BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐỀ TÀI :

Tìm hiểu văn hóa ứng xử trên mạng xã hội hiện
nay
Thành viên nhóm 5:
TIỂU LUẬN: Cơ sở an ninh mạng

Hà nội,2021

Mục Lục

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

1


LỜI NĨI ĐẦU
Như chúng ta đã biết thì hiện nay mạng xã hội đã trở thành một phần không thể
thiếu trong cuộc sống của nhiều người bên cạnh những mặt tốt như: tìm kiếm
thơng tin kết nối bè bạn,.. thì mạng xã hội cũng gây ra nhiều hệ lụy cho đời sống
văn hóa, xã hội khi cộng đồng mạng sử dụng trang cá nhân như một thế giới tự do
phát ngơn, tự do cung cấp thơng tin, hình ảnh cá nhân khơng đượckiểm sốt, cả
những phát ngơn bốc đồng nơng nổi bấtchấp hậu quả,...Để hiểu hơn về vấn nạn này
thì hơm nay nhóm chúng em xin trình bày về văn hóa ứng xử trên mạng xã hội để
chúng ta hiểu rõ hơn.
Trong bối cảnh hiện nay, Internet và mạng xã hội đã khơng cịn xa lạ đối với cuộc
sống. Internet và mạng xã hội giúp chúng ta có thể dễ dàng nắm bắt được các thông tin
từ rất nhiều nguồn khác nhau với tốc độ lan truyền nhanh chóng, vượt ra ngoài những
giới hạn về địa lý và thời gian. Với rất nhiều tính năng được tích hợp bên trong,mạng

xã hội đang trở thành nơi chia sẻ thông tin của người sử dụng một cách dễ dàng và
nhanh chóng nhờ một số tính năngnhư chat, email, phim ảnh, livestream, chia sẻ file,
blog, xã luận… Không gian mạng thực sự đã mở ra một thế giới vô cùng hấp dẫn với
người dùng, nơi mà tất cả các giác quan của họ đều được thỏa mãn một cách tốt nhất.
Tuy nhiên, không phải ai cũng có ý thức khi chia sẻ thơng tin trên mạng xã hội.Bên
cạnh những thơng tin tích cực, thúc đẩy sự phát triển xã hội, cũng tồn tại việc một số
cá nhân, tổ chức “lợi dụng” quyền tự do ngôn luận cung cấp những thông tin sai trái,
độc hại, không phù hợp về chuẩn mực đạo đức, văn hóa, thuần phong mỹ tục. Thậm
chí, có những thơng tin xuyên tạc, gây hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội,
gây mâu thuẫn trong xã hội.
Do đó, việc nhận định những biểu hiện lệch lạc về văn hóa ứng xử trên khơng gian
mạng trong giai đoạn hiện nay và đưa ra những biện pháp điều chỉnh kịp thời là vấn
đề vô cùng cấp thiết.

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

2


I.GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ - KHÁI NIỆM
1.Khái niệm
Mạng xã hội (social network) là hệ thống thông tin cung cấp cho cộng đồng người sử
dụng mạng các dịch vụ lưu trữ, cung cấp, sử dụng, tìm kiếm, chia sẻ và trao đổi thông
tin với nhau, bao gồm dịch vụ tạo trang thơng tin điện tử cá nhân, diễn đàn (forum),
trị chuyện (chat) trực tuyến, chia sẻ âm thanh, hình ảnh và các hình thức dịch vụ
tương tự khác.
2.Văn hóa và văn hóa ứng xử trên khơng gian mạng
Cho tới nay, các nhà khoa học đã thống kê có hơn 400 định nghĩa về văn hóa. Nghĩa là
sự xác định khái niệm văn hóa khơng đơn giản bởi mỗi học giả đều xuất phát từ những
cứ liệu riêng, góc độ riêng, mục đích riêng phù hợp với vấn đề mình cần nghiên cứu.

