NGHIÊN CỨU XU HƯỚNG SỬ DỤNG GỖ CÔNG NGHIỆP
TRONG THIẾT KẾ NỘI THẤT HIỆN NAY
Trần Đức Anh Tài, Phạm Hoàng Duy, Trần Tấn Phát
Khoa Kiến trúc Mỹ thuật, Trường Đại học Cơng nghệ TP. Hồ Chí Minh
GVHD: CN. Đặng Nguyễn Thị Hồng Tuyết, TS. KTS. Trần Trung Hiếu
TÓM TẮT
Gỗ công nghiệp khá đa dạng như ván MDF (ván sợi), MFC (ván dăm), ván ghép thanh (gỗ ghép)…
được sử dụng rất rộng rãi. Những loại gỗ này được sản xuất đồng loạt về chất lượng, kích cỡ, màu
sắc, nên rất thuận tiện trong việc thi công hàng loạt về chất lượng, kích cỡ màu sắc, và cơng đoạn
bảo quản khơng phức tạp.
Cùng với quyết định đóng cửa rừng tự nhiên từ năm 2014, đây là những tín hiệu đáng mừng đối với
vật liệu gỗ công nghiệp tại nước ta, mở ra một tương lai sáng lạn cho ngành này cũng như giải
quyết bài toán về lao động trong thời đại 4.0.
Khơng chỉ đơn giản là vấn đề kinh tế, thói quen người tiêu dùng, với nguồn nguyên liệu hoàn toàn
từ rừng trồng, xu hướng sử dụng gỗ công nghiệp là một trong những giải pháp bền vững để giữ gìn
màu xanh cho Trái đất. Ngành gỗ là ngành duy nhất trên hành tinh sử dụng tài nguyên có thể tái
sinh được, góp phần gìn giữ mơi trường tự nhiên và bảo vệ đời sống con người.
Bài báo đưa ra giải pháp về xu hướng thiết kế và sử dụng gỗ cơng nghiệp trong thiết kế nội thất để
có thể đáp ứng các yêu cầu về thẩm mỹ, công năng của đồ nội thất có sử dụng gỗ cơng nghiệp.
Tiếp đến là các dạng phong cách có thể ứng dụng hợp lý các loại gỗ công nghiệp vào các dạng
phong cách mới, các khu vực cũng như vật dụng nào dùng gỗ công nghiệp và vấn đề tiết kiệm tài
nguyên hạn chế dùng gỗ tự nhiên cuối cùng đi vào kết luận.
Từ khóa: Bảo vệ tài ngun, đa dạng, gỗ cơng nghiệp, MDF, MFC, xu hướng, đa năng.
1 MỞ ĐẦU
Ngày nay khi mà ngành công nghiệp gỗ ngày càng phát triển cùng với quyết định đóng cửa rừng
tự nhiên từ năm 2014, đây là những tín hiệu đáng mừng đối với vật liệu gỗ công nghiệp tại nước
ta, mở ra một tương lai sáng lạn cho ngành này cũng như giải quyết bài toán về lao động trong
thời đại 4.0.
Với năm 2020 giáo dục, kinh tế, khoa học, y tế,... tất cả đều đã phát triển song song đó ngành kiến
trúc nội cũng vậy, mọi thứ luôn hướng tới những cái đẹp hướng đến sự thông minh tiện lợi,... nhằm
phục vụ cho cuộc sống của chúng ta. Thì nội thất là một ngành đang dần phát triển để đáp ứng
nhu cầu đó, phát triển ở đây là về sự đa dạng về phong cách, về vật liệu...
716
Công nghệ phát triển đa dạng đồng nghĩa với việc vật liệu cũng đa dạng phong phú khơng kém
trong đó có gỗ, gỗ ngày nay ta đều có thể bắt gặp nó ở bất kỳ đâu trong các khơng gian nội thất,
nhưng vấn đề ở đây đồ nội thất sẽ khơng hồn tồn là gỗ tự nhiên, vì vấn đề bảo vệ tài nguyên lâm
sản rừng đang được nhiều nước cũng như là Việt Nam đang đề cao. Song, gỗ công nghiệp là giải
pháp với sự đa dạng và phong phú của nó mang lại từ đường nét, màu sắc tự nhiên của vân gỗ
nguyên bản cho đến các bề mặt đơn sắc thì gỗ cơng nghiệp dần là xu hướng lựa chọn của các cá
nhân, gia đình, các doanh nghiệp,... vào không gian sinh sống làm việc hiện nay. Có thể thấy gần
như 90% đồ nội thất trong các công ty, chung cư, nhà ở đều được sử dụng gỗ công nghiệp. Nhẹ,
đẹp, dễ lắp đặt, mức độ hư tổn theo thời gian tầm trung thì gỗ cơng nghiệp hầu như có thể đáp
ứng được mọi phong cách nội thất phổ biến ngày nay.
