Module 41

<span class='text_page_counter'>(1)</span>HÀ NHẬT THĂNG. MODULE THCS. 41 Tổ chức các hoạt động tËp thÓ cho häc sinh trung häc c¬ së. |. 77.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN — Mt trong nh ng yêu cu ca i mi giáo dc ang thc hin là chuyn t d!y h"c cung c#p ki&n th'c sang phát trin các n)ng lc * ng+,i h"c, phát trin toàn din ti.m n)ng * m/i ng+,i mà tr"ng tâm là khai thác trí lc, tâm lc, th lc và các n)ng lc khác, coi tâm lc là ni lc ca s phát trin. — Mu4n thc hin mc tiêu phát trin toàn din n)ng lc * th& h tr5, nh#t là * THCS thì ph;i coi các em là ch th tích cc, n)ng ng sáng t!o ca toàn b quá trình giáo dc trong và ngoài nhà tr+,ng. — Mu4n nâng cao hiu qu; ca vic t ch'c ho!t ng, nh#t là nh ng ho!t ng chính tr? xã hi cho HS thì thy cô giáo ph i là ngi có nng lc t chc các hot ng tp th cho HS. Thy cô giáo ph;i nhCn th'c y  ý nghEa, tm quan tr"ng ca các ho!t ng giáo dc ngoài gi, lên lp; thy cô giáo nói chung, GVCN nói riêng ph;i có hiu bi&t, có kE n)ng thi&t k& và h+ng dKn HS thi&t k&, t ch'c các ho!t ng giáo dc theo c#p h"c, lp h"c. Có th khLng ?nh ch+a bao gi, trong l?ch sM giáo dc Vit Nam l!i òi hOi giáo viên ph thông (GV THCS nói riêng) ph;i có n)ng lc t ch'c và h+ng dKn HS t ch'c các ho!t ng tCp th nh+ hin nay.. B. MỤC TIÊU 1. VỀ KIẾN THỨC. — Phân tích +Sc Tc tr+ng ca các lo!i hình ho!t ng tCp th ca HS THCS. — Th#y rõ vai trò giáo dc ca các lo!i hình ho!t ng tCp th 4i vi s phát trin nhân cách ca HS THCS. — Xác ?nh +Sc các ph+Wng pháp và các b+c h+ng dKn HS t ch'c các ho!t ng tCp th.. 2. VỀ KĨ NĂNG. — Có kE n)ng thi&t k& và h+ng dKn HS thi&t k& các lo!i hình ho!t ng tCp th theo mc tiêu và ni dung giáo dc toàn din HS. — Có kE n)ng phân tích, ánh giá hiu qu; ca ho!t ng tCp th HS THCS.. 78 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> — Có kE n)ng ph4i hSp vi vi các lc l+Sng XH trong và ngoài nhà tr+,ng. T ch'c các lo!i hình ho!t ng tCp th.. 3. VỀ THÁI ĐỘ. — Có trách nhim, am mê, kiên trì t ch'c các ho!t ng tCp th theo k& ho!ch hXng n)m nhXm mc tiêu giáo dc HS THCS. — Bình tEnh, c*i m*, công bXng, dân ch trong nhCn xét, ánh giá phong trào ho!t ng tCp th HS THCS.. C. NỘI DUNG Hoạt động 1: Hiểu đặc điểm tâm lí HS THCS để tổ chức các hoạt động tập thể 1. MỤC TIÊU. Hiu Tc im tâm sinh lí ca HS THCS, vì m"i ho!t ng tCp th ph;i phù hSp vi Tc im nhCn th'c l'a tui thì mi có hiu qu;. \Tc im l'a tui HS THCS là cW s* khoa h"c ca vic t ch'c các ho!t ng tCp th.. 2. CÂU HỎI. — HS THCS có nh ng Tc im gì cn quan tâm khi t ch'c các ho!t ng tCp th? — Vic hiu Tc im HS THCS có ý nghEa nh+ th& nào 4i vi GVCN trong vic t ch'c các ho!t ng tCp th?. 3. THÔNG TIN PHẢN HỒI. *. S bin  i v m t gii phu sinh lí. \ây là l'a tui phát trin m!nh m_ nh+ng không `ng .u * các mTt ca cW th. Tm vóc ca các em ln lên khá nhanh. Trung bình mt n)m các em cao lên +Sc 5 — 6cm. Các em gái *  tui 12, 13 phát trin chi.u cao nhanh hWn các em nam cùng  tui. Cá bit mt s4 tr+,ng hSp mi chf h"c lp 8, lp 9 các em ã có tm vóc nh+ mt thi&u n , nghEa là các em có th cao ti 1m55 &n 1m60. Nh+ng &n 18, 20 tui thì s phát trin chi.u cao ca các em gái ch ng l!i, &n 22 tui thì d ng hLn s phát TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 79.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> trin chi.u cao. Các em trai *  tui 15, 16 tui thì cao t bi&n, v+St hLn các em gái và &n 24, 25 tui mi d ng l!i. Tuy nhiên, hin nay do có hin t+Sng gia t4c phát trin nên s phát trin ca các em có th sm hWn 1 — 2 n)m. Tr"ng l+Sng cW th ca thi&u niên có th t)ng t 2,4kg &n 6kg trong m/i n)m. Nhi.u em trai có tm vóc nh+ nh ng thanh niên tr+*ng thành. S phát trin ca h x+Wng, mà ch y&u là s phát trin các x+Wng 4ng, x+Wng 4ng chân r#t nhanh, nh+ng x+Wng ngón tay, ngón chân l!i phát trin chCm. H cW phát trin chCm, không k?p vi s dài ra nhanh chóng ca các x+Wng 4ng. Vì th&, * l'a tui này các em th+,ng cao, gy, cW th thi&u cân 4i; các em có v5 lóng ngóng vng v., không khéo léo khi làm vic, thi&u thCn tr"ng hay làm  vk, n&u dùng dao hay clt ph;i tay mình, i.u ó gây cho các em mt biu hin tâm lí khó ch?u. Các em ý th'c +Sc s lóng ngóng vng v. ca mình và che gi#u nó bXng cách c4 t!o ra các iu b t nhiên, tO v5 m!nh b!o, can ;m  ng+,i khác không chú ý ti v5 b. ngoài ca mình. Nh+ng ng+,i ln ph;i hiu i.u này  không chê bai, ch& ginu các em. Vì chf cn mt s chê bai, ch& ginu nho nhàng v. hình th, t+ th& i 'ng ca các em có th khi&n các em ph;n 'ng r#t gay glt. S phát trin ca h th4ng tim m!ch cpng không cân 4i. Th tích ca tim t)ng r#t nhanh, ho!t ng ca tim m!nh m_ hWn, nh+ng kích th+c ca m!ch máu l!i phát trin chCm. Do ó, các em có th có mt s4 r4i lo!n t!m th,i ca h tun hoàn, t)ng huy&t áp, tim Cp nhanh, hay gây nh'c u, chóng mTt khi 'ng lên, ng`i xu4ng, mt mOi khi làm vic. Cn l+u ý * các em gái th,i kì này th+,ng có biu hin gi4ng nh+ thi&u máu: ng`i xu4ng 'ng lên th#y hWi chóng mTt. \i.u ó có th do s phát trin không cân 4i ca h tim m!ch gây ra. Kích th+c m!ch nhO nên khi có các vCn ng m!nh thì l+Sng máu +a &n các cW quan không k?p, gây ra hin t+Sng thi&u máu cc b t!i th,i im ó. Vì th&, các em và các bCc ph huynh không ph;i lo llng. Hin t+Sng ó s_ m#t khi tr5 v+St qua th,i kì này. Tuy nhiên, n&u hin t+Sng này kéo dài thì cn &n các cW s* y t&  +Sc th)m khám... Tuy&n ni ti&t blt u ho!t ng m!nh, Tc bit là tuy&n giáp tr!ng — th+,ng dKn &n s r4i lo!n ca ho!t ng thn kinh. Do ó, các em dn 80 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> xúc ng, dn cáu glt bc bi, ni khùng. Vì th&, chúng ta th+,ng th#y các em thi&u niên dn có nh ng cWn xúc ng b#t chSt. N&u gTp nh ng ph;n 'ng gay glt b#t ng, ca các em l'a tui này chúng ta không ng!c nhiên mà cn có thái  bình tEnh và thông c;m vi các em. H thn kinh nhìn chung ã phát trin khá hoàn thin. Tr"ng l+Sng não gn !t tr"ng l+Sng ca ng+,i tr+*ng thành. Tuy nhiên, ho!t ng ca h thn kinh thì ch+a thCt hoàn thin, ch+a thCt có s cân bXng gi a hai quá trình h+ng ph#n và 'c ch&. Quá trình h+ng ph#n có phn tri hWn 'c ch& nên kh; n)ng ki.m ch& ca các em h"c sinh THCS còn y&u. Các em ch+a có kh; n)ng ch?u +Sc nh ng kích thích m!nh hoTc Wn iu kéo dài. Do h thn kinh phát trin ch+a cân bXng nên th+,ng gây cho các em tr!ng thái 'c ch& hay ng+Sc l!i có th gây ra tr!ng thái b? kích ng m!nh. Vì vCy, nh ng ch#n ng thn kinh m!nh, hoTc s ch, Si lâu dài trong tr!ng thái không tho;i mái... .u có th làm cho mt s4 em b? 'c ch&, u o;i, th, W. Mt s4 khác có nh ng hành vi không phù hSp, không úng vi b;n ch#t ca các em nh+ kêu ca, phá phách  +Sc gi;i thoát tr!ng thái ang có. Vì th&, không nên ép h"c sinh ng`i l!i thêm hoTc kéo dài mt ho!t ng nào ó khi không cn thi&t. S thay i v. th ch#t ca l'a tui h"c sinh THCS ã làm cho các em có nh ng Tc im nhân cách khác vi các em * l'a tui h"c sinh tiu h"c. u l'a tui này, các em ã có ngh? lc d`i dào, có tính tích cc cao, có nhi.u d ?nh ln lao. Nh ng bCc cha mo, các thy cô giáo và các anh ch? ph trách cn th#y +Sc Tc im này  t ch'c các ho!t ng cho phù hSp, hiu qu;, tránh ?nh ki&n vi các em. Mt Tc im quan tr"ng ca l'a tui này mà chúng ta cn quan tâm, ó là s dCy thì * các em. S dCy thì * l'a tui h"c sinh THCS là mt hin t+Sng bình th+,ng, dinn ra theo quy luCt sinh h"c và ch?u ;nh h+*ng r#t nhi.u ca môi tr+,ng t nhiên và môi tr+,ng xã hi. u tui dCy thì, vi s phát trin sinh lí ca tuy&n yên và tuy&n sinh dc, cW th tr5 dinn ra hàng lo!t nh ng thay i v. hình dáng, tâm sinh lí. \Tc bit là cW quan sinh dc, phân bit rõ gii tính là nam hay n và blt u có kh; n)ng tình dc, kh; n)ng sinh s;n. DCy thì * các em trai vào kho;ng 15, 16 tui, * các em n vào kho;ng 13, 14 tui. Biu hin ca th,i kì này là các cW quan sinh dc * các em phát TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 81.