Văn hóa được UNESCO định nghĩa thơng qua bản Tun bố về những chính sách văn
hóa tại Hội nghị quốc tế do UNESCO chủ trì từ ngày 26 tháng 7 đến ngày 6 tháng 8
năm 1982 tại Mêhico như sau:
“Văn hóa là tổng thể những nét riêng biệt tinh thần và vật chất, trí tuệ và xúc cảm
quyết định tính cách của một xã hội hay của một nhóm người trong xã hội. Văn hóa
bao gồm nghệ thuật và văn chương, những lối sống, những quyền cơ bản của con
người, những hệ thống các giá trị, những tập tục và những tín ngưỡng. Văn hóa đem
lại cho con người khả năng suy xét về bản thân. Chính văn hóa đã làm cho chúng ta
trở thành những sinh vật đặc biệt nhân bản, có lý tính, có óc phê phán và dấn thân một
cách có đạo lý. Chính nhờ văn hóa mà con người tự thể hiện, tự ý thức được bản thân,
tự biết mình là một phương án chưa hồn thành đặt ra để xem xét những thành tựu của
bản thân, tìm tịi khơng biết mệt những ý nghĩa mới mẻ và sáng tạo nên những cơng
trình mới mẻ, những cơng trình vượt trội bản thân” (4).
Như vậy, có thể nói, thơng qua các chức năng của mình, văn hóa đã chứng tỏ đây là
một lĩnh vực có một đời sống riêng, quy luật hoạt động riêng nhưng lại không nằm
ngồi kinh tế và chính trị, vì sự phát triển và hoàn thiện con người và xã hội là mục
tiêu cao cả của văn hóa. Chức năng giáo dục, chức năng nhận thức, chức năng thẩm
mỹ và chức năng giải trí. Đứng từ góc độ bản chất của văn hóa xem văn hóa là một
tổng thể của rất nhiều hoạt động phong phú và đa dạng sản xuất, sáng tạo ra các sản
phẩm văn hóa hữu thể và vơ thể nhằm tác động tới con người và xã hội với mục đích
cao cả nhất là vì sự phát triển và hồn thiện con người và xã hội thì văn hóa có các
chức năng:
Văn hóa ứng xử là một thành tố cơ bản của văn hóa, đó là một biểu hiện của giao tiếp,
là sự phản ứng của con người trước sự tác động của người khác với mình trong một
tình huống nhất định được thể hiện qua thái độ, hành vi, cử chỉ, cách nói năng của con

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

3



người nhằm đạt kết quả tốt trong mối quan hệ giữa con người với nhau. Văn hóa ứng
xử chính là những đặc điểm tính cách của cá nhân được thể hiện qua thái độ, hành vi,
cử chỉ, lời nói của từng cá nhân trong giao tiếp xã hội (3).
Trong giai đoạn hiện nay, nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng cơng nghiệp lần thứ
tư đang có ảnh hưởng ngày càng sâu rộng trên phạm vi toàn cầu, sự bùng nổ của mạng
xã hội khiến vấn đề văn hóa ứng xử trên không gian mạng càng được chú trọng quan
tâm. Vấn đề văn hóa ứng xử trên khơng gian mạng được thể hiện thông qua các hành
vi ứng xử, giao tiếp hằng ngày trên nhiều ứng dụng và trang web như: facebook, zalo,
email, mocha, youtube, các web chat…

Facebook (2004)

Twitter (2006)

Youtube (2005)

Các trang mạng xã hội nổi

tiếng

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

4


II. THỰC TRẠNG
Thực trạng văn hóa mạng ở Việt Nam hiện nay
Mạng xã hội xuất hiện ở Việt Nam vào khoảng năm 2005 - 2006 với sự thâm nhập
và phát triển của các mạng xã hội nước ngoài và sự hình thành, phát triển của mạng

