LVCK1VuMinhThuy
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.04 MB, 10 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>VŨ MINH THÙY. PHÂN TÍCH SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG CHO TRẺ EM TỪ 2 THÁNG ĐẾN 5 TUỔI TẠI BỆNH VIỆN SẢN – NHI TỈNH YÊN BÁI. LUẬN VĂN DƯỢC SĨ CHUYÊN KHOA CẤP I. HÀ NỘI - 2020. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> VŨ MINH THÙY. PHÂN TÍCH SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG CHO TRẺ EM TỪ 2 THÁNG ĐẾN 5 TUỔI TẠI BỆNH VIỆN SẢN – NHI TỈNH YÊN BÁI CHUYÊN NGÀNH: DƯỢC LÝ - DƯỢC LÂM SÀNG MÃ SỐ: CK 60720405 LUẬN VĂN DƯỢC SĨ CHUYÊN KHOA CẤP I. Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.Nguyễn Hoàng Anh Nơi thực hiện: Trường ĐH Dược Hà Nội Thời gian thực hiện: Từ tháng 7/2020 đến tháng 12/2020. HÀ NỘI - 2020. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Hoàng Anh là người thầy trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo và động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện và Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc, các bác sỹ, dược sỹ đang công tác tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Yên Bái, các anh chị trong trung tâm DI và ADR Quốc gia, đặc biệt là Ths. Nguyễn Thị Tuyến đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi khảo sát, nghiên cứu và thực hiện luận văn tốt nghiệp. Tôi luôn biết ơn sự giúp đỡ của Ban Giám hiệu trường Đại học Dược Hà Nội, các thầy cô phòng Sau đại học, các thầy cô bộ môn Dược lý - Dược lâm sàng đã dạy dỗ, quan tâm và tạo điều kiện cho tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu. Cuối cùng, tôi cũng xin bày tỏ lòng yêu thương, biết ơn tới gia đình, bạn bè luôn động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày. tháng 12 năm 2020 Học viên. Vũ Minh Thùy. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. hoàn thành luận văn này..
<span class='text_page_counter'>(4)</span> MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................ 1 Chương 1: TỔNG QUAN ......................................................................................... 2 1.1. TỔNG QUAN VỀ BỆNH VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Ở TRẺ EM .............. 2. 1.1.2. Tình hình dịch tễ......................................................................................... 2 1.1.3. Căn nguyên ................................................................................................. 2 1.1.4. Chẩn đoán viêm phổi cộng đồng ở trẻ em.................................................. 5 1.1.5. Phân loại viêm phổi trẻ em ......................................................................... 6 1.2. ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI TRẺ EM .................................................................... 7 1.2.1. Nguyên tắc điều trị viêm phổi .................................................................... 7 1.2.2. Nguyên tắc điều trị bằng kháng sinh .......................................................... 8 1.2.3. Cơ sở để lựa chọn kháng sinh trong điều trị viêm phổi ở cộng đồng ........ 8 1.2.4. Tóm tắt hướng dẫn sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi cộng đồng trẻ em của một số tổ chức hội chuyên môn trên thế giới .................. 10 1.2.5. Một số hướng dẫn lựa chọn kháng sinh ban đầu trong viêm phổi cộng đồng tại Việt Nam ...................................................................................... 12 1.3. GIỚI THIỆU VỀ BỆNH VIỆN SẢN NHI TỈNH YÊN BÁI ......................... 18 CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................... 20 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ........................................................................ 20 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................. 20 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu .................................................................................. 20 2.2.2. Phương pháp thu thập dữ liệu .................................................................. 20 2.2.3. Chỉ tiêu nghiên cứu: ................................................................................. 21 2.2.4. Một số tiêu chuẩn được sử dụng để phân tích kết quả ............................. 22 CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.............................................................. 27 3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA MẪU NGHIÊN CỨU........................................ 27 3.1.1. Liên quan giữa lứa tuổi và giới tính trong bệnh viêm phổi ...................... 28 3.1.2. Liên quan giữa lứa tuổi với độ nặng của viêm phổi và bệnh mắc kèm.... 28 3.1.3. Tỷ lệ bệnh nhân đã sử dụng kháng sinh trước khi nhập viện ................... 30. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. 1.1.1. Định nghĩa .................................................................................................. 2.