệ giữa các - Do nhiều câu tạo thành. -> Là đơn vị trực tiếp tạo nên văn caâu? baûn. GV nhấn mạnh: Có nhiều đoạn văn chỉ có một câu tạo thành ( TH ñaëc bieät) * GV chốt ý:Đoạn văn là đơn vị trên câu, có vai trò quan troïng trong vieäc taïo laäp vaên baûn. Hoạt động 2: (10 phút) Tìm hiểu từ ngữ và câu chủ đề II. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề trong đoạn văn - GV yêu cầu hs đọc và chú ý lại 2 đoạn văn( Sgk) 1/ Từ ngữ chủ đề. ? Xác định các từ ngữ có tính chất duy trì đối tượng trong đoạn vaên? HS:- Nhaø vaên, oâng, NTT.. - Tắt đèn, tác phẩm… TH: - Xét về ý nghĩa, nhũng từ ngữ duy trì đối tượng trong mỗi đoạn thuộc từ gì? HS: Từ đồng nghĩa. - Xét về từ loại? HS: Danh từ - Coù theå xeáp chuùng vaøo TTV naøo? HS: trường người, trường văn học. GV chốt ý: Các câu trong đoạn văn đều nói về đối tượng này. Những từ ngữ -> duy trì đối tượng nói đến trong câu -> - Là từ được dùng làm đề mục hoặc từ ngữ chủ đề. lặp lại nhiều lần nhằm duy trì đối ? Từ ngữ chủ đề là gì? Nó thường xuất hiện ở đâu? tượng được biểu đạt. 2/ Câu chủ đề. GV yêu cầu HS chú ý đoạn 2. ? Xác định ý bao trùm, khái quát của đoạn văn? HS: Ý: hiện thực xã hội VN và phẩm chất người PNVN trong tác phẩm “ Tắt đèn”. ? Câu nào chứa ý khái quát ấy? Nó có cấu tạo thành phần chính nhö theá naøo? HS: Câu: Tắt đèn là tác phẩm tiêu biểu nhất của Ngô Tất Tố. - Noäi dung khaùi quaùt GV chốt: CCĐ là câu chứa ý khái quát toàn đoạn. - Lời lẽ ngắn gọn, thường đủ 2 thành ? Nhận xét về nội dung, hình thức, vị trí của câu chủ đề? phaàn chính - Đứng đầu hoặc cuối đoạn văn. *Hoạt động 3(5 phút) Cách trình bày nội dung trong đoạn 3/ Cách trình bày nội dung trong đoạn văn. vaên. GV trình bày 3 đoạn văn vào bảng phụ. ? Hãy xác định ý chính của mỗi đoạn văn? HS: Trình baøy ? Xác định đoạn nào có câu chủ đề, đoạn nào không có câu chủ đề?.

(22) HS: Trả lời ? Tìm hiểu cách trình bày ý chủ đề trong từng đoạn? HS: Ñ1: Trình baøy theo caùch song haønh. Ñ2: Trình baøy theo caùch dieãn dòch Ñ3: Trình baøy theo caùch quy naïp ? Khái quát về cách trình bày nội dung trong đoạn văn? GV yêu cầu HS thử vẽ sơ đồ minh hoạ. Sơ đồ trình bày theo cách diễn dịch: 1 1 2. 3. Sơ đồ trình bày theo cách quy nạp: 1 2. - Coù theå trình baøy theo 3 caùch: song haønh, dieãn dòch, quy naïp.. 4. 3. 4 Sơ đồ trình bày theo cách song hành: 1 2 3. 4. BT3 Lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Thời Bắc thuộc, với lòng yêu nước nồng nàn, nhiều cuộc khởi nghĩa đã nổi lên và giành thắng lợi gắn liền với các tên tuổi như Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi … Thời Pháp thuộc, dân tộc ta lại tiếp tục phát huy truyền thống đó làm nên CM/8 thành công năm 1945 và chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954. Những cuộc khaùng chieán vaãn lieân tieáp noå ra laøm neân đại thaéng muøa xuaân lịch sử ngày 30/04/1975.. III. Baøi taâp BT1. 2 ý -> 2 đoạn. BT2 a. Dieãn dòch b. Song haønh c. Song haønh BT3 Viết đoạn văn.. Hoạt động 4 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Tìm hiểu mối quan hệ giữa các câu trong một đoạn văn cho trước, sau đĩ chỉ ra cách trình bày ý trong đoạn vaên. - Laøm tieáp BT 4 - SGK/ 37 - Soan bài : Lão Hac Xem, tra lơi cáccâu hoi SGK/48.

(23) Ngày soạn: Ngày dạy:.. Tieát 10 - 11 Vaên baûn:. LAÕO HAÏC. ( Nam Cao). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Biết Đọc – hiểu 1 đoạn trích trong tác phẩm hiện thực tiêu biểu của nhà văn Nam Cao. - Hiểu được tình cảnh khốn cùng, nhân cách cao quý, tâm hồn đáng trân trọng của người nông dân qua hình tượng nhân vật Lão Hạc; long nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam Cao trước số phận đáng thương của người nông dân cùng khổ. - Thấy được nghệ thuật viết truyện bậc thầy của nhà văn Nam Cao qua truyện ngắn Lão Hạc. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ -Kiến thức: - Giúp HS thấy được nhân vật,sự kiện,cốt truyện trong tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực. - Tài năng nghệ thuật kể chuyện của Nam Cao : kết hợp tự sự + miêu tả + biểu cảm, khắc hoạ nhân vật bằng ngoại hình và tâm hồn sinh động. II/ Kĩ năng: Rèn kĩ năng tìm hiểu, phân tích nhân vật qua ngôn ngữ đối thoại, độc thoại,hình dáng, cử chỉ… kĩ năng đọc diễn cảm, thay đổi giọng điệu để thể hiện tâm trạng các nhân vật khác nhau trong truyện.Tích hợp: Ngôi kể III/ Thái độ: GDHS lòng nhân ái,giữ gìn nhân cách trong mọi hoàn cảnh” đói cho sạch, rách cho thơm.” B/ CHUAÅN BÒ - GV : giáo án – ảnh chân dung tác giả Nam Cao,một số tư liệu có liện quan tới tác phẩm. - HS : Học bài - Chuẩn bị bài theo những câu hỏi phần đọc hiểu. C/ PHÖÔNG PHAÙP: Đàm thoại, vấn đáp, phân tích, bình giảng, gợi mở, nêu vấn đề D/ TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: I/.Ổn định tổ chức: (1phút) Kiểm tra sĩ số: II/. Kieåm tra baøi cuõ: (5phuùt) Câu 1. Hình ảnh tên Cai lệ được nhà văn NTT khắc hoạ qua những chi tiết nào? Những chi tiết ấy lột tả được bản chất gì của hắn? (10đ) Câu 2.Phân tích diễn biến trong hành động ứng xử của chị Dậu với tên cai lệ và người nhà lí trưởng? (10đ) ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM Câu 1 :Học sinh được các chi tiết khắc hoạ qua hành động, lời nói ( 10 đ) Câu 2 :- Ban đầu chị nhũn nhặn, tha thiết văn xin - Sau đó, bằng lời nói, chị cứng cỏi, thách thức bọn cai lệ. - Cuối cùng, chị ra tay hành động, chống cự quyết liệt với bọn cai lệ. (10đ) III/ Bài mới: * GV: giới thiệu vào bài: (1phút) - Có những người nuôi chó quý như người, như con. Nhưng quý cho đến mức như Lão Hạc thì thật là hiếm. Và Lão Hạc quý đến thế tại sao Lão Hạc vẫn bán chó để rồi tự vằn vặt và hành hạ mình. Cuối cùng tự tìm đến cái chết dữ dội, thê thảm. Qua đó, ta thấy Nam Cao muốn gửi gấm điều gì qua truyện này? -Giới thiệu chân dung nhà văn Nam Cao -> giới thiệu tác phẩm Lão Hạc. * Noäi dung baøi hoïc:.

(24) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ Hoạt động 1 : (10phút) HDTH giới thiệu chung -GV: Cho HS đọc phần chú thích. ? Qua phần chú thích em hãy sơ lược vài nét về tác giả? HS: Trả lời GV nhấn mạnh – mở rộng - Đề tài : Viết về người nông dân trước CMT8 , người trí thức sống mòn mỏi, bế tắc. - Phong cách : Tấm lòng nhân ái, thông cảm sâu sắc với số phận những người nông dân cùng khổ. - Sự nghiệp : Là cây bút nổi tiếng trước CMT8 ? Em hieåu gì veà taùc phaåm Laõo Haïc vaø moät soá taùc phaåm khaùc cuûa Nam Cao? Nhaán maïnh : Caùc taùc phaåm noåi tieáng cuûa Nam Cao : Chí Phèo, Sống mòn, Trăng sáng … tác phẩm Lão Hạc được Nam Cao lấy từ chân dung những người lao động trong làng để xây dựng. - GV - HD cách đọc : Chú ý diễn tả sắc thái, giọng điệu nhân vật sao cho phù hợp : OÂng giaùo : Suy tö, caûm thoâng. Lão Hạc : Đau đớn, giải bày… -GV : Đọc mẫu -> Gọi HS đọc nối tiếp. Kiểm tra từ khó của HS ? Em hãy tóm lược nội dung đoạn trích? * Lão Hạc là một người nông dân nghèo như có lòng tự troïng vaø giaøu tình caûm. Laõo coù con trai duy nhaát ñi laøm đồn điền cao su bỏ lại lão một mình với con chó Vàng làm bạn. Vì muốn giữa lại nguy6n vẹn mãnh vườn cho con trai lão, nên lão gạt nước mắt bán đi cậu vàng, gom góp số tiền ít ỏi dành dụm được gửi ông Giáo, và xin Binh Tư ít bả chó để tự kết liễu đời mình. Cái chết của lão chỉ có Binh Tö vaø OÂng Giaùo hieåu.. NOÄI DUNG I/Tìm hiểu chung: 1. Taùc giaû - Nam Cao ( 1915 – 1951) - Tên thật: Trần Hữu Trí. - Queâ: Haø Nam - Là nhà văn hiện thực xuất sắc - Chuyên viết về đề tài nông dân , tri thức nghèo. - Được giải thưởng HCM về VHNT ( 1996) 2. Taùc phaåm . “ Laõo Haïc” (1943) laø truyeän ngaén xuaát sắc viết về người nông dân. - GV : Nhaän xeùt, boå sung, cho ñieåm. ? Văn bản được sử dụng những phương thức biểu đạt naøo? ? Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng của ngoâi keå naøy? => Câu chuyện mang đậm tính biểu cảm chất triết lí sâu. 4/ Phương thức biểu đạt. Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm. 5 Ngôi kể: ngôi thứ nhất. 3/ Tóm tắt đoạn trích. Hoạt động 2 : HD tìm hiểu chi tiết văn bản. - Phương pháp: Vấn đáp,gợi mở,giảng- bình,… - Thời gian : 60 phút.. ? Xác định nhân vật trung tâm? Đoạn trích mở đầu kể ñieàu gì veà Laõo Haïc?. III. Tìm hieåu vaên baûn 1 / Nhaân vaät Laõo Haïc. a. Taâm traïng cuûa Laõo Haïc sau khi.

(25) ? Vì sao Laõo Haïc raát yeâu quyù “caäu Vaøng”? - HS : Là người bạn thân thiết,là kỉ vật của đứa con trai để lạ-> rất yêu quý. ? Taïi sao laõo raát yeâu quyù “caäu Vaøng” maø vaãn phaûi baùn caäu? - HS : Sau traän oám cuoäc soáng Laõo Haïc khoù khaên, không còn gì ăn nữa. ? Kể lại sự việc đó với ông giáo, Lão Hạc có bộ dạng nhö theá naøo? HS: Trình baøy ? Để lột tả được tâm trạng của Lão Hạc, tác giả đã sử dụng những kiểu từ gì ? HS: Trả lời ? Sử dụng từ láy gợi hình, gợi thanh tác giả đã làm rõ, khắc hoạ được phương diện nào của nhân vật lão Hạc? HS: Trao đổi, trình bày ? Từ ngoại hình, em cảm nhận được gì về tâm trạng lão Hạc Lúc bấy giờ? ? Sự ân hận, day dứt của lão Hạc còn được thể hiện qua lời lẽ nào của Lão? - HS : “Thì ra … lừa nó” ? Em hieåu gì veà laõo Haïc khi laõo noùi “Kieáp con choù…”? Gợi ý : Cách ví von, so sánh kiếp người với kiếp chó cho thấy tâm trạng gì của Lão Hạc trước thực tại. - HS : Sự bất lực sâu sắc trước thực tại. ? Qua vieäc laõo Haïc baùn caäu Vaøng em thaáy laõo Haïc laø người như thế nào? HS: Trả lời Bình : Không chỉ tình nghĩa, thuỷ chung mà ở lão Hạc còn toát lên lòng thương con của người cha nghèo khổ… Caùch noùi chuyeän suy ngaãm cuûa laõo Haïc laø caùi taøi tình trong nghệ thuật kể chuyện của Nam Cao. Vừa chuyển mạch bán chó -> chuyện lão Hạc nhờ cậy ông giáo…  Chuyeån yù: TIẾT 2 ? Trước khi chết Lão Hạc đã chuẩn bị những gì? HS: Trình baøy Gợi ý : Lão nhờ cậy ông giáo việc gì? Vì sao lão phải laøm nhö vaäy? HS: Trả lời ? Từ việc làm trên của lão Hạc, ta cảm nhận được điều gì ở tấm lòng, tâm hồn của Lão Hạc? Bình chốt: Lão Hạc là một ngưỡi biết suy nghĩ và tỉnh táo nhận ra tình cảnh của mình lúc này.Lão lo ko giữ trọn được mảnh vườn cho con trai,lại ko muốn gay phiền. baùn caäu Vaøng.. - Cố vui, cười như mếu, mắt ầng ậng nước, mât co rúm lại, ép nước mắt chảy ra, mếu maùo, hu hu khoùc. -> Từ láy gợi hình, gợi thanh.. -> miêu tả ngoại hình để thể hiện nội tâm.. => Vô cùng đau đớn, xót xa, ân hận, day dứt.. => Soáng tình nghóa, thuyû chung, trung thực.. b. Caùi cheát cuûa Laõo Haïc * Trước khi chết: - Lão gửi ông Giáo ba sào vườn, tiền làm ma. - Giữ vườn cho con, không muốn gây phieàn haø cho haøng xoùm. -> Cẩn thận, chu đáo, thương con sâu sắc, giàu lòng tự trọng..

(26) hà cho làng xóm láng riềng-> lòng tự trọng đáng kính cuûa Laõo. Chuyeån yù. ? Nam Cao moâ taû caùi cheát cuûa laõo Haïc nhö theá naøo? ? Đó là cái chết như thế nào đối với Binh Tư, ông Giáo và tất cả mọi người? HS: Trình baøy GV giảng: Cái chết của LH đã phải làm cho ông giáo giật mình mà suy ngẫm về cuộc đời…Cuộc đời ko có gì là đáng buồn bởi còn có con người đáng quí như lão Hạc.Nhưng cuộc đời lại đáng buồn theo nghĩa:con người có nhân cách cao đẹp như lão Hạc mà ko được sống. ? Theo em taïi sao laõo Haïc laïi choïn cho mình caùi cheát dữ dội, đau đớn như vậy? ? Sâu xa hơn là cái chết của lão Hạc xuất phát từ những nguyên nhân nào? Bình: Đến đây ta đã hiểu được lão Hạc đã chuẩn bị âm thaàm cho caùi cheát cuûa mình. ? Laõo Haïc cheát vì aên baõ choù coù yù nghóa gì? HS: tự trừng phạt mình… và giải toả nỗi day dứt. ? Qua đó sức tố cáo được thể hiện ở đây là gì? ? YÙ nghóa caùi cheát cuûa Laõo Haïc? HS: tố cáo XH tăm tối đã đẩy con người đến bước đường cùng. Đồng thời ca ngợi phẩm chất của người noâng daân. LH: Binh Tư, Binh Chức, Chí Phèo… -> thân phận người noâng daân trong XH cuõ. Chuyển ý: Ngoài nhân vật lão Hạc ra… ? Thái độ, cách cư xử của ông giáo đối với Lão Hạc được bộc lộ như thế nào trong tác phẩm? HS: Trình baøy vaén taét theo tieán trình phaùt trieån cuûa truyeän. ? Oâng là người như thế nào? ? Oâng giáo là người luôn bộc lộ quan niệm, cái nhìn về cuộc đời về con người, tìm những câu văn thể hiện điều aáy? HS: câu văn: “ chao ôi…buồn”, “ không…cuộc đời…” ? Em hieåu caâu treân nhö theá naøo? ? Em coù nhaän xeùt gì veà nhaân vaät oâng giaùo? HS: Suy nghĩ, trả lời. Bình: Thấy được thái độ của Nam Cao đối với người noâng daân. Thaûo luaän: -Em coù nhaän xeùt veà caùch keå chuyeän cuûa taùc giaû? - Việc xây dựng nhân vật của tác giả có gì đặc sắc?. * Khi cheát: - Laõo tru treùo, maét long soøng soïc, boït meùp suøi ra, choác…caùi. -> cái chết vật vã ,đau đớn, dữ dội.. * Nguyeân nhaân: - Giải thoát khỏi cảnh túng quẫn, đói ngheøo. - Bảo toàn vốn liếng -> dành tương lai cho con. - Không để cái đói đẩy mình vào con đường tha hoa,ù biến chất -> giữ trọn vẹn lòng tự trọng. - Giải toả nỗi day dứt “ vì trót lừa một con choù”. => Tố cáo xã hội thối nát, đề cao phẩm chất con người. 2.Nhaân vaät oâng Giaùo. - Là tri thức nghèo nhưng nhân hậu, có tự troïng, thoâng caûm, thöông xoùt, kính troïng Laõo Haïc. - Suy nghĩ về cuộc đời, con người -> saâu saéc => nhaân aùi. IV. Toång keát: Ghi nhớ sgkT48 Nội dung : Cảm thông số phận người nông dân trong xã hội cũ, trân trọng vẻ đẹp tiềm tàng : nhân hậu, tự trọng và thương con sâu sắc. Nghệ thuật : - Kể theo ngôi thứ nhất, dẫn dắt truyện tự nhiên linh hoạt..

(27) HS: Trao đổi, trình bày GV: Cho HS đọc mục ghi nhớ sgk GV: chốt lại những ý chính. *Hoạt động 3 : (10 phút) HD tìm hiểu tổng kết. - Kết hợp kể + miêu tả+ biểu cảm + triết lí saâu saéc. Ý nghĩa : Phẩm giá người nông dân không bị hoen ố dù hải sống cảng khốn cùng.. IV/ Cuûng coá: (2 phuùt) Heä thoáng laïi noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa vaên baûn. V/ Hướng dẫn về nhà: ( 1 phút )- Học bài - Chuaån bò: - Hoïc baøi cuõ: Boá cuïc cuûa vaên baûn. - Chuẩn bị: Xây dựng đoạn văn trong văn bản. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Ngày soạn: Ngaøy daïy:.

(28) Tieát 12 – TLV:. LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Biết cách sử dụng các phương tiện để lien kết các đoạn văn , làm cho chúng liền ý , liền mạch. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : Giúp HS: - Hiểu được tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản - Sự liên kết giữa các đoạn,các phương tiện liên kết đoạn II/ kĩ năng: Nhận biết, sử dụng các phương tiện ,các câu các từ có chức năng ,tác dụng liên kết các đoạn trong một văn bản. III/ Thái độ: GDHS thái độ học tập nghiêm túc. B. CHUAÅN BÒ GV: giáo án,N/cứu tài liệu HS: Học bài và chuẩn bị bài như đã dặn. C. PHÖÔNG PHAÙP: Đàm thoại, phân tích, vấn đáp, thảo luận nhóm… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) (10ñ) Câu 1. Thế nào là đoạn văn? Từ ngữ chủ đề? Câu chủ đề? (6đ) Câu 2. Có thể trình bày đoạn văn bằng mấy cách? (2đ) ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM Câu 1.Trình bày đúng, to, rõ các khái niệm( 6 đ)-Mỗi khái niệm đúng (2đ) Câu 2.Đoạn văn có thể trình bày bằng 3 cách (1,5đ) - Làm bài tập đày đủ và có sự chuẩn bị bài (2,5đ) III/ Bài mới: * GV: giới thiệu vào bài: (1 phút) Xây dựng đoạn văn đã khó, nhưng để các đoạn văn ấy thực hiện tốt công việc thể hiện chủ đề, mạch lạc và logích phải cần đến sự liên kết. Vậy liên kết trong văn bản là gì? Người ta thường dùng các cách liên kết nào trong văn bản? Bài học hôm nay sẽ làm rõ điều đó. * Noäi dung baøi hoïc: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. *Hoạt động 1: HD tìm hiểu tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản - Phương pháp: Vấn đáp,phân tích,gợi mở,học theo góc. - Thời gian: 25phút. I/ Taùc duïng cuûa vieäc lieân keát caùc - Gv yêu cầu HS đọc bài tập 1 và trả lời câu hỏi đoạn văn trong văn bản ? Nội dung của hai đoạn văn trên là gì? HS: - Đ1: Tả cảnh sân trường ML ngày tựu trường. - Đ2: Cảm giác lần ghé lại thăm trường trước đây. ? Hai đoạn văn có mối liên hệ gì hay không? Vì sao? HS nhận xét: Hai đoạn văn đều nói về 1 ngôi trường nhưng.

(29) giữa hai sự việc không có sự gắn bó, quan hệ với nhau * Cho HS đọc BT2 (sgk.) – thảo luận câu hỏi và trình bày ý kieán. ? Cụm từ “ trước đó mấy hôm” bổ sung ý nghĩa gì cho đoạn văn thứ hai? HS: Bổ sung cụ thể về thời gian. ? Theo em, với cụm từ trên hai đoạn có mối liên hệ với nhau nhö theá naøo? HS: Tạo sự liên tưởng cho người đọc với đoạn văn trước -> hai đoạn văn có sự gắn kết chặt chẽ, liền mạch, liền ý. GV chốt ý: Cụm từ “ trước đó mấy hôm” -> là phương tiện liên kết đoạn văn. ? Hãy cho biết tác dụng của liên kết các đoạn văn trong văn baûn? LH- nhấn mạnh : Liên kết các đoạn văn để huớng tới một chủ đề duy nhất -> tính chỉnh thể cho văn bản. Hoạt động 2: Tìm hiểu cách liên kết các đoạn văn trong văn baûn. * GV chia lớp thành 4 nhóm,ø tiến hành thảo luận và trình bày ý kieán: - Nhoùm 1: caâu a. - Nhoùm 2: caâu b - Nhoùm 3: caâu c. - Nhoùm 4: caâu d. * Tieán haønh thaûo luaän vaø trình baøy yù kieán: Nhoùm 1: - Hai khaâu: Tìm hieåu vaø caûm thuï. - Từ liên kết: bắt đầu, sau. - Các từ liên kết khác có tác dụng liệt kê.:trước hết, đầu tiên, sau đó, cuối cùng, sau nữa, một mặt, mặt khác, ngoài ra, thêm vào đó… Nhoùm 2: - Quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn là quan hệ đối lập của nhân vật “ tôi” giữa hai lần đến trường. - Từ ngữ liên kết: trước đó, nhưng. - Các từ ngữ liên kết khác có ý nghĩa đối lập: nhưng, trái lại, tuy vậy, ngược lại, song… Nhoùm 3: - Từ đó là chỉ từ. - Trước đó -> trước lúc nhân vật tôi theo mẹ đến trường-> liên kết giữa hai đoạn văn. - Chỉ từ, đại từ dùng làm phương tiện liên kết đoạn:đó, này, đấy, vậy, thế… Nhoùm 4: - Hai đoạn văn nêu lên kinh nghiệm viết của Bác: đ1:nêu các hành động cụ thể: đ2: có ý nghĩa tổng kết, khái quaùt.. - Sử dụng các phương tiện liên kết giúp đoạn văn liền mạch, liền ý, thể hieän quan heä yù nghóa cuûa chuùng. II Cách liên kết các đoạn văn trong vaên baûn..

(30) -. Từ ngữ liên kết: bây giờ, nói tóm lại. Những từ ngữ khác liên kết giữa đoạn văn có ý nghĩa cụ thể với đoạn văn có ý nghĩa khái quát, tổng kết: nói tóm laïi, toùm laïi, nhìn chung, cuoái cuøng… 1/ Dùng từ ngữ : ? Vậy để liên kết cacù đoạn văn trong văn bản với nhau thì cần Quan hệ từ, đại từ, chỉ từ, các cụm từ thể hiện liệt kê, so sánh, đối lập, phải sử dụng những phương tiện liên kết nào? HS: Trao đổi, trình bày toång keát, khaùi quaùt. * GV yêu cầu HS đọc và chú ý đoạn văn ( sgk) ? Tìm câu liên kết giữa hai đoạn văn? Tại sao câu đó lại có tác 2/ Duøng caâu noái. duïng lieân keát? HS: Câu liên kết “ ái dà…cơ đấy!”  câu trước là lời người mẹ nói đến chuyện đi học, câu sau nhaéc laïi chuyeän ñi hoïc. ? Ngoài cách dùng từ để liên kết thì còn sử dụng phương tiện liên kết nào nữa? HS: Trả lời. Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập - Phöông phaùp : Thaûo luaän - Thời gian: 10 phút. BT 1- Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu BT - Thảo luận, trao đổi và trả lời ý kiến. BT2 - Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu BT - Thực hiện bài tập tại chỗ. III. Baøi taâp BT1. Tìm những từ ngữ có tác dụng lieân keát: a. Noùi nhö vaäy: thay theá. b. Thế nào: đối lập c. Cũng: nối đ1 với đ2; tuy nhiên:nối đ3 với đ2. BT2 a. từ đó b. noùi toùm laïi c. tuy nhieân thật khó trả lời. IV/ Củng cố: (2 phút) HS đọc lại ghi nhớ bài học. 1. Liên kết các đoạn văn trong văn bản có tác dụng gì? 2. Có mấy cách liên kết các đoạn văn trong văn bản? Đó là những cách nào? V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Học bài - Làm bài tập 3/sgk - Hoïc baøi cuõ:. Laõo Haïc. - Chuẩn bị bài: . Tức nước vỡ bờ. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

(31) Ngày soạn:. Ngày dạy:... Tuần 4: Tiết 13-->16 ) & ..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Ngày soạn: Ngaøy daïy: Tieát 14 - Tieáng Vieät:. TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG THANH.

(32) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Hiểu được yhế nào là từ tượng hình , từ tượng thanh. -Có ý thức sử dụng từ tượng hình , từ tượng thanh để tăng thêm tình hình tượng , tính biểu cảm trong giao tiếp đọc –hiểu và tạo lập văn bản. -Hiểu được yhế nào là từ tượng hình , từ tượng thanh. -Có ý thức sử dụng từ tượng hình , từ tượng thanh để tăng them tình hình tượng , tính biểu cảm trong giao tiếp đọc –hiểu và tạo lập văn bản. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức:- Giúp HS hiểu được thế nào là từ tượng hình, từ tượmg thanh. - Hiểu được công dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh. II/ Kĩ năng: - Rèn kĩ năng nhận biết và sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh. -Tích hợp:Văn bản: Lão Hạc. - TH kĩ năng sống ( KN suy nghĩ sáng tạo và KN ra quyết định)Động não, thực hành. III/ Thái độ:.- Có ý thức sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh để tăng thêm tính hình tượng, tính biểu caûm trong giao tieáp. B. CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn, baûng phuï HS: chuaån bò baøi, baûng con. C. PHƯƠNG PHÁP: Quy nạp,vấn đáp,đàm thoại, gợi mở, hoạt động nhóm D. TIEÁN TRÌNH DẠY HOÏC: I/ Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số : II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) Câu hỏi:Thế nào là trường từ vựng? Làm BT 5 sgk và nhận xét về trường từ vựng trong bài tập này. .BIEÅU ÑIEÅM. -HS trả lời đúng khái niệm, làm đúng bài tập, nhận xét đúng: (10 đ) III/ Bài mới: GV :Giụựi thieọu vaứo baứi: (1 phuựt) Từ tợng hình, từ tợng thanh là những thuật ngữ đã đợc dùng quen trong ViÖt ng÷ häc. Tîng ë ®©y lµ mét yÕu tè H¸n ViÖt cã nghÜa lµ "m« pháng". VËy, tõ tîng h×nh lµ g×? Tõ tîng thanh lµ g×? TÝnh h×nh tîng vµ s¾c th¸i biÓu c¶m cña tõ tîng h×nh vµ tõ tîng thanh nh thÕ nµo? Bµi häc h«m nay sẽ giúp các em hiểu đợc điều đó..

(33) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu khái niệm từ tượng hình, từ tượng thanh. - Phương pháp: vấn đáp,gợi mở,qui nạp. - Thời gian: 20 phút. -GV yêu cầu HS đọc đoạn văn sgk. TH: Đoạn trích có mấy đoạn? Dựa vào dấu hiệu nào mà em bieát? HS: Trả lời. ? Đoạn văn được trích từ văn bản nào? Nội dung của đoạn trích? HS:-Trích từ văn bản “ Lão Hạc”. - Taâm traïng cuûa Laõo Haïc khi keå cho oâng giaùo nghe veà chuyeän baùn caäu vaøng -> ñau đớn, ân hận, xót xa.. - Thái độ của cậu vàng khi bị LH bán. - Hình ảnh LH khi tự tử bằng bã chó.. I/ Thế nào là từ tượng hình, từ tượng thanh?.

(34) IV/ Củng cố: (2 phút) 1.Thế nào là từ tượng hình? Từ tượng thanh? 2.Sử dụng từ tượng hình,từ tượng thanh có tác dụng gì? V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Veà nhaø hoïc baøi-Laøm baøi taäp 4,5(sgk) - Ơân lại cách viết văn tự sự.. - Chuẩn bị giấy để làm bài viết TLV số1. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 15 – 16: TLV:. VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1 ( Ở LỚP). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: - Ơn lại kiểu bài tự sự đã học ở các lớp, có kết hợp với các yếu tố miêu tả, biểu cảm. - Luyện kĩ năng xây dựng đoạn văn,liên kết đoạn văn trong văn bản . B/ CHUAÅN BÒ GV: giáo án , đề, đáp án, biểu điểm. HS: chuaån bò giaáy laøm baøi. C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ Kiểm tra bài cũ: (1 phút) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. III/ Bài mới: GV chép đề lên bảng: Đề1: Em hãy kể lại những kỉ niệm trong ngày đầu tiên đi học của mình.(8A3) §Ò 2: Ngêi Êy (b¹n, thÇy, ngêi th©n....) sèng m·i trong lßng t«i.(8A1-2) ĐÁP ÁN+ BIỂU ĐIỂM. 1. Yeâu caàu chung. - Văn gọn gàng, trong sáng, diễn đạt mạch lạc, trôi chảy, dùng từ, dựng đoạn hợp lí. - Đảm bảo được yêu cầu của văn tự sự (kết hợp với miêu tả và biểu cảm). - Làm nổi bật được chủ đề và có bố cục chặt chẽ. - Học sinh xác định được ngôi kể: ngôi thứ nhất. 2/ Yeâu caàu cuï theå: * Noäi dung: 1/- Đề1: a/ Mở bài:(1đ) Nêu cảm nhận: Trong đời HS ngày đi học đầu tiên bao giờ cũng để lại dấu ấn sâu đậm nhất. b/ Thân bài:( 6đ) * Diễn biến của buổi khai trường đầu tiên:.

(35) - Đêm trước ngày khai trường. - Trên đường đến trường - Lúc dự lễ khai trường. c/ Keát baøi:(1ñ) Neâu caûm xuùc cuûa em: - Thấy mình đã lớn. - Tự nhủ phải chăm ngoan,học giỏi để cha mẹ vui lòng. * Hình thức: ( 2đ) - Bố cục 3 phần có sử dung liên kết. - Trình baøy saïch. - Chữ viết đẹp,rõ ràng. - Văn phong diễn đạt. 2. Đề 2. Phải xác định rõ ngời ấy là ai trớc khi viết để định hớng tình cảm Më bµi: :(1ñ) Giíi thiÖu ngêi Êy (nh©n vËt chÝnh) - ng«i kÓ VÞ trÝ ngêi Êy víi em - Sù viÖc chÝnh Th©n bµi: :(6ñ) ý1: KÓ vÒ ngêi Êy - Ngo¹i h×nh, kh¸i qu¸t  chi tiÕt - Tính tình (nội tâm, tính cách) có liên quan đến chi tiết ngoại hình  t×nh c¶m cña em. ý2: Sù viÖc? - Ngêi Êy sèng m·i trong em. Kết bài. :(1ñ) Mét vµi kØ niÖm s©u s¾c gi÷a ngêi Êy vµ em.. IV/ Củng cố: (1 phút) Thu bài, kiểm tra số bài, nhận xét giờ kiểm tra. V/ Dặn dò: (1 phút) - Học bài : Từ tượng hình,từ tượng thanh -Chuẩn bị: TRỢ TỪ, THÁN TỪ RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(36) Ngày dạy:. Ngµy d¹y:. Tuần 5: (Tiết 17 20 ) &. TIẾT 17: TIẾNG VIỆT : TRỢ. TỪ, THÁN TỪ. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu được thế nào là trợ từ, thán từ, các loại thán từ. - Nhận biết và hiểu tác dụng của trợ từ, than từ trong văn bản. - Biết cách dùng trợ từ, thán từ trong các trường hợp giao tiếp cụ thể . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : Giúp học sinh:. - Hiểu rõ thế nào là trợ từ, thán từ,các loại thán từ. - Đặc điểm và cách sử dụng trợ từ .thán từ.. II/ Kĩ năng : Biết cách sử dụng trợ từ, thán từ phù hợp trong nói và viết .. - Reøn kó naêng laøm baøi taäp. - TH: tính từ, lượng từ, câu đặc biệt, Tôi đi học. - TH kĩ năng sống ( KN giao tiếp và KN ra quyết định):Động não, thực hành. III/ Thái độ :- GD HS sự lễ phép trong giao tiếp. B/ CHUAÅN BÒ GV:N/ cứu chuẩn kiến thức kĩ năng, giáo án, bảng phụ. HS: Hoïc baøi, chuaån bò baøi, baûng con. C/ PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT : Vấn đáp,qui nạp,nêu vấn đề,… D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ Kieåm tra baøi cuõ(5 phuùt) ? Dựa vào văn cảnh xác định từ ngữ địa phương và từ ngữ toàn dân tương ứng trong trường hợp sau: Chị em du như bù nước lã. TưØ đó, em hãy cho biết thế nào là từ ngữ địa phương? khi sử dụng từ ngữ địa phương cần chú ý điều gì? ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM - Học sinh xác định đúng: du -> dâu, bù -> bầu, nước lã-> nước sống ( chưa được nấu chín) - Học sinh nêu đúng khái niệm và lưu ý về từ địa phương ( 10 đ) III/ Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Trong giao tiếp để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá những sự vật,sự việc nào đó người ta dùng trợ tư; hoặc muốn bộc lộ những tình cảm của người viết thì người ta thường dùng những thán từ….

(37) * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu về trợ từ . - Phương pháp: vấn đáp,qui nạp,làm bài củng cố. - Thời gian : 12 phút. I / Trợ từ.. * GV yêu cầu HS ví dụ ở bảng phụ . a. Noù aên hai baùt côm b. Nó ăn những hai bát cơm c. Noù aên coù hai baùt côm. ? Nghĩa của các câu trên có gì khác nhau? Vì sao có sự khác nhau đó? HS: a. nói lên sự thật khách quan. b. Nhấn mạnh, đánh giá ăn hai bát cơm là nhiều -> có từ những. c. Nhấn mạnh, đánh giá ăn hai bát cơm là ít. -> có từ có. ? Các từ những, có đi kèm với từ ngữ nào trong câu và biểu thị thái độ gì của người nói đối với sự việc? HS: trả lời GV CHỐT : Như vậy những và có ở đây là từ dùng để biểu thị thái độ ,đánh giá của người đối với sự vật,sự việc được nói đến trong câu. - Là những từ ngữ chuyên đi kèm một ? Từ việc tìm hiểu các VD trên, em hiểu thế nào la øtrợ từ? từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc HS: Trả lời biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ đó. GV:Yêu cầu HS lấy ví dụ. Đặt câu có sử dụng trợ từ trên? - VD: có, những, chính, đích, ngay… - Đặt câu: Chính Lan nói với tôi như HS: Laáy VD, ñaët caâu vậy đấy. BT tích hợp - củng cố- mở rộng trên bảng phụ. Hãy xác định các trợ từ trong các câu sau, phân biệt các từ: chính, những trong các câu ấy? a. Chính lúc này toàn thân các cậu cũng đang run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp. b. Noù laø nhaân vaät chính cuûa buoåi hoïp maët toái nay. c. Nó đưa cho tôi những 100.000 đồng. d. Nó đưa cho tôi những đồng bạc cuối cùng trong túi. HS xaùc ñònh: a.Chính -> trợ từ b. tính từ c. Những -> trợ từ d.lượng từ. GV: nhấn mạnh sự khác biệt này. Hoạt động 2: HD HS tìm hiểu thán từ.

(38) - Phương pháp: vấn đáp,qui nạp,kĩ thuật học theo góc. - Thời gian : 12 phút II/ Thán từ Yêu cầu HS đọc các ví dụ sgk và trả lời các câu hỏi sgk baèng caùch thaûo luaän vaø neâu yù kieán. a. Này! -> là tiếng thốt ra để gây sự chú ý cho người đối thoại. A! -> là tiếng thốt ra để biểu thị sự tức giận khi nhận ra điều gì đó ko tốt .Ngoài ra từ a còn biểu thị sự vui mừng như : A! Mẹ đã về!-> Bộc lộ tình cảm. b. Này -> gọi; vâng -> đáp lại lời người khác. TH: Naøy!, a! -> taïo thaønh caâu ñaëc bieät. Naøy, vaâng -> thaønh phaàn bieät laäp cuûa caâu. GDHS : lễ phép, đúng mực trong giao tiếp. ? Qua tìm hiểu VD , em hiểu thế nào là thán từ ? HS: Trả lời ? Thán từ thường đứng ở vị trí nào trong câu? HS: Trình baøy GV: Có khi thán từ cũng có thể đứng ở giữa câu hoặc cuối câu VD: Oái Kim Lang ! Hỡi Kim Lang ! ? Thán từ có đặc điểm gì cần lưu ý? HS: Trao đổi, trình bày. - Là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp. - Thường đứng ở đầu câu. - Có khi được tách ra thành một câu đặc bieät.. - CóÙ hai loại: + Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc : a, ái, ôi,ô,than ôi,trời ơi.chao ôi,.… + Thán từ gọi đáp: này, ơi, vâng,dạ,ừ…. Hoạt động 3 HDHS luyện tập. - Phương pháp : dùng bảng con,lên bảng thực hiện. - Thời gian : 15 phút. BT 1. -. Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện BT vào bảng con. - Nhaän xeùt vaø choát yù.. BT 2 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện BT tại chỗ. - HS Nhận xét – GV chỉnh sửa. BT 3.. - HS đọc yêu cầu BT. - Lên bảng thực hiện BT. III. Luyeän taäp. BT1 Các trợ từ: a, c, g, i.. BT 2 a.Laáy: nhaán maïnh yù: maëc daàu meï không gửi thư, quà, nhắn người hỏi thaêm -> beù Hoàng vaãn moät loøng thöông yeâu meï. b. nguyên, đến: đánh giá, nhấn mạnh nhà gái thách cưới nặng. BT 3. Các thán từ: a. Naøy! AØ! d. Chao oâi! b. Aáy! c. hỡi ơi. c. Vaâng.

(39) - Nhaän xeùt boå sung. IV/ Củng cố: (2 phút) Học sinh đọc lại ghi nhớ. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Làm bài tập 2c,d, 4,5, 6 (sgk) -Chuẩn bị : Từ địa phương… RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Ngày soạn: Ngaøy daïy : TIẾT 18 : TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VAØ BIỆT NGỮ XÃ HỘI A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : - Hiểu rõ thế nào là từ ngữ địa phương , biệt ngữ XH - Nắm được hoàn cảnh sử dụng và giá trị của từ ngữ địa phương, biệt ngữ XH trong văn bản. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức:- Giúp HS hiểu rõ thế nào là từ ngữ địa phương, thế nào là biệt ngữ xã hội. -Tác dụng của việc sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội trong văn bản..

(40) II/ Kĩ năng : - Nhận biết và hiểu nghĩa một số từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội - Biết sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội phù hợp trong giao tiếp. - Rèn kĩ năng nhận xét và sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. -TH: Ca dao – daân ca , kĩ năng sống ( KN giao tiếp,tự nhận tức, sáng tạo và KN ra quyết định):thực hành. III/ Thái độ :- Có ý thức sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ XH phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp; đồng thời can tránh 2 lớp từ này. B/ CHUAÅN BÒ: GV:N/cứu tài liệu , bảng phụ HS: Hoïc baøi cuõ, chuaån bò baøi, baûng con. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp,gợi mở,qui nạp. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: 8A II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Tìm từ tượng hình , tượng thanh trong 2 đoạn thơ sau: “ Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy” “ Coân Sôn suoái chaûy rì raàm Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai” ? Từ việc xđ các từ ngữ trong bài tập trên ,hãy cho biết thế nào là từ tượng hình,từ tượng thanh? ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM - Xác định đúng 3 từ: (3đ) - Từ tượng hình là những từ gợi tả dánh vẻ… (2ñ) - Từ tượng thanh là những từ mô phỏng âm thanh…. (2đ) - Làm bài tập đầy đủ,đúng và có chuẩn bị bài học (3đ) III/ Bài mới * GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Hát một đoạn bài hát “ Khúc tâm tình của người Hà Tĩnh” -> giới thiệu từ địa phương. * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu từ ngữ địa phương.. - Phương pháp: Vấn đáp,qui nạp. - Thời gian : 8 phút.. I. Từ ngữ địa phương.. * GV yêu cầu HS ví dụ sgk và chú ý các từ in đậm: bắp, beï. ? Bắp, bẹ ở đây có nghĩa là gì? HS: Baép, beï: ngoâ. ? Trong các từ trên từ nào là từ địa phương, từ nào được phổ biến sử dụng trong toàn dân? HS: - Bắp, bẹ -> từ địa phương. - Ngoâ -> từ toàn dân. - Là từ chỉ sử dụng ở một ( một số) địa ? Em hiểu thế nào là từ địa phương? phöông nhaát ñònh. HS: Trả lời.

(41) GV: Lấy ví dụ và cho biết đó là từ của địa phương nào? - VD: U ( meï), tía ( cha ),deà,dui/ veà,vui. BT cuûng coá duøng treân baûng phuï. Tìm các từ ngữ địa phương trong các VD sau và tìm từ toàn dân tương ứng. a/ Baàm ôi, coù reùt khoâng baàm Hiu hiu gioù thoåi laâm thaâm möa phuøn b.Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng mênh mông bát ngát. Đứng bên tê đồng ngó bên ni đồng cũng bát ngát meâng moâng. c.Một em bé bận bộ quần áo bằng sa tanh màu đỏ, tóc tết quả đào, chân mang đôi hài vải đen bước ra, cúi đầu chào khaùn giaû. ? Vậy từ địa phương khác từ toàn dân ở chỗ nào? HS: Tự trả lời.. Hoạt động 2: Tìm hiểu biệt ngữ xã hội. - Phương pháp: vấn đáp,qui nạp,thảo luận nhóm. - Thời gian: 2 phút. II. Biệt ngữ xã hội * HS đọc đoạn văn sgk. ? Tại sao trong đoạn văn có chỗ tác giả dùng từ mẹ, có chỗ dùng từ mợ? HS: - mẹ -> trong lời kể, đối tượng là độc giả. - mợ -> lời thoại của bé Hồng trong cuộc đối thoại với người cô => hai người cùng tầng lớp xã hội. ? Trước CMT8 trong tầng lớp xã hội nào ở nước ta, mẹ được gọi bằng mợ, cha được gọi bằng cậu? HS:tầng lớp trung lưu, thượng lưu. * Thảo luận: BTb sgk – và trả lời ý kiến.. - ngoãng -> 2 ñieåm - trúng tủ -> đúng chỗ học.. -> caùch duøng cuûa hoïc sinh. ?Từ việc tìm hiểu các VD trên ,hãy cho biết thế nào là biệt ngữ xã hội? HS: Trình baøy ? Tìm những biệt ngữ xã hôị mà em biết? HS: Tìm , trả lời. - Là những từ chỉ sử dụng trong một tầng lớp xã hội nhất định. VD:- phao ( taøi lieäu), chaùy giaùo aùn ( daïy không hết bài do thiếu thời gian) - Gaäy (1ñ),ghi ñoâng (3ñ). Hoạt động 3 HD tìm hiểu sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội.. - Phương pháp: Vấn đáp,qui nạp. - Thời gian: 8 phút.. ? Khi sử dụng từ ngữ địa phương hoặc ø biệt ngữ xã hội,. III. Sử dụng từ địa phương và biệt ngữ xaõ hoäi. * Trong giao tieáp:.

(42) cần chú ý điều gì? Tại sao không nên lạm dụng từ địa phương và biệt ngữ xã hội? HS: Trao đổi, trình bày ? Trong thơ văn việc sử dụng từ ngữ địa phương sẽ có tác duïng gì? ? Muốn tránh lạm dụng từ địa phương và biệt ngữ xã hội, caàn phaûi laøm gì? LHGD: Sử dụng đúng hoàn cảnh, đối tượng, tìm hiểu từ ngữ toàn dân.. Lưu ý: đối tượng , tình huống , hoàn caûnh giao tieáp * Trong thô vaên: Tô đậm màu sắc địa phương, tầng lớp xaõ hoäi , tính caùch nhaân vaät. * Traùnh laïm duïng: Tìm hiểu những từ ngữ toàn dân có nghĩa tương ứng. Hoạt động 4 Hướng dẫn luyện tập – củng cố - Phương pháp:Tổ chức trò chơi tiếp sức,học theo góc. - Thời gian : 15 phút BT 1 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Chia nhóm – tiến hành trò chơi tiếp sức. - HS Nhận xét – GV chỉnh sửa. BT3 -. Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện BT tại chỗ - Nhaän xeùt vaø choát yù.. IV. Luyeän taäp. BT 1 Từ ngữ địa phương daân. - meø - đàng - naùc - cöôi BT3. Từ ngữ toàn - vừng - đường - nước. - saân. - Các trường hợp sử dụng từ địa phương: a. - Các trường hợp không nên sử dụng từ địa phuông: b,c,d,e,g. BT4.. BT4. Maàn chi keâu nhoïc keâu ñau. Choä o moâ soøi soïi. Gấy tau đó bây tề.( ca dao Nghệ Tĩnh) IV/ Củng cố: (2 phút) Cho HS đọc lại các ghi nhớ trong SGK. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Làm bài tập 2 ,5(sgk) - Chuẩn bị bài : TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... - HS đọc yêu cầu BT. - Thaûo luaän nhoùm – trình baøy yù kieán - Nhaän xeùt boå sung..

(43) Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 19: TLV:. TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: Biết cách tóm tắt một văn bản tự sự. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: Hiểu được thế nào là tóm tắt văn bản tự sự và nắm được các yêu cầu đối với việc tóm tắt văn bản tự sự. II/ Kĩ năng : - đọc hiểu và nắm được toàn bộ cốt truyện của văn bản tự sự. - Phân biệt được sự khác nhau giữa tóm tắt khái quát và tóm tắt chi tiết. - Tích hợp với các văn bản đã học. -TH kĩ năng sống ( KN suy nghĩ sáng tạo, giao tiếp và KN ra quyết định). Thực hành,thảo luận nhóm B/ CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn, baûng phuï. HS : hoïc baøi, chuaån bò baøi. C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số : II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Trình bày những cách liên kết đoạn văn trong văn bản? Cho VD minh hoạ. ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM : * Liên kết bằng từ ngữ.

