Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÍN DỤNG TẠI NGÂN 
HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN 
NÔNG THÔN NINH KIỀU
Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện
PHAN THÁI BÌNH TRẦN CẨM TÚ
Mã số SV: 4043488
Lớp: Tài chính – ngân hàng 2
Khóa: 30
Cần Thơ – 2008
GVHD: Phan Thái Bình i SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
LỜI CẢM TẠ
Trải qua 4 năm trên giảng đường đại học, những điều còn đọng lại trong em 
giờ đây là kiến thức làm hành trang trên con đường sắp tới, là sự chỉ bảo, giảng 
dạy tận tình của quý thầy, cô khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh trường Đại học 
Cần Thơ. Đồng thời trong thời gian vừa qua, em được sự giới thiệu của quý thầy 
cô và sự đồng ý của Ban lãnh đạo NHNN & PTNT Ninh Kiều em đã được tiếp 
nhận thực tập tại NHNN & PTNT Phòng giao dịch An Bình.
Thời gian thực tập tại NHNN & PTNT Phòng giao dịch An Bình là cơ hội 
để em có thể tiếp xúc với thực tế, mở rộng thêm kiến thức của mình bên cạnh 
những kiến thức được trang bị trên ghế nhà trường. Nhờ sự hướng dẫn, sự giúp đỡ 
tận tình của quý thầy cô và các cô, chú, anh, chị trong Ngân hàng đã giúp em hoàn 
thành tốt đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông 
nghiệp và phát triển Nông thôn Ninh Kiều”.
Em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh 
của trường Đại học Cần Thơ, những người đã tận tình giảng dạy, truyền dạy cho 
em những kiến thức quý báu trong thời gian qua. Đặc biệt em xin chân thành cảm 
ơn thầy Phan Thái Bình, là người thầy trực tiếp hướng dẫn giúp em hoàn thành 
luận văn của mình. Đồng thời, em xin gửi lời cám ơn đến các cô, chú, anh, chị tại 
NHNN & PTNT Ninh Kiều và phòng giao dịch An Bình đã hết lòng giúp đỡ em 
trong thời gian thực tập tại ngân hàng.
Cuối cùng em gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến quý thầy, cô khoa Kinh tế - 
Quản trị kinh doanh trường Đại học Cần Thơ; các cô, chú, anh, chị tại NHNN & 
PTNT Ninh Kiều và phòng giao dịch An Bình. Chúc NHNN & PTNT Ninh Kiều 
ngày càng phát triển mạnh hơn nữa, xứng đáng với thương hiệu “Agribank mang 
sự phồn thịnh đến với khách hàng”.
Trân trọng kính chào
Cần Thơ, ngày 9 tháng 5 năm 2008
Sinh viên thực hiện 
Trần Cẩm Tú
GVHD: Phan Thái Bình ii SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết 
quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài nghiên 
cứu khoa học nào.
Ngày …. tháng …. năm …
Sinh viên thực hiện
GVHD: Phan Thái Bình iii SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Ngày …. tháng …. năm …
Trưởng phòng
GVHD: Phan Thái Bình iv SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Ngày …. tháng …. năm …
Giáo viên phản biện
(ký và ghi họ tên)
GVHD: Phan Thái Bình v SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu 
1.1.1 Sự cần thiết nghiên cứu đề tài
Đất nước đang chuyển mình với những bước đi đúng hướng, những thành 
tựu mới trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội. Xu hướng toàn cầu hoá 
trên thế giới cùng với việc Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của WTO đã 
mở ra nhiều cơ hội mới cho mọi nhà, mọi doanh nghiệp, mọi lĩnh vực trong đó 
không thể không nói tới ngân hàng - một lĩnh vực hết sức nhạy cảm ở Việt Nam. 
Nước ta đang bắt đầu thực hiện các cam kết mở cửa, khiến cho các doanh nghiệp 
đứng trước sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, cơ hội nhiều nhưng thách thức cũng 
không nhỏ. Điều này tạo ra những ảnh hưởng trong hoạt động sản xuất kinh doanh 
của các doanh nghiệp, vì thế ảnh hưởng đến hoạt động của các ngân hàng thương 
mại nói chung và hoạt động tín dụng ngân hàng nói riêng.
Trong hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam hiện nay, hoạt 
động tín dụng là một nghiệp vụ truyền thống, nền tảng, chiếm tỉ trọng cao trong cơ 
cấu tài sản và cơ cấu thu nhập. Tín dụng là cho vay, là đầu tư vào những phương 
án, dự án cụ thể nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cho chủ phương án, dự án... đồng 
thời đem lại hiệu quả về mặt xã hội. Đó là mong muốn của người cho vay, cũng 
như người đi vay, nhưng làm thế nào để đạt được mục đích đó, quả thật là một vấn 
đề không hề đơn giản. Hơn nữa tín dụng ngân hàng là một hoạt động rất nhạy 
cảm, không rập khuôn, không máy móc, nhưng cũng cần phải đảm bảo tính 
nguyên tắc cho nó phù hợp với điều kiện hoàn cảnh cụ thể theo đúng pháp luật và 
cơ chế hiện hành - ông Trần Văn Thuận, làm việc tại ngân hàng công thương Bến 
Thuỷ với vấn đề trao đổi: “Một số suy nghĩ về đổi mới và nâng cao chất lượng 
tín dụng”. Do đó, tín dụng trong điều kiện nền kinh tế mở, cạnh tranh và hội nhập 
vẫn tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong kinh doanh ngân hàng và đang đặt 
ra những yêu cầu mới về nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng. Nhận thức được 
điều đó, cùng với những kiến thức có được trong quá trình thực tập tại ngân hàng 
Nông nghiệp và phát triển nông thôn Ninh Kiều tôi quyết định chọn đề tài: “Nâng 
cao hiệu quả tín dụng của ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thôn 
GVHD: Phan Thái Bình 1 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
Ninh Kiều” thông qua việc phân tích, đánh giá tình hình tín dụng của ngân hàng từ 
đó đưa ra các biện pháp, kiến nghị nâng cao chất lượng tín dụng của ngân hàng.
