Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (117.61 KB, 6 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chuyên đề:. h×nh ¶nh ngêi lÝnh c¸ch m¹ng trong th¬ viÖt nam tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945. I. Mục đích ý nghĩa:. - Chuyên đề cung cấp cho học sinh những kiến thức về hình ảnh Anh bộ đội cụ Hồ trong th¬ ViÖt Nam tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. Ngoµi hai bµi th¬ trÝch häc trong ch¬ng trình: Đồng chí (Chính Hữu) và Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), chuyên đề giới thiệu thêm một số tác phẩm khác viết về đề tài này. - Qua chuyên đề, học sinh sẽ có cái nhìn toàn diện hơn, đầy đủ hơn về hình ảnh ng ời lÝnh trong th¬ ViÖt Nam tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. C¸c em sÏ hiÓu r»ng Ngêi lÝnh lµ một trong những đề tài lớn của thơ ca cách mạng. Qua đó, hình ảnh ngời lính hiện lên với những phẩm chất cao đẹp, đáng tự hào. Vẻ đẹp của hình ảnh ngời lính trong kháng chiến chống Mĩ là sự tiếp nối những vẻ đẹp truyền thống của anh bộ đội cụ Hồ trong kháng chiến chống Pháp, nhng các anh cũng mang trong mình những vẻ đẹp mới của thời đại mới. Điều này sẽ giúp các em hoàn thành tốt hơn một số đề văn về đề tài ngời lính. - Ngoài ra, chuyên đề còn bồi dỡng tình yêu, niềm cảm phục và tự hào về hình ảnh anh bộ đội Việt Nam trong tâm hồn, tình cảm của học sinh. Điều này cũng vô cùng quan trọng, bởi tình yêu, niềm tự hào, cảm phục đó sẽ tạo cảm hứng tốt hơn khi các em viết bài. - Bố cục chuyên đề: 1. H×nh ¶nh ngêi lÝnh trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p 2. H×nh ¶nh ngêi lÝnh trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ II. Nội dung chuyên đề:. Trong hai cuộc kháng chiến trờng kì gian khổ của dân tộc, thơ ca Việt Nam đã phát triển khá mạnh mẽ và thu đợc một số thành tựu đáng tự hào. Thơ kháng chiến phần nhiều viết về cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc, trong đó viết khá thành công về đề tài ngời lính - nhân vật trung tâm của cuộc kháng chiến. Dờng nh thơ ca đã cùng ngời lính ra trận, thơ ca góp phần động viên, khích lệ họ vợt qua gian khổ, chiến thắng kẻ thù. Sau cách mạng tháng Tám vĩ đại, đội ngũ nhà thơ Việt Nam xuất hiện một loạt cây bút trÎ. Bªn c¹nh nh÷ng nhµ th¬ s¸ng t¸c tríc c¸ch m¹ng, nh÷ng thi sÜ cña phong trµo Th¬ Míi, chóng ta thÊy sù xuÊt hiÖn cña NguyÔn §×nh Thi, Hoµng Trung Th«ng, TrÇn H÷u Thung, Chính Hữu, Hồng Nguyên, Quang Dũng, Tố Hữu…. sau đó là Phạm Tiến Duật, Nguyễn Duy, Nguyễn Trọng Tạo, Lê Anh Xuân, Lâm Thị Mĩ Dạ… Phần lớn các nhà thơ này đều ít nhiều trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia chiến đấu. Vì thế, họ có nhiều điều kiện thuận lợi để có thể viết đúng và viết hay về ngời lính bởi viết về ngời lính là viết về chính mình, về đồng đội mình. Điều ngỡ nh đơn giản ấy lại là ý nghĩa quan trọng trong quá trình hình thành cảm xúc. Hình tợng ngời lính vẫn mang những nét xác thực trong đời sống chiến đấu, vừa tái hiÖn trong c¶m høng nghÖ thuËt ®Çy chÊt sö thi vµ l·ng m¹n. Nh÷ng t¸c phÈm xuÊt s¾c vÒ ngời lính cũng là những tác phẩm đợc tạo nên trên cơ sở kết hợp nhuần nhuyễn giữa hai thứ "chÊt liÖu'' nghÖ thuËt nµy. 1.Trong kháng chiến chống Pháp: Vẻ đẹp ngời lính thờng gắn bó với vẻ đẹp bình dị. Hä nhanh chãng trë thµnh linh hån cña cuéc kh¸ng chiÕn, trë