(44) VD minh hoạ đúng, hay 5ñ * Lieân keát baèng caâu VD minh hoạ đúng, hay 5ñ III/ Bài mới : * GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Chúng ta đang sống trong thời đại bùng nổ thông tin, để nắm bắt nhanh chóng những thông tin trong hoạt động giao tiếp xã hội. Người ta cần phải biết tóm tắt sự việc và trình bày trên các mạng lưới thông tin : Truyền thanh , truyền hình , sách , báo…. Kĩ năng tóm tắt các văn bản tự sự càng trở nên cần thiết. Để hiểu được và luyện tập tốt kĩ năng này . chúng ta bước vào tiết học hôm nay. * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu thế nào là tóm tắt văn bản tự sự. - Phương pháp: Hỏi đáp,nêu vấn đề,qui nạp. - Thời gian: 13 phút.. * GV : Duøng baûng phuï – caâu hoûi traéc nghieäm : 1/ Hãy xác định những yếu tố quan trọng nhất của văn bản tự sư ï? a) NVC b) SVC c) Caû a vaø b 2/ Khi tóm tắt văn bản tự sự ta phải dựa vào những yếu tố naøo? a) NV & SV chính b) NV & SV phuï c) Ngoâi keå 3/ Khi tóm tắt văn bản tự sự, ta cần dùng lời văn của? a) Taùc giaû b) Nhaân vaät c) Cuûa mình HS: Trao đổi, trình bày. I/ Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự?. GV chốt: Vậy khi tóm tắt một văn bản tự sự ta cần phải xđ. được nhân vật chính,SV chính của văn bản,đồng thời nên dùng lời văn của mình để tóm tắt. ? Mục đích của việc tóm tắt văn bản tự sự ? Khi tóm tắt lời vaên phaûi nhö theá naøo? HS: Nhằm phục vụ cho học tập và trao đổi mở rộng hiểu bieát veà vaên hoïc. HS:Trình baøy - Là dùng lời văn của mình trình bày ? Em hiểu thế nào là tóm tắt văn bản tự sự? ngắn gọn nội dung chính của văn bản đó HS: Trả lời (sự việc tiêu biểu và nội dung quan * GV choát laïi vaø cho ghi. troïng). Hoạt động 2: HD tìm hiểu cách tóm tắt văn bản tự sự. - Phương pháp: vấn đáp,qui nạp. - Thời gian :21 phút.. II/ Cách tóm tắt văn bản tự sự..

(45) GV yêu cầu HS đọc đoạn văn ở SGK. Tích hợp : Nội dung được kể lại từ văn bản nào? Tại sao em bieát? HS : Từ văn bản “Sơn Tinh Thuỷ Tinh” vì nhờ vào nhân vật chính và sự việc chính. ? Văn bản tóm tắt có nêu được nội dung chính của văn baûn aáy khoâng? HS: Văn bản đã nêu được các nhân vật và sự việc chính cuûa truyeän. ? So sánh văn bản tự sự với văn bản nguyên mẫu đã học. + Độ dài? + Số lượng nhân vật, sự việc? + Lời văn HS: Trình baøy ? Vậy để tóm tắt đúng và đủ một văn bản tự sự ta cần tuân thủ những yêu cầu nào? HS: Trao đổi , trình bày Liên hệ GD :Mặc dù khi kể là lời văn của người kể nhưng cần trung thực trong sáng tác văn bản. -> Chuyeån yù ? Trước hết, để tóm tắt được một văn bản em phải làm gì? HS: Đọc kĩ văn bản để nắm nội dung văn bản ? Trong những sự việc, chi tiết, nhân vật truyện cần phải lựa chọn những gì? Xác định những gì? HS:Lựa chọn những sự việc chính , những nhân vật trung taâm. ? Các sự việc , chi tiết chính ấy cần phải sắp xếp ntn? HS: Trình baøy GV: Chốt :sắp xếp : SV nào xảy ra trước kể trước ,SV nào xaûy ra sau keå sau ? Sử dụng lời văn ntn? Lời văn cuả ai để trình bày bài tóm taét? HS: Lời văn ngắn gọn, của mình. Câu hỏi củng cố: Qua đó em hãy cho biết các bước thực hiện một bài tóm tắt văn bản tự sự? HS: Trả lời. 1. Những yêu cầu đối với văn bản tóm taét.. - Vaên baûn toùm taét caàn phaûn aùnh trung thành nội dung của văn bản được tóm taét.. 2. Các bước tóm tắt : - Đọc kĩ để hiểu đúng chủ đề văn bản.. - Xaùc ñònh noäi dung chính caàn toùm taét. - Sắp xếp nội dung ấy theo một trình tự hợp lý.. - Vieát thaønh vaên baûn toùm taét.. IV/ Củng cố : (3 phút) Yêu cầu 1 HS đứng tại chỗ tóm tắt văn bản mà em đã học GV nhaän xeùt – cho ñieåm khuyeán khích V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Học bài - Chuẩn bị :Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự.(Một số văn bản đã học) RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

(46) Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 20:TLV:. LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ. A/ MỨC ĐƠ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: Biết cách tóm tắt một văn bản tự sự. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1.Kiến thức: - Vận dụng các kiến thức đã học ở tiết 18 vào việc luyện tập tóm tắt văn bản tự sự. - TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n V¨n vµ c¸c kiÕn thøc vÒ Tiếng Việt đã học. 2.Kĩ năng: RÌn luyÖn c¸c thao t¸c tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 3.Thái độ: Biết tóm tắt văn bản tự sự trong văn bản đã học B/ CHUAÅN BÒ GV: Giaùo aùn, baûng phuï. HS : Hoïc baøi, chuaån bò baøi. C/ .TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ Kieåm tra baøi cuõ: Kieåm tra 15 phuùt. III/ Bài mới : * GV giới thiệu bài: (1 phút) Tóm tắt văn bản là gì?... * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động: Hướng dẫn và làm một số bài tập. - Phöông phaùp- kó thuaät: Hoïc theo goùc.. - Thời gian: 25 phút. Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu sự việc tiêu biểu, nhân BT 1. - Sự việc tương đối đầy đủ. vật quan trọng ở BT1ï. - Saép xeáp coøn loän xoän. GV:Yêu cầu học sinh đọc yêu cầu BT. - Saép xeáp laïi: b, a,d,c,g,e,i,h,k. HS: Đọc, nêu yêu cầu đề ra GV:Hướng dẫn học sinh tiến hành thảo luận: sắp xếp các sự việc theo một trình tự hợp lí. HS: Trao đổi,trình bày GV:Yêu cầu học sinh đứng tại chỗ tóm tắt văn bản LãoHạc ngaén goïn ( 10 doøng)..

(47) GV nhaän xeùt- cho ñieåm Hoạt động 2: HD tìm hiểu chuỗi sự việc và trình tự nội dung ở BT2. GV yêu cầu HS đọc và xác định yêu cầu của BT 2. GV: Xác định nhân vật chính của đoạn trích “ Tức nước vỡ bờ” HS: Thảo luận ghi ra giấy lớn và trình bày trước lớp. - Nhaän xeùt – boå sung. GV: Yêu cầu một HS đứng tại chỗ tóm tắt văn bản “ Tức nước vỡ bờ”( khoảng 10 dòng) - Nhaän xeùt – boå sung- cho ñieåm.. Hoạt động 3: HD tìm hiểu câu hỏi BT3 GV: Cho HS đọc BT HS: Trao đổi, trình bày. BT2. Các sự việc tiêu biểu. - Chò Daäu muùc chaùo cho choàng. - Anh Daäu caàm baùt chaùo chöa kòp huùp thì tên cai lệ và người nhà lí trưởng sập saäp tieán vaøo quaùt naït. - Anh Dậu hoảng loạn, té kăn ra. - Chò Daäu van xin tha thieát. - Cai lệ không động lòng, sấn đến trói anh Dậu, đánh chị Dậu. - Nhịn không được, chị Dậu liều mạng chống cự lại, đánh ngã hai tên vô lại. BT3. Vaên baûn “ Toâi ñi hoïc” vaø “ Trong lòng mẹ” là hai tác phẩm tự sự nhưng rất giàu chất thơ, ít sự việc, các tác giả chuû yeáu taäp trung mieâu taû caûm giaùc, taâm traïng nhaân vaät neân raát khoù toùm taét.. IV/ Củng cố :. (2 phút) Khắc sâu kiến thức bài học V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Học bài cũ: Văn bản Lão Hạc. - Chuaån bò baøi : Coâ beù baùn dieâm .. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

(48) Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. Tuần 6 ( Tiết 21 24 ) &. Tieát 21-22:Vaên baûn :. COÂ BEÙ BAÙN DIEÂM ( Trích ). (An-đéc-xen ). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Biết đọc –hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện . -Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo , tài năng nghệ thuật suất sắc của nhà văn An- đéc – xen qua một tác phẩm tiêu biểu . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : Giúp học sinh : - Hiểu biết những bước đầu về “người kể chuyện cổ tích” An- đéc- xen. - Khám phá nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, có sự đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng với các tình tiết hợp lí của truyện “ Cô bé bán diêm”. - Lòng thương cảm của tác giả đối với những em bé bất hạnh. II/ Kĩ năng : - Đọc diễn cảm,hiểu và tóm tắt được tác phẩm. - Phân tích được một số h/ảnh tương phản(đối lập,đặt gần nhau,làm nỗi bật lẫn nhau) - Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện. -TH kĩ năng sống ( KN tự nhận thức,giao tiếp và Kn suy nghĩ sáng tạo):động não, thảo luận nhóm. III/ Thái độ : Bồi dưỡng cho HS lòng nhân ái, cảm thông với những số phận đau thương bất hạnh. B/ CHUAÅN BÒ - GV : Chân dung nhà văn,một số tư liệu có liên quan đến bài học. - HS : Học bài cũ - đọc và chuẩn bị bài theo câu hỏi phần đọc hiểu văn bản. C/ PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT :Vấn đáp,thuyết trình,nêu vấn đề,giảng-bình. D / TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số : II/ . Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) CAÂU HOÛI Hoïc xong vaên baûn Laõo Haïc cuûa Nam Cao,haõy trình baøy suy nghó cuûa em veà nhaân vaät Laõo Haïc? ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM Học sinh có những suy nghĩ sâu sắc theo các ý sau: Là người thương con sâu sắc, sống tình nghĩa thuỷ chung, và luôn có lòng tự trọng ( dẫn chứng bằng các chi tiết trong văn bản) ( 10 đ) III/ Bài mới: * GV giới thiệu: (1 phút) Trong cuộc sống quanh ta, có biết bao nhiêu hoàn cảnh thương tâm đã và đang xảy ra . Từ một đất nước Đan Mạch xa xôi, trong trang truyện dành cho thiếu nhi thế giới có câu chuyện kể về một cô bé mồ côi đã chết cóng trong đêm giao thừa lạnh giá. Vì sao lại đến nông nỗi ấy? Caâu chuyeän lieäu coù thaät vaø coù theå xaûy ra khoâng? Nhaø vaên muoán noùi gì qua caâu chuyeän thöông taâm naøy. Baøi hoïc hoâm nay chuùng ta seõ ñi vaøo tìm hieåu. * Nội dung bài mới :.

(49) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1 :HĐ tìm hiểu phần giới thiệu chung - Phương pháp : Nêu vâùn đề,hỏi-đáp, thuyết trình. - Thới gian : 7phút * GV: treo bản đồ ? Các em đã được học về địa lí,hãy cho biết đất nước Đan Mạch nằm ở châu lục nào? HS: Chỉ trên bản đồ – Đan Mạch nằm ở Bắc Aâu ? Trình bày những hiểu biết của em về nhà văn An – đéc – xen ? ? Haõy keå moät soá truyeän cuûa An-dec-xen maø em bieát? HS: Nàng tiên cá,nàg công chúa hạt đạt đậu,bộ quần áo mới của Hoàng đế,bay thiên nga…-> nổi tiếng. Nhấn mạnh- mở rộng : Sinh ra trong một gia đình nghèo, bố là thợ giầy, ông rất ham học nhưng không có điều kiện, ông phải tự kiếm sống,lưu laic khắp nơi. Cuộc sống lam lũ đã giúp ông thấu hiểu và thông cảm với những cảnh đời ngheøo khoå. ? Em hãy nêu xuất xứ tác phẩm? HS: Trả lời GV: Văn bản là một truyện kể nhưng đã thoát ra khỏi hình thức truyện cổ tích có hậu để trở thành một truyện ngắn mang tính bi kòch. - GV - HD cách đọc : Đọc chậm, cảm thông, tình cảm. - GV : Đọc mẫu, gọi 2 HS đọc nối nhau toàn bộ văn bản. - HS khaùc nhaän xeùt. Tích hợp : Hãy tóm lược nội dung đoạn trích? - HS toùm taét – nhaän xeùt. - GV kiểm tra từ khó ở HS. ? Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian như thế nào? HS : thứ tự kể : Thời gian, sự việc. ? Cần chia bố cục của văn bản như thế nào cho hợp lý? HS : - Hoàn cảnh bất hạnh của cô bé bán diêm. - Các lần quẹt diêm và các mộng tưởng. - Caùi cheát thöông taâm cuûa em beù. ? Phần 2 có thể chia làm mấy đoạn? Nội dung từng đoạn? Căn cứ vào đâu em lại chia như vậy? Em có nhận xét gì về boá cuïc treân? HS : Bố cục mạch lạc, hợp lý, đan xen kể, tả, biểu cảm. I. Giới thiệu chung. 1. Taùc giaû - An-đéc-xen( 1805 – 1875) - Laø nhaø vaên noåi tieáng cuûa Ñan Mạch,người kể truyện cổ tích nổi tiếng TG. - Coù nhieàu taäp truyeän coå tích noåi tieáng - Taâm hoàn nhaân haäu, giaøu tình thöông đ/với con người.. 2. Taùc phaåm. Coâ beù baùn dieâm (1845). 3/ Từ khoù:. 4/ Boá cuïc: 3 phaàn. .Hoạt động 2 : HD tìm hiểu chi tiết văn bản.

(50) - Phương pháp: Vấn đáp,thuyết trình,nêu vấn đề,gợi mở,giảng bình. - Thời gian : 50 phút ? Dựa vào phần đầu văn bản, đoạn văn giới thiệu cho III/ Tìm hiểu văn bản chuùng ta ñieàu gì? 1/ Em bé trong đêm giao thừa. HS: Trình baøy * Hoàn cảnh ? Tác giả giới thiệu hoàn cảnh của em bé như thế nào? HS: Tìm kiếm, trả lời - Mẹ mất, bà nội hiền hậu qua đời, bố khoù tính. ? Qua chi tiết ấy, em hiểu gì về hoàn cảnh và cuộc sống - Sống chui rúc trong một xó tối tăm. - Đi bán diêm để kiếm sống. cuûa coâ beù? HS: Trả lời -> Nghèo đói, đáng thương, bất hạnh. ? Cô bé đi bán diêm trong thời gian nào? HS: Trả lời * Hình aûnh coâ beù. ?Thời điểm này có gì đặc biệt? - Thời gian: đêm giao thừa. HS: Trao đổi, trình bày - Không gian: tuyết rơi, rét dữ ? Khung cảnh đêm giao thừa diễn ra như thế nào? dội,đường phố vắng lặng. Gợi - Trong nhà gợi lên điều gì? - Cửa sổ mọi nhà…mùi ngỗng quay. - Ngoài phố gợi lên điều gì? TH: Thủ pháp nghệ thuật nào được sử dụng? Có tác dụng - Em ngồi nép mình…đánh em. gì? ? Qua những tìm hiểu trên, em có nhận xét gì về hình ảnh -> Nghệ thuật tương phản cô bé đêm giao thừa? Bình chốt: Ngoài những hình ảnh đối lập trên thì còn có => Cô độc, nhỏ nhoi, tình cảnh tội những hình ảnh đối lập khác: cái xó tăm tối >< ngôi nhà nghiệp. xinh xaén… => sự tương phản là nổi bật hình ảnh tình cảnh tội nghiệp( rét, đói, khổ) của cô bé. Không chỉ khổ về vật chất maø coøn thieáu thoán caû veà tinh thaàn. LH – GD: Những em bé mồ côi, bất hạnh. Em bé bán vé soá, baùn baùo, baùn giaøy. TIẾT 2 Chuyển ý : Trong nỗi cô đơn, đói khát giữa trời khuya giá lạnh em bé đã làm gì? HS: Em tìm hơi ấm và nguồn sáng qua những que diêm nhỏ 2. Những lần mộng tưởng và hiện beù. thực của cô bé. ? Cô bé đã có mấy lần quẹt diêm? HS : 5 laàn queït dieâm ? Mỗi lần que diêm cháy cái gì đã hiện lên? Khi que diêm tắt, có bé đã trở về với cái gì? HS : Que diêm cháy : Mộng tưởng hiện lên. Que diêm tắt : Hiện thực trở về. ? Lần quẹt diêm thứ nhất, cô bé mộng tưởng gì? HS: Trả lời Mộng tưởng Hiện thực ? Đó là một khung cảnh như thế nào? Qua đó em đọc được.

(51) mong ước gì của cô bé? HS: Trình baøy ? Hiện thực gì trở về khi que diêm tắt? HS: Phaùt hieän, trình baøy ? Lần 2, cô bé thấy gì? Qua đó ta hiểu được mong ước gì cuûa coâ beù? HS: Trả lời ? Que diêm tắt, mộng tưởng tươi đẹp thay thế bằng những gì? Hiện thực ấy khắc sâu thêm thân phận cô bé như thế naøo? HS: Trao đổi , trình bày ? Tại sao lần thứ 3 quẹt diêm cô bé lại nhìn thấy cây thông Nô-en? Điều đó cho ta thấy khát khao gì của cô bé ? HS: Trả lời ? Nhưng thực tế lại thế nào? HS: Trình baøy GV: Mọi vật ở lần 3 điều là ảo ảnh, vì thế ngọn nến biến thành những ngôi sao trên bầu trời. Lúc này cô bé nghĩ gì? HS: Nghĩ đến cái chết ? Lấn thứ 4,5 khi quẹt diêm em đã nhìn thấy điều gì? ? Ngọn lửa diêm lần 4,5 mang theo hình ảnh bà nội hiện veà, taïi sao coâ beù laïi nhìn thaáy hình aûnh baø noäi? ? Em nhận xét gì về những mong ước của cô bé bán diêm qua ánh lửa diêm? ? Nghệ thuật đặc sắc gì được sử dụng ở đây? Tác dụng? HS: đối lập, tương phản ? Hình ảnh “Hai bà cháu bay vút lên cao…Thượng Đế” noùi leân ñieàu gì? HS: Hình ảnh ấy-> rời thế giới đau buồn, đói rét =>cái chết sẽ giải thoát sự bất hạnh. GD : Thông điệp của tác giả : Hãy biến những giấc mơ của trẻ em thành hiện thực… ? Tại sao trong những lần quẹt diêm cô bé lại có những ảo mộng đó? Nhận xét những diễn biến mộng tưởng của em beù? Bình chốt : Những ước mơ giản dị trong đêm giao thừa. Liên hệ : Những em bé bất hạnh trong xã hội hiện nay được nhà nước tạo điều kiện… -> Chuyeån yù: ? Em bé đã chết trong thời điểm nào? HS: Đêm giao thừa ? Cái chết của cô bé trong thời điểm này nói với ta điều gì veà soá phaän cuûa coâ beù? HS: Trả lời ? Tìm những chi tiết miêu tả cái chết của cô bé và không. -lò sưởi rực hồng - Lo bị cha mắng-> trơ troïi, toäi nghieäp -> được sưởi ấm -phoá xaù vaéng teo, laïnh buoát, tuyeát phuû - bàn ăn, ngỗng trắng xoá,gió thổi... -> coâ ñôn, baát quay. hạnh,đói rét. -> mong aên ngon, -Ngoïn neán bay leân roái sum hoïp. biến thành những ngôi sao trên trời. -> Nghĩ đến cái chết. - cây nô - en rực - Taát caû bieán maát rỡ. em beù ra ñi -> mong được vui chôi.. - Thaáy hình aûnh baø hieän veà. -> Mong được che chở,yêu thg. -> mong ước giản dị, chính đáng của bất cứ đứa trẻ nào. -> nghệ thuật đối lập,tương phản + kể chuyện đan xen giữa ảo và thực. => thân phận bất hạnh của cô bé, sự xót thương, đồng cảm của tác giả..

(52) gian saùng muøng moät teát? ? Sự đối lập khung cảnh buổi sáng sớm và thi thể em bé ở xó tường -> thể hiện tình cảm gì của tác giả? HS: Trao đổi, trình bày ? Mọi người có thái độ như thế nào khi nhìn thấy thi thể cô bé trước những bao diêm? HS : Hoï bình phaåm “chaéc… aám”. ? Điều đó tố cáo gì về XHĐM lúc bấy giờ? HS: Trả lời Bình chốt – liên hệ : XH lạnh lùng trước những cảnh đời bất hạnh, cái chết của em bé đã tố cáo, lên án sự thờ ơ, vô nhân đạo của người đời trước cái chết của một em bé đáng thöông. Hoạt động 3 : (5 phút) HD tổng kết : GV: Cho HS đọc mục ghi nhớ sgk Chốt lại những nội dung chính. 3. Caùi cheát cuaû em beù. - Chết trong đêm giao thừa. -> baát haïnh, thöông taâm.. - Sự đối lập giữa khung cảnh sáng sớm vaø thi theå em beù. -> sự xót thương sâu sắc của tác giả. => Toá caùo xaõ hoäi baêng giaù , thieáu tình người.. IV/ Toång keát: Ghi nhớ ( sgk T68 ). IV/ Cuûng coá: (3 phuùt) Heä thoáng laïi noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa vaên baûn V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Học bài:Ở phần vở ghi và mục ghi nh - Chuẩn bị:MIÊU TẢ VAØ BIỂU CẢM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... NS: ND: TIEÁT 23 :. MIÊU TẢ VAØ BIỂU CẢM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: - Nhận ra và hiểu vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. - Biết cách đưa các yếu tố miêu tả, biểu cảm vào bài văn tự sự. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: - Vai trò của yếu tố kể trong văn bản tự sự. - Vai trò của các yếu tố mtả và biểu cảm trong văn bản tự. - Söï keẫt hôïp caùc yeâu toâ mtạ vaø bieơu loô tình cạm trong vaín bạn töï söï. II/ Kó naêng : - Nhận ra và phân tích được tảc dụng của các yếu tố mtả và biểu cảm trong bài văn tự sự. - Rèn kĩ năng vận dụng các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm trong bài viết của mình. -Tích hợp với các văn bản đã học..

(53) - TH kĩ năng sống ( KN giao tiếp và KN ra quyết định):Thảo luận nhóm. III/ Thái độ : Có ý thức sử dụng yếu tố mtả và b/c trong bài viết số 2 sắp tới. B/ CHUAÅN BÒ GV: N/cứu tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng,giáo án. HS : hoïc baøi, chuaån bò baøtheo caâu hoûi SGK. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp,gợi mở,kĩ thuật học theo góc. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) CAÂU HOÛI : ? Em hãy tóm tắt đoạn trích “ Cô bé bán diêm”. Em hiểu tóm tắt văn bản tự sự là gì? Các bước tóm tắt một văn bản tự sư ï? ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM - Học sinh tóm tắt đầy đủ, lời văn trôi chảy: 6 đ - Nêu được khái niệm: 2đ - Nêu được các bước tóm tắt văn bản TS : 2đ III/ Bài mới : * GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Trong các văn bản “ Tôi đi học”, “ Trong lòng mẹ”, tác giả đã sử dụng những phương thức biểu đạt nào? - Các phương thức: Tự sự + miêu tả + biểu cảm => GV dẫn dắt vào bài. * Nội dung bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu sự kết hợp các yếu tố kể, tả và b/ cảm trong văn bản tự sự - Phương pháp: Vấn đáp,gợi mở,học theo góc. - Thời gian : 25 phút. I. Sự kết hợp các yếu tố kể, tả và biểu cảm trong văn bản tự sự.. GV dẫn dắt : Không thể chỉ ra một ranh giới tuyệt đối giữa yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm. Chúng thường đan xen nhau, hỗ trợ nhau để làm nổi bật được chủ đề của văn bản . -Kể lại cuộc gặp gỡ đầy cảm động của GV yêu cầu học sinh đọc đoạn văn ở sgk. HS: Đọc đoạn văn nhân vật “tôi” với người mẹ lâu ngày xa ? Nội dung của đoạn trích? caùch. HS: Kể lại cuộc gặp gỡ đầy cảm động của nhân vật “tôi” với người mẹ lâu ngày xa cách. ? Để kể lại nội dung ấy, tác giả đã sử dụng những PTBĐ naøo? HS: Tự sự , miêu tả, biểu cảm. ? Tìm những căn cứ để xác định được yếu tố kể, tả, biểu caûm? HS: - Kể: tập trung nêu sự việc, hoạt động, nhân vật. - Tả: Chỉ ra tính chất, màu sắc, mức độ sự việc, nhân vật, hoạt động..

(54) - Biểu cảm: bày tỏ tình cảm, cảm xúc, thái độ trước sự vật, hiện tượng… HD hoïc sinh chia nhoùm thaûo luaän.(Caùc nhoùm leân boác thaêm noäi dung caâu hoûi) C1: Xác định yếu tố tự sự trong đoạn văn? - Mẹ tôi vẫy tôi,tôi chạy theo chiếc xe chở mẹ, mẹ tôi kéo tôi lên xe xoa đầu tôi, tôi oà lên khóc,mẹ tôi cũng sụt sùi theo, toâi ngoài beân caïnh meï,quan saùt göông maët meï. C2: Xác định yếu tố miêu tả trong đoạn văn? - Tôi thở hộc hộc, trán đẫm mồ hôi, ríu cả chân lại, mẹ tôi không còm cõi xơ xác, gương mặt mẹ tôi…hai gò má, đùi áp đùi mẹ…mẹ tôi. C3: Xác định yếu tố biểu cảm trong đoạn văn. - Hay tại sự sung sướng…sung túc, tôi thấy những cảm giác ấm áp….thơm tho lạ thường, phải bé lại và lăn …..vô cùng. C4: Lược bỏ các yếu tố miêu tả, biểu cảm đoạn văn sẽ như theá naøo? - Neáu boû heát caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm, chæ keå laïi caâu văn tả người và sự việc thành một đoạn thì đoạn văn trên chỉ là đoạn văn kể thuần tuý: “ Mẹ tôi vẫy tôi. Tôi chạy theo chiếc xe chở mẹ. Mẹ kéo tôi lên xe. Tôi oà lên khóc. Mẹ tôi khóc theo. Tôi ngồi bên mẹ, ngã đầu vào cánh tay mẹ, quan stá gương mặt mẹ.” Nhận xét:- Nếu không có yếu tố miêu tả -> đoạn văn sẽ mất đi sự sinh động về màu sắc, hương vị, diện mạo, hình dáng của nhân vật, sự việc, hành động… - Yếu tố biểu cảm giúp cho người viết thể hiện rõ tình mẫu tử sâu nặng.->buộc người đọc phải xúc động, trăn trở, suy nghĩ trước sự việc của nhân vật. ? Nếu bỏ các yếu tố kể trong đoạn văn trên, chỉ để lại các câu văn miêu tả và biểu cảm thì đoạn văn sẽ như thế nào? HS: Đoạn văn sẽ không thành cốt truyện. Chốt:Cốt truyện là do sự việc và nhân vật cùng với hành động tạo nên. Các yếu tố miêu tả và biểu cảm chỉ có thể bám vào sự việc và nhân vật mới phát triển được. ? Từ bài tập trên, em hãy cho biết: trong văn tự sự, tác giả còn thường xuyên sử dụng đan xen các yếu tố nào nữa? Caùc yeáu toá aáy coù taùc duïng gì? Liên hệ GD :Viết bài TLV số 2 sắp tới. - Meï toâi vaãy toâi,toâi chaïy theo chieác xe chở mẹ, mẹ tôi kéo tôi lên xe xoa đầu tôi, tôi oà lên khóc,mẹ tôi cũng sụt sùi theo, toâi ngoài beân caïnh meï,quan saùt göông maët meï.. - Tôi thở hộc hộc, trán đẫm mồ hôi, ríu cả chaân laïi, meï toâi khoâng coøm coõi xô xaùc, gương mặt mẹ tôi…hai gò má, đùi áp đùi meï…meï toâi.. - Hay tại sự sung sướng…sung túc, tôi thấy những cảm giác ấm áp….thơm tho lạ thường, phải bé lại và lăn …..vô cùng. - Trong văn tự sự, khi kể tác giả thường ñan xen caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm. - Caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm laøm cho việc kể chuyện sinh động và sâu sắc hôn. Hoạt động 2 HDHS luyện tập - Phöông phaùp : Thaûo luaän nhoùm.,vieát baøi theo caù nhaân . - Thời gian : 10 phút. Bài 1: HS đọc đề bài. II. Luyeän taäp Baøi 1:-Yeáu toá mieâu taû : Maët laõo… hu hu.

(55) Cho HS thaûo luaän theo nhoùm Tìm vaø phaân tích caùc giaù trò cuûa chuùng. Bài 2 : HS về nhà tự làm.. khoùc -> Mieâu taû boä daïng laõo Haïc -> Taâm traïng đau đớn, xót xa khi bán cậu vàng. - Yếu tố biểu cảm : Hỡi ơi!... đáng buồn -> Caûm xuùc cuûa oâng Giaùo khi nghe tin laõo Haïc xin baõ choù cuûa Binh Tö. Bài 2: Viết đoạn văn ngắn kể lại giây phút đầu tiên gặp lại người thân:. IV/ Cuûng coá : (1 phuùt) GV nhaéc laïi noäi dung baøi hoïc V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Học bài cũ:- Học bài cũ: Tóm tắt văn bản tự sự. - Chuaån bò: TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1 RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... NS: ND:. TIEÁT 24 - TLV : TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1 A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giuùp hoïc sinh: 1/.KiÕn thøc: Qua tiÕt tr¶ bµi gióp HS «n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ kiÓu v¨n tù sù kÕt hîp víi viÖc tãm t¾t t¸c phÈm tù sù. 2/. Kĩ năng :Luyện tập kĩ năng dùng từ, đặt câu và kĩ năng xây dựng văn bản. 3/. Thái độ:Giáo dục HS ý thức phê bình và tự phê bình. B/ CHUAÅN BÒ GV: Chaám baøi, giaùo aùn. HS: Nhớ lại đề , xây dựng dàn ý C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ Kieåm tra baøi cuõ: (3 phuùt) Câu hỏi: GV phát phiếu học tập có ghi một đoạn văn trong bài kiểm tra của học sinh , yêu cầu HS nhận xét về cách xây dựng đoạn văn . Từ đó quay lại hỏi lí thuyết. (10đ ) ĐÁP ÁN – HDC: - Nhận xét đúng đoạn văn : 5đ - Trả lời đúng cách xây dựng đoạn văn : 5đ III/ Bài mới: Tiến hành trả bài HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ Hoạt động 1: Yêu cầu HS đọc lại đề bài và cho biết bước thứ nhất phải làm gì?(Tìm hiểu đề) Hoạt động 2: Xây dựng dàn bài chi tiết.. NOÄI DUNG I. NHAÄN XEÙT CHUNG: 1. Öu ñieåm: - Đa số các em biết làm bài tự sự..

(56) HS: Đọc ,phát biểu ý kiến Hoạt động 3: Nhận xét chung. GV: Öu ñieåm:. Nhược điểm:. Thoâng baùo keát quaû: HS: Lắng nghe và ghi vào vở.. - Xác định được yêu cầu của đề. -Xác định được ngôi kể. -Kể lại theo trình tự. - Bài viết có bố cục , dựng đoạn tương đối tốt. - Trình baøy saïch , roõ raøng. 2. Nhược điểm: - Moät soá em trình baøy caåu thaû, loãi chính taû nhieàu, vieát hoa tuỳ tiện , viết câu chưa đúng ngữ pháp. - Chưa xác định được trình tự kể và cách trình bày các đoạn văn. - Một số em chưa sử dụng dấu câu, các chi tiết chưa được logíc , không hợp lí , ý mâu thuẫn nhau. - Diễn đạt vụng.. 3. Keát quaû: Gioûi SL %. Hoạt động 4: Trả bài, sửa lỗi. GV: Trả bàivà yêu cầu HS trao đổi bài cho nhau , tự sửa những lỗi mà giáo viên đã đánh dấu. * Söa mét sè lçi sai chÝnh t¶:. 8A1 8A2 8A3 II. Trả bài – sửa lỗi:. - Gië dang -> Dë dang. - Dë vë -> Dë vë. - Ph©n xe -> Th¾ng xe. - ChuyÓn bÞ -> ChuÈn bÞ. - Trai gi¶ng -> Khai gi¶ng. - S÷a bµi -> Söa bµi. HS: Trình bày những nhận xét và sửa lỗi vào lề baøi vieát. Hoạt động 4: Đọc bài hay. GV: Cho Hs đọc một đoạn khá. Khaù SL %. II. Đọc bài hay:. TB SL %. Yeâu’ SL %. Keùm SL %.

(57) HS: Nghe, thảo luận, trao đổi -> học tập. GV: Treo bảng phụ một đoạn viết kém -> Học sinh sửa chữa.Rút kinh nghiệm IV/ Củng cố: (2 phút) nhắc nhở những thiếu sót trong bài làm. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) -Học bài cũ:Cô bé bán diêm. - Chuẩn bị: Văn bản: Đánh nhau với cối xay gió. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn: Ngµy d¹y:. Tuần 7 ( Tiết 25 28 ) & Tieát 25 - 26 Vaên baûn:. ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ ( Trích Ñoân- ki- hoâ-teâ). (Xeùc- van-teùt). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Cảm nhận đúng về các hình tượng và cách xây dựng các nhân vật này trong đoạn trích .. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: -Đặc điểm thể loại truyện với nhân vật sự kiện và diễn biến tryệun qua một đoạn trích trong tác phẩm Ñoân –Ki –hoâ-teâ. - Ý nghĩa củà cặp nhân vâït bất hủ mà Xéc – van –tét đã góp vào văn học nhân loại : Đôn –Ki –hô –tê vaø Xan- choâ Pan – xa. II/ Kó naêng: - Nắm bắt diễn biến của các sự kiện trong đoạn trích. - Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách mỗi nhân vật được mtả trong đoạn trích. - TH: NT tương phản, tóm tắt văn bản tự sự. - Reøn kó naêng so saùnh phaân tích nhaân vaät. III/Thái độ : Rút ra bài học nhân cách và việc làm đúng. B/ CHUAÅN BÒ - GV :Tranh chân dung tác giả,n/cứu tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng.tham khảo tài liệu có liên quan. - HS : Học bài - chuẩn bị bài câu hỏi phần đọc hiểu sgk. C/ PHƯƠNG PHÁP-KĨ THUẬT: Vấn đáp,thuyết trình,giảng bình. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.

(58) I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Toùm taét vaên baûn “ Coâ beù baùn dieâm”. ? Cái chết của cô bé gợi cho em suy nghĩ gì? ĐÁP ÁN – HDC: - Hoïc sinh toùm taét toát ( 4Ñ) - Có suy nghĩ sâu sắc: một cái chết thương tâm, hoàn cảnh tội nghiệp,thấy được thực trạng của một xã hội thờ ơ, vô cảm trước những mảnh đời bất hạnh . ( 6đ) III/ .Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Tây Ban Nha là một nước ở phía tây Châu Aâu, trong thời đại phục hưng ( TK 14 -16), đất nước này đã sản sinh ra một nhà văn vĩ đại Xéc – van – tét( 1547 – 1616) với tác phẩm bất hủ bộ tiểu thuyết “ Ñoân ki – hoâ- teâ” ( 1605 -1615).Baøi hoïc hoâm nay chuùng ta cuøng tìm hieåu… * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1 (1 0phút) : HDTH giới thiệu chung I. Tìm hiểu chung ? Dựa vào chú thích sgk,hãy nêu một vài nét ngắn gọn 1. Taùc giaû veà taùc giaû? - Xeùc-van-teùt( 1547 -1616) HS: Trình baøy - Laø nhaø vaên noåi tieáng cuûa Taây Ban Nha vaø Nhấn mạnh- mở rộng : Ông sinh ra trong một gđ quý thế giới. toäc baäc trung,cha lamø ngheà thaày thuoác .Naêm 23tuoåi oâng -Taùc phaåm tieâu bieåu cuûa oâng laø boä tieåu gia nhập quân đội bị thg và bị cụt tay trái, từng bị bắt thuyết “ Đôn ki – hô-tê. giam ở An-giê-ri, sống cuộc sống cực nhọc, khó khăn… 2. Taùc phaåm. GV tóm tắt toàn bộ tác phẩm cho HS nắm. - Goàm 126 chöông, saùng taùc 1605 -1615. * GV tóm tắt sơ lược về bộ tiểu thyết này. - Đả kích mạnh mẽ vào loại tiểu thuyết ? Neâu moät vaøi hieåu bieát cuûa em veà boä tieåu thuyeát naøy? hoang đường, tầm thường. Mở đầu cho tiểu GV hướng dẫn HS đọc –GV đọc mẫu – gọi 2 HS đọc nối thuyết cận đại theo hướng hiện thực chủ tieáp vaên baûn. nghóa - Văn bản “ Đánh nhau với cối xay gió” TH : Tóm tắt đoạn trích theo sự việc chính? được trích từ tác phẩm này. Kieåm tra chuù thích : Hieäp só coái xay gioù 3/ Tóm tắt đoạn trích: GV: Theo sự việc chính ta có thể chia văn bản thành mấy phần? Nội dung từng phần? HS trình baøy yù kieán : Goàm 3 phaàn. - Phần 1 : Từ đầu -> “Không phải là bọn khổng lồ đâu” 4/Từ khó: => Trước trận đấu với cối xay gió 5/.Boá cuïc 3 phaàn - Phần 2 : Tiếp theo -> “Toạc nửa vai”. => Diễn biến của trận đấu - Phaàn 3 : Coøn laïi => Sau khi đánh nhau với cối xay gió ? Xác định phương thức biểu đạt của văn bản? GV treo tranh veõ 2 thaày troø Ñoân vaø Xan. ? Nhận xét hình ảnh 2 thầy trò? Hai nhân vật được xây dựng trên cơ sở nghệ thuật nào? HS : Thaày : oám yeáu, cao ngheàu. Troø : maäp, luøn..

(59) => Ngheä thuaät töông phaûn.. Hoạt động 3 : HD tìm hiểu chi tiết văn bản.. - Phương pháp : vấn đáp,thuyết trình,giảng bình. - Thời gian : 60 phút TIET 2 ? Xác định nhân vật chính của đoạn trích ? ? Sự trái ngược đầu tiên của cặp nhân vật này là gì? HS : Về nguồn gốc và ngoại hình. ? Nguồn gốc,hình dáng của 2 n/vật này trái ngược như theá naøo? HS:Tr ả lời. ? Vì sao Đôn đánh nhau với cối xay gió? HS : Tưởng đó là kẻ khổng lồ, thấy là vận may để quét saïch gioáng xaáu xa. GV giảng : Đôn tưởng vậy bởi vì lão đã ngốn quá nhiều loại truyện hiệp sĩ -> đầu óc lão mê muội chẳn còn tỉnh táo lại tưởng là những gả khổng lồ gian ác,sau đó lại tưởng là pháp thuật của pháp sư Phơ-ren- xtôn. ? Từ đócó thể nhận ra khát vọng cao đẹp trong suy nghĩ cuûa nhaân vaät naøy? HS: Trình baøy ? Sự đối lập thứ hai của 2 nhân vật này là gì? Nếu khát vọng của Đôn là cao đẹp thì biểu hiện ở giám mã Xan là gì? Lão theo ông chủ Đôn để làm gì?chứng tỏ lão là người ntn? HS: Trao đổi, trình bày ? Hành động đánh nhau với cối xay gió của Đôn được mieâu taû ra sao? (dieãn bieán, keát quaû). HS: - Lấy khiên che thân,tay cầm ngọn giáo,thúc ngựa chạy lên,đâm mũi giáo vào cánh quạt- cả người và ngựa ngaõ laên ra… Suy nghĩ sau đó của Đôn? HS: Trả lời ? Những điều đó cho thấy Đôn là con người như thế naøo? HS: Nhaän xeùt ? Lời ngăn cản của bác giám mã cho thấy sự trái ngược như thế nào giữa 2 nhân vật này? HS: Trả lời ? Em có nhận xét gì trước biểu hiện của Đôn? Chi tiết nào hài hước nhất?. III. Tìm hieåu vaên baûn 1. Sự tương phản giữa hai thầy trò Đôn Ki-hoâ-teâ vaø Xan-choâ Pan-xa Ñoân Ki-hoâ-teâ Xan-choâ Pan-xa Nguoàn goác:- Doøng - Nguoàn goác noâng daân doõi quyù toäc Hình daùng: - Cao, gầy , cưỡi trên lưng - Thấp, lùn, ngồi trên lưng lừa lè tè. con ngựa còm.. Suy nghó :-Khaùt voïng tieâu dieät caùi xaáu, caùi - Ham muoán: giàu có, được làm ác, bảo vệ cái tốt đẹp chủ vài hòn đảo. -> cao thượng. -> thực dụng, tầm thường.. Hành động: - Anh huøng, duõng cảm, coi khinh sự tầm - Tỉnh táo, thực tế. thường, tôn trọng tình - Hèn nhát, ích kỉ. yeâu..

(60) ? Sau trận đấu, những cử chỉ, lời nói, hành động tiếp đó của Đôn có gì hài hước? HS: Laõo bò thöông nhöng laõo cuõng ko keâu ñau,ko reân rỉ,đọc sách suốt đêm,nghĩ tơi người yêu ko ăn cũng thấy no… ? Qua sự hài hước đó, ta nhận ra được nét đẹp gì trong tính caùch cuûa Ñoân? ? Sự đối lập của lão giám mã Xan ở đây như thế nào? - Bieåu hieän?. => Có lí tưởng hoài bão cao đẹp nhưng điên rồ,hoang tưởng.. => Thực tế, tỉnh táo nhöng heøn nhaùt, chæ chú ý đến lợi ích cá nhaân.. - Đó là tính cách gì? HS : Thảo luận tìm chi tiết đối lập. Bình: Đôn Ki-hô-tê là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất của thời Phục hưng, Xec-van-tét đã chế giễu tàn dư của lí tưởng hiệp sĩ phiêu lưu; phê phán hình thức cũ là chế độ PK mà Đôn là người đại diện; trong hình thức mới là chế độ tư bản thời kì tích luỹ ban đầu mà đại dieän laø Xan-choâ… Qua những đặc điểm và biểu hiện của 2 nhân vật nêu nhaän xeùt chung nhaát cuûa em veà 2 nhaân vaät naøy? (Maët toát, maët xaáu) LHGD : Có lý tưởng sống cao đẹp, thực tế, dũng cảm 2. Ngheä thuaät GV chuyeån yù sang muïc 2 ? Theo em , thành công về mặt nghệ thuật của văn bản - Thủ pháp đối lập tương phản đặc sắc. - Mieâu taû taâm lí nhaân vaät tinh teá. naøy laø gì? - Caùch keå chuyeän haáp daãn, dí doûm, haøi HS: Trả lời ? Từ những đặc sắc nghệ thuật trên, tác giả đem lại hước. 3. Baøi hoïc cho chuùng ta baøi hoïc gì saâu saéc? - Không thể hoang đường hoặc quá thực HS: Ruùt ra baøi hoïc ? Theo em, xây dựng tác phẩm này, tác giả muốn phê dụng. - Trong cuoäc soáng caàn bieát tænh taùo nhöng phán cái gì làm mê muội con người? HS :Những cuốn sách hoang đường, tiểu thuyết kiếm cao thượng và có lí tưởng sống cao đẹp. hieäp. LHGD : Trò chơi game độc hại. IV. Tổng kết:Ghi nhớ- sgk T80 Hoạt động 3 : (7 phút) HD tổng kết : - Nội dung: Đôn Ki- hô- tê : có khát vọng và ? Qua văn bản đánh nhau với cối xay gió tác giả muốn lí tưởng tốt đẹP nhưng hoang tưởng. Xantheå hieän ñieàu gì? chô: tỉnh táo nhưng thực dụng GV: Kể câu chuyệnn về sự thất bại của Đôn với cối xay - Nghệ thuật: tương phản. gió,nhà văn muốn chế giễu lí tưởng phiêu lưu,hão huyền,phê phán thói thực dụng thiển can của con người trong đời sống XH. IV/ Cuûng coá : (3 phuùt) HS đọc ghi nhớ.GV giới thiệu một số đoạn trích ngắn, kể về tác phẩm. . V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) -Học bài cũ: Trợ từ, thán từ -Chuẩn bị: Tình thái từ. RUÙT KINH NGHIEÄM:.

(61) Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 27:. Tieáng Vieät:. TÌNH THÁI TỪ. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : -Hiểu thế nào là tình thái từ . -Nhận biết và hiểu tác dụng của tình thái từ trong văn bản. -Biết sử dụng tình thái từ phù hợp với tình huống giao tiếp. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức:Hiểu rõ thế nào là tình thái từ?Các loại tình thái từ Biết cách sử dụng tình thái từ trong các trường hợp giao tiếp cụ thể. II/ Kĩ năng:Rèn kĩ năng nhận biết, sử dụng tình thái từ phù hợp với yêu cầu giao tiếp.TH: Các kiểu câu theo muïc ñích noùi. III/ Thái độ:. GDHS thái độ lịch sự trong giao tiếp. B/ CHUAÅN BÒ GV: N/cứu tài liệu,chép bảng phụ,soạn giáo án. HS: Hoïc baøi,chuaån bò baøi, baûng con. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp,thuýet trình,qui nạp. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức: (1 phút) Kiểm tra sĩ số: II/. Kieåm tra baøi cuõ(5 phuùt) ? Xác định các trợ từ trong ví dụ sau và cho biết trợ từ là gì?(10đ) a. Ngay chuùng toâi cuõng khoâng bieát phaûi noùi gì. b. Nó ăn mỗi bữa chỉ lưng bát cơm. ? Tìm thán từ và cho biết đặc điểm của thán từ trong các câu văn sau?(10đ) a. Khốn nạn! Nhà cháu đã không có, dẫu ông mắng chửi cũng đến thế thôi. b. Này, Lão kia! Trâu của lão cày một ngày được mấy đường? c. - Cậu đi học đấy à? - Ừ, tớ đi học đây. ? Laøm baøi taäp 5 sgk(10ñ) ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM 1.- Học sinh xác định đúng trợ từ: ngay, chỉ. - Học sinh nêu đúng khái niệm ( 10 đ) 2. - Xác định đúng thán từ: Khốn nạn, này, ừ - Nêu được đặc điểm của thán từ. ( 10 đ) 3. Làm đúng bài tập ( 10đ) III/ Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Từ câu kiểm tra bài cũ:- Cậu đi học đấy à? - Ừ, tớ đi học đây. ? “ Cậu đi học đấy à?” là kiểu câu gì? ? Vì sao em lại nhận ra đó là kiểu câu nghi vấn? => GV dẫn dắt vào bài. * Nội dung bài mới :.