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> trin và xu#t hin nh ng d#u hiu ph ca gii tính (các em trai có ria mép, các em gái ngc blt u phát trin). Th,i kì dCy thì sm hay mun ph thuc vào nhi.u y&u t4 trong ó có Tc im dân tc, Tc im ?a lí t nhiên và môi tr+,ng xã hi. Các em s4ng * x' nóng th+,ng dCy thì sm hWn các em s4ng * x' l!nh. Các em s4ng * thành ph4 dCy thì sm hWn các em s4ng * nông thôn, vùng sâu vùng xa. DCy thì còn ph thuc vào ch&  sinh ho!t ca cá nhân, s'c kho5 và ch&  )n u4ng, lao ng, nghf ngWi, ,i s4ng tinh thn ca các em,... Hin nay do i.u kin xã hi có nhi.u thay i, nên gia t4c phát trin th ch#t và tui dCy thì có th sm hWn. Các em gái có th dCy thì * tui 12 — 13 ch' không hLn là tui 13 — 14. Các em trai cpng vCy, các em có th dCy thì sm hWn tui 15 — 16. Mt s4 biu hin c th ca tui dCy thì * nam và n nh+ sau: Giai o!n dCy thì +Sc ánh d#u bXng vic xu#t tinh ln u * em trai và hành kinh ln u * em gái. \i.u này th+,ng i cùng vi nh ng thay i c;m xúc 4i vi b!n bè khác gii. Nh+ trên ã nói, ó là hin t+Sng sinh lí bình th+,ng, biu hin ca s tr+*ng thành v. mTt sinh dc, các em có kh; n)ng có con: bu`ng tr'ng ca các em gái blt u có tr'ng rng và ti&t hormone; tinh hoàn ca các em trai blt u s;n xu#t tinh trùng và ti&t hormone. *. Nh"ng #c im c% b n ' các em trai ' la tui dy thì. \Tc im rõ rt nh#t khi các em trai b+c vào tui dCy thì là s phát trin m!nh m_ v. chi.u cao, Tc bit, trong giai o!n t 14 — 16 tui. \&n tui 17 — 18, hu h&t các em ã !t chi.u cao t4i a. Cùng vi s phát trin v. chi.u cao, dn dn xu#t hin lông mu, lông nách, ria mép và ni tr'ng cá. \`ng th,i, d+Wng vCt và tinh hoàn cpng blt u phát trin v. kích th+c. Thanh qu;n m* rng, vk ti&ng. Ti&p ó là s phát trin ca các cW blp * ngc, vai và ùi. Em trai blt u có Tc tr+ng ca nam gii do s phát trin ca hormone sinh dc nam (testosteron) và vùng d+ — t `i (* áy tuy&n yên) ti&t ra mt s4 hormone có tác dng &n cW quan sinh dc và ch'c n)ng sinh lí ca tinh hoàn nên * tui dCy thì, nam gii có nh ng Tc im cW b;n sau:. — .#c im c% th: + Ln nhanh. 82 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> + + + + + + + + + + +. Mái tóc blt u dy thêm và lCt ra sau. Có  r)ng vEnh vinn. Gi"ng `m, vk gi"ng. Lông mTt xu#t hin. Vai rng hWn. Các x+Wng dài ng ng phát trin. Các cW blp phát trin. M"c lông nách, lông ngc, lông mu. Các cW quan sinh dc ngoài phát trin. Mng tinh (có xu#t tinh). CW quan sinh dc phát trin, tinh hoàn blt u có kh; n)ng s;n xu#t tinh trùng và ti&p tc s;n sinh ra hormone sinh dc nam. Có kh; n)ng sinh con n&u có quan h tình dc.. — .#c im tâm lí + Mu4n làm ng+,i ln, mu4n t khLng ?nh mình. + Có s xáo trn trong các tr!ng thái tâm lí (vui, bu`n). + Nhu cu tình b!n (nh#t là tình b!n khác gii) cao. *. Nh"ng #c im c% b n ' các em gái tui dy thì. Ngay tr+c khi b+c vào tui dCy thì (11 — 13 tui) cW th n blt u phát trin nhanh hWn m'c bình th+,ng. Các em gái cao r#t nhanh. Bên c!nh s thay i v. chi.u cao, các Tc tính sinh dc ph blt u xu#t hin, biu hin * vú blt u phát trin, m"c lông * b phCn sinh dc và * nách, có th xu#t hin tr'ng cá. Giai o!n dCy thì chính th'c ca các em gái +Sc ánh d#u bXng hành kinh ln u, báo hiu tr'ng ã blt u rng và có kh; n)ng sinh con. Giai o!n này dinn ra nh ng bi&n i quan tr"ng cho vic chu{n b? làm mo sau này nh+ tM cung ln và dày hWn, tuy&n vú phát trin, x+Wng hông rng ra. CW th ca em gái ang phát trin thành cW th mt ng+,i ph n . — CW th các em gái trong tui dCy thì có nh ng Tc im cW b;n sau: + Ln nhanh. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 83.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> + + + + + + + + + + + — + + + + +. Da tr* nên mk màng. Có  r)ng vEnh vinn. Các x+Wng dài ng ng phát trin. Vú phát trin. Vòng eo thu hop l!i. M"c lông nách, lông mu. TM cung và bu`ng tr'ng phát trin. B phCn sinh dc ngoài phát trin. Blt u có kinh nguyt. CW quan sinh dc: Bu`ng tr'ng, tM cung, âm !o, âm h... phát trin m!nh. Tr'ng tr+*ng thành, chín, rng do các hormone sinh dc n +Sc bài ti&t. Có kh; n)ng th thai n&u có quan h tình dc. \Tc im tâm lí: Tâm lí: Mu4n làm ng+,i ln, mu4n t khLng ?nh mình. MW mng, thích làm dáng, thích giao l+u vi b!n bè, nh#t là các b!n khác gii. Blt u có suy nghE v. tình yêu, v. h!nh phúc l'a ôi. Có s xáo trn trong các tr!ng thái tâm lí (vui, bu`n, dn xúc ng...). Tôn sùng thn t+Sng... Cu4i c#p THCS, giai o!n dCy thì * các em gái k&t thúc. Các em trai thì mun hWn nên có th &n c#p THPT các em mi k&t thúc giai o!n dCy thì. u l'a tui này kh; n)ng ho!t ng tình dc ca các em ã có. Nh+ng các em ch+a tr+*ng thành mt cách y  v. mTt cW th và Tc bit là các em ch+a có s tr+*ng thành v. mTt xã hi. Vì th&, mt s4 nhà khoa h"c cho rXng * l'a tui thi&u niên không có s cân 4i gi a nh ng tình c;m và ham mu4n +Sm màu slc tình dc vi m'c  tr+*ng thành v. mTt xã hi và tâm lí. Nhi.u khó kh)n tr* ng!i * l'a tui này chính * ch/ các em ch+a bi&t ánh giá, ch+a bi&t kìm hãm và h+ng dKn nh ng ham mu4n ca mình mt cách úng ln; ch+a bi&t kim soát tình c;m và hành vi, ch+a bi&t xây dng m4i quan h úng ln vi ng+,i b!n khác gii.. 84 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Vì th&, các thy cô giáo và anh ch? ph trách cn ph;i giúp k các em mt cách t& nh?, khéo léo  các em hiu úng v#n ., tránh làm cho các em b)n kho)n, lo ng!i. Chúng ta cpng ph;i giúp các em có các kE n)ng s4ng cn thi&t  phân bit, nhCn bi&t th& nào là s yêu th+Wng, s l!m dng nhXm tránh +Sc s l!m dng. \`ng th,i cpng c;nh báo cho t#t c; nh ng ng+,i có ý ` l!m dng các em bi&t rXng: Quan h tình dc vi v? thành niên là ph!m pháp; giao c#u vi tr5 em d+i 13 tui d+i b#t kì hình th'c nào .u là hi&p dâm tr5 em.. * S thay  i ca i u kin sng — \,i s4ng gia ình ca thi&u niên u l'a tui THCS, ?a v? ca các em * trong gia ình ã có thay i. Các em blt u +Sc m"i ng+,i coi là mt thành viên tích cc ca gia ình, +Sc cha mo giao cho mt s4 vic ca gia ình nh+: ch)m sóc em nhO khi cha mo i vlng, d"n dop nhà cMa... * nh ng gia ình hoàn c;nh, mt s4 em ã ph;i tham gia lao ng  góp phn gi;m bt khó kh)n cho gia ình. Vì th& các em ã ý th'c +Sc các nhim v ó và thc hin mt cách tích cc. u các em này, tính t lCp ã có i.u kin phát trin khá t4t. Các em không nh ng t lo +Sc vic ch)m sóc b;n thân mà còn giúp +Sc gia ình khá nhi.u vic. \i.u ó cpng có nghEa các em tr+*ng thành sm hWn các em khác có cùng  tui. \i.u quan tr"ng và có ý nghEa ln 4i vi thi&u niên là các em ã +Sc tham gia bàn b!c mt s4 công vic ca gia ình. Các ho!t ng ca gia ình .u có tính &n s tham gia ca các em vi t+ cách là mt thành viên. Các em ã quan tâm &n vic xây dng, b;o v uy tín ca gia ình hWn các em h"c sinh tiu h"c. Nh ng s thay i ó ã kích thích thi&u niên phát trin tính tích cc và t ch trong ho!t ng. — \,i s4ng trong nhà tr+,ng ca h"c sinh THCS Ho!t ng h"c tCp cùng các ho!t ng khác ca h"c sinh THCS có nhi.u thay i và tác ng quan tr"ng &n s hình thành nh ng Tc im tâm lí ca l'a tui này. + S thay i ni dung d!y h"c Vào tr+,ng THCS các em +Sc ti&p xúc vi nhi.u môn h"c khác nhau, m/i môn h"c bao g`m mt h th4ng tri th'c vi nh ng khái nim TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 85.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> tr u t+Sng, khái quát, có ni dung phong phú khác hLn vi các tri th'c * c#p tiu h"c. Các em +Sc h"c thêm nhi.u môn h"c mi mà * tiu h"c ch+a có, do ó, òi hOi các em ph;i thay i cách h"c. Các em không th h"c thuc t ng bài, mà ph;i bi&t cách lCp dàn bài, bi&t tóm tlt  nlm blt các ý chính, da vào các ý chính mà trình bày toàn b bài h"c theo cách hiu ca mình. S phong phú v. tri th'c t ng môn h"c làm cho kh4i l+Sng tri th'c mà các em lEnh hi +Sc t)ng lên nhi.u. Tm hiu bi&t ca các em +Sc m* rng. + S thay i v. ph+Wng pháp và hình th'c h"c tCp u THCS, h"c sinh +Sc h"c nhi.u môn h"c vi nhi.u thy cô khác nhau gi;ng d!y. M/i môn h"c có ph+Wng pháp gi;ng d!y Tc thù. M/i thy cô giáo có cách gi;ng d!y, sM dng các hình th'c d!y h"c khác nhau. S a d!ng này ;nh h+*ng &n vic lEnh hi, &n s phát trin trí tu và nhân cách ca các em. Các em ph;i thích 'ng vi yêu cu ca môn h"c và cách gi;ng d!y ca các thy cô nên t+ duy ca các em m.m d5o, linh ho!t hWn. |nh h+*ng ca phong cách gi;ng d!y, s hiu bi&t sâu rng ca các thy cô giáo &n các em là r#t ln. Thái  say mê h"c tCp, s hình thành và phát trin cách t+ duy c áo cùng nh ng nét tính cách t4t op ca các em ch?u ;nh h+*ng r#t nhi.u t ph+Wng pháp gi;ng d!y và nhân cách ca các thy cô giáo. — \,i s4ng ca h"c sinh THCS trong xã hi H"c sinh THCS .u là i viên \i Thi&u niên Ti.n phong H` Chí