1.1.2 Căn cứ khoa học và thực tiễn
Qua quá trình nghiên cứu, tôi đã đọc qua các tài liệu, sách báo có liên quan 
đến hoạt động tín dụng của ngân hàng và đã được tham khảo đề tài tiểu luận tốt 
nghiệp của sinh viên Nguyễn Thị Hồng Yến lớp Ngân hàng 4 với đề tài “Phân tích 
hoạt động tín dụng và các biện pháp nâng cao hiệu quả tín dụng tại ngân hàng 
Nông nghiệp và phát triển nông thôn quận Ninh Kiều”. Đề tài này tập trung nghiên 
cứu tình hình tín dụng của ngân hàng qua 3 năm 2003 – 2005 mà chủ yếu là tập 
trung phân tích tình hình tín dụng đối với hộ sản xuất nông nghiệp tại NHN
o
 & 
PTNT Ninh Kiều. Như đã đề cập ở phần sự cần thiết nghiên cứu đề tài nhận định 
của ông Trần Văn Thuận, làm việc tại ngân hàng công thương Bến Thuỷ với vấn 
đề trao đổi: “Một số suy nghĩ về đổi mới và nâng cao chất lượng tín dụng” là: 
“tín dụng ngân hàng là một hoạt động rất nhạy cảm, không rập khuôn, không máy 
móc, nhưng cũng cần phải đảm bảo tính nguyên tắc cho nó phù hợp với điều kiện 
hoàn cảnh cụ thể theo đúng pháp luật và cơ chế hiện hành”. Vì vậy cùng với sự 
phát triển của nền kinh tế hiện nay nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng – 
nay đã trở thành thành phố trực thuộc trung ương với sự phát triển nhanh chóng về 
kinh tế xã hội thì vấn đề tín dụng ngày càng trở nên quan trọng. Vấn đề đặt ra là 
làm sao để đẩy mạnh hoạt động tín dụng trong giai đoạn hiện nay cho phù hợp với 
sự phát triển của nền kinh tế xã hội cũng như khả năng đáp ứng tín dụng của ngân 
hàng NN và PTNT Ninh Kiều. Do đó em quyết định chọn đề tài này với việc phân 
tích tín dụng của ngân hàng trong 3 năm 2005 - 2007 qua đó thấy được tình hình 
tín dụng của ngân hàng, kết hợp với việc nghiên cứu tình hình phát triển, những 
biến động kinh tế có liên quan đến hoạt động tín dụng trong những tháng đầu năm 
2008 để đề ra biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng cho phù hợp với 
điều kiện cũng như kế hoạch của ngân hàng trong năm 2008 và trong những năm 
sắp tới.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
GVHD: Phan Thái Bình 2 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
1.2.1 Mục tiêu chung
Hiện nay, hoạt động dịch vụ tín dụng của các ngân hàng thương mại trên 
địa bàn thành phố Cần Thơ vẫn còn nhiều hạn chế về hình thức cấp tín dụng, về 
tính đa dạng của các sản phẩm dịch vụ, đặc biệt là mức độ an toàn và khả năng mở 
rộng tăng trưởng tín dụng. Trong khi đó, yêu cầu về vốn, về chất lượng dịch vụ tín 
dụng ngày càng cao, áp lực cạnh tranh và hội nhập ngày càng lớn.Vì vậy, đề tài 
tập trung phân tích, đánh giá hoạt động tín dụng từ đó đề xuất giải pháp, kiến nghị 
hợp lý, thích ứng với môi trường kinh doanh, phù hợp với đặc điểm của ngân 
hàng, phát huy được các thế mạnh, khắc phục và hạn chế được các điểm yếu nhằm 
mục tiêu an toàn và sinh lợi của Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn 
Ninh Kiều. 
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
Từ mục tiêu chung như trên, ta có các mục tiêu cụ thể như sau:
- Khái quát chung về ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Ninh 
Kiều và mục tiêu, phương hướng kinh doanh của ngân hàng năm 2008.
- Phân tích tình hình hoạt động tín dụng của ngân hàng nông nghiệp và phát 
triển nông thôn Ninh Kiều qua 3 năm 2005 – 2007 theo thời hạn tín dụng.
- Đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng nông nghiệp và phát 
triển nông thôn Ninh Kiều qua 3 năm 2005 – 2007.
- Phân tích những biến động ảnh hưởng đến tình hình hoạt động tín dụng 
của NHNN & PTNT Ninh Kiều trong những tháng đầu năm 2008.
- Đề ra các biện pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng ngân 
hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Ninh Kiều trong những năm 
sắp tới theo mục tiêu phương hướng đề ra năm 2008 của ngân hàng và xu 
hướng phát triển chung của ngành ngân hàng theo phương châm “bền 
vững, an toàn và hiệu quả”.
1.3 Phạm vi nghiên cứu
1.3.1 Không gian nghiên cứu
- Luận văn này được thực hiện trên số liệu và tài liệu tại Ngân hàng nông 
nghiệp và phát triển nông thôn Ninh Kiều.
GVHD: Phan Thái Bình 3 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
- Quá trình nghiên cứu đề tài được tiến hành tại Ngân hàng nông nghiệp và 
phát triển nông thôn Ninh Kiều phòng giao dịch An Bình, cụ thể là phòng tín 
dụng. Trong thời gian thực tập kết hợp nghiên cứu, quan sát, tìm hiểu cung cách 
làm việc, quy trình làm việc của ngân hàng. 
1.3.2 Thời gian nghiên cứu:
Hoạt động tín dụng là một hoạt động sống còn và thường xuyên của các 
ngân hàng. Để có thể phân tích được chính xác tình hình tín dụng của ngân hàng 
qua đó đưa ra các biện pháp phù hợp với sự phát triển của ngân hàng trong điều 
kiện hiện nay em đã chọn số liệu trong 3 năm gần đây nhất của ngân hàng từ 2005 
– 2007 có thể phản ánh đầy đủ về tình hình tín dụng của ngân hàng qua đó làm rõ 
vấn đề cần nghiên cứu của luận văn.
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động tín dụng của ngân hàng qua 3 năm 
2005 – 2007 bao gồm tình hình huy động vốn, tình hình sử dụng vốn vay, thu nợ 
của Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Ninh Kiều thông qua các báo 
cáo tài chính của ngân hàng. Do đó đây cũng là các đối tượng nghiên cứu của luận 
văn.
GVHD: Phan Thái Bình 4 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
Chương 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 Phương pháp luận
Để hiểu được đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHN
o
 và 
PTNT Ninh Kiều” chúng ta cần phải nắm được một số vấn về sau qua sự tham 
khảo các tài liệu liên quan bao gồm giáo trình tài chính - tiền tệ, Nghiệp vụ ngân 
hàng thương mại của Thạc sĩ Thái Văn Đại và sổ tay tín dụng của NHN
o
 & PTNT 
Việt Nam:
2.1.1 Một số hiểu biết về vốn huy động
a. Khái niệm vốn huy động
Vốn huy động là phương tiện tiền tệ do ngân hàng thu nhận từ nền kinh tế, 
thông qua các nghiệp vụ ký thác để làm vốn cho hoạt động kinh doanh. Đối với 
nguồn vốn này ngân hàng chỉ được quyền sử dụng nó trong khoản thời gian nhất 
định chứ không có quyền sở hữu nó. Vì vậy, khi sử dụng ngân hàng phải dự trữ 
lượng tiền nhất định để đáp ứng nhu cầu chi trả cần thiết cho khách hàng.
b. Các hình thức huy động vốn thông thường
• Tiền gởi không kỳ hạn
Tiền gửi không kỳ hạn là loại tiền gửi hoàn toàn theo nguyên tắc khả dụng. 