xã hội do người Việt tạo ra.
Cùng với sự xuất hiện của hàng loạt các mạng xã hội lớn trên thế giới như Linkedin
(ra đời năm 2002), Facebook (2004), Youtube (2005), Twitter (năm 2006), Google+
(2011), có sự xuất hiện và phát triển của hàng loạt mạng xã hội thuần Việt như
ZoomBan, Yobanbe, FaceViet.com, VietSpace, Clip.vn. Yume, Tamtay.vn,
Truongxua.vn, ZingMe, Go.vn,..
Do sự tiện lợi, mạng xã hội đã trở thành một phần tất yếu trong đời sống của hàng
trăm triệu thành viên khắp thế giới sử dụng nó như một tiện ích được ưa chuộng
nhất. Hiện nay đã có 96% dân số Mỹ, khoảng hơn 296 triệu người tham gia mạng
xã hội.
Các hoạt động phổ biến trên các trang mạng xã hội thường là các hoạt động thể hiện
suy nghĩ, cảm xúc, quan điểm cá nhân; giao tiếp, liên lạc, trao đổi thông tin với bạn
bè, người thân; kết bạn làm quen những người mới; chia sẻ, tìm kiếm các thơng
tin... Tuy nhiên, cũng có một xu hướng hiện nay đó là các bạn trẻ dùng mạng xã hội,
nhất là Facebook của mình để kinh doanh online.
Thực tế cho thấy, sau gần 20 năm kể từ khi xuất hiện tại Việt Nam (đối với
Internet), 10 năm (đối với mạng xã hội), Internet và mạng xã hội đã và đang phát
triển mạnh mẽ, luôn theo kịp sự phát triển và các mơ hình Internet và mạng xã hội
trên thế giới, đồng thời ngày càng đi sâu vào cuộc sống của người dùng Việt Nam,
tạo ra một giá trị văn hóa mới - văn hóa mạng,

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

5


* Đối tượng sử dụng Internet và tham gia mạng xã hội

*Đối tượng sử dụng mạng Internet thường xuyên nhất là nhóm lứa tuổi 15 tuổi đến
40 tuổi. Nhóm đối tượng này lại gồm 2 thành phần chủ yếu là học sinh, sinh viên và

người đang đi làm.
- Nhóm người đang đi làm sử dụng mạng vào mục đích khác nhau do tính chất của
cơng việc khác nhau.
- Những người lao động chân tay có tiếp cận Internet và tham gia mạng xã hội
nhưng hạn chế về mặt thời gian cũng như mục đích sử dụng.
- Nhóm những người lao động trí óc tiếp cận và sử dụng Internet với mức độ nhiều
hơn do tính chất cơng việc địi hỏi thơng tin, tài liệu với số lượng lớn.
- Nhóm đối tượng khơng sử dụng mạng thường xun.Nhóm này chủ yếu là người
già và người có hồn cảnh khó khăn nên nhu cầu tiếp cận và điều kiện tiếp cận
thông tin hạn chế.
- Nhóm đối tượng người có hồn cảnh khó khăn như đồng bào các dân tộc thiểu số
ở vùng núi khó khăn, hay biên giới hải đảo... ít có điều kiện tiếp cận và sử dụng
* Động cơ và mục đích truy cập Internet và sử dụng mạng xã hội
Có nhiều mục đích khác nhau đối với mỗi người sử dụng Internet, nhưng khái quát
lại có thể kể đến những mục đích cơ bản nhất là:
Thơng tin.
Liên lạc, giao tiếp.
Giải trí.
Thương mại/trao đổi.

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

6


Ở những người dùng Internet, tuy mục đích truy cập có thể giống nhau nhưng cách
thức lại có thể khác nhau và vơ cùng đa dạng. Có người đọc, nắm bắt thông tin trên
các cổng thông tin hay trang web tin tức, báo mạng điện tử; có người lại truy cập,
chủ động sử dụng các cơng cụ tìm kiếm để tiếp cận các chủ đề thơng tin mà bản
thân có nhu cầu. Hay với mục đích là giải trí, có người chơi game online, xem