Minh. S tr+*ng thành ca l'a tui và trách nhim ca ng+,i i viên * các em +Sc xã hi th a nhCn nh+ mt thành viên tích cc trong các ho!t ng xã hi. Các em +Sc giao mt s4 công vic nh#t ?nh trên nhi.u lEnh vc khác nhau nh+ tuyên truy.n c ng, gi trCt t +,ng ph4, giúp k gia ình th+Wng binh lit sE và các ho!t ng xã hi khác nhau do \i Thi&u niên Ti.n phong H` Chí Minh t ch'c. Các em r#t hào h'ng tham gia các ho!t ng xã hi vì: + Các em ã có s'c lc, hiu bi&t nhi.u, mu4n +Sc m"i ng+,i th a nhCn mình là ng+,i ln, mu4n làm nh ng công vic +Sc m"i ng+,i bi&t &n, nh#t là nh ng công vic làm cùng vi ng+,i ln. 86 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> + Các em cho rXng, ho!t ng xã hi là vic làm ca ng+,i ln và có ý nghEa ln lao. Do ó, +Sc tham gia các ho!t ng xã hi là th hin mình ã là ng+,i ln. Mu4n +Sc th a nhCn là ng+,i ln là mt nhu cu ca các em, vì th& nhi.u khi các em bO công vic gia ình, h"c tCp  tham gia ho!t ng xã hi mt cách tích cc. + Ho!t ng xã hi là ho!t ng có tính tCp th. u l'a tui này các em thích tham gia nh ng ho!t ng có tính tCp th, nh ng công vic liên quan &n nhi.u ng+,i, +Sc nhi.u ng+,i cùng tham gia và ánh giá s tích cc ca mình. Do tham gia ho!t ng xã hi mà quan h ca h"c sinh THCS +Sc m* rng, các em +Sc ti&p xúc vi nhi.u ng+,i, nhi.u v#n . ca xã hi. Do ó, tm hiu bi&t ca các em +Sc m* rng, kinh nghim s4ng phong phú hWn. Tính tích cc xã hi * các em cpng phát trin m!nh m_ nhXm lEnh hi nh ng giá tr?, nh ng chu{n mc xã hi  bi&n i b;n thân cho phù hSp vi v? th& mi ca các em trong các quan h xã hi. \ây là ti.n . quan tr"ng  t ch'c các ho!t ng tCp th cho h"c sinh THCS. Tóm l!i, do có s thay i i.u kin s4ng, i.u kin ho!t ng trong gia ình, nhà tr+,ng và xã hi, mà v? trí ca h"c sinh THCS +Sc nâng lên. Các em ý th'c +Sc s thay i này và tích cc ho!t ng cho phù hSp vi s thay i ó. Do ó tâm lí, nhân cách ca thi&u niên +Sc hình thành và phát trin phong phú hWn * h"c sinh tiu h"c. Mt s4 lu ý khi ng x8 v:i h;c sinh THCS. Nhi.u ý ki&n cho rXng, tui h"c sinh THCS là tui có s khng ho;ng trong phát trin vì ây là th,i kì giao th,i gi a tr5 con và ng+,i ln. Các em không hLn còn là tr5 con nh+ng l!i ch+a ph;i là ng+,i ln. Do ó, trong các em ch'a ng nhi.u mâu thuKn. Các em ang * l'a tui tr5 con nh+ng l!i mong mu4n +Sc coi là ng+,i ln. Ng+Sc l!i, ng+,i ln ch+a th a nhCn các em là ng+,i ln vì các em còn nhi.u biu hin là tr5 con. Các em còn b? ph thuc vào gia ình v. t#t c; các mTt. \`ng th,i * các em còn r#t nhi.u biu hin * l'a tui tr5 em. Tuy nhiên, trong mt s4 tình hu4ng nhi.u em l!i tO ra ch ng ch!c. Nhi.u lúc các em r#t nghiêm túc, nh+ng nhi.u lúc l!i có nh ng hành vi r#t ngh?ch ngSm. Nhi.u lúc r#t ngoan ngoãn nh+ng có lúc l!i r#t b+ng bfnh,... Vì th&, nh ng các bCc làm cha mo, các thy cô giáo và các anh ch? ph trách cn l+u ý: TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 87.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Luôn tO ra tôn tr"ng các em, n&u có i.u kin nên hOi ý ki&n các em  các em c;m th#y mình +Sc 4i xM bình Lng và +Sc tôn tr"ng. Th hin s tin t+*ng các em trong lúc giao vic, có th giao cho các em ph trách mt s4 công vic và th hin s tin t+*ng là các em s_ hoàn thành. Khéo léo, t& nh? trong quan h vi các em và không nên can thip thô b!o vào các quan h ca các em. u cu4i c#p THCS, có th có nh ng em có nh ng m4i quan h vi b!n khác gii khá sâu slc. ThCm chí có ng+,i g"i ó là tình yêu tui thi&u niên. Khi phát hin các m4i quan h này cn có cách 'ng xM thCn tr"ng, t& nh? n&u không s_ gây ra nh ng tn th+Wng cho các em và các em s_ có nh ng ph;n 'ng mà chúng ta khó có th l+,ng tr+c. Ngoài ra, các thy cô giáo cpng nên hiu bi&t rõ v. hin t+Sng dCy thì * các em  có s giúp k, h+ng dKn các em bi&t t ch)m sóc s'c khOe, v sinh cho mình. DCy thì là hin t+Sng bình th+,ng trong quá trình phát trin ca con ng+,i, ánh d#u s tr+*ng thành gii tính ca các em nam và các em n . Hin t+Sng dCy thì gi a các em n và các em nam có nh ng biu hin khác nhau. Những đặc điểm tâm lí cơ bản của lứa tuổi học sinh THCS cần quan tâm khi tổ chức hoạt động tập thể. S phát trin nhCn th'c ca h"c sinh THCS ã có s thay i v. ch#t so vi h"c sinh tiu h"c. Các em có kh; n)ng phân tích, tng hSp ph'c t!p hWn khi tri giác các s vCt, hin t+Sng. Kh4i l+Sng tri giác * các em t)ng lên, tri giác tr* nên có mc ích, có k& ho!ch và ngày càng hoàn thin hWn. Trí nh ca các em phát trin m!nh, Tc bit là trí nh có ch ?nh. T4c  ghi nh và kh4i l+Sng tài liu ghi nh +Sc t)ng lên. Ghi nh máy móc nh+,ng ch/ cho ghi nh lôgic, ghi nh ý nghEa. \i.u này r#t cn thi&t cho vic nâng cao k&t qu; h"c tCp ca các em. Chú ý có ch ?nh b.n v ng +Sc hình thành, nh+ng s phong phú ca nh ng #n t+Sng, s rung ng tích cc và xung ng m!nh m_ ca l'a tui này th+,ng dKn &n s chú ý không b.n v ng, nh+ng n&u 4i t+Sng h#p dKn thì các em s_ tCp trung r#t cao  và chú ý s_ r#t b.n v ng. \ây là cW s* quan tr"ng  các thy cô giáo t ch'c gi, h"c sao 88 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> cho sinh ng, lôi cu4n s chú ý ca các em, n&u không các em cpng khó gi +Sc s chú ý b.n v ng vào bài gi;ng. Kh; n)ng t+ duy ca h"c sinh THCS ã có nh ng bi&n i cW b;n. Do yêu cu h"c tCp, t+ duy ca h"c sinh THCS phát trin * m'c  cao hWn h"c sinh tiu h"c r#t nhi.u. Kh; n)ng phân tích, tng hSp, khái quát hoá, tr u t+Sng hoá * các em phát trin r#t m!nh. Tuy nhiên, nh ng thành phn hình t+Sng — c th ca t+ duy b phCn không gi;m xu4ng mà vKn t`n t!i và phát trin. Kh; n)ng t+*ng t+Sng ca h"c sinh THCS cpng ã phát trin m!nh. Các em có óc t+*ng t+Sng phong phú và a d!ng. \ã hình thành ra nh ng hình ;nh ph'c t!p và ã có nh ng +c mW t4t op cho b;n thân. Mong mu4n thay i quan h là Tc im tâm lí ni bCt ca l'a tui h"c sinh THCS. Các em mu4n ng+,i ln th a nhCn s tr+*ng thành ca các em không chf là th xác mà c; v? th& ca các em trong gia ình, nhà tr+,ng và trong các ho!t ng xã hi. Các em có nhu cu m* rng quan h vi ng+,i ln và mong mu4n ng+,i ln quan h vi các em mt cách bình Lng, không mu4n ng+,i ln coi là tr5 con nh+ tr+c ây n a. Kiu quan h ca ng+,i ln vi tr5 em tr+c ây (kiu quan h không bình Lng gi a ng+,i ln và tr5 em) không còn thích hSp vi l'a tui này. Vì th& các em mong mu4n c;i t l!i m4i quan h theo chi.u h+ng h!n ch& quy.n h!n ca ng+,i ln, m* rng quy.n h!n ca mình. Các em mong mu4n ng+,i ln tôn tr"ng các em, tin t+*ng và m* rng s t lCp cho các em. Nhu cu t khLng ?nh * h"c sinh THCS phát trin r#t m!nh m_. Các em r#t mu4n +Sc th hin mình tr+c m"i ng+,i, Tc bit +Sc tuyên d+Wng khen th+*ng v. nh ng thành tích v+Wn lên trong các ho!t ng. Vì th&, h"c sinh THCS thích thi ua trong các ho!t ng  +Sc khLng ?nh b;n thân. Nhu cu giao ti&p ca h"c sinh THCS phát trin m!nh m_. M4i quan h ca h"c sinh THCS vi b!n bè cùng l'a tui ph'c t!p, a d!ng hWn nhi.u so vi h"c sinh tiu h"c. S giao ti&p gi a các em ã v+St ra ngoài ph!m vi h"c tCp, ph!m vi nhà tr+,ng. Các em có nhu cu r#t ln trong giao ti&p vi b!n bè vì mt mTt, các em r#t khao khát +Sc giao ti&p và cùng ho!t ng chung vi nhau, các em có nguyn v"ng +Sc s4ng tCp th, có b!n TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 89.