Mục đích của người ký thác là muốn sử dụng các tiện ích của ngân hàng. Do đó, 
khách hàng có thể rút tiền bất cứ lúc nào họ muốn và ngân hàng buộc phải thỏa 
mản các yêu cầu của họ.
Đặc điểm: lãi suất thấp, có sự biến động về số dư rất lớn, vì bất cứ lúc nào 
ngân hàng cũng thực hiện theo lệnh của chủ tài khoản. Do đó, nó ảnh hưởng nhất 
định đến kế hoạch cân đối nguồn vốn và sử dụng vốn. Song giữa việc gửi vào và 
rút ra có sự chênh lệch về thời gian và số lượng, nên trên các loại tài khoản này 
luôn có số dư, ngân hàng có thể huy động số dư đó làm nguồn vốn cho vay, đồng 
thời giảm chi phí đầu vào của lãi suất.
• Tiền gởi có kỳ hạn
Tiền gởi có kỳ hạn là bộ phận tiền của các tổ chức kinh tế, cá nhân tạm thời 
chưa sử dụng đến, với dự định sẽ thanh toán cho một khoản tiền hàng hóa, dịch vụ 
trong tương lai được gửi vào ngân hàng theo các kỳ hạn đã được thỏa thuận.
GVHD: Phan Thái Bình 5 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
Quyền sở hửu tiền gửi định kỳ vẫn thuộc về người gửi tiền, còn quyền sử 
dụng trong thời gian chưa đáo hạn thì được quyền chuyển cho ngân hàng, ngân 
hàng phải trả lãi cho khoản tiền này.
Tiền gửi này chỉ được rút ra theo các kỳ hạn đã xác định. Tuy nhiên, trên 
thực tế nếu khách hàng muốn rút tiền trước hạn phải thỏa thuận và được sự đồng ý 
của ngân hàng thì người gửi được hưởng lãi suất loại tiền gửi không kỳ hạn.
• Tiền gởi tiết kiệm
Tiền gửi tiết kiệm là tiền để dành được trích từ thu nhập của cá nhân đem 
gửi vào ngân hàng với mục đích an toàn đồng vốn và hưởng lãi, nhầm tích lũy dần 
để thực hiện một nhu cầu chi tiêu nào đó trong tương lai. Tiền gửi tiết kiệm có hai 
loại:
Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn: được rút ra bất cứ lúc nào theo yêu cầu 
của người gởi tiền, nhưng bản chất của nó là tiền để dành hay cất trữ. Do đó, nó 
khác với tiền gửi thanh toán để chi trả cho người khác. Tiền gửi này được ngân 
hàng trả lãi nhưng với lãi suất thấp.
Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn: là tiền gửi có một kỳ hạn nhất định, người gửi 
được rút ra theo từng kỳ hạn thỏa thuận với ngân hàng và có mức lãi suất khác 
nhau, kỳ hạn càng dài thì lãi suất càng cao. Thông thường có các kỳ hạn như sau: 
01 tháng, 02 tháng, 03 tháng, 06 tháng, 07 tháng, 09 tháng, 12 tháng, 13 tháng, 18 
tháng, 24 tháng và trên 24 tháng.
• Vốn huy động thông qua các chứng từ có giá
Đây là việc ngân hàng thương mại phát hành các chứng từ có giá như kỳ 
phiếu ngân hàng có mục đích, chứng chỉ tiền gửi và trái phiếu ngân hàng để huy 
động vốn, lãi suất cố định hay lãi suất thời điểm là tùy thuộc vào ngân hàng phát 
hành. Có các đặc điểm:
Ngân hàng phát hành chứng từ có giá nhằm bổ sung nguồn vốn kinh doanh. 
Chỉ được phát hành sau khi cân đối toàn bộ hệ thống giữa nguồn vốn và sử dụng 
vốn, khi khả năng nguồn vốn toàn hệ thống không đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng 
vốn thì chỉ được phát hành nếu được Thống đốc ngân hàng Nhà nước chấp nhận.
Chứng từ có giá rất thuận tiện cho khách hàng trong việc chuyển nhượng, thế 
chấp. Đây là hình thức huy động vốn được khách hàng ưa thích nhiều nhất, vì nó 
GVHD: Phan Thái Bình 6 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
rất đa dạng, phong phú tiện lợi cho người gửi. Bên cạnh đó, lãi suất hấp dẫn hơn 
so với tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn. Hiện nay loại tiền gửi này ở các ngân hang 
thương mại chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn.
Đối với tiền gửi tiết kiệm, kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu thì yếu tố 
lãi suất quyết định vì thực chất đây là nguồn tiền nhàn rỗi gửi vào ngân hàng với 
mục đích kiếm lời.
c. Nguyên tắc các khoản tiền gởi
- Tạo điều kiện cho khách hàng gửi vào thuận tiện, lấy ra dể dàng.
- Ngân hàng chỉ sử dụng theo tỷ lệ phần trăm tiền gửi để cho vay, phần còn lại làm 
quỹ dự trữ thanh toán.
- Ngân hàng chỉ thực hiện các nghiệp vụ liên quan tới khoản tiền gửi của khách 
hàng khi có lệnh của chủ tài khoản hoặc sự ủy nhiệm của chủ tài khoản. Trong 
trường hợp chủ tài khoản vi phạm kỷ luật thanh toán hoặc theo yêu cầu của cơ 
quan có thẩm quyền, buộc chủ tài khoản phải thanh toán thì ngân hàng tự động 
trích tài khoản tiền gửi đó để thanh toán các nghiệp vụ liên quan.
- Ngân hàng phải đảm bảo thanh toán an toàn, bí mật cho chủ tài khoản. Mua bảo 
hiểm tiền gửi cho khách hàng.