phim, xem truyền hình hay nghe nhạc, đọc truyện...
* Phương tiện, thời gian truy cập và các trang mạng phổ biến
Khoa học công nghệ là một cuộc chạy đua không ngừng nghỉ. Giá thành truyền dẫn
ngày càng có xu hướng giảm. . Để truy cập Internet, người ta có thể sử dụng nhiều
phương tiện khác nhau như máy tính bàn, laptop, tivi có kết nối Internet hay điện
thoại thông minh. Với các loại phương tiện truy cập phong phú như vậy thì vấn đề
thời lượng truy cập của các nhóm đối tượng có xu hướng tăng là điều dễ hiểu. Theo
kết quả điều tra của Viện Nghiên cứu báo chí, Viện Hàn lâm Khoa học - Xã hội Việt
Nam thì thời gian truy cập mạng trung bình của các nhóm đối tượng trong một ngày
là khoảng 3,7 giờ. Đây là một con số khá cao.
Facebook là trang mạng xã hội có số người sử dụng nhiều nhất. Giải thích cho điều
này nhiều người cho rằng đây là mạng tồn cầu và có độ phủ sóng rộng khắp nên
hấp dẫn phần đông các bạn trẻ.
* Ngôn ngữ sử dụng trên mạng xã hội
Biểu hiện rõ ràng nhất của văn hóa mạng chính là “ngơn ngữ mạng xã hội”.Ngơn
ngữ mạng có khởi đầu giống như “tiếng lóng” hay “từ chun mơn”, chỉ phục vụ
một nhóm nhỏ người dùng, nhưng sau đó, do sự kết nối khơng giới hạn của các
mạng xã hội mà nó nhanh chóng trở thành một “tài sản chung” của một cộng đồng
rộng lớn người dùng thông qua sự tương tác vượt trội của mạng xã hội. Chính vì
thế ngơn ngữ mạng xã hội phản ánh văn hóa của người dùng trên mạng xã hội.
Một vấn đề đáng lo ngại là việc sử dụng ngôn ngữ mạng xã hội là một sự hỗn tạp,
lai căng làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt, đặc biệt là giới trẻ. Việc dùng tiếng
Việt kết hợp với ngôn ngữ khác (phổ biến nhất là kết hợp với tiếng Anh) có xu
hướng tăng lên đáng báo động. Tiếng Việt được dùng theo cách riêng với sự kết hợp
“lạ hóa” và khó hiểu. Các biểu hiện lệch chuẩn về đạo đức, văn hóa trên mạng xã
hội hiện nay đã đến mức đáng báo động. Nếu khơng có các thiết chế hoặc chế tài
phù hợp để ngăn chặn thì rất có thể những hiện tượng đó sẽ tiếp tục lan rộng và phát
triển thành những hành vi nguy hiểm cho xã hội.

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung


7


III. Nguyên nhân
 Nhiều người chọn cách nổi tiếng bằng việc quay các video, clip, tung hình ảnh
phản cảm để thu hút sự chú ý.
 Thích thể hiện bản thân, mong muốn được thể hiện cái tơi
 Báo chí, truyền thơng cũng vơ tình cổ xúy các hành vi này.
 Lối sống cộng đồng, có xu hướng sao chép lẫn nhau của đại bộ phận các bạn trẻ.
 Nhưng nguyên nhân quan trọng nhất vẫn là nằm ở bản thân ý thức của mỗi người.

IV. Hậu Quả Và Lợi Ích
1. Lợi ích của mạng xã hội

Trước hết chúng ta khơng thể khơng nói đến mặt tích cực của mạng xã hội
đối với người, qua thực trạng sử dụng nhóm em tìm hiểu được 10 lợi ích tiêu
biểu của mạng xã hội đối với nguời dùng :
1.1 Cập nhật tin tức về đời sống, xã hội
Trong thời đại hiện nay, chỉ cần không online mạng xã hội một ngày là đủ để bản
thân cảm thấy tuột hậu so với thời đại. Bởi các tin tức về đời sống xã hội luôn được
cập nhật trên mạng xã hội mọi lúc mọi nơi.

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

8


Tính chất thời gian thực cũng như khả năng tiếp cận đại chúng là một trong những
ưu điểm đưa thông tin về đời sống đến được nhiều người.

1.2 Kết nối các mối quan hệ
Một trong những ưu điểm vượt bật giúp mạng xã hội tồn tại được đến thời điểm
hiện tại là tính kết nối cộng đồng.
Điều này đơi khi giúp những gia đình tìm được người thân thất lạc mấy chục năm
hoặc những người bạn cũ kết nối với nhau. Nếu như khơng có mạng xã hội thì
những điều này gần như là không tưởng.
1.3 Nâng cao sự hiểu biết, kỹ năng sống
Mạng xã hội là nơi để mọi người chia sẻ kiến thức, kỹ năng và bản thân trong một
cộng đồng.
Nhờ sự phát triển của các hội nhóm mà người dùng có thể học hỏi thêm nhiều kiến
thức, kỹ năng mà không cần phải đến lớp học, tốn nhiều chi phí như trước đây.
Mọi người có thể tự học thêm một kỹ năng như đan, móc len ngay trên Youtube mà
không cần “tiền bối” cầm tay chỉ việc.
1.4 Giới thiệu bản thân đến với mọi người
Trong thời đại hiện nay, mạng xã hội cịn là một cơng cụ đắc lực để bạn giới thiệu
bản thân của mình. Trong các CV hiện nay, trang cá nhân trên mạng xã hội là một
bằng chứng cụ thể về trình độ, tính cách cũng như một phần khả năng của bạn.
Bên cạnh đó, những người có ảnh hưởng đến một cộng đồng nhỏ trên mạng xã hội
cũng sẽ kiếm được nhiều công việc liên quan đến khả năng bản thân như chụp hình
lookbook, quảng cáo sản phẩm,…
1.5 Kinh doanh, quảng cáo miễn phí trên mạng xã hội
Hiện nay, chỉ cần một số vốn nhỏ chúng ta đã có thể mở một gian hàng nhỏ ngay tại
trang cá nhân của mình hoặc quảng cáo, sản phẩm thương hiệu với số chi phí rất
nhỏ so với kinh doanh truyền thống.
1.6 Giải trí
Khơng thể phủ nhận tính giải trí của mạng xã hội đối với mỗi cá nhân người dùng.