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> bè thân thi&t, tin cCy. MTt khác, cpng biu hin nguyn v"ng không kém phn quan tr"ng là +Sc b!n bè th a nhCn, tôn tr"ng mình. Vì th&, nhi.u nhà tâm lí h"c cho rXng * l'a tui h"c sinh THCS có hai ho!t ng ch !o: mt là ho!t ng h"c tCp, hai là giao ti&p vi b!n bè. H"c sinh THCS coi quan h b!n bè cùng tui là quan h riêng ca nh ng cá nhân. Các em cho rXng các em có quy.n hành ng c lCp trong quan h này và b;o v quy.n ó ca mình. N&u ng+,i ln can thip thô b!o vào quan h này, các em s_ c;m th#y b? xúc ph!m và s_ ch4ng 4i. N&u nh+ quan h ca các em vi ng+,i ln cpng không thuCn, thì giao ti&p vi b!n bè cùng l'a tui càng t)ng và ;nh h+*ng ca b!n bè &n vi các em càng m!nh m_. Nhi.u i.u tâm s ca mình các em không nói vi cha mo mà nói vi b!n bè. S b#t hoà trong quan h b!n bè cùng lp, s thi&u th4n b!n thân hoTc tình c;m b? phá vk .u sinh ra nh ng c;m xúc nTng n.. Tình hu4ng khó ch?u nh#t 4i vi h"c sinh THCS là b? phê bình tr+c tCp th, tr+c b!n bè. Hình ph!t nTng n. nh#t 4i vi các em là b? b!n bè t{y chay. H"c sinh tiu h"c k&t b!n vi nhau có th vì s'c h"c, tính tích cc xã hi ca các b!n, nghEa là vì b!n mình thc hin nh ng yêu cu ca ng+,i ln nh+ th& nào. \4i vi h"c sinh THCS, c)n c'  k&t b!n là nh ng ph{m ch#t v. tình b!n. \ó là nh ng tiêu chu{n nh+: s tôn tr"ng lKn nhau, quan h bình Lng và giúp k lKn nhau, lòng trung thành, tính trung thc. Nhi.u ng+,i cho rXng: h"c sinh THCS . ra các tiêu chu{n khá chi ti&t  ch"n b!n, các quy tlc khá c th trong quan h nên có th g"i ó là “b luCt tình b!n” * các em. “B luCt” này i.u ti&t r#t m!nh m_ quan h b!n bè ca h"c sinh THCS... Lí t+*ng tình b!n ca l'a tui này là “s4ng ch&t có nhau, chia ng"t s5 bùi”. Các em cho rXng ng+,i này ph;i thâm nhCp vào m"i mTt ,i s4ng ca ng+,i kia, cùng nhau hSp tác hành ng. Càng ln lên s thâm nhCp v. tâm h`n gi a các em cpng +Sc n;y n*, phát trin. \ó là s gi4ng nhau v. ,i s4ng ni tâm, là s hiu bi&t nhau, s trùng hSp v. ?nh h+ng giá tr?, v. quan im trong cuc s4ng... Thc t& ã cho th#y có nh ng nhóm các em d!i dt t tM cùng nhau vì ã th. s4ng ch&t có nhau, mt ng+,i có khúc mlc vi gia ình, không mu4n s4ng n a thì c; nhóm cùng chia s5, không  b!n ch&t mt mình. 90 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> H"c sinh THCS ã blt u quan tâm &n b!n khác gii. u l'a tui này, các em ã blt u quan tâm lKn nhau, +a thích nhau. Lúc u s quan tâm gii khác * các em còn có tính ch#t t;n m!n và biu hin bXng ph+Wng th'c Tc thù ca tr5 con, nh+ trêu ch"c các em gái... Các em gái lúc u có th không hài lòng, nh+ng khi hiu thì các em không bc t'c, giCn d/i các em trai. V. sau nh ng quan h này +Sc thay i, m#t tính trc ti&p, xu#t hin tính ng+Sng ngùng, e thon nên nhi.u em ng!i ti&p xúc trc ti&p mà ti&p xúc gián ti&p qua email, chat... u h"c sinh lp 6 và lp 7, tình b!n gi a nam và n ít n;y sinh, nh+ng * các em lp 8 và lp 9 thì n;y sinh th+,ng xuyên hWn, s gln bó gi a hai bên r#t thlm thi&t và gi mt v? trí ln trong cuc s4ng ca các em. Tình b!n khác gii * h"c sinh THCS có th phát trin theo nhi.u chi.u h+ng. H ng thú i v"i ng#$i b%n khác gi"i có ý ngh)a không nh+ i v"i s phát tri-n nhân cách ca các em. M4i c;m tình, thân thin ã ng. viên nhau, kích thích nhau làm i.u t4t, giúp k, b;o v lKn nhau. \ây là mt ng lc t hoàn thin b;n thân ca t ng em. Tuy nhiên, có th tình b!n khác gii ca các em phát trin theo chi.u h+ng không phù hSp. Có mt s4 em h"c sinh lp 8 và lp 9 ã  ý &n chuyn yêu +Wng. Do ó, ã có nh ng m4i tình tui h"c trò THCS n;y sinh * l'a tui này. Nh ng quan h này không +Sc quan tâm úng m'c có th dKn &n vic các em quá à trong quan h, bO bê h"c tCp và có quan h tình dc vi nhau. T ánh giá 2 h3c sinh THCS: * l'a tui h"c sinh tiu h"c, s t ánh giá mình nh+ “Tôi có cái gì t4t”; “Tôi có nh ng khuy&t im gì?” th hin rõ. Nh+ng * tui h"c sinh THCS ã blt u xu#t hin s quan tâm &n b;n thân, &n nh ng ph{m ch#t nhân cách ca mình. u các em ã biu hin nhu cu t ánh giá, nhu cu so sánh mình vi ng+,i khác. Các em mu4n hiu bi&t mTt m!nh, mTt y&u ca mình  có h+ng hoàn thin mình. Do s phát trin m4i quan h xã hi mà h"c sinh THCS n;y sinh nhu cu ánh giá kh; n)ng ca mình, tìm ki&m v? trí ca mình, hành vi ca mình giúp cho các em v+Wn lên !t +Sc mong mu4n tr* thành ng+,i ln. S t ý th'c ca l'a tui này +Sc blt u t s t nhCn th'c hành vi TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 91.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ca mình, v. nh ng ph{m ch#t !o 'c, tính cách và kh; n)ng ca mình. Lúc u các em nhCn xét qua ý ki&n ng+,i khác, sau ó các em t nhCn xét, ánh giá v. mình. Các em ã có kh; n)ng . ra các yêu cu vi b;n thân và ph#n #u v+Wn ti. NghEa là kh; n)ng t tu d+kng ca h"c sinh THCS phát trin khá t4t. Nhi.u em ghi nhCt kí  t nhlc nh* mình. V s phát tri-n tình cm ca h3c sinh THCS: Tình c;m ca h"c sinh THCS sâu slc và ph'c t!p hWn ca các em h"c sinh tiu h"c. \Tc im ni bCt * l'a tui này là dn xúc ng, dn b? kích ng, tình c;m còn mang tính b`ng bt, kh; n)ng ki.m ch& còn kém. Khi tham gia các ho!t ng vui chWi, h"c tCp, lao ng, các em .u th hin tình c;m r#t rõ rt và m!nh m_. Các em biu hin nh ng c;m xúc r#t a d!ng, khi thì h`i hp, c;m ng; khi thì ph#n kh*i vui t+Wi, có khi l!i la hét om sòm, có khi l!i tO ra bu`n bã, chán n;n... Tính dn b? kích ng ca các em ôi khi dKn &n nh ng xúc ng r#t m!nh m_ nh+ vui quá trn, bu`n  rp, lúc thì quá h)ng say, lúc thì quá chán n;n. Nhi.u em tâm tr!ng thay i r#t nhanh chóng và dn dàng, có lúc ang vui nh+ng vì mt cái gì ó l!i bu`n ngay, hoTc ang bu`n nh+ng có i.u gì thích thú l!i c+,i +Sc ngay. Tuy nhiên, tình c;m ca các em h"c sinh THCS ã blt u bi&t phc tùng lí trí, tình c;m !o 'c ã phát trin m!nh. Tình c;m b!n bè, tình `ng chí, tình tCp th * l'a tui này cpng có nh ng biu hin phong phú, t4t op. Ý nghĩa của việc nắm vững đặc điểm HS THCS để tổ chức hoạt động tập thể đối với GVCN ở THCS. Hiu Tc im tâm, sinh lí HS THCS  la ch"n ni dung, hình th'c ho!t ng tCp th cho phù hSp. Chính Tc im tâm sinh lí l'a tui HS THCS cùng vi mc tiêu giáo dc THCS là cW s* khoa h"c  xây dng ch+Wng trình giáo dc công dân và ho!t ng giáo dc ngo!i gi, lên lp * THCS. Vì vCy khi bàn v. ho!t ng tCp th * THCS, r#t mong giáo viên ch nhim và các nhà qu;n lí cn nghiên c'u ch+Wng trình môn Giáo dc công dân cpng nh+ ch+Wng trình ho!t ng giáo dc ngoài gi, lên lp, nh+ng theo quan im tích hSp nên t)ng c+,ng các ho!t ng v)n hoá xã hi, TDTT, v)n ngh, tham quan dã ngo!i, du l?ch v)n hoá... cn tích hSp nh ng yêu cu giáo dc truy.n th4ng, l?ch sM, !o 'c thì hiu qu; giáo dc r#t t nhiên. 92 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> u THCS, môn Giáo dc công dân ã th hin r#t rõ h th4ng nh ng giá tr? !o 'c, pháp luCt * bCc THCS, vì vCy cn l+u ý Tc bit GVCN khi xác ?nh mc tiêu, ni dung ho!t ng tCp th cn tham kh;o mc tiêu, ni dung môn Giáo dc công dân * THCS. Mc tiêu, ni dung môn Giáo dc công dân +Sc xây dng ã da trên mc tiêu chung ca giáo dc và Tc im ca l'a tui HS THCS. Ch>ng hn ' l:p 6, môn Giáo dBc công dân có 18 bài, ó cEng là nh"ng phFm chGt o c và nh"ng kiHn t hc pháp lut cn trang bI cho HS THCS.. 1. T ch)m sóc rèn luyn thân th. 2. Siêng n)ng, kiên trì. 3. Ti&t kim. 4. Ln . 5. Tôn tr"ng kf luCt. 6. Bi&t Wn. 7. Yêu thiên nhiên, s4ng hoà vi thiên nhiên. 8. S4ng chan hoà vi m"i ng+,i. 9. L?ch s, t& nh?. 10. Tích cc, t giác trong ho!t ng tCp th và trong ho!t ng xã hi. Phn Giáo dc pháp luCt có 7 bài có m4i quan h vi phn \!o 'c. u các lp 7, 8, 9 cpng có mt s4 bài !o 'c và pháp luCt t+Wng t theo yêu cu, mc tiêu giáo dc ca các lp 7, 8, 9. Mc tiêu ca môn Giáo dc công dân cpng chính là mt trong nh ng mc tiêu quan tr"ng ca ho!t ng tCp th. Hay nói ng+Sc l!i ho!t ng tCp th chính là góp phn thc hin mc tiêu giáo dc THCS là phát trin các n)ng lc, hình thành nh ng ph{m ch#t trong sáng, hình thành xúc c;m, tình c;m, ni.m vui !o 'c, l4i s4ng lành m!nh * th& h tr5. Hiu tâm sinh lí HS THCS  có cách thc giao tiHp ng x8, tác ng có hiJu qu. nhGt.. L'a tui HS THCS là tui “+Wng +Wng d* d*”, ch+a h&t tr5 con nh+ng l!i mu4n làm ng+,i ln... Do n{y sinh c;m giác v. s tr+*ng thành làm cho các em òi hOi +Sc tôn tr"ng, vì vCy GV CN cn ph i chuyn tM kiu 4i TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 93.