TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
CASE STUDY QUẢN LÝ CHUỖI CUNG ỨNG
ĐỀ TÀI:
Thách thức và đề xuất giải pháp
trong hoạt động chuỗi cung ứng của VinEco
Lớp tín chỉ:
Giảng viên hướng dẫn:
Hà Nội, tháng 5/2019
Trong lĩnh vực kinh doanh nơng sản, việc chọn hình thức thu mua để tối đa
hóa lợi nhuận, hay tự sản xuất để đảm bảo chất lượng từ lâu đã là bài tốn khó. Khó
khăn có thể gặp phải của các doanh nghiệp là vốn đầu tư lớn, công sức khổng lồ trong
khi khả năng sinh lời lớn trong trong ngắn hạn là khơng có. Điển hình ở Việt Nam,
các doanh nghiệp lớn như Big C, Coopmart, Intimex chủ yếu đều chỉ thu mua lại theo
tiêu chuẩn mà không tham gia vào hỗ trợ trong khâu sản xuất sản phẩm. Tuy nhiên,
riêng tập đồn VinGroup vẫn ln tự hào mình có một “chuỗi cung ứng nơng sản
sạch” là VinEco để có thể cung ứng đầu vào cho hệ thống siêu thị Vinmart, cửa hàng
Vinmart+, kênh thương mại điện tử Adayroi của chính mình. Vấn đề đặt ra ở đây là:
Liệu Vineco có thực sự là một chuỗi cung ứng hồn hảo?
Bài nghiên cứu này sẽ phân tích tồn bộ chuỗi cung ứng rau-củ-quả sạch của
Vineco, điểm mới và chủ yếu chỉ ra những vấn đề khó khăn, thách thức trong chuỗi
cung ứng này.
MƠ HÌNH CHI CUNG ỨNG CỦA VINECO
Hợp tác xã/Hộ nơng dân
kiểm sốtVinmart
Giống
Cơng nghệ
Thành phẩm Kiểm sốt
Nhân cơng
(3)
Trạm
Trạm
Kiểm sốt
Trạm thu mua
(3)
Vinmart+
kiểm sốt
(2) Nhà sơ
chếphối định kỳ
Phân
(3)
Trạm
Adayroi.com
Nơng trường Kho hàng
Kiểm sốt
kiểm sốt
(3) Các đối tác khác
Giống
Thành
Cơng
nghệphẩm
Nhân cơng
Kiểm sốt
Định hướng
(3) Xuất khẩu
2
1. Sản xuất nông sản Vineco tại nông trường và hợp tác xã liên kết
a) Các khu vực sản xuất của Vineco
Kể từ khi chính thức tham gia vào lĩnh vực nông nghiệp vào ngày 19 tháng 3
năm 2015, chỉ sau 36 tháng, VinEco đã có tổng diện tích sản xuất 3.000 ha và
gần 3.000 tấn nông sản tiêu thụ mỗi tháng, bao gồm 14 nông trường quy mô và
hiện đại bậc nhất, phân bổ rộng khắp trên toàn quốc. Các nông trường được
quy hoạch thiết kế khoa học với khu sản xuất đồng ruộng, khu nhà màng, khu
nhà kính, khu sơ chế, đóng gói tự động và khu bảo quản. Bên cạnh đó, VinEco
đã liên kết với hơn 800 Hợp tác xã đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe 1 để
đảm bảo chất lượng sản phẩm như sau:
-
Các Hộ sản xuất, Tổ hợp tác, Hợp tác xã, Doanh nghiệp thuộc vùng quy hoạch
có diện tích sản xuất tối thiểu 1 ha
-
Cam kết duy trì ý chí sản xuất nơng sản sạch, an tồn
-
Ưu tiên các hộ sản xuất đã có giấy chứng nhận VietGap hoặc Global Gap
-
Có năng lực về sơ chế đóng gói & vận chuyển hàng hóa
Hệ thống nơng trường của Vineco2 nằm tại những vùng có khí hậu và thổ
nhưỡng được thiên nhiên ưu đãi với chất lượng nông sản thuộc top đầu cả
nước, là nguồn cung cấp phần lớn nông sản sạch của VinEco
Hằng năm hệ thống nơng trường này ln được chăm sóc để đảm bảo cung
ứng ra thị trường những sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế để phục
vụ thị trường trong nước và quốc tế.