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

9



Mạng xã hội đã nghiên cứu rất kỹ về hành vi người dùng để thiết kế giao diện rất
thân thiện với người dùng, khiến người dùng luôn cảm thấy thoải mái khi trải
nghiệm các mạng xã hội.
Đồng thời, số lượng người dùng mạng xã hội đông đảo như hiện nay khiến những
nội dung giải trí cũng đa dạng hơn.
1.7 Tiết kiệm chi phí, thời gian và sức lao động
Social Marketing đã tiết kiệm được rất nhiều chi phí cho các doanh nghiệp mỗi đợt
có chiến dịch Marketing nào trong cơng ty. Thay vì in rất nhiều tờ rơi, poster,... thì
doanh nghiệp chỉ cần một bài đăng trên trang của công ty đã có khả năng tiếp cận
với rất nhiều khách hàng mục tiêu.
1.8 Phát huy tài năng, điểm mạnh của bản thân
Mạng xã hội là nơi bản thân bạn được thể hiện và từ đó là động lực để bạn phát huy
những ưu điểm của mình.
Bạn có thể thể hiện khả năng viết lách, chụp ảnh, thậm chí là may vá, thêu thùa
ngay trên trang các nhân của mình.
Biết đâu bạn sẽ tìm ra được một cộng đồng người có cùng sở thích để phát huy
được ưu điểm của bản thân.
Các thông tin cấp báo về bão lũ, thiên tai làm thế nào có thể lan truyền bằng phương
tiện nào nhanh và mạnh hơn là mạng xã hội.
Có thể thấy trong thời gian vừa qua, mạng xã hội đã làm rất tốt vai trị của mình về
chuyện cấp báo, khuyến cáo về dịch bệnh và thiên tai giúp người dân thốt khỏi
những khó khăn này.
1.10 Bày tỏ quan điểm cá nhân
Trên thực tế, hiện tại cuộc sống đã công bằng hơn khi có mạng xã hội. Lúc chưa có
mạng xã hội, tiếng nói của người dân rất khó để phản ánh về các vấn đề xã hội.
Trong thời điểm hiện tại, mỗi người dân sử dụng mạng xã hội đều có quyền bày tỏ
quan điểm cá nhân về các vấn đề trong cuộc sống.
Từ đó đưa ra những thảo luận, bình luận về vấn đề khiến xã hội tốt đẹp, văn minh

hơn.

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

10


2. Mặt tiêu cực của mạng xã hội

-Bên cạnh những lợi ích của mạng xã hội mang lại, đóng góp tích cực vào phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước; nhưng mạng xã hội cũng nảy sinh không ít vấn đề,
nhiều cá nhân lợi dụng mạng xã hội để đăng thơng tin sai sự thật, hoặc có ứng xử
thiếu văn hóa; địi hỏi cần có những giải pháp nhằm chấn chỉnh.
2.1. Giảm tương tác giữa người với người
- Nghiện mạng xã hội khơng chỉ khiến bạn dành ít thời gian cho người thật việc
thật ở quanh mình, mà còn khiến họ buồn phiền khi bạn coi trọng bạn bè “ảo” hơn
những gì ở trước mắt.
- Các mối quan hệ sẽ bị rạn nứt và sẽ chẳng ai còn muốn gặp mặt bạn nữa.