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> x8 ngi l:n v:i trN con ' tiu h;c sang cách ng x8 bình >ng dân chO. . \òi hOi thay i cách 'ng xM ca GVCN (vi t#t c; ng+,i ln, nh#t là cha mo) là mt yêu cu r#t quan tr"ng, không m#y ng+,i ã ý th'c +Sc  GVCN tìm cách 'ng xM phù hSp. Th#t b!i ca mt b phCn GVCN, ca các bCc cha mo khi vKn coi l'a tui này là tr5 con, nên áp Tt, ra lnh, trách mlng, không cho các em +Sc có cW hi by tO quan im, . xu#t nh ng gi;i pháp... nên th+,ng dKn &n nh ng xung t mà hCu qu; ca nó khôn l+,ng. Các em s_ tO thái  và hành ng làm ng+,i ln không th ch#p nhCn +Sc nh+ b+ng bfnh, xa lánh, ôi khi c4 tình làm trái ý ng+,i ln dKn ng+,i ln vào tình th& b#t lc, khó ch?u... Không có cW hi chia s5 vi ng+,i ln nh+ GVCN, cha mo, các em s_ tìm ti b!n bè  tâm s và chi.u h+ng t4t, x#u r#t khó l+,ng. Hiu Tc im tâm sinh lí HS THCS không chf là cW s*  la ch"n ni dung hình th'c ho!t ng tCp th, mà còn giúp GVCN la ch"n, i.u chfnh ph+Wng pháp, hình th'c tác ng giáo dc, rèn luyn các kE n)ng, phát trin c; trí lc, tâm lc * HS THCS. ngi l:n v:i ngi l:n. Hoạt động 2: Phân tích đặc điểm của một tập thể giáo dục THCS 1. MỤC TIÊU. Ho!t ng 2 giúp ng+,i h"c hiu quá trình hình thành phát trin ca mt tCp th lp HS có nh ng Tc tr+ng, có nh ng y&u t4 ca mt tCp th giáo dc.. 2. CÂU HỎI. 1) Trong quá trình phát trin nhân cách ca HS (HS THCS nói riêng) ch?u ;nh h+*ng ca nh ng tác ng nào? Khi nào tCp th ca HS có ;nh h+*ng &n các thành viên? 2) Nêu nh ng i.u kin  t ch'c ho!t ng tCp th h"c sinh THCS !t hiu qu; giáo dc cao. 3) Nêu các giai o!n phát trin ca tCp th. CW s* xác ?nh giai o!n phát trin tCp th. Làm th& nào  xây dng mt tCp th HS phát trin m!nh? L+u ý: Suy nghE, t tr; l,i, sau ó mi "c gSi ý.. 94 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> 3. THÔNG TIN PHẢN HỒI. 3.1. Những yếu tố tác động đến sự phát triển nhân cách học sinh. Theo lí luCn cpng nh+ trên thc t&, quá trình phát trin nhân cách luôn ch?u ch& +c, tác ng ca b4n y&u t4: B{m sinh di truy.n, hoàn c;nh, giáo dc và ho!t ng cá nhân. M/i mt y&u t4 có vai trò, ý nghEa nh#t ?nh và luôn có m4i quan h t+Wng h/ lKn nhau. Trong nghiên c'u ho!t ng giáo dc, các nhà s+ ph!m ã có r#t nhi.u cách phân lo!i ho!t ng giáo dc HS. NHu cn c vào không gian, thi gian hot ng, chúng ta có th phân ra thành giáo dc gia ình, nhà tr+,ng, cng `ng nWi *, tác ng ca các t ch'c xã hi nh+ \oàn Thanh niên, Ph n , các hi qun chúng... nh ng t ch'c giáo dc trong và ngoài nhà tr+,ng. NHu cn c vào ni dung giáo dBc toàn diJn, chúng ta l!i có th phân thành nh ng ho!t ng giáo dc trí tu, giáo dc !o 'c, giáo dc th ch#t (s'c kho5), giáo dc th{m mE...; NHu cn c vào chO th tham gia hot ng GDHS, ta l!i có th phân làm hai lo!i: giáo dc và t giáo dc. Lo!i ho!t ng giáo dc là ca các nhà s+ ph!m (ca thy, cha mo) và ho!t ng t giáo dc, ó là ho!t ng t rèn luyn ca nh ng khách th tác ng ca quá trình phát trin nhân cách (ó là HS, là con cái...). Song, trên thc t&, s phát trin nhân cách (nh#t là HSPT) là s tích hSp tng hoà ca t#t c; các y&u t4, các tác ng. Ngày nay, tích hSp là mt quan im ph;i +Sc quán trit trong m"i ho!t ng giáo dc vì mc tiêu phát trin n)ng lc * ng+,i h"c. Ho!t ng tCp th ph;i +Sc coi là mt xu th& i mi cách th'c t ch'c ho!t ng giáo dc, là mt gi;i pháp tích hSp các yêu cu thc hin có hiu qu; mc tiêu giáo dc th,i kì CNH, H\H. Ho!t ng tCp th v a là môi tr+,ng v a là y&u t4 tác ng nhXm phát trin n)ng lc, phát trin tâm lc, trí tu, th lc * HS.. 3.2. Điều kiện để tổ chức hoạt động tập thể học sinh đạt hiệu quả giáo dục cao. — TCp th có nhi.u m'c  rng hop khác nhau. Trong khuôn kh chuyên . v. ho!t ng tCp th cho HS ph thông thì tp th l:p h;c (có th coi tr+,ng, lp h"c) là tp th giáo dBc vì trong ó các em có cùng mBc ích, cùng hot ng, có t chc ch#t chR... Nh+ng tCp th lp h"c là tCp th cW b;n. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 95.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> — GV ch nhim THCS và nhà tr+,ng cn ph;i luôn quan tâm ti vic xây dng tCp th lp, tr+,ng h"c, thành mt tCp th giáo dc. Mu4n vCy ph;i nlm chlc Tc im ca mt tCp th giáo dc * l'a tui THCS. M;i hot ng cOa mt tp th HS ' THCS chS có tác dBng giáo dBc khi tp th có nh"ng #c im sau ây:. Có mc ích chung Mt tCp th HS (THCS) +Sc xác ?nh có mc ích chung khi t#t c; các thành viên trong tCp th +Sc bàn b!c th4ng nhGt nh"ng mBc tiêu phGn Gu, xác ?nh các chf tiêu ph;i !t trong mt n)m h"c, Ung tâm th4ng nhGt thc hiJn nh"ng ni dung hot ng v. h"c tCp, các ho!t ng tCp th trong m/i tháng ca n)m h"c và m"i ng+,i t xác ?nh ph i t giác tham gia thc hiJn nh"ng chS tiêu #t ra vV h;c tp, vn nghJ, TDTT... c im th hai: Ph;i có k& ho!ch ho!t ng th4ng nh#t và m"i ng+,i t giác, ch ng tham gia thc hin các chf tiêu v. m"i mTt ca k& ho!ch. KH hoch hot ng ca mt tCp th lp ph;i là mc tiêu ni dung d!y h"c và ho!t ng d!y h"c n)m h"c da trên #c im, tiVm nng cOa các thành viên, ph;i huy ng h&t m"i thành viên vào thc hin k& ho!ch ho!t ng ca tCp th lp, thay phiên qu;n lí các ho!t ng  rèn luyn kE n)ng (càng nh ng HS thi&u kE n)ng qu;n lí, nh ng h"c sinh rt rè càng ph;i +Sc phân công ph trách nh ng công vic c th  rèn luyn và m"i ng+,i ph;i có trách nhim giúp k nhau cùng ti&n b). \ó là òi hOi * c#p THCS tr* lên. K& ho!ch ho!t ng ca tCp th lp là cB th hoá kH hoch hot ng giáo dBc cOa trng nhXm thc hin ch+Wng trình H\ GDNGLL ca B GD — \T. TCp th lp trong mt tr+,ng h"c ph;i góp phn thc hin mc tiêu k& ho!ch giáo dc chung ca nhà tr+,ng, vì vCy GVCN lp và tCp th HS ph;i nlm chlc k& ho!ch ho!t ng giáo dc ca nhà tr+,ng.. + c im th nht:. +. TGt c. m;i thành viên cOa tp th l:p ph i là chO th tích cc t giác. : K& ho!ch ho!t ng ca tCp th lp chf có hiu qu; giáo dc thc s khi m/i thành viên ca tCp th nhCn th'c trách nhim và liên k&t vi nhau vì mc tiêu chung và lSi ích ca m/i thành viên. u THCS k& ho!ch ho!t ng ca m/i lp ph;i +Sc xây dng và thc hin do chính tCp th ca lp và i ngp t qu;n thi&t k&. thc hiJn kH h och hot ng cOa tp th. 96 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Có mt i ngp t qu;n nhit tình, n)ng ng, sáng t!o, có trách nhim, mKu mc... phù hSp vi các giai o!n phát trin ca tCp th t lp 6 &n lp 9. Mu4n có mt tCp th ho!t ng luôn luôn sôi ni, n)ng ng, sáng t!o, cu4n hút +Sc m"i thành viên tham gia thì i ngp cán b t qu;n (Ban cán s lp, Ban ch#p hành chi oàn, chi i...) có mt v? trí r#t quan tr"ng. Nh+ng ho!t ng tCp th HS là mt môi tr+,ng  rèn luyn vì vCy i ngp cán b, cán s không nên c4 ?nh chf là nh ng em có n)ng lc qu;n lí giOi nh#t ca tCp th mà i ngE cán b t qu n cn thay i tMng nm,. + c im th ba:. viJc la ch;n, b4 trí i ngE cán b t qu n cOa tp th l:p HS cn theo mt s4 nguyên tXc sau ây:. (u c#p h"c) cn ch"n các em làm lp tr+*ng, Bí th+ chi oàn, chi i tr+*ng có mt s4 Tc im tính cách: c*i m*, bi&t llng nghe, ch)m sóc ng+,i khác, nhit tình vì công vic chung, vì tCp th mi hình thành, các b!n ch+a hiu bi&t nhau, uy tín ca “th lEnh” r#t quan tr"ng... vì tính cách ó mi là trung tâm oàn k&t. N&u h"c giOi, có mt s4 n)ng khi&u ho!t ng tCp th thì càng t4t. u giai o!n tCp th mi hình thành (lp 6) thì vai trò ca GVCN 4i vi i ngp t qu;n có ý nghEa r#t ln. Khi t9p th- ã hình thành và phát tri-n (lp 7, 8, 9) thì vic la ch"n i ngp cn theo mc tiêu giáo dc ca lp h"c và yêu cu t ch'c các ho!t ng chính tr? ca ?a ph+Wng và yêu cu cn rèn luyn 4i vi mc tiêu giáo dc. Nh ng ng+,i 'ng u tCp th lp HS * giai o!n này ph;i là ng+,i có n)ng lc t ch'c sáng t!o, có b;n lEnh, có tính cách và là ng+,i giOi * mt s4 lEnh vc nh+ h"c giOi, t ch'c ho!t ng TDTT, v)n ngh... vì khi mt tCp th phát trin, các thành viên có nhu cu nâng cao ch#t l+Sng ho!t ng, mu4n khLng ?nh v? trí tCp th lp, vì vCy tCp th òi hOi "th lEnh" ph;i là ng+,i tiên phong trong t ch'c ho!t ng tCp th. Các GVCN lp cn Tc bit quan tâm nguyên tlc giáo dc: Hot ng Khi t9p th- m"i hình thành. tp th là c% hi  cho các em rèn luyJn, vì vy i ngE t qu n ph i. (m/i n)m nên chf gi l!i 30 &n 50% s4 cán b t qu;n). u THCS, GVCN cn ph;i xác ?nh cho t#t c; các thành viên ca lp quán luân phiên. triJt quan im thay thH cán b t qu n không ph i vì h; mGt uy tín hay. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 97.