2 NỘI DUNG
2.1 Tổng quan về gỗ cơng nghiệp
2.1.1 Khái niệm gỗ cơng nghiệp
Có rất nhiều loại gỗ công nghiệp đã được sử dụng trong thiết kế nội thất hiện nay. Trong đó, phải
kể đến các loại cốt gỗ như MFC, MDF, HDF,... cùng các chất liệu bề mặt như Melamine, Laminate,
Veneer,...
Thuật ngữ ‚gỗ công nghiệp‛ dùng để phân biệt với loại ‚gỗ tự nhiên‛ – là loại gỗ lấy từ thân cây gỗ.
Cịn gỗ cơng nghiệp là loại gỗ sử dụng keo hay hóa chất kết hợp với gỗ vụn để làm ra tấm gỗ. Gỗ
cơng nghiệp có tên quốc tế là Wood – Based Panel. Gỗ công nghiệp đa số được làm từ các nguyên
liệu thừa, nguyên liệu tận dụng, tái sinh, ngọn cành của cây gỗ tự nhiên. Các sản phẩm nội thất gỗ
cơng nghiệp hiện nay thường có 2 thành phần cơ bản, đó là: cốt gỗ cơng nghiệp và lớp bề mặt.
2.1.2 Gỗ công nghiệp và sự phát triển
Sự đa dạng cũng như nhu cầu nhà ở, văn phòng,... tăng cao trong xã hội đang phát triển ngày nay
thì gỗ cơng nghiệp là sự lựa chọn hàng đầu bởi tính linh động đa dạng của nó. Hầu như đâu đó
trong các không gian nội thất đều được người dùng cũng như là nhà thiết kế đưa gỗ công nghiệp
vào sử dụng, ban đầu với những ván gỗ ép thô sơ công nghệ chưa cao thì gỗ cơng nghiệp cũng đã
được ưa chuộng để làm tủ, bàn học,...
Ngày nay, người ta có thể sản xuất ra các loại gỗ với nhiều bề mặt khác nhau, nhiều chất keo khác
nhau làm cho gỗ cơng nghiệp trở nên thần kỳ hóa và là một vật liệu khá là phổ biến. Với tốc độ xây
dựng các nhà máy chế biến ván sợi (MDF) ở Việt Nam hiện nay, cùng quá trình hội nhập kinh tế
quốc tế, thị trường nội địa MDF sẽ tăng trưởng khá mạnh mẽ với hai quá trình trái ngược nhau: Sản
phẩm MDF của một số nước trong khu vực như Malaysia, Thái Lan tăng cường nhập khẩu vào Việt
Nam do nhu cầu chế biến đồ mộc tăng cao, do giá bán sản phẩm (kể cả do biến động tỷ giá) thấp
hơn và chất lượng sản phẩm cao hơn sản phẩm sản xuất trong nước và sản phẩm MDF do các
doanh nghiệp Việt Nam sản xuất, sẽ xuất khẩu nhiều hơn sang các nước có nhu cầu sử dụng sản
phẩm có chất lượng phù hợp.
717
Hình 1: Các ván gỗ cơng nghiệp cao cấp
Hình 2: Quy trình sản xuất gỗ MDF – HDF
2.1.3 Xu hướng sử dụng gỗ công nghiệp
Nội thất gỗ luôn là vật liệu được lựa chọn hàng đầu bởi sự sang trọng, ấm cúng do gỗ mang lại.
Nhưng ngày nay gỗ công nghiệp cũng cũng mang lại nhiều lựa chọn trong sản xuất nội thất nhà ở.