(62) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu về tình thái từ.. - Phương pháp: vấn đáp,qui nạp. - Thời gian: 20 phút * GV yêu cầu HS đọc ví dụ ở bảng phụ và chú ý các từ in đậm . a. Bác trai đã khá rồi chứ?-> Nghi vấn b.Baïn giuùp mình nheù ! -> Caàu khieán c. Đẹp sao Tổ quốc Việt Nam!-> Cảm thán. d. Em chaøo coâ aï! ? Ở ví dụ a, b, c nếu bỏ các từ in đậm thì ý nghĩa của câu có gì thay đổi? HS: Noù khoâng coøn laø caâu nghi vaán, caâu caàu khieán, caâu caûm thán nữa. ? Vậy các từ này được thêm vào trong câu để làm gì? HS: Để tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán. ? Ở ví dụ d từ in đậm biểu thị sắc thái tình cảm gì của con người? HS: Biểu thị sắc thái tình cảm: sự lễ phép GV: Các từ: chứ,nhé,sao,ạ là những tình thái từ. ? Từ việc tìm hiểu các VD trên hãy cho biết tình thái từ là gì?HS: Trình baøy BT cuûng coá treân baûng phuï.BT muïc 1 sgk GV: Dựa vào bảng phụ ở phần 1 và xác định:. - Có mấy loại tình thái từ? - Xác định tên từng loại?. * Lưu ý cho học sinh: Một số tình thái từ, biểu thị sắc thái tình cảm có khi xuất hiện ở câu nghi vấn nhưng không phải là phương tiện cấu tạo loại câu này vì không có chúng yù nghóa nghi vaán vaãn toàn taïi. VD: Oâng là người Hà Nội phải không ạ? - Oâng là người Hà Nội phải không? Bài tập mở rộng –tích hợp: phân biệt TTT với từ đồng âm khác nghĩa, khác từ loại. Xaùc ñònh TTT trong caùc ví duï sau: a. Ta ñi naøo. (TTT) b. Aên caây naøo raøo caây aáy.( ÑT phieám chæ) c. Caäu thích caùi naøo? ( ÑT nghi vaán) d. Caäu aên ñi! ( TTT) e. Caäu ñi hoïc chöa? ( Động từ) GV nhaán maïnh:TTT khoâng coù khaû naêng laøm thaønh phaàn biệt lập, không có khả năng độc lập tạo câu.. I/ Tình thái từ 1/ khaùi nieäm:. Là những từ được thêm vào trong câu để cấu tạo nên câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán hoặc để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói. 2. Các loại tình thái từ. - Tình thái từ nghi vấn: à,ư ï, hử, chứ, haû, chaêng.. - Tình thái từ cầu khiến: nào, đi, với… - Tình thái từ cảm thán: sao, thay… - Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: aï, nheù,cô ,maø….

(63) Hoạt động 2: HD tìm hiểu sử dụng tình thái từ. - Phương pháp: Vấn đáp,qui nạp. - Thời gian: 7phút * Yêu cầu HS đọc các ví dụ sgk và trả lời các câu hỏi : II. Sử dụng tình thái từ. a/ Baïn chöa veà aø? ->Hoûi, ngang haøng, thaân maät. b/ Thaày meät aï? ->Hỏi, trên - dưới,kính trọng. c/ Bạn giúp tớ một tay nhé!-> Cầu khiến, ngang hàng, thân maät. d/ Bác giúp cháu một tay ạ! -> cầu khiến, trên –dưới, kính troïng, leã pheùp. ? Qua phaàn tìm hieåu naøy, em ruùt ra baøi hoïc gì trong giao Cần sử dụng tình thái từ phù hợp với tiếp?HS: Trả lời hoàn cảnh giao tiếp ( quan hệ tuổi tác, GDHS: lễ phép, đúng mực trong giao tiếp. GV: Tình thái từ tạo nên sắc thái biểu cảm rất rõ,Do đó thứ bậc xã hội, tình cảm…) lúc nói hoặc viết cần phải cần nhắc thận trọng,căn cứ vào vị thế XH,gđ,h/cảnh giao tiếp để sd một cách hợp lí,tránh thô lỗ,vô lễ hoặc vụng về đáng chê.. Hoạt động 3 : HD luyện tập. - Phương pháp : Đứng tại chỗ,lên bảng làm bài tâp. - Thời gian: 7 phút. BT 1:- Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện BT tại chỗ. - Nhaän xeùt vaø choát yù.. III. Luyeän taäp. BT1 Các tình thái từ:b, c, e, i. BT 3 Ñaët caâu. - Vaøo hoïc thoâi, caùc baïn. BT 3 Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện bài tập trên bảng. - HS Nhận xét – GV chỉnh sửa. BT 4 HS đọc yêu cầu BT.. - Lên bảng thực hiện BT - Nhaän xeùt boå sung.. ôi!. - Anh hoûi toâi chuyeän gì. cô? BT 4 Ñaët caâu - Em chaøo coâ aï!. IV/ Củng cố: (3 phút) Học sinh đọc lại ghi nhớ. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Làm bài tập 2, 3,4(còn lại)(sgk) - Học bài cũ:Miêu tả và biểu cảm trong vă bản tự sự. - Chuaån bò: Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 28 :. Luyện tập viết đoạn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm .. LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIEÂU TAÛ VAØ BIEÅU CAÛM A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : Vận dụng kiến thức về các yếu tố miêu tả , biểu cảm trong văn bản tự sự , thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm..

(64) TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : Sự kết hợp các yếu tố kể ,tả và biểu lộ tình cảm trong văn tự sự. II/ Kó naêng : - Thực hành kết hợp các yếu tố mtả vàbiểu cảm trong làm văn kể chuyện. - Viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố mtả và biểu cảm có độ dài khoảng 90 chữ. III/.Thái độ:Vận dụng đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm vào tập làm văn tốt hơn B/ CHUAÅN BÒ : GV: N/cứu tài liệu ,chuẩn bị giáo án. HS : Hoïc baøi, chuaån bò baøi. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp,gọi mở,giảng. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Tìm và đọc một đoạn văn tự sự ( trong các văn bản đã học) có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. Chỉ ra các yếu tố ấy trong đoạn văn? Phân tích sự kết hợp ấy? ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM - Học sinh đọc và tìm đúng: ( 5 đ) - Phaân tích toát ( 5ñ) III/ Bài mới : * GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Từ nội dung phân tích của bạn chúng ta đã thấy được tác dụng của việc kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. Bài học hôm nay giúp chúng ta rèn luyện khả năng viết đoạn văn tự sự có kết hợp miêu tả và biểu cảm. * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HDTH quy trình xây dựng đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả, biểu caûm. - Phương pháp : vấn đáp. - Thời gian: 10 phút. * GV yêu cầu học sinh đọc to các dữ liệu sgk ?:Những yếu tố cần thiết để xây dựng đoạn văn tự sự là gì? HS:sự việc đươc kể ,người kể,ngôi kể,trình tự kể… ? Yếu tố mtả thường dùng để làm gì?(dựng lại h/ảnh,hình dáng,kích thước,màu sắc,âm thanh…-> sự việc trở nên sinh động hơn.sự? - Biểu cảm làm cho lời văn tự sự trở nên gợi cảm hơn. ? Quy trình xây dựng đoạn văn tự sự gồm mấy bước? Đó là những bước nào? Ơû bước này: - có thể lựa chọn ngôi kể nào? - xöng laø gì? ? Bước thứ ba cần phải làm gì? ? Boá cuïc nhö theá naøo? Thử dùng một vài lời cho đề 1 Gợi ý: lời mở đầu có thể là nhận xét, cảm tưởng, hành. I/ Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu caûm.. Bước 1: Lựa chọn sự việc chính. Bước 2: Lựa chọn ngôi kể phù hợp với câu chuyện được kể Bước 3: Xác định thứ tự kể:.

(65) động… HS minh hoạ: Huỵnh một cái, lọ hoa trên tay tôi vỡ tan khi tôi vấp ngã ngay bục cửa… ? Đối với đề 1, trong nội dung sự việc, ta sẽ kết hợp các yếu toá mieâu taû, bieåu caûm nhö theá naøo?  Suy nghó, traïng thaùi cuûa nhaân vaät -> bieåu caûm  Tả trạng thái, hình ảnh lọ hoa, mảnh vỡ -> miêu tả. ? Ở bước 4, nếu để kể việc làm vỡ lọ hoa bằng một đoạn văn, em sẽ sử dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm như thế naøo? TH: Có thể sử dụng TTT ở yếu tố nào? Tác dụng? ? Bước cuối cùng? ? Ta có thể sử dụng những cách trình bày nào cho đoạn vaên? HS: Có thể sử dụng một trong 3 cách: song hành, diễn dịch, quy naïp. GV nhấn mạnh: Viết theo cách đã chọn, chú ý các phương tieän lieân keát.. - khởi đầu - dieãn bieán - keát thuùc.. Bước 4: Xác định yếu tố miêu tả, biểu cảm phù hợp. Bước 5: viết thành đoạn văn tự sự có caùc yeáu oá mieâu taû, bieåu caûm.. Hoạt động 2 HD luyện tập - Phöông phaùp :Vieát baøi theo caù nhaân. - Thời gian : 25phút - Từ cách hướng dẫn trên hs xây dựng đoạn văn( viết ra II. Luyeän taäp giaáy nhaùp vaø trình baøy. BT1: Viết đoạn văn - GV nhaän xeùt cho ñieåm. BT2: So saùnh - HDHS giải quyết bài tập 1 theo từng cá nhân. - HS laøm baøi vaø cho hoïc sinh so saùnh theo yù kieán caù nhaân. IV/ Củng cố : (2 phút) Nhấn mạnh những lưu ý khi trình bày đoạn văn. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Học bài cũ: Văn bản Đánh nhau với cối xay gió. - Chuaån bò: Chieác laø cuoái cuøng. Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. Tuần 8 ( Tiết 29 32 ) &. Tieát 29 - 30 :Vaên baûn:. CHIEÁC LAÙ CUOÁI CUØNG ( Trích). (OÂ Hen-ri). A/ MỨCĐỘ CẦN ĐẠT -Hiểu được tấm lòng yêu thương những người nghèo khổ của nhà văn được thể hiện trong truyện . - Thấy được nghệ thuật kể chuyện độc đáo , hấp dẫn của tác giả O Hen – ri. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức:- Nhân vật,sự kiện,cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mĩ..

(66) - Lòng cảm thông,sự chia sẻ giữa những nghệ sĩ nghèo. - Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống của con người. II/ Kó naêng : - Vận dụng các kiến thứ đã học về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọc hieåu taùc phaåm. - Phát hiện phân tích những đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể truyện của nhà văn. - Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện. - TH: Tóm tắt văn bản tự sự. -TH kĩ năng sống ( KN giao tiếp,suy nghĩ sáng tạoc và KN xác định giá trị bản thân). III/ Thái độ : GD Lòng thương yêu con người B/ CHUAÅN BÒ - GV : Tranh minh hoạ cho tác phẩm,chân dung tác giả, giáo án - HS : Học bài - chuẩn bị bài theo câu hỏi phần đọc hiểu văn bản. C/ PHƯƠNG PHÁP- KĨ THUẬT :Gợi mở,vấn đáp,thuyết trình,bình giảng. D/ .TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Tóm tắt văn bản “Đánh nhau với cối xay gió”. ? Qua 2 nhaân vaät Ñoân-ki –hoâ-teâ vaø Xan-choâ Pan –xa,em ruùt ra cho mình baøi hoïc gì? ĐÁP ÁN - Hoïc sinh toùm taét toát. (5ñ) . - Bài học :- Trong cuộc sống cần sống có lí tưởng nhưng ko nên quá hoang đường ,mê muội. (2đ) - Cần sống tỉnh táo ,thực tế nhưng ko nên quá thực dụng. (2đ) - Coù chuaån bò baøi hoïc (1ñ) III/ Bài mới: * GV giới thiệu: (1 phút) Có lẽ trong cuộc đời làm nghệ sĩ của mình, người nghệ sĩ nào cũng có khát vọng cao đẹp là vẽ được một bức tranh kiệt tác, để đời. Nhân vật Bơ-men trong tác phẩm “ Chiếc lá cuối cùng” cũng vậy… * Nội dung bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1 : (10 phút) HDTH giới thiệu chung I/ Tìm hiểu chung: GV yêu cầu HS đọc chú thích. 1. Taùc giaû Nêu những nét nổi bật về nhà văn ÔHen-ri và văn bản “ - O Hen-ri( 1862 -1910) Chieác laù cuoái cuøng”. - Laø nhaø vaên Mó, chuyeân vieát truyeän ngaén. - Có lòng thông cảm đối với người Nhaán maïnh vaøi neùt veà nhaø vaên Ohen-ri vaø taùc phaåm “ Chieác ngheøo baát haïnh. laù cuoái cuøng”: 2/ Taùc phaåm. ( sgk) OHen-ri là nhà văn Mĩ nổi tiếng thế giới.Cha ông là thầy - Đoạn trích là phần cuối của tác thuốc,mẹ ông qua đời khi ông mới lên 3.Mười lame tuổi đã phẩm. phải thôi học và đi làm nhiều nghề để kiếm ăn. Ông chuyên vieát truyeän ngaén. Caùc truyeän ngaén cuûa oâng raát phong phuù vaø đa dạng về đề tài nhưng phần lớn hướng vào cuộc sống nghèo khổ, bất hạnh của người dân Mĩ. Truyện ngắn của ông thường nhẹ nhàng, toát lên tinh thàâøn nhân đạo cao cả, thương yêu con.

(67) người nghèo khổ, nhiều khi rất cảm động. Về nghệ thuật ông thường sử dụng kiểu đảo lộn tình tiết hai lần một cách đột ngột, bất ngờ. GV tóm tắt phần bị lược bỏ của tác phẩm GV hướng dẫn HS đọc – đọc mẫu – gọi 2 HS đọc nối tiếp văn baûn. TH : Tóm tắt đoạn trích theo sự việc chính. ? Qua noäi dung toùm taét haõy xaùc ñònh nhaân vaät chính cuûa truyeän? ? Hãy tách văn bản theo các phần nội dung liên quan đến nhaân vaät chính naøy? HS trình baøy yù kieán : Goàm 3 phaàn. - Phần 1:Từ đầu -> “Hà Lan”: Giôn-xi đợi chết. - Phần 2 : Tiếp theo -> “vịnh Naplơ”:Giôn-xi vượt qua cái cheát. - Phaàn 3 :Coøn laïi: Bí maät cuûa chieác laù. ? Văn bản đã sử dụng những PTBĐ nào? PT chủ đạo nào làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm?. 3/. Tóm tắt đoạn trích 4/ Nhaân vaät chính: Gioân-xi 5/.Boá cuïc 3 phaàn. 6/ Phương thức biểu đạt: TS + MT + BC. Hoạt động 2 : HD tìm hiểu tác phẩm. - Phương pháp: Gợi mở,vấn đáp,thuyết trình.giảng bình. - Thời gian : 60 phút -> Chuyeån yù: ? Nội dung đoạn văn đầu kể về việc gì? HS: Trả lời. ? Tìm chi tieát mtaû daùng veû,gioïng noùi cuûa Gioân-xi? ? Hình dung của em về nhân vật Giôn-xi từ chi tiết miêu tả daùng veû, gioïng noùi? ? Việc Giôn-xi mở to cặp mắt thẫn thờ nhìn tấm mành mành vaø ra leänh keùo noù leân laø vì lí do gì? HS: Cô nhìn xem chiếc lá thường xuân cuối cùng bên cửa sổ đã rụng chưa. ? Em hieåu gì veà traïng thaùi tinh thaàn cuûa Gioân-xi qua caâu noùi: “ đó là chiếc lá cuối cùng…chết”? GV: Taâm traïng cuûa Gioân-xi khi bò oám laø taâm traïng cuûa moät người tuyệt vọng,cô nghĩ khi chiếc lá cuối cùng trên cây dụng xuoáng laø luùc coâ cuõng cheát. ? Xiu đã dùng lời lẽ yêu thương để an ủi Giôn-xi. Giôn-xi đáp lại bằng thái độ và suy nghĩ gì? HS: Ko trả lời và đang chuẩn bị cho một chuyến đi xa bí ẩn cuûa mình Điều đó cho ta hiểu thêm gì về tâm hồn con người của Giôn?. III./ Tìm hieåu vaên baûn: 1/ Dieãn bieán taâm traïng cuûa Gioânxi. a/ Giôn-xi đợi cái chết. - Giọng thều thào, mắt thẫn thờ -> yếu đuối, cạn kiệt cả sức sống.. -Chờ chiếc lá cuối cùng rụng -> chết.. -> Chán nản, không còn tin vào sự soáng cuûa mình..

(68) Bình: Con người tuyệt vọng và bi quan thì không có gì cứu được họ. Điều đó đã được bác sĩ nói với Xiu. GV yeâu caàu hoïc sinh theo doõi phaàn tieáp theo cuûa vaên baûn. ? Sau đêm mưa gió dữ dội, khi chiếc mành mành được kéo lên lúc trời vừa hửng sáng Giôn-xi đã phát hiện ra điều gì? HS: Trình baøy ? Theo em, Giôn-xi đã cảm nhận được điều gì từ chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó? HS: Chiếc lá mong manh nhưng chứa đựng một sức sống bền bæ vaø maõnh lieät. ? Từ đó có những thay đổi gì đối với Giôn-xi? HS: Tìm kiếm , trả lời ? Những thay đổi ấy cho thấy nhu cầu gì đã trở lại với Giônxi? ? Chiếc lá có ý nghĩa gì đối với Giôn-xi? ? Theo em, vì sao con người có thể vựơt qua cái chết chỉ vì một chiếc lá mỏng manh vẫn còn sống ở trên cây? Bình chốt: Tình yêu cuộc sống, tình bạn, tình yêu NT đã trở lại với Giôn-xi…Chiếc lá dù mỏng manh, nhỏ nhoi ấy chứa đựng một sức sông bền bỉ, mãnh liệt,là một sự sống, thúc đẩy, kích thích tình yêu sự sống cho con người tuyệt vọng. GV chuyeån yù sang muïc 2 TIẾT 2 ? Tình yêu thương của Xiu với Giôn-xi được thể hiện qua những chi tiết nào? HS: Trả lời ? Vì sao Xiu lại lo sợ khi thấy những chiếc lá thường xuân đã ruïng gaàn heát nhö vaäy? ? Ngoài ra tình thương yêu ấy còn được thể hiện ở những chi tieát naøo? - lời nói?. - vieäc laøm?. ? Qua tất cả những chi tiết ấy, ta bắt gặp ở Xiu một tấm lòng nhö theá naøo? Bình chốt: Tình cảm nhân đạo, đầy tình nghĩa ấy đã làm cho lòng người ấm lại và đây cũng chính là tấm lòng của tác giả muốn gửi gắm qua nhân vật này. Chuyeån yù sang muïc 3. ? Cụ Bơ-men được giới thiệu là người như thế nào?. => Taâm hoàn coâ ñôn, tuyeät voïng.. b. Giôn-xi vượt qua cái chết. - Qua ñeâm möa gioù chieác laù vaãn coøn. ->Thấy mình tệ, tự phê bình mình.. - Đòi ăn, soi gương, uống sữa, ngồi daäy, ñaëc bieät laø muoán veõ vònh Na plô. -> Muốn được sống và hoạt động. => Chiếc lá là động lực thúc đẩy niềm tin, tình yêu sự sống cho Giônxi.. 2/. Tình thöông yeâu cuûa Xiu. - Lo sợ khi thấy chiếc lá thường xuân đã rụng gần hết. -> Sợ Giôn-xi chết. - Động viên, an ủi, chăm sóc Giôn-xi taän tình.. => Tấm lòng nhân ái, thấm đượm tình người.. ? Khi nhìn thấy chiếc lá thường xuân đua nhau rụng cụ Bơ3/ Kiệt tác của Bơ-men. men coù taâm traïng gì? - Cụ Bơ-men: là hoạ sĩ nghèo, khát HS: Nhìn Xiu chẳng nói gì-> Lo lắng vì căn bệnh hiểm nghèo vọng vẽ một bức tranh kiệt tác. có thể cướp đi tính mạng của Giôn-xi. - Lo laéng cho soá phaän cuûa Gioân-xi. ? Trước tâm trạng đó cụ Bơ-men đã có hành động gì? Với.

(69) muïc ñích gì? HS: Lặng lẽ vẻ bức tranh để cứu sống Giôn-xi,bất chấp gió rét vaø nguy hieåm. ? Vẽ chiếc lá với mục đích ấy nhưng cuối cùng như thế nào? Vì sao cuï cheát? ? Cái chết ấy, đã thể hiện ở cụ một phẩm chất gì? HS: Trình baøy GD: Em học được điều gì ở cụ Bơ-men và Xiu? HS: Tấm lòng thương người dù đó ko phải là người thân của mình… LH:Tục ngữ - Ca dao VN: -Thương người như thể thương thân. - Nhieãu ñieàu phuû laáy giaù göông Người trong một nước phải thương nhau cùng. Bình: Sự cao thượng, quên mình vì người khác của cụ Bơ-men đã cứu sống được một con người. Đó chính là tấm lòng nhân đạo mà OHen-ri muốn thể hiện. ? Tại sao người bạn của Giôn-xi lại gọi chiếc lá cuối cùng là moät kieät taùc? HS: Suy nghĩ, trả lời Bình: Bức tranh của hoạ sĩ Bơ-men không phải là thần dược, nó là tác phẩm NT được tạo nên bởi tình yêu thương con người.Hơn nữa bức tranh đúng là một kiệt tác vì nó đã cứu sống một con người;là bức tranh của tình yêu thg và đức hi sinh cao caû. ? Từ đây, em hiểu gì thêm về ý nghĩa của truyện “Chiếc lá cuoái cuøng”? HS: NT chân chính được xuất phát từ tình yêu thương con người, là nghệ thuật vì con người. TH: Cây bút thần ( lớp 6).. Hoạt động 3. (5 phút) HD tìm hiểu về nghệ thuật. ? Ngheä thuaät ñaëc saéc cuûa truyeän? ? Haõy laøm roõ ñieàu naøy qua caùch keát thuùc truyeän? HS: - Giôn-xi: từ sắp chết -> sống trở lại. - Bô-men: coøn khoeû maïnh -> cheát. => hai quá trình đảo ngược này lồng trong một câu chuyện => Kết thúc bất ngờ.. -> Laúng laëng veõ chieác laù cuoái cuøng để cứu Giôn-xi.. -> Cuï cheát vì söng phoåi. => Cao thượng, quên mình vì người khaùc.. - Chieác laù cuoái cuøng laø moät kieät taùc vì: + sinh động, giống như thật. + Tạo ra sức mạnh, khơi dậy sức soáng trong taâm hoàn cuûa Gioân-xi. => Được vẽ bằng cả tình thương bao la và lòng hi sinh cao thượng.. 4/ Ngheä thuaät: - Đảo ngược tình huống. - Kết thúc độc đáo, bất ngờ. - Xây dựng tình tiết hấp dẫn, chặt cheõ, kheùo leùo.. Hoạt động 4 : (5 phút) HD tổng kết : V/ Tổng kết :Ghi nhớ (sgk T 90) ? Qua vaên baûn “ Chieác laù cuoái cuøng” cuûa Ohen-ri, em caûm nhận được gì về tư tưởng và tài năng của Ohen-ri? LH: Em còn đọc những truyện nào của Ohen-ri ( hoặc của nhà văn khác) viết về lòng nhân ái cao cả của con người?.

(70) IV / Củng cố : (3 phút) HS đọc ghi nhớ. . V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Học bài cũ: Tình thái từ - Chuaån bò: Chöông trình ñòa phöông ( Phaàn TV) RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 31 :TV:. CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG (PHAÀN TIEÁNG VIEÄT ). A MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : Hệ thống hóa từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt , than thích được dung trong giao tiếp ở địa phương. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : Hiểu được các từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt thân thích II/ Kĩ năng :- Sử dụng từ ngữ địa phương chỉ quan hệ thân thích,ruột thit. - Rèn kỹ năng so sánh, nhận biết từ ngữ địa phương. III/ Thái độ : GDHS Tình cảm quê hương thông qua từ ngữ địa phương. B. CHUAÅN BÒ GV: giáo án,sưu tầm một số các từ ngữ địa phương ,ca dao,hò,vè… HS : Chuẩn bị bảng điều tra trên giấy lớn, sưu tầm, tìmhiểu một số đoạn thơ, ca dao, hò, vè có sử dụng từ ngữ địa phương. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/.Ổn định tổ chức (1 phút) II/ Kieåm tra 15 phuùt. ĐỀ BAØI:I Caâu 1: (4 ñieåm ) Cho 4 câu sau, hãy thêm các tình thái từ phù hợp để tạo thành:  3 caâu: nghi vaán, caàu khieán, caûm thaùn.  1 caâu bieåu loä saéc thaùi kính trong, leã pheùp. a/ Con ñi hoïc. c/ Cuộc đời cô bé ấy đáng thương. b/ Lan hoïc baøi. d/ Con mời mẹ xơi cơm. Caâu 2: ( 6 ñieåm ) Trong đoạn văn kể về cái chết của cô bé bán diêm (Văn bản Cô bé bán diêm của An-đéc-xen ), nhà văn đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật đối lập tương phản như thế nào ? Qua đó, tác giả làm nổi bật những vấn đề gì? ĐỀ BAØI II.

(71) Caâu 1: (4ñieåm) Trong các từ in đậm sau, đâu là trợ từ . Cho biết các trợ từ đó được dùng để làm gì ? a/ Đó là những học sinh giỏi lớp 8A. b/ Quyển sách ấy những 50 000 đồng. c/ Ngay cả Lan cũng không làm được bài tập ấy. d/ Cô vừa giao bài tập là cậu ấy làm ngay. Caâu 2 : (6 ñieåm) Qua văn bản “ Đánh nhau với cối xay gió” của Xéc-van-tét, em rút ra cho mình bài học gì từ cặp nhaân vaät Ñoân-ki-hoâ-teâ vaø Xan-choâ Pan-xa? ĐÁP ÁN VAØ BIỂM ĐIỂM KT 15 PHÚT NGỮ VĂN 8 ĐỀ 1: Câu 1: Sử dụng TTT phù hợp đêû tạo thành câu. (Mỗi câu đúng 1điểm) a/ haû/ ö (1ñ) b/ ñi / thoâi (1ñ) c/ thay /sao (1ñ) d/ aï (1ñ) Câu 2: a/ Thủ pháp nghệ thuật đối lâp qua chi tiết: - Buổi sáng mặt trời lên trong sáng,chói chang,mọi người vui vẻ ra khỏi nhà. (1đ) - Thi thể em bé nằm ở xó tường. (1đ) b/ Lamø nổi bật được: - Thaân phaän nhoû nhoi, baát haïnh .(1,5ñ) - Tố cáo sự thờ ơ vô cảm của XH đối với những mảnh đời bất hạnh….(1,5đ) * Löu yù : - Diễn đạt trôi chảy,mạch lạc (0,5đ) - Chữ viết, chính tả tốt.(0,5đ) ĐỀ 2: Câu 1: XĐ đúng trợ từ (1đ),đúng ý nghĩa (1đ) b/ Những (1d) -> ý nghĩa:Đánh giá số tiền 50 000 là quá nhiều.(1đ) c/ Ngay (1đ) -> ý nghĩa: Nhấn mạnh đối tượng được nói đến trong câu.(1đ) Caâu 2: (6ñ) Trong cuoäc soáng : - Cần sống có lí tưởng nhưng không nên quá hoang đường, mê muội. (2,5) - Cần tỉnh táo, thực tế nhưng không nên quá thực dụng. (2,5) * Löu yù : - Diễn đạt trôi chảy, mạch lạc (0,5đ) - Chữ viết, chính tả tốt.(0,5đ). III/ Bài mới : (1 phút) Để thấy được sự phong phú của từ ngữ địa phương trong hệ thống Tiếng Việt thì mỗi chúng ta phải có sự tìm hiểu, nhận biết được từ ngữ địa phương được dùng trong cuộc sống hằng ngày… Hoạt động 1. (10 phút) Tìm những từ ngữ địa phương Cần Thơ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích..

(72) - Các tổ trình bày bảng điều tra tìm các từ địa phương tương ứng với từ ngữ toàn dân đã cho saün.. - Gạch chân các từ ngữ địa phươngkhông trùng với từ ngữ toàn dân ( nếu có). - Giáo viên nhận xét, sửa chữa và yêu cầu học sinh tự giải thích nghĩa mỗi từ. STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 khaùc.. Từ ngữ toàn dân. Từ ngữ được dùng ở địa phương em Cha Boá, cha, boï, tía, ba, thaày. Meï Meï, maù, u, baàm, maï. Ông noâi Ông noäi, oâng, noäi Baø noäi Baø noäi, baø, noäi Ơng ngoại Ơng ngoại, ông, ngoại, vãi. Bà ngoại Bà ngoại, bà, vãi. Baùc ( anh trai cuûa cha) Baùc, baù Bác ( vợ anh trai của cha) Baùc, baù Chuù ( em trai cuûa cha) Chuù Thím ( vợ của chú) Thím Baùc ( chò gaùi cuûa cha) Baùc, baù, coâ. Baùc ( choàng chò gaùi cuûa cha) Baùc Coâ ( em gaùi cuûa cha) Coâ Chuù ( choàng em gaùi cuûa cha) Chuù Baùc ( anh trai cuûa meï) Baùc, caäu Bác (vợ anh trai của mẹ) Bác, mợ Caäu ( em trai cuûa meï) Caäu Mợ (vợ em trai của mẹ) Mợ Baùc ( chò gaùi cuûa meï) Baùc, dì, baù giaø Baùc (choàng chò gaùi cuûa meï) Bác, dượng Dì ( em gaùi cuûa meï) Dì Chuù ( choàng em gaùi cuûa meï) Chú, dượng Anh trai Anh Chị dâu ( vợ anh trai) Chò Em trai Em Em dâu ( vợ của em trai) Em Chò gaùi Chò Anh reå ( choàng cuûa chò gaùi) Anh Em gaùi Em Em reå ( choàng cuûa em gaùi) Em Con Con Con dâu ( vợ của con trai) Con Con reå ( choàng cuûa con gaùi) Con Chaùu ( con cuûa con) Chaùu. Hoạt động 2: (5 phút) Sưu tầm một số từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích ở địa phương - Hoïc sinh thaûo luaän theo baøn vaø trình baøy theo yù kieán caù nhaân. + Baéc Ninh – Baéc Giang: cha -> thaày meï -> u, baàm, bu..

(73) + Nam Boä:. cha -> ba, tía meï -> maù anh caû -> anh Hai chò caû -> chò Hai. Hoạt động 3: (5 phút) Gạch dưới những từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt của địa phương em. - Hoïc sinh thaûo luaän theo baøn vaø trình baøy theo yù kieán caù nhaân. a/- Thầy, mẹ,cô b/- Má c/-Bác, bác Ba gái, bác gái -->thầy ,ba: người đàn ông sinh ra mình -->mẹ, má :người đàn bà sinh ra mình -->cô: chị ,em của cha -->bác: anh của cha -->bác gái:vợ của anh cha Hoạt động 4: (5 phút) Sưu tầm thơ, ca dao có sử dụng từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt của địa phương em. - Hoïc sinh leân baûng trình baøy, hoÏc sinh khaùc nhaän xeùt. - Giaùo vieân choát yù. VD: Con ra tieàn tuyeán xa xoâi, Yêu bầm yêu nước cả đôi mẹ hiền. ( Tố Hữu) Con nhớ mế lửa hồng soi tóc bạc, Năm con đau, mế thức một mùa dài. ( Cheá Lan Vieân) Em vẫn cười vui: Mạ đừng lo, Con đi đanhd giặc,rồi con vô... (Nguyễn Khoa Điềm ) IV/ Củng cố: (3 phút) Nhấn mạnh về từ ngữ địa phương trong khi dùng. V/ Hướng dẫn về nha(1 phút) ø:Học bài: Miêu tả, biểu cảm trong văn tự sự.. - Chuẩn bị:Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảm.. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 32 :TLV:. LẬP DAØN Ý CHO BAØI VĂN TỰ SỰ.

(74) KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VAØ BIỂU CẢM A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : Biết lập bố cục và cách thức xây dựng dàn bài cho bài văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I / Kiến thức : Giúp cho HS biết cách lập dàn ý cho văn bản tự sự có sử dụng yếu tố mtả và biểu cảm. II/ Kĩ năng :- Xây dựng bố cục,sắp xếp các ý cho bài văn tự sự kết hợp với mtả và biểu cảm. - Viết một bài văn tự sự có sử dụng yếu tố mtả và biểu cảm có độ dài khoảng 450 chữ.. - Nhận diện được bố cục 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài của một văn bản tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.. - Rèn kỹ năng lập dàn ý bài văn tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm. B/. CHUAÅN BÒ: GV: Nghiên cứu tài liệu, giáo án. HS : Hoïc baøi, chuaån bò baøitheo caâu hoûi SGK. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp,thuyết trình,viết đoạn văn theo cá nhân. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/.Ổn định tổ chức (1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Em hãy nêu các bước tạo lập văn bản? ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM. - Bước 1: Định hướng chính xác.. - Bước 2:Tìm ý. - Bước 3: Lập dàn ý. - Bước 4: Viết bài( diễn đạt thành câu, thành đoạn văn). - Bước 5: Kiểm tra bài viết.(9đ) * Coù chuaån bò baøi hoïc (1ñ) III/ Bài mới :  Giới thiệu bài mới : (1 phút) Từ phần kiểm tra bài cũ => GV dẫn dắt vào bài mới: Lập dán ý là một bước rất quan trọng trong khâu tạo lập văn bản...  Nội dung bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HDTH dàn ý của bài văn tự sự. - Phương pháp : Vấn đáp,thuyết trình,thảo luận nhóm. - Thời gian : 25 phút.. GV yêu cầu học sinh đọc bài văn: Món quà sinh nhật( sgk) TH: Xác định chủ đề của văn bản? HS: Kể về món quà quà sinh nhật cảm động của tình bạn. ? Xaùc ñònh boá cuïc cuûa vaên baûn?. - MB – TB – KB? - Noäi dung cuûa moãi phaàn?. I/ Dàn ý của bài văn tự sự 1/ Tìm hiểu dàn ý bài văn tự sự: Moùn quaø sinh nhaät a/ Mở bài: Từ đầu -> “bày la liệt trên baøn”: keå taû laïi quang caûnh cuûa buoåi tieäc sinh nhaät. b/ Thân bài: Tiếp theo -> “ chỉ gật đầu khoâng noùi”: keå veà moùn quaø sinh nhaät.

(75) GV: Hướng dẫn học sinh chia thành 4 nhóm và thảo luận. HS chia nhoùm thaûo luaän vaø trình baøy yù kieán. Nhóm 1: Truyện kể về việc gì? Ai là người kể chuyện ( ở ngôi thứ mấy)? Câu chuyện được xảy ra ở đâu? Vào lúc nào? Trong hoàn cảnh nào? - Câu chuyện kể về món quà sinh nhật, do Trang kể ở ngôi thứ nhất. - Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang, vào buổi sáng, trong hoàn cảnh bạn bè họp mặt kỉ niệm sinh nhật của Trang. Nhóm 2: Chuyện xảy ra với ai? Có những nhân vật nào? Ai laø nhaân vaät chính? Tính caùch cuûa moãi nhaân vaät ra sao? - Chuyện xảy ra với 3 nhân vật: nhân vật chính là Trinh (người tạo ra sự bất ngờ trong câu chuyện). - Moãi nhaân vaät mang moät tính caùch: Trang thì soâi noåi, voäi vàng còn Trinh thì vui vẻ, điềm đạm… Nhoùm 3: Caâu chuyeän dieãn ra nhö theá naøo? - Mở đầu nêu vấn đề gì?. độc đáo của bạn. c/ Kết bài: còn lại: Cảm nghĩ của người keå veà moùn quaø sinh nhaät. .. - Đỉnh điểm câu chuyện ở đâu? - Kết thúc ở chỗ nào? - Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ?. - Câu chuyện diễn ra rất vui vẻ, thú vị nhưng bồn chồn chờ đợi. - Mở đầu: buổi mừng sinh nhật Trang. - Đỉnh điểm:Trang chờ đợi, trách móc bạn. Trinh đến mang theo món quà bất ngờ. - Keát thuùc: Khi Trang hieåu moùn quaø sinh nhaät cuûa Trinh heát sức bất ngờ vì nó là kỉ niệm của hai người về cây ổi. - Điều tạo nên sự bất ngờ: Tình huống truyện -> Tâm trạng chờ đợi -> trách bạn vì sự chậm trễ -> nhận ra tấm lòng của bạn và món quà sinh nhật đầy ý nghĩa. Nhóm 4: Các yếu tố miêu tả, biểu cảm được kết hợp và thể hiện ở những chỗ nào trong truyện? Nêu tác dụng của những yếu tố miêu tả và biểu cảm này? - Yeáu toá mieâu taû: Taû buoåi sinh nhaät, taû Trinh, taû caønh oåi, hoa oåi, quaû oåi. - Yeáu toá bieåu caûm: Taâm traïng vaø suy nghó cuûa Trang. -> Tác dụng: Sự vui vẻ trong buổi sinh nhật, nâng cao ý nghĩa món quà sinh nhật lên thành một kỉ niệm đầy ấn tượng. ?Những nội dung trên được kể theo thứ tự nào? HS: Trình baøy GV: Từ việc tìm hiểu văn bản trên, em hãy rút ra dàn ý chung cho bài văn tự sự kết hợp với các yếu tố miêu tả,. -> Kể theo trình tự thời gian, trong khi kể dùng hồi ức, ngược thời gian nhớ về sự việc đã diễn ra. 2/ Dàn ý của bài văn tự sự a/ Mở bài: Giới thiệu sự việc nhân vaät vaø tình huoáng xaûy ra caâu chuyeän ( cũng có thể nêu kết quả trước) b/ Thaân baøi:Keå laïi dieãn bieán caâu chuyện theo một trình tự. c/ Keát baøi: Neâu keát cuïc, caûm nghó của người trong cuộc ( người kể hay một nhân vật nào đó) 3/ Ghi nhớ ( sgk).

(76) bieåu caûm? TH: Thứ tự kể trong văn tự sự -> kể xuôi hoặc kể ngược. GD: Kể theo trình tự khi làm văn. GV: Khi lập dàn ý cho bài văn tự sự cần chú ý điều gì? HS: Trao đổi, trình bày. Hoạt động 2 HD luyện tập - Phöông phaùp : Thaûo luaän theo baøn. -Thời gian :10 phút II. Luyeän taäp - Đọc yêu cầu đề bài. BT1 Daøn yù vaên baûn Coâ beù baùn dieâm. - HS thảo luận nhóm thực hiện bài tập ra giấy nháp và trình * Mở bài: Giới thiệu quang cảnh đêm baøy. giao thừa và gia cảnh của em bé bán - GV nhận xét, sửa chữa. dieâm. * Thaân baøi: - Em bé không bán được que diêm nào nên không dám về nhà vì sợ bố đánh. - Em ngồi nép mình ở một góc tường bị đói, rét hành hạ. - Em queït dieâm naêm laàn, moãi laàn queït diêm thì mộng tưởng lại hiện ra, diêm tắt thì hiện thực đau buồn lại trở về với em. * Kết bài:em bé bán diêm đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa 4.Củng cố : (2 phút) Nhấn mạnh những lưu ý khi lầp dàn bài văn tự sự. 5. Hướng dẫn về nhà: (1 phút) -Hoïc baøi: CHIEÁC LAÙ CUOÁI CUØNG -Chuaån bò: HAI CAÂY PHONG RUÙT KINH NGHIEÄM: Ngµy so¹n Ngµy d¹y:. Tuần 9 (Tiết 33 36 ) & Tieát 33 – 34 : Vaên baûn :. HAI CAÂY PHONG ( Trích: Người thầy đầu tiên). ( Ai-ma-toáp). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Hiểu và cảm nhận được tình yêu quê hương và lòng biết ơn người thầy đã vun trồng ước mơ và hy vọng cho những tâm hồn trẻ thơ. -Hiểu rõ về nghệ thuật tự sự , miêu tả và biểu cảm trong văn bản truyện ..

(77) TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : - Vẻ đẹp và ý nghĩa hình ảnh hai cây phong trong đoạn trích. - Sự gắn bó của người hoạ sĩ với quê hương với thiên nhiên và lòng biết ơn thầy Đuy-sen. - Cách xây dựng mạch kể ;cách mtả giàu hình ảnh và lời văn giàu cảm xúc. II/ Kó naêng : - Đọc hiểu một văn bản có giá trị văn chương ,phát hiện,phân tích những giá trị đặc sắc về nghệ thuật mtả,biểu cảm trong một đoạn trích tự sự ; - Cảm thụ vẻ sinh động,giàu sức biểu cảm của các hình ảnh trong đoạn trích. . -TH kĩ năng sống ( KN giao tiếp,suy nghĩ sáng tạo và KN xác định giá trị bản thân) :Động não, thảo luận nhóm. III/ Thái độ : -GDHS tình cảm yêu mến, trân trọng, những kỉ nệm tuổi thơ. B/. CHUAÅN BÒ - GV : N/cứu tài liệu,tư liệu có liên quan,tranh ảnh. - HS : Học bài – chuẩn bị bài theo câu hỏi phần đọc hiểu văn bản. C/ PHÖÔNG PHAÙP-KÓ THUAÂT: Vấn đáp,nêu và giải quyết vấn đề.thuyết trình,giảng bình,kĩ thuật “động não” D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/.Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) CAÂU HOÛI ? Qua vaên baûn “ Chieác laù cuoái cuøng”, taùc giaû Ohen-ri muoán theå hieän ñieàu gì? Ngheä thuaät noåi baät cuûa truyeän? ? Tại sao chiếc lá cuối cùng lại được xem là một kiệt tác? ĐÁP ÁN * - Tình thương yêu cao cả giữa người với người. - Nghệ thuật đặc sắc:Đảo ngược tình huống, kết thúc độc đáo, bất ngờ, xây dựng tình huống khéo léo, chaët cheõ, haáp daãn.( 10 ñ) * Chieác laù cuoái cuøng laø moät kieät taùc vì: + sinh động, giống như thật. + Tạo ra sức mạnh, khơi dây sức sống trong tâm hồn của Giôn-xi.. - Được vẽ bằng cả tình thương bao la và đức hi sinh cao thượng của cụ Bơ-men.( 10đ). III/ Bài mới: GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Đất nước Cư-rơ-gư-xtan xa xôi và tươi đẹp, có núi đồi và thảo nguyên, những dãy núi trập trùng và áng mây lơ lửng bên trên “ chẳng khác nào một đoàn chiến hạm đang bơi về một nơi nào đó” và cũng chính nơi đây là nguồn cảm hứng cho nhà văn Ai-ma-tốp thể hiện tài năng của mình qua tác phẩm “ Người thầy đầu tiên”… HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ NOÄI DUNG. Hoạt động 1 : HDTH giới thiệu chung. - Phương pháp: Vấn đáp,thuyết giảng. - Thời gian : 10phút.. I/ Tìm hiểu chung: ? Trình bày những hiểu biết của em về tác giả? 1. Taùc giaû HS: Xác định, thâu tóm những ý chính. - Ai-ma-tốp (1928 – 2008) GV: chốt ý, bổ sung:. Là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan ,một nước - Là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan, xuất thân trong.

(78) cộng hoà vùng Trung Á,thuộc Liên Xô trước đây.Ơng một gia đình viên chức. được dư luận đánh giá cao khi xuất bản tác phẩm đầu tay - Được giải thưởng Lê-nin ( 1961). cuûa mình vaøo naêm 1958.Nhieàu taùc phaåm cuûa Ai- ma-toáp - Viết văn bằng tiếng mẹ đẻ và tiếng Nga. được dịch sang Tviệt. ? Những nét chính về tác phẩm? GV: Tác phẩm trích trong tập “Núi đồi và thảo nguyên ”, được giải thưởng Lê-nin. Nhấn mạnh: Đề tài chủ yếu trong các truyện ngắn của Ai-ma-tốp là cuộc sống khắc nghiệt nhưng cũng đậm chất lãng mạn của người dân vùng đồi núi Kư-rơ-gư-xtan; tình yêu; tình bạn; tinh thần dũng cảm vượt qua thử thách, hi sinh thời chiến tranh; thái độ đấu tranh tích cực của tầng lớp thanh niên, trước hết là nữ thanh niên để thoát khỏi sự ràng buộc của những tập tục lạc hậu.. GV tóm tắt toàn bộ tác phẩm “ Người thầy đầu tiên” cho học sinh nắm bắt được nội dung. -Yêu cầu 1-2 học sinh đọc văn bản -> nhận xét. - Đọc kết hợp kiểm tra từ khó của học sinh. ? Haõy quan saùt vaên baûn, nhaän xeùt veà ngoâi keå, maïch keå trong vaên baûn? ? Cách lựa chọn ngôi kể trên, có ý nghĩa như thế nào?. 2. Taùc phaåm. ( sgk) - Tác phẩm rút từ tập “Núi đồi và thảo nguyeân”. - Văn bản laø phaàn đầu cuûatruyện “Người thầy đầu tiên.. 3/ Ngôi kể và mạch kể trong văn bản. - Phần 1: người kể xưng “tôi”. - Phần 2: người kể xưng “ chúng tôi” - Phần 3: người kể xưng “ tôi” -> ít nhiều phân biệt và lồng vào nhau. => Cảm xúc chung và riêng về hai cây phong. Hoạt động 2 : HD tìm hiểu tác phẩm - Phương pháp :Vấn đáp,thuyết trình,bình giảng và kĩ thuật “động não”. - Thời gian : 65 phút. .GV chuyeån yù vaøo phaàn 1. III/ Tìm hieåu vaên baûn: ? Hai cây phong được giới thiệu qua những chi tiết nào? 1. Hình ảnh hai cây phong. Hai cây phong lớn ở giữa đồi, hiện ra HS: Tìm kiếm, trả lời ? Cách diễn đạt của tác giả? Và cách sử dụng nghệ trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đạy trên núi. thuật của tác giả ở đây có gì đặc biệt? HS: Trả lời -> so sánh -> Tín hiệu dẫn đường về làng. ? Caùch so saùnh aáy “ hai caây phong…nuùi” coù yù nghóa gì? => Không thể thiếu đối với những người đi ? Chi tiết: “ nhưng cứ mỗi lần về quê… thân thuộc ấy” xa về làng. coù yù nghóa gì saâu saéc? - Chuùng coù tieáng noùi rieâng, taâm hoàn rieâng Bình: Mở đầu văn bản người kể đã đưa người đọc đến -> Cảm nhận tinh tế. với vùng đất Ku-ku-rêu với tất cả vẻ hoang sơ của thiên nhiên với thung lũng, thảo nguyên, rặng núi.Hai cây phong không phải là món quà của tự nhiên nhưng đã từ rất lâu, những đứa trẻ đã biết chúng từ thuở bắt đầu biết mình. Và cũng rất tự nhiên, hình ảnh hai cây phong đã trở thành của riêng làng Ku-ku-rêu. Người kể đã dành tình caûm ñaëc bieät cho hai caây phong, cho neân duø ñi xa ñaâu veà.