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> không làm Zc mà là nhng c% hi cho ngi khác rèn luyJn k[ nng qu n lí. Nh"ng ngi ã nghS ph i tr' thành i ngE t vGn cho các cán. .. b m:i. TCp th có kf luCt t giác chTt ch_. Mt tCp th HS THCS v ng m!nh là tCp th có t ch'c t4t m"i ho!t ng, m"i thành viên ca tCp th ó ph;i có kf luCt t giác chTt ch_. \i.u ó có nghEa là m"i thành viên t giác ch#p hành pháp luCt, ni quy, nh ng quy ?nh ca tr+,ng, * nh ng nWi công cng và nh ng quy +c ca tCp th (m"i ng+,i tôn tr"ng và thc hin nh ng quy +c ã th4ng nh#t). M"i ng+,i không chf có ý th'c t giác ch#p hành mà còn nhlc nh* nhau cùng thc hin. M"i ng+,i coi vic thc hin nh ng quy ?nh, thc hin nh ng nhim v, ni dung +Sc tCp th phân công hay t nguyn nhCn nh ng công vic khó kh)n cho b!n bè là ni.m vui và h!nh phúc ca b;n thân. Ý nghEa t giác tham gia thc hin các ho!t ng ca tCp th v a là Tc im ph;n ánh b mTt nhân cách, truy.n th4ng ca tCp th v a là i.u kin ;m b;o cho ho!t ng tCp th có hiu qu;. c im th nm: TCp th có d+ luCn tCp th lành m!nh ThH nào là mt tp th có d lun tp th lành mnh? D+ luCn tCp th lành m!nh là mt tCp th luôn luôn ng h, ng viên khuy&n khích nh ng cá nhân, nh ng hành ng, hành vi t4t và không ng h, nhlc nh* k?p th,i vi nh ng hành vi sai trái ca các thành viên (dù ó là th lEnh ca tCp th mà không e ng!i). D lun tp th lành mnh là m"i thành viên luôn lo llng ti s ti&n b ca m"i ng+,i, luôn bi&t chia s5 vui bu`n và th#y trách nhim trao i, ng)n ng a nh ng hành vi không lành m!nh nh+ quay cóp, bO h"c, h"c sút kém... không Si ph;i ti cuc h"p mi góp ý. D+ luCn tCp th lành m!nh là Tc im quan tr"ng th hin b;n lEnh, ý th'c trách nhim ca m/i thành viên, `ng th,i d+ luCn tCp th lành m!nh cpng là Tc im th hin s'c m!nh ca mt tCp th phát trin vì chính d+ luCn lành m!nh góp phn i.u chfnh suy nghE, nhCn th'c, tình c;m và hành vi ca m/i ng+,i, t!o ra ng lc cho m"i ng+,i t giác rèn luyn, ph#n #u không ng ng. D+ luCn tCp th lành m!nh t!o ra nh ng truy.n th4ng, phong cách ca m/i tCp th.. + c im th t:. +. 98 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Xây dng mt tCp th HS có d+ luCn tCp th lành m!nh là mc tiêu, là mW +c ca nhà s+ ph!m. Vì chf khi tCp th có d+ luCn lành m!nh mi th hin s gln k&t gi a các thành viên... N)m Tc im trên ca mt tCp th có quan h vi nhau. GVCN lp cn quan tâm chf !o  tCp th HS sm có nh ng Tc im trên.. 3.3. Các giai đoạn phát triển của tập thể học sinh. + + + —. Quá trình phát trin ca mt tCp th t qu;n ca HS (lp h"c) +Sc chia làm ba giai o!n: TCp th ang hình thành. TCp th ã hình thành. TCp th phát trin. C)n c' vào n)m Tc im và tính ch#t ca các Tc im  phân ?nh các giai o!n ca mt tCp th phát trin. TCp th ang hình thành: Giai on 1: TCp th ang hình thành là giai o!n * lp 6 các thành viên mi tCp hSp l!i, ch+a hiu nhau, ch+a có suy nghE `ng thuCn v. nh ng trách nhim xây dng tCp th. Nói tóm l!i là n)m Tc im ang hình thành, mTc dù GVCN, nhà tr+,ng có danh sách có cM ban cán s t!m th,i, +Sc ph bi&n ni dung ca nhà tr+,ng... nh+ng ó là mt yêu cu òi hOi m/i HS ph;i tuân th, ch+a +Sc các thành viên ca tCp th nhCn th'c bi&n thành nhu cu ca b;n thân. Sau khi h"c tCp, quán trit, bàn b!c +Sc m"i ng+,i nhCn th'c s cn thi&t và t giác thc hin. u lp 6 giai o!n ang hình thành th+,ng h&t h"c kì I vì các em ã có nh ng kE n)ng ho!t ng tCp th * tiu h"c. Còn t lp 7, 8, 9 giai o!n ang hình thành chf t`n t!i 1 tháng sau khi ti&n hành \!i hi tCp th u n)m h"c. Giai on 2: Tr lp 6, các lp 7, 8, 9 giai o!n 2 gn nh+ t`n t!i r#t ngln. u các lp này, giai o!n 2 là giai o!n giao thoa vì có nh ng Tc im ã có * ngay giai o!n 1 và có * giai o!n 3, ví d Tc im “có d+ luCn lành m!nh”, “có kf luCt t giác”... ã có tr+c khi \!i hi tCp th * lp 7, 8, 9 u n)m. \!i hi u n)m * lp 7, 8, 9 chf là hình th'c nhXm chính th'c hoá th hin * nh ng ni dung k& ho!ch, nh ng chf tiêu cn !t. Giai on 3: Tr lp 6, còn các lp 7, 8, 9 ã th hin ngay trong \!i hi u n)m h"c, vì ã có y  các Tc im * giai o!n “tCp th phát trin” TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 99.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> mà \!i hi u n)m * các lp 7, 8, 9 ti&n hành sôi ni, dân ch, nh ng ý ki&n phát biu thLng thln, k&t qu; bu i ngp t qu;n tCp trung, các chf tiêu ph#n #u, nh ng ni dung d ki&n và bin pháp thc hin k& ho!ch sát vi thc t&, +Sc m"i ng+,i nh#t trí cao. Cn lu ý: M/i giai o!n phát trin ca mt tCp th dài hay ngln không ph;i c)n c' vào th,i gian mà c)n c' vào biu hin tng hSp ca n)m Tc im; kh; n)ng phát huy vai trò giáo dc ca tCp th khi tCp th s4ng thCt sôi ni, oàn k&t, gln bó giúp k nhau phát huy h&t ti.m n)ng ca m/i cá nhân vì s ti&n b ca nhau, vì danh d, uy tín ca tCp th; khi a s4 thành viên có khao khát và . xu#t công vic, ni dung, bin pháp, s„n sàng tình nguyn tham gia các ho!t ng.. Hoạt động 3: Các loại hình hoạt động tập thể đối với HS THCS 1. MỤC TIÊU. — Giúp GVCN hiu các lo!i hình ho!t ng tCp th, ý nghEa tác ng giáo dc ca m/i lo!i hình 4i vi s phát trin nhân cách HS THCS và thc hin mc tiêu GD toàn din * THCS. — Có hiu bi&t, có kE n)ng thi&t k& và có kE n)ng h+ng dKn HS thi&t k&, t ch'c các lo!i hình ho!t ng tCp th.. 2. CÂU HỎI. — \4i vi l'a tui HS THCS, nên t ch'c các lo!i hình tCp th nào? — Da trên cW s* nào phân lo!i các lo!i hình ho!t ng tCp th? — Ý nghEa tác dng ca m/i lo!i hình ho!t ng tCp th 4i vi s phát trin nhân cách HS THCS nh+ th& nào? — Nh ng yêu cu khi xây dng k& ho!ch ho!t ng tCp th? L#u ý: Suy ngh), t tr l$i tr#"c khi 3c g>i ý.. 3. THÔNG TIN PHẢN HỒI. 3.1. Hoạt động tập thể là gì?. — Tr+c h&t cn hiu “ho!t ng tCp th” là mt ho!t ng giáo dc. “Ho!t ng tCp th” là mt thuCt ng trong giáo dc g`m hai khái nim ghép. 100 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> ó là “ho!t ng” và “tCp th”. “Ho!t ng” trong khái nim “ho!t ng tCp th” v a là ng t , nghEa là s vn ng (không 'ng yên) nh+ng Tt trong “tCp th” nghEa là s vCn ng ó có mc tiêu chung ca nhi.u ng+,i nhXm cùng !t ti mt mc ích, trong mt lEnh vc c th. “Hot ng tp th” là s vn ng, hành ng chung cOa nhiVu ngi (tp th) có liên kHt, gXn bó v:i nhau tuân theo nh"ng nguyên tXc th4ng nhGt; bI ràng buc ngh[a vB, quyVn hn, quyVn lZi nhem phát huy tiVm nng cOa m;i ngi  thc hiJn mBc ích chung, nh"ng nhiJm vB và công viJc chung phù hZp v:i yêu cu cOa GD xã hi và góp phn cho mfi. . Ni hàm ca khái nim “ho!t ng tCp th” là vic làm, là hành ng ca nhi.u ng+,i; b? ràng buc theo nh ng quy ?nh th4ng nh#t nhXm !t ti mt mc ích chung ca nhi.u ng+,i và ph;i phù hSp vi yêu cu XH (trong ph!m vi chuyên . này chính là yêu cu ca mc tiêu giáo dc THCS, giáo dc Vit Nam th,i kì CNH, H\H). Cn l+u ý là trong HS — SV có nh ng nhóm t phát, tuy có nh ng quy ?nh r#t chTt ch_ (nhi.u khi “u4ng máu )n th.” nh+ng chf vì quy.n lSi cá nhân, i ng+Sc l!i s phát trin ca XH...) thì không nXm trong khái nim “ho!t ng tCp th”. Ng+Sc l!i có nh ng nhóm t phát nh+ng ;m b;o tính giáo dc, tính xã hi thì nhà s+ ph!m các thy cô giáo ch nhim cn t ch'c, i.u khin, ?nh h+ng cho các em ho!t ng theo yêu cu ca ho!t ng giáo dc ca lp, ca tr+,ng  không ;nh h+*ng ti ho!t ng chung ca lp. Nh ng t ch'c ó khi có s chf !o ca GVCN thì +Sc coi là nh ng ho!t ng tCp th. Chf nh ng ho!t ng tCp th là có s chf !o, có tác dng giáo dc thì mi g"i là ho!t ng tCp th. thành viên có c% hi phát trin nhân cách. 3.2. Các loại hình hoạt động tập thể. Có r#t nhi.u cách phân lo!i. —. Cách th nhGt là da trên ni dung hot ng dy h;c và giáo dBc toàn. . Ta có th th#y trong giáo dc con ng+,i toàn din g`m n)m mTt chính, t+Wng 'ng vi mTt n)m lEnh vc ho!t ng  t!o ra con ng+,i phát trin toàn din. diJn. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 101.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> TT. 1. Cu trúc nhân cách con ngi toàn di n. Các mt ho!t "ng giáo d#c. Phát trin trí tu Có ho!t ng d!y h"c (Trí dc) Phát trin các ph{m ch#t !o 'c... Có quá trình giáo dc !o 'c (\'c dc) Phát trin th ch#t (s'c kho5) Có các ho!t ng TDTT (Th dc) Phát trin n)ng lc th{m mE Có quá trình giáo dc th{m mE (ME dc) Phát trin n)ng lc lao ng Có quá trình giáo dc lao ng h+ng nghip (Giáo dc lao ng). 