1 Nguồn: Đồng hành cùng nông nghiệp Việt, Vineco, />2 Nguồn: Trang web Nông sản của VinEco, />
3
Hệ thống 14 nơng trường của Vineco
Phía Nam
Phía Bắc
Nam Định
Hải Phòng
Tam Phước (Đồng Nai)
Nam Hội An (Đà Nẵng)
Trảng Bom (Đồng Nai)
Lạc Dương (Lâm Đồng)
Củ Chi (TPHCM)
Dạ Chais (Lâm Đồng)
Quảng Ninh
Tam Đảo - Vĩnh Phúc
Long Thành (Đồng Nai)
Măng Đen (Kon Tum)
Hà Nam
Đà Loan (Lâm Đồng)
b) Công nghệ được áp dụng trên các sản phẩm của VinEco
Không chỉ lớn nhất về quy mơ sản xuất, VinEco cịn là đơn vị tiên phong đưa
công nghệ và kĩ thuật nông nghiệp tiên tiến hàng đầu thế giới về Việt Nam.
Tồn bộ 14 nơng trường sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và đang chuyển dần
sang tiêu chuẩn Global GAP. Riêng VinEco Măng đen (Kon Tum) sẽ đi theo
hướng sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Công ty đã kí hợp đồng tư vấn, chuyển
giao cơng nghệ, kỹ thuật, giống và thiết bị nông nghiệp với các đối tác uy tín
trên thế giới: máy móc cơ giới hóa của Kubota (Nhật Bản); cơng nghệ tưới nhỏ
4
giọt, tưới phun mưa của Netafirm (Israel); công nghệ nhà kính điều khiển khí
hậu của Marchegay(Pháp), cơng nghệ sản xuất nấm ôn đới (Hàn Quốc), công
nghệ canh tác nhiều tầng (Singapore), tư vấn về công nghệ và quản lý sau thu
hoạch (Hà Lan)…
c) Giống cây trồng
Tính đến nay VinEco đã hợp tác với 3 đối tác cung cấp giống cây trồng là
những công ty hàng đầu trong sản xuất và bán giống cây trồng trên thế giới.
Đó là Bejo, Sakata và Enza Zaden 3. Các doanh nghiệp này luôn luôn phát triển
và khám phá, đưa ra các công nghệ mới giúp đa dạng hóa chủng loại giống,
cũng như mang lại năng suất cao hơn, đặt ra những tiêu chuẩn mới cho nền
-
nơng nghiệp thế giới
VinEco có hơn 100 chủng loại sản phẩm4 là:
Rau ăn lá: rau xà lách, bắp cải, cải thảo, chùm ngây, ngót, mồng tơi, rau đay,...
Rau ăn thân hoa: súp lơ ngọc bích, súp lơ xanh, súp lơ trắng, súp lơ san hô,...