(79) thì cái đầu tiên vẫn là cái nhìn hướng về hai cây phong và hai cây phong đã trở thành một phần tâm hồn của người keå, chi phoái caû nieàm vui, noãi buoàn cuûa anh vaø chæ ñoâi ba nét phác tả nhưng hai cây phong được hiện ra bằng những nét phác thảo của người hoạ sĩ. - Yêu cầu học sinh theo dõi đoạn văn đặc tả hai cây phong trong phaàn tieáp theo cuûa vaên baûn vaø cho bieát: ? Có gì đặc sắc trong cách miêu tả hai cây phong ở đoạn vaên naøy? HS: Trao đổi, trình bày ? Em coù nhaän xeùt gì veà caùch caûm nhaän cuûa taùc giaû? Bình chốt:Bằng tình yêu quê hương, yêu vùng đất thảo nguyên của mình mà người kể đã tạo nên bức tranh thật sinh động, đẹp đẽ. Một bức tranh ngân nga cả những giai điệu “ tiếng lá reo cho đến khi say sưa ngây ngất”. Đoạn văn tả hai cây phong đẹp như một bài thơ về một loài cây. Người kể đã cảm nhận được cả sự sống của vật vô tri, vô giác, phải chăng tác giả có một trí tưởng tượng phong phú, mãnh liệt. Sự mãnh liệt ấy đã vẽ lại linh hồn nồng thaém cuûa laøng queâ. GD: Tình yêu quê hương, đất nước. TIẾT 2 GV chuyển ý sang mục 2: Đoạn văn tiếp theo có nội dung gì? ? Từ những cảm xúc riêng ấy, nhân vật “ tôi” trở về với những kí ức tuổi thơ êm đẹp, hãy tìm và đọc đoạn văn có noäi dung treân? HS: Đọc đoạn văn tả cảnh bọn trẻ làng với những kỉ nieäm veà hai caây phong. ? Tìm những chi tiết cho thấy hai cây phong gắn với những kỉ niệm tuổi thơ? HS: Tìm kiếm, trả lời GV: Từ trên cao thấy cả một thế giới rộng lớn, thế giới aáy, caûnh vaät aáy hieän ra nhö theá naøo qua con maét treû thô? HS: Trao đổi, trình bày ? Em có nhận xét gì về ý nghĩa của hai cây phong với kí ức tuổi thơ? HS: Nhaän xeùt Bình chốt: Chất hoạ sĩ của người kể càng thể hiện rõ ở đoạn này giúp ta hình dung bức tranh thiên nhiên như hiện ra trước mắt với nhựng vẻ đẹp kì diệu làm tăng thêm chất “ bí ẩn đầy sức quyến rũ” của những miền đất lạ. Chuyeån yù sang muïc 3 ? Trong maïch keå naøy, nguyeân nhaân naøo khieán hai caây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc cho người đọc?. 2 Hai cây phong với kí ức tuổi thơ.. - Boïn treû chaïy aøo leân phaù toå chim. - Từ trên cao thấy cả một thế giới với biết bao điều kì diệu của đất trời, thảo nguyeân. -> Laø nôi hoäi tuï cuûa nieàm vui tuoåi thô, nôi mở rộng chân trời hiểu biết.. 3.Hai caây phong vaø thaày Ñuy-sen Hai cây phong là nhân chứng của một câu chuyện hết sức cảm động về người thầy đầu tiên Đuy-sen, người đã vun trồng ức mơ, hi vọng cho những học trò nhỏ của mình..

(80) HS: Trình baøy GV: Keå cho hoïc sinh nghe chi tieát: Thaày Ñuy-sen mang hai caây phong troàng. -> ? Em có nhận xét gì về cách sử dụng ngôi kể của tác giaû? Caûm nhaän cuûa em veà caùch mieâu taû cuûa taùc giaû? Hoạt động 3: (10 phút) HD tổng kết : ? Caûm nhaän cuûa em veà caùch mieâu taû cuûa taùc giaû vaø taâm hoàn cuûa taùc giaû Ai-ma-toâp, qua vaên baûn “ Hai caây phong”? - HS đọc ghi nhớ.. IV. Tổng kết : Ghi nhớ sgk T101 Nội dung : lòng biết ơn của người thầy Đuy- sen vào tâm hồn trẻ thơ niềm tin, niềm khát khao hi vọng về cuộc sống tốt đẹp Nghệ thuật : Lựa chọn ngôi kể, tạo nên hai mạch kể lồng ghép độc đáo, liên tưởng hết sức độc đáo Ý nghĩa : Hai cây phong la biểu tượng tình yêu quê hương sâu nặng với kỉ niệm tưởi thơ đẹp đẻ của người họa sĩ làng Ku- ku. . IV/ Cuûng coá: (2 phuùt) Noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa vaên baûn V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) -Học bài -Chuẩn bị bài:VIẾT BAØI TẬP LAØM VĂN SỐ 2 ( Ở LỚP) RUÙT KINH NGHIEÄM:. Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 35 – 36: TLV:. VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 2 ( Ở LỚP). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: - Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự có kết hợp các yếu tố mieâu taû, bieåu caûm. - Luyện kĩ năng diễn đạt, xây dựng đoạn, văn bản tự sự mạch lạc có đan xen các yếu tố miêu tả, bieåu caûm. B. CHUAÅN BÒ GV: giáo án , đề, đáp án, biểu điểm. HS: chuaån bò baøi C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I /.Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ: (1 phuùt) Kieåm tra só soá hoïc sinh. III/ Bài mới: GV chép đề: Lớp 8a1 : Đề bài : Kể lại câu chuyện về một con vật nuôi có nghĩa có tình. Lớp 8A2-3 : Đề bài : Em nhận được một món quà bất ngờ nhân dịp sinh nhật.Em hãy kể lại sự việc đó. ĐÁP ÁN 1. Yeâu caàu chung. - Học sinh kể được câu chuyện đáng nhớ đã xảy ra, có nhân vật, sự việc. - Vận dụng được các yếu tố miêu tả ( miêu tả hình dáng, hoạt động của con vật...); biểu cảm ( tình cảm của em đối với con vật và ngược lại, suy nghĩ thái độ của em đối với con vật đó...) - Văn gọn gàng, trong sáng, diễn đạt mạch lạc, trôi chảy, dùng từ, dựng đoạn hợp lí. - Đảm bảo được yêu cầu của văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm..

(81) vaät). - Làm nổi bật được chủ đề và có bố cục chặt chẽ. 2. Yeâu caàu cuï theå. ĐỀ I/ a. Mở bài: Giới thiệu được con vật nuôi có nghĩa có tình(tên con vật,tình cảm của em dành cho con. b. Thân bài:- Giới thiệu khái quát về con vật : ở với gđ em từ bao giờ?Tình cảm của mọi người đ/với con vật? Hình dáng của nó có gí nổi bật,đáng yêu ? - Kể các câu chuyện chứng tỏ con vật ấy có nghĩa có tình.: + Caâu chuyeän xaûy ra ntn ? + Hình daùng vaø haønh ñoâïng cuûa con vaät(mtaû) +Nhữg biểu hiện của con vật có nghĩa có tình. - Suy ngĩ của em về con vật sau khi nhữg sự việc đó xảy ra.(Biểu cảm) c. Kết bài: Cảm nghĩ của emvề con vật nuôi.;những suy nghĩ của em về tình nghĩa giuũ¨ con người vaø con vaät. ÑEÂØ II/ a/ Mở bài : Gới thiệu chung về buổi sinh nhật,địa diểm tổ chức.Em nhận được món quà đặc bịêt gì? Ai taëng? b/ Thân bài : Kể lại diễn biến sự việc: * Trước buổi sinh nhật : - Gđình em đã chuẩn bị ntn? - Bản than em đã chuẩn bị những gì? - Các bạn đến đầy đủ,ko khí vui tươi nhộn nhịp. * Trong buoåi tieäc : - Mọi người ngồi vào bàn. - Nến được thắp sáng trên chiếc báng kem,em thổi tắt nến. - Các bạn và người thân tặng quà...-> em rất xúc động. - Có một món quà làm em ko ngờ tới:một cuốn tiểu thuyêt... * Sau buoåi tieäc: Các bạn ra về chỉ còn Lan bạn thân của em ở lại chúng em tâm sự với nhau. c/ Keát baøi : Suy nghó cuûa em veà moùn quaø ,veà tình baïn. BIEÅU ÑIEÅM 1. Hình thức: Trình bày, văn phong, bố cục, chữ viết, diễn đạt ( 2 đ) 2. Noäi dung: - Mở bài (1đ) - Thaân baøi( 6ñ) - Keát baøi ( 1ñ) IV/ Củng cố: (2 phút) Thu bài, kiểm tra số bài, nhận xét giờ kiểm tra. V/ Daën doø: (1 phuùt) - Hoïc baøi: Chương trình địa phương - Chuaån bò: Tieáng Vieät: NOÙI QUAÙ RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(82) Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:.. Tuần10 ( Tiết 37 40 ) &. TIEÁT 37 : Tieáng Vieät: NOÙI QUAÙ A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu được khái niệm , tác dụng của nói quá trong văn chương và trong giao tiếp hằng ngày . -Biết vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc hiểu và tạo tập văn bản. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : Giúp học sinh - Hiểu được thế nào là nói quá? - Phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá. - Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá. II/ Kĩ năng:- Vận dụng những hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc hiểu văn bản. - Reøn kó naêng duøng noùi quaù trong vieát vaên giao tieáp. -TH: Ca dao – tục ngữ -TH kĩ năng sống ( KN giao tiếp và KN ra quyết định):Động não,thực hành. III/ Thái độ :GD Nói năng từ tốn, không nói khoắc,nói sai sự thật. B/ CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn, baûng phuï HS: chuaån bò baøi, baûng con. C/ PHƯƠNG PHÁT-KĨ THUẬT: Vấn đáp,qui nạp,kĩ thuật “động não”. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I /.Ổn định tổ chức(1 phút) II/. Kieåm tra baøi cuõ(5 phuùt) * Đọcvà tìm tình thái từ trong các câu sau. Cho biết chúng thuộc loại tình thái từ nào? a Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng Đèn ra trước gió còn chăng hỡi đèn? b.Mẹ cho con theo với! c. Thöông thay thaân phaän con ruøa, Lên đình đội hạc, xuống chùa đội bia. * Câu nào trong ba câu sau chứa tình thái từ? Các câu còn lại chứa từ mà thuộc từ loại nào? a. Ai maø bieát vieäc aáy. b. Tôi đã bảo anh rồi mà..

(83) c. Cậu lo mà làm ăn chứ đừng để đi xin. ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM * Học sinh xác định đúng các trợ từ: 5 đ; xác định đúng loại trợ từ: 5 đ. a. Chaêng  TTT nghi vaán. b. với  TTT caàu khieán. c. thay  TTT caûm thaùn. * Xác định đúng câu chứa tình thái từ : 4 đ; xác định đúng từ loại: 6 đ a.  trợ từ b.  tình thái từ c.  quan hệ từ. III/ Bài mới: * GVgiới thiệu: (1 phút) ? Em hãy kể tên những phép tu từ đã học? Hoïc sinh keå  Giaùo vieân daãn vaøo baøi. * Nội dung bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu khái niệm và tác dụng của biện pháp tu từ.. - Phương pháp : Vấn đáp,qui nạp,kĩ thuật “đôïng não.” - Thời gian : 25 phút.. -GV yêu cầu HS đọc ví dụ ở bảng phụ a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. b. Cày đồng đang buổi ban trưa Moà hoâi thaùnh thoùt nhö möa ruoäng caøy. Ai ơi bưng bát cơm đầy Deûo thôm moät haït ñaéng cay muoân phaàn. TH: Câu tục ngữ trên thộc chủ đề nào? HS: Chủ đề về thiên nhiên và lao động sản xuất. ? Các câu ca dao - tục ngữ trên có nói quá sự thật không? Những cụm từ nào cho em biết điều đó? HS: Nói quá sự thật: - chưa nằm đã sáng - chưa cười đã tối - moà hoâi thaùnh thoùt nhö möa ruoäng caøy ? Thực chất những câu ca dao – tục ngữ này nhằm nói gì? HS: Thời gian đêm tháng năm rất ngắn Thời gian ngày tháng mười rất ngắn. Mồ hôi ra nhiều  sự lao động vất vả. ? Cách diễn đạt trên có tính chất gì? HS: Phóng đại mức độ quy mô, tính chất sự việc hiện tượng. ? Vaäy qua tìm hieåu caùc ví duï treân em hieåu noùi quaù laø gì? HS: Trả lời Thảo luận và so sánh các cách diễn đạt sau : - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng <-> đêm tháng năm rất ngaén. I/ Noùi quaù vaø taùc duïng cuûa noùi quaù. 1/ Khaùi nieäm:. Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả. VD: - Reû nhö beøo,ñen nhö coät nhaø chaùy. - Loã muõi thì taùm gaùnh loâng….

(84) - Ngày tháng mười chưa cười đã tối <-> ngày tháng mười rất ngaén 2. Taùc duïng Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức - Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày <-> mồ hôi ướt đẫm. biểu cảm cho sự diễn đạt. ? Haõy thaûo luaän vaø ruùt ra taùc duïng cuûa noùi quaù? LH: Nói quá khác với nói khoắc như thế nào? GD: Không nói khoắc, không đúng sự thật.. Hoạt động 2 HD luyện tập. - Phương pháp:Kĩ thuật “ động não”. - Thời gian : 10 phút. BT1 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện BT tại chỗ. - Nhaän xeùt vaø choát yù. BT 2 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện bài tập trên bảng. - HS Nhận xét – GV chỉnh sửa. BT 3.. - HS đọc yêu cầu BT. - Lên bảng thực hiện BT - Nhaän xeùt boå sung.. BT 4 - HS đọc yêu cầu BT.. - Thực hiện BT bằng trò chơi tiếp sức ( chia hai đội và thi). - Nhận xét bổ sung – khen thưởng.. II/ Luyeän taäp. BT1: Caùc bieän phaùp noùi quaù vaø giaûi thích.:sỏi đá cũng thành cơm  sức mạnh của lao động. a. Lên đến tận chân trời được  vaãn khoeû vaø quyeát taâm ñi. b. Thét ra lửa  tính nóng nảy. BT2: Điền thành ngữ. a. chó ăn đá, gà ăn sỏi. b. Baàm gan tím ruoät. c. Ruột để ngoài gia d. Nổ từng khúc ruột. e. Vaét chaân leân coå. BT3: Ñaët caâu - Thuyù Kieàu trong taùc phaåm Truyeän Kiều của Nguyễn Du có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành. - Tôi đã nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toàn này. BT 4 Tìm năm thành ngữ so sánh coù duøng bieän phaùp noùi quaù. ñen nhö coät gaø chaùy caâm nhö heán nhanh nhö caét trắng như trứng gà bóc khoeû nhö voi. IV/ Cuûng coá: (2 phuùt) Nhaán maïnh noäi dung baøi hoïc. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Laøm baøi taäp 5,6 (sgk) -Soạn bài “Ôn tập truyện kí VN -Lập bảng thống kê những văn bản truyện kí VN từ đầu năm đến nay theo maãu SGK Ngµy so¹n:.. Ngµy d¹y:.

(85) TIEÁT 38: OÂN TAÄP TRUYEÄN KÍ VIEÄT NAM A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : Hệ thống hóa và khắc sâu kiến thức cơ bản về các văn bản truyện ký Việt Nam hiện đại đã được học ở học ở học kì I. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: Giúp cho HS phân biệt đựơc sự giống nhau và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện : thể loại,PTBĐ,nội dung ,nghệ thuật. - Những nét độc đáo về nội dung ,nghệ thuật của văn bản. - Đặc điểm của nhân vật trong các tác phẩm truyện đã học. II/ Kó naêng :. - Rèn kỹ năng so sánh, khái quát ,hệ thống hoá và nhận xét về tác phẩm văn học trên một soá phöông dieän cuï theå.. - Cảm thụ những nét riêng độc đáo cuả từng tác phẩm đã học. - Tích hợp: Văn bản truyện kí đã học lớp 6,7 . TLV về đặc điểm của kiểu văn bản tự sự.. III/ Thái độ : GDHS Thông qua các văn bản. B. CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn, baûng phuï. HS : Kẻ sẵn bảng, điền vào mẫu trong vở ghi. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp,thuyết trình. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : I/ Ổn định tổ chức (1 phút) II/ Kiểm tra bài cũ: (5 phút) Kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của học sinh. Câu hỏi: Em hãy kể tên những văn bản truyện kí đã học ở chương trình lớp 6, 7? Hsinh: lieät keâ Gviên chốt: - Truyện kí trung đại : Con hổ có nghĩa, Mẹ hiền dạy con, Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng - Truyện kí hiện đại: Sống chết mặc bay( Phạm Duy Tốn), Một thứ quà của lúa non: Cốm( Thạch Lam), Bài học đường đời đầu tiên( Tô Hoài) … Gviên thuyết trình: Văn học viết chia làm ba thời kì: văn học cổ, văn học trung đại, văn học hiện đại. Truyện kí trung đại sáng tác bằng chữ Nôm, nội dung thiên về giáo huấn, cốt truyện đơn giản. Trong văn học hiện đại, truyện kí vận động đổi mới theo hướng hiện đại hoá văn học nói chung, truyện kí nói riêng diễn ra từ đầu thế kỉ XX, đến những năm1930 -1945 cơ bản hoàn thiện. Những văn bản truyện kí Việt Nam học ở lớp 8 ra đời ở thời kì này. III/ Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Vậy để hệ thống lại các văn bản truyện kí VN và thấy được sự giống và khác nhau của các văn bản ấy. Bây giờ chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu tiết 37. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY ,Ø TRÒ NOÄI DUNG Gviên HD: HS hệ thống các văn bản I- Hệ thống các văn bản truyện kí VN đã học học kì I lớp truyện kí đã học từ đầu năm lại nay GV : Từ đầu năm lại nay các em đã Teân Thể loại PTBÑ NOÄI DUNG Ñaëc ñieåm được học bao nhiêu văn bản truyện vb,tgiaû NT kí? Đó là những văn bản nào? HS: trả lời.

(86) GV: Hướng dẫn HS lập bảng hệ thoáng Vaên baûn : Toâi ñi hoïc cuûa taùc giaû naøo? Thuộc thể loại nào? Nêu phương thức biểu đạt ?văn bản đề cập đến vấn đề gì? Nêu những nét đặc sắc về ngheä thuaät cuûa vaên baûn? HS:trình baøy GV: Trong vaên baûn” toâi ñi hoïc” taùc giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh độc đáo. Em hãy tìm những chi tiết có sử dụng hình ảnh so sánh đó? GV: Cho hs xem tranh Bức tranh này minh hoạ cho văn bản naøo? Vaên baûn naøy theå hieän ñieàu gì? Để thể hiện nội dung ấy tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật naøo?taùc giaû laø ai?Vaên baûn aáy thuoäc thể loại, phương thức biểu đạt nào? HS: trình baøy GV:Tình thöông yeâu meï maõnh lieät của chú bé Hồng được thể hiện ntn trong vaên baûn? Cho hoïc sinh xem tranh Bức tranh này minh hoạ cho văn bản nào? Văn bản này thuộc thể loại gì? Phương thức biểu đạt? Nêu nội dung cuûa vaên baûn? Ngheä thuaät ñaëc saéc ? taùc giaû laø ai? HS : trả lời GV: Neâu caûm nhaän cuûa em veà nhaân vaät chò Daäu? HS: Trình baøy. Vaên baûn “ Laõo Haïc” cuûa taùc giaû nào?thuộc thể loại gì? Sử dụng phương thức biểu đạt nào? Em hãy neâu noäi dung chính cuûa vaên baûn? Em hãy nêu những nét đặc sắc về nghệ thuaät? HS: trình baøy GV: nhân vật Lão Hạc có những phẩm chất gì đáng quý? HS: Trả lời. GV bình: xã hội VN lúc bấy giờ. Toâi ñi hoïcThanh tònh. Truyeän ngaén. Những k/niệm TS+MT+BC trong saùng veà ngày đầu tiên ñi hoïc. Ngôn ngữ giaøu chaát thô,h/aû so sánh mới meû. Trong loøng meï Nguyeân Hoàng. Hoài kí (trích). Tự sư ï(xen trữ tình). Lời vaên chân thực, trữ tình tha thieát.. Tắt đèn -Ngoâ Taát Toá- ( 18931954. Tieåu thuyeát. Tự sự + Mtaû+ BC. Laõo Haïc ( 1943) Nam Cao (19151951). Truyeän ngaén. TS+MT+ BC. Noãi cay ñaéng ,tủi cực cùng tình yeâu thg chaùy boûng cuûa tg thời thơ ấu đôùi với người meï baát haïnh. Vaïch traàn boä maët taøn aùc, baát nhaân cuûa TDPK. - Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của người PNNTVN luùc bấy giờ. Soá phaän ñau thöông, bi thaûm vaø phaåm chaát cao đẹp của người nông dân cuøng khoå trong XHVN trước CMT8. - Khắc hoạ nhaân vaät qua ngoân ngữ, hành động. - Mieâu taû hiện thực moät caùch chân thực, sinh động Khaéc hoạnhân vaät sinh động coù chieàu saâu taâm lí. Keå chuyeän linh hoạt, hấp daãn.- Ngoân ngữ giản dị, tự nhiên..

(87) đang sống dưới sự thống trị của thực dân Pháp. Số phận đau thương cùng cực của người nông dân đuợc thể hiện trong tác phẩm… GV chuyeån yù: II. So saùnh noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa ba vaên baûn: trong loøng meï, Caâu hoûi thaûo luaän:( 3 phuùt) tức nước vỡ bờ, lão Hạc Câu 1: Em hãy tìm những điểm 1. Gioáng nhau: gioáng nhau cuûa 3 vaên baûn treân? - Đều là văn tự sự, truyện kí hiện đại, sáng tác vào thời kì 1930 Gợi ý: Về thể loại văn bản, thời gian -1945. ra đời? Đề tài? Chủ đề? Giá trị tư - Đều lấy đề tài về con người và cuộc sống xã hội đương thời, đi tưởng? Giá trị nghệ thuật? sâu vào miêu tả số phận cực khổ của con người bị vùi dập. - Đều chan chứa tinh thần nhân đạo. - Đều có lối viết chân thực, gần đời sống, sinh động ( bút pháp Câu 2: So sánh sự khác nhau của 3 hiện thực) vaên baûn treân? 2. khác nhau: Gợi ý: Thể loại ? phương thức biểu Vaên baûn Thể loại PTBÑ Noäi dung Ngheä thuaät đạt? Nội dung? Đặc sắc nghệ thuật? Trong loøng Hoài Tự sự(xen Nỗi ñau Vaên hoài kí HS: trình baøy meï kí( trích) trữ tình) của chú bé chân thưc,trữ moà coâi vaø tình tha thieát. tình yeâu thöông meï cuûa chuù beù Tức nước Tiểu Tự sự Pheâ phaùn Khaéc hoạ vỡ bờ thuyeát(trích) chế độ tàn nhân vật và aùc, baát mieâu taû hieän nhân và ca thực moat ngợi veû caùch chaân đẹp tâm thực, sinh hoàn ,sức động. soáng tieàm taøng cuûa người phụ GV MR: đây chính là những đặc nữ noâng điểm của dòng văn xuôi hiện thực VN thoân. trước CMT8 – dòng văn học bắt đầu Truyeän Tự sự(xen Số phận bi Nhân vaät khơi nguồn từ những năm 20, phát Lão Hạc triển mạnh mẽ rực rỡ ở những năm ngắn(trích) trữ tình) thảm của được đào 30 và đầu những năm 40. thế kỉ XX người nông sâu tâm lí, đem lại cho văn học hiện đại VN daân cuøng caùch keå những tác phẩm kiệt xuất gắn liền khoå vaø chuyeän tự những tên tuổi: Phạm Duy Tốn, nhaân phaåm nhieân, linh Nguyeãn Coâng Hoan, Ngoâ Taát Toá, Vuõ cao đẹp hoạt, vừa Trọng Phụng, Nam Cao, Tô Hoài. cuûa hoï chân thực, GV chuyeån yù qua muïc III. vừa đậm ? Qua các văn bản truyện kí đã học , chaát trieát lí.

(88) em thích nhaân vaät naøo nhaát? Vì sao?( gợi ý: nhân vật trong văn bản naøo?Taùc giaû? Lí do yeâu thích?). HS: trình baøy Baøi taäp cuûng coá: Câu 1:Chị Dậu đã thể hiện hành III. Suy nghó veà nhaân vaät yeâu thích: động nàykhi quật ngã tên cai lệ và người nhà lí trưởng. Đáp án : sức mạnh tiềm tàng. Câu 2: “ Trong lòng mẹ” là đoạn trích trong taùc phaåm naøy. Đáp án :Những ngày thơ ấu ( Nguyeân Hoàng) Caâu 3: Truyeän ngaén noùi veà caûm xuùc lần đầu tiên đến trường. Đáp án: văn bản “ Tôi đi học” (Thanh Tònh) Caâu 4: Teân thaät cuûa nhaø vaên Nam Cao laø: Đáp án : Trần Hữu Tri.. và trữ tình.. IV/ .Hướng dẫn về nhàø: (1 phút) - Học và ôn tập các văn bản đã học từ bài 1 đến bài 10. -Chuẩn bị bàiChuẩn bị bài: Thông tin về ngày trái đất năm 2000. Ngày soạn : Ngaøy daïy :. Tiết 39 :Văn bản :THÔNG TIN VỀ NGAØY TRÁI ĐẤT NĂM 2000 A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Thấy được ý nghĩa to lớn của việc bảo vệ môi trường . Từ đó có những suy nghĩ và hành động tích cực về vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt . -Thấy được tính thuyết phục trong cách thuyết minh và những kiến nghị mà tác giả đề xuất trong văn bản . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức :Giúp cho HS thấy đựơc: - Mối nguy hại đến môi trường sống và sức khoẻ con người của thói quen dùng bao ni lông. - Tính khả thi trong những đề xuất được tác giả trình bày. - Việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu,sự giả thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ,hợp lí đã tạo nên tính thuyeát phuïc cuûa vaên baûn. II/ Kĩ năng :- Rèn kĩ năng đọc –hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề XH bức thiết. - Tích hợp văn bản thuyết minh có yếu tố lập luận chặt chẽ và dẫn chứng thuyết phục..

(89) -TH: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ. kĩ năng sống ( KN giao tiếp,suy nghĩ sáng tạo và KN tự quản bản thân):Thảo luận nhóm,viết sáng tạo. III/ Thái độ :GDHS Ý thức bảo vệ, giữ gìn môi trường sống trong lành sạch đẹp. B. CHUAÅN BÒ : - GV : Soạn bài các thông tin, tư liệu về môi trường đang bị ô nhiễm trên trái đất,những bức tranh về hậu quả của việc ko bảo vệ mtrường. - HS : hoïc baøi - chuaån bò baøi C/ PHÖÔNG PHAÙP- KÓ THUAÄT: Vấn đáp,thuyết trình,mở rộng,kĩ thuật “ động não”. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/. Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ: (1 phuùt) Kiểm tra vở soạn của một số HS. III/ Bài mới: * GVgiới thiệu: (1 phút) Trái đất “ ngôi nhà chung của nhân loại đang ngày càng bị nhiều hiểm hoạ đe doạ. Một trong những hiểm hoạ khôn lường ấy lại chính do con người gây ra. Bài học hôm nay chúng ta tìm hiểu là Thông tin về ngày trái đất năm 2000. tác giả của bức thông điệp này muốn nhắc nhở chuùng ta ñieàu gì? Phaân tích vaên baûn naøy chuùng ta seõ roõ. * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG. Hoạt động 1 : HD đọc – tìm hiểu chung:. - Phương pháp : Vấn đáp,thuyết trình. - Thời gian : 10 phút.. GV HD đọc giọng : Rõ ràng, nhấn mạnh lời kêu gọi. GV đọc mẫu -> gọi HS đọc * Kiểm tra từ khó ở HS. GV nhấn mạnh : Nhựa + bao ni lông : Không tự phân huỷ, có thể tồn tại từ 20 – 5000 năm. Túi ni lông sử dụng từ hạt polietilen, poliprobilen và nhựa tái chế. GV: Coù theå chia vaên baûn thaønh maáy phaàn? Noäi dung cuûa từng phần. HS : Boá cuïc 3 phaàn : P1 : Từ đầu -> “ni lông” : MB P2 : Tiếp theo -> “môi trường” : TB P3 : Coøn laïi : KB GV:Nêu nội dung chính của mỗi đoạn văn? ? Theo em vaên baûn naøy thuoäc kieåu vaên baûn gì? ? PTBÑ laø gì ? GV thuyết trình,hỏi :Nếu Thuyết minh là trình bày những tri thức về các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội thì vaên baûn naøy coù theå xem laø vaên baûn thuyeát minh khoâng? Vì sao? HS : Được vì nó đã cung cấp cho mọi người về những tác haïi cuûa vieäc duøng bao ni loâng vaø vieäc haïn cheá chuùng. LHGD-TH : Tính nhật dụng của VBTM này biểu hiện ở. I. Tìm hieåu chung 1. Từ khó: Phaân huyû ,mieãn dòch.. 2.Boá cucï : MB : Thông báo về ngày trái đất. TB : Taùc haïi vaø caùc bieän phaùp. KB : Kieán nghò. 3. Kieåu vaên baûn: Thuyeát minh.

(90) vấn đề XH nào mà nó muốn đề cập? HS: Vấn đề bảo vệ sự trong sạch của môi trường trái đất một vấn đề thời sự đang đặt ra ở xã hội hiện đại.. Hoạt động 2 : HD tìm hiểu chi tiết văn bản.. - Phương pháp : Vấn đáp,thuyết trình,… - Thời gian : 30 phút. Chuyeån yù vaøo muïc II ? Theo dõi phần mở bài, cho biết : Những sự kiện nào được thông báo? HS : - Ngày 22/4 : Ngày trái đất với chủ đề BVMT. - Có 141 nước về dự. - Năm 2000, VN tham gia với chủ đề “Một ngày không sử dụng bao ni lông” ? Vậy, hãy nhận xét về cách trình bày các sự kiện đó? Thuyết trình: Đây là văn bản được soạn thảo dựa trên bức thông điệp của 13 cơ quan nhà nước và tổ chức phi chính phủ, phát đi ngày 22 -4 -2000, nhân ngày đầu tiên VN tham gia Ngày Trái Đất với một mục đích là bảo vệ môi trường trên toàn cầu GV:Từ đó, em thu nhận được những nội dung quan trọng nào trong phần mở đầu văn bản? HS : - Thế giới rất quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường Trái Đất. - VN cùng hành động để tỏ rõ sự quan tâm này. -> Caáp thieát GV chuyeån yù sang muïc 2 GV: Tình hình việc sử dụng bao ni lông ở VN hiện nay? Có gì đáng báo động về việc sử dụng và thu gom bao ni lon ở VN hiện nay? HS: - Mỗi ngày sử dụng hàng triệu bao nilon. - Thu gom một phần nhỏ số lượng phần lớn. II. Tìm hieåu chi tieát vaên baûn 1. Thông báo về ngày trái đất - Ngày 22/4 : Ngày trái đất với chủ đề BVMT. - Có 141 nước về dự. - Năm 2000, VN tham gia với chủ đề “Một ngày không sử dụng bao ni lông” -> TM bằng các số liệu cụ thể, đi từ thông tin khái quát đến cụ thể, lời thông báo ngaén goïn, roõ raøng.. 2. Tác hại của việc sử dụng bao ni lông và những biện pháp hạn chế sử duïng a. Taùc haïi :. là vứt bừa bãi khắp nơi công cộng, sông ngoøi, ao hoà... GV:Theo các nhà khoa học,vì sao việc sử dụng bao ni lông lại gây hại đến môi trường? HS: Vì đặc tính không phân huỷ của pla-xtíc, tuỳ từng loại ni lon nhưng nó có thể tồn tại từ 20 -> 5000 năm nếu không bị thiêu huỷ( như đốt chẳng hạn) GV:Từ đó, những phương diện gây hại nào của bao bì ni lông được thuyết minh? Đối với môi trường thiên nhiên?. * Đối vơí môi trường: - Cản trở quá trình sinh trưởng của các.

(91) loài thực vật, gây xói mòn. - Laøm taéc coáng raõnh gaây ngaäp uùng, phaùt sinh muoãi gaây dòch beänh. Đối với con người? HS : Có thể gây hại đến môi trường, sức khoẻ con người - Chết sinh vật biển. bởi đặc tính không phân huỷ của Plaxtic. * Đối với sức khoẻ con người GV:Tại sao người viết lại dùng các từ, cụm từ: “ Đặc - Ô nhiễm thực phẩm -> gây hại cho não, ung thö phoåi. bieät”, nguy hieåm nhaát”? - Khí đốt gây ngộ độc, khó thở, nôn ra HS: gây ấn tượng mạnh -> sự nguy hiểm... GV: Hãy xác định rõ phương pháp thuyết minh của đoạn máu, ung thư... và gây dị tật cho trẻ sơ sinh... vaên naøy? TH: Caùc phöông phaùp thuyeát minh. GV: Sử dụng phương pháp liệt kê, phân tích các tác hại -> Liệt kê, phân tích của việc sử dụng bao ni lông có tác tác dụng gì? GV đọc các thông tin về ô nhiễm môi trường hiện nay cho hoïc sinh bieát. Dẫn dắt: Để khắc phục được tình trạng ấy người viết đã => Khoa học, chính xác, thuyết phục. nêu ra vấn đề gì? GV: Có cách nào để tránh được những hiểm hoạ ấy? b. Bieän phaùp : - Thay đổi thói quen sử dụng, giặt bao ni MR : Hằng năm có 10.000 con chim thú chết do nuốt phải lông để dùng lại. túi ni lông 90 con thú chết do ăn phải hộp nhựa đựng thức - Hạn chế tối đa dùng bao ni lông: khi ăn của khách tham quan vứt bừa bãi ở vườn quốc gia không cần thiết, sử dụng túi đựng bằng giaáy, laù. Cobeâ... Liên hệ GD : Không xả rác bừa bãi làm mất mĩ quan,gay - Tuyên truyền cho mọi người biết. ô nhiễm mtrường. Chuyeån yù sang muïc 3 GV: Người viết đã đưa ra những kiến nghị nào?. - Nhieäm vuï chung laø gì? - Hành động cụ thể là gì? Thuyết phục. khoâng? TH : Cuối văn bản tác giả sử dụng kiểu câu gì? Tác duïng?. Hoạt động 3 Hướng dẫn tổng kết.. 3. Kieán nghò : - Nhiệm vụ : Bảo vệ trái đất thoát khỏi ô nhiễm bằng hoạt động cụ thể “Một ... loâng”. -> Caâu caàu khieán : Keâu goïi tha thieát, động viên => Thuyeát phuïc. III. Tổng kết : Ghi nhớ SGK.. IV/. Cuûng coá : (3 phuùt) ? Văn bản TM được những vấn đề gì? Nó cấp thiết như thế nào đối với chúng ta? ? Hãy kể những phong trào bảo vệ môi trường mà em biết?.

(92) V/ Hướng dẫn về nhàø : (1 phút). -Hoïc baøi( Ghi nhớ ) -Hoïc baøi cuõ : Nói quá -Chuaån bò : Noùi traùnh noùi giaûm.. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn : Ngaøy daïy :. TIEÁT 40 TIEÁNG VIEÄT: NOÙI GIAÛM NOÙI TRAÙNH A MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : -Hiểu được khái niệm , tác dụng của biện pháp nói giảm, nói tránh . -Biết sứ dụng biện pháp tu từ nói giảm , nói tránh. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : Giúp HS : - Hiểu được thế nào là nói giảm nói tránhù - Hiểu đượcø tác dụng của biện pháp tu từ trong văn chương cũng như trong cuộc sống hằng ngày. II/ Kó naêng : - Phân được nói giảm nói tránh với nói không đúng sự thật. - Reøn kó naêng nhaän bieát vaø phaân tích taùc duïng cuûa noùi giaûm, noùi traùnh. - Có ý thức vận dụng nói giảm. nói tránh đúng lúc đúng chỗ để tạo lời nói trang nhã,lịch sự. - TH: Từ Hán – Việt, văn bản Lão Hạc. -GD kĩ năng sống ( KN giao tiếp và KN ra quyết định). III/ Thái độ :GDHS nói lịch sự, tế nhị trong khi giao tiếp. B. CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn,baûng phuï. HS: Học bài cũ ,chuẩn bị bài mới. C. PHƯƠNG PHÁP-KĨ THUẬT: Vấn đáp,qui nạp,kĩ thuật “động não” D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/. Ổn định tổ chức: (1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõõ (5 phuùt) ? Tìm bieän phaùp noùi quaù trong caùc caâu ca dao sau. Cho bieát noùi quaù laø gì vaø taùc duïng? a/ Người sao một hẹn thì nên Người sao chín hẹn thì quên cả mười. b/ Có chồng ăn bữa nồi mười Ăn đói ăn khát mà nuôi lấy chồng c/ Đêm nằm lưng chẳng tới giường Mong trời mau sáng ra đường gặp em.

(93) ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM: * Học sinh xác định đúng các biện pháp:3 đ a/ chín hẹn thì quên cả mười b/ ăn bữa nồi mười c/ lưng chẳng tới giường. - Nêu đúng khái niệm: 4đ - Nêu đúng tác dụng : 3đ III/.Bài mới: * Giới thiệu bài. (1 phút) Ngược lại với biện pháp tu từ nói quá là biện pháp tu từ nói giảm nói tránh. vậy nói giảm nói tránh là gì? Tác dụng của biện pháp tu từ này ntn? Chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu tiết 38 * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu khái niệm và tác dụng của biện pháp nói giảm nói traùnh. - Phương pháp : Vấn đáp,qui nạp,kĩ thuật “ đôïng não” - Thời gian : 25 phút.. * GV yêu cầu HS đọc ví dụ ở bảng phụ a Bác đã đi rồi sao, Bác ơi! MuØa thu đang đẹp, nắng xanh trời. (Tố Hữu, Bác ơi!) b. Anh aáy bò thoå huyeát. c. Caäu ta ñi veä sinh. d. Con dạo này không được chăm chỉ lắm. ? Các từ in đậm có nghĩa là gì? ? Tại sao người nói, người viết lại dùng cách diễn đạt như vậy? HS: a. ñi -> cheát -> traùnh gaây caûm giaùc ñau buoàn b. thổ huyết -> ói ra máu -> tránh gây cảm giác ghê sợ, nặng neà c .vệ sinh. -> đi tiểu.-> tránh thô tục thiếu lịch sự. d.không được chăm chỉ lắm -> lười lắm-> tế nhị. ? Qua tìm hieåu caùc VD treân,em hieåu theá naøo laø noùi giaûm, noùi traùnh? HS: Trình baøy ? Yeâu caàu HS laáy ví duï? HS: Laáy VD ? Việc sử dụng nói giảm nói tránh trong các TH trên có tác duïng gì? GV:LH Noùi giaûm noùi traùnh trong giao tieáp, trong vaên thô, trong các văn bản đã học. G DHS : Từ cách nói giảm nói tránh, em rút ra bài học gì cho. I/ .Noùi giaûm noùi traùnh vaø taùc duïng cuûa noùi giaûm noùi traùnh. 1/ Ví duï:. 2/ Khaùi nieäm : NoÙi giaûm noùi traùnh laø bieän phaùp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyeån chuyeån. - VD: -Cậu Vàng đi đời rồi, ông giaùo aï! 3/ Taùc duïng : Traùnh gaây caûm giaùc quaù ñau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục thiếu lịch sự..

(94) baûn thaân? HS: Nói lịch sự, tế nhị trong giao tiếp. GV:Trong cuoäc soáng, khoâng phaûi luùc naøo ta cuõng phaûi noùi giaûm nói tránh. Nhưng câu tục ngữ: ” Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.” Vẫn là một lời khuyên chí lí. Chúng ta cũng phải biết nói giảm nói tránh đúng lúc đúng chỗ. BT nhanh: Tìm các từ nói giảm nói tránh trong các ví dụ sau: a. Vì vậy, tôi để lại mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột ngột. b. Lượng con ông Độ đây mà... Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì boá meï chaúng coøn. c. Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng. * GV cho học sinh thảo luận nhóm :dựa vào ví dụ của nhóm mình, hãy cho biết người viết( nói) đã thực hiện phép nói giaûm noùi traùnh baèng caùch naøo? Nhoùm 1:- OÂng cuï cheát roài - Ông cụ đã quy tiên rồi. Nhóm 2: - Bài thơ của anh dở lắm. - Bài thơ của anh chưa được hay lắm. Nhóm 3: - Môn toán của em còn kém lắm. - Em cần cố gắng hơn ở môn toán. Nhóm 4: - Anh ấy bị thương nặng thế thì không sống được lâu nữa đâu chị ạ! - Anh ấy thế thì không được lâu nữa đâu chị ạ! HS: trình baøy Nhóm 1: Dùng các từ ngữ đồng nghĩa( từ Hán Việt) Nhóm 2: Dùng cách nói phủ định từ ngữ trái nghĩa Nhoùm 3: Caùch noùi voøng Nhóm 4: Cách nói tỉnh lược BAØI TAÄP CUÛNG COÁ: Khoanh tròn chữ cái đứng đầu câu trả lời đúng: Câu 1: Ý nào nói đúng nhất mục đích của nói giảm nói tránh? a. Để bộc lộ thái độ, tình cảm, cảm xúc của người nói. b. Để tránh gây cảm giác đau buồn,ghê sợ, nặng nề,tránh thô tục, thiếu lịch sự. c. Để người nghe thấm thía được vẻ đẹp hàm ẩn trong cách nói kín đáo giàu cảm xúc..

(95) d. Để nhấn mạnh,gây ấn tượng và tăng sức biểu cảm cho sự vật hiện tượng được nói đến trong câu. Caâu 2: Khi naøo khoâng neân noùi giaûm noùi traùnh? a. Khi cần phải nói năng lịch sự có văn hoá. b. Khi muốn làm cho người nghe bị thuyết phục. c. Khi muoán baøy toû tình caûm cuûa mình. d. Khi cần phải nói thẳng nói đúng sự thật. ĐÁP ÁN: Câu 1:b Caâu 2:d. Hoạt động 2 : HD luyện tập. - Phương pháp- Kĩ thuật “ động não”,học sinh lên bảng thưc hiện. - Thời gian : 10 phút BT1. - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp - HS: Trao đổi, trình bày - Nhaän xeùt vaø choát yù.. BT 2 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp.. - Thực hiện bài tập tại chỗ. - HS Nhận xét – GV chỉnh sửa. II/ Luyeän taäp. BT1 Ñieàn vaøo choã troáng a. ñi nghæ b. chia tay nhau c. khieám thò d. coù tuoåi e. đi bước nữa BT 2 Trường hợp nói giảm nói traùnh: a2, b2, c1, d1, e2. IV/ Củng cố: (2 phút) Cho HS đọc lại ghi nhớ. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) Học bài - Làm bài tập 3,4 (sgk T109) - Sưu tầm những câu văn, câu thơ, câu ca dao có sử dụng biện pháp tu từ nói giảm nói tránh - Hoïc baøi cuõ: OÂn taäp vaên bản. - Chuaån bò: KIEÅM TRA VAÊN RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Tuần 11 ( Tiết 41 44 ).

(96) & TIEÁT 41: KIEÅM TRA VAÊN A MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: - Kiểm tra và củng cố những kiến thức nội dung của các văn bản đã học. - GD ý thức làm bài nghiêm túc,trung thực cho học sinh - Luyện kĩ năng viết đoạn văn cho HS. B. CHUAÅN BÒ GV: Đề, đáp án, biểu điểm. HS: Học bài như đã dặn. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/ Ổn định tổ chức: (1 phút) II/ Kiểm tra bài cũ : (1 phút) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. III/ Bài mới: Giáo viên phát đề. ĐỀ BAØI: Câu 1: Tóm tắt văn bản “Cô bé bán diêm” –nhà văn An-đéc –xen thành một đoạn văn ngắn khoảng 10 doøng? Câu 2: Trong văn bản “ Trong lòng mẹ”,Nguyên Hồng đã rất chú trọng tới việc miêu tả ngoại hình đêû làm nổi bật thế giới nội tâm nhân vật . Em hãy lấy dẫn chứng để chứng minh điều đó qua nhân vật bé Hồng trong cuộc đối thoại với bà cô? Câu 3: Tâm trạng của lão Hạc sau khi bán cậu vàng được thể hiện qua những chi tiết nào? Điều đó đã bộc lộ rõ đựơc nét đẹp nào trong nhân cách gì của lão? ĐÁP ÁN VAØ BIỂM ĐIỂM KT 45 PHÚT NGỮ VĂN 8 Câu 1: Tóm tắt ngắn gọn,trôi chảy ,đầy đủ các ý sau:(Mỗi ý 0,5đ) - Sắp đến giao thừa cửa sổ mọi nhà đều sáng rực và ngoài đường trời rét dữ dội,một em bé gái nhà nghèo mồ côi mẹ đi bán diêm.Suốt cả ngày em không bán đựợc que diêm nào,bụng đói cật rét,em ngồi nép trong một góc tường giữa hai ngôi nhà. - Em muốn sưởi ấm và đánh liều quẹt một que diêm,diêm cháy sáng lên một lò sưởi hiện ra trước mắt,diêm tắt lò sưởi biến mất. - Em quẹt tiếp que diêm thứ hai,bỗng hiện ra một bàn ăn sang trọng,diêm tắt bàn ăn cũng không còn. - Em quẹt que diêm thứ ba,hệi ra trước mắt em là một cây thông lộng lẫy,em đưa tay về phía cây thì dieâm taét. - Đến que diêm thứ tư được quẹt lên em thấy h/ảnh bà đang mỉm cười và em đã quẹt tiếp những que diêm còn lại trong bao,em thấy cả hai bà cháu bay vụt lên cao cao mãi,họ về chầu Thượng đế.Em bé đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa. * Lưu ý: Diễn đạt thành đoạn vanê gãy gọn,mạch lac.(0,5đ) Câu 2: Nêu được các dẫn chứng qua nhân vật bé Hồng2điểm) - Loøng toâi thaét laïi, khoeù maét cay cay - Nước mắt chảy ròng ròng,đầm đìa. - Cười dài trong tiếng khóc,.

(97) - Cổ họng nghẹn ứ lại nói không ra tiếng… * Phân tích đựơc hiệu quả :Diễn tả sâu sắc,sinh động nỗi đau khổ xót xa,tủi nhục của Hồng trứoc thái độ chaâm choïc taøn nhaãn cuûa baø coâ.(1ñieåm) * Hành văn diễn đạt,trình bày chữ viết tốt,mạch lạc : 1 đ Caâu 3: Taâm traïng laõo Haïc theå hieän qua chi tieát: - Lão cố vui,cười như mếu, (0,25đ) - Mắt ầng ậng nước,mặt co rúm lại. (0,25đ) - Eùp cho nước mắt chảy ra. (0,25đ) - Meáu maùo,hu hu khoùc., (0,25ñ)  Tâm trạng đau đớn, xót xa,ân hận và day dứt khi lừa bán cậu Vàng. (0,75 đ) Bộc lộ nét đẹp trong nhân cách : Rất mực lương thiện,nhân hậu ,tâm hồn trong sáng cao đẹp của lão Hạc. (1ñ) * Hành văn diễn đạt,trình bày chữ viết tốt,mạch lạc : 0,5đ IV/ Củng cố: (2 phút) Cuối giờ GV thu bài và nhận xét ý thức làm bài của HS. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - ¤n tËp l¹i ng«i kÓ. - Xem bµi: LuyÖn nãi, kÓ chuyÖn theo ng«i, kÓ kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA VĂN 8 Thời gian làm bài 45 phút ( Không kể thời gian phát đề ) Cấp độ Tên chủ đề. Nhận biết. Vận dụng Cấp độ thấp Cấp độ cao. Cộng. Toùm taét ngaén goïn,troâi chaûy ,đầy đủ các ý. Cô bé bán diêm. Số câu:. Thông hiểu. 1. 1.

(98) Số điểm: Tỉ lệ %: Lão Hạc. 3 30 % C3(30%) Taâm traïng đau đớn, xót xa,aân haänvaø day dứt khi lừa bán cậu Vaøng.. 30 %. Số câu: Số điểm: Tỉ lệ %: Trong lòng mẹ. Số câu: Số điểm: Tỉ lệ %: Tổng số câu: Tổng số điểm: Tỉ lệ %:. 1 3 30 %. 1 3 30% Phân tích đựơc hieäu quaû :Dieãn taû saâu saéc,sinh động nỗi đau khoå xoùt xa,tuûi nhuïc baø coâ. 1 3 30 %. 1 3 30 %. 1 4 40 % 1 4 40 %. 1 4 40 % 3 10 100 %. Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 42 : TLV :. LUYEÄN NOÙI:. KỂ CHUYỆN THEO NGÔI KỂ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VAØ BIỂU CẢM A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : - Nắm chắc kến thức về ngôi kể - Biết trình bày miệng trước tập thể một cách rõ ràng, sinh động 1 câu chuyện kết hợp với miêu tả và biểu cảm TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: Giúp HS hiểu đựơc:. - Ngôi kể và tác dụng của việc thay đôi ngôi kể trong văn tự sự..