- Khi phát sinh các khoản giao dịch liên quan đến tài khoản của khách hàng thì 
phải báo nợ, báo có cho chủ tài khoản.
d. Tầm quan trọng của nguồn vốn huy động với ngân hàng thương mại
Cùng với quá trình đổi mới và phát triển kinh tế theo cơ chế thị trường định 
hướng Xã hội Chủ Nghĩa, các ngân hàng thương mại càng khẳng định vai trò hết 
sức quan trọng và to lớn trong việc giải quyết nguồn lực về vốn đối với phát triển 
kinh tế. Hoạt động ngân hàng đã được luật pháp hóa, tạo điều kiện cho các ngân 
hàng thương mại tăng cường cạnh tranh và trở thành động lực quan trọng đối với 
sự phát triển.
Tiền gửi là nguồn vốn lớn nhất của ngân hàng thương mại. Vì vậy, việc duy 
trì và mở rộng tiền gửi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc mở rộng kinh 
doanh và gia tăng lợi nhuận cho ngân hàng. Do đó, các ngân hàng phải tập trung 
mọi nỗ lực trong việc khai thác nguồn vốn.
GVHD: Phan Thái Bình 7 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
Các nguồn vốn của ngân hàng thương mại gồm có vốn huy động, vốn tự có 
hay còn gọi là vốn chủ sở hửu của ngân hàng bao gồm giá trị thực có của vốn tiền 
lệ, các quỷ dự trữ và một số nguồn vốn khác theo quy định của ngân hàng Nhà 
nước. Vốn tự có là nguồn vốn quan trọng của ngân hàng, là căn cứ pháp lý để tính 
toán các tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng.
Nghiệp vụ huy động vốn của ngân hàng thương mại được thực hiện thông 
qua hành vi mở tài khoản để thực hiện thanh toán cho khách hàng hoặc huy động 
các loại tiền gửi định kỳ có lãi. Đây là nguồn gốc cơ bản để ngân hàng thương mại 
cấp tín dụng vào nền kinh tế.
Nguồn vốn đi vay của các ngân hàng khác là nguồn vốn được hình thành bởi 
các mối quan hệ giữa các tổ chức tín dụng với nhau hoặc giữa các tổ chức tín dụng 
với ngân hàng Nhà nước, nguồn vốn đi vay bao gồm: nguồn vốn vay của các tổ 
chức tín dụng khác, nguồn vốn vay của ngân hàng trung ương, nguồn vốn trong 
thanh toán, các nguồn vốn khác.
• Đối với ngân hàng thương mại
Ngân hàng thương mại là tổ chức kinh doanh tiền tệ, mà hoạt động chủ yếu 
là thường xuyên nhận tiền gửi của khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng 
số tiền đó để cho vay, thực hiện nghiệp vụ và làm phương tiện thanh toán. Đây là 
hai mặt đối lập trong một chỉnh thể thống nhất trong hoạt động kinh doanh tiền tệ.
Tất cả các ngân hàng thương mại đều sử dụng một lượng vốn rất lớn, nhiều 
lần so với vốn tự có của mình để cho vay. Để có được lượng vốn đó các ngân hàng 
thương mại phải huy động vốn từ nhiều nguồn trong xã hội. Từ nguồn vốn huy 
động, nguồn vốn tự có của mình mà các ngân hàng thương mại sẽ đầu tư lại cho 
nền kinh tế. Như vậy, hoạt động chính của ngân hàng thương mại tất yếu là hai 
quá trình huy động vốn và sử dụng vốn, khi hai quá trình được tiến hành một cách 
bình thường thì hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại diễn ra trôi chảy, 
thuận lợi. Ngược lại, một trong hai quá trình đó bị ách tắc thì sẽ gây ra những khó 
khăn cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại.
Mặc khác, ngân hàng thương mại được xem là một doanh nghiệp hoạt động 
với phương châm “đi vay để cho vay” do đó đối với nguồn vốn huy động thì ngân 
hàng phải sử dụng vốn sao cho hiệu quả, nhất là việc cho vay, đầu tư góp vốn liên 
GVHD: Phan Thái Bình 8 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
doanh… để trang trải cho mọi chi phí phát sinh, có lãi và đứng vững trong môi 
trường cạnh tranh đồng thời góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
• Đối với nền kinh tế
Vốn là điều kiện không thể thiếu trong nền kinh tế, vì bất kỳ một ngành nghề 
hay dịch vụ kinh doanh dù nhỏ hay lớn, đều phải có một số vốn tương ứng nhất 
định mới có thể hoạt động được. Bất kỳ quốc gia nào muốn phát triển kinh tế 
trước hết đều cần phải có vốn để đầu tư xây dựng mới, sản xuất hàng hóa, dịch vụ 
tạo ra của cải vật chất cho xã hội, tạo việc làm, ổn định cuộc sống cho mọi người 
dân.Vì vậy, vốn luôn là vấn đề mới được đặt ra, vốn lấy từ đâu?, vốn từ ngân sách 
thì có hạn không thể chi cho tất cả mọi nhu cầu kinh tế trong xã hội, vốn từ mỗi 
người dân, mỗi doanh nghiệp thì nhỏ bé, lẻ tẻ, không thể đơn lẻ mỗi người, mỗi 
doanh nghiệp sẽ dùng đồng vốn của mình để đầu tư sản xuất với qui mô lớn.
Việc tập trung được những đồng vốn tạm thời nhàn rỗi từ trong dân cư lại 
thành một khối lớn dùng để tài trợ cho nhu cầu đầu tư, xây dựng, sản xuất kinh 
doanh hàng hóa dịch vụ phục vụ cho phát triển kinh tế, không ai khác chính ngân 
hàng phải thực hiện chức năng trung gian hết sức quan trọng để huy động và cung 
cấp vốn cho nền kinh tế.
Khi nền kinh tế bị lạm phát tức là tiền mặt ngoài lưu thông thừa so với nhu 
cầu thực tể của lưu thông hàng hóa, giá cả tăng cao. Do đó, để ổn định và rút bớt 
lượng tiền mặt ngoài lưu thông cũng cố nhiều biện pháp trong thực hiện chính 
sách tiền tệ của nhà nước, những biện pháp huy động vốn kết hợp với công cụ lãi 
suất hữu hiệu nhất trong việc thực hiện chính sách tiền tệ của nhà nước.
• Đối với người gởi tiền
Bên cạnh công tác huy động vốn của ngân hàng thì còn có một số mặt nghiệp 
vụ hổ trợ như: thanh toán không dùng tiền mặt (chuyển khoản), chuyển tiền điện 
tử, thanh toán séc… Do đó, người gửi cá nhân hay doanh nghiệp rất thuận tiện 
trong việc chi trả hàng hóa, dịch vụ một cách nhanh chóng kịp thời và an toàn 
đồng vốn không bị rủi ro trong quá trình vận chuyển, tiết kiệm chi phí kiểm đếm. 