2.2. Tăng mong muốn gây chú ý
- Đăng tải những status mơ hồ nhầm câu like và view khơng cịn là chuyện lạ, song
nó thực sự khiến người khác phát bực nếu dùng quá thường xuyên.
- Mạng xã hội cũng góp phần tăng sự ganh đua, sự cạnh tranh khơng ngừng nghỉ để
tìm like và notification sẽ cướp đi đáng kể quỹ thời gian của bạn.
2.3. Xao lãng với mục tiêu cá nhân
- Quá chú tâm vào mạng xã hội dễ dàng làm người ta quên đi mục tiêu thực sự của
cuộc sống.
- Thay vì chú tâm tìm kiếm cơng việc trong tương lai bằng cách học hỏi những kĩ
năng cần thiết, các bạn trẻ lại chỉ chăm chú để trở thành “anh hùng bàn phím” và
nổi tiếng trên mạng.

2.4. Giết chết sự sáng tạo
-Mạng xã hội là phương tiện hiệu quả nhất để làm tê liệt và giết chết quá trình sáng
tạo.
GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

11


-Có tác động suy giảm hoạt động não bộ tương tự như khi xem tivi trong vơ thức.
2.5. Có nguy cơ bị trầm cảm
-Những người thường xuyên sử dụng mạng xã hội thường có cảm xúc tiêu cực
nhiều hơn, bao gồm cả trầm cảm.
-Sử dụng mạng xã hội đặc biệt có hại với những người tiền sử mắc bệnh trầm cảm.
Nếu bạn bắt đầu cảm thấy buồn bã, bi quan, nên ngừng sử dụng mạng xã hội một
thời gian.
2.6. Thiếu sự riêng tư
-Các trang mạng xã hội vẫn đang âm thầm lưu lại (và bán) thông tin cá nhân của
bạn.
-Cả cơ quan tình báo Mỹ cũng đang dính vào vụ lùm xùm liên quan đến việc cho
phép chính phủ truy cập vào những dữ liệu cá nhân bao gồm email, các cuộc gọi
Skype… Điều này rõ ràng cho thấy rằng sự bảo mật và riêng tư trên Internet đang bị
xâm hại.

V. Giải pháp
 1.Nhận rõ những lợi ích thiết thực phục vụ cho nhu cầu tìm hiểu thơng tin kịp thời,
chuẩn xác với việc đề phòng và cảnh giác với những thông tin độc hại, bịa đặt, giả
tạo.
 2.Cần đưa nội dung giáo dục về ứng xử văn hóa trên mạng xã hội vào từng trường
học, từng cơ quan, từng tổ chức xã hội, từng cộng đồng dân cư và từng gia đình.
 3.Cần được tuyên truyền, phổ biến luật an ninh mạng đến với mọi người.

 4.Cần thực hiện một số nguyên tắc ứng xử khi tham gia MXH.

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

12


 5.Xây dựng và triển khai bộ quy tắc ứng xử trên MXH cho các nhà cung cấp dịch
vụ và người sử dụng MXH.
 - Xây dựng môi trường MXH lành mạnh, an tồn, tích cực; mọi người tham gia sử
dụng mạng phải có trách nhiệm, tơn trọng nhau, có thái độ ứng xử văn hóa.
 6.Nâng cao ý thức học tập và rèn luyện cách ứng xử trên MXH. Biết quan tâm,
lắng nghe, chia sẻ, thông cảm đến người khác. Mọi lời nhận xét, bình luận phải
khách quan và tế nhị; tỏ thái độ, cảm xúc phù hợp.
 7. Suy nghĩ thật kỹ lưỡng, lựa chọn, kiểm chứng thông tin chính xác trước khi
đăng lên MXH và phải có trách nhiệm với thơng tin mình cung cấp, chia sẻ.
 8. Mỗi người dân khi xem thông tin trên MXH, phải biết rõ nguồn gốc của thông
tin, phân biệt tin thật, tin giả; thường xuyên tiếp cận những thông tin chính
thống, bổ ích; khơng để mình bị sa vào những thông tin thất thiệt, tiêu cực.
 9. Thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm
trong sử dụng MXH theo quy định pháp luật. Ngăn chặn mọi thông tin xấu, độc
hại, sai sự thật, phản cảm trên MXH.
 10.Tuyên truyền, phổ biến Luật An ninh mạng, giúp mỗi người hiểu rõ ý nghĩa,
giá trị, nội dung, quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm và những hành vi bị cấm liên
quan đến văn hóa ứng xử khi tham gia MXH.
*. Một số kiến nghị
Gần đây nhất, Luật An ninh mạng đã được Quốc hội Việt Nam ban hành tháng 6 năm
2018 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2019. Luật An ninh mạng là cơ sở pháp lý để bảo
đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng cùng với trách nhiệm của cơ quan, tổ
chức, cá nhân có liên quan. Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Phùng Văn Hùng