Ngày nay cùng với sự phát triển của công nghệ chế biến gỗ, gỗ công nghiệp xuất hiện với một số
chủng loại phù hợp trong thiết kế và trang trí nội thất mà khơng làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của gỗ,
đáp ứng nhu cầu sử dụng của khách hàng.Với nguồn gỗ tự nhiên ngày càng cạn kiệt, và để đáp
ứng nhu cầu sử dụng gỗ trong thiết kế nội thất, sản xuất nội thất gia dụng trong gia đình, ván gỗ
nhân tạo ra đời, với nhiều chủng loại phong phú, màu sắc đa dạng, phù hợp cho nhiều mục đích
sử dụng khác nhau trong nội thất, đặc biệt ván gỗ nhân tạo có đặc tính cơ lý ưu việt là khơng cong
718
vênh, co ngót nên hiện nay gỗ cơng nghiệp thường được ứng dụng nhiều trong thiết kế nội thất
hiện đại.
Phong cách Scandinavian, phong cách Eco, phong cách Công nghiệp, phong cách Hiện đại,... là
một trong số các phong cách có ứng dụng sử dụng gỗ công nghiệp vào trong nội thất hiện nay.
Bằng công nghệ hiện đại, bề mặt nội thất gỗ công nghiệp được mô phỏng như thật, các đường vân
gỗ còn là yếu tố làm tăng thêm giá trị thẩm mỹ cho các thiết kế nội thất gỗ hiện nay, đặc biệt là
dùng tủ bếp gỗ cao cấp cho không gian bếp.
Sự phong phú, đa dạng các sản phẩm đồ nội thất về cả mẫu mã, chất liệu, kiểu dáng,… mang lại
cho khách hàng vô số sự lựa chọn, đồng thời tạo nên nhiều xu hướng sử dụng khác nhau. Tuy
nhiên, nội thất gỗ công nghiệp vẫn luôn là sự lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng do có nhiều
tính năng, độ thẩm mỹ và dễ dàng kết hợp các phong cách với nhau.
Hiện nay, chúng ta dễ dàng bắt gặp phong cách thiết kế công nghiệp (Industrial) ngoài đường phố,
trong quán cà phê, homestay hay nhà ở. Với đặc tính thơ sơ và đa chức năng. Xu hướng của
phong cách thiết kế này là đề cao thoải mái và đơn giản. Vì vậy trong các thiết kế của Industrial bạn
sẽ dễ dàng bắt gặp những chiếc bàn gỗ thô mộc, kệ gỗ hay tủ gỗ, tất cả đều mang nét tự nhiên
nhờ vào những màu sắt vân gỗ mang lại.
Hình 3: Sàn gỗ trong phong cách cơng nghiệp
Ngồi ra cơng nghệ hiện đại đã có thể sản xuất được các loại bề mặt gỗ công nghiệp chống chịu
tác động bên ngoài tốt như nước, lửa, nắng,... nên các vật dụng nội thất trong các không gian nhà
ở dần thay thế hồn tồn bằng loại gỗ cơng nghiệp bàn, tủ bếp, tủ áo gỗ công nghiệp đang dần
trở thay thế cho vị trí của các loại bàn, tủ gỗ tự nhiên nhờ những ưu điểm nổi bật dưới đây:
– Tính thẩm mỹ cao: Trái với các loại bàn, tủ gỗ tự nhiên mang lại vẻ đẹp sang trọng, cổ điển,
các loại bàn gỗ công nghiệp mang đến vẻ đẹp hiện đại, trẻ trung, phù hợp với sự phát triển
của xã hội hiện nay. Bàn, tủ gỗ công nghiệp mang lại tính thẩm mỹ cao nhờ sự đa dạng về
màu sắc và các loại vân gỗ. Bề mặt sáng bóng, giữ được độ mới theo thời gian.
– Bề mặt gỗ cơng nghiệp có độ cứng chắc cao, chịu lực tốt, khơng bị cong vênh, co ngót dưới
sự tác động của thời tiết.
– Bề mặt bàn gỗ công nghiệp có khả năng chống trầy xước tốt.
719
– Bàn, tủ gỗ công nghiệp dễ dàng gia công, tháo lắp nhờ việc được cắt thành từng tấm nhỏ.
– Giá thành của bàn, tủ gỗ công nghiệp rẻ hơn gỗ tự nhiên - Một số loại bàn, tủ gỗ có khả
năng chống ẩm mốc tốt như gỗ MDF chống ẩm lõi xanh, MFC chống ẩm, HDF…
Tuổi thọ của đồ nội thất gỗ công nghiệp nếu thi công tốt sẽ được trên dưới 10 năm, so với gỗ tự
nhiên thì khơng bằng nhưng với đồ nội thất ngày nay thì với thời gian đó là đủ để chúng ta có thể
thay đồ nội thất khác, với thời gian sử dụng trên 10 năm thì cũng đã khấu hao hết rồi. Vì vậy sự lựa
chọn ở đây chủ yếu theo phong cách, nhu cầu là chính, người thích phong cách cổ điển, ấm cúng
thì chọn gỗ tự nhiên, cịn nếu thích phong cách hiện đại, trẻ trung, có thể chọn gỗ công nghiệp để
làm đồ nội thất.