Rau ăn quả: cà chua, dưa chuột, ớt ngọt, bầu, bí, mướp, quả đậu…
Rau ăn củ: khoai tây, cà rốt, khoai lang, củ cải, củ dền
Rau gia vị: rau gia vị ăn củ, rau gia vị ăn lá, ớt gia vị, chanh
Trái cây: dưa lưới, dưa lê, dưa hấu, chôm chôm, chuối, đu đủ, nhãn, bưởi,…
Rau mầm: rau mầm cải ngọt, rau mầm cải xanh, rau mầm đuôi phụng xanh…
Nấm: nấm bào ngư, nấm đông cô tươi, nấm đùi gà, nấm kim châm trắng…
Thủy canh: xà lách, rau cải
Để đảm bảo chất lượng và độ an tồn cho nơng sản, VinEco đã dành một lượng
lớn ngân sách để xây dựng hệ thống kiểm soát chất lượng, bao gồm chi phí đầu
tư hệ thống trang thiết bị, cơng cụ kiểm sốt và đội ngũ kiểm sốt chất lượng
quy mô 300 người. Công tác kiểm tra, giám sát cũng được triển khai theo
nhiều lớp: từ lực lượng kiểm soát tại địa phương với tần suất kiểm tra hàng
ngày đến các tầng kiểm định định kỳ và theo xác suất do hệ thống kiểm soát
viên của VinEco trực tiếp thực hiện. Tùy thuộc vào việc thực hiện các cam kết
theo tiêu chuẩn VietGap, cũng như chất lượng kiểm định về quy trình sản xuất,
dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên sản phẩm thực tế.., VinEco sẽ cam kết bao
tiêu sản phẩm cho các Hộ sản xuất trên tồn thị trường. Trong đó, một phần
3 Nguồn: Đối tác công nghệ, VinEco, />4 Nguồn: Sản phẩm, VinEco, />
5
sản lượng sẽ được tiêu thụ trong các hệ thống bán lẻ của Vingroup dưới thương
hiệu của VinEco hoặc thương hiệu riêng của đối tác.
d) Nhân sự
Đội ngũ của VinEco có trên 250 Kỹ sư, Thạc sĩ, Tiến sĩ, và Phó Giáo sư ngành
Nơng nghiệp cùng hàng nghìn lao động địa phương. Các hộ nông dân tham gia
vào chuỗi quy trình sản xuất sạch của VinEco được trực tiếp đào tạo và hướng
dẫn; Hỗ trợ công nghệ, kỹ thuật và giống; Kiểm sốt chất lượng trong q trình
sản xuất và trước thu hoạch; Thu mua sản phẩm và hỗ trợ phát triển thương
hiệu. Với việc kiểm sốt khép kín từ đồng ruộng đến siêu thị, Chương trình sẽ
cắt giảm được tối đa các khâu trung gian, tập trung nâng cao chất lượng nơng
sản cung ứng ra thị trường. Chương trình chính thức triển khai từ 1/9/2016 với
tổng ngân sách khoảng 300 tỷ đồng cho năm đầu tiên, trực tiếp hỗ trợ tới 1.000
hợp tác xã và hộ nơng dân.
Tính đến hết quý 1/2018, chương trình đã nhận được gần 2.000 đơn đăng ký từ
các hộ nơng dân trên tồn quốc. Trong đó, hơn 1500 hộ sản xuất đã được
VinEco ký hợp đồng cung cấp sản phẩm an toàn, đưa ra thị trường trung bình
mỗi tháng gần 1.000 tấn rau quả. Và cũng theo Chương trình này, cơng ty
VinEco đã tổ chức hàng chục buổi hội thảo, đào tạo về chuyên mơn sản xuất
nơng nghiệp an tồn nhằm truyền tải các ngun tắc, quy trình và ý thức sản
xuất nơng nghiệp an toàn với sự tham gia của hơn 2.600 lượt người, hỗ trợ
công cụ dụng cụ cho hơn 500 hộ sản xuất để sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.