cho rằng: “Việc ban hành Luật An ninh mạng là cơ sở pháp lý quan trọng để xử lý các
vi phạm trên khơng gian mạng. Bởi nếu có hành vi phạm tội trong lĩnh vực cơng nghệ
cao mà chúng ta khơng có khn khổ pháp luật để xử lý thì làm sao chúng ta bảo vệ
được cuộc sống của người dân, bảo vệ được sự phát triển kinh tế của đất nước. Vì vậy,
việc ban hành Luật An ninh mạng là rất cần thiết” (5). Tuy nhiên, để người dùng mạng
xã hội có những hiểu biết nhất định về Luật An ninh mạng, cần có sự vào cuộc của các
cơ quan chức năng, các tổ chức, đơn vị sự nghiệp trong việc tuyên truyền nội dung cơ
bản của Luật đến người dùng.
Thực hiện Nghị quyết số 55/2017/QH14 ngày 24-11-2017 của Quốc hội khố XIV, Bộ
Thơng tin và Truyền thơng đã tiến hành xây dựng Dự thảo “Bộ quy tắc ứng xử cho các
nhà cung cấp dịch vụ và người sử dụng mạng xã hội, hướng tới xây dựng môi trường
mạng lành mạnh, an toàn tại Việt Nam”. Như vậy, khi thực hiện tốt theo Bộ quy tắc thì
việc ứng xử văn hóa trên không gian mạng sẽ được cải thiện theo hướng tích cực. Tuy
GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

13


nhiên, mỗi cơ quan, đơn vị cần có những hoạt động thiết thực để Bộ quy tắc tăng tính
hiệu quả, phát huy tính khả thi, nghĩa là đi vào cuộc sống, để không bị lãng quên. Mỗi
ngành, mỗi lĩnh vực, tổ chức nên có quy tắc riêng cho ứng xử trên mạng xã hội của
cán bộ, công chức, nhân viên và người lao động thuộc lĩnh vực quản lý của mình.
Trước tình trạng báo động về văn hóa ứng xử trên mạng xã hội trong học sinh như
hiện nay, nhiều cơ sở giáo dục, các ban ngành đoàn thể đã chủ động triển khai các
chuyên đề về kỹ năng ứng xử cho học sinh. Đây là một trong những hoạt động cần
được nhân rộng và triển khai một cách thiết thực. Nội dung chuyên đề có thể xoay
quanh cách tiếp nhận và xử lý thông tin trên mạng xã hội, xây dựng hình tượng cá
nhân, quản lý thơng tin cá nhân trên mạng xã hội. Từ đó, học sinh chủ động xây dựng
văn hóa giao tiếp mạng xã hội phù hợp với lứa tuổi. Vừa qua, Trung ương Hội sinh
viên Việt Nam cũng đã đẩy mạnh công tác truyền thông để cải thiện văn hóa ứng xử