(99) - Sự kết hợp các yếu tố mtả và biểu cảm trong văn tự sự. - Những yêu cầu khi trình bày bài văn nói kể chuyện.. II/ Kó naêng:. - Kể được một câu chuyện theo nhiều ngôi kể khác nhau;biết lựa chọn ngôi kể phù hợp với câu chuyện được kể.. - Lập dàn ý cho một văn bản có sử dụng yếu tố mtả và biểu cảm - Diễn đạt trôi chảy,biểu cảm,sinh động câu chuyện kết hợp các yếu tố phi ngôn ngữ. B/ CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn. HS: chuaån bò baøi. C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/ Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kiểm tra bài cũ : (1 phút) Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. III/ Bài mới: * GVgiới thiệu: (1 phút) Kĩ năng nói là một khâu rất quan trọng trong môn Ngữ văn, nó giúp chúng ta có được khả năng diễn đạt khi làm bài tập làm văn, đồng thời giúp chúng ta mạnh dạn và tự tin khi đứng trước một tập thể… . * Nội dung bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ NOÄI DUNG. Hoạt động 1: ôn tập ngôi kể - Phương pháp : Vấn đáp,Trình bày bằng miệng. - Thời gian: 35 phút TH: Thế nào là kể theo ngôi thứ nhất?. ? Kể theo ngôi thứ ba là kể như thế nào? HS: Trình baøy ? Tác dụng của từng ngôi kể? Hãy kể một số tác phẩm đã học sử dụng hai ngôi kể này? HS: Trả lời ? Kể một số tác phẩm đã sử dụng các ngôi kể này? HS: Lieät keâ. ? Có văn bản nào được sử dụng cả hai ngôi kể không? Vì sao có sự thay đổi ngôi kể? HS:Trình baøy Hoạt động 2: Thực hành luyện nói. GV yêu cầu học sinh đọc lại đoạn trích trong (sgk). ? Kể theo ngôi thứ nhất cần thay đổi yếu tố nào? GV định hướng: - từ xưng hô?. I/ OÂn taäp ngoâi keå. 1 Ngôi thứ nhất: - Xöng “ toâi” - Người kể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, mình thaáy, mình traûi qua, nói ra những suy nghĩ, tình cảm của mình. VD: Bài học đường đời đầu tiên, Trong loøng meï, Toâi ñi hoïc. 2. ngôi thứ ba. - Người kể dấu mình. - Kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật. VD: Lão Hạc, Tức nước vỡ bờ. 3.Thay đổi ngôi kể. - Để soi chiếu sự việc, nhân vật bằng caùc ñieãm nhìn khaùc nhau, taêng tính sinh động, phong phú khi miêu tả sự vật, sự việc và con người… II/ Luyeän noùi. Kể lại đoạn văn (trích Tức nước vỡ bờ) theo lời của chị Dậu ( ngôi thứ nhất)..

(100) - lời thoại? - mieâu taû, bieåu caûm nhö theá naøo laø phuø hợp? Lưu ý:ù cho học sinh trong khi kể có thể kết hợp với các động tác, cử chỉ, nét mặt… để miêu tả và thể hiện tình cảm. Hs tiến hành kể bằng miệng trước lớp. GV nhaän xeùt – cho ñieåm.. IV / Cuûng coá: (2 phuùt) Nhaán maïnh, löu yù khi noùi moät vaên baûn. V / Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Viết thành bài văn hoàn chỉnh theo ngôi thứ nhất vào vở bài tập - Chuaån bò: CAÂU GHEÙP RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 43 :. TIEÁNG VIEÄT:. CAÂU GHEÙP. A MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: - Nắm được đặc điểm của câu ghép. - Nắm được hai cách nối các vế trong câu ghép. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : - Hiểu được đặc điểm của câu ghép. - Nắm được hai cách nối vế câu trong câu ghép. II/ Kĩ năng : - Phân biệt câu ghép với câu đơn và câu mở rộng thành phần. - Sử dụng câu ghép phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Nối được các vế của câu ghép theo yêu cầu. - TH: Câu đơn, dùng cụm chủ vị để mở rộng câu, quan hệ từ. III/ Thái độ : -GDHS Bảo vệ môi trường thông qua các ví dụ. -GD kĩ năng sống ( Kn giao tiếp và KN ra quyết định). B. CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn, baûng phuï HS: chuaån bò baøi. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp ,qui nạp,kĩ thuật “ động não”.

(101) D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/ Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ(5 phuùt) ? Đọc và xác định biện pháp nói giảm nói trách trong các câu sau và cho biết tại sao tác giả lại nói nhö vaäy? Em hieåu theá naøo laø noùi giaûm noùi traùnh? a. Trước kia khi bà chưa về với Thượng đế chí nhân, bà cháu mình đã từng sung sướng biết bao! b. Ngày mùng một đầu năm hiện lên trên thi thể em bé ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao đã đốt hết nhẵn. * ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM: - Học sinh xác định đúng các biện pháp :4đ a. về với Thượng đế chí nhân. b. thi theå - Nêu đúng tác dụng : trách gây cảm giác đau buồn, ghê sợ 3đ - Nêu đúng khái niệm : 3đ III/ Bài mới: * GV giới thiệu vào bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu đặc điểm của câu ghép. - Phương pháp: Vấn đáp,qui nap. - Thời gian : 15 phút. - GV treo bảng phụ có chứa các ví dụ: I/ Ñaëc ñieåm cuûa caâu gheùp. - Yêu cầu HS đọc ví dụ ở bảng phụ a Tôi // quên thế nào đựơc những cảm giác trong sáng ấy / nảy nở cn vn CN VN trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi /mỉm cười giữa bầu quang đãng. cn vn b.Buổi mai hôm ấy,một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh ,mẹ tôi TN CN âu yếm nắm tay tôi // dẫn đi trên con đường làng dài và hep. VN c/ Cảnh vật xung quanh tôi / đều thay đổi,vì chính lòng tôi / đang có CN VN CN VN sự thay đổi lớn : hôm nay tôi / đi học. CN VN d/ Lụt // tràn, núi //sạt, nhà //đổ. CN VN C V C V ? Hãy xác định kết cấu chủ – vị ở các câu trên? HS: Xaùc ñònh ? Câu nào có một cụm CV, câu nào có hai cụm CV trở lên? HS: Trình baøy ? Dựa vào kết quả phân tích hãy điền các câu vào bảng theo mẫu sau:.

(102) HS: leân baûng ñieàn vaøo maãu: Kieåu caâu taïo caâu. Caâu cuï theå. Caâu coù moät cuïm C- V Câu có hai hoặc cụm C-V nhỏ nằm trong cụm nhiều cụm C – V, C-V lớn. Các cụm C-V không bao chứa nhau. GV nhaán maïnh: - Caâu coù moät keát caáu C-V -> caâu ñôn.. b a c, d. - Câu có hai cụm C-V trở lên, cụm C-V nhỏ nằm. trong cụm C-V lớn ,câu có hai C-V trở lên không bao chứa nhau -> câu ghép. ? Từ việc tìm hiểu các ví dụ trên hãy cho biết câu ghép có đặc điểm gì? Haõy laáy ví duï veà caâu gheùp. GV lấy VD để HS phân biệt câu ghép với câu mở rộng thành phaàn: VD: Rừng // bị phá khiến ai ai / cũng đau lòng. cn vn CN CN. - Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thaønh. - Mỗi cụm CV này được gọi laø moät veá caâu.. Hoạt động 2 HD Tìm hiểu cách nối các vế của câu ghép. - Mục tiêu : Giúp cho HS nắm dựơc cách nối các vế của câu ghép,biết lấy VD ở mỗi cách. - Phương pháp : Vấn đáp ,qui nạp. - Thời gian : 10 phút. II. Caùc noái caùc veá caâu : * Dùng bảng phụ có chứa các ví dụ sau và xác định kết câu C-V, các vế của những câu ghép này được nối với nhau bằng cách nào? - Dùng những từ có tác dụng noái : a. Mọi người// đi hết cả còn tôi// ở lại. + Nối bằng 1 quan hệ từ. b. Vì em// khoâng hoïc baøi neân em// bò ñieåm keùm. + Noái baèng 1 caëp quan heä c. Toâi//caøng noùi, noù //caøng khoùc. d. Nước sông// dâng lên bao nhiêu, đồi núi// dâng lên bấy nhiêu. từ. + Nối bằng 1 cặp phó từ, ( Nó ở đấy, tôi ở đây.) đại từ hay chỉ từ thường đi đôi e. Chồng tôi// đau ốm, ông// không được phép hành hạ. f. Bây giơ,ø cụ// ngồi xuống phản này chơi, tôi// đi luộc mấy củ với nhau.. khoai, nấu một ấm nước chè tươi thật đặc; ông con mình// ăn - Không dùng từ nối : Giữa khoai, uống nước chè,rồi hút thuốc lào ... g. Tôi// im lặng cúi đầu xuống đất : lòng tôi// càng thắt lại, khoé các vế cần có dấu phẩy, dấm chaám phaåy, daáu hai chaám. mắt tôi //đã cay cay.. Hoạt động 3 HD luyện tập - Phöông phaùp : Leân baûng - Thời gian : 10 phút..

(103) - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp - Đứng tại chỗ thực hiện bài tập. - GV nhaän xeùt vaø choát yù. BT 2 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp. - Lên bảng thực hiện bài tập . - HS Nhận xét – GV chỉnh sửa. BT 3. - HS đọc yêu cầu BT. - Lên bảng thực hiện BT - Nhaän xeùt boå sung.. IV/. Cuûng coá: (2 phuùt) Nhaán maïnh noäi dung baøi hoïc. V/ Hướng dẫn về nhàø: (1 phút) - Laøm baøi taäp 1a, 4,5 (sgk. III. Luyeän taäp : BT1: . d . Haén … thieän quaù noái baèng quan hệ từ :bởi vì. BT2: Ñaët caâu a.Vì lớp 8A không nghiêm túc nên lớp 8A bị trừ điểm thi ñua. b. Neáu baïn khoâng hoïc baøi thì baïn seõ bò ñieåm keùm. c. Tuy Lan ở xa nhưng Lan vẫn đi học đúng giờ. d.Lan không những học giỏi maø Lan coøn haùt raát hay. BT3:Ñaët caâu - Bỏ bớt một QHT: Nếu bạn khoâng hoïc baøi, baïn seõ bò ñieåm keùm. - Đảo trật tự các vế câu:Lan vẫn đi học đúng giờ tuy Lan ở xa.. - Chuaån bò: Tìm hieåu chung veà vaên thuyeát minh RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(104) Ngaøy soan : Ngaøy daïy : TIEÁT 44 :. TLV :. TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: Hiểu được vai trò, vị trí và đặc điểm của văn bản thuyết minh trong đời sống con người. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG I/ Kiến thức : - Đặc điểm của văn bản thuyết minh. - Ý nghĩa,phạm vi sử dụng của văn bản thuyết minh. - Yêu cầu của một bài văn thuyết minh (về nội dung,về ngôn ngữ…) - Hiểu được vai trò, vị trí của văn bản thuyết minh trong đời sống con người. II/ Kĩ năng :-Nhận biết đựoc văn bản thuýết minh, phân biệt với các văn bản đã học : Tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận…Trình bày các tri thức có tính chất khách quan,khoa học thông qua những tri thức của môn Ngữ văn và các môn học khác. - GD kĩ năng sống ( KN giao tiếp và KN suy nghĩ sáng tạo). III/ Thái độ : GDHS thái độ nghiêm túc khi học tập môn học. B/ CHUAÅN BÒ GV: giáo án,nghiên cứu tài liệu. HS: chuaån bò baøi. C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp,thuyết trình. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/ .Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ : (5 phuùt) ? Kể tên các kiểu văn bản và mục đích giao tiếp của những kiểu văn bản đã học.(10đ) HS: Miêu tả,tự sự,biểu cảm,nghị luận. III/ Bài mới: * GV giới thiệu: Từ bài cũ giới thiệu bài mới. V¨n b¶n thuyÕt minh lµ lo¹i v¨n b¶n th«ng dơng phỉ biÕn réng rãi. Di tích lịch sử cần biết lai lịch; đồ ăn cần biết nơi, ngày sản xuất, hạn dùng, thành phần, trọng lợng ... Hai ch÷ thuyÕt minh bao hµm c¶: Gi¶i thÝch, tr×nh bµy, giíi thiÖu. .. * Nội dung bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu vai trò và đặc điểm của văn bản thuyết minh..

(105) - Phương pháp : vấn đáp,thuyết trìnhl - Thời gian : 25phút. . I / Vai troø vaø ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn GV : gọi 3 HS đọc 3 văn bản (SGK) thuyeát minh. HS: Đọc 1. Đọc – tìm hiểu các văn bản ? Mỗi văn bản đang trình bày vấn đề gì? (vấn đề chính) (SGK) HS: Trình baøy VB1 : Đặc điểm và lợi ích của cây dừa. VB2 : Giaûi thích veà taùc duïng cuûa chaát dieäp luïc laøm cho ta thaáy laø caây coù maøu xanh. VB3 : Giới thiệu Huế như là 1 trung tâm văn hoá nghệ thuật lớn của Việt Nam với những đặc điểm tiêu biểu riêng cuûa Hueá. ? Các loại văn bản trên thường được sử dụng ở đâu? HS : Trong đời sống hàng ngày. ? Hãy kể tên các văn bản cùng loại khác mà em biết? HS: Giới thiệu phong cảnh Phong Nha ,Kẻ Bàng; - Giới thiệu về rừng Cúc Phương. - Gí¬I thieäu nuùi Nguõ Haønh; saân chim Minh Haûi. ? Các văn bản trên nêu lên những gì về đối tượng? Đối tượng ở đây là gì? HS : - Neâu leân ñaëc ñieåm, tính chaát, taùc duïng… - Đối tượng : Sự vật, hiện tượng… ? Các đặc điểm, tính chất, tác dụng ấy được trình bày bằng phương thức nào? HS : Phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích… GV Choát : Caùc vaên baûn treân goïi laø vaên baûn thuyeát minh. ? Vaäy theá naøo laø vaên baûn thuyeát minh? 2 . Ñaëc dieåm cuûa vaên baûn thuyeát HS: Trình baøy minh : a. Khaùi nieäm : Vaên baûn thuyeât minh : Laø kieåu vaên baûn thông dụng trong mọi lĩnh vực của đời soáng GV : Cho HS thaûo luaän moãi nhoùm – moãi caâu : C1-N1 : Các văn bản trên vì sao không phải là văn bản tự -> cung cấp tri thức về đặc điểm, tính sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận? Chúng khác văn bản ấy chất, tác dụng, nguyên nhân… của các hiện tượng , sự vật trong thiên nhiên, xã ở điểm nào? hội bằng phương thức trình bày, giới HS : -Tự sự : Kể việc, người. thieäu, giaûi thích. - Miêu tả : Cảnh sắc, con người, cảm xúc. - Bieåu caûm : Theå hieän tình caûm, caûm xuùc. b. Ñaëc ñieåm : - Nghị luận : Lí lẽ, dẫn chứng làm sáng tỏ những những nhận định, quan điểm. * Chốt: Ở đây văn bản này chỉ là những tri thức về đặc điểm, tính chất tác dụng của sự vật, hiện tượng. C2-N2 : Các văn bản trên có tính chất gì? Để chúng trở.

(106) thaønh 1 kieåu vaên baûn rieâng? HS : Cung cấp thông tin giúp người đọc, nghe hiểu rõ về đối tượng là sự vật, hiện tượng. C2-N3 : Ngôn ngữ của các văn bản trên có đặc điểm gì? Các văn bản ấy giúp gì cho con người? HS : Ngôn ngữ : rõ ràng, chặt chẽ, cảm xúc. -> Giúp con người có thái độ, hành động, cách sử dụng, bảo quản đúng đắn đối với những sự vật, hiện tượng xung quanh mình. GV choát : Caùc vaên baûn thuyeát minh khoâng coù yeáu toá hö cấu, tưởng tượng, tránh bộc lộ cảm xúc chủ quan, phải tôn trọng sự thật, không vì yêu ghét mà thêm thắt cho đối tượng.. - Cung cấp tri thức khách quan, chính xaùc, thuyeát phuïc. - Trình baøy chính xaùc, roõ raøng, chaët cheõ, thuyeát phuïc. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập. - Phương pháp : Vấn đáp, kĩ thuật “động não” - Thời gian : 10 phút. . II. Luyeän taäp : HS đọc bài tập 1,2 – trang 25 SGK – đứng tại chỗ thực hiện BT1 a. Cung cấp kiến thức về lịch sử. baøi taäp. b. Cung cấp kiến thức sinh học. BT2 - Vaên baûn… laø 1 baøi vaên nghò luaän. - Sử dựng yếu tố thuyết minh : Nói rõ tác hại của bao bì ni lông -> sức thuyeát phuïc. IV/ Củng cố: (2 phút) Giáo dục học sinh sử dụng thuyết minh vào đời sống hàng ngày. V/ Hướng dẫn về nhà(1 phút) - Học bài: Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000. - Chuaån bò : OÂân dòch thuoác laù.. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngµy so¹n:.

(107) Ngµy d¹y:. Tuần 12 ( Tiết 45 48 ) Tieát 45: Vaên baûn :. OÂN DÒCH, THUOÁC LAÙ. &. ( Nguyeãn Khaéc Vieän). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Biết cách đọc –hiểu ,nắm bắt các vấn đề xã hội trong một văn bản nhật dụng . -Có thái độ quyết tâm phòng chống thuốc lá . -Thấy được sức thuyết phục bởi sự kết hợp chặt chẽ phương thức lập luận và thuyết minh trong văn bản . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG I/ Kiến thức : Giúp học sinh thấy được :. - Mối nguy hại ghê ghớm toàn diện của tệ nghiện thuốc lá đối với sức khoẻ con người và đạo đức xã hội.. - Thấy được tác dụng của sự kết hợp chặt chẽ giữa hai phương thức biểu đạt lập luận và. thuyeát minh trong vaên baûn II/ Kó naêng : GD kĩ năng sống ( KN giao tiếp, suy nghĩ sáng tạo và KN ra quyết định). Rèn kĩ năng đọc – hiểu ,phân tích một văn bản nhật dụng thuyết minh vấn đề khoa học xã hội bức thiết . Tích hợp với phần TLV để tập viết văn thuyết minh một vấn đề của đời sống XH. III/ Thái độ : GDMT: Học sinh không hút thuốc lá và vận động người khác cùng thực hiện. B/ CHUAÅN BÒ - GV : Soạn bài,các thông tin, tư liệu về ôn dịch thuốc lá. - HS : hoïc baøi - chuaån bò baøi C/ PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT: Vấn đáp,thuyết trình, D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/ Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Hãy nêu những tác hại của bao bì ni lông khi nó không được thu gom hoặc tiêu huỷ không đúng quy trình khoa học. Liên hệ tình hình sử dụng dùng bao ni lông ở địa phương em? ĐÁP ÁN-BIỂU ĐIỂM:. - Học sinh nêu được những tác hại của việc sử dụng bao nilông đối với môi trường, sức khoẻ con người( 6đ). - Liên hệ tình hình ở địa phương tốt ( 4đ) III/ Bài mới: * GV giới thiệu: (1 phút) Chúng ta đã biết thế giới chọn ngày 22/4 hằng năm là Ngày Trái Đất để nhắc nhở ý thức bảo vệ môi trường của tất cả mọi người. Và thế giới cũng có một ngày trong năm là Ngày Quốc Tế chống hút thuốc lá ( 31/5). Vì sao thuốc lá trở thành đối tượng mà cả thế giới phải phòng choáng nhö vaäy? Hoïc baøi oân dòch thuoác laù chuùng ta seõ roõ. *Noäi dung baøi hoïc : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1 : (7 phút) HD đọc – tìm hiểu chung I. Tìm hieåu chung GV : HD đọc giọng : Rõ ràng, nhấn mạnh lời kêu gọi, chú ý 1.Từ khó.

(108) laøm roõ tính chaát nguy hieåm cuûa thuoác laù coøn naëng hôn caû AIDS. GV đọc mẫu -> gọi HS đọc – kiểm tra từ khó của HS:. -. oân dòch AIDS SARS. Phaïm phaùp:laøm ñieàu maø PL caám. ? Có thể chia văn bản thành mấy phần ? Nội dung của từng phaàn? HS : Boá cuïc 3 phaàn : P1 : Từ đầu -> AIDS: Thông báo về nạn dịch thuốc lá P2 : Tieáp theo -> phaïm phaùp:Taùc haïi cuûa thuoác laù. P3 : Còn laị: Lời kêu gọi. ? Em hiểu gì về tựa đề của văn bản? HS: Đó là một nạn dịch -> quan điểm,thái độ đánh giá tẩy chay đối vói tệ nạn thuốc lá, nguyền rủa dịch bệnh. TH: Coù theå xeáp vaên baûn naøy vaøo kieåu vaên baûn TM khoâng? Vì sao? HS : Được vì nó đã cung cấp cho mọi người những kiến thức về tác hại của thuốc lá, lời văn cảm xúc, cô đọng, chặt chẽ. LHGD-TH : Tính nhật dụng của VBTM này biểu hiện ở vấn đề XH nào mà nó muốn đề cập? HS: Vấn đề xã hội có nhiều tác hại. ? Suy nghó cuûa em veà caùc teä naïn XH hieän nay? HS: Tự bộc lộ suy nghĩ. Chuyeån yù vaøo muïc II. 2. Boá cucï :3 phaàn. 3/ Kieåu vaên baûn: thuyeát minh. Hoạt động 2 : HD tìm hiểu chi tiết văn bản. - Phương pháp : Vấn đáp,thuyết trình. - Thời gian : 25 phút. ? Theo dõi phần MB và cho biết những tin tức nào được thoâng baùo trong phaàn naøy ? HS: Có những ôn dịch mới xuất hiện vào cuối thế kỉ này, ñaëc bieät laø naïn AIDS vaø oân dòch thuoác laù. ? Trong đó thông tin nào được nêu thành chủ đề của vaên baûn naøy? ? Em có nhận xét về đặc điểm lời văn thuyết minh trong caùc thoâng tin naøy? HS: Trao đổi, trình bày Thuyết trình: Tác giả nói đến các nạn dịch nguy hiểm khác như thổ tả, dịch hạch, đại dịch AIDS,SARS cuối cùng nhắc đến ôn dịch thuốc lá -> nhằm nhấn mạnh sự nguy hiểm của nó đối với sức khoẻ con người. Đồng thời để nói đến sự nguy hiểm ấy tác giả còn dẫn lời của Trần. II/ Tìm hieåu vaên baûn: 1. Thoâng baùo veà naïn dòch thuoác laù:. Thuốc lá là 1 dịch bệnh đang đe doạ sức khoẻ và tính mạng con người hơn cả AIDS. -> so sánh => lời thông báo ngắn gọn, chính xác, nhấn mạnh hiểm hoạ của nạn dòch naøy..

(109) Hưng đạo -> sự nguy hiểm đáng sợ của thuốc lá. GV chuyeån yù sang muïc 2: ? Phần thân bài sử dụng PT gì để nói về tác hại của thuoác laù? HS: thuyeát minh - trình baøy. ? Tác hại của thuốc lá được thuyết minh trên những phöông dieän naøo? HS: Sức khoẻ, lối sống, đạo đức cá nhân và cộng đồng. ? Hãy xác định các đoạn văn thuyết minh cho từng phương diện đó? HS: Tìm đoạn văn. ? Sự huỷ hoại của thuốc lá đến sức khoẻ của con người được phân tích trên những chứng cớ nào? HS: Trả lời ? Những tư liệu thuyết minh này cho thấy mức độ tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ con người như thế naøo? HS:Huỷ hoại nghiêm trọng sức khoẻ của con người và là nguyên nhân gay ra những cái chết bệnh. ? Nhận xét của em về các chứng cớ mà tác giả dùng để thuyết minh đoạn này? GV:. LHGD: Em suy nghĩ gì về những tri thức mà văn bản đã cung cấp cho ta? MR: Theo báo cáo của Bộ Y tế, tổ chức Y tế thế giới, trên thế giới có 5 triệu người chết do hút thuốc lá ( thuốc lào). Dự báo năm 2020 có khoảng 10 triệu người chết vì lí do naøy. ? Những thông tin về ảnh hưởng xấu của thuốc lá đến đạo đức của con người được thuyết minh như thế nào? HS : Tỉ lệ thanh niên VN hút thuốc ngang với thanh niên Chaâu Aâu, Chaâu Mó -> Sinh troäm caép, nghieän ma tuyù. ? Tác giả đã sử dụng phương pháp so sánh như thế nào? Với dụng ý gì? HS:So saùnh:Mó : 1 ñoâla mua -> moät bao 555. VN: 15000 mua -> moät bao 555.  Đua đòi hút thuốc ở nước nghèo đánh vào túi tiền -> sinh ra caùc teä naïn xaõ hoäi khaùc. ? Qua đó , ta thấy được tác hại to lớn của thuốc đối với đạo đức của con người? ? Từ toàn bộ những thông tin trên, em hiểu gì về thuốc laù? HS: Thuốc lá là một thứ độc hại ghê gớm đối với sức khoẻ cá nhân và cộng đồng. Có thể huỷ hoại nhân cách con người đặc biệt là thanh thiếu niên.. 2. Taùc haïi cuûa thuoác laù:. a. Sức khoẻ:. - Khói thuốc lá có nhiều chất độc thấm vào trong cơ thể người hút. - Đầu độc mọi người xung quanh.. -> Huỷ hoại nghiêm trọng sức khoẻ. => Là nguyên nhân của những cái chết beänh. => Chứng cứ khoa học + số liệu thống kê => thuyeát phuïc.. b. Lối sống đạo đức :. Huỷ hoại lối sống nhân cách người Việt.

(110) LH-GD: Tình hình tệ nạn hút thuốc lá ở lớp, trường và ñòa phöông em? Chuyeån yù sang muïc 3 ? Phần cuối của văn bản thông tin vấn đề gì? ? Giải nghĩa từ chiến dịch?(Là một đợt đánh lớn gồm nhiều trận đánh liên tiếp có liên quan với nhau trên một mặt trận và trong một thời gian để thực hiện một nhiệm vuï.) ? Từ đó em hiểu gì về chiến dịch chống thuốc lá? HS: Là các hoạt động thống nhất rộng khắp nhằm chống laïi moät caùch coù hieäu quaû oân dòch thuoác laù. ? Để phòng chống thuốc lá chúng ta phải làm gì? ? Tác giả đã sử dụng phương pháp thuyết minh nào? Chæ ra cuï theå vaø taùc duïng cuûa phöông phaùp thuyeát minh naøy? ? Cuối bài, thái độ của tác giả như thế nào? HS: Cổ vũ và tin ở sự chiến thắng của chiến dịch này. Hoạt động 3 (5 phút) Hướng dẫn tổng kết. ? NT laäp luaän cuûa vaên baûn? ? Em hieåu gì veà thuoác laù sau khi hoïc xong baøi naøy?. Nam, dẫn đến cái xấu.. 3. Chieán dòch choáng thuoác laù : - Tuyên truyền, vận động hướng vào ý thức mỗi người. - Quy ñònh nôi huùt thuoác laù. III. Toång keát : NT : So saùnh, TM, laäp luaän. ND : Tác hại to lớn, nhiều mặt của thuốc lá đối với đời sống cá nhân và cộng đồng. Quyeát taâm phoøng choáng naïn oân dòch naøy.. IV/ Cuûng coá : (2 phuùt) -Văn bản TM được những vấn đề gì? Nó cấp thiết như thế nào đối với chúng ta? - Hãy kể những phong trào bảo vệ môi trường mà em biết? -Hoïc baøi cuõ :Caâu gheùp. -Chuaån bò : Caâu gheùp (tt) RUÙT KINH NGHIEÄM:. V/ Hướng dẫn về nhàø(1 phút). Ngày soạn : Ngaøy daïy :. TIEÁT 46 :TIEÁNG VIEÄT : CAÂU. GHEÙP ( tieáp theo). A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: Nắm chắc quan hệ ý nghĩa giữa các vế của câu ghép . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: - Nhận biết được mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép. - Cacùh theå hieän quan heä yù nghóa giuuõ¨ caùc veá caâu gheùp. II/ Kó naêng : -Xđ được quan hệ ý nghĩa giữa các vế của câu ghép dựa vào văn cảnh hoặc hoàn cảnh giao tiếp. - Tạo lập tương đối thành thạo câu ghép phù hợp với y/cầu giao tiếp. - sử dụng câu ghép Tiếng Việt một cách linh hoạt, làm bài tập. - TH: Phó từ, quan hệ từ… . -GD kĩ năng sống ( Kn giao tiếp và KN ra quyết định)..

(111) B/ CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn, baûng phuï HS: Hoïc baøi , chuaån bò baøi. C/ PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT: Vấn đáp , qui nạp. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/ Ổn định tổ chức(1 phút) II/. Kieåm tra baøi cuõ(5 phuùt) - Yêu cầu học sinh xác định kết cấu chủ vị và trả lời các câu hỏi: ? Thế nào là câu ghép? Cách nối các vế của câu ghép ở các ví dụ dưới đây: a. Đường ngập nước vì trời mưa. b. Cây non vừa trồi, lá đã xoà sát mặt đất. c. Làng mất vé sợi, nghề vài đành phải bỏ. ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM: . – Học sinh xác định đúng các yêu cầu dưới đây: 10 đ + Xaùc ñònh keát caáu caâu: 3ñ + Nêu đúng khái niệm: 4 đ + Xác định đúng cách nối các vế câu: 3đ III/ Bài mới: GV giới thiệu: (1 phút) Từ phần kiểm tra bài cũ -> GV giới thiệu vào bài mới. ë tiÕt häc tríc chĩng ta đã nắm đợc những cách nối các vế của câu ghép. Giờ học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp về quan hệ ý nghĩa gi÷a c¸c vÕ c©u. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu quan hệ ý nghiã giữa các vế câu - Phương pháp : Vấn đáp,qui nạp. - Thời gian : 20 phút. I/ Quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: 1. Những quan hệ thường gặp: - GV treo bảng phụ có chứa các ví dụ VD1: Vì trời mưa nên đường ngập nước. - Yêu cầu HS đọc ví dụ ở bảng phụ.  Quan heä nguyeân nhaân. - Yêu cầu học sinh phân tích cấu tạo của VD2: Nếu trời mưa to thì khu phố này chắc chắn sẽ bị từng ví dụ và chỉ ra quan hệ ý nghĩa giữa ngập nước. caùc veá caâu.  Quan heä ñieàu kieän ( giaû thieát) GV nhaän xeùt – cho ñieåm. VD3 : Noù hoïc gioûi coøn toâi hoïc keùm.  Quan heä töông phaûn VD4: Trời càng mưa to, đường càng ngập nước.  Quan heä taêng tieán VD5: Mình đọc hay tôi đọc?  Quan hệ lựa chọn VD6: Nó không những học giỏi mà nó còn hát hay.  Quan heä boå sung VD7: Toâi aên côm xong, roài toâi ñi hoïc.  Quan heä noái tieáp.

(112) Yêu cầu học sinh làm bài tập (sgk – I) để cuûng coá. GV:Từ những ví dụ trên, em rút ra được điều gì trong mối quan hệ của từng vế? HS: Trình baøy. VD8: Trong khi chị nấu cơm thì em rửa bát.  Quan hệ đồng thời VD9: Mọi người im lặng : chủ toạ bắt đầu phát biểu.  Quan heä giaûi thích 2. Löu yù: - Mỗi quan hệ thường được đánh dấu bằng những quan hệ từ, cặp quan hệ từ hoặc cặp từ hô ứng nhất định. - Để nhận biết chính xác quan hệ ý nghĩa giữa các vế caâu -> phải dựa vào văn cảnh, hoàn cảnh giao tiếp.. Hoạt động 2 : HD luyện tập - Phương pháp : Vấ đáp,lên bảng. - Thời gian : 15 phút.. BT1 - HS xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp - Đứng tại chỗ thực hiện bài tập. - GV nhaän xeùt vaø choát yù. BT 2 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp. - Lên bảng thực hiện bài tập . - HS Nhận xét – GV chỉnh sửa. II/ Luyeän taäp : BT1: . a. Quan heä nguyeân nhaân - keát quaû, giaûi thích. b. Quan heä ñieàu kieän (giaû thieát)– keát quaû. c. Quan heä taêng tieán. d. Quan heä töông phaûn. e. Quan heä nhaân – quaû. BT2 :øTìm caâu gheùp.. -. Trời xanh thẳm…chắc nịnh. Trời rải mây…hơi sương. Trời âm u…nặng nề. Trời ầm ầm…giận dữ. Buổi sớm…mới quang. Buoåi chieàu…maët bieån.. IV/ Cuûng coá: (2 phuùt) Nhaán maïnh noäi dung baøi hoïc. V/ Hướng dẫn về nhàø: (1 phút) - Laøm baøi taäp:3, 4(sgk) - Hoïc baøi cuõ: Tìm hieåu chung veà vaên baûn thuyeát minh. - Chuaån bò:. Phöông phaùp thuyeát minh.. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(113) Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 47: TLV:. PHÖÔNG PHAÙP THUYEÁT MINH. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : Nâng cao hiểu biết và vận dụng các phương pháp thuyết minh trong việc tạo lập văn bản. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I / Kiến thức : - HS nắm được một số kiến thức về văn bản thuyết minh qua một số văn bản đã học và sẽ học. - Nắm được vai trò, đặc điểm chung của văn bản thuyết minh. Từ đó giúp học sinh biết tạo lập văn bản trên cơ sở nắm được yêu cầu và phương pháp thuyết minh. II/ Kó naêng : - Nhận biết yêu cầu và vận dụng phương pháp thuyết minh thông dụng đã được sử dụng trong văn bản. Rèn kĩ năng quan sát để nắm bắt được bản chất của sự vật,tích luỹ và nâng cao tri thức đời sống - Phối hợp sử dụng các PPTM để tạo lập một văn bản thuyết minh theo yêu cầu. - Lựa chọn được PPTM phù hợp như định nghĩa,so sánh,phân tích,liệt kê để TM về nguồn gốc,đặc điểm ,công dụng của đối tượng. III/ Thái độ :- GD ý thức tạo lập văn bản thuyết minh có phương pháp rõ ràng. -GD kĩ năng sống ( Kn giao tiếp và KN suy nghĩ sángtaoj). B/ CHUAÅN BÒ: GV: giaùo aùn. HS: chuaån bò baøi. C./ PHƯƠNG PHÁP- KĨ THUẬT : Vấn đáp. qui nạp, thuyết giảng. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/ Ổn định tổ chức(1 phút).

(114) II/ Kieåm tra baøi cuõ : (5 phuùt) ? Vaên thuyeát minh laø gì? Ñaëc ñieåm cuûa vaên thuyeát minh? HS: Trả lời đầy đủ khái niệm và đặc điểm của văn thuyết minh: 10 đ III/ Bài mới: * GV giới thiệu: (1 phút) Từ bài cũ giới thiệu bài mới: Để có được bài văn thuyết minh đúng yêu cầu, thuyết phục người đọc thì phải vận dụng các phương pháp thuyết minh. * Nội dung bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu các phương pháp thuyết minh. - Phương pháp : Vấn đáp,qui nạp.thuyết giảng. - Thời gian : 25 phút. GV : gọi HS đọc các văn bản ở bài Tìm hiểu chung về văn thuyeát minh (SGK) ? Mỗi văn bản đang trình bày vấn đề gì? (vấn đề chính) ? Các văn bản ấy đã sử dụng những loại tri thức gì? HS : - Tri thức trong đời sống ( cây dừa). I/ Tìm hieåu caùc phöông phaùp thuyeát minh. 1/ Quan saùt, hoïc taäp, tích luyõ tri thức để làm bài văn thuyết minh.. - Khoa học ( lá cây…diệp lục, con giun đất) - Lịch sử ( khởi nghĩa NVV) - Văn hoá ( Huế). ? Để có những tri thức này, người viết cần phải có những kó naêng naøo? HS: Quan sát, học tập, tích luỹ tri thức. TH: Theá naøo laø: quan saùt, hoïc taäp, tích luyõ? HS: - Quan sát: nhìn, xem xét sự vật hiện tượng…. * Muốn có tri thức để làm bài văn thuyeát minh: - Phải quan sát, tìm hiểu sự vật hiện tượng cần thuyết minh. - Học tập: Tìm tòi, nghiên cứu sự vật, hiện - Nắm bắt được bản chất, đặc trưng của tượng qua sách báo… sự vật, hiện tượng. - Tích luyõ: Ghi cheùp, choïn loïc, goùp nhaët những tri thức… ? Theo em, các tri thức thuyết minh cần phải đạt những yeâu caàu gì? Taïi sao? HS: Tri thức trong bài văn thuyết minh phải khách quan, xác thực, khoa học, không hư cấu, không tưởng tượng… ? Qua đó, ta có thể rút ra kết luận gì về những yêu cầu đối với một bài văn thuyết minh. GVChoát : Muoán laøm toát baøi vaên thuyeát minh phaûi coù tri thức -> tri thức phải chính xác, khoa học…. Chuyeån yù: 2/ Phöông phaùp thuyeát minh: * Yêu cầu học sinh đọc VD 2a. ? Trong các câu trên, ta thường gặp từ gì? HS: Từ là -> biểu thị ý nghĩa của sự giải thích..

(115) ? Sau từ là người ta thường cung cấp kiến thức về phương diện nào của đối tượng? HS: Cung caáp veà ñaëc ñieåm, coâng duïng, nguoàn goác, thaân theá của đối tượng. ? Kiểu câu này giúp cho người đọc hiểu được điều gì trong vaên baûn thuyeát minh? Noù thuoäc kieåu caâu gì? HS: Giúp người đọc hiểu đối tượng rõ ràng, cụ thể -> kiểu caâu ñònh nghóa. ? Ở đoạn văn này đã dùng phương pháp để TM gì? ? Vị trí của câu định nghĩa thường được sử dụng ở vị trí naøo cuûa baøi vaên thuyeát minh? Taùc duïng? HS: Thường đứng đầu văn bản -> giới thiệu đối tượng. * yêu cầu học sinh đọc VD 2b (sgk) ? Đoạn văn này sử dụng phương pháp gì? HS: Trả lời ? Cho biết phương pháp liệt kê đã được sử dụng như thế naøo? Taùc duïng cuûa noù trong vaên thuyeát minh? HS: Kể ra lần lượt các đặc điểm tính chất của sự vật -> giúp người đọc hiểu sâu sắc, toàn diện và có ấn tượng về nội dung được thuyết minh. GV trình baøy VD 2c leân baûng phuï. ? Xác định trong đoạn văn ấy những chi tiết nào có tính chất thuyết phục người đọc, khiến người đọc tin điều người vieát cung caáp? * Yêu cầu học sinh đọc ví dụ 2d ( sgk) ? Đoạn văn trên cung cấp những số liệu nào? Nếu không coù soá lieäu, coù theå laøm saùng toû vai troø cuûa coû trong thaønh phoá khoâng? HS: dưỡng khí chiếm 20% thể tích…. -> làm sáng tỏ vai trò cuûa coû trong thaønh phoá. * Yêu cầu học sinh đọc VD 2e ( sgk ) ? Đoạn văn trên đã sử dụng phương pháp gì? HS: Trình baøy ? Chæ ra phöông phaùp aáy vaø cho bieát taùc duïng? HS: So sánh TBD với các ĐD khác -> dễ dàng hình dung được bề mặt trái đất. * Yêu cầu học sinh đọc VD 2g ( sgk ) ? Hãy cho biết Huế đã được trình bày các đặc điểm theo những mặt nào? HS: - Huế: kết hợp hài hoà núi, sông, biển.. - Hueá: coâng trình kieán truùc. - Hueá: sanû phaåm ñaëc bieät. - Huế: thành phố đấu tranh kiên cường.. ? Caùch trình baøy treân coù taùc duïng gì? HS: Giúp người đọc hiểu biết về Huế tường tận hơn.. a. Phöông phaùp neâu ñònh nghóa, giaûi thích : chæ ra baûn chaát cuûa ñt TM.. b. Phương pháp liệt kê:lần lượt chỉ ra caùc ñaëc ñieåm,t/c cuûa ñt TM. c. Phöông phaùp neâu ví duï. d. Phöông phaùp duøng soá lieäu( con số): đưa ra các con số cụ thể để TM.. e. Phương pháp so sánh: Đối chiếu 2 hoặc hơn 2 sự vật để làm nổi bait/c của ñt TM.

(116) ? Caùch trình baøy treân laø phöông phaùp gì? HS: Trả lời GV chốt : Để bài văn thuyết minh có sức thuyết phục, hấp dẫn, cung cấp chính xác kiến thức về đối tượng thì cần phải sự dụng những phương pháp trên.. g. Phương pháp phân loại, phân tích.. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập - Phương pháp : Vấn đáp ( HS làm bài tập tại chỗ) - Thời gian : 10 phút. HS đọc bài tập 1,2 – trang 25 SGK – đứng tại chỗ thực hiện baøi taäp.. II. Luyeän taäp : BT1 Phạm vi tìm hiểu vấn đề:. - Kiến thức về y học. - Kiến thức về đời sống. xaõ hoäi. BT2 Phöông phaùp thuyeát minh; - So sánh, đối chiếu - Phaân tích, neâu soá lieäu. IV/ Củng cố: (2 phút) Giáo dục học sinh sử dụng thuyết minh vào đời sống hàng ngày. V/ Hướng dẫn về nhàø: (1 phút) - Hoïc baøi: Xem lại kiến thức văn tự sự - Chuẩn bị:- Chuẩn bị một số kiến thức về văn bản và TLV để tiết sau trả bài RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(117) Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 48 - TLV :. TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 2, BAØI KIEÅM TRA VAÊN. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Giúp học sinh: I/ Kiến thức : - Nắm vững hơn cách làm bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. - Nắm chắc về nội dung và nhgệ thuật của các văn bản đã học. II/ Kĩ năng : Nhận ra được những ưu và khuyết điểm trong bài làm của mình để có hương khắc phục. B/ CHUAÅN BÒ GV: Chaám baøi, moät soá yù kieán veà baøi vieát. Kết quả đạt được tỉ lệ % C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kieåm tra baøi cuõ: (1 phuùt) (Thực hiện trong quá trình trả bài) III.Bài mới: TRAÛ BAØI TLV SOÁ 2: * Nhận xét, đánh giá chung.. - Yêu cầu HS đọc lại đề, nêu mục đích yêu cầu của bài viết và các bước làm một bài tự sự. - HS: Tìm hiểu đề, tìm ý và lập dàn ý. - GV nhaän xeùt chung veà keát quaû cuûa baøi laøm:. Kiểu bài: đa số biết xây dựng kiểu bài tự sự. Biết trình bày chuỗi sự việc theo trình tự kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm nhuần nhuyễn, có cảm xúc, thể hiện được chủ đề của bài viết .  Diễn đạt trôi chảy, xây dựng đoạn văn tốt.  Một số bài viết chưa xác định được chủ đề, hiệu quả sử dụng yếu tố biểu cảm chưa cao, còn mang tính miễn cưỡng, gò ép.  Cách trình bày đoạn văn vẫn còn hạn chế: một số bài không biết cách trình bày đoạn văn, ý chính.  Cấu trúc bài viết còn lỏng lẻo, thiếu tính thống nhất, tính liên kết trong câu đoạn văn.  Chưa trình bày, thể hiện cảm xúc một cách sâu sắc đối với nhân vật.  Lặp từ, dùng từ còn yếu, chính tả còn sai nhiều. * Trả bài và sửa bài  . - GV traû baøi - Yêu cầu học sinh đổi bài cho nhau, nhận xét bài của nhau. - HS: chữa bài làm ở phía dưới bài viết về các lỗi: chính tả, đăït câu, diễn đạt…. * Đọc bài viết tốt , rút kinh nghiệm.. - GV dùng một vài đoạn văn, bài viết hay đọc mẫu. - HS nhận xét, thảo luận rút ra kinh nghiệm cho bài viết sau, học hỏi cách dùng từ, diễn đạt..

(118) - GV dùng một đoạn văn diễn đạt kém để học sinh tự chỉnh sửa. TRAÛ BAØI KIEÅM TRA VAÊN:. * Nhận xét đánh giá chung: -Đa số HS học bài, làm đúng theo yêu cầu đề ra - Trình bày rõ ràng, sạch sẽ,chữ viết đẹp. - Moät soá em trình baøy chöa caån thaän, duøng buùt xoùa nhieàu, loãi chính taû, vieát hoa tuyø tieän * Trả bài và sửa bài. - GV trả bài, sửa bài theo đáp án-biểu điểm. - Yêu cầu học sinh đổi bài cho nhau, nhận xét bài của nhau - HS: chữa bài làm ở phía dưới bài viết về các lỗi: chính tả, đạt câu, diễn đạt…. * GV laáy ñieåm vaøo soå . Keát quaû: GIOÛI SL %. LỚP 8a1 8a2 8a3 8a4. KHAÙ SL. TB %. SL. YEÁU %. SL. %. KEÙM SL %. TLV VB TLV VB TLV VB TLV VB. IV. Cuûng coá: (2 phuùt) nhắc nhở những thiếu sót trong bài làm. V. Hướng dẫn về nhà: (1 phút) Học bài cũ: Ơn dịch thuốc lá Chuaån bò baøi:Bài toán dân số RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Tuần 13 ( Tiết 49 52 ) &.

(119) Tieát 49:. Vaên baûn:. BAØI TOÁN DÂN SỐ (Thaùi An). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh : -Biết đọc-hiểu một văn bản nhật dụng . -Hiểu được việc hạn chế sự bùng nổ và gia tăng dân số là đòi hỏi tất yếu của sự phát triển loài người . -Thấy được sự kết hợp của phương thức tự sự và lập luận tạo nên sức thuyết phục của bài viết . -Thấy được cách trình bày một vấn đề của đời sống có tính chất toàn cầu trong văn bản . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : - Nắm được nội dung chính của văn bản: cần phải hạn chế sự gia tăng dân số, đóù là con đường tồn tại hay không tồn tại của con người. - Thấy được giá trị nghệ thuật của văn bản: cách viết nhẹ nhàng, sự chặt chẽ,khả năng thuyết phục của caùch lập luận bắt đdầu bằng một caâu chuyện nhẹ nhaøng maø haáp daãn. II/ Kĩ năng-Tích hợp : -TH với phần TLV,vận dụng kiến thức đã học ở bài PP thuyết minh để đọc – hiểu nắm bắt được vấn đề có ý nghĩa thời sự trong văn bản.- Vận dụng vào việc viết bài văn thuyết minh. - Tích hợp môi trường- kĩ năng sống ( Kn giao tiếp và KN suy nghĩ sáng tao). III/ Thái độ :-GD Học sinh tham gia tuyên truyền chủ trương kế hoạch hoá gia đình của địa phương, thực hiện khẩu hiệu: “Mỗi gia đình chỉ có một đến hai con.” B/ CHUAÅN BÒ - GV : Soạn bài,ngiên cứu tài liệu ,nắm các thông tin, tư liệu về dân số - HS : Học bài - chuẩn bị bài theo câu hỏi đọc hiểu SGK. C/ PHƯƠNG PHÁP-KĨ THUẬT: Đàm thoại,thuyết trình. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I/ Ổn định tổ chức: (1 phút) KT só soá HS II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Hãy nêu những tác hại của thuốc lá. Liên hệ tình hình nạn hút thốc lá của thanh thiếu niên ở địa phöông em? * ĐÁP ÁN-BIỂU ĐIỂM. - Học sinh nêu được những tác hại của thốc lá đối với sức khoẻ, nhân cách con người ( 6đ) - Liên hệ tình hình ở địa phương tốt ( 4đ). III/ Bài mới: * GVgiới thiệu: (1 phút) Dân số là vấn đề bức thiết của thời đại, vì nó là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến mọi vấn đề của một đất nước. Đầu thế kỉ XX, Tú Xương đã viết: Nó lại mừng nhau sự lắm con Sinh năm đẻ bảy được vuông tròn Phố phường chật hẹp người đông đúc Bồng bế nhau lên nó ở non…… * Nội dung bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1 : (5 phút) HD đọc – tìm hiểuchung I/Tìm hieåu chung GV : HD đọc giọng : Rõ ràng, chú ý các câu cảm, từ phieân aâm. 1/ Từ khó: (Xem SGK).