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> 3.1.4. Mức độ lọc cầu thận ở bệnh nhân viêm phổi ........................................... 30 3.1.5. Đặc điểm xét nghiệm vi sinh trong mẫu nghiên cứu................................ 31 3.2. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI.. 33 3.2.1. Các kháng sinh sử dụng trong mẫu nghiên cứu ....................................... 33 3.2.3. Các phác đồ điều trị ban đầu .................................................................... 35 3.2.4. Các phác đồ thay thế trong quá trình điều trị ........................................... 36 3.2.5. Độ dài đợt điều trị và sử dụng kháng sinh ............................................... 37 3.2.6. Hiệu quả điều trị ....................................................................................... 38 3.3. TÍNH PHÙ HỢP TRONG VIỆC SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Ở TRẺ EM ....................................................... 38 3.3.1. Phân tích sự phù hợp của việc lựa chọn phác đồ kháng sinh ban đầu ..... 38 3.3.2. Đánh giá tính phù hợp của kháng sinh thay thế ...................................... 40 3.3.3. Đánh giá về liều dùng kháng sinh ............................................................ 40 3.3.4. Phân tích tính hợp lý trong nhịp đưa thuốc .............................................. 43 Chương 4: BÀN LUẬN ........................................................................................... 46 4.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA VIÊM PHỔI TRẺ EM TRONG MẪU NGHIÊN CỨU ... 46 4.1.1. Về ảnh hưởng của lứa tuổi và giới tính trong bệnh viêm phổi................. 46 4.1.2. Về liên quan giữa lứa tuổi và độ nặng của bệnh viêm phổi ..................... 47 4.1.3. Bệnh mắc kèm ở bệnh nhân viêm phổi .................................................... 47 4.1.4. Tỷ lệ bệnh nhân đã sử dụng kháng sinh trước khi nhập viện ................... 48 4.2. BÀN LUẬN VỀ THỰC TRẠNG SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI ................................................................................................... 50 4.2.1. Các kháng sinh đã sử dụng điều trị viêm phổi cộng đồng tại bệnh viện .. 50 4.2.2. Các phác đồ điều trị ban đầu .................................................................... 51 4.2.3. Phác đồ thay đổi trong quá trình điều trị .................................................. 51 4.2.4. Độ dài đợt điều trị bằng kháng sinh và hiệu quả điều trị ......................... 52 4.2.5. Hiệu quả điều trị viêm phổi ...................................................................... 53 4.3. BÀN LUẬN VỀ TÍNH PHÙ HỢP TRONG VIỆC SỬ DỤNG KHÁNG SINH ...................................................................................................................... 53. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. 3.2.2. Tỷ lệ kháng sinh được kê trong bệnh án .................................................. 34.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> 4.3.1. Phân tích sự lựa chọn kháng sinh so với hướng dẫn ................................ 53 4.3.2. Phân tích liều dùng kháng sinh ................................................................ 54 4.3.3. Phân tích nhịp đưa thuốc .......................................................................... 55 4.3.4. Phân tích đường dùng thuốc ..................................................................... 56. KIẾN NGHỊ ............................................................................................................. 59 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. KẾT LUẬN .............................................................................................................. 57.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Thứ tự Kí hiệu. Nội dung. 1.. ADR. Adverse Drug Reaction (Phản ứng có hại của thuốc). 2.. BSCK. Bác sỹ chuyên khoa. 3.. BTS. British Thoracic Society (Hội lồng ngực Anh). 4.. BV. Bệnh viện. 5.. C1G. Cephalosporin thế hệ 1. 6.. C2G. Cephalosporin thế hệ 2. 7.. C3G. Cephalosporin thế hệ 3. 8.. ICU. Khoa hồi sức tích cực. 9.. KS. Kháng sinh. 10.. MRSA. Tụ cầu vàng kháng methicilin. 11.. NC. Nghiên cứu. 12.. PIDSA. 13.. RLLN. Rút lõm lồng ngực. 14.. TB. Tiêm bắp. 15.. TDKMM. Tác dụng không mong muốn. 16.. TM. Tĩnh mạch. 17.. TYT. Trạm y tế. 18.. U. Uống. 19.. VP. Viêm phổi. 20.. VPMPCĐ Viêm phổi mắc phải cộng đồng. 21.. WHO. Pediatric Infectious Diseases Society of America (Hội Các Bệnh nhiễm trùng Nhi khoa Mỹ). Tổ chức y tế thế giới (World Health Organization). Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> DANH MỤC BẢNG, BIỂU Bảng 1.1. Các nghiên cứu gần đây về tác nhân gây bệnh trong viêm phổi cộng đồng trên trẻ em tại Việt Nam .............................................................................. 4 Bảng 1.2. Tình hình kháng kháng sinh của 3 vi khuẩn thường gặp gây viêm phổi ở Bảng 2.1. Bảng liều dùng của các kháng sinh được sử dụng để phân tích trong nghiên cứu .................................................................................................. 