2. Nhà sơ chế của VinEco
Hiện VinEco có tổng cộng 4 nhà sơ chế: Sài Đồng (Long Biên, Hà Nội), Đà
Lạt Platform (Lâm Đồng), Long Thành (Đồng Nai) và Củ Chi (TPHCM). Mỗi
nhà sơ chế có quy mơ bao gồm cả sân bãi là 10.000 ha, gồm khu sơ chế, đóng
gói tự động và khu bảo quản với năng lực sản xuất hiện tại từ 8-50 tấn/ngày,
năng lực sản xuất tối đa 30 – 100 tấn/ngày. Tại mỗi nhà sơ chế được trang bị
Phần mềm truy xuất nguồn gốc và Phần mềm kiểm sốt, phân tích số liệu SAP, sắp tới sẽ áp dụng các cơng nghệ mới như Máy đóng gói túi lưới, Máy
6
đóng màng co bán tự động, Hệ thống kết nối số liệu từ cân, máy tính ghi nhận
số liệu và Hệ thống băng chuyền để vận chuyển hàng hóa
3. Hệ thống phân phối nông sản của VinEco
Rau-củ-quả VinEco đang được phân phối độc quyền tại trang thương mại điện
tử Adayroi.com và gần 1.500 siêu thị, cửa hàng VinMart & VinMart+ trên toàn
quốc. Mỗi tháng VinEco cung cấp ra thị trường hàng nghìn tấn nơng sản sạch
như: rau ăn lá, rau ăn củ, rau gia vị, trái cây với hơn 100 chủng loại, được ứng
dụng quy trình kiểm sốt tự động và khép kín hồn tồn trong nhà kính, nhà
màng như: nấm, dưa lưới, dưa lê, dưa leo baby, rau mầm và rau thủy canh, rau
củ quả khác…Các sản phẩm nông sản thu mua từ các hộ nông dân đều được
kiểm tra tại chuỗi 33 trạm, phòng lab kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm
của VinMart & VinMart+. Nếu đạt tiêu chuẩn đầu vào, các nông sản này sẽ
được VinMart & VinMart+ hỗ trợ tiêu thụ với lợi nhuận 0 đồng. Phịng Kiểm
nghiệm của VinMart được cơng nhận đạt tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005 tiêu chuẩn quốc tế áp dụng cho phòng kiểm nghiệm và hiệu chuẩn. Với việc
đạt chứng chỉ cơng nhận ISO/IEC 17025:2005, kết quả phân tích tại đây được
cơ quan thẩm quyền nhà nước công nhận về mặt pháp lý và được thừa nhận
trên trường quốc tế.
7
Vinmart/Vinmart+
Nhà cung cấp
Nhân viên ngành hàng
Phòng kiểm nghiệm
Bộ phận phân tích
Nhân viên an ninh
•
Giao thực phẩm từ
khoảng 4.30 sáng
•
•
Kiểm tra số lượng
•
Mã hóa mẫu
•
Phân tích các chỉ tiêu
Loại bỏ sản phẩm
riêng biệt cho mỗi loại
không đạt tiêu
sản phẩm dựa theo quy
chuẩn về mặt cảm
định của Việt Nam và
quan
nguy cơ an tồn thực
phẩm tương ứng
1. Sơ đồ kiểm nghiệm nơng sản tại VinEco5
Mỗi sản phẩm của VinEco đều có một mã QR đi kèm trên mỗi bao bì, đây chính là
cơng cụ mà VinEco sử dụng để kiểm soát các loại sản phẩm nhái, kém chất lượng.
Chỉ cần một chiếc smartphone được kết nối với Internet, mọi thông tin cần thiết về
sản phẩm sẽ đến tay khách hàng chỉ sau thao tác qt mã. Các thơng tin người tiêu
dùng có thể nhận bao gồm: Nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, mức độ an toàn, nơi
phân phối và cung cấp, bảo quản và đóng gói.
Với mục tiêu đưa thương hiệu nơng sản Việt Nam lên đấu trường quốc tế, VinEco
cịn tích cực tham gia các hội chợ quốc tế: Thaifex (hội chợ quốc tế về thực phẩm
và đồ uống hàng đầu châu Á); tuần hàng Việt Nam tại Rungis Pháp (chợ đầu mối
lớn nhất thế giới về nông sản); Gulfood 2017, 2018 (hội chợ thường niên lớn nhất
thế giới về nông sản, thực phẩm và đồ uống tại Dubai)… và đã gây ấn tượng mạnh
mẽ với bạn bè quốc tế khi là doanh nghiệp trẻ nhưng có quy mơ và đầu tư bài bản
cùng hệ thống nơng sản đặc trưng hồn tồn “made in Vietnam”.