(120) GV đọc mẫu một đoạn -> gọi 2 HS đọc tiếp . GV kiểm tra một vài từ khó của HS. * Yêu cầu HS chú ý từ khó “Cấp số nhân” *Nhaán maïnh: Añam, Eâva laø quan nieäm theo Kinh thaùnh của Đạo thiên chúa,đây là cặp vợ chồng đầu tiên trên trái đất được chúa tạo ra để hình thành và phát triển loài người. TH: Văn bản nêu lên vấn đề gì? Vấn đề này đối với XH ngày nay như thế nào? Văn bản thuộc loại văn bản gì? HS:Vấn đề dân số->hết sức cấp thiết đối với XH=> Thuộc loại văn bản nhật dụng. ? Theo em văn bản này đã sử dụng phương thức biểu đạt nào? Vì sao em xác định như thế? TH: phần thuyết minh sử dụng những phương pháp nào thuyeát minh naøo?(PP so saùnh,PP duøng soá lieäu,phaân tích ) ? Coù theå chia vaên baûn thaønh maáy phaàn? Noäi dung cuûa từng phần? HS : Boá cuïc 3 phaàn : P1 : Từ đầu -> “sáng mắt ra”: Nêu vấn đề:Bài toán dân số và KHH dường như đã đặt ra từ thời cổ đại. P2 : Tieáp theo -> “baøn cô”ø:Laøm saùng toû vaán đề:Tốc đđộ gia tăng DS thế giới là hết sức nhanh chóng. P3 : Còn laị: Kết thúc vấn đề:Lời kêu gọi loài người can hạn chế sự bùng nổ và gia tăng dân số. GV nhaán maïnh :Ñaây laø moät vaên baûn coù boá cuïc khaù chaët cheõ. Chuyeån yù vaøo muïc II. 2/ PTBĐ: NL, TM kết hợp với tự sự.. 3/ Boá cuïc: 3 phaàn. Hoạt động 2 : HD tìm hiểu chi tiết văn bản.. - Phương pháp : Đàm thoại,thuyết trình. - Thời gian :27 phút.. II. Tìm hieåu vaên baûn 1.Nêu vấn đề: - Vấn đề dân số là một bài toán khó, dường như đã được đặt ra từ thời cổ đại.. * Gọi học sinh đọc lại phần mở bài. GV:Vấn đề gì được nêu ở phần mở bài? HS: Trả lời ? Vì sao tác giả từ chỗ không tin đến chỗ “ sáng mắt ra”? HS: Vì bài toán cổ đại có sự ngẫu nhiên, trùng hợp với vieäc daân soá taêng leân theo caáp soá nhaân. ? Em hiểu thế nào là vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia ñình? ? Dân số có ảnh hưởng như thế nào đến đời sống xã hoäi? HS: Aûnh hưởng đến kinh tế, văn hoá, xã hội… ? Con người hiện nay có thái độ như thế nào đối với dân -> Loài người quan tâm đến vấn đề này. soá?.

(121) Thuyeát trình: GV chuyeån yù sang muïc 2: GV:Để làm rõ vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình, tác giả đã lập luận và chứng minh trên những ý chính nào tương ứng với mỗi đoạn văn bản nào? HS: Từ bài toán cổ: “Đó… nhường nào.”. - Từ kinh thánh: “ Bây giờ… 5%” - Từ thực tế: “ trong…cờ”. GV:Hãy tóm tắt bài toán cổ? GV:Em hiểu bản chất bài toán cổ ấy là gì? Với cách tính aáy thì keát quaû soá haït thoùc nhö theá naøo? HS: Trả lời GV:Theo em, người viết dẫn câu chuyện xưa nhằm mục ñích gì? HS:So sánh mức độ gia tăng dân số của loài người. GV:Dựa vào câu chuyện kinh thánh tác giả lập luận, thuyeát minh nhö theá naøo? TH: Phương pháp thuyết minh nào được sử dụng trong phaàn naøy? Taùc duïng? HS: Tö lieäu, thoáng keâ baèng soá lieäu cuï theå -> thuyeát phuïc cao. GV: Những con số trong thực tế nói lên điều gì về sự gia taêng daân soá?. 2.Làm sáng tỏ vấn đề:. a. Từ bài toán cổ. - Bàn cờ 64 ô -> hạt thóc tăng theo cấp số nhaân coâng boäi laø 2 -> laø moät con soá khuûng khieáp.. b. Từ kinh thánh. - Từ hai con người nếu phát triển theo cấp soá nhaân coâng boäi laø hai -> naêm 1995 daân số thế giới là 5,63 tỉ người, đạt đến ô thứ 34.. c. Từ thực tế. - Mỗi phụ nữ có thể sinh nhiều con -> khó có thể thực hiện được việc giảm tốc độ GV: Từ những cách lập luận trên cho thấy tác giả taêng daân soá. muốn nói vấn đề về dân số và kế hoạch hoá gia đình? -> Tốc độ gia tăng dân số phát triển nhanh LH: Theo soá lieäu thoáng keâ thì chaâu naøo coù tæ leä taêng daân choùng. số nhanh? Tình trạng kinh tế, văn hoá ở các nước này nhö theá naøo? MR: Theo thống kê thực tế tốc độ tăng dân số của trái đất và ở VN: - Trái đất: - Vieät Nam: + 1987: 5tỉ người. + 1945: 25 trieäu. + 1995: 5,63 tæ. + 1965: 30 trieäu. + 2003: 6,32 tæ. + 1975: 40 trieäu. + 2007: hôn 7 tæ. + 1992: hôn 60 trieäu. + 2000: hôn 70 trieäu. + 2007: hôn 80 trieäu. Chuyeån yù sang muïc 3 GV: Kết thúc vấn đề thể hiện điều gì ở tác giả? 3. Kết thúc vấn đề. GV: Tác giả có thái độ gì được thể hiện qua câu “ đứng Thái độ của tác giả: …loài người”? - Kêu gọi: cần hạn chế sự bùng nổ và gia HS: Trao đổi, trình bày tăng dân số -> Nhận thức rõ vấn đề dân số GV: Quan điểm của tác giả bộc lộ ở đây như thế nào?.

(122) ? Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät cuûa vaên baûn? HS : Trả lời.. Hoạt động 3 :(3 phút) Hướng dẫn tổng kết. ? Em học tập được gì về phương pháp thuyết minh của taùc giaû? HS: Trả lời ? Qua những phương pháp thuyết minh ấy tác giả muốn theå hieän ñieàu gì? IV/ Củng cố : (2 phút) HS đọc ghi nhớ sgk V/ Hướng dẫn về nhà(1 phút) :. và hiểm hoạ của nó 4/ Ngheä thuaät : - Sử dụng kết hợp các PPTM:so saùnh,duøng soá lieäu,phaân tích. - Laäp luaän chaët cheõ. - Ngôn ngữ khoa học,giàu sức thuyết phuïc. III. Toång keát : Ghi nhớ ( sgkT132). - Hoïc baøi cuõ :Caâu gheùp(tt) - Chuẩn bị : Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................  NS: ND:. TIẾT 50: TIẾNG VIỆT: DẤU NGOẶC ĐƠN VAØ DẤU HAI CHẤM A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Hiểu công dụng và biết cách sử dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong khi viết -lưu ý :học sinh đã học hai dấu này ở Tiểu Học. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : - Hiểu rõ công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. II/ Kĩ năng : - Biết dùng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong khi viết. - Biết sửa lỗi về dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong khi viết. - TH: Caâu gheùp, thaønh phaàn phuï chuù. III/ Thái độ : GDHS qua ví dụ B. CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn, baûng phuï HS: chuaån bò baøi. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/ Ổn định tổ chức: (1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Các vế trong câu ghép thường có những mối quan hệ ý nghĩa nào? Cho một vài ví dụ minh hoạ. . ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM.

(123) - Hoïc sinh caùc quan heä yù nghóa trong caâu gheùp: ( 6ñ) - Lấy đúng ví dụ ( 4đ) III/ Bài mới: GV giới thiệu vào bài: (1 phút) Chúng ta thấy, dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm đợc ngời dùng sử dụng rất nhiều trong khi viết. Vậy, dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm dùng để làm gì? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu đợc điều đó. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: Tìm hiểu về công dụng của dấu ngoặc đơn.. -Phương pháp : Vấn đáp,qui nạp. - Thời gian : 13 phút - GV treo bảng phụ có chứa các ví dụ ( sgk). - Yêu cầu học sinh đọc ví dụ. ? Dấu ngoặc đơn trong những đoạn trích trên được dùng để làm gì? HS: a. Dùng để giải thích làm rõ “họ” ngụ ý là những ai(những người bản xứ), ngoài ra có tác dụng nhaán maïnh. b. Dùng để thuyết minh về một loại động vật có tên laø ba khía. c. Boå sung theâm veà naêm sinh naêm maát cuûa nhaø thô Lí Baïch. ? Nếu bỏ phần trong dấu ngoặc đơn thì ý nghĩa cơ bản của những đoạn văn này có thay đổi không? Vì sao? HS:Neáu boû chuùng ñi thì yù nghóa cô baûn cuûa caâu khoâng thay đổi. Vì đây là phần thông tin thêm,bổ sung chứ khoâng thuoäc phaàn cô baûn. ? Từ bài tập trên, em hãy cho biết dấu ngoặc đơn được dùng để làm gì? Lấy ví dụ? Laøm BT cuûng coá: BT1 ( sgk) GV nhấn mạnh:Ngoài dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích thì còn có dấu gạch ngang khi được đặt ở giữa câu cũng để đánh dấu phần chú thích,giải thích trong caâu… TH: Thành phần phụ chú ( lớp 9) * Lưu ý HS: Trong trường hợp dấu ngoặc đơn còn được dùng với dấu chấm hỏi,dấu chấm than để tỏ ý hoài nghi vaø mæa mai.. I/ Dấu ngoặc đơn.. - Dùng để đánh dấu phần chú thích ( giải thích, thuyeát minh, boå sung theâm) - VD: Nam( lớp trưởng lớp 8a) học rất gioûi.. Hoạt động 2 Hướng dẫn HS tìm hiểu công dụng của dấu hai chấm -Phương pháp : Vấn đáp,qui nạp. - Thời gian : 13 phút II. Daáu hai chaám. - GV treo bảng phụ có chứa các ví dụ ( sgk). - Yêu cầu học sinh đọc ví dụ..

(124) ? Trong các trường hợp trên dấu hai chấm được dùng để laøm gì? HS: a. Đánh dấu lời đối thoại: DM -> DC, DC -> DM. b. Đánh dấu lời dẫn trực tiếp của nhà văn Thép Mới ( dẫn lại người xưa). c. Đánh dấu phần giải thích : giải thích vì sao con đường thấy lạ, cảnh vật thay đổi, lòng tôi thay đổi. - Đánh dấu phần giải thích, thuyết minh ? Từ ví dụ trên, em hiểu dấu hai chấm dùng để làm gì? cho một phần trước đó. - Đánh dấu lời dẫn trực tiếp ( dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng với dấu gaïch ngang). Lấy ví dụ minh hoạ? VD: Baùc Hoà noùi:” Khoâng coù gì quí hôn độc lập tự do”. TH: Caâu gheùp. Laøm BT cuûng coá: BT2 ( sgk). - Phương pháp: hoạt động nhóm. - Thời gian : 10 phút.. BT4 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp - Đứng tại chỗ thực hiện bài tập. - GV nhaän xeùt vaø choát yù.. Hoạt động 3 HD luyện tập III. Luyeän taäp : BT4. TH1: -Thay đổi được. - Thay -> ý nghĩa câu không thay đổi , phần trong dấu ngoặc đơn chỉ có tác dụng keøm theo, khoâng thuoäc yù nghóa cô baûn. TH2: Không thể thay đổi -> vì hai vế động khô và động nước không thể coi là phaàn chuù thích.. IV/ Cuûng coá: (2 phuùt) Nhaán maïnh noäi dung baøi hoïc. V/ Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Làm bài tập 3,5 (sgk) - Hoïc baøi cuõ: phöông phaùp thuyeát minh. - Chuaån bò:. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh.. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(125) Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 51: TLV. ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VAØ CÁC LAØM BAØI VAÊN THUYEÁT MINH. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : Nhận dạng , hiểu được bài văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : - Hiểu được đề văn thuyết minh và yêu cầu can đạt khi làm bài văn thuyết minh. - Cách quan sát, tích luỹ tri thức và vận dụng các PP khác nhau để làm bài văn thuyết minh. II/ Kĩ năng : -Xác định được yêu cầu của một đề văn thuyết minh. - Quan sát nắm được đặc điểm,cấu tạo,nguyên lí,vận hành,công dụng…của đối tượng cần TM. - Tìm ý,lập dàn ý,tạo lập được một văn bản cần thuyết minh. III/ Thái độ : GDHS: ý thức tạo lập văn bản thuyết minh có phương pháp rõ ràng. B/ CHUAÅN BÒ: GV: giaùo aùn. HS: chuaån bò baøi. C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/ Ổn định tổ chức: (1 phút) II/ Kieåm tra baøi cuõ : (5 phuùt) ? Nêu các phương pháp thuyết minh, yêu cầu cần thiết để làm bài thuyết minh. ĐÁP ÁN- BIỂU ĐIỂM CHẤM: Nêu được các phương pháp thuyết minh (6đ) Nêu được yêu cầu làm bài văn thuyết minh(4đ) III/ Bài mới: GV giới thiệu: (1 phút) Từ bài cũ giáo viên nhắc lại, nhấn mạnh kiến thức -> giới thiệu bài mới. Chúng ta đã đợc học bài "Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh" và "Phơng pháp thuyết minh". Vậy, làm thế nào em biết đó là đề văn thuyết minh và các làm nh thế? Chúng ta đi vào bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: HD tìm hiểu đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh.. - Phương pháp : Đàm thoại,thuyết trình,kĩ thuật “động não”..

(126) - Thời gian : 25 phút. GV : gọi HS đọc 12 đề văn thuyết minh ( sgk) ? Đề nêu lên những yêu cầu gì? HS: Nêu lên các đối tượng cần thuyết minh. ? Đối tượng cần thuyết minh gồm những loại nào? HS: a -> con người. b, c,d,e,g,n -> đồ vật. h -> di tích i -> con vaät k -> thực vật l -> moùn aên. ? Dựa vào cơ sở nào để ta xác định đó là đề thuyết minh? HS: vì khoâng yeâu caàu keå, taû, bieåu caûm maø yeâu caàu giaûi thích, thuyết minh, giới thiệu…. ? Theo em, với mỗi đối tượng trên, ta cần thuyết minh trong những phạm vi tri thức nào? * Gợi ý: - Với đối tượng là con người, những phạm vi tri thức nào caàn thuyeát minh? HS : - Họ tên, môi trường sống, biểu hiện, năng khiếu, học taäp, reøn luyeän, thaønh tích…? - Đối với đối tượng là vật phạm vi tri thức cần để thuyết minh là những gì? HS: Nguồn gốc, chất liệu, đặc điểm bên ngoài, cấu tạo bên trong, công dụng, vai trò đối với đời sống. - Đối tượng là món ăn tri thức để thuyết minh bao gồm những gì? HS: Vật liệu, cách chế biến, thành phần, giá trị đối với đời soáng - Thuyết minh cho thực vật thì cần những tri thức nào? HS: Nguồn gốc, quá trình sinh trưởng, phát triển, cách chăm sóc, thu hoạch, giá trị đời sống. ? Qua tìm hiểu các đề văn trên ta thấy đề văn TM thường nêu ra điều gì?Nêu ra như vậy để làm gì? GV nhấn mạnh một vài tri thức cần thuyết minh cho đối tượng ở đề b,c,d ( sgk) Chuyeån yù: * Yêu cầu học sinh đọc bài văn xe đạp ( sgk) ? Nêu đối tượng cần thuyết minh? Phương pháp thuyết minh? HS: - Đối tượng : Xe đạp. - Phương pháp : Phân tích phân loại. ? Xác định bố cục của văn bản?ND của từng phần?. I / Đề văn thuyết minh và cách làm baøi vaên thuyeát minh. 1. Đề văn thuyết minh.. .. Thường nêu ra đối tượng thuyết minh để người làm trình bày tri thức về chuùng.. 2. Caùch laøm baøi vaên thuyeát minh..

(127) - Boá cuïc : 3 phaàn. + Mở bài : Giới thiệu khái quát về chiếc xe đạp. + Thân bài : Trình bày cấu tạo? Nguyên lí hoạt động của xe đạp. + Kết bài : Vị trí của xe đạp trong đời sống của người Việt Nam trong töông lai. ? Để trình bày cấu tạo của chiếc xe đạp, bài viết đã chia cấu tạo của chiếc xe đạp ra làm mấy bộ phận. Các bộ phận đó là gì? Các bộ phận được giới thiệu theo trình tự nào? Có hợp lí không? Vì sao? HS : HT truyền động 3 boä phaän HT ñieàu khieån HT chuyên chở -> Giới thiệu, trình bày theo thứ tự hợp lí. ? Qua tìm hiểu bài văn ta thấy để làm bài văn thuyết minh, em caàn phaûi laøm gì? HS: Trả lời ? Phöông phaùp thuyeát minh phaûi nhö theá naøo? ? Boá cuïc cuûa baøi vaên thuyeát minh? HS: Trình baøy. GV nhấn mạnh : thuyết minh là trình bày tri thức, hiểu biết về con người và sự vật.. - Để làm bài văn TM cần tìm hiểu kĩ đối tượng TM,xác định phạm vi tri thức về đối tượng,sử dụng PPTM phù hợp,ngôn ngữ chính xác, dễ hiểu. - .Baøi vaên TM goàm coù 3 phaàn: + MB: Gíới thiệu đựơc đối tượng TM. + TB: Trình baøy chính xaùc ,deã hieåu những tri thức khách quan về đ/tượng như cấu tạo,đặc điểm,lợi ích … bằng các PPTM phù hợp. + KB: Bày tỏ thái độ đối với đối tượng.. Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập: - Phöông phaùp : Thaûo luaâïn nhoùm. - Thời gian : 10 phút Hướng dẫn học sinh thảo luận -> Lập dàn ý cho đề bài(sgk) GV nhaän xeùt –cuûng coá.. II/ Luyeän taäp BT1 + Mở bài : Nón là 1 vật dụng cần thiết đối với người Việt Nam. + Thaân baøi :  Hình daùng, nhieân lieäu, caùch laøm noùn, maøu saéc.  Nôi saûn xuaát, vuøng noåi tieáng veà ngheà laøm noùn.  Tác dụng của nón trong đời soáng. + Keát baøi : Caûm nghó veà chieán noùn laù..

(128) Vai trò, giá trị của nó trong đời sống người Việt Nam. IV/ Củng cố : (2 phút) Cho HS đọc lại phần ghi nhớ SGK. V/ Hướng dẫn về nhà : (1 phút) - Hoïc baøi.Bài toán dân số -Chuẩn bị: CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG (phaàn vaên) RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 52: Vaên hoïc:. CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG (phaàn vaên).

(129) A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: -Hiểu biết thêm về các tác giả văn học ở địa phương và các tác phẩm văn học viết về địa phương trước năm 1975 . -Bước đầu biết thẩm bình và biết được công việc tuyển chọn tác phẩm văn học . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : Bước đầu ý thức, quan tâm đến truyền thống văn học địa phương. Thông qua chọn chép thơ hoặc bài văn viết về địa phương để từ đó củng cố tình cảm quê hương. II/ Kó naêng : - Söu taàm, tuyeån choïn thô vaên, thoáng keâ taùc giaû. - Đọc –Hiểu và thẩm bình về thơ văn viết về địa phương. - Bieát caùch thoáng keâ taøi lieäu,thô vaên vieát veà ñòa phöông. III/ Thái độ : Bồi dưỡng tình yêu quê hương. B/ CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn, chaân dung caùc nhaø thô ñòa phöông. HS: chuaån bò baøi, söu taàm taøi lieäu. C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I/ Ổn định tổ chức(1 phút) II/ Bài mới GV giới thiệu: (1 phút) Để nắm được các nhà văn, nhà thơ và hiểu được truyền thông văn học của địa phương tỉnh Bình Phước thì đòi hỏi mỗi chúng ta phải có sự tìm hiểu, sưu tầm, thưởng thức những taùc phaåm cuûa caùc nhaø thô, nhaø vaên ñòa phöông…. Hoạt động 1: (5 phút) Hướng dẫn lập danh sách các nhà thơ, nhà văn ở quê, địa phương em.. - GV gọi học sinh lên trình bày danh sách các tác giả ở địa phương, mà học sinh sưu tầm được.. - HS leân baûng trình baøy, yeâu caàu caùc hoïc sinh khaùc nhaân xeùt boå sung - GV nhaän xeùt, bieåu döông tinh thaàn chuaån bò toát. STT TEÂN TAÙC GIAÛ NAÊM SINH CAÙC TAÙC PHAÅM CHÍNH 1 Bùi Hữu Nghĩa 1807-1872 Ai xui Tây đến 2 Phan Van Trị 1830-1910 Bài " Hoạ" Thơ Tôn Thọ Tường 3 Lương Minh Hinh 1945 Công tử Bạc Liêu Hoạt động 2: (25 phút) Đọc tác phẩm đã sưu tầm.. - GV chỉ định HS đọc các tác phẩm đã sưu tầm được. - HS: đọc trình bày. - Tiến hành trao đổi, bình phẩm về tác phẩm ấy trên các gợi ý của giáo viên: + Noäi dung? +Thể loại? + Ngheä thuaät? + YÙ nghóa?. Văn bản: AI XUI TÂY ĐẾN ( Bùi Hữu Nghĩa ). BÀI " HOẠ" THƠ TÔN THỌ TƯỜNG (Phan Van Trị ) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG.

(130) Hoạt động :Hướng dẫn HS tìm hiểu bài thơ Ai xui Tây đến -HS đọc bài thơ -Câu a:Tình hình thời cuộc Nam kì bấy giờ? - Câu b:Hai câu kết?. * Ai xui Tây đến -Thực dân Pháp gieo bao đau thương,chết chóc cho người dân Việt - Còn lắm kẻ chỉ lo nghĩ chuyện nhà - Mong mọi người thấu hiểu lòng yêu nước thương dân sâu nặng của mình. -Tin tưởng vào lòng trung nghĩa của muôn người dân Việt. Hoạt động :Hướng dẫn HS tìm hiểu bài thơ Bài “họa”thơ Tôn Thọ Tường -HS đọc bài thơ. * Bài “họa”thơ Tôn Thọ Tường. -Câu a: HS thảo luận( nhóm1-2 ). -Giặc Pháp gây chết chóc khắp 6 tỉnh Nam kì -Dại khôn, hơn thua chưa tỏ tường  chớ vội vênh mặt chiến thắng. - Câu b: HS thảo luận( nhóm3-4 ). Ghi nhớ: (SGK-11). Hoạt động 3: (2 phút) Tổng kết rút kinh nghiệm. Cho điểm những lời bình khá. III/ Củng cố : (2 phút) GV đọc cho học sinh nghe một bài thơ viết về địa phương mình. IV/ Hướng dẫn về nhàø: (1 phút) -Yêu cầu học sinh tự tìm thêm các tác phẩm, tác giả và chép vào sổ tay -Hoïc baøi cuõ CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG -Chuẩn bị: DẤU NGOẶC KÉP RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngµy so¹n Ngµy d¹y:. Tuần 14: ( Tiết 5356 ) &. TIEÁT 53: TIEÁNG VIEÄT:. DẤU NGOẶC KÉP. A MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Hiểu công dụng và biết cách sử dụng dấu ngoặc kép trong khi viết . -Lưu ý :HS đã học về dấu ngoặc kép ở Tiểu Học ..

(131) TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: - Hiểu rõ công dụng của dấu ngoặc kép. - Biết dùng dấu ngoặc kép trong khi viết. II/ Kó naêng : - Rèn kĩ năng sử dụng dấu ngoặc kép trong khi viết.. - TH: Dấu hai chấm, lời dẫn trực tiếp, lời dẫn gián tiếp.. B. CHUAÅN BÒ: GV: giaùo aùn, baûng phuï HS: chuaån bò baøi. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kieåm tra baøi cuõ(5 phuùt) Hãy điền dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm vào vị trí thích hợp. Xác định rõ công dụng của chúng. a. Ngô Tất Tố 1983 – 1954 quê ở làng Lộc Hà, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh nnay thuộc Đông Anh ngoại thành Hà Nội. b. Giới thiệu một di tích, danh lam thắng cảnh nổi tiếng của quê hương đền, chùa, hồ, kiên trúc… c. Bà lão láng giềng lật đật chay sang Bác trai đã khá rồi chứ? d. Nhaân daân ta coù caâu coù coâng maøi saét coù ngaøy neân kim. . ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM - Học sinh xác định và diền đúng vị trí dấu câu ( 6đ) - Nêu đúng công dụng( 4đ) III . Bài mới- giới thiệu: (1 phút) Từ phần kiểm tra bài cũ liên quan đến dấu ngoặc kép  giáo viên daón vaứo baứi.Chúng ta đã nắm đợc công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiÓu c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu công dụng của dấu ngoặc kép. - Phương pháp: Vấn đáp,qui nạp. - Thời gian : 20 phút. - GV bảng phụ có chứa các ví dụ ( sgk). - Yêu cầu học sinh đọc ví du. GV: Ở câu a: Những từ ngữ được để trong dấu ngoặc keùp laø phöông chaâm cuûa ai? HS: cuûa Thaùnh Gaêng-ñi. GV:Vì sao nó được để trong dấu ngoặc kép? HS: Đây là lời dẫn trực tiếp, dẫn lời của Thánh Găng-đi. TH: Lời dẫn trực tiếp, dấu hai chấm. GV:Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng để laøm gì? HS: Trả lời GV: Ở câu b, từ được để trong ngoặc kép chỉ gì? Nói như vaäy coù yù nghóa gì? HS: Chæ caàu Long Bieân  laø daûi luïa  hình aûnh aån duï. GV:Dấu ngoặc kép ở ví dụ này được dùng để làm gì? HS: Trình baøy. I. Dấu ngoặc kép:. * Được dùng để: - Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tieáp.. - Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa ñaëc bieät hay coù haøm yù mæa mai..

(132) GV:Ở Ví dụ c, tại sao các từ “văn minh, khai hoá” lại được để trong dấu ngoặc kép? Nó có tác dụng gì? HS: Haøm yù mæa mai veà chính saùch cuûa thuïc daân Phaùp  Haøm yù mæa mai. GV: Dấu ngoặc kép ở ví dụ d, được dùng để làm gì? HS: Trả lời GD: Sử dụng dấu ngoặc kép phù hợp. - Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san… được dẫn.. Hoạt động 2 HD luyện tập -Phöông phaùp: Thaûo luaän nhoùm. - Thời gian: 15 phút. BT1 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp - Yêu cầu học sinh thảo luận và trả lời ý kiến. - GV nhaän xeùt vaø choát yù.. BT2 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp - HS lên bảng thực hiện bài tập. - GV nhaän xeùt vaø choát yù. BT3 - Hs xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp - THực hiện bài tập tại chỗ. - GV nhaän xeùt vaø choát yù.. II. Luyeän taäp : BT1. a. Đánh dấu đoạn dẫn trực tiếp. b. Đánh dấu từ ngữ mang hàm ý mỉa mai. c. Đánh dấu từ ngữ dẫn trực tiếp. d. Đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tieáp vaø coù haøm yù mæa mai. e. Đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tieáp . BT2 a. Ñaët daáu hai chaám sau “cười bảo”, dấu ngoặc kép ở “ cá tươi”, “tươi”. b. Ñaêt daáu hai chaám sau chú Tiến Lê, dấu ngoặc kép từ cháu hãy…với chaùu BT 3 a.Trích dẫn nguyên văn lời HCT -> lời dẫn trực tiếp. Câu nói không dẫn nguyên văn -> lời daãn giaùn tieáp.. IV. Cuûng coá: (2 phuùt) Nhaán maïnh noäi dung baøi hoïc. V. Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Làm bài tập 4,5 (sgk) - Học bài cũ: Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh.. - Chuẩn bị: Luyện nói: Thuyết minh về một thứ đồ dùng – các phích nước. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

(133) . Ngày soạn: Ngaøy daïy:. LUYEÄN NOÙI: THUYẾT MINH VỀ MỘT THỨ ĐỒ DÙNG. TIEÁT 54 : TLV:. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: -Củng cố nâng cao kiến thức và kĩ năng làm bài văn thuyết minh về một số đồ dùng . -Biết trình bày thuyết minh một thứ đồ dùng bằng ngôn ngữ nói . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: -Cách tìm hiểu quan sát và nắm được đặc điểm cấu tạo , công dụng …của những vật dụng gần gũi với bản thân . -Cách xây dựng trình tự các nội dung cần trình bày bằng ngôn ngữ nói về một thứ đồ dùng trước lớp 2. Kĩ năng: -Tạo lập văn bản thuyết minh . -Sử dụng ngôn ngữ dạng nói trình bày chủ động một thứ đồ dùng trước tạp thể lớp . B/ CHUAÅN BÒ GV: giáo án – cái phích nước. HS: chuaån bò baøi. C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I. Ổn định tổ chức: (1 phút) II. Kiểm tra bài cũ: (1 phút) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. III.Bài mới: GVgiới thiệu vào bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ NOÄI DUNG.

(134) Hoạt động 1: ( 5phút) Hướng dẫn chuẩn bị - Yêu cầu học sinh đọc đề và xác định kiểu bài? HS: - Đọc và xác định kiểu bài: Kiểu bài thuyết minh. GV:Yêu cầu của tiết học là gì? Đối tượng? HS: Giúp người nghe có những hiểu biết tương đối, đầy đủ và đúng về chiếc phích nước. GV: Nêu phạm vi tri thức để trình bày bài thuyết minh? HS:. -. I. Chuaån bò 1. Đề: Thuyết minh về cái phích nước ( bình thuyû).. - Đối tượng: cái phích nước.. - Yeâu caàu: thuyeát minh.. Cấu tạo ngoài, trong. Hiệu quả giữ nhiệt. Cách sử dụng.. Caùch baûo quaûn. GV:Dựa vào phạm vi tri thức trên, hãy xây dựng dàn ý cho baøi vaên. HS: chia nhóm-thảo luận, xây dựng dàn ý cho đề bài.. Hoạt động 2(30 phút) Thực hành luyện nói. GV chỉ định học sinh trình bày trước lớp HS: trình bày bằng miệng trước lớp. GV nhaän xeùt, cho ñieåm. 2. Daøn yù * Mở bài:Giới thiệu chung về các phích. * Thaân baøi: - Trình baøy caáu taïo: + Cấu tạo bên ngoài. + Caáu taïo beân trong. - Trình bày cách sử dụng. - Trình baøy caùch baûo quaûn. - Công dụng của phích nước. * Kết bài: Khẳng định: phích nước là vật duïng quen thuoäc vaø caàn thieát cho moïi nhaø. II. Luyeän noùi. IV. Cuûng coá: (2 phuùt) Nhắc lại những đặc điểm cần lưu ý khi làm bài văn thuyết minh. V. Hướng dẫn về nhàø: (1 phút) - OÂn laïi caùch laøm baøi vaên thuyeát minh. - Chuaån bò giaáy tieát sau laøm baøi vieát soá 3.. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(135) Ngày soạn: Ngaøy daïy: TIEÁT 55 – 56: TLV:. VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 3 ( Vaên thuyết minh). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: I/.Kiến thức: Cho học sinh tập dợt làm bài thuyết minh để kiểm tra toàn diện các kiến thức đã học về loại baøi naøy. II/. Kĩ năng : Luyện kĩ năng diễn đạt, xây dựng đoạn, văn bản tự sự mạch lạc, tri thức về đối tượng phải khaùch quan, chính xaùc. III/ Thái độ: GD học sinh làm bài trung thực, trình bày đảm bảo nội dung và hình thức. B/ CHUAÅN BÒ GV: giáo án , đề, đáp án, biểu điểm. HS: chuaån bò baøi C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I. Ổn định tổ chức: (1 phút) II. Kiểm tra bài cũ: (1 phút) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. III.Bài mới:. GV chép đề lên bảng:. Đề bài: Hãy thuyết minh về cây bút bi. ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM: 1. Yeâu caàu chung. - Học sinh viết đúng kiểu bài thuyết minh, cung cấp các tri thức chính xác, đầy đủ về đối tượng, có tính thuyeát phuïc cao. - Vận dụng được các phương pháp thuyết minh phù hợp. - Văn gọn gàng, trong sáng, diễn đạt mạch lạc, trôi chảy, dùng từ, dấu câu chính xác, dựng đoạn hợp lí. - Làm nổi bật được chủ đề và có bố cục chặt chẽ. - Trình bày cẩn thận, rõ ràng, sạch đẹp. 2. Yeâu caàu cuï theå. * Noäi dung:( 8 ñieåm) a. Mở bài: (1điểm).

(136) Giới thiệu chung: Cây bút bi là vật dụng cần thiết, nhất là đối với học sinh, sinh viên. b. Thaân baøi: (6ñieåm) Trình bày các tri thức về đối tượng. - Nguồn gốc: do Laszlo Biro người Hunggari phát minh. - Các loại – các hãng bút bi. - Cấu tạo ngoài: vỏ, nắp ( bấm) - Caáu taïo trong: ruoät, ngoøi, loø xo. - Cách bảo quản, sử dụng, công dụng. c. Keát baøi:(1ñieåm) Caûm nghó cuûa em veà caây buùt bi. * Hình thức: (2 điểm) - Trình baøy saïch 0,5ñ - Văn phong, diễn đạt 0,5đ - Boá cuïc ba phaàn 0,5ñ - Chữ viết đẹp,rõ ràng 0,5đ IV. Củng cố: (3 phút) Thu bài, kiểm tra số bài, nhận xét giờ kiểm tra. V. Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Chuaån bò: Vaøo nhaø nguïc Quaûng Ñoâng caûm taùc.. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(137) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Tuần 15: ( Tiết 5760) Hướng dẫn đọc thêm;. Tieát 57- Vaên baûn VAØO. &. NHAØ NGUÏC QUAÛNG ÑOÂNG CAÛM TAÙC. ( Phan Boäi Chaâu). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Thấy được nét mới mẽ về nội dung trong một số tác phẩm thơ Nôm viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật của văn học yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX qua một sáng tác tiêu biểu của Phan Bội Châu . - Cảm nhận được vẽ đẹp và tư thế của người chí sĩ yêu nước , nghệ thuật truyền cảm , lôi cuốn trong tác phẩm. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: - Cảm nhận được vẻ đẹp của người chí sĩ yêu nước đầu thế kỉ XX Phan Bội Châu, phong thái ung dung khí phách hiên ngang, bất khuất và niềm tin sắt đá vào sự nghiệp giải phóng dân tộc. - Giọng thơ tỏ ý, tỏ lòng, khoa trương, có sức lôi cuốn II/ Kĩ năng - Tích hợp - Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích thơ thất ngôn bát cú Đường luật. - Thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật đã học ở chương trình lớp 7, dấu ngoặc kép. III/ Thái độ: -GD Học sinh lòng yêu nước, niềm tin. -Liên hệ với tư tưởng yêu nước và độc lập dân tộc của Bác,tự đặt mục tiêu phấn đấu cho cá nhân theo tư tưởng của Bác. B/ CHUAÅN BÒ - GV : Giaùo aùn, chaân dung Phan Boäi Chaâu, tö lieäu hình aûnh lieân quan. - HS : Hoïc baøi - Chuaån bò baøi C/ PHÖÔNG PHAÙP: Đàm thoại,thuyết trình,bình giảng,kĩ thuật “động não”. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) Kiểm tra kiến thức đã học: Câu 1: Dòng nào sau đây thể hiện đúng về thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật: a. Baøi thô goàm coù boán caâu, moãi caâu baûy tieáng. b. Baøi thô goàm coù taùm caâu, moãi caâu taùm tieáng. c. Baøi thô goàm coù taùm caâu, moãi caâu baûy tieáng. d. Baøi thô goàm coù taùm caâu, moãi caâu saùu tieáng. Câu 2: Hãy kể tên những bài thơ được viết theo thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật mà em đã học? ĐÁP ÁN + HDC:.

(138) Câu 1: Chọn đúng câu c được (4đ) Câu 2: Kể được các bài thơ: - Bạn đến chơi nhà (Nguyễn Khuyến) (3đ) - Qua đèo ngang ( Bà Huyện Thanh Quan) ( 3đ) GV: Thuyết trình: Đây là thể thơ xuất phát từ đời Đường Trung Quốc nhưng các nhà nho ở nước ta thời trung đại thường làm thơ theo thể này. III.Bài mới: * GVgiới thiệu vào bài: (1 phút) Trong những năm đầu của thế kỉ XX, toàn xã hội Việt Nam bị bao trùm bởi không khí đau thương. Đó là những năm đen tối nhất của lịch sử Việt Nam. Phong trào cách mạng Việt Nam chuyển sang khuynh hướng mới – khuynh hướng tư sản dân chủ, do các nhà nho yêu nước lãnh đạo: Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh là những nhà nho yêu nước, tiếp thu tư tưởng mới, quan tâm đem hết tài sức của mình thực hiện khát vọng xoay chuyển trời đất, đánh đuổi quân thù, chấn hưng đất nước. Hai cụ từng đã bị tù đày nhiều năm. Trong tù, các cụ thường làm thơ để bày tỏ chí khí của mình. Hai bài thơ “ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” và “ Đập đá ở Côn Lôn” được ra đời trong hoàn cảnh ấy. * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1 : (7 phút) HD tìm hieåu taùc giaû – taùc I/ Tìm hiểu chung: phaåm. 1. Taùc giaû. GV yêu cầu học sinh đọc phần chú thích *. - Phan Boäi Chaâu ( 1867 – 1940). HS: Đọc - Queâ: Ngheä An. ? Em hãy nêu những nét chính về tác giả ? - Là nhà thơ, nhà văn, nhà yêu nước, nhà HS:Trả lời cách mạng lớn của dân tộc trong 25 năm đầu thế kỉ XX Dùng chân dung PBC giới thiệu – mở rộng: - Năm 1905, cụ rời đất nước ra đi, khi thì ở Nhật, Trung Quốc, Thái Lan… Năm 1912, ông đã bị TDP kết án tử hình vắng mặt. Đến năm 1925, ông bị TDP bắt cóc tại Thượng Hải và đưa về nước để kết án tử hình, trước phong trào đấy tranh đòi thả PBC của nhân dân cả nước -> TDP phải xoá án tử hình cho PBC và giam lỏng ở Huế. Từ đó, PBC trở thành “ ông già Bến Ngự” và mất naêm 1940. 2. Taùc phaåm. * Noùi theâm veà moät soá saùng taùc cuûa PBC. - Laø moät baøi thô Noâm. ? Văn bản này được rút ra từ tập thơ nào? - Rút từ tập “Ngục trung thư” ( 1914) HS: Trả lời GV: Khi bị quân phiệt bắt giam ở QĐ ( TQ), ông đã sáng taùc baøi thô naøy – laø baøi thô Noâm naèm trong taùc phaåm “ Nguïc trung thö” ( 1914). Baøi thô coù yù nghóa nhö laø moät bức thư tuyệt mệnh, bộc lộ cảm xúc của PBC trong những ngày mới vào ngục. TH: Dấu ngoặc kép trong trường hợp này có tác dụng gì? ? Bài thơ đọc với giọng như thế nào? HS: C1,2: hào hùng, C3,4: thống thiết -> gợi lòng thương 3. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường.

(139) caûm saâu saéc. luaät. GV: gọi học sinh đọc, nhận xét. ? Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 7 xác định thể thơ của vaên baûn? Vaø thuyeát minh ngaén goïn veà theå thô naøy? Gợi ý: số câu, số chữ, ngắt nhịp, hiệp vần, phép đối, bố cuïc? HS: - 8 câu, mỗi câu 7 chữ. - Nhòp 4/3, 3/4 - Hieäp vaàn tieáng cuoái caâu 1,2,4,6,8. 4. Bố cục: 4 phần ( đề, thực, luận, kết) - Đối cặp câu: 3-4, 5-6. 5. PTBÑ: Bieåu caûm. - Bố cục: đề -thực –luận - kết. ? Boá cuïc goàm maáy phaàn? ? Theo em văn bản này đã sử dụng phương thức biểu đạt naøo? Vì sao em xaùc ñònh nhö theá? ? Nhân vật trữ tình là ai? “ cảm tác” nghĩa là gì?. HS :- Là nhà yêu nước Phan Bội Châu. - Cảm xúc được viết ra. Chuyeån yù vaøo muïc II. Hoạt động 2 : (25 phút). HD tìm hieåu chi tieát vaên baûn. * Gọi học sinh đọc lại 2 câu đầu. ? Các từ hào kiệt, phong lưu giúp chúng ta hình dung về một con người như thế nào? HS: Trả lời ? Nghệ thuật được sử dụng ở hai câu thơ đầu là gì? Tác duïng? HS:Trả lời Giảng:Trong tù thiếu thốn vật chất, bị tra tấn đánh đập dã man, tay chân bị xiềng xích trói chặt, đau đớn về thể xác. Vậy mà người chiến sĩ cách mạng vẫn coi mình là phong löu. ? Em nhaän xeùt gì veà gioïng ñieäu caâu thô? HS: Nhaän xeùt - “ Chạy mỏi chân” -> hóm hỉnh về sự hoạt động sôi noåi. Quan niệm: Vào tù là tạm dừng chân. Hoàn cảnh bị động -> chủ động. Thái độ: bình tĩnh, tự chủ ? Đặc biệt là cụm từ “ hãy ở tù” cho em hiểu gì về nhân vật trữ tình này? Bình: Tác giả rơi vào vòng tù ngục mà cứ như người chủ động dừng chân nghỉ ở một nơi nào đó trên đường bôn tẩu dài dặc. -> không chịu khuất phục trước hoàn cảnh,ko để cho hoàn cảnh đè bẹp mình,họ đứng cao hơn. III. Tìm hieåu vaên baûn 1.Hai câu đề - Haøo kieät: Coù taøi, chí khí. - Phong lưu: Phong thái đường hoàng, ung dung. -> Điệp từ “vẫn” + giọng vui đùa, hóm hænh, ngang taøng.. => Phong thaùi ung dung, bình tónh, chuû động trong hoàn cảnh nguy nan..

(140) mọi sự cùm kẹp của kẻ thù,cảm thấy mình hoàn toàn tự do,thanh thản về tinh thần -> cách nói chí khí của người xöa. LHMR: Baøi thô trong taäp “ Nhaät kí trong tuø” cuûa HCM. Chuyeån yù: * Gọi học sinh đọc lại 2 câu thực. ? Dựa vào chú thích, giải thích nghĩa của hai câu thơ? ? Qua cách giải thích ấy, em hiểu gì về hoàn cảnh của người tù? HS: Trình baøy ? Em hãy chỉ ra phép đối giữa hai câu? HS: Trả lời ? Em coù nhaän xeùt gì veà gioïng ñieäu cuûa hai caâu thô? Giọng điệu có gì khác so với hai câu thơ trên? HS: Nhaän xeùt ? Giọng điệu ấy có phải là để than thân không? Mà qua giọng điệu như vậy, em cảm nhận được gì ở tâm hồn của người tù? HS: Trả lời. Bình:Hai câu thơ là lời tâm sự về cuộc đời bôn ba chiến đấu của mình, một cuộc đời nay sóng gió và bất trace.Mười lăm năm lưu lạc ko một mái ấm gia đình,cực khổ về vật chất,cay đắng về tinh thần thêm vào đó còn sự săn đuổi của kẻ thù,dù ở đâu ông cũng là đối tượng truy bắt của TDP,nhất là khi đã đội trên đầu bản án tử hình. ? Mặc dù là như vậy thế nhưng tư thế của người tù vẫn ntn? HS: Trả lời GV nhấn mạnh cụm từ: khách không nhà , người có tội -> hoạt động cách mạng -> PBC bị trục xuất, lùng bắt, kết án tử hình vắng mặt…và cách nói mỉa mai của PBC về hành vi khủng bố người yêu nước của TDP.( gọi người yêu nước là người có tội). Chuyeån yù: * Gọi học sinh đọc lại 2 câu luận. GV: Em hiêủ kinh tế là gì? Từ đó câu thơ đã toát lên khí thế, lí tưởng gì? HS: Chí khí ko dời đổi vẫn một lòng theo đuổi sự nghiệp cứu nước,cứu đời(Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế). ? Gắn với hoàn cảnh ra đời của bài thơ, theo em ý nghĩa tiếng cười ở đây là gì? HS: Tiếng cười ngạo nghễ trước mọi thủ đoạn khủng bố taøn baïo cuûa keû thuø. ? Haõy chæ ra ngheä thuaät ñaëc saéc vaø gioïng ñieäu cuûa hai caâu thô? HS:Phép đối. 2. Hai câu thực: - Cảnh ngộ: khách không nhà, người có toäi.. -> phép đối, giọng trầm, thống thiết, ngậm nguøi.. => Tư thế người tù tự do với cái to lớn của vuõ truï.. 3. Hai caâu luaän. - “Oâm chaët boà kinh teá”. - “Cười tan cuộc oán thù”.

(141) GV: phân tích nghệ thuật đối ? Các từ: bủa, mở, ôm, cười thuộc từ loại gì? HS: Động từ LHMR: Baøi thô : Laáy cuûi cuûa Soùng Hoàng, caâu noùi cuûa Baùc ? Cách nói khoa trương, động từ mạnh, phép đối có tác duïng gì trong vieäc bieåu hieän hình aûnh ngöôì anh huøng haøo kieät naøy? HS: Trao đổi, trình bày Bình: Lối nói khoa trương được dùng với bút pháp lãng mạn đã khiến con người dường như ko còn là con người thật,con người bình thường nhỏ bé trong vũ trụ nữa mà tù tầm vóc đến năng lực tự nhiên trở nên heat sức lớn lao,đến mức thần thánh.Đây cũng là hoài bão lớn lao, khí phách hiên ngang, ngạo nghễ của người chí sĩ yêu nước. Chuyeån yù: * Gọi học sinh đọc lại 2 câu kết. ? Theo dõi cặp câu kết, ta cần hiểu thân ấy, sự nghiệp laø nhö theá naøo? HS: Thân ấy: là con người PBC. Sự nghiệp: Cứu nước cứu dân đang theo đuổi. ? Xaùc ñònh quan nieäm soáng cuûa PBC? HS: Trả lời ? Xác định nghệ thuật được sử dụng ở hai câu thơ và tác duïng cuûa chuùng? HS: Trình baøy ? YÙ nghóa cuûa hai caâu cuoái khaúng ñònh tö theá gì cuûa taùc giaû? HS: Trao đổi, trình bày Bình: Tinh thần bất khuất, không chịu lùi bước, sẵn sàng thách thức với gian nan, nguy hiểm của một nhà cách mạng. Sợ gì đâu là lời của một người anh hùng đạp bằng hoàn cảnh, xem cái chết nhẹ tựa lông hồng, đã làm lay động bao thanh niên, bao người yêu nước. LHMR: Baøi ca chuùc teát thanh nieân LH –GD: Nhiều anh hùng yêu nước -> tình cảm đối với anh huøng DT. Hoạt động 3 Hướng dẫn tổng kết. Baøi taäp traéc nghieäm: Bài thơ thành công nhờ nghệ thuật gì? a.Gioïng thô haøo huøng, khaåu khí. b.Caùch noùi khoa tröông. c.Lối đối, sử dụng điệp ngữ, động từ mạnh. d. caû a, b,c Đáp án: d. -> Phép đối, động từ mạnh, cách nói khoa tröông.. => tầm vóc và năng lực lớn lao của người anh huøng.. 4. Hai caâu keát. - Quan niệm: Còn sống là còn đấu tranh giaûi phoùng daân toäc. -> Điệp từ “ còn” -> lời thơ dõng dạc, dứt khoát. => Tư thế hiên ngang luôn đứng cao hơn hoàn cảnh và ý chí kiên định không kẻ thù naøo beû gaõy.. IV. Tổng kết : Ghi nhớ sgk (T148) - Nội dung : Hiện thực về cuộc đời gian truân của người chí sĩ yêu nước, phong thái, ung dung, khí phách hiên ngang, bất khuất. Có ý chí niềm tin vào sự nghiệp chính của mình. - Nghệ thuật : Viết theo thể thơ truyền thống. Lựa chọn, sử dụng ngôn ngữ để thể.