2 3 4 5. —. Cách phân lo!i trên là cách phân lo!i truy.n th4ng t`n t!i trong l?ch sM khá lâu dài. Nó có tính hSp lí vì m4i quan h t+Wng quan gi a mc tiêu giáo dc vi ni dung giáo dc; nó phân ?nh ph!m vi các ho!t ng  phát trin con ng+,i toàn din t+Wng 4i r!ch ròi, dn hiu. Cách phân lo!i trên có ý nghEa lí luCn và giá tr? thc tinn trong mt th,i gian dài vì ni dung các mTt giáo dc còn Wn gi;n và mc tiêu giáo dc “con ng+,i phát trin toàn din” cpng còn h!n hop. Trong nhi.u th& kf, GD ph#n #u rèn luyn nh ng th& h tr5 có ki&n th'c, có mt s4 thái  hành vi, kE n)ng ho!t ng t+Wng 'ng vi n)m mTt c#u trúc thành nhân cách. Vi mc tiêu phát trin n)m mTt ó và +Sc ánh giá bXng ki&n th'c, kE n)ng, thái  thì ni dung, hình th'c ho!t ng giáo dc cpng da trên n)m mTt ca con ng+,i phát trin toàn din là hSp lí. Cách th hai là da trên không gian, thi gian t chc các hot ng. u m/i mTt giáo dc ('c, trí, th, mE, lao ng) l!i +Sc phân làm hai lEnh vc: chính khoá và ngo!i khoá. Chính khoá là ni dung +Sc gi;ng d!y thông qua con +,ng d!y h"c trên lp, +Sc t ch'c chTt ch_ qua vic d!y h"c các môn h"c. Phn ngoi khoá các môn h;c là nh ng ho!t ng ngoài gi, h"c trên lp, không tính vào th,i gian môn h"c, có t ch'c hay không là tu ý chf !o ca m/i tr+,ng và giáo viên gi;ng d!y b môn. tp th cOa h;c sinh.. 102 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> th+,ng quan nim là ho!t ng ca các t ch'c do HS — SV ch trì. \ó là nh ng ho!t ng ca \i TNTP, ca \oàn TNCS H` Chí Minh, hoTc ca Hi Thanh niên HS, SV hay nh ng ho!t ng vui chWi gi;i trí do lp ph4i hSp vi \oàn TN, \i TNTP t ch'c. Vi quan nim truy.n th4ng, ho!t ng tCp th +Sc coi nh+ mt ho!t ng không nXm trong s qu;n lí trc ti&p ca lãnh !o nhà tr+,ng, th+,ng chf là ph4i hSp t ch'c. Mc tiêu ca ho!t ng tCp th ch y&u do mc tiêu giáo dc ca \oàn TNCS hoTc nhXm áp 'ng yêu cu vui chWi ca HS. Hot ng tp th tr:c ây. Ngày nay, ho%t Bng t9p th- 2 THCS chính là thc hin ch#Cng trình ho%t Bng giáo dEc ngoài gi$ lên l"p (HHGDNGLL). Do th,i l+Sng dành cho vic h"c tCp * tr+,ng có h!n, kh4i l+Sng ki&n th'c ngày càng nhi.u, mc tiêu giáo dc toàn din ngày càng phong phú, vì vCy ho!t ng trong nhà tr+,ng ph;i +Sc k&t hSp  nâng cao hiu qu; giáo dc toàn din không chf vi THCS mà c; giáo dc ph thông. Vì vCy, * tr+,ng ph thông có hai lo!i hình ho!t ng ch y&u: Ho!t ng d!y h"c các môn h"c trên lp, và mt ch+Wng trình ho!t ng giáo dc ngoài gi, h"c v)n hoá g"i là ho!t ng giáo dc ngoài gi, lên lp. H\GDNGLL là ho!t ng tCp th ch !o * tr+,ng THCS cpng nh+ THPT. Nó là ho!t ng ch !o vì +Sc thi&t k& trên cW s* thc hin mc tiêu giáo dc THCS và THPT, rèn luyn các lo!i kE n)ng  hình thành t ng b+c chín n)ng lc (n)ng lc t+ duy sáng t!o; n)ng lc t hoàn thin; n)ng lc giao ti&p 'ng xM; n)ng lc thích 'ng; n)ng lc hSp tác và c!nh tranh; n)ng lc t ch'c qu;n lí; n)ng lc ho!t ng chính tr? xã hi; n)ng lc nghiên c'u khoa h"c; n)ng lc lao ng ngh. nghip chuyên bit * PT chính là ho!t ng lao ng h+ng nghip). \`ng th,i thông qua h th4ng n)ng lc này phát trin h th4ng giá tr? ca con ng+,i Vit Nam th,i kì CNH, H\H. Chính ý nghEa, vai trò ca ch+Wng trình H\GDNGLL mà B GD — \T ã pháp ch& nó v. mTt qu;n lí Nhà n+c: giao cho Hiu tr+,ng các tr+,ng qu;n lí thc hin, GVCN ch?u trách nhim trin khai thc hin, i ngp cán b t qu;n ca các lp là ng+,i t ch'c ho!t ng. Ch+Wng trình TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 103.

<span class='text_page_counter'>(28)</span> H\GDNGLL v. cW b;n +Sc t ch'c thc hin trên cW s* l#y ho!t ng tCp th lp h"c làm n.n t;ng (cpng có th t ch'c theo kh4i lp, hoTc toàn tr+,ng) vì GVCN ph;i theo dõi, chf !o, i.u chfnh, kim tra ánh giá HS trong quá trình thc hin các yêu cu ho!t ng. Thông qua H\GDNGLL * các lp, GVCN nhCn xét, ánh giá thái  và hành vi kE n)ng ca m/i HS  chf !o i ngp t qu;n lp, t!o cW hi cho các thành viên +Sc rèn luyn. \ó là mc tiêu giáo dc quan tr"ng nh#t ca ch+Wng trình H\GDNGLL * THCS và THPT. Ch+Wng trình H\GDNGLL * tr+,ng ph thông là mt ch+Wng trình tích hSp c; các ho!t ng ca \oàn TN và ca \i TNTP. Nói mt cách khác, mc tiêu ca \i, ca \oàn cpng chính là mc tiêu giáo dc ho!t ng tCp th khi thc hin ch+Wng trình H\GDNGLL. \i TNTP H` Chí Minh và \oàn TN (c th là các chi \oàn lp ph;i là nòng c4t, ph;i là h!t nhân ch?u trách nhim thc hin ch+Wng trình H\GDNGLL). Lãnh !o ca các tr+,ng và qu;n lí giáo dc * ?a ph+Wng cn nhCn th'c thCt sâu slc rXng t ch'c ho!t ng tCp th thc hin ch+Wng trình H\GDNGLL không ph;i chf là ca hiu tr+*ng, ca các GVCN mà là ca chính t ch'c \i và \oàn trong nhà tr+,ng. Càng th4ng nh#t tác ng giáo dc bao nhiêu thì hiu qu; giáo dc càng ln b#y nhiêu. Th4ng nh#t chf !o H\GDNGLL càng thành công bao nhiêu, thì * mt ch ng mc nh#t ?nh HS cpng nh+ i viên càng th#y ý nghEa ca ho!t ng b#y nhiêu. M/i thành viên ca lp ch nhim càng th#y tho;i mái trong quan h tCp th thì càng tích cc tham gia vào các công vic chung ca tCp th b#y nhiêu. V ì vy ' trng THCS, THPT không nên có quan niJm tách biJt hot ng tp th cOa l:p h;c và cOa .i, cOa .oàn trong viJc thc hiJn ch%ng trình H.GDNGLL. MBc tiêu, ni dung ch%ng trình hot ng giáo dBc ngoài gi lên l:p ' THCS chính là mBc tiêu và ni dung hot ng tp th.. Ch+Wng trình H\GDNGLL t lp 6 &n lp 9 +Sc xây dng theo mt h th4ng `ng tâm phát trin t dn &n khó, t Wn gi;n &n ph'c t!p dn theo mc tiêu GD t lp 6 &n lp 9. 104 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Ví dE: CH†‡NG TRÌNH HO‹T \ŒNG GIÁO DŽC NGOÀI GI LÊN L’P (L"p 6) Tháng. Ch$ im. 9. TRUY”N TH•NG NHÀ TR†NG. 10. 11. 12. 1 và 2. G&i ý n"i dung và hình th c ho!t "ng. — Th;o luCn ni dung và nhim v n)m h"c mi. — T ch'c i ngp cán b lp. — Nghe gii thiu v. truy.n th4ng ca tr+,ng. — TCp các bài hát quy ?nh. — Nghe gii thiu th+ Bác H`. CH–M NGOAN — Ln giao +c thi ua gi a các t, cá nhân. H˜C GI™I — Trao i v. kinh nghim h"c tCp * THCS. — Thi v)n ngh gi a các t. — Nghe gii thiu v. i ngp thy giáo, cô giáo trong tr+,ng. TÔN S† — Ln )ng kí “Tháng h"c t4t, tun h"c t4t”. TR˜NG \‹O — Trao i tâm tình và ca hát m ng ngày 20/11. — T ch'c kf nim ngày 20/11. — Hi vui h"c tCp. U•NG N†’C — Tìm hiu truy.n th4ng cách m!ng ca ?a ph+Wng. NH’ NGUœN — Nghe nói chuyn v. ngày 22/12. — Vui v)n ngh. — Trình bày k&t qu; s+u tm v. ca dao, tc ng và nét op truy.n th4ng quê h+Wng. MNG \|NG, — Tìm hiu g+Wng sáng ;ng viên * quê h+Wng. MNG XUÂN — Sinh ho!t v)n ngh m ng \;ng, m ng xuân. — Th;o luCn bin pháp thc hin k& ho!ch rèn luyn * h"c kì II. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 105.

<span class='text_page_counter'>(30)</span> Tháng. Ch$ im. G&i ý n"i dung và hình th c ho!t "ng. — Ca hát v. mo và cô giáo. — Nghe gii thiu v. ý nghEa ngày thành lCp TIŸN B†’C \oàn 26/3. 3 LÊN \OÀN — Tìm hiu v. g+Wng các anh ch? oàn viên tiêu biu. — Th;o luCn k& ho!ch chu{n b? Hi tr!i 26/3. — Thi tìm hiu cuc s4ng ca thi&u nhi các n+c. — Trò chWi hOi áp v. mt ch . toàn cu. HOÀ BÌNH VÀ 4 — V)n ngh ca ngSi v5 op ca quê h+Wng, #t H U NGH¡ n+c và m ng ngày chi&n thlng 30/4. — Hi vui h"c tCp. — S+u tm các m{u chuyn v. th,i niên thi&u ca Bác H`. BÁC Hœ 5 — Ca hát v. Bác H`. KÍNH YÊU — Trao i v. ni dung 5 i.u Bác H` d!y. — Ho!t ng vui chWi gi;i trí t!i cng `ng — Ho!t ng th dc th thao: bóng á, cu lông, th dc nh?p iu... HÈ VUI, KHO¤ — Ho!t ng v)n ngh. 6+7+8 — Ho!t ng tham quan, du l?ch. VÀ B¥ ÍCH — Ho!t ng nhân !o, t thin. — Ho!t ng xã hi khác. — Ôn tCp v)n hoá. V. cách th'c xây dng k& ho!ch, ti&n trình mt ho!t ng tCp th nh+ th& nào, không nh ng GVCN cn bi&t mà còn cn gSi ý h+ng dKn HS thc hin  có kE n)ng t ch'c.. 3.3. Những yêu cầu khi xây dựng kế hoạch hoạt động tập thể. GSi ý tr; l,i (Da theo mt ch+Wng trình t ch'c ho!t ng ngoài gi, lên lp sau ây, các b!n có th t xác ?nh nh ng yêu cu cn thi&t).. 106 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> *I H-I B/U -I NG2 CÁN B- L5P 1. Yêu c;u giáo d#c. Giúp HS: — Hiu cW c#u t ch'c và ch'c n)ng, nhim v ca i ngp cán b lp. — B+c u có ý th'c xây dng tCp th lp, có thái  tôn tr"ng i ngp cán b lp. — Rèn luyn kE n)ng nhCn nhim v và kE n)ng tham gia các ho!t ng chung ca tCp th. 2. N"i dung và hình th c ho!t "ng. a) NBi dung. — Thành lCp các t, nhóm trong lp. — Bu i ngp cán b lp: lp tr+*ng, các lp phó, t tr+*ng, t phó, các cán s ch'c n)ng, cán s môn h"c. — Xác ?nh ch'c n)ng, nhim v ca t ng cán b lp. — V. cách th'c làm vic ca i ngp cán b lp. b) Hình th c ho%t Bng. — Gii thiu, 'ng cM i ngp cán b lp. GVCN có th gii thiu, . xu#t i ngp t qu;n trên cW s* nghiên c'u h` sW h"c sinh hoTc qua các biu hin, các Tc im cá nhân mà GVCN quan sát +Sc hàng ngày (v. hình dáng, cM chf, cách nói n)ng, quan h vi b!n bè...). — Có th  h"c sinh gii thiu và cho lp la ch"n. — T ch'c bu lp tr+*ng, lp phó, cán b \i, \oàn... — Trao nhim v cho i ngp cán b lp tr+c tCp th lp. 3. Chu>n b? ho!t "ng. a) V ph#Cng tin ho%t Bng. — B;ng sW ` cW c#u t ch'c lp. — B;ng ghi nhim v ca cán b lp. — Các lo!i s sách ghi chép ca cán b lp. b) V t ch c. — GVCN chu{n b? b;ng sW ` cW c#u t ch'c lp trên mt t, gi#y kh to; ni dung ca b;ng nh+ sau: TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 107.