5 Nguồn: Hệ thống phòng kiểm nghiệm thực phẩm đạt chuẩn quốc tế của vinmart, Vincommerce,
/>
8
ĐIỂM MỚI TRONG CHUỖI CUNG ỨNG CỦA VINECO
Điểm đáng chú ý cần đề cập đầu tiên ở đây là chiến lược để hỗ trợ nông dân
của VinEco. Việc liên kết với người nông dân để phát triển hợp tác xã tham gia vào
chuỗi là điều đang được doanh nghiệp quan tâm và chú trọng. VinEco cũng đã hỗ trợ
người nông dân về đào tạo kiến thức, quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.
Trong quá trình hợp tác, những hộ nông dân đạt chỉ tiêu cao về chất lượng cũng như
số lượng nơng sản thì doanh nghiệp sẽ có hướng hỗ trợ về vốn và kĩ thuật cao để phát
triển sản xuất, cũng như việc thưởng cho các HSX ưu tú. Đây là việc ít các chuỗi siêu
thị, hay đại lý nào làm được.
Thứ hai, VinEco có sự khác biệt trong khâu kiểm soát chất lượng và nguồn
gốc. Với các Farm của VinEco, 100% các sản phẩm trước khi ra thị trường đều được
kiểm tra và chứng nhận VietGAP, cùng với việc kiểm soát nghiêm ngặt, đồng bộ về
quy định phân bón, thuốc BVTV, hệ thống bồn pha phân nối với hệ thống tưới, đảm
bảo sự đồng bộ trong kiểm soát sản xuất và sản phẩm cũng được lấy mẫu, kiểm tra
phân tích định kỳ. Với các HSX tham gia chương trình, sau khi được đánh giá lần đầu
và đạt các tiêu chí bắt buộc về an tồn, bao gồm cả kết quả test mẫu sản phẩm đạt yêu
cầu, VinEco và thiết lập 3 tầng kiểm soát với HSX. Song song với việc kiểm soát,
VinEco thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo với các HSX để trao đổi chi tiết về
các kết quả kiểm sốt, phân tích mẫu, các ưu điểm cần duy trì và các điểm cần tiếp
tục nỗ lực cải tiến.
Thứ ba, cách bảo quản sản phẩm đóng vai trị rất quan trọng khi mà thời gian
vận chuyển rau củ quả đến nơi cung cấp rất dài. Cho nên việc bảo quản sao cho sản
phẩm rau quả giữ được độ tươi cao là một bài tốn khó. Tuy nhiên, doanh nghiệp đã
thành công trong khâu tối ưu hóa chi phí vận chuyển với đội xe chun dụng, tuyến
đường cố định và kích thước sọt hợp lý. Trong việc bảo quản sản phẩm, VinEco ký
hợp đồng với Sagawa và sử dụng hệ thống xe lạnh, có gắn hộp đen theo dõi nhiệt độ
tồn trình để đảm bảo điều kiện ổn định nhất cho nông sản.
9
Cuối cùng, điểm mới nổi bật nhất của VinEco có thể kể đến là về ứng dụng
truy xuất nguồn gốc. Khách hàng chỉ cần sử dụng một chiếc smartphone được kết
nối với Internet, quét mã thông tin cần thiết về sản phẩm qua mã QR code được đính
trên mỗi bao bì. Đây cũng chính là cơng cụ mà VinEco sử dụng để kiểm soát các loại
sản phẩm nhái, kém chất lượng và đem đến một xu hướng xanh-sạch-văn minh cho
mọi gia đình, bảo vệ lợi ích tối đa của khách hàng.