2.1.4 Tiêu chuẩn của gỗ cơng nghiệp sử dụng trong nội thất
Về tiêu chuẩn thì ở mỗi giai đoạn mỗi thời gian lại có một xu hướng một tiêu chuẩn riêng mà phần
đông người sử dụng yêu cầu và đề ra, gỗ công nghiệp ứng dụng nhiều vào nội thất nên cũng có
các tiêu chuẩn riêng của nó, để phù hợp với khơng gian thì tiêu chuẩn của gỗ công nghiệp đầu tiên
trước hết là mẫu mã đa dạng để có thể đáp ứng được nhiều nhu cầu của cá nhân cịn về bề mặt
hồn thiện thì gỗ cơng nghiệp cần đáp ứng theo từng chủng loại như:
Gỗ MDF, MFC có độ phẳng cao, bề mặt cứng rất thích hợp làm những phần cánh tủ, mảng ốp
tường trang trí diện rộng. Gỗ ván dán là loại gỗ do nhiều lớp gỗ mỏng cấu tạo thành, tính chất chịu
lực cao vậy nên tiêu chuẩn về cấu tạo liên kết các lớp gỗ đ i hỏi chắc chắn bền vững, tùy vào tính
chất gỗ nguyên liệu và chất liệu khi hoàn thiện sản phẩm ta sử dụng loại gỗ cho phù hợp. Về tiêu
chuẩn thị trường thì hầu như gỗ để có thể đưa vào khơng gian nội thất phải đảm bảo các yêu cầu
về cường độ, độ ẩm, độ co giãn, cong vênh,... Về mẫu mã thì phụ thuộc vào chủ đầu tư, cá nhân
mong muốn như thế nào với khơng gian đó, phong cách họ chọn là gì mà đưa ra lựa chọn loại gỗ
phù hợp với tiêu chuẩn.
2.2 Ứng dụng gỗ công nghiệp trong thiết kế nội thất
2.1.1 Quan điểm
Sự lựa chọn vật liệu trong thi công nhà ở chủ yếu phụ thuộc vào phong cách, nhu cầu và tài chính
của từng người. Có người thích phong cách cổ điển, ấm cúng thì chọn gỗ tự nhiên, cịn nếu thích
phong cách hiện đại, trẻ trung, có thể chọn gỗ cơng nghiệp để làm đồ nội thất. Bạn nên tham khảo
thêm các chuyên gia về gỗ hoặc kiến trúc sư để có thể đưa ra sự lựa chọn sáng suốt và phù hợp
nhất cho căn nhà của mình.
Hiện nay, khi mà cơng nghệ khoa học phát triển ta càng có nhiều lựa chọn và phát minh mới về
các loại gỗ công nghiệp như HDF lõi đen, hoặc những dịng có đặc tính tốt hơn cao cấp hơn các
loại gỗ công nghiệp đã phát triển trong quá khứ.
Giải pháp thi công nội thất bằng gỗ công nghiệp nên lựa chọn theo mục đích sử dụng và phù hợp
với công năng của từng loại gỗ.
720
Gỗ công nghiệp rất đa dạng về màu sắc nên phù hợp với rất nhiều mục đích sử dụng khác nhau,
đặc biệt gỗ cơng nghiệp có đặc điểm nổi bật là khơng bị cong vênh, co ngót.
Đồ nội thất gỗ cơng nghiệp ln đáp ứng tính ứng dụng cao.
2.2.2 Ứng dụng
Ứng dụng gỗ công nghiệp vào nội thất nhà ở:
Nhờ vào sự đa dạng về màu sắc cũng như bề mặt của gỗ công nghiệp, nên chúng được ứng dụng
vào rất nhiều các thiết kế nội thất hiện đại ngày nay.