trên khơng gian mạng, với một số khẩu hiệu thiết thực cần được lan tỏa rộng rãi như:
“Nội dung lành, lướt mạng sạch” , “Thông tin là tài sản, tài khoản là riêng tư”; “Đưa
tin có trách nhiệm, dẫn tin đã kiểm nghiệm”; “Chuyện đẹp tin tốt quanh ta, phải share
mạnh mẽ mới là văn minh”…
Và quan trọng nhất, mạng xã hội có xây dựng được văn hóa ứng xử lành mạnh hay
khơng phụ thuộc nhiều vào hành vi của mỗi người sử dụng, do đó người dùng phải có
trách nhiệm hơn trong mỗi lời nhận xét, phê bình, hay gắn biểu tượng cảm xúc của
mình khi tham gia mạng xã hội. Phải kiểm chứng nội dung từ các nguồn tin có bảo
đảm cao, như các trang, cổng thơng tin chính thức của các cơ quan Đảng, Nhà nước;
các báo điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội đã được cấp phép.
Người dùng cũng cần kiểm tra sự đồng nhất giữa tiêu đề và nội dung, tránh các bài
viết giật tít để câu view trong khi thơng tin khơng liên quan, tránh trở thành nạn nhân
của tin giả hay lừa đảo...
Nên lan tỏa những thơng tin, hình ảnh tốt đẹp về các hoạt động xã hội, hoạt động vì
cộng đồng, phê phán những cái xấu, biểu hiện lệch lạc, hướng tới thơng điệp nhân
văn, xây dựng văn hóa người Việt thanh lịch, văn minh. Đồng thời cần giữ gìn sự
trong sáng của tiếng Việt, không sử dụng ngôn ngữ lai căng, tục tĩu, cá biệt, có tính
bạo lực; chỉ đăng, phát thông tin rõ nguồn gốc, đã được kiểm chứng. Không khai thác
trái phép dữ liệu cá nhân của người khác cho mục đích thương mại, hoặc các mục đích
khác. Đặc biệt, khơng được lập nhóm, hội để nói xấu, cơng kích lẫn nhau; khơng đăng
tải, chia sẻ thơng tin có thể gây xúc phạm, làm mất uy tín, danh dự cá nhân; không
theo đám đông khi chưa hiểu rõ về vụ việc đó, hoặc khơng có căn cứ, gây ảnh hưởng
đến trật tự an toàn xã hội...
IV. Kết luận
- Qua cách ứng xử của một con người, ta hiểu được bản chất của con người đó. Đây
chính là mối quan hệ giữa nội dung (bên trong) và hình thức (bên ngồi) của một
người.Giao tiếp ứng xử có văn hố giúp ta có nhận thức đúng đắn về đạo đức tư cách
GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung

14



lối sống của mình điều này giúp mỗi người ngày càng trưởng thành hơn và có kinh
nghiệm sống ngày càng phòng phú hơn.
- Việc ứng xử một cách khéo léo, có văn hóa trong cuộc sống hằng ngày, đặc biệt là
trên khơng gian mạng sẽ góp phần ni dưỡng, xây đắp cho con người những lý tưởng
cao quý, những tư tưởng và tình cảm lớn, những phẩm chất cao đẹp để giúp cho con
người vươn tới cái chân, thiện, mỹ, khơng ngừng hồn thiện bản thân để xây dựng một
xã hội văn minh, tiến bộ. Mỗi cá nhân cần có thái độ tích cực, ứng xử có văn hóa khi
sử dụng mạng xã hội; các tổ chức, cơ quan nhà nước cần tuyên truyền về cách ứng xử
phù hợp trên không gian mạng, đồng thời theo dõi sát sao từng cá nhân trong đơn vị
để kịp thời xử lý khi phát hiện những vấn đề ứng xử thiếu văn hóa trên không gian
mạng.

Bài học rút ra để ứng xử trên mạng xã hội một cách có văn hóa
- Qua những vấn đề nêu trên có thể thấy mạng xã hội tạo cơ hội cho bất cứ ai
trong xã hội, họ được lắng nghe, có cơ hội thể hiện mình, nắm bắt được thông tin
thông qua mạng xã hội. Tuy nhiên, trong những lợi ích đó chúng ta cần phải hiểu rõ
đâu là những thông tin , bài học mà bản thân những người sử dụng mạng xã hội
cần , phải biết chắt lọc thông tin.
- Chúng ta cần từng bước nâng cao nhận thức đúng đắn về cách ứng xử trong
giao tiếp, hành động từ những điều nhỏ nhặt nhất
- Cần phân bố thời gian sử dụng mạng xã hội hợp lý, nếu không bạn sẽ bị cuốn
vào những chiếc “bẫy” của nhà phát hành mà lãng phí thời gian quý báo của bản
thân. Mạng xã hội nếu không biết sử dụng đúng cách sẽ như một con dao hai lưỡi,
chúng ta sẽ dễ bị cuốn vào các thông tin sai lạc, những cuộc cãi vã chửi nhau thậm
trí là xảy ra xơ sát ngồi đời chỉ vì mâu thuẫn trên mạng xã hội.

GVHD: Ths. Đặng Quốc Trung


15