10
NHỮNG KHĨ KHĂN, THÁCH THỨC NHÌN NHẬN
TỪ CHUỖI CUNG ỨNG CỦA VINECO
Nhận định Vineco là một chuỗi cung ứng hoàn hảo liệu có phải đúng đắn? Qua
cái nhìn tổng quan về chuỗi cung ứng rau củ quả sạch của VinEco thì có thể thấy
được một số vấn đề thách thức, khó khăn cần được doanh nghiệp nhìn nhận ra và có
thể có hướng giải quyết để hồn thiện hơn chuỗi cung ứng này.
Đầu tiên là ở mắt xích đầu vào. Như các doanh nghiệp đầu tư vào nông
nghiệp sạch khép kín khác, VinEco cũng gặp khó khăn về vốn đầu tư ban đầu như đất
nông nghiệp, giống, công nghệ cao ứng dụng vào trồng trọt, cơ sở vật chất, … Theo
Báo Dân trí đưa tin, báo cáo tài chính quý II/2018 của Vingroup cho thấy doanh thu
từ bán hàng nông nghiệp tăng gấp rưỡi nhưng với giá vốn đầu tư ban đầu vào Vineco
quá cao nên hiện mảng kinh doanh nông nghiệp vẫn đang lỗ6. Cũng theo như bà Vũ
Tuyết Hằng – Tổng Giám đốc Cơng ty Vineco có chia sẻ về khó khăn khi liên kết với
người nơng dân để phát triển hợp tác xã tham gia vào chuỗi. Theo bà, có rất nhiều
khó khăn mà doanh nghiệp phải đối mặt, bởi nông nghiệp Việt Nam đa số manh mún,
nhỏ lẻ về quy mơ, diện tích đất đai do đó tính thường xun, chất lượng về sản phẩm
ra thị trường chưa thật sự ổn định. Ví dụ như hơm nay nơng dân có thể thu hoạch ở
thửa ruộng này, có rau để bán nhưng đến ngày mai thì khơng chắc cịn rau để thu
hoạch. Đó là thách thức lớn trong việc tập hợp hóa để liên kết các hộ sản xuất đơn lẻ
lại thành một khối bền vững, có sự liên tục, ổn định trong sản xuất nông sản đồng thời
cũng chính là thách thức trong việc tối ưu hóa vận tải, lên kế hoạch vận tải thu mua.
Thứ hai theo bà chia sẻ chính là ý thức của một số hộ nông dân sản xuất vẫn chưa thật
6
Nguồn: Đầu tư sản xuất nông sản sạch tại Việt Nam: Mỏ vàng hay… hang hổ?, Báo điện tử Dân trí,
/>
11
sự cao trong việc tuân thủ như thế nào là sản phẩm sạch. Nên gây ra khó khăn lớn
trong khâu quản lý và đòi hỏi phải chia ra nhiều lớp để quản lý từ địa phương cho đến
tổng công ty. Những khó khăn này hầu như đã được VinEco nhìn ra được.
Trong quá trình sản xuất rau sạch áp dụng cơng nghệ cao thì gần như khơng có
bất cứ trở ngại nào khi rau củ được trồng chăm sóc tại các nông trường với sự điều
khiển giám sát của các kỹ sư. Nhưng vấn đề lại xảy ra với các hợp tác xã mà VinEco
hợp tác, người nông dân với tư duy trồng trọt xưa cũ nên không phải ai cũng hiểu hết
và áp dụng nghiêm ngặt và đúng quy trình sản xuất rau sạch như đã được phổ biến
hướng dẫn. Vẫn có nhiều hộ dân sử dụng quá liều lượng thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ
thực vật, … hay khơng vận hành đúng máy móc dẫn đến nơng sản sản xuất ra
không đáp ứng được yêu cầu chuẩn đầu ra, khơng tiêu thụ được trên thị trường.
Vì thế, khơng những người nông dân không bán được nông phẩm cho Vineco mà
Vineco cũng không đảm bảo được cung cấp đủ lượng đầu vào cho hệ thống phân
phối.