<span class='text_page_counter'>(32)</span> L’P TR†uNG L’P PHÓ H˜C T§P CÁC CÁN S© MÔN H˜C. — + + + + + + + —. T¥ TR†uNG. T¥ PHÓ. L’P PHÓ V–N NGH¨ CÁC CÁN S© CHªC N–NG. (Ti&n hành \!i hi \i, \oàn... cpng t+Wng t, có th ti&n hành cùng mt bui). GVCN d ki&n s„n v. nhân s và vi&t mt b;ng v. nhim v ca cán b lp. Theo sW ` trên thì: Lp tr+*ng: Ph trách chung và ph trách n.n n&p ca lp. Lp phó h"c tCp: Theo dõi k&t qu; h"c tCp ca t ng t và ph trách các cán s môn h"c, có k& ho!ch cho các cán s môn h"c ho!t ng. Lp phó v)n th: Ph trách ho!t ng v)n ngh, vui chWi, th dc th thao, ho!t ng lao ng ca lp. T tr+*ng: Ph trách chung v. tình hình kf luCt và n.n n&p ca t. T phó: Theo dõi v. k&t qu; h"c tCp ca t  báo cáo cho lp phó h"c tCp hàng tun. Cán s môn h"c: Là nh ng b!n h"c khá, giOi các môn. Có nhim v và xây dng k& ho!ch b`i d+kng các b!n h"c y&u môn mình ph trách. Cán s ch'c n)ng g`m: Ban báo chí, cán s v)n ngh, cán s th thao, cán s lao ng... có nhim v giúp k lp phó v)n th thc hin các yêu cu ho!t ng do GVCN và tCp th lp . ra. H+ng dKn h"c sinh chu{n b? ý ki&n  la ch"n i ngp cán b lp có  kh; n)ng i.u hành ho!t ng chung.. 4. TiAn hành ho!t "ng. — GVCN ?nh h+ng cho tCp th lp v.: + Mc ích, yêu cu t ch'c lp t qu;n theo mt cW c#u chTt ch_ nhXm thu hút +Sc nhi.u h"c sinh tham gia vào ho!t ng tCp th. 108 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> + Gii thiu sW ` cW c#u t ch'c lp và các quan h ho!t ng trong ó. + Nêu nhim v ca i ngp cán b lp. — L#y tinh thn xung phong hoTc  h"c sinh gii thiu. CM ng+,i ghi lên b;ng tên nh ng h"c sinh +Sc lp . cM và tên nh ng h"c sinh 'ng cM. Tu theo Tc im ca lp mà la ch"n hình th'c thích hSp sao cho cu4i cùng +a ra +Sc danh sách i ngp cán b lp. — T ch'c trao nhim v cho i ngp cán b lp. — \!i din i ngp cán b lp bày tO quy&t tâm thc hin t4t nhim v mà lp và GVCN ã giao cho. — \!i din h"c sinh chúc m ng i ngp cán b lp mi. — C; lp hát bài: L"p chúng ta kt oàn ca nh!c sE Mng Lân. 5. KAt thúc ho!t "ng. — Giáo viên nhCn xét v. tinh thn, thái  tham gia ca h"c sinh trong vic sáng su4t la ch"n i ngp cán b lp và yêu cu các thành viên trong lp tích cc ng h và giúp k các b!n hoàn thành nhim v. — \ng viên i ngp cán b lp c4 glng làm t4t nhim v +Sc giao. Nh"ng yêu cu khi GV CN thc hiJn ch%ng t rình hot ng giáo dBc ngoài gi lên l:p. Ch+Wng trình H\GDNGLL là mt ch+Wng trình ho!t ng tng hSp, xu#t phát t mc tiêu GD THCS. Vì vCy khi thc hin ã tích hSp nhi.u ho!t ng riêng l5, GVCN cn l+u ý m#y im sau ây: 1/ COn giP nguyên các ch i-m ca mQi tháng vì chín ch im là h th4ng mc tiêu giáo dc 4i vi THCS, chín ch im là nhXm nh ng khép kín không gian, th,i gian c; n)m h"c. Không +Sc bO qua ch im nào, k c; ch im hè “Vui khOe và b ích”. Không ít tr+,ng vKn quan nim nhà tr+,ng chf qu;n lí 9 tháng h"c còn hè không có trách nhim, không t ch'c qu;n lí +Sc. \ó là mt quan nim sai lm vì chính th,i gian nghf hè, không qu;n lí nên nhi.u em sinh h+, ch?u ;nh h+*ng tác ng nh ng tiêu cc ca môi tr+,ng s4ng. Mt b phCn không nhO * l'a tui HS THCS r#t dn b? cám d/ vào các t n!n xã hi trong th,i gian nghf hè. Vic trin khai ch im ho!t ng hè cn bàn vi chính quy.n, c#p u« xã, ph+,ng vì theo yêu cu qu;n lí H\GDNGLL ca B GD — \T ã quy ?nh Ch t?ch UBND chính quy.n xã, ph+,ng là Ch t?ch Ban ch)m sóc tr5 em. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 109.

<span class='text_page_counter'>(34)</span> Ph trách các tr+,ng là u« viên th+,ng trc, c4 v#n cho chính quy.n ?a ph+Wng xác ?nh ni dung ho!t ng, chf !o HS các cng `ng dân c+ t ch'c các ho!t ng vui chWi, gi;i trí, v)n ngh, th dc th thao và t ch'c ôn tCp cho hSp lí. \i ngp GV các tr+,ng, trong ó có GVCN s_ +Sc phân công vi mt tf l hSp lí vi cng `ng cùng ph4i hSp, vi các thành viên trong Ban ch)m sóc qu;n lí, t ch'c các ho!t ng cho HS. 2/ Sáng t%o khi la ch3n nBi dung, cách th c t ch c hàng tháng. Trong sách h+ng dKn H\GDNGLL (t lp 6 &n lp 9) có gSi ý mt s4 ho!t ng tCp th, nh+ng không nh#t thi&t thc hin các ni dung ã vi&t trong sách. GVCN có th la ch"n nh ng ni dung khác, sát vi thc t& ca nhà tr+,ng, ca HS * ?a ph+Wng. Song cn l+u ý ni dung ó ph;i phc v cho ch im hàng tháng vì ó chính là yêu cu giáo dc hàng tháng. V í dB tháng 9 là tháng u nm h;c, mc tiêu ca tháng u n)m h"c là n ?nh t ch'c lp và m/i cá nhân; xác ?nh trách nhim, nhim v ca m/i cá nhân và m/i lp ph;i góp phn xây dng truy.n th4ng nhà tr+,ng... Xu#t phát t mc tiêu ó, GVCN n)ng ng sáng t!o s_ tìm ra r#t nhi.u ni dung, cách thc hin  thc hin mc tiêu ó. ChLng h!n trong bu i t ch c H%i hBi Ou nSm ca l"p có th- không t ch c 2 trong l"p h3c mà 2 phòng truy n thng, mt ?a danh l?ch sM; có th- t ch c g p m t vi các cu HS, GV thành !t, có th n thSm nhPng thOy cô giáo ã v h#u (4m au) ã có nhi.u công lao óng góp xây dng, phát trin làm nên l?ch sM ca nhà tr+,ng... có th- phát Bng mBt phong trào thi ua. (quyên góp giúp k thy cô hoTc các b!n khó kh)n ca lp, ca tr+,ng; h"c tCp làm theo mt t#m g+Wng v+St khó trong h"c tCp; tu sMa, gìn gi di tích l?ch sM, danh lam thlng c;nh...). Qua nh ng phong trào ho!t ng thi&t thc ó không nh ng giáo dc cho HS phát huy vai trò truy.n th4ng mà còn giáo dc các em nh ng giá tr? !o lí, hành vi s4ng r#t thi&t thc. Cn lu ý: Mu4n la ch;n ni dung t chc hot ng tp th, GV CN cn nXm chXc mBc tiêu hot ng giáo dBc cOa mfi tháng, mfi chO. Mc tiêu không thay i, ph+Wng pháp, cách th'c có th và cn sáng t!o. im.. 110 | MODULE THCS. 41.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> 3/ Không làm thay Bi ngV t qun trong các ho%t Bng t9p th-. GVCN * THCS ph;i t ng b+c rèn luyn kE n)ng t qu;n cho t#t c; HS ca lp vì vCy tuyt 4i không làm thay, không trc ti&p i.u khin mà luyn tCp cho các em t t ch'c ho!t ng ngay t khâu u tiên: Bi&t xây dng k& ho!ch cho mt ho!t ng..., l+,ng tr+c nh ng tình hu4ng có th x;y ra  có ph+Wng án d phòng, h+ng dKn các em cách ánh giá mt ho!t ng... Khi nhCn xét ánh giá, góp ý các ho!t ng do các em t ch'c, GVCN nh bình tEnh, tìm l,i l_ ng viên, khích l t!o cho các em t tin, c4 glng ph#n kh*i, nh+ng vKn ph;i chf ra nh ng thi&u sót, nêu lên +Sc nh ng yêu cu mi  rèn luyn, ph#n #u. Nh nguyên tlc giáo dc “phát huy +u im  khlc phc nh+Sc im”, “tôn tr"ng và yêu cu cao dn”.... 4/ GVCN phi ghi nh9t kí, theo dõi s phát tri-n ca tZng em - un n[n và phát tri-n. M/i GVCN cn có mt s “NhCt kí giáo viên ch nhim”, m/i em có th  1, 2 trang. Hàng tun, hàng ngày qua ho!t ng, n&u th#y em nào có nh ng biu hin t4t hoTc ch+a t4t (có nh ng biu hin khác th+,ng) thì nên ghi nhCt kí, nh ghi ni dung biu hin, ngày gi, x;y ra...). Không nh#t thi&t ngày nào cpng ph;i ghi, không òi hOi ghi t#t c; các em. Nên ghi nh ng tr+,ng hSp Tc bit... Có ý th'c và kE n)ng ghi nhCt kí v. HS và v. nh ng biu hin ca lp là mt.. D. TÀI LIỆU THAM KHẢO. 1. Ph!m Minh H!c (Ch biên), V phát tri-n con ng#$i toàn din th$i kì CNH, HHH, NXB Chính tr? Qu4c gia, 2001. 2. Ho%t Bng giáo dEc ngoài gi$ lên l"p (Sách GV) các lp 6, 7, 8, 9, NXB Giáo dc. 3. Module TH 35, Giáo viên ch nhim trong các ho%t Bng 2 tr#$ng ti-u h3c. 4. Module THCS 40, Phi h>p các t ch c xã hBi trong công tác giáo dEc. 5. Giáo dEc công dân (Sách GV) lp 6, 7, 8, 9. 6. Hà NhCt Th)ng (Ch biên), S tay công tác ch nhim l"p dành cho GV THCS, NXB Giáo dc Vit Nam, 2010. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH THCS. |. 111.

<span class='text_page_counter'>(36)</span>