Ngoài ra khách hàng còn được hưởng lãi trên số tiền gửi theo khung lãi suất qui 
định.
2.1.2 Khái quát chung về tín dụng
GVHD: Phan Thái Bình 9 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
a. Khái niệm tín dụng
Tín dụng là sự chuyển nhượng quyền sử dụng một lượng giá trị nhất định dưới 
hình thức hiện vật hay tiền tệ trong một thời hạn nhất định từ người sở hữu sang 
người sử dụng và khi đến hạn người sử dụng phải hoàn trả lại cho người sở hữu với 
một lượng giá trị lớn hơn. Khoản giá trị dôi ra này được gọi là lợi tức tín dụng.
Khái niệm tín dụng được thể hiện qua sơ đồ.
Vốn (1)
Người cho vay Người đi vay
Vốn + lãi (2)
Hình 1: Sơ đồ tín dụng
Từ khái niệm trên, tín dụng thể hiện 3 mặt cơ bản:
- Có sự chuyển giao quyền sử dụng một lượng giá trị từ người này sang 
người khác.
- Sự chuyển giao này mang tính chất tạm thời
- Khi hoàn trả lại giá trị đã chuyển giao phải bao gồm cả vốn gốc lẫn lãi.
b. Các hình thức tín dụng
• Phân theo thời hạn tín dụng
Bao gồm 3 hình thức sau:
- Cho vay ngắn hạn: Là loại cho vay có thời hạn đến 12 tháng và được sử 
dụng để bù đắp sự thiếu hụt vốn lưu động của các doanh nghiệp và các nhu cầu chi 
tiêu ngắn hạn của cá nhân. Đối với ngân hàng loại tín dụng này chiếm vị trí quan 
trọng vì nguồn vốn của ngân hàng là các khoản tiền gởi ngắn hạn là chính.
- Cho vay trung hạn là loại tín dụng có thời hạn từ trên 12 tháng đến 5 năm. 
Mục đích là để đầu tư mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị, công 
nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, xây dựng các dự án mới có quy mô nhỏ và 
thời gian thu hồi vốn nhanh. Trong nông nghiệp, chủ yếu cho vay trung hạn để đầu 
tư vào các đối tượng sau: máy cày, máy bơm nước…
GVHD: Phan Thái Bình 10 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
- Cho vay dài hạn là loại cho vay có thời hạn trên 5 năm. Loại tín dụng này 
được cung cấp để đáp ứng các nhu cầu dài hạn như xây dựng nhà ở, cải tiến và mở 
rộng sản xuất ở quy mô lớn thu hồi vốn chậm
• Phân theo phương thức tín dụng
Theo quy chế cho vay của ngân hàng Nhà nước các tổ chức tín dụng được 
phép thoả thuận với khách hàng vay việc áp dụng các phương thức cho vay:
 - Cho vay từng lần: là phương thức cho vay mà mỗi lần vay vốn, khách hàng 
và tổ chức tín dụng thực hiện thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín 
dụng. Cho vay từng lần thích hợp với các đơn vị kinh doanh theo từng thương vụ 
hay vay theo thời vụ.
 - Cho vay theo hạn mức tín dụng: theo phương thức này thì ngân hàng và 
khách hàng sẽ xác định và thoả thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong thời hạn 
nhất định hoặc theo chu kỳ sản xuất kinh doanh.
- Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng: đây là phương thức cho vay 
theo hạn mức tín dụng nhưng ngân hàng sẽ cam kết dành cho khách hàng số hạn 
mức tín dụng đã định, không vì tình hình thiếu vốn để từ chối cho vay. Vì ngân 
hàng phải bớt các món vay của khách hàng khác để giữ cam kết về hạn mức tín 
dụng nên khách hàng phải trả một mức phí cho việc duy trì hạn mức dự phòng. Đó 
là số chênh lệch giữa hạn mức tín dụng với số thực vay.
 - Cho vay theo dự án đầu tư: đây là phương thức cho vay trung và dài hạn, ngân 
hàng phải thẩm định dự án trước khi cho vay. Tuy nhiên, trong cho vay ngắn hạn 
ngân hàng vận dụng bổ sung phương thức cho vay theo dự án sản xuất, kinh doanh, 
dịch vụ và các dự án phục vụ đời sống.
 - Cho vay trả góp: khi vay vốn thì ngân hàng và khách hàng xác định và thoả 
thuận số lãi vốn vay phải trả cộng với vốn gốc được chia ra để trả theo nhiều kỳ 
hạn trong thời hạn cho vay.
 - Cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng: tổ chức 
tín dụng chấp nhận cho khách hàng được sử dụng số vốn vay trong phạm vi hạn 
mức tín dụng để thanh toán tiền mua hàng hoá, dịch vụ và rút tiền mặt tại máy rút 
tiền tự động hoặc điểm ứng tiền mặt và đại lý của tổ chức tín dụng. Khi cho vay 
phát hành và sử dụng thẻ tín dụng tổ chức tín dụng và khách hàng phải tuân theo 
GVHD: Phan Thái Bình 11 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
các quy định của Chính phủ và ngân hàng Nhà nước Việt Nam về phát hành và sử 
dụng thẻ tín dụng.
 - Cho vay theo hạn mức thấu chi: Là việc cho vay mà tổ chức tín dụng thoả 
thuận bằng văn bản chấp thuận cho khách hàng chi vượt số tiền có trên tài khoản 
thanh toán của khách hàng phù hợp với các qui định của Chính phủ và Ngân hàng 
Nhà nước (NHNN) Việt Nam về hoạt động thanh toán qua các tổ chức cung ứng 
dịch vụ thanh toán.
- Cho vay hợp vốn: một nhóm tổ chức tín dụng cùng cho vay đối với một 
dự án vay vốn hoặc phương án vay vốn của khách hàng, trong đó có một tổ chức 
tín dụng làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với các tổ chức tín dụng khác.
Các phương thức cho vay khác mà pháp luật không cấm; phù hợp với quy 
chế tại Quy chế này và điều kiện hoạt động kinh doanh của NHN
O
 & PTNT Quận 
Ninh Kiều và đặc biệt của khách hàng vay.
2.1.3 Vai trò, chức năng tín dụng
a. Vai trò của tín dụng
• Xét về mặt tích cực
- Tín dụng góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển:
Trong quá trình sản xuất và kinh doanh, để duy trì sự hoạt động liên tục đòi 
hỏi vốn của xí nghiệp phải đồng thời tồn tại ở 3 giai đoạn: dự trữ, sản xuất và lưu 
thông, nên hiện tượng thừa và thiếu vốn tạm thời luôn xảy ra tại các doanh nghiệp. 