Phương tiện vận chuyển thành phẩm từ nông trường hay hợp tác xã đến
nhà sơ chế là xe tải - đội xe do VinEco th ngồi. Tại các nơng trường thì nơng
phẩm sẽ được thu hoạch và tập kết tại các kho chứa, từ đây xe tải sẽ đến chuyên chở
đến nhà sơ chế thành phẩm. Tại các hộ hợp tác xã, nông dân thu hoạch và xe đến thu
gom ngay tại vườn, trở đến trạm tập kết và qua khâu kiểm soát thành phẩm tại đây,
nếu đạt chuẩn thì mới được vận chuyển đến nhà sơ chế. Thông thường các hộ dân sẽ
đăng ký trước với Vineco thời điểm có thành phẩm để thu hoạch nhằm tạo sự chủ
động cho Vineco trong kế hoạch thu mua. Nhưng tại vùng địa phương đó hay vùng
lân cận khơng phải thời điểm nào cũng có số lượng lớn nông sản thu hoạch trong
cùng khoảng thời gian. Vấn đề đặt ra ở đây là việc chủ động đặt xe sao cho hiệu quả?
Tối ưu tải trọng/khay sọt/ thể tích xe như thế nào? Làm sao để xe khơng chạy về với
thùng hàng cịn nhiều chỗ trống? Hay đơn giản làm sao khi đội xe đó đột ngột tạm
thời không cung cấp được dịch vụ vận chuyển nữa? Đây có lẽ là bài tốn khó cho
VinEco. Có nên đầu tư một đội xe riêng cho công ty hay khơng (Địi hỏi thêm vốn
12
đầu tư lớn)? Hay tiếp tục chọn công ty vận tải bên ngoài nhưng sao cho đạt hiệu quả
nhất?
Vấn đề thách thức tiếp đến có thể đặt ra là vị trí đặt nhà sơ chế đóng gói bảo
quản thành phẩm. Hiện tại VinEco đang có 4 nhà sơ chế lớn trên cả nước, 1 ở khu
vực miền Bắc (nằm ngay tại thành phố Hà Nội) và 3 ở trong khu vực miền Nam. Cụ
thể, nhà sơ chế Sài Đồng (Long Biên, Hà Nội) tiếp nhận hàng hóa trên tất cả các vùng
trên cả nước và cung cấp cho khu vực miền Bắc và Bắc Trung Bộ; nhà sơ chế Long
Thành (tỉnh Đồng Nai) tiếp nhận hàng hóa từ các nơng trường ở Đồng Nai và phân
phối cho các tỉnh miền Nam và Nam Trung Bộ, tương lai sẽ tiếp nhận toàn bộ thành
phẩm ở Đà Lạt để phân phối; nhà sơ chế Đà Lạt Platform (Lâm Đồng) tiếp nhận
thành phẩm ở tỉnh Lâm Đồng và các tỉnh lân cận phân phối đi khắp cả nước; và nhà
sơ chế Củ Chi (TP Hồ Chí Minh) tiếp nhận hàng hóa từ nơng trường Củ Chi và các
tỉnh lân cận phân phối cho khu vực miền Nam và Nam Trung Bộ. Qua đây có thể
thấy, chủ yếu VinEco muốn đặt các khu sơ chế này gần nơi tiêu thụ nhất để đảm bảo
thời gian từ lúc đóng gói đến tay người tiêu dùng là nhanh nhất vì rau củ có thời hạn
sử dụng ngắn ngày. Nhưng vấn đề điểm đóng gói muốn gần nơi tiêu thụ thì đồng
nghĩa quãng đường từ nơi sản xuất, trạm thu mua đến nơi đóng gói xa. Trong q
trình vận chuyển đó, chắc chắn một tỷ lệ thành phẩm sẽ bị hư hại - vì chủ yếu là rau
củ, rất dễ bị hư hỏng do va đập vận chuyển do thời gian vận chuyển lâu - hàng hóa đó
trở thành phế phẩm. Ví dụ cụ thể, nơng sản có thể hư hỏng từ 25 - 30% trong q
trình vận chuyển thì đồng nghĩa với việc lãng phí 25 - 30% diện tích đất canh tác hay
25 - 30% sức lao động. Vậy với thách thức này, VinEco làm sao để tối ưu khi lựa
chọn đặt vị trí khu sơ chế đóng gói bảo quản?