(142) ? Sử dụng các biện pháp nghệ thuật ấy nhằm thể hiện noäi dung gì? HS: Trình baøy. hiện khẩu khí rắn rỏi, hào hùng. - Ý nghĩa : Vẻ đẹp và tư thế của người chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu trong hoàn cảnh ngục tù.. IV. Cuûng coá : (2 phuùt) Gọi HS đọc ghi nhớ. V.Hướng dẫn về nhà : (1 phút) - Học bài và đọc thuộc lòng bài thơ và nắm nội dung nghệ thuật. - Chuẩn bị: Đập đá ở Côn Lôn. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn: Ngaøy daïy: Tieát 58: Vaên baûn:. ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN. ( Phan Chaâu Trinh). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Thấy được đóng góp của nhà chí sĩ cách mạng Phan Châu Trinh cho nền văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX . -Cảm nhận dược vẽ đẹp hình tượng người chí sĩ yêu nước được khắc họa b ằng bút pháp nghệ thuật lãng mạn , giọng điệu hào hùng trong một tác phẩm tiêu biểu của Phan Châu Trinh. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1/.Kiến thức -Thấy được vẻ đẹp một nhân cacùh lớn ở tư thế hiên ngang, lẫm liệt, hào hùng và ý chí kiên định của người chí sĩ trong hoàn cảnh lưu đày khổ ải. -Thấy giọng điệu cứng cỏi, ngang tàng của người anh hùng và những hình ảnh biểu tượng của cách nói khoa tröông taïo veû cao caû cuûa baøi thô. 2/.Kĩ năng: -Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích thơ thất ngôn bát cú đường luật. 3/.Thái độ: -GD: Học sinh lòng yêu nước, khâm phục và biết ơn những vị tiền bối cách mạng..

(143) -Liên hệ với tư tưởng yêu nước và độc lập dân tộc của Bác,tự đặt mục tiêu phấn đấu cho cá nhân theo tư tưởng của Bác. B/ CHUAÅN BÒ - GV : Giaùo aùn – chaân dung Phan Chaâu Trinh,tö lieäu coù lieân quan. - HS : Hoïc baøi - chuaån bò baøi C. PHÖÔNG PHAÙP: Đàm thoại, thuyết trình, bình giảng, kĩ thuật “động não”. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt) ? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”. Nêu những đặc sắc về nghệ thuật và tư tưởng của bài thơ? ĐÁP ÁN-BIỂU ĐIỂM Học sinh đọc đúng, truyền cảm bài thơ (4đ) Nêu đầy đủ nghệ thuật bài thơ ( 4đ) Theå hieän saâu saéc noäi dung (3ñ) III.Bài mới: * GVgiới thiệu: (1 phút) Từ phần kiểm tra bài cũ – GV giới thiệu bài mới. * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1(7 phút) :Hướng dẫn đọc tìm hiểu chung. I.Tìm hiểu chung:. . 1. Taùc giaû. GV sử dụng chân dung Phan Châu Trinh - Phan Chaâu Trinh ( 1872 – 1926). - Queâ: Quaûng Nam. ? Giới thiệu một vài nét chính về tác giả – tác phẩm? - Là nhà thơ lớn, nhà yêu nước. HS: Dựa vào chú thích * trả lời. - Có tư tưởng dân chủ sớm nhất ở Việt Nam. GVù bổ sung và mở rộng: Những năm đầu thế kỉ XX, ông - Có tầm nhìn xa, trông rộng, dũng cảm, là người đầu tiên đề xướng dân chủ, đòi bãi bỏ chế độ bất khuất, có óc tổ chức đầy sáng kiến. quân chủ ở VN. Hoạt động cách mạng của ông rất sôi nổi ngay cả trong và ngoài nước ( Pháp, Nhật). Năm 1908, PCT bị khép tội xúi giục nhân dân nổi loạn trong phong trào chống thuế ở Trung kì -> bị bắt đày ra Côn Đảo. 2. Taùc phaåm. ? Hoàn cảnh sáng tác bài thơ? Bài thơ được viết khi PCT bị bắt lao động khổ sai ở Côn Lôn. . GV hướng dẫn đọc: giọng hào hùng thể hiện khẩu khí 3. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường ngang tàng cuả tác giả, trầm ở 4 câu sau luaät. GV: gọi học sinh đọc, nhận xét. 4. PTBÑ: Bieåu caûm. ? Theå thô vaø PTBÑ cuûa vaên baûn? ? Bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú, gồm 4 phần, tương ứng với 4 cặp câu. Nhưng ý kiến cho rằng: ở bài thơ này xét về ý thì 4 câu đầu là một ý, 4 câu sau là.

(144) moät yù. Neâu yù kieán cuûa em? HS : - 4 câu đầu: Hình ảnh người anh hùng trong việc đập đá. - 4 caâu cuoái: Caûm xuùc vaø suy nghó cuûa taùc giaû Chuyeån yù vaøo muïc II. Hoạt động 2 : (25 phút). HD tìm hieåu chi tieát vaên baûn.. * Gọi học sinh đọc lại 4 câu đầu. ? Ở câu phá đề, qua từ làm trai, em hiểu gì về quan nieäm soáng cuûa taùc giaû? LH: - Đã làm trai thì phải khác đời. ( PBC) - Chí laøm trai Nam, Baéc, Taây, Ñoâng Chỉ phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể.( NCTrứ) ? Ngay ở câu thơ này, gợi lên trước mắt ta hình ảnh gì? HS: Thế đứng của con người giữa đất trời. Thuyết giảng: Câu thơ đầu ngoài việc mtả bối cảnh ko gian nó còn cho ta thấy được tư thế của con người giuũ¨ trời đất Côn Lôn. ? Qua hai từ “đứng giữa”, em cảm nhận là thế đứng nhö theá naøo? HS: Trả lời. ? Những từ ngữ trong câu gợi cho em suy nghĩ gì về thế đứng của người tù cách mạng? GVBình: Xuất hiện lên một con người với vẻ đẹp hùng tráng, hiên ngang trước đất trời bao la... Chuyeån yù: ? Ba caâu thô tieáp theo taäp trung mieâu taû coâng vieäc gì? HS: Công việc đập đá ( câu 2,3,4). ? Đất Côn Lôn là một nơi như thế nào? HS: Đó là một hòn đảo trơ trọi,giũă nắng gió biển khơi, nơi lưu đày, tù ảikhắc nghiệt,… ? Ở nơi đó, những người tù thường làm những công việc gì? HS: Công việc đập đá cực nhọc, vất vả. ? Công việc đập đá được miêu tả qua những từ ngữ naøo? HS: Trình baøy ? Tác giả đã sử dụng từ loại và nghệ thuật gì? Giọng thô nhö theá naøo? HS: Trả lời ? Qua gioïng thô, bieän phaùp ngheä thuaät, laøm noåi baät công việc đập đá, hình ảnh người tù hiện lên như thế naøo?. II Tìm hieåu vaên baûn 1. Hình ảnh người anh hùng trong việc đập đá. - Làm trai: làm người anh hùng, hiên ngang, chí khí. - “ Đứng giữa…Côn Lôn”. -> Thế đứng đàng hoàng giữa biển rộng non cao. => Tư thế hiên ngang, sừng sững, một vẻ đẹp hùng tráng.. - “ Lẫy lừng, lở núi non, xách búa, ra tay, đánh tan, đập bể” -> Động từ mạnh, nét bút khoa trương, gioïng thô haøo huøng. -> Sức mạnh phi thường, hành động quả quyeát, bieán coâng vieäc khoå sai thaønh moät cuoäc chinh phuïc thieân nhieân duõng maõnh..

(145) Bình:Bút pháp khoa trương dã làm nổi bật sức mạnh to lớn của con người đó là khí thế hiên ngang lừng lẫy như bước vào trận chiến đấu mãnh liệt với những hành động mạnh mẽ, quả quyết làm cho “lở núi non,đánh tan năm bảy đống, đập bể mấy trăm hòn.” Giữa trời đất bao la, gian nan, người tù vẫn giữ được thế hiên ngang. Hành động đập đá như là một hành động đập vào sự bất công, => Khí phách hiên ngang, ý chí chiến đấu, ñen toái cuûa xaõ hoäi. tấm lòng yêu nước, coi thường thử thách, ? Từ đấy, thể hiện ý chí, khí phách gì của nhà thơ? gian nan. 2. Caûm xuùc, suy nghó cuûa taùc giaû. Chuyeån yù: * Gọi học sinh đọc 4 câu thơ còn lại.. GV:Chú ý hai câu đầu của đoạn và giải thích: -Thaùng ngaøy, möa naéng? -Thaân saønh soûi, caøng beà daï saét son? HS: Dựa vào chú thích để giải thích ? Ở hai câu thơ này tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? Gioïng ñieäu nhö theá naøo? HS: Trả lời ? Người tù đã bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ gì? GV Bình: Gian khổ phải chịu đựng ko phải một sớm, một chiều mà dài dặc qua nhiều năm tháng với sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ, ý chí sắt son của người chiến sĩ cách maïng. Chuù yù 2 caâu keát. ? Những kẻ vá trời là ai? HS: Hình ảnh Nữ Oa -> người chí sĩ cách mạng. ? Vậy, đối với sự nghiệp cách mạng, tác giả đã có ý thức gì? GV: Em hiểu qua câu thơ: gian nan….con, tác giả đã có thái độ gì ? Bình: Sự thực thì bản án… LH –GD: Nhiều anh hùng yêu nước -> tình cảm đối với anh huøng DT. Hoạt động 3(3 phút) Hướng dẫn tổng kết. Yeâu caàu HS toång keát phaàn noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa vaên baûn. IV. Củng cố : (1 phút) HoÏc sinh đọc ghi nhớ sgk V. Hướng dẫn về nhà : (1 phút. - “ Thaùng ngaøy….soûi. Möa naéng….son” -> Đối lập, giọng điệu như lời tự bạch. . => Thử thách gian nan, sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến đấu sắt son của người chí sĩ cách mạng.. - “ Những kẻ…đất Gian nan…con” ->Ý thức sâu sắc về sự nghiệp cứu nước -> công việc gian khổ nhưng vĩ đại. => Coi thường tù ngục, gian truân.. III. Toång keát : Ghi nhớ ( sgk). - Chuaån bò: oân taäp daáu caâu. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

(146) ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn: Ngaøy daïy: Tieát 59 :Tieáng vieät:. OÂN LUYEÄN DAÁU CAÂU. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Hệ thống kiến thức về đấu câu đã học . - Nhận ra và biết cách sửa lỗi thường gặp về dấu câu. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: -Hệ thống các đáu câu và công dụng của chúng trong hoạt động giao tiếp . -Việc phối hợp sư dụng các dấu câu hợp lý tạo nên hiệu quả cho văn bản ;ngược lại , sử dụng dấu câu sai có thể làm người đọc không hiểu hoặc hiểu sai ý người viết định diễn đạt 2. Kĩ năng: -Vận dụng kiến thức về dấu câu trong quá trình đọc –hiểu và tạo lập văn bản . -Nhận biết và sửa các lỗi về dấu câu. B/ CHUAÅN BÒ - GV : Giaùo aùn – baûng phuï. - HS : Hoïc baøi - chuaån bò baøi C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức: (1 phút) II. Kieåm tra baøi cuõ: (1 phuùt) Kieåm tra phaàn chuaån bò baøi cuûa hoïc sinh. III.Bài mới: * GVgiới thiệu vào bài: * Noäi dung baøi hoïc: I. Hệ thống hoá các dấu câu đã học. GV : - Dùng bảng phụ có chứa các dữ liệu về tên của dấu câu. - Phát các tầm thẻ có chứa công dụng của dấu câu yêu cầu hs thảo luận và gắn vào chỗ thích hợp. - Yêu cầu học sinh gắn các ví dụ có sẵn ở tấm vào vị trí thích hợp và học sinh lấy ví dụ thêm. LỚP stt DAÁU COÂNG DUÏNG VÍ DUÏ CAÂU 6 1 Daáu Keát thuùc caâu traàn thuaät. Ngaøy mai, toâi ñi Haø Noäi..

(147) 2 3. 4. 7. 1. 2. 3. 8. 1. 2. 3. chaám Daáu chaám hoûi Daáu chaám than. Keát thuùc caâu nghi vaán.. Baïn ñi hoïc chöa?. Keát thuùc caâu caûm thaùn, caàu khieán.. - Bông hoa đẹp quá ! - Giúp tôi một tay với nào!. Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận của câu: - Giữa các TPP của câu với TPC. - Ngaøy mai, toâi ñi Haø Noäi. - Giữa từ ngữ có cùng chức vụ trong câu. - Caù cheùp, caù traém, caù meø laø những loài cá sống ở nước Daáu phaåy - Giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích của ngọt. noù. - Bạn Lan, lớp trưởng, đang - Giữa các vế cuả một câu ghép. hoïc baøi. - Maây tan, möa taïnh. - Tỏ ý còn nhiều sự việc, hiện tượng chưa liệt - Trong vườn nhà em có nhiều keâ heát. loại hoa như hoa hồng, hoa cuùc, hoa lan… Daáu - Thể hiện lời nói bỏ dở, ngập ngừng, ngắt - Thưa cô… em xin lỗi cô. chaám quaûng. lửng - Laøm giaõn nhòp ñieäu caâu vaên, chuaån bò cho - Noù baän laém, baän laém, noù sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bận…ngủ. bất ngờ, hài hước, châm biếm. - Đánh dấu ranh giới giữa các vế câu ghép có - Dưới ánh trăng, dòng thác Daáu cấu tạo phức tạp. nước sẽ đổ xuống làm chạy chaám - Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong máy phát điện; ở giữ a biển phaåy. một phép liệt kê phức tạp. rộng cờ đỏ sao vàng bay phấp phới. - Đánh dấu bộ phận chú thích trong câu. - Đẹp quá đi, mùa xuân ơi – muøa xuaân cuûa Haø Noäi thaân - Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc yêu. Daáu gaïch để liệt kê. - Có người khẽ nói: ngang - Nối các từ nằm trong một liên danh - Bẩm có khi đê vỡ! - Tàu Hà Nội – Huế khởi hành lúc 7 giờ. Daáu Đánh dấu phần chú thích ( giải thích, thuyết Bạn Lan ( lớp trưởng lớp 7a) ngoặc minh, boå sung ) đang điều khiển chào cờ. ñôn - Đánh dấu phần giải thích, thuyết minh cho - Nhà Bác ở: vườn mây vách một phần trước đó. gio.ù Daáu hai - Đánh dấu lời dẫn trực tiếp hay lời đối thoại. chaám - Ơâng cha ta thường nói: “ Có chí thì neân”. Daáu - Đánh dấu từ ngữ, câu đoạn dẫn trực tiếp. - Oâng cha ta thường nói: “ Có ngoặc chí thì neân”. keùp - Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc - So với Na-va “ ranh tướng”.

(148) bieät hay coù haøm yù mæa mai. Phaùp… - Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san được - “ Tắt đèn" là tác phẩm nổi trích daãn. tieáng cuûa NTT. II. Các lỗi thường gặp về dấu câu. Dùng bảng phụ có chứa các ví dụ. Gọi học sinh đọc và lên bảng sửa chữa Giaùo vieân choát yù: Khi vieát caàn traùch caùc loãi veà daáu caâu: + Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc. + Duøng daáu ngaét caâu khi caâu chöa keát thuùc. + Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết. + Laãn loän coâng duïng cuûa caùc daáu caâu. III. Luyeän taäp BT1 Ñieàn daáu caâu: (,), (.), (.), (,), (:), (:), (!), (!), (!), (!), (,), (,), (.), (,), (.), (,), (,), (,), (.), (,), (:), (-), (?), (?), (?), (!). IV. Củng cố : (2 phút) Nhắc nhở học sinh dùng đúng dấu câu. V.Hướng dẫn về nhàø :(1 phút) Chuẩn bị: Học bài ôn tập kiến thức về tiếng việt . RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(149) NS: ND: TIEÁT 60 : TV:. OÂN TAÄP TIEÁNG VIEÄT. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Hệ thống hóa kiến thức Tiếng Việt đã học ở học kì I. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: - Nắm vững những nội dung ôn tập về từ vựng và ngữ pháp Tiếng việt đã học ở HK1. II/ Kĩ năng: -Vận dụng thuần thục kiến thức TV đã học ở học kì I để hiểu nội dung, ý nghĩa của văn bản vaø taïo laäp vaên baûn. III/ Thái độ : GDHS qua ví dụ. B/ CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn – baûng phuï. HS: chuaån bò baøi. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kiểm tra bài cũ : (1 phút) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. III.Bài mới: GV giới thiệu vào bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ Hoạt động 1: (20 phút) HD cuûng coá kieán thức về phần từ vựng. GV :yêu cầu HS nhắc lại kiến thức về phần tự vựng tiếng việt đã học ở KH1, lớp 8. - HS: Nhớ – hệ thống lại và trả lời. GV Yêu cầu học sinh nhắc lại kiến thức ( khái nieäm, taùc duïng) cuûa caùc baøi treân. HS: Trả lời theo ý kiến cá nhân. GV choát yù.. NOÄI DUNG I.Từ vựng. 1. Lí thuyeát - Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. - Trường từ vựng. - Từ tượng hình, từ tượng thanh. - Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. - Biệt pháp tu từ nói quá. - Biệt pháp tu từ nói giảm, nói tránh. 2. Thực hành. a. Điền từ ngữ thích hợp vào ô trống.. HD hoïc sinh laøm baøi taäp a ( sgk). Truyeän daân gian BT a: Dùng bảng phụ- Yêu cầu học sinh đọc baøi taäp. Goïi hoïc sinh leân baûng ñieàn. T.nguï ngoân ? Giải thích từ ngữ có nghĩa hẹp trong sơ đồ T. coå tích T.thuyeát trên? Những câu giải thích ấy có từ ngữ nào chung? HS: Dựa vào kiến thức lớp 6 để giải thích. BT b. b. Biện pháp tu từ nói quá: c. HS đọc yêu cầu BT. - Làm trai cho đáng nên trai. T. cười.

(150) d. Lên bảng thực hiện bài tập.. BT c. HS đọc yêu cầu bài tập. Vieát vaøo baûng caù nhaân – trình baøy. Hoạt động 2(20 phút) Hướng dẫn củng cố phần ngữ pháp. HS nhắc lại những kiến thức về ngữ pháp đã được học. Dùng hình thức bắt thăm – học sinh bắt thăm đúng vấn đề nào thì trả lời – nhắc lại kiến thức của vấn đề đó. GV nhaän xeùt, cuûng coá. BT a. Duøng baûng phuï Yêu cầu học sinh đọc đề và lên xác định câu gheùp. ? Coù theå taùch 3 veá caâu gheùp thaønh 3 caâu ñôn được không? Nếu tách được có làm thay đổi ý cần diễn đạt hay không? BT b. - HS đọc yêu cầu bài tập - HS: Đứng tại chỗ hực hiện bài tập. BT c. - HS đọc yêu cầu bài tập - HS: Lên bảng thực hiện bài tập. GV nhaän xeùt, cho ñieåm.. IV. Cuûng coá : (2 phuùt) V. Daën doø : (1 phuùt). Khom lưng gắng sức gánh hai hạt vừng. Noùi giaûm, noùi traùnh: - Thaø aên baép hoät chaø voâi Coøn hôn giaøu coù boà coâi moät mình c. Câu sử dụng từ tượng hình, từ tưọng thanh. - Trên mặt nước, những làn sóng lăn tăn như chạy dài đến vô tận. - Ngoài trời mưa rơi tí tách. II. Ngữ pháp 1. Lí thuyeát: - Trợ từ - Thán từ - Tình thái từ - Caâu gheùp 2. Thực hành a. Caâu gheùp: Phaùp chaïy, Nhaät haøng, vua Baûo Đại thoái vị.. b. Xaùc ñònh caâu gheùp – caùch noái caùc veá caâu. - Chuùng ta…thieân nhieân -> noái: cuõng nhö. - Có lẽ… rất đẹp -> nối: bởi vì. c. Vieát caâu: - Dùng trợ từ và tình thái từ: Cuốn sách này mà những 20.000 đ à? - Dùng trợ từ và thán từ: Ồ, cái áo này đẹp ơi là đẹp!. Khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức về tiếng việt. - Hoïc baøi Đập đá ở Côn Lôn. - Chuẩn bị:Ông đồ. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................  Ngày soạn: Ngµy d¹y:. Tuần 16: ( Tiết 6164) &.

(151) TIEÁT 61 vaên baûn. ÔNG ĐỒ ( Vuõ Ñình Lieân). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : Biết đọc – hiểu một tác phẩm thơ lãng mạn để bổ sung thêm kiến thức về tác giả , tác phẩm của phong trào Thơ mới .Thấy được một số biểu hiện của sự đổi mới về thể lọai , đề tài , ngôn ngữ , bút pháp ,nghệ thuật lãng mạn .Hiểu được những xúc cảm của tác giả trong bài thơ . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức : - Hình ảnh đáng thương, đáng buồn của ông đồ được thể hiện trong bài thơ, niềm thương cảm và nỗi tiếc nhớ ngậm ngùi ciủa tác giả trứoc một lớp người tài hoa nay trở nên tàn tạ và vắng bóng. - Cảm nhận được sức truyền cảm, nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. II/ Kĩ năng : Rèn kĩ năng phân tích cảm thụ thơ 5 chữ. B/ CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn HS: chuaån bò baøi. C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : I /.Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kiểm tra bài cũ : (5 phút) Đọc thuộc lòng bài thơ “ Muốn làm thằng Cuội”. Cảm nhận của em khi hoïc xong baøi thô naøy? - Hs đọc thuộc lòng bài thơ, cảm nhận hay về nội dung và nghệ thuật của bài.( 10 đ) III.Bài mới- giới thiệu: (1 phút) Em hãy giới thiệu một vài nét về tét cổ truyền của DTVN?  GV giới thiệu: câu đối: Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ Caây neâu trang phaùo baùnh chöng xanh… HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ Hoạt động 1: (5 phút) HD tìm hiểu tác giả, tác phẩm HS: đọc phần chú thích. ? Nêu những nét chính về tác giả Vũ Đình Liên? HS toùm taét veà taùc giaû. GV choát yù.. NOÄI DUNG I. Tìm hiểu chung:. 1.Taùc giaû - Vuõ Ñình Lieân ( 1913 – 1996) - Quê: Hải Dương ( sống ở Hà Nội) - Là nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào thơ mới. - Nghiên cứu, dịch thuật, giảng dạy văn hoïc. ? Hieåu bieát cuûa em veà taùc phaåm naøy? 2. Taùc phaåm. - “ Ông đồ” là bài thơ tiêu biểu nhất cho hoàn thô giaøu thöông caûm cuûa VÑL. Hoạt động 2(25 phút) Hướng dẫn đọc - tìm hiểu chung. GV hướng cách đọc: đọc diễn cảm, thể hiện niềm thương II. Đọc – tìm hiểu chung. caûm… 1. Đọc – từ khó. Yêu cầu học sinh kiểm tra từ khó của nhau. ? Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Những bài thơ nào đã hoïc cuøng theå thô cuûa baøi naøy? 2. Theå thô. ? Tìm boá cuïc cuûa baøi thô: 3. Boá cuïc : 3 phaàn. - Ranh giới? - Noäi dung chính?.

(152) Hoạt động 3 HD phân tích tác phẩm. ? Đọc khổ thơ thứ nhất, cho biết ý chính của khổ thơ là gì? HS: Giới thiệu về ông đồ. ? Hình ảnh ông đồ gắn liền với thời điểm “ mỗi năm hoa đào nở”.Điều đó có ý nghĩa như thế nào? ? Chú ý ở hai câu thơ này: sự lặp lại thời gian và con người với hành động: “ Bày mực …. Người qua”, thể hiện điềøu gì? ? Một cảnh tượng được hiện lên như thế nào từ khổ thơ thứ nhaát? Bình: Một cảnh tượng hài hoà giữa thiên nhiên và con người -> gợi niềm vui, hạnh phúc. ? Ý chính của khổ thơ thứ hai? HS: Oâng đồ viết chữ. ? Tài viết chữ của ông đồ được gợi tả qua những chi tiết naøo? ? Hình dung của em về nét chử của ông đồ? HS: nét chữ phóng khoáng, nhẹ nhàng thể hiện nét tài hoa. ? Nét chữ ấy đã tạo cho ông đồ một địa vị như thế nào trong con mắt mọi người? Bình:Oâng đồ sống có niềm vui và hạnh phúc, được sáng tạo, có ích với mọi người, được mọi người trọng vọng… ? Sự quý trọng ông đồ là sự quý trọng điều gì có ý nghĩa saâu xa? Chuyeån yù: Yêu cầu học sinh đọc hai khổ thơ: 3 -4. ? Em có nhận xét gì về sự xuất hiện của ông đồ? -Thời gian? - Ñòa ñieåm? - Caûnh vaät? ? So với hai khổ đầu thì có gì thay đổi? TH: Ở khổ thơ này tác giả sử dụng nghệ thuật gì? NT ấy có taùc duïng gì? Bình: Caâu thô laø moät caâu hoûi buoàn xa vaéng. Noãi buoàn aáy như thấm vào những cảnh vật vô tri vô giác,… Chuù yù khoå thô 4. ? Hình dung của em về ông đồ từ lời thơ: “ ông đồ… ai hay”? GV:Ông vẫn ngồi đấy như xưa nhưng cuộc đời đã hoàn toàn khaùc xöa,ođng vaên ngoăi ñaẫy beđn phoâ ñođng ngöôøi nhöng vođ cuøng laïc long,leû loi ? Một cảnh tượng được gợi lên như thế nào từ hai câu thơ: Với các hình ảnh “ lá vàng rơi, mưa bụi bay”? Bình: ñaây laø hai caâu caâu thô hay nhaát trong baøi, “ laù vaøng rơi”, “ mưa bụi bay”, phải chăng là số phận nhà nho, chữ. III. Tìm hieåu chi tieát vaên baûn. 1. Hình ảnh ông đồ thời xưa. - “ Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già” -> sự xuất hiện đều đặn và quen thuộc của ông đồ giữa cảnh sắc ngày tết.. - “ Bao nhieâu…..thueâ vieát …. Như phượng múa, rồng bay”. -> Được mọi người quý trọng, mến mộ.. => Quý trọng một nếp sống văn hoá của dân tộc: mến mộ chữ nho, nhà nho. 2. Hình ảnh ông đồ thời nay. - “ Nhöng moãi …. vaéng …. Mực đọng trong nghiên sầu”. -> Nhân hoá => Nỗi cô đơn, hiu hắt của ông đồ.. - “ Ông đồ vẫn ngồi đấy. Qua đường ko ai hay” -> Ông đồ ngồi âm thầm, lặng lẽ, cô đơn, lạc lõng trong sự thờ ơ của mọi nguời. - “ Laù vaøng rôi treân giaáy Ngoài trời mưa bụi bay”.

(153) nho đã tàn, trước mắt là cuộc đời mịt mù như mưa bụi… ? Qua khổ thơ ấy cho biết bây giờ, thái độ của mọi người đối với ông đồ như thế nào? ? Sự lãng quên ông đồ còn có một ý nghĩa nào sâu xa hơn nữa đối với truyền thống của DT? Chuyeån yù: Đọc khổ thơ cuối, và cho biết có gì giống và khác nhau trong hai chi tiết hoa đào và ông đồ ở khổ thơ này so với khổ thơ đầu? HS: Giống: vẫn còn xuất hiện hoa đào. Khác: khổ thơ cuối không còn xuất hiện ông đồ. ? Sự giống và khác nhau ấy có ý nhĩa gì? ? Ở sau câu thơ cảm thán “ Những người… bây giờ?”, em đọc đựơc nỗi lòng gì của nhà thơ? ? Em hiểu “ hồn” ở đây là gì? HS: Là tâm hồn, tài hoa của ông đồ- con người có chữ nghóa. ? Từ đo,ù tác giả đã gieo vào lòng người đọc tình cảm gì? Bình: ở câu thơ này gieo vào lòng người đọc một niềm thương cảm sâu sắc, thương những cái đã cũ, thương những lớp người ( nhà nho) đã trở thành xưa cũ và thương tiếc cho những nét truyền thống tốt đẹp của dân tộc đã bị lãng quên. Đó cũng chính là nỗi niềm của tác giả, nổi thương cảm chân thành với một lớp người đang tan tạ, nỗi nhớ thương cảnh cũ người xưa  nội dung nhân đạo và nỗi niềm hoài cổ… Hoạt động 4 : (5 phút) Hướng dẫn tổng kết:. -> mượn cảnh ngụ tình -> cảnh tượng theâ löông, taøn taï.. => Ông đồ hoàn toàn bị lãng quên. => Lãng quên một nét văn hoá truyền thoáng cuûa daân toäc. 3. Noãi loøng cuûa taùc giaû.. - Thương cảm cho những nhà nho danh giá một thời, nay bị lãng quên do thời cuộc thay đổi. -> thương tiếc những giá trị tinh thần tốt đẹp bị tàn tạ, lãng quên. IV. Tổng kết ghi nhớ ( sgk). IV. Củng cố : (2 phút) Qua bài thơ “ Ông đồ”, tác giả muốn thể hiện điều gì? V. Daën doø : (1 phuùt) - Chuẩn bị: THUYẾT MINH VỀ MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌC Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TIẾT 62 – TLV:THUYẾT MINH VỀ MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌC A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Nắm được các kĩ năng và vận dụng để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: - Sự đa dạng của đối tượng đựoc giới thiệu trong văn bản thuyết minh. - Việc vận dụng kết quả quan sát, tìm hiểu về một số tác phẩm cùng thể loại để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học. II/ Kĩ năng – Tích hợp: - Quan sát đặc điểm hình thúc của một thể loại văn học. - Tìm ý, lập dàn ý cho bài văn thuyết minh về một thể loại văn học. - Học tập và cảm thụ được giá trị nghệ thuật của thể loại văn học đó. - Rèn các thao tác xây dựng văn bản thuyết minh về một thể loại văn học có độ dài 300 chữ..

(154) - TH: Văn bản : “Đập đá ở Côn Lôn”, “ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”. III/ Thái độ: GDHS thái độ nghiêm túc trong học tập. B/ CHUAÅN BÒ: GV: giaùo aùn – baûng phuï. HS: Hoïc baøi - Chuaån bò baøi. C/ PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp,thuyết trình,kĩ thuật “động não”. D/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kiểm tra bài cũ : (5 phút) Hãy kể tên một vài thể loại văn học mà em đã đựơc học? HS: Truyeän ngaén, tuyø buùt, kí, thô… III.Bài mới- giới thiệu: (1 phút) Từ bài cũ giáo viên nhắc lại, nhấn mạnh kiến thức -> giới thiệu bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ Hoạt động 1: (10 phút) HD tìm hieåu, quan saùt moâ taû, thuyết minh một thể loại văn học. GV :yêu cầu HS đọc đề văn ( sgk). ? Xác định yêu cầu của đề? Đối tượng thuyết minh ở đây là gì? HS: - Yeâu caàu thuyeát minh. Đối tuợng: 1 thể loại văn học. GV treo bảng phụ – bài thơ: Đập đá ở Côn Lôn Yêu cầu học sinh đọc lại bài thơ (khuyến khích đọc thuộc loøng). GV đặt câu hỏi gợi ý để HS trả lời. ? Bài thơ có mấy dòng? Mỗi dòng có mấy tiếng( chữ)? Số dòng , số chữ có bắt buộc không? Có thể thay đổi được khoâng? GV:Dựa vào cách hướng dẫn sgk, em hãy ghi kí hiệu baèng(B) - Traéc( T) cho baøi thô. GV: Dựa vào kí hiệu B – T em hãy tìm quy luật của B-T - Phép đối : chỉ xem xét các tiếng 2,4,6 ở cặp câu: 3 -4; 56. - Niêm( dính nhau): Xét ở các tiếng 2,4,6 ở câu 1 -8; 2 -3; 4 -5; 6 -7.. NOÄI DUNG I/ Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học. Đề bài: “Thuyết minh đặc điểm thể thơ thaát ngoân baùt cuù.”. 1. Quan sát bài thơ “Đập đá ở Côn Loân”. a. Soá doøng, soá tieáng: - Baøi thô: 8 doøng. - Moãi doøng: 7 tieáng.. b. Luaät baèng traéc: - Kí hieäu: + B: thanh ngang, thanh huuyeàn. + T: Thanh hoûi, ngaõ, saéc, naëng. Đối: ở các tiếng 2,4,6 của các câu ( nếu dòng trên tiếng bằng ứng với dòng dưới tiếng trắc ) Niêm ( dính nhau): ở các tiếng ? Phép đối thường được sử dụng ở những cặp câu nào của 2,4,6 của các cặp câu: 1-8; 2-3; 4bài thơ? Hãy chỉ ra cách đối ở các cặp câu ấy? 5; 6-7.( dòng trên B tương ứng GV: Lưu ý cách gieo vần, ở thể thơ này cách gieo vần có dòng dưới B) ñaëc ñieåm gì? c. Phép đối: * Gợi ý: các tiếng ở vị trí cuối của các câu: 1,2,4,6,8, có - Đối: thanh, ý, từ ở các cặp câu: 3 -4; hieäp vaàn gì? Nhấn mạnh: - Vần có thanh huyền hoặc thanh ngang -> 5 -6. d. Vần: Hiệp vần bằng ở các tiếng vaàn baèng -> hieäp vaàn baèng..

(155) - Vaàn coù thanh hoûi, ngaõ, naëng, saéc -> vaàn traéc -> hieäp vaàn traéc. GV:Bài thơ 7 tiếng được ngắt nhịp như thế nào? GV chốt ý: Cách ngắt nhịp như vậy để tạo sự nhịp nhàng cho baøi thô. Hoạt động 2(10 phút) Hướng dẫn lập dàn bài. GV: Dựa vào phần quan sát, tìm hiểu trên, hãy thảo luận và rút ra dàn bài của một đề văn thuyết minh về một thể loại văn học mà cụ thể là thể là thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật? HS: Tieán haønh thaûo luaän vaø trình baøy. GV yêu cầu học sinh thuyết minh một đoạn về thể thơ này: Mở bài Thaân baøi Keát baøi. Löu yù cho HS veà: - Ưu điểm là một thể thơ có vẻ đẹp hài hoà, cân đối , cổ điển, nhiều bài thơ hay được làm bằng thể thơ này. - Nhược điểm: Gò bó vì có nhiều ràng buộc. TH: Em đã được học những bài thơ nào thuộc thể loại trên? HS: Qua đèo Ngang, Bạn đến chơi nhà. LG – TH: Nắm vững để thi làm thơ 7 chữ. GD: Yeâu meán theå thô hay. Hoạt động 3(5 phút) HD tìm hiểu ghi nhớ. ? Muốn thuyết minh đặc điểm về một thể loại văn học trước hết chúng ta cần phải làm gì? Hoạt động 3 : (10 phút) Hướng dẫn luyện tập - củng coá: Hướng dẫn học sinh thảo luận -> Lập dàn ý cho đề bài(sgk) GV nhaän xeùt –cuûng coá.. cuoái caâu 1,2,4,6,8.. g. Nhòp: 4/3, 2/2/3. 2. Laäp daøn yù. a. Mở bài: Neâu ñònh nghóa chung veà theå thô thaát ngoân baùt cuù. b. Thaân baøi: Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa theå thô: - số câu, số chữ trong mỗi bài. - quy luaät baèng traéc cuûa theå thô. - caùch gieo vaàn cuûa theå thô. - caùch ngaét nhòp phoå bieán cuûa moãi doøng thô. c. keát baøi: Cảm nhận của em về vẻ đẹp, nhạc điệu cuûa theå thô.. 3. Ghi nhớ (sgk). III.. Luyeän taäp BT1 Mở bài: Nêu định nghĩa về truyện ngaén. Thaân baøi: neâu ñaëc ñieåm cuûa truyeän ngaén: - chủ đề. - cốt truyện, nhân vật, sự kiện. - keát caáu, ngheä thuaät. - không gian, thời gian. - các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghò luaän. Keát luaän: Giaù trò cuûa truyeän ngaén noùi.

(156) chung. IV/ Cuûng coá: (2 phuùt) V. Daën doø: (1 phuùt). Gọi HS đọc lại ghi nhớ SGK - Hoïc baøi: Học lại các bài Tiếng Việt - Chuaån bò baøi: KIEÅM TRA TIEÁNG VIEÄT. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn: Ngaøy daïy: Tieát 63: Tieáng vieät:. KIEÅM TRA TIEÁNG VIEÄT. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh : - Kiểm tra, củng cố những kiến thức đã học ở HKI. - GD Tinh thần tự giác, nghiêm túc khi làm bài. - Rèn kĩ năng thực hành tiếng việt: phát hiện, đặt câu. B/ CHUAÅN BÒ - GV : Giáo án , đề, đáp án, biểu điểm. - HS : Hoïc baøi - chuaån bò baøi C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kieåm tra baøi cuõ: III.Bài mới: GV phát đề ĐỀ 1: CÂU 1 ( 2 điểm): Thế nào là trợ từ? Đặt một câu có sử dụng trợ từ và gạch chân từ ngữ đó? CÂU 2( 2 điểm): Điền dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép (có chỉnh sửa viết hoa phù hợp ) và nêu công dụng của dấu câu đó vào các ví dụ sau: a/ Nam Cao 1915 – 1951 là nhà văn hiện thực xuất sắc của Việt Nam. b/ Trong bản Tuyên ngôn độc lập, Bác đã viết: toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp..

(157) CÂU 3 ( 3 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu ghép sau. Xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: a/ Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. b/ Thầy giáo vào lớp, cả lớp đứng dậy chào. CÂU 4 ( 3 điểm ): Viết một đoạn văn ngắn ( từ 4 -6 câu), chủ đề tự chọn. Trong đó sử dụng 2 câu ghép có các vế được nối với nhau bằng cặp từ: Tuy … nhưng; vừa … đã.( Gạch chân 2 câu ghép đó ) ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM CÂU 1 ( 2 điểm): Thế nào là trợ từ? Đặt một câu có sử dụng trợ từ và gạch chân từ ngữ đó? - Nêu đúng khái niệm: Là những từ chuyên đi kèm với một từ ngữ khác trong câu để nhấn mạnh, bày tỏ thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ đó. ( 1 điểm ) - Đặt câu đúng, hay ( có gach chân trợ từ.) ( 1 ñieåm ) CÂU 2( 2 điểm): Điền dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép (có chỉnh sửa viết hoa phù hợp ) và nêu công dụng của dấu câu đó vào các ví dụ sau: a/ Nam Cao (1915 – 1951) là nhà văn hiện thực xuất sắc của Việt Nam. => Đánh dấu từ ngữ được chú thích: bổ sung thêm năm sinh, năm mất . ( 1 điểm ) b/ Trong bản Tuyên ngôn độc lập, Bác đã viết: “Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp”. => Đánh dấu lời dẫn trực tiếp. Sửa đúng: chữ “Toàn” viết hoa. ( 1 điểm ) CÂU 3 ( 3 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu ghép sau. Xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: a/ Bởi tôi //ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi // chóng lớn lắm. ( 1 điểm ) C1 V1 C2 V2 => Quan heä: Nguyeân nhaân – keát quaû. ( 0,5 ñieåm ) b/ Thầy giáo //vào lớp, cả lớp// đứng dậy chào. ( 1 điểm ) C1 V1 C2 V2  Quan hệ: đồng thời ( tiếp nối ) ( 0,5 điểm ) CÂU 4 ( 3 điểm ): Viết một đoạn văn ngắn ( từ 4 -6 câu), chủ đề tự chọn. Trong đó sử dụng 2 câu ghép có các vế được nối với nhau bằng cặp từ: Tuy … nhưng; vừa … đã.( Gạch chân 2 câu ghép đó ) - Viết đoạn văn có chủ đề hay, đúng yêu cầu về số câu. ( 1 điểm ) - Sử dụng được đúng 2 câu ghép theo yêu cầu, có gạch chân xác định. ( 1,5 điểm ) - Diễn đạt trôi chảy, hành văn tốt ( 0,5 điểm ) ************************** ĐỀ 2: CÂU 1 ( 2 điểm): Thế nào là thán từ? Đặt một câu có sử dụng thán từ và gạch chân từ ngữ đó? CÂU 2( 2 điểm): Điền dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép (có chỉnh sửa viết hoa phù hợp ) và nêu công dụng của dấu câu đó vào các ví dụ sau: a/ Lan em tôi là học sinh giỏi toàn diện. b/ Trong bản Tuyên ngôn độc lập, Bác đã viết: toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp. CÂU 3 ( 3 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu ghép sau. Xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: a/ Các em phải cố gắng học để cha mẹ và thầy cô vui lòng. b/ Nó không những học gioiû mà nó còn lao động chăm chỉ. CÂU 4 ( 3 điểm ): Viết một đoạn văn ngắn ( từ 4 -6 câu), chủ đề tự chọn. Trong đó sử dụng 2 câu ghép có các vế được nối với nhau bằng cặp từ: càng… càng, nếu…thì.( Gạch chân 2 câu ghép đó ).

(158) ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM CÂU 1 ( 2 điểm): Thế nào là thán từ? Đặt một câu có sử dụng thán từ và gạch chân từ ngữ đó? - Nêu đúng khái niệm: Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm cảm xúc của người nói và dùng để gọi đáp. ( 1 điểm ) - Đặt câu đúng, hay ( có gạch chân thán từ.) ( 1 ñieåm ) CÂU 2( 2 điểm): Điền dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép (có chỉnh sửa viết hoa phù hợp ) và nêu công dụng của dấu câu đó vào các ví dụ sau: a/ Lan (em tôi) là học sinh giỏi toàn diện. => Đánh dấu từ ngữ được chú thích, giải thích: Lan là em tôi . ( 1 điểm ) b/ Trong bản Tuyên ngôn độc lập, Bác đã viết: “Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp.” => Đánh dấu lời dẫn trực tiếp. Sửa đúng: chữ “Toàn” viết hoa. ( 1 điểm ) CÂU 3 ( 3 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu ghép sau. Xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: a/ Các em //phải cố gắng học để cha mẹ và thầy cô// vui lòng. C1 V1 C2 V2 => Quan heä muïc ñích. ( 1 ñieåm ) b/ Nó // không những học gioiû mà nó // còn lao động chăm chỉ. C1 V1 C2 V2 => Quan hệ bổ sung ( Nhượng bộ tăng tiến ) . ( 1 điểm ) CÂU 4 ( 3 điểm ): Viết một đoạn văn ngắn ( từ 4 -6 câu), chủ đề tự chọn. Trong đó sử dụng 2 câu ghép có các vế được nối với nhau bằng cặp từ: càng… càng, nếu…thì.( Gạch chân 2 câu ghép đó ) - Viết đoạn văn có chủ đề hay, đúng yêu cầu về số câu. ( 1 điểm ) - Sử dụng được đúng 2 câu ghép theo yêu cầu, có gạch chân xác định. ( 1,5 điểm ) - Diễn đạt trôi chảy, hành văn tốt ( 0,5 điểm ) **********************. Đề 3: CÂU 1 ( 2 điểm): Thế nào là tình thái từ? Đặt một câu có sử dụng tình thái từ và gạch chân từ ngữ đó? CÂU 2( 2 điểm): Điền dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép (có chỉnh sửa viết hoa phù hợp ) và nêu công dụng của dấu câu đó vào các ví dụ sau: a/ Thằng An em trai tôi là một đứa năng động, sáng tạo mà cũng rất nghịch ngợm. b/ Tục ngữ có câu: không thầy đố mày làm nên. CÂU 3 ( 3 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu ghép sau. Xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: a/ Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. b/ Toàn trường im lặng: lễ chào cờ bắt đầu. CÂU 4 ( 3 điểm ): Viết một đoạn văn ngắn ( từ 4 -6 câu), chủ đề tự chọn. Trong đó sử dụng 2 câu ghép có các vế được nối với nhau bằng cặp từ: vì … nên; tuy … nhưng.( Gạch chân 2 câu ghép đó ).

(159) ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM CÂU 1 ( 2 điểm): Thế nào là tình thái từ? Đặt một câu có sử dụng tình thái từ và gạch chân từ ngữ đó? - Nêu đúng khái niệm: TTT là những từ được thêm vào trong câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói. ( 1 điểm ) - Đặt câu đúng, hay ( có gach chân trợ từ.) ( 1 ñieåm ) CÂU 2( 2 điểm): Điền dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép (có chỉnh sửa viết hoa phù hợp ) và nêu công dụng của dấu câu đó vào các ví dụ sau: a/ Thằng An (em trai tôi) là một đứa năng động, sáng tạo mà cũng rất nghịch ngợm. => Đánh dấu từ ngữ được chú thích, giải thích: Thằng An là em trai tôi. ( 1 điểm b/ Tục ngữ có câu: “Không thầy đố mày làm nên”. => Đánh dấu lời dẫn trực tiếp. Sửa đúng: chữ “Không” viết hoa. ( 1 điểm ) CÂU 3 ( 3 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu ghép sau. Xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: a/ Pháp //chạy, Nhật// hàng, vua Bảo Đại// thoái vị. C1 V1 C2 V2 C3 V3 => Quan hệ đồng thời ( 1 điểm ) b/ Toàn trường// im lặng: lễ chào cờ // bắt đầu. C1 V1 C2 V2 => Quan heä giaûi thích ( 1 ñieåm ) CÂU 4 ( 3 điểm ): Viết một đoạn văn ngắn ( từ 4 -6 câu), chủ đề tự chọn. Trong đó sử dụng 2 câu ghép có các vế được nối với nhau bằng cặp từ: vì … nên; tuy … nhưng.( Gạch chân 2 câu ghép đó ) - Viết đoạn văn có chủ đề hay, đúng yêu cầu về số câu. ( 1 điểm ) - Sử dụng được đúng 2 câu ghép theo yêu cầu, có gạch chân xác định. ( 1,5 điểm ) - Diễn đạt trôi chảy, hành văn tốt ( 0,5 điểm ) ************************* ĐỀ 4: A1 CÂU 1 ( 2 điểm): Thế nào là tình thái từ? Đặt một câu có sử dụng tình thái từ và gạch chân từ ngữ đó? CÂU 2( 2 điểm): Điền dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm, dấu ngoặc kép (có chỉnh sửa viết hoa phù hợp ) và nêu công dụng của dấu câu đó vào các ví dụ sau: a/ Thằng An em trai tôi là một đứa năng động, sáng tạo mà cũng rất nghịch ngợm. b/ Trong bản Tuyên ngôn độc lập, Bác đã viết toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp. CÂU 3 ( 3 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu ghép sau. Xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: a/ Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng. b/ Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa! c/ Ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng cho nên làng đó về sau gọi là làng Cháy. CÂU 4 ( 3 điểm ): Viết một đoạn văn ngắn ( từ 5- 7 câu), chủ đề tự chọn. Trong đó sử dụng 1 dấu ngoặc đơn và 2 câu ghép có các vế được nối với nhau bằng cặp từ: càng… càng, nếu…thì ( Gạch chân2 câu ghép đó ) ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM: CÂU 1 ( 2 điểm): Thế nào là tình thái từ? Đặt một câu có sử dụng tình thái từ và gạch chân từ ngữ.