Từ đó tín dụng đã góp phần điều tiết nguồn vốn tạo điều kiện cho quá trình sản 
xuất – kinh doanh không bị gián đoạn.
Với mục tiêu mở rộng sản suất đối với từng doanh nghiệp, thì yêu cầu về 
nguồn vốn là một trong những mối quan tâm hàng đầu được đặt ra. Bởi lẻ, để đẩy 
mạnh tiến độ phát triển sản xuất không chỉ trông chờ vào vốn tự có mà doanh 
nghiệp cần phải cần tới các nguồn khác trong xã hội. Từ đó, tín dụng làm chức 
năng tập trung mọi nguồn vốn tạm thời nhàn rối để đáp ứng vốn cho đầu tư phát 
triển. Như vậy, vừa giúp cho doanh nghiệp rút ngắn được thời gian tích lũy vốn, 
nhanh chóng cho đầu tư mở rộng sản xuất, vừa góp phần đẩy nhanh tốc độ tập 
trung vốn và tích lũy vốn cho nền kinh tế.
GVHD: Phan Thái Bình 12 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
Trong điều kiện hiện nay cùng với sự phân phối và hợp tác quốc tế ngày 
một sâu rộng thì quá trình điều tiết vốn không chỉ giới hạn trong phạm vi quốc gia 
mà hình thành các quan hệ quốc tế.
- Tín dụng góp phần ổn định tiền tệ, ổn định giá cả.
Trong khi thực hiện chức năng thứ nhất, là tập trung và phân phối lại vốn 
tiền tệ, tín dụng đã góp phần làm giảm khối lượng tiền tệ lưu hành trong nền kinh tế, 
đặt biệt là về mặt tiền tệ lưu hành trong các tầng lớp dân cư, làm giảm áp lực về lạm 
phát, do vậy góp phần ổn định tiền tệ. Mặt khác, do cung cấp vốn tín dụng cho nền 
kinh tế, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh 
doanh, làm cho sản xuất ngày càng phát triển, sản phẩm hàng hóa dịch vụ làm ra 
ngày càng nhiều, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội. Chính nhờ đó mà tín 
dụng góp phần làm ổn định thị trường giá cả trong nước.
- Tín dụng góp phần ổn định đời sống, tạo công ăn việc làm, và ổn định 
trật tự xã hội.
 Một mặt, tín dụng góp phần làm thúc đẩy nền kinh tế phát triển, sản xuất 
hàng hóa và dịch vụ ngày càng gia tăng, có thể thỏa mãn nhu cầu đời sống của 
người lao động. Mặt khác, do tín dụng cung ứng đã tạo ra khả năng trong việc khai 
thác các tiềm năng sẵn có trong xã hội về tài nguyên thiên nhiên, về lao động, đất, 
rừng, đó là tiềm năng quan trọng để ổn định trật tự và an toàn xã hội.
Cuối cùng có thể nói, tín dụng còn có vai trò quan trọng để mở rộng và 
phát triển các mối quan hệ kinh tế đối ngoại và mở rộng giao lưu quốc tế, làm cho 
đất nước có điều kiện xích lại gần nhau hơn và cùng nhau phát triển. 
• Mặt tiêu cực
Nếu để tín dụng phát triển tràn lan, không kiểm soát thì chẳng những không 
làm cho nền kinh tế phát triển mà lạm phát có thể gia tăng ảnh hưởng đến toàn bộ 
đời sống kinh tế - xã hội.
b. Chức năng của tín dụng
Trong nền kinh tế hàng hóa, tín dụng thực hiện ba chức năng cơ bản sau:
- Tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ trên cơ sở có hoàn trả.
GVHD: Phan Thái Bình 13 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
Tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ là hai quá trình thống nhất trong sự vận 
hành của hệ thống tín dụng. Ở đây, sự có mặt của tín dụng được xem như chiếc 
cầu nối giữa các nguồn cung - cầu về vốn tiền tệ.
Thông qua chức năng này, tín dụng đã trực tiếp tham gia điều tiết các nguồn 
vốn tạm thời thừa từ các cá nhân, các tổ chức kinh tế để bổ sung kịp thời cho 
những doanh nghiệp, nhà nước hay các cá nhân đang gặp thiếu hụt về vốn. Hay 
nói cách khác: Ở khâu tập trung, tín dụng là nơi tập hợp những nguồn vốn tạm thời 
nhàn rỗi trong xã hội, còn ở khâu phân phối lại vốn tiền tệ - tín dụng là nơi đáp 
ứng nhu cầu vốn cho doanh nghiệp, các cá nhân và cho cả ngân sách.
- Chức năng tiết kiệm tiền mặt và chi phí lưu thông cho xã hội.
Nhờ hoạt động tín dụng mà có thể phát huy chức năng tiết kiệm tiền mặt và 
chi phí lưu thông cho xã hội, điều này thể hiện qua các mặt sau:
+ Hoạt động tín dụng, trước hết tạo điều kiện cho sự ra đời của các công cụ 
lưu thông tín dụng như: thương phiếu, kỳ phiếu ngân hàng, các loại séc, các 
phương tiện thanh toán hiện đại như: thẻ tín dụng, thẻ thanh toán cho phép thay 
thế một số lượng lớn tiền mặt lưu hành (kể cả tiền đúc bằng kim loại quý như 
trước đây và tiền giấy như hiện nay) nhờ đó làm giảm bớt các chi phí có liên quan 
như: in tiền, đúc tiền, vận chuyển và bảo quản tiền.
+ Với sự hoạt động của tín dụng, đặc biệt là tín dụng ngân hàng, đã mở ra 
một khả năng lớn trong việc mở tài khoản và giao dịch thanh toán thông qua ngân 
hàng dưới các hình thức chuyển khoản và bù trừ cho nhau. Cùng với sự phát triển 
mạnh mẽ của tín dụng thì hệ thống thanh toán qua ngân hàng ngày càng được mở 
rộng, cho phép giải quyết nhanh chóng các mối quan hệ kinh tế vừa thúc đẩy quá 
trình ấy, tạo điều kiện cho nền kinh tế - xã hội phát triển.
+ Nhờ hoạt động của tín dụng mà các nguồn vốn đang nằm trong xã hội 
được huy động để sử dụng cho các nhu cầu của sản xuất và lưu thông hàng hóa sẽ 
có tác dụng tăng tốc độ chu chuyển vốn trong phạm vi toàn xã hội.
- Chức năng phản ánh và kiểm soát các hoạt động kinh tế.