25 Bảng 3.1. Tỷ lệ viêm phổi phân theo lứa tuổi và giới tính ....................................... 28 Bảng 3.2. Tỷ lệ viêm phổi phân theo lứa tuổi với độ nặng của bệnh và đặc điểm bệnh lý mắc kèm của mẫu nghiên cứu ....................................................... 29 Bảng 3.3. Tình hình sử dụng kháng sinh trước khi đến viện .................................... 30 Bảng 3.4. Tỷ lệ mức độ lọc cầu thận của bệnh nhân ................................................ 31 Bảng 3.5. Đặc điểm xét nghiệm vi sinh trong mẫu nghiên cứu ................................ 31 Bảng 3.6. Các loại vi khuẩn phân lập được trong mẫu nghiên cứu .......................... 32 Bảng 3.7. Kết quả kháng sinh đồ trong mẫu nghiên cứu .......................................... 32 Bảng 3.8. Kháng sinh được sử dụng tại bệnh viện ................................................... 33 Bảng 3.9. Tỷ lệ các kháng sinh được sử dụng trong mẫu nghiên cứu ...................... 34 Bảng 3.10. Các phác đồ kháng sinh ban đầu khi bệnh nhân mới nhập viện ............. 35 Bảng 3.11. Các phác đồ thay đổi trong quá trình điều trị viêm phổi ........................ 36 Bảng 3.12. Lý do thay đổi phác đồ trong quá trình điều trị ...................................... 37 Bảng 3.13. Độ dài đợt điều trị (ngày) và sử dụng kháng sinh .................................. 37 Bảng 3.14. Hiệu quả điều trị bệnh viêm phổi ........................................................... 38 Bảng 3.15. Sự phù hợp trong lựa chọn phác đồ kháng sinh ban đầu ........................ 39 Bảng 3.16. Tính phù hợp trong lựa chọn phác đồ kháng sinh thay thế .................... 40 Bảng 3.17. Phân tích liều dùng kháng sinh trên bệnh nhân có chức năng thận bình thường ........................................................................................................ 41 Bảng 3.18. Phân tích liều dùng kháng sinh aminosid trên bệnh nhân suy giảm chức năng thận .................................................................................................... 43 Bảng 3.19. Phân tích nhịp đưa thuốc của các kháng sinh trong mẫu nghiên cứu ..... 43 Bảng 3.20. Phân tích đường dùng kháng sinh trong mẫu nghiên cứu ...................... 45. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. trẻ em ......................................................................................................... 10.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. Hình 3.1. Sơ đồ thu thập bệnh án nghiên cứu ........................................................... 27.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> ĐẶT VẤN ĐỀ Từ những năm đầu thế kỷ 20, kháng sinh đã được đưa vào sử dụng, nhưng đến nay, việc sử dụng kháng sinh hợp lý vẫn đang là một thách thức lớn của toàn thế giới, thuật ngữ “đề kháng kháng sinh” đã trở nên quen thuộc trong điều trị nhiễm khuẩn. loại vi khuẩn kháng thuốc và tỷ lệ kháng đang tăng dần theo thời gian. Do đó, sử dụng kháng sinh hợp lý đã và đang là mối quan tâm lớn của ngành Y tế nước ta. Viêm phổi cộng đồng là một trong những bệnh lý đường hô hấp chủ yếu trên trẻ em, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Tổ chức y tế thế giới (WHO) xác định viêm phổi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em dưới 5 tuổi. Sử dụng kháng sinh là một trong những chiến lược được Tổ chức y tế thế giới nhấn mạnh trong quản lý viêm phổi cộng đồng trên trẻ em, với nội dung tăng cường các biện pháp để đảm bảo kháng sinh được dùng một cách hợp lý, an toàn nhằm nâng cao hiệu quả điều trị, giảm tác dụng không mong muốn, giảm chi phí y tế và ngăn ngừa vi khuẩn đề kháng kháng sinh. Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh Yên Bái là bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh hạng II, trực thuộc Sở Y tế tỉnh Yên Bái. Bệnh viện thường xuyên tiếp nhận bệnh nhân nhiễm khuẩn đường hô hấp chiếm tỷ lệ cao nhất, trong đó chủ yếu là viêm phổi. Do vậy, sử dụng kháng sinh an toàn, hiệu quả, hợp lý sẽ giúp nhằm nâng cao chất lượng điều trị. Xuất phát từ những lý do nêu trên, nhóm nghiên cứu tiến hành thực hiện đề tài “Phân tích sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi cộng đồng cho trẻ em từ 2 tháng đến 5 tuổi tại Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh Yên Bái” với hai mục tiêu: 1. Khảo sát sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi cộng đồng cho trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi tại Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh Yên Bái từ 01/9/2019 đến 31/12/2019. 2. Phân tích tính hợp lý trong sử dụng kháng sinh điều trị viêm phổi cộng đồng cho trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị một số bệnh thường gặp ở trẻ em năm 2015 của BYT.. 1. Trung tâm DI&ADR Quốc gia - Tài liệu chia sẻ tại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC. Nhiều nghiên cứu tiến hành trên thế giới và Việt Nam cho thấy đã xuất hiện nhiều.
<span class='text_page_counter'>(11)</span>