Nhìn tổng quan cả chuỗi cung ứng của VinEco, ở khâu vận chuyển từ nhà kho,
trạm thu gom đến nhà sơ chế, đóng gói và cả trong q trình sơ chế đóng gói đều xuất
hiện phế phẩm. Đây được coi là rác và VinEco đã loại bỏ những phế phẩm này mà
không tái sử dụng cho mục đích khác. VinEco thường vận chuyển ngược lại ra ngoại
thành để tiêu hủy và tốn thêm chi phí. Vậy vấn đề đặt ra là Vineco có thể thu gom phế
phẩm này tận dụng để làm phân bón hữu cơ? Hay có giải pháp xử lý phế phẩm làm
13
sao để nhanh chóng thu hồi lại vốn đầu tư có lãi lớn và phát triển bền vững lâu dài?
Tiếp đến vấn đề có thể coi là logistics ngược của VinEco, đó là đối với hàng rau củ
quả bày bán tại các chuỗi siêu thị, cửa hàng bị quá hạn sử dụng, hỏng thành phế
phẩm, VinEco chưa có chính sách thu hồi hay xử lý phế phẩm. Theo tìm hiểu, các cửa
hàng Vinmart+ phải tự chịu trách nhiệm xử lý rau củ quả hỏng, quá hạn sử dụng mà
không tiêu thụ được bằng cách đem bỏ đi, vứt ra thùng rác. Vậy để phát triển lâu dài,
vì mơi trường vì cộng đồng thì VinEco liệu có nên tiến hành logistics ngược thu hồi
lại phế phẩm từ các chuỗi siêu thị cửa hàng hay khơng?
Và thách thức cuối cùng nhìn thấy được là khâu kiểm soát chất lượng và bảo
quản sau khi qua trạm kiểm soát để mang ra thị trường tiêu thụ đôi khi chưa
được quản lý chặt chẽ. Vẫn tồn tại một số trường hợp Vineco để lọt nông sản không
đạt tiêu chuẩn ra thị trường và bị người tiêu dùng phản ánh trên mạng xã hội. Nhưng
truyền thông của cơng ty nhanh chóng dập tắt các nguồn thơng tin gây bất lợi và có
thể đã thỏa thuận đền bù xứng đáng cho những khách hàng đó. Tuy nhiên, để có thể
đạt được chuỗi hồn hảo thì có lẽ Vineco phải có biện pháp quản lý nghiêm ngặt hơn
để đảm bảo thật chuẩn đầu ra cho hàng nông sản của mình.
Bất cứ doanh nghiệp nào cũng sẽ gặp phải những rào cản trong hoạt động kinh
doanh. Trong hoạt động quản lý chuỗi cung ứng, việc giải quyết triệt để tất cả các khó
khăn, vấn đề phát sinh phải mất một q trình và thời gian dài. Vì vậy có thể nói để
làm nên thành cơng của một chuỗi cung ứng hồn hảo, địi hỏi các doanh nghiệp nói
chung và VinEco nói riêng, phải xây dựng cho mình một chiến lược cụ thể, một bước
đi vững chắc và an toàn hơn trong tương lai. Với một thị trường cạnh tranh đầy khốc
liệt, khi mà yêu cầu khách hàng khách hàng về sản phẩm ngày càng cao, việc triển
khai dự án địi hỏi nhiều chi phí và áp lực từ phía đối thủ cạnh tranh, liệu Vineco có
thể biến chuỗi cung ứng của mình ngày càng "gọn nhẹ", hiệu quả và gần khách hàng
hơn bao giờ hết, vấn đấu trở thành danh hiệu "bậc thầy" của chuỗi cung ứng nói riêng
và của ngành hàng nơng nghiệp nói chung?
14