Chức năng này được phát huy tác dụng phụ thuộc vào sự phát triển của hai 
chức năng trên. Thông qua quá trình tập trung và phân phối lại vốn, tín dụng góp 
phần phản ánh được mức độ phát triển kinh tế về các mặt như: khối lượng tiền tệ 
GVHD: Phan Thái Bình 14 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
nhàn rỗi trong xã hội, nhu cầu vốn trong từng thời kỳ từ đó giúp chúng ta có cái 
nhìn tổng quát về những quan hệ cân đối lớn trong nền kinh tế, đặc biệt là quan hệ 
giữa tích lũy và tiêu dùng.
Đặc biệt trong hoạt động cho vay của ngân hàng, để góp phần đảm bảo an 
toàn về vốn, ngân hàng luôn thực hiện quá trình kiểm tra tình hình tài chính của 
các đơn vị nhằm phát hiện kịp thời những trường hợp vi phạm chế độ quản lý kinh 
tế của nhà nước. Bên cạnh đó trên cơ sở thực hiện nguyên tắc cho vay có hoàn trả, 
tín dụng ngân hàng còn phản ánh kịp thời tình hình quản lý và sử dụng vốn của các 
đơn vị có hiệu quả hay không. Ngoài ra, thông qua việc tổ chức công tác thanh 
toán không dùng tiền mặt còn tạo điều kiện để ngân hàng tăng cường vai trò kiểm 
soát bằng đồng tiền các đơn vị kinh tế, vì mọi quá trình hình thành và sử dụng vốn 
của các doanh nghiệp đều được phản ánh và lưu giữ qua số liệu trên tài khoản tiền 
gửi. Từ đó, ngân hàng có cái nhìn tương đối tổng quát về cấu trúc tài chính của các 
đơn vị.
Như vậy, với chức năng phản ánh và kiển soát các hoạt động kinh tế sẽ góp 
phần giải quyết tình trạng mất cân đối cục bộ của nền kinh tế với những giải pháp 
khắc phụ kịp thời, từ đó phát huy vai trò quản lý và điều tiết vĩ mô của nền kinh tế. 
Điều này, cũng có nghĩa là tín dụng được vận dụng như một trong những đòn bẩy 
kích thích kinh tế không thể thiếu trong quá trình tổ chức quản lý kinh tế- tài 
chính, kiểm soát và thúc đẩy các hoạt động kinh tế quốc dân.
2.1.4 Lãi suất cho vay
a. Định nghĩa lãi suất cho vay
Lãi suất cho vay là giá cả phải trả cho việc sử dụng vốn của người 
khác vào mục đích sản xuất kinh doanh hoặc tiêu dùng được đo bằng tỉ lệ 
phần trăm (%) trên vốn tiền gởi hoặc cho vay trong thời gian nhất định. Lãi 
suất cho vay do Giám Đốc Ngân hàng quyết định trong phạm vi khung lãi 
suất do Thống Đốc ngân hàng Nhà Nước công bố.
 Lợi tức tín dụng
Lãi suất tín dụng = x 100 %
 Vốn tín dụng
GVHD: Phan Thái Bình 15 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
Lợi tức tín dụng là tỉ số giữa tiền thu về trong một thời gian nhất định và số 
tiền bỏ ra ban đầu.
b. Ý nghĩa của lãi suất cho vay
Lãi suất là công cụ quản lý kinh tế vĩ mô có tác dụng rất lớn đến sản xuất 
kinh doanh. Chế độ lãi suất thích hợp sẽ thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, 
ngược lại sẽ làm trì trệ và đình đốn hoạt động sản xuất kinh doanh. Lãi suất luôn 
có tác dụng hai mặt:
- Khuyến khích tiết kiệm, người ta có xu hướng gởi tiền vào ngân hàng hơn 
là đầu tư sản xuất kinh doanh.
- Hạn chế dùng vốn tín dụng đầu tư vào sản xuất kinh doanh, từ đó làm cho 
hoạt động sản xuất kinh doanh gặp khó khăn do áp lực lãi suất quá cao vì tình 
trạng tài nguyên bị khiếm dụng.
Lãi suất thích hợp có tác dụng mở rộng đầu tư vốn vào sản xuất kinh doanh 
và thu hút được tiết kiệm.
2.1.5 Đảm bảo tín dụng
a. Khái niệm về đảm bảo tín dụng
Đảm bảo tín dụng là phương tiện đảm bảo cho Ngân hàng sẽ có một nguồn 
vốn khác để hoàn trả vốn vay cho Ngân hàng nếu như mục đích vay bị phá sản.
b. Vai trò và các hình thức đảm bảo tín dụng
- Vai trò của đảm bảo tín dụng: Đảm bảo tín dụng là thiết lập những ràng buộc 
pháp lý của khoản vay với những tài sản của người vay hay người thứ ba để khi 
không thu được nợ có thể dựa vào việc bán tài sản để thu hồi nợ. Đó là cách để 
không bị ràng buộc với rủi ro kinh doanh của khách hàng bằng cách thiết lập 
nguồn thu nợ thứ hai.
Nguồn thu nợ thứ nhất là doanh thu đối với cho vay ngắn hạn về vốn 
lưu động, là nguồn khấu hao và lợi nhuận đối với các khoản vay trung và dài hạn 
để hình thành tài sản cố định. Trong cho vay tiêu dùng nguồn thu nợ thứ nhất của 
ngân hàng là thu nhập cá nhân như: tiền lương, các khoản thu nhập từ cổ tức, tiền 
cho thuê nhà và các khoản thu nhập khác.
- Các hình thức đảm bảo tín dụng:
GVHD: Phan Thái Bình 16 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
+ Đảm bảo đối vật: là hình thức xác định cơ sở pháp lý để ngân hàng có được 
những quyền hạn nhất định đối với tài sản của khách hàng vay nhằm tạo ra nguồn 
thu nợ thứ hai khi người mắc nợ không trả hay không có khả năng trả nợ. Bao gồm 
2 phương thức là cầm cố và thế chấp.
+ Đảm bảo đối nhân: là một hợp đồng qua đó người bảo lãnh cam kết với ngân 
hàng rằng sẽ thực hiện nghĩa vụ trả nợ ngân hàng trong trường hợp khách hàng 
vay vốn mất khả năng thanh toán. Bao gồm 2 loại căn cứ vào độ an toàn của bảo 
lãnh là bảo lãnh không có tài sản đảm bảo và bảo lãnh bằng tài sản của người bảo 
lãnh.