Mỗi loại gỗ cơng nghiệp đều có những ưu thế riêng từ đó ta có thể áp dụng vào trong thiết kế nội
thất theo những công dụng mong muốn của người thiết kế và người sử dụng. Có thể ứng dụng như
sau:
– Gỗ MDF (Medium Destiny Fiberboard) có hai loại chính đó là loại lõi thường và loại lõi xanh
chống ẩm. Gỗ loại này thích hợp để thi cơng nội thất gia đình như tủ kệ giày dép, tủ bếp,
vách nhà tắm,… Đối với nội thất tủ bếp gỗ, gia chủ nên chọn sản phẩm gỗ với lớp phủ bề
mặt chống thấm với thiết kế nhiều ngăn kéo, xoay hoặc trượt để có thể chứa nhiều vật dụng
phù hợp.
Hình 4: Nội thất gỗ công nghiệp nhà ở
Ứng dụng gỗ công nghiệp vào trong nội thất văn phịng
Gỗ cơng nghiệp ngày nay thường được ứng dụng vào các thiết kế thông minh tạo sự thuận lợi cho
những nơi có diện tích nhỏ dành cho 1 người, các vật dụng đa năng vừa tiết kiệm nhưng lại vô cùng
thuận lợi cho ngươi dùng, song không gian nhỏ không đâu khác là văn phòng nơi các bàn làm việc
vừa đủ một người ngồi, cũng như là nơi khá đông nhân viên lại thường xuyên tiếp xúc với các đồ
dùng nội thất như bàn làm việc tủ tài liệu, bàn hợp,... vậy nên các vật dụng sử dụng gỗ đ i hỏi có
độ bền cũng như là gọn, nhẹ, thông minh.
721
Hình 5: Nội thất gỗ cơng nghiệp văn phịng
Ứng dụng gỗ công nghiệp vào trong nội thất một số công trình cơng cộng
Nhờ vào những đặc điểm nổi bật về mẫu mã và màu sắc nên gỗ công nghiệp đang ngày càng
được ứng dụng vào các thiết kế mang tính trẻ trung và hiện đại ở các coffee shop, homestay,...
Những quán cà phê với phong cách công nghiệp, hiện đại,... thường ứng dụng các loại gỗ công
nghiệp như MDF, HDF, mẫu mã rất đa dạng làm cho không gian không nhàm chán, nhờ vào bề
mặt các loại gỗ công nghiệp có vân hồn thiện như gỗ tự nhiên mang lại cảm giác thiên nhiên cho
khách hàng.
Các cơng trình như: bệnh viện trường học, đa phần gỗ công nghiệp được ứng dụng làm bàn và tủ,
bề mặt, trần các loại gỗ màu sơn trơn được sử dụng nhiều trong trường mần non, màu sắc giúp
tăng sự sáng tạo của trẻ nhỏ cũng như gỗ công nghiệp sẽ là vật liệu gây sát thương ít nhất nếu lỡ
có va chạm.
Hình 6: Gỗ cơng nghiệp sử dụng trong cơng trình cơng cộng
722
3 KẾT LUẬN
Một điểm nổi trội của loại gỗ này chính là sự phong phú về mùa sắc và bề mặt gỗ công nghiệp nên
công đoạn chế biến, tạo dáng cho sản phẩm giúp cho các nhà thiết kế thực hiện được nhiều ý
tưởng mới. Vì thế hiện nay trong cơng trình nhà ở, hơn 90% đồ nội thất đều sử dụng loại gỗ công
nghiệp.
Xu hướng sử dụng đồ gỗ trong nhà hiện nay là kiểu dáng đơn giản, đơn sắc, hình khối là các
đường thẳng trơn nhẵn, khơng có chi tiết.
Cuộc sống hiện đại người sử dụng đ i hỏi đồ gỗ trong nhà phải có nhiều tính năng, dễ bảo quản.
Do diện tích nhà thường bị hạn chế nên sự tận dụng diện tích là quan trọng mà gỗ công nghiệp lại
đa dạng dễ lắp đặt thay thế, thị trường gỗ tự nhiên cũng dần hạn chế vì chính sách bảo vệ tài
nguyên các loại gỗ quý lâu năm nên mở ra xu hướng cũng như thị trường gỗ công nghiệp đi lên.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2014, Quyết định số 957/QĐ-BNNTCLN ngày
08/05/2014, Phê duyệt kế hoạch hành động và phát triển thị trường gỗ và sản phẩm giai
đoạn 2014-2020.
[2]
Bộ Giáo dục và Đào tạo Đại học Công nghệ TP.HCM, HSTK. ũ Phương Thảo, Vật liệu hoàn
thiện nội thất.
723