(160) đó?. -. Nêu đúng khái niệm: TTT là những từ được thêm vào trong câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói. ( 1 điểm ) - Đặt câu đúng, hay ( có gach chân trợ từ.) ( 1 ñieåm ) CÂU 2( 2 điểm): Điền dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm, dấu ngoặc kép (có chỉnh sửa viết hoa phù hợp ) và nêu công dụng của dấu câu đó vào các ví dụ sau: a/ Thằng An ( em trai tôi ) là một đứa năng động, sáng tạo mà cũng rất nghịch ngợm. => Đánh dấu từ ngữ được chú thích, giải thích: Thằng An là em trai tôi. ( 0,5 điểm) b/ Trong bản Tuyên ngôn độc lập, Bác đã viết : “Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp”. => Đánh dấu lời dẫn trực tiếp. Sửa đúng: chữ “Toàn” viết hoa. ( 1.5 điểm ) CÂU 3 ( 3 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu ghép sau. Xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: a/ Chúng ta // muốn hoà bình, chúng ta // phải nhân nhượng. C1 V1 C2 V2 => Quan hệ đồng thời . ( 0,5 điểm) b/ Chúng ta //càng nhân nhượng, thực dân Pháp// càng lấn tới, vì chúng //quyết tâm cướp nước ta lần nữa! C1 V1 C2 V2 C3 V3 => Quan heä V1 – V2: Taêng tieán ; V1,2 – V3: nguyeân nhaân ( giaûi thích) . ( 1,25 ñieåm) c/ Ngựa // thét ra lửa, lửa // đã thiêu cháy một làng cho nên làng đó // về sau gọi là làng Cháy. C1 V1 C2 V2 C3 V3 => Quan heä: V1 – V2: Tieáp noái ; V1,2 – V3: nguyeân nhaân – keát quaû. ( 1,25 ñieåm) CÂU 4 ( 3 điểm ): Viết một đoạn văn ngắn ( từ 5- 7 câu), chủ đề tự chọn. Trong đó sử dụng 1 dấu ngoặc đơn và 2 câu ghép có các vế được nối với nhau bằng cặp từ: càng… càng, nếu…thì ( Gạch chân 2 câu ghép đó ) - Viết đoạn văn có chủ đề hay, đúng yêu cầu về số câu. ( 1 điểm ) - Sử dụng được đúng 2 câu ghép theo yêu cầu, có gạch chân xác định. ( 1,5 điểm ) - Diễn đạt trôi chảy, hành văn tốt ( 0,5 điểm ) *****************************************. IV. Củng cố : (3 phút) Thu bài, nhận xét giờ kiểm tra. V. Daën doø : (1 phuùt) - Hoïc baøi Ông đồ - Chuaån bò: MUOÁN LAØM THAÈNG CUOÄI RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(161) MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA TIẾNG VIỆT 8 Thời gian làm bài 45 phút ( Không kể thời gian phát đề ) Mức độ nhận thức Nội dung Thông hiểu Nhận biết Vận dụng kiến thức Thấp TL TL TL Trợ từ C1(20%) ,thán từ Nêu đúng khái nieäm: Đặt câu đúng, hay Dấu . C2(20%) ngoặc Điền dấu ngoặc đơn,dấu đơn, dấu ngoặc ngoặc kép (có chỉnh sửa kép viết hoa phù hợp ) vaø neâu coâng duïng cuûa daáu caâu đó vào các ví dụ Câu ghép C3(30%) Phaân tích caáu taïo ngữ pháp của các caâu gheùp sau. Xaùc ñònh moái quan heä yù nghóa giữa các vế câu:. Vận dụng ở mức cao hơn TL. 2đ. 2đ. 3đ. C4(30%) Viết đoạn văn có chủ đề hay, đúng yêu cầu Sử dụng được đúng 2 caâu gheùp theo yeâu caàu, coù gaïch chaân xaùc định. Diễn đạt trôi chaûy, haønh vaên toát. Tổng số câu. 1. Tổng số điểm Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 2. 1 2. Cộng. 3đ. 1. 1. 4. 3. 3. 10. Tuần 17: ( Tiết 6568).

(162) &. Tieát 64 -Vaên baûn:. HDÑT:. MUOÁN LAØM THAÈNG CUOÄI (Tản Đà). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh : -Cảm nhận được tâm sự và khát vọng của hồn thơ lãng mạn Tản Đà . - Thấy được tính chất mới mẽ trong một sáng tác viết theo thể thơ truyền thống của Tản Đà . .TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: I/ Kiến thức: - Hiểu được tâm sự của nhà thơ lãng mạn Tản Đà buồn chán trước thực tại đen tối và tầm thường, muốn thoát li khỏi thực tại ấy bằng ước mộng rất “ngông” và tấm long yêu nước của Tản Đà. - Cảm nhận cái mới mẻ trong hình thức thơ TNBC: lời lẽ giản dị, giọng thơ thanh thoát, nhẹ nhàng, pha chuùt hoùm hænh, duyeân daùng. II/ Kĩ năng: - Phân tích tác phẩm để thấy được tâm sự của nhà thơ. - Phát hiện, so sánh và thấy đựơc sự đổi mới trong hình thơ thất ngôn bát cú . -GD kĩ năng sống ( KN tự nhận thức và KN ra quyết định). III/ Thái độ: Chia sẻ, cảm thông với nổi buồn của nhà thơ. B/ CHUAÅN BÒ: - GV : Giaùo aùn - HS : Hoïc baøi - chuaån bò baøi C/ PHÖÔNG PHAÙP: Ñaøm thoái, thuyeẫt trình, bình giạng. D/TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức: (1 phút) II. Kiểm tra bài cũ: (5 phút) ? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Đập đá ở Côn Lôn”. ? Cảm nhận của em về hình ảnh người anh hùng đập đá và suy nghĩ của nhà thơ? Đáp án – biểu điểm HS đọc thuộc lòng bài thơ: 4 đ Caûm nhaän saâu saéc veà baøi thô: 6 ñ III.Bài mới: *GV giới thiệu: (1 phút) Với bài thơ Đập đá ở Côn Lôn đã chứa đựng hình ảnh ngạo nghễ, hiên ngang và bất khuất không sợ gian nguy trong sự nghiệp cứu nước cứu đời. Cũng là thể thơ thất ngôn bát cú nhưng “ Muốn làm thằmh cuội” được Tản Đà thể hiện như thế nào?.... * Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1 : (7 phút) .Hướng dẫn đọc tìm hiểu chung. I.Tìm hiểu chung:. 1. Taùc giaû. GV yêu cầu học sinh đọc phần chú thích *. - Tản Đà ( 1889 – 1939). - Queâ: Sôn Taây ( nay laø Haø Taây) ? Rút ra những nét chính về tác giả – tác phẩm? Bổ sung: Oâng xuất thân từ một nhà nho nhưng lại sông - Xuất thân là một nhà nho. trong buổi nho học suy tàn. Oâng không muốn hoà nhập - Là nghệ sĩ có tài, có cá tính độc đáo, với xã hội TDPK. Oâng thoát li vào rượu, thơ, cõi mộng nhân cách cao thượng. cõi tiên, vào lối sống túng, khoáng đạt của khách tài tử 2. Taùc phaåm. đa tình. Thơ của TĐ đã thổi một luồng gió lãng mạn mới - Được trích từ “ Khối tình con I” ( 1917) mẻ trên thi đàn Việt Nam vào những năm 20 của thế kỉ..

(163) ? Bài thơ đọc với giọng như thế nào? GV hướng dẫn học sinh đọc: Giai điệu nhẹ nhàng, thanh thoát, pha chút tình tứ, hóm hỉnh, có nét phóng tuùng, ngoâng ngheânh cuûa moät hoàn thô laõng maïn. GV: gọi 3 – 4 học sinh đọc, nhận xét. GV cho học sinh tự kiểm tra từ khó lẫn nhau. ? Dựa vào kiến thức đã học xác định thể thơ của văn baûn? TH - Gợi ý: số câu, số chữ, hiệp vần, phép đối, bố cục? HS: - 8 câu, mỗi câu 7 chữ. hieäp vaàn tieáng cuoái caâu 1,2,4,6,8. Đối cặp câu: 3-4, 5-6. Bố cục: đề -thực –luận - kết. ? Theo em văn bản này đã sử dụng phương thức biểu đạt nào? Vì sao em xác định như thế? Chuyeån yù vaøo muïc II Hoạt động 2 : (25 phút) HD tìm hiểu chi tiết văn bản. * Gọi học sinh đọc lại 2 câu đầu. GV:Từ hai câu đầu hãy cho biết là lời thơ – nỗi buồn cuûa ai? HS: cuûa taùc giaû – nhaân danh “em”. GV:Vì sao tác giả lại muốn lên cung trăng làm bạn với chò Haèng? Vì sao nội tâm con người lại buồn, chán? GV: Em coù nhaän xeùt gì veà caùch boäc loä caûm xuùc vaø ngoân ngữ của tác giả? GV:Từ đó nhu cầu nội tâm nào của con người được bộc loä? Bình: Caùi buoàn cuûa taùc giaû khoâng chæ laø caùc buoàn ñeâm thu, mà còn cả các chán đời vì xã hội lúc ấy sống trong một không khí tù hãm u uất, đó là nỗi buồn đau trước sự mất còn của đất nước, có nỗi cảm thương sâu sắc vì kiếp nhân sinh đấy mưa gió. Nỗi chán đời của Tản Đà phản ánh tâm trạng bất hoà sâu sắc với xã hội, vì thế mà thi sĩ muốn thoát li cuộc đời. GV:Tại sao con người ở đây gửi gắm nỗi buồn, chán tới chị Hằng mà không phải là đối tượng nào khác? Bình: trăng thu soi sáng có thể thấy được sự tầm thường,mới cảm thông với con người, và trăng là cái đẹp, cái vĩnh cửu…. Chuyển ý: Gọi học sinh đọc lại 2 câu thực và hai câu luaän ? Một thế giới mở ra như thế nào cùng với cung quế và caønh ña? HS: Thế gới của bao la ánh sáng, yên ả, thanh bình.. 3. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luaät.. 4. PTBÑ: Bieåu caûm. II. Tìm hieåu vaên baûn 1. Caâu 1 -2. - Muoán leân cung traêng -> vì buoàn chaùn. -> buồn chán thế thời, trước sự tồn vong của đất nước.. -> Bộc lộ cảm xúc trực tiếp, ngôn ngữ thân mật đời thường. => Sự bất hoà với xã hội và muốn thoát li khỏi thực tại.. 2. Caâu 3 -4, 5-6.. - Điệp ngữ ( cũng, có), từ ngữ thông dụng, gioïng vui veû, hoùm hænh. -> Khát vọng từ chốt cuộc sống thực tại và được sống vui tươi tự do cho chính mình..

(164) ? Có gì đặc biệt trong cách dùng từ và phép đối ở hai caëp caâu naøy? Gioïng ñieäu cuûa baøi thô? ? Những câu thơ này diẫn tả khát vọng gì của con người? Bình: Giọng thơ nhẹ nhàng, hóm hỉnh, với một chút ngông rất “ Tản Đà” -> thật mơ mộng và tình tứ, địa 3. Caâu 7 -8 . điểm thoát li xa lánh cõi trần mà ông chán ghét. * Gọi học sinh đọc lại 2 câu kết. ? Trong các hành động của tác gia ở hai câu cuốiû, hành động nào nhấn mạnh sự bộc lộ trực tiếp thái độ của tác giaû? - Cười -> Thoả mãn vì đạt được khát vọng thoát li mãnh liệt. GV: “Cười” ở đây có ý nghĩa gì? GV: Qua bài thơ, em hãy cho biết cái ngông của Tản => Cười mỉa mai, khinh bỉ cõi trần bé nhỏ lắm cái xấu xa bon chen, danh lợi. Đà? HS: -Ngông: khi xưng hô thân mật, hơi suồng sã với chị Hằng,…Muốn thoát li cuộc sống tới một nơi lí tưởng “ cõi tieân” -> giaác mô ngoâng. - Vui với người đẹp, sống với cuộc sống mà cõi traàn khoâng coù: khaùt voïng ngoâng. - Cười, ngắm, nhìn thế gian một cách thoả mãn: III. Tổng kết : hành động ngông. Ghi nhớ ( sgk) .Hoạt động 3 (3 phút) Hướng dẫn tổng kết. So sánh ngôn ngữ và giọng điệu với bài “ Qua đèo Ngang” và “Đập đá ở Côn Lôn”. IV. Cuûng coá : (2 phuùt) - HoÏc sinh đọc ghi nhớ sgk V. Daën doø : (1 phuùt) - Học bài và đọc thuộc lòng bài thơ. - Chuẩn bị: HAI CHỮ NƯỚC NHAØ RUÙT KINH NGHIEÄM : ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... Ngày soạn : Ngaøy daïy : TIEÁT 67 vaên baûn HDÑT:. HAI CHỮ NƯỚC NHAØ (Trích). A MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh cảm nhận: -Bổ sung kiến thức về văn học Việt nam đầu thế kỉ XX. -Cảm nhận được cảm xúc trữ tình yêu nước trong đoạn thơ . -Cảm nhận được sức truyền cảm nghệ thuật của ngòi bút Trần Tuấn Khải . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: -Nỗi đau mất ước và ý chí phục thù cứu nước được thể hiện trong đoạn thơ .. (Traàn Tuaán Khaûi).

(165) - Sức hấp dẫn của đoạn thơ qua cách khai thác đề tài lịch sử , lựa chọn thể thơ đê diễn tả xúc động tâm trạng của nhân vật lịch sử với giọng thơ thống thiết . 2. Kĩ năng: -Đọc –hiểu một đoạn thơ khaio thác đề tài lịch sử. -Cảm thụ được cảm xúc mãnh liệt thể hiện bằng thể thơ song thất lục bát . -Tích hợp:Liên hệ với tư tưởng yêu nước và độc lập dân tộc của Bác,tự đặt mục tiêu phấn đấu chocá nhân theo tư tưởng của Bác. B. CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn HS: chuaån bò baøi. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kiểm tra bài cũ : (5 phút) Đọc thuộc lòng bài thơ “Ông đồ”. Cảm nhận của em khi học xong bài thơ naøy? - Hs đọc thuộc lòng bài thơ, cảm nhận hay về nội dung và nghệ thuật của bài.( 10 đ) III.Bài mới: Giới thiệu: (1 phút) Mượn lời Nguyễn Phi Khanh nói với con khi bị quân minh xâm lược giải sang Trung Quốc, Trần Tuấn Khải đã thể hiện được tình yêu quê hương đất nước của mình… HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ Hoạt động 1: (7 phút) Hướng dẫn đọc - tìm hiểu chung. HS: đọc phần chú thích. ? Nêu những nét chính về tác giả Trần Tuấn Khải? HS toùm taét veà taùc giaû. GV choát yù. ? Hieåu bieát cuûa em veà taùc phaåm naøy?. GV hướng cách đọc – yêu cầu từ 3 – 4 học sinh đọc bài. Yêu cầu học sinh kiểm tra từ khó của nhau. ? Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Những bài thơ nào đã hoïc cuøng theå thô cuûa baøi naøy? ? Tìm boá cuïc cuûa baøi thô: - Ranh giới? - Noäi dung chính? Hoạt động 2(25 phút) HD phaân tích taùc phaåm. ? Theo dõi đoạn đầu văn bản, cho biết: - Cảnh tượng cuộc ra đi được miêu tả qua những lời thơ naøo? - Không gian chốn ải Bắc và cõi giời Nam được đặt ra trong thế tương phản đã phản ánh trạng thái tâm tư nào của con người? HS: Phản ánh tâm trạng phân đôi: vừa thân thiết ( cõi giời Nam) vừa xa lạ ( chốn ải Bắc). Đó là tâm trạng của người. NOÄI DUNG I. Tìm hiểu chung:. 1.Taùc giaû - Traàn Tuaán Khaûi( 1895 – 1983) - Hieäu laø AÙ Nam - Queâ: Nam Ñònh 2. Taùc phaåm. - “Hai chữ nước nhà” trích “ Bút quan hoài I) ( 1924) 3.Từ khó 4. Theå thô: song thaát luïc baùt. 5. Boá cuïc : 3 phaàn.. II. Phaân tích. 1 Nỗi lòng của người cha trong cảnh ngộ phải rời xa đất nước. - “ Chốn ải Bắc mây sầu ảm đạm … Đoái nom phong cảnh như khêu bất bình”.

(166) yêu nước buộc phải xa đất nước ? Các chi tiết mây sầu, gió thổi, hổ thét, chim kêu gợi tính chaát gì cuûa khung caûnh cuoäc ra ñi? Bình: Khung cảnh ấy như khêu bất bình của người cha, đó là nỗi đau của người yêu nước buộc phải rời xa đất nước, nỗi căm tức quân Minh xâm lược, là tình cảm vừa nhớ thương vừa căm tức nhưng bất lực. ? Giữa khung cảnh ấy, hình ảnh người cha hiện lên từ những lời thơ nào? ? Ở những câu thơ này tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? Ngheä thuaät aáy mang yù nghóa gì? HS: Các hình ảnh ẩn dụ -> nhiệt huyết yêu nước của người cha và là người nặng lòng với đất nước, quê hương. Chuyeån yù: Theo dõi đoạn thơ tiếp theo và cho biết: - Người cha nhắc đến lịch sử dân tộc trong những lời khuyeân naøo? - Qua lời khuyên ấy đặc điểm nào của dân tộc được nói đến? HS: truyền thống của dân tộc: nòi giống cao quý, lịch sử lâu đời, nhiều anh hùng hào kiệt. - Tại sao khi khuyên con trở về tìm cách cứu nước cứu nhà, người cha lại nhắc đến lịch sử anh hùng của dân tộc? HS: vì dân tộc ta vốn có lịch sử hào hùng và muốn khích lệ dòng máu anh hùng dân tộc ở người con. ? Dieàu naøy cho thaáy tình caûm saâu naëng naøo trong taám loøng người cha? ? Những câu thơ nào miêu tả hoạ mất nước? ? Các chi tiết ấy gợi tả về một đất nước như thế nào? Bình: Hoạ mất nước gieo đau thương cho dân tộc và nỗi đau cho lòng người yêu nước. ? Những lời thơ nào diễn tả nỗi đau này? TH: Nhaän xeùt veà ngheä thuaät dieãn taû qua caùc chi tieát, hình aûnh aáy? YÙù nghóa cuûa caùc bieän phaùp ngheä thuaät naøy? HS: cực tả nỗi đau mất nước thấm đến cả đất trời, sông núi Vieät Nam. ? Những lời nói về thảm vong quốc đã bộc lộ cảm xúc sâu sắc nào trong lòng người cha? Bình: Đó là biểu hiện sâu sắc của tình ảm yêu nước trong loøng nhaø thô. Chuyển ý: Đọc đoạn cuối đoạn trích: ? Những lời thơ nào diễn tả tình cảnh thực của người cha? ? Các chi tiết: tuổi già sức yếu đành chịu bó tay, thân lươn bao quản cho thấy người cha đang trong cảnh ngộ thế. -> Buồn bã, thê lương, đe doạ con người.. - “ Hạt máu nóng thấm quanh hồn nước … Troâng con taàm taõ chaâu rôi” -> Aån duï -> Cha con li bieät, tình nhaø nghĩa nước sâu đậm.. 2. Nỗi lòng người cha trước cảnh nước mất nhà tan. - “Giống Hồng Lạc hoàng thiên đã định … Anh huøng hieäp só xöa nay keùm gì”. -> Niềm tự hào dân tộc – một biểu hiện của lòng yêu nước.. - “Bốn phương khói lửa bừng bừng … Chốn nhân gian bỏ vợ lìa con” -> Cảnh nước mất nhà tan.. - “ Thaûm vong quoác keå sao xieát keå … Sông Hồng Giang nhường vật cơn saàu” -> So sánh, nhân hoá. => Niềm xót thương cho đất nước và căm phẫn vô hạn trước tội ác của giặc Minh..

(167) naøo? ? Tại sao khi khuyên con trở về tìm cách cứu nước cứu nhà, người cha lại nói đến cảnh ngộ bất lực của mình? HS: Để khích lệ con làm tiếp những điều cha chưa làm được, giúp ích cho nước nhà. ? Những lời khuyên đó, em cảm nhận được nỗi lòng nào của người cha? Bình: Bằng lời khuyên chân thành, thống thiết, bài thơ có sức diễn tả tấm lòng yêu nước, thương con và có thái độ khích lệ lòng yêu nước … Hoạt động 3 : (3 phút) Hướng dẫn tổng kết:. 3. Nỗi lòng của người cha dành cho con - “ Cha xót phận tuổi già sức yếu … Thaân löôn bao quaûn vuõng laày” -> Cảnh ngộ ngặt nghèo, bất lực. - “ Giang sôn gaùnh vaùc sau naøy caäy con … Ngọn cờ độc lập máu đào còn đây” -> Khích leä con coù yù chí gaùnh vaùc, noåi nghieäp veû vang cuûa toå toâng. IV. Tổng kết ghi nhớ ( sgk). IV. Củng cố : (2 phút) - Qua đoạn trích“Hai chữ nước nhà”, tác giả muốn thể hiện điều gì? V. Daën doø :(1 phuùt) - Chuaån bò: TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 3. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................  Ngaøy soan: Ngaøy daïy: TIEÁT 64 - TLV. TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 3. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: - Tự đánh giá bài làm của mình theo yêu cầu văn bản và nội dung của đề. - Hình thành năng lực tự đánh giá và sửa chữa bài văn của mình. - Nhận ra được những ưu và khuyết điểm trong bài làm của mình để có hương khắc phục. B/ CHUAÅN BÒ GV: Chaám baøi, moät soá yù kieán veà baøi vieát. Kết quả đạt được tỉ lệ % C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I. Ổn định tổ chức:(1 phút) II. Kieåm tra baøi cuõ:(1 phuùt) III.Bài mới- giới thiệu: Hoạt động 1: Nhận xét, đánh giá chung. - Yêu cầu HS đọc lại đề, nêu mục đích yêu cầu của bài viết và các bước làm một bài văn thuyeát minh. - HS: Tìm hiểu đề, tìm ý lập dàn ý. - GV nhaän xeùt chung veà keát quaû cuûa baøi laøm:  Kiểu bài: đa số học sinh nắm được phương pháp làm một bài văn thuyết minh..

(168)  Nắm vững các tri thức chính xác về đối tượng cần thuyết minh.  Diễn đạt trôi chảy, trình bày sạch đẹp, xây dựng đoạn và trình bày văn bản hợp lí.  Một số bài viết chưa nắm được phương pháp thuyết minh.  Một số học sinh chưa nắm được phương pháp thuyết minh.  Diễn đạt còn yếu, tri thức về đối tượng còn hạn chế, chưa khách quan.  Cách trình bày đoạn văn vẫn còn hạn chế: một số bài không biết cách trình bày đoạn văn, ý chính.  Cấu trúc bài viết còn lỏng lẻo, thiếu tính thống nhất, tính liên kết trong câu đoạn văn.  Trình bày cẩu thả, chữ viết xấu. Hoạt động 2 Trả bài và sửa bài - GV traû baøi - Yêu cầu học sinh đổi bài cho nhau, nhận xét bài của nhau - HS: chữa bài làm ở phía dưới bài viết về các lỗi: chính tả, đạt câu, diễn đạt… Hoạt động 3: Đọc bài viết, rút kinh nghiệm. - GV dùng một vài đoạn văn, bài viết hay đọc mẫu. - HS nhận xét, thảo luận rút ra kinh nghiệm cho bài viết sau, học hỏi cách dùng từ, diễn ý. - GV dùng một đoạn văn kém để học sinh tự chỉnh sửa.  Thoáng keâ keát quaû: LỚP. GIOÛI sl %. KHAÙ sl. TB %. sl. YEÁU %. sl. %. KEÙM Sl %. 8a1 8a2 8a3 IV. Củng cố: (1 phút) nhắc nhở những thiếu sót trong bài làm. V. Daën doø: (1 phút)Hoïc baøi cuõ: Chuaån bò: TRẢ BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .

(169) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Tuần 18: ( Tiết 6769) & Tieát 67 TRẢ BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Giúp HS ôn lại những kiến thức đã học. 2. Kĩ năng: Nhận biết đợc nội dung, kiến thức và những u nhợc để có hớng khắc phục. 3. Thái độ: Giáo dục HS ý thức học tập B.ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Tập bài kiểm tra đã chấm, đáp án, biểu điểm - HS: Ch÷a lçi sai C. TiÕn tr×nh lªn líp: Hoạt động 1: 1. ổn định lớp: (1 phỳt) 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Hoạt động 2: Trả bài * Nhận xét , đánh giá chung . GV nhận xét, đánh giá chung về các mặt : 1. Kiến thức : -. Các bài học sinh đạt yêu cầu từ trung bình trở lên .. -. Đa số làm bài chưa có kiến thức nhận biết về câu ghép nên kết luận trắc nghiệm là có bao nhiêu caâu gheùp ña soá hoïc sinh coøn laøm sai .. -. Câu hỏi về trường từ vựng trắc nghiệm : Học sinh còn lẫn lộn nên phát hiện làm chưa đúng .. -. Câu nhận biết phép tu từ nói giảm : Học sinh còn lẫn lộn với nhân hoá .. -. Các câu hỏi tự luận : Đa số về khái niệm là học sinh thực hiện được ; còn phần cho ví dụ thì học sinh lấy trong SGK mà chưa tự đặt ra ; phần vẽ sơ đồ câu ghép thì học sinh phân tích và thuyết minh chöa troïn veïn ..

(170) 2. Kyõ naêng : -. Đa số học sinh có kỹ năng làm được bài .. -. Vận dụng lý thuyết khái niệm vào thực hành chưa tốt , chưa được tốt (cho ví dụ và phân tích ví dụ). 3. Phaàn trình baøy : -. Hình thức cả bài : Thực hiện khá đủ các phần .. -. Câu , chữ : Viết còn sai chính tả, ví dụ mà chưa chấm câu (tự đặt câu) .. * Nhận xét, đánh giá một số bài cụ thể . 1. Moät soá baøi ñieåm thaáp : -. Làm bài phần trắc nghiệm sai nhiều câu , đạt điểm tối đa phần này là : 2 điểm trong 4 điểm .. -. Phần trắc nghiệm : Sai khá niệm hoặc đưa ra khái niệm chưa hoàn chỉnh , cho ví dụ còn phân tích sai , phân tích câu ghép chưa hoàn chỉnh .. 2. Moät soá baøi ñieåm cao : -. Làm bài phần trắc nghiệm chỉ sai có một câu đến 2 câu nên chỉ đạt điểm tối đa từ 7,8. -. Phần trắc nghiệm thì học sinh thực hiện khá hoàn chỉnh .. * Traû baøi . - Giaùo vieân traû baøi cho hoïc sinh - GV yêu cầu học sinh đọc lại bài , xem biểu điểm trên bảng , xem bài chấm có chính xác không  nếu chưa khớp điểm thì báo lại cho giáo viên chỉnh sửa lại - Học sinh trao đổi bài cho nhau , chấm chéo  cùng sửa chữa và rút ra kinh nghiệm bài làm của mình . GV phát bài cho HS xem kết quả và tìm đợc những nhợc điểm của mình để sữa chữa. - GV nêu đáp án cho HS đối chiếu sứa chữa, rút kinh nghiệm. - Tr×nh bµy mét sè bµi tèt cho c¸c em häc tËp - Tr×nh bµy mét sè bµi yÕu cho c¸c em rót kinh nghiÖm - GV nh¾c nhë HS rót kinh nghiÖm cho bµi kiÓm tra HKI HĐ 3:CUÛNG COÁ-DAËN DOØ : 4. Cuûng coá : - GV nhắc nhở những vấn đề cần chuẩn bị cho bài làm sau. Khi làm phải phân tích đề cho thật kỹ , rồi hãy chọn câu đúng nhất ; phần tự luận cần nắm phần ghi nhớ trong SGK thật kỹ để làm bài không thiếu ý . 5. Daën doø : - Veà hoïc baøi - Về học bài tất cả các phân môn để thi kiểm tra chất lượng HKI : Chú ý thi là không có phần trắc nghieäm . - Soạn bài “Hoạt động ngữ văn : Làm thơ 7 chữ” cần chú ý soạn như sau : -. I/ Chuẩn bị ở nhà :. + Xem lại bài 15 “Thuyết minh về một thể loại văn học” . + Phân tích luật bằng-trắc, đối, niêm, vần : Hai bài thơ “Bánh trôi nước”, “Đi” của Hồ Xuân Hương và Tố Hữu ..

(171) + Sưu tầm một số bài thơ 7 chữ , Làm bài thơ 7 chữ (tự làm ) LỚP. GIOÛI sl %. KHAÙ sl. TB %. sl. YEÁU %. sl. %. KEÙM Sl %. 8a1 8a2 8a3 IV. Củng cố: (1 phút) nhắc nhở những thiếu sót trong bài làm. V. Daën doø: (1 phút)Hoïc baøi cuõ: Chuaån bò: TRẢ BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ I. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngaøy soan:.

(172) Ngaøy daïy: TiÕt 68-69. KIỂM TRA HỌC KÌ I ( Đề tham khảo ). a. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1. KiÕn thøc -Củng cố lại toàn bộ kiến thức về phân môn tiếng Việt ,văn học,tập làm văn học ở học kì I -Tự đánh giá được năng lực của mình trong việc tiếp thu bài. 2.KÜ n¨ng Rèn kĩ năng dùng từ, đặt câu, cách làm bài . 3.Thaí độ Gi¸o dôc lßng yªu mÕn TV. B.Chuẩn bị G đề kiểm tra H ôn tập và chuẩn bị giấy kiểm tra C.Tieán trình daïy hoïc: HĐ1: 1.Ổn định lớp : (1 phút) só soá 2.Kieåm tra baøi cuõ : 3.Bài mới: HĐ2: Kiểm tra Ma trận : Mức độ Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng Tổng mức thấp mức cao điểm Nội dung. Tiếng Việt. Văn học. Tập làm văn. Tổng điểm. Trường từ vựng Từ tượng thanh,từ tượng hình Chiếc lá cuối cùng. C1. 1 1. C2a. 1 C2b. 1 1. 0,5. 0,5 C3. 1 2. 2. Văn kể chuyện kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm. C4. 1 6. 1. 1 2. 1. 1. 4. 6. 4 6. 10. ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I - NĂM HỌC 2011 - 2012 Thời gian: 90 phút I.Tiếng việt(2đ) Câu 1: (1 điểm) Tìm các từ thuộc trường từ vựng bộ phận cơ thể người trong đoạn văn sau và cho biết tác dụng của chúng:.

(173) “Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng, với đôi mắt trong và nước da mịn, làm nổi bật màu hồng của hai gò má. Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc” ( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu) Câu 2: (1 điểm) a) Cho những từ sau: Lập lòe, tích tắc, lộp bộp, em hãy phân biệt từ nào là từ tượng hình, từ nào là từ tượng thanh b) Đặt câu với các từ: Lập lòe, tích tắc, lộp bộp, (mỗi từ đặt 1 câu). II/- PhÇn v¨n häc Câu 3 : ( 2 ®iÓm ) Nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản Chiếc lá cuối cùng của tác giả O Hen-ri ? III/- PhÇn tËp lµm v¨n ( 6 ®iÓm ) Câu 4: Kể về một lần em mắc khuyết điểm khiến thầy, cô giáo buồn. ĐÁP ÁN KIỂM TRA HỌC KÌ I - NĂM HỌC 2011 - 2012 I.Tiếng việt(2đ) Câu1: (1 điểm) - Xác định đúng các từ thuộc trường từ vựng bộ phận cơ thể người. (0,5điểm) + Mặt + Mắt + Da + Gò má - Tác dụng: Miêu tả cụ thể, chi tiết nét đẹp trên khuôn mặt tươi trẻ của người mẹ bé Hồng xa cách đã lâu nay cậu bé mới có dịp gặp lại. (0,5 điểm) Câu 2: (1điểm) a) Phân biệt từ tượng hình, từ tượng thanh: (0,5điểm) - Từ tượng hình: Lập lòe - Từ tượng thanh: Tích tắc, lộp bộp b) Đặt câu: (0,5 điểm) - Mỗi câu sử dụng 1 từ: Lập lòe, tích tắc, lộp bộp đúng ngữ pháp, đảm bảo ý nghĩa của câu . VD:- Buổi tối đom đóm bay lập loè. - Đồng hồ nhà em kêu tích tắc. - Ngoài trời mưa rơi lộp bộp. II/- PhÇn v¨n häc Câu 3: ( 2 điểm) - Nội dung: văn bản cho chúng ta rung cảm trước tình yêu thương cao cả giữa những người nghệ sĩ nghèo khổ. (1điểm) -Nghệ thuật: (1điểm) + Dàn dựng cốt truyện chu đáo, các tình tiết được sắp xếp tạo lên hứng thú đối với độc giả. + Nghệ thuật kể chuyện đảo ngược tình huống hai lần tạo lên sức hấp dẫn cho thiên truyện. III/- PhÇn tËp lµm v¨n ( 6 ®iÓm ) Câu 4: Bài văn phải đảm bảo các yêu cầu sau: a.Nội dung: (5,0 điểm). -ThÓ lo¹i: v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ , biÓu c¶m. - Nội dung: kỉ niệm đáng nhớ (hoặc câu chuyện về một lần em mắc khuyết điểm). - Phạm vi kiến thức: sự việc của bản thân, đã xảy ra trong quá khứ..

(174) 1. Mở bài: (1.0 điểm) - Giới thiệu kỉ niệm đáng nhớ (hoặc câu chuyện về một lần em mắc khuyết điểm) 2. Thân bài: (3,0 điểm) - Hoµn c¶nh x¶y ra sù viÖc . - Nguyeân nhaân, dieãn bieán haäu quaû vieäc phaïm loãi. - Hình ảnh thầy, cô giáo trong và sau khi em phạm lỗi ( Nét mặt, cử chỉ, lời nói, thái độ... - Bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn. 3. Kết bài: (1.0 điểm) - Những tình cảm về suy nghĩ của em khi sự việc xảy ra và sau sự việc ấy( Lo lắng, ân hận, buồn phiền)... b) Hình thức: (1 điểm) - Trình bày sạch sẽ, rõ ràng, đảm bảo bố cục 3 phần. Ngôn ngữ chính xác, cô đọng. HĐ3: Củng cố,dặn dò 4. Củng cố(1 phút) - G nhận xét giờ làm bài 5. Dặn dò(1 phút) - H chuẩn bị tiết trả bài RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Tuần 19: ( Tiết 7072) TIEÁT ,70-71 :. &. HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: LAØM THƠ BẢY CHỮ. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: Nhận dạng và bước đầu biết cách làm thơ bảy chữ TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG: 1. Kiến thức: Những yêu cầu tốithiểu khi làm thơ bảy chữ. 2. Kĩ năng: - Nhận biết thơ bảy chữ.

(175) -Đặt câu thơ bảy chữ với các yêu cầu đối, nhịp, vần, . B/ CHUAÅN BÒ GV: giaùo aùn HS: Chuẩn bị, nghiên cứu đặc điểm thể thơ 7 chữ, sáng tác thơ C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức(1 phút) II. Kieåm tra baøi cuõ : III.Bài mới- giới thiệu: (1 phút) Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc Hướng dẫn HS nhận diện luật thơ . 1. Nhaän dieän luaät thô. X¸c định vÞ trÝ ng¾t nhÞp, vÇn, luËt B-T -Gv : Chúng ta đã luyện tập phương pháp thuyết minh về một thể loại văn học ở bài 15, bây giờ các em hãy trả lời caâu hoûi sau : ? Muốn làm một bài thơ 7 chữ (4 câu hoặc 8 câu), chúng ta phải xác định được những yếu tố nào? - xác định số tiếng, số dòng. - Xác định bằng, trắc cho từng tiếng. - Xác định đối niêm giữa các dòng thơ. Câu 1, 2: B-T đối nhau. C©u 2, 3: B-T gièng nhau. Câu 3, 4: B-T lại đối nhau. - NhÞp: VÇn: Chñ yÕu vÇn ch©n. - Gv chốt : Luật cơ bản là : nhất, tam, ngũ bất luận ; nhị, tứ, luïc phaân minh . Gv giaûi thích : Trong caâu thaát ngoân (7 tieáng) : Caùc tieáng 1,3,5 có thể sử dụng bằng, trắc tuỳ ý ; còn các tiếng 2,4,6 phải phân minh, phân biệt rõ ràng, chính xác . Ví dụ : T-BT hoặc B-T-B . Bước 1 : Chỉ ra vị trí ngắt nhịp, vần và luật bằng-trắc - GV cho HS đọc hai baøi thô “Baùnh troâi nöôc”, “Ñi” cuûa Hoà Xuân Hương – Tố Hữu . Luaät cô baûn laø : nhaát, tam, nguõ baát - GV yêu cầu HS đọc bài tập 1a,b SGK và trả lời câu hỏi luận ; nhị, tứ, lục phân minh . bt1a. - GV có thể gọi HS đọc bài thơ do mình sưu tầm và trả lời caâu hoûi veà vò trí ngaét nhòp, vaàn, luaät thô Câu thơ 7 chữ + nhịp 4/3 hoặc 3/4 + vaàn; baèng, traéc + vò trí gieo vaàn: tieáng cuoái caâu 2,4 coù khi caû tieáng cuoái caâu 1. - Luaät baèng traéc theo 2 moâ hình sau: a. B B T T T B B TTBBTTB TTBBBTT BBTTTBB b. T T B B T T B BBTTTBB.

(176) BBTTBTT TTBBTBB B : Ngay vần ? HS đọc bài thơ “ Chiều” của ĐV Cừ và xác định vị trí ngắt nhÞp, vÇn, luËt BT? Gäi 1 HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c nhËn xÐt GV ®iÒu chØnh. ? HS đọc bài thơ “ Tối” của ĐV Cừ và chỉ ra chổ sai, nói lí do và tìm cách sửa lại cho đúng? + Chổ sai: Sau “ Ngọn đèn mờ” có dấu phẩy-> gây đọc sai nhịp - ¸nh xanh xanh: Sai vÇn + Chöa l¹i: Bá dÊu phÈy. §æi xanh xanh thµnh “ xanh lÌ” “ Bãng tr¨ng nhoÌ”, “ ¸nh tr¨ng leo”. ( Tiết 2) Hướng dẫn học sinh tập làm thơ 7 chữ . - GV treo bảng phụ : các câu thơ a,b mục 2 của II ( Hoạt động trên lớp) . Bước 1 : Làm tiếp bài thơ dở dang . * GV yêu cầu HS đọc bài tập và làm tiếp một bài tập thơ dở dang (SGK) laáy 1 baøi thô cuûa Tuù xöông daáu ñi 2 caâu cuoái. - GV gợi ý: Trong thơ đường có luật “nhất, tam, ngũ, bất luận”, “Nhị ,tứ, lục phân minh” - tùy theo sáng kiến của HS mà sửa câu cho đúng. -GV choát : Nguyeân vaên hai caâu thô cuûa Tuù Xöông : Tôi thấy người ta có bảo rằng : B T B B T T B Bảo rằng thằng Cuội ở cung trăng ! T B B T T B B Chứa ai chẳng chứa,chứa thằng Cuội, B B T T T B T Tôi gớm gan cho cái chị Hằng. B T B B T T B + Coù theå : *nhaán maïnh : Đáng cho cái tội quân lừa dối, Giaø khaác nhaân gian vaãn goïi thaèng. *cheá gieãu : Cung trăng chỉ toàn đất cùng đá, Hít bụi suốt ngày đã sướng chăng . *lo cho chò Haèng : Cõi trần ai cũng chường mặt nó, Nay đến cung trăng bỡn chị Hằng. Bước 2 : Làm tiếp hai câu thơ của bài tập b . * GV yêu cầu HS đọc bài tập b và làm tiếp 2 câu sau của baøi taäp.. Sửa sai : Trong tuùp leàu tranh caùnh lieáp che, Ngọn đèn mờ toả ánh xanh lè. Tieáng chaøi nhòp moät trong ñeâm vaéng, Như bước thời gian đếm quãng khuya . Caùch khaùc : Ngọn đèn mờ toả ánh vàng khè. Bóng đèn mờ tỏ , bóng đêm nhoè. Ngọn đèn mờ toả bóng trăng nhoè. Ngọn đèn mờ toả ánh trăng loe. 2. Taäp laøm thô: a/ Laøm tieáp hai caâu thô cuûa Tuù Xöông . Tôi thấy người ta có bảo rằng : Bảo rằng thằng Cuội ở cung trăng ! Chứa ai chẳng chứa,chứa thằng Cuội, Tôi gớm gan cho cái chị Hằng..

(177) - GV goïi HS xaùc ñònh luaät baèng traéc trong hai caâu thô cuûa baøi taäp 2b. - GV gợi ý: 2 caâu sau phaûi laø: Vui sao ngày đã chuyển sang hè, B B B T T B B Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve . T T B B T T B Phấp phới trong lòng bao tiếng gọi, T T B B B T T Thoảng hương lúa chín gió đồng quê. T B T T T B B - GV cho HS tự suy nghĩ ra các câu thơ bảy chữ hiệp vần, đúng luật bằng trắc, ngắt đúng nhịp và có nghĩa làđược. * GV gọi HS tự học bài làm bài của mình -> HS khác nhận xeùt. - GV nêu ưu, nhược điểm và cách sửa. Hoạt động 3 : Luyện tập . Học sinh đọc thơ 7 chữ tự làm ở nhà . Cho học sinh đọc yêu cầu 3 (SGK/mục c,2 II)  GV phân cho tổ (nhóm) cho đại diện tổ (nhóm) trình bày --> Các tổ khác nhaän xeùt . -GV nhận xét ưu, khuyết điểm  sửa chữa .. -. b/ Laøm tieáp hai caâu thô . Vui sao ngày đã chuyển sang hè, Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve . Phấp phới trong lòng bao tiếng gọi, Thoảng hương lúa chín gió đồng quê. Hoặc : Caûnh aáy loøng ai khoâng phaán chaán. (Đã mùa hè thì hai câu tiếp phải : chuyeän muøa heø, chia tay, heïn hoø nhau...). IV. Cuỷng coỏ : Cho HS đọc thêm những văn bản ở cuối sách, tham khảo về cách làm thơ bảy chữ. Để làm tốt một bài thơ bảy chữ, chúng ta phải xác định những yếu tố nào? V. Daën doø : RUÙT KINH NGHIEÄM:.

(178) ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... . Ngày soạn: Ngày dạy:. /. TiÕt 72:. TRẢ BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ I. A.Mức độ cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS biết đợc những u, nhợc điểm trong bài làm của mình. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng lµm bµi cho HS 3. Thái độ: Giáo dục HS ý thức, thái độ sữa chữa, rút kinh nghiệm. B. Chuẩn bị: - GV: Bài kiểm tra đã chấm, đáp án - HS: chuÈn bÞ ch÷a lçi trong bµi lµm C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp: (1 phỳt) 2.KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Trả bài NhËn xÐt, kÕt qu¶: Gv nhËn xÐt chung bµi lµm cña HS *u: §a sè n¾m đợc néi dung kiÕn thøc, phÇn tù luËn.

(179) kÕt qu¶ t¬ng đối. NhiÒu em cã bµi viÕt tèt, hµnh v¨n tr«i ch¶y, néi dung , kiÕn thøc hiÓu biÕt réng, bµi viÕt cã søc thuyÕ t phôc: *Nhîc: PhÇn TiÕng ViÖt nhiÒu em cha chÞu khã häc, PhÇn v¨n b¶n cha n¾m ch¾c. Mét sè em cha n¾m đợc ph¬ng ph¸p, bµi viÕt tù luËn cßn s¬ sµi, diÔn đạt yÕu: Tr¶ bµi, ch÷a lçi.

(180) GV tr¶ bµi cho HS , đối chiÕu víi đáp án để HS nhËn ra nh÷n g sai sãt cña m×nh. Câu1 : (1 điểm) Xác định đúng các từ thuộc trườn g từ vựng bộ phận cơ thể người . (0,5đi ểm) + M ặt + M ắt + D a + G ò m á -.

(181) Tác dụn g: Miê u tả cụ thể, chi tiết nét đẹp trên khu ôn mặt tươi trẻ của ngư ời mẹ bé Hồng xa cách đã lâu nay cậu bé mới có dịp gặp lại. (0,5 điểm) Câu 2: (1điể m) a ) Phân biệt từ tượng hình, từ tượng thanh : (0,5đi ểm).

(182) Từ tượng hình: Lập lòe Từ tượng thanh : Tích tắc, lộp bộp b ) Đặt câu: (0,5 điểm) Mỗi câu sử dụng 1 từ: Lập lòe, tích tắc, lộp bộp đúng ngữ pháp, đảm.

(183) bảo ý nghĩa của câu . V D:Buổi tối đom đóm bay lập loè. Đồng hồ nhà em kêu tích tắc. Ngoà i trời mưa rơi lộp bộp. II/PhÇn v¨n häc Câu 3: ( 2 điểm) - Nội dung : văn bản cho.

(184) chúng ta rung cảm trước tình yêu thươn g cao cả giữa nhữn g người nghệ sĩ nghèo khổ. (1điể m) Nghệ thuật: (1điể m) + Dàn dựng cốt truyệ n chu đáo, các tình tiết được sắp xếp tạo lên hứng thú đối với độc giả. + Nghệ thuật kể chuyệ n đảo.

(185) ngượ c tình huốn g hai lần tạo lên sức hấp dẫn cho thiên truyệ n. III/PhÇn tËp lµm v¨n (6 ®iÓm ) Câu 4: Bài văn phải đảm bảo các yêu cầu sau: a.Nội dung : (5,0 điểm) . -ThÓ lo¹i: v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ , biÓu c¶m. - Néi dung: kØ.

(186) niÖm đáng nhí (hoÆc c©u chuyÖ n vÒ mét lÇn em m¾c khuyÕ t ®iÓm) . Ph¹m vi kiÕn thøc: sù viÖc cña b¶n th©n, đã x¶y ra trong qu¸ khø. 1. Mở bài: (1.0 điểm) - Giíi thiÖu kØ niÖm đáng nhí (hoÆc c©u chuyÖ n vÒ mét lÇn em m¾c khuyÕ t ®iÓm) 2. Thân bài: (3,0 điểm) Hoµn c¶nh x¶y ra sù.

(187) viÖc . Nguy eân nhaân, dieãn bieán haäu quaû vieäc phaïm loãi. Hình aûnh thaày, coâ giaùo trong vaø sau khi em phaïm loãi ( Neùt maët, cử chæ, lời noùi, thaùi độ... - Bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖ n. 3. Kết bài: (1.0 điểm) Nhữn g tình caûm.

(188) veà suy nghó cuûa em khi sự vieäc xaûy ra vaø sau sự vieäc aáy( L o laéng, aân haän, buoàn phieàn )... b) Hình thức: (1 điểm) Tr×nh bµy s¹ch sÏ, râ rµng, đảm b¶o bè côc 3 phÇn. Ng«n ng÷ chÝnh x¸c, c« đọng. GV đọc mét sè bµi cã néi dung hay cho - HS tham kh¶o và đối.

(189) chiÕu víi bµi viÕt cña m×nh. HS đối chiÕu kÕt qu¶ rót kinh nghiÖ m LỚP 8a1 8a2 8a3 8a4 HĐ3: Củng cố,dặn dò 4. Củng cố(1 phút) GV đánh giá kết quả chung, nhắc nhở HS rút kinh nghiệm. 5.DÆn dß: (1 phút) - Ôn lại nội dung kiến thức đã học - chuÈn bÞ ch¬ng tr×nh HK II bµi “Nhí rõng” RUÙT KINH NGHIEÄM: - Hết -.

(190)

van 8 chuan vt

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về