2.1.6 Rủi ro tín dụng
a. Khái niệm
Rủi ro tín dụng là sự xuất hiện những biến cố không lường trước được do 
nguyên nhân khách quan hay chủ quan mà khách hàng không trả được nợ cho 
ngân hàng một cách đầy đủ khi đến hạn, từ đó tác động xấu đến hoạt động của 
ngân hàng và có thể làm cho ngân hàng phá sản.
b. Nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng
• Xét về mặt khách quan
Nên đứng trên phuơng diện khách quan rủi ro tín dụng xảy ra do những 
nguyên nhân sau:
- Thiên tai hạn hán, bão lụt xảy ra bất ngờ làm mất mùa.
- Tỷ lệ lạm phát biến động làm đồng tiền mất giá, điều này ảnh hưởng rất 
lớn đến giá cả của các sản phẩm nông nghiệp.
- Nhà nước chưa có chính sách bảo hộ giá cả sản phẩm nông nghiệp, giá cả 
sản phẩm nông nghiệp lên xuống rất bất thường, thường vào mùa thu hoạch, lúc 
phải trả tiền vay lại cho Ngân hàng thì giá lúa tụt xuống một cách rất lớn.
- Người vay vốn gặp biến cố bất ngờ trong lĩnh vực kinh doanh dẫn đến 
thua lỗ.
• Xét về mặt chủ quan
- Người vay thiếu năng lực pháp lý hoặc sử dụng vốn sai mục đích, người 
vay cố tình không trả nợ.
GVHD: Phan Thái Bình 17 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
- Cho vay không tuân thủ đúng các nguyên tắc, điều kiện và các quy định 
khác trong thể lệ tín dụng hiện hành.
- Cán bộ tín dụng chưa nắm chính xác thông tin về người vay vốn như: thu 
nhập, năng lực sản xuất…
- Cán bộ Ngân hàng không xử lý triệt để đối với những khách hàng sử dụng 
vốn không đúng mục đích xin vay.
- Người đại diện của tổ chức liên doanh, liên kết không thực hiện hết trách 
nhiệm, bổn phận của mình đối với các món vay hoặc lạm dụng quyền hạn.
- Các giấy tờ sở hữu đất đai, nhà cửa, tài sản của hộ vay vốn được đánh giá 
không chính xác do cán bộ tín dụng chưa đủ trình độ thẩm định tài sản thế chấp. 
Cho nên khi họ không đủ hoặc mất khả năng trả nợ, Ngân hàng tiến hành phát mãi 
tài sản thì giá trị tài sản thế chấp ấy không đủ đảm bảo được số tiền gốc và lãi mà 
Ngân hàng cho vay.
Với những rủi ro này nếu Ngân hàng không có biện pháp xử lý thì nó sẽ 
gây nhiều thiệt hại cho Ngân hàng, thiệt hại này không những làm cho hàng loạt 
các Ngân hàng dẫn đến bị phá sản mà còn ảnh hưởng đến nền kinh tế chung của 
một khu vực, thậm chí cả nước.
Do đó, một trong những nhiệm vụ của các nhà kinh doanh Ngân hàng là 
phải xác định rõ mối tương quan giữa giá trị vốn mà Ngân hàng hiện có với giá trị 
của quyền sử dụng vốn, để hướng tới một dòng thu nhập vững chắc trong tương 
lai. Vì thế Ngân hàng ước tính một tỷ lệ để bù đắp nếu rủi ro bất trắc xảy ra.
c. Những thiệt hại đối với rủi ro tín dụng
• Đối với bản thân ngân hàng
Sự tổn thất của Ngân hàng khi có rủi ro xảy ra có thể là các thiệt hại về vật 
chất hoặc uy tín của Ngân hàng. Rủi ro tín dụng sẽ tác động trực tiếp đến hoạt 
động kinh doanh của Ngân hàng như thiếu tiền chi trả cho khách hàng, vì phần lớn 
nguồn vốn hoạt động của Ngân hàng là nguồn vốn huy động, mà khi Ngân hàng 
không thu hồi được nợ gốc và lãi trong cho vay thì khả năng thanh toán của Ngân 
hàng dần dần lâm vào tình trạng thiếu hụt.
GVHD: Phan Thái Bình 18 SVTH: Trần Cẩm Tú
Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNN & PTNT Ninh Kiều
Như vậy, rủi ro tín dụng sẽ làm cho Ngân hàng mất cân đối trong việc 
thanh toán, dần làm cho Ngân hàng bị lỗ và có nguy cơ bị phá sản.
• Đối với nền kinh tế xã hội
Hoạt động của Ngân hàng có liên quan đến hoạt động của toàn bộ nền kinh 
tế, đến tất cả các doanh nghiệp nhỏ, vừa, lớn, và đến toàn bộ các tầng lớp dân cư. 
Vì vậy, rủi ro tín dụng xảy ra có thể làm phá sản một vài Ngân hàng, khi đó nó có 
khả năng phát sinh lây sang các Ngân hàng khác và tạo cho dân chúng một tâm lý 
sợ hãi. Lúc đó, dân chúng sẽ đua nhau đến Ngân hàng để rút tiền trước thời hạn. 
Điều đó cũng có thể đưa đến phá sản đồng loạt các Ngân hàng. Khi đó rủi ro tín 
dụng sẽ tác động đến toàn bộ nền kinh tế.
2.1.7 Chỉ tiêu phân tích hoạt động tín dụng
a. Tỷ lệ dư nợ trên vốn huy động
 Dư nợ
Tỷ lệ dư nợ /Tổng vốn huy động = x 100%
 Vốn huy động
Chỉ tiêu này đánh giá khả năng sử dụng vốn huy động vào việc cho vay 
vốn. Thông thường khi nguồn vốn huy động ở Ngân hàng chiếm tỷ lệ thấp so với 
tổng nguồn vốn sử dụng thì dư nợ thường gấp nhiều lần so với vốn huy động. Nếu 
Ngân hàng sử dụng vốn cho vay phần lớn từ nguồn vốn cấp trên thì không hiệu 
quả bằng việc sử dụng nguồn vốn huy động được. Chỉ tiêu này quá lớn hay quá 
nhỏ đều không tốt, bởi vì nếu chỉ tiêu này quá lớn thì cho thấy khả năng huy động 
vốn của Ngân hàng thấp, ngược lại nếu chỉ tiêu này quá nhỏ cho thấy Ngân hàng 
đã sử dụng vốn huy động ngày càng không hiệu quả. Do vậy, tỷ lệ này càng gần 1 
thì càng tốt cho hoạt động Ngân hàng, khi đó Ngân hàng sử dụng một cách có hiệu 
quả đồng vốn huy động được.
b. Tổng dư nợ trên tổng tài sản
GVHD: Phan Thái Bình 19 SVTH: Trần Cẩm Tú