thµnh niÒm tin yªu vµ hy vọng của cả dân tộc. Tố Hữu đã nói hộ tình cảm của nhân dân đối với anh vệ quốc quân: "Giät giät må h«i r¬i Trªn m¸ anh vµng nghÖ Anh vÖ quèc qu©n ¬i Sao mµ yªu anh thÕ!'' (C¸ níc - Tè H÷u) *Anh bộ đội cụ Hồ vốn là những nông dân mặc áo lính mang trong mình lí tởng cao đẹp. Vì sự sống còn của Tổ quốc, họ tạm biệt bến nớc sân đình, bãi mía nơng dâu để ra đi chiến đấu. Ta hãy nghe lời tâm sự của họ khi nói về quê hơng mình: "Quê hơng anh nớc mặn đồng chua Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá''.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> (§ång chÝ - ChÝnh H÷u) - Họ ra đi, để lại nơi quê nhà ngời mẹ già, ngời vợ trẻ một nắng hai sơng cày sâu cuốc bẫm . Trần Hữu Thung đã khắc hoạ thành công hình ảnh anh vệ quốc quân nông dân qua trí nhí cña ngêi vî. Trong buæi tßng qu©n rén rµng tiÕng trèng, thÊp tho¸ng bãng cê, ngay phót tiÔn ®a bÞn rÞn, anh vÉn kh«ng quªn nh¾c vî: "Ruéng m×nh quªn cµy x¸o Nên lúa chín không đều Nhớ lấy để mùa sau Nhµ cè lµm cho tèt'' (Th¨m lóa - TrÇn H÷u Thung) Cái chất nông dân thuần phác ấy mới đáng qúy làm sao, và chính nó sẽ làm nên sức mạnh để anh vợt qua mọi gian khổ chiến thắng kẻ thù. Các anh sẵn sàng ra đi với một quyết tâm lớn lao, sẵn sàng hy sinh riêng mình vì lí tởng cao đẹp, đó là lí tởng giải phóng đất nớc, giải phóng quê hơng, giải phóng chính cuộc đời mình khỏi lầm than nô lệ: "Ruéng n¬ng anh göi b¹n th©n cµy Gian nhµ kh«ng mÆc kÖ giã lung lay…'' (§ång chÝ - ChÝnh H÷u) - H×nh ¶nh c¸c anh kh¸c xa l¾m víi h×nh ¶nh ngêi lÝnh thó trong ca dao xa: Thùng thùng trống đánh ngũ liên Bíc ch©n xuèng thuyÒn, níc m¾t nh ma (Ca dao) Ta nh thấy ngời lính thú hiện lên thật tội nghiệp, đáng thơng. Họ bớc đi bởi tiếng trống giôc vµ trong níc m¾t, bëi hä hiÓu r»ng hä buéc ph¶i ®i lµm ®iÒu mµ m×nh kh«ng muèn. Phía trớc họ là những cuộc khởi nghĩa của nông dân, là đồng bào của chính mình. Họ cũng hiểu rằng máu xơng họ đổ xuống chỉ để dìm thêm cuộc sống của bao ngời trong màn đêm ®en tèi. C¸c anh còng kh¸c xa l¾m ngêi chinh phu trong "Chinh phô ng©m''. Ngêi chinh phu Êy ra ®i trong tiÕng nøc në xÐ lßng cña ngêi chinh phô, trong nçi ch¸n chêng, kinh sî c¶nh binh ®ao. - Cũng là ra trận, cũng là đi chiến đấu nhng ngời lính thú, hay ngời chinh phu xa làm sao có đợc t thế hiên ngang, đờng hoàng và hăm hở nh ngời chiến sĩ Việt Nam trong thơ c¸ch m¹ng: Những buổi vui sao cả nớc lên đờng Xao xuyÕn bê tre tõng håi trèng giôc. Xãm díi lµng trªn, con trai con g¸i Xôi nắm cơm đùm rối rít theo nhau… (§êng ra mÆt trËn - Tè H÷u) * C¸c anh lµ nh÷ng ngêi cã ý chÝ nghÞ lùc phi thêng, vît lªn trªn mäi gian khæ khã khăn trong cuộc chiến đấu: Kháng chiến bắt đầu từ những ngày gian nan vất vả, bắt đầu từ tiếng cuốc phá đờng đến tiếng đục nhà để tiêu thổ kháng chiến. Hình ảnh anh vệ quốc quân đi vào thơ ca cũng tõ nh÷ng ngµy th¸ng gian nan Êy. HÇu hÕt c¸c nhµ th¬ kh«ng thi vÞ ho¸ ngêi chiÕn sÜ, kh«ng kho¸c cho c¸c anh líp vá chiÕn binh dµy d¹n phong trÇn mµ hä nh×n ngêi lÝnh víi c¸i nh×n đồng chí, đồng đội. Họ rất hiểu các anh và tìm thấy ở các anh vẻ đẹp kì lạ trong những năm tháng chiến đấu, đó là tinh thần vợt khó, chịu đựng gian lao. Để rồi trong thơ họ, các anh hiện lên thật chân thực và cảm động. Trong cuộc chiến đấu một mất một còn với kẻ thù, các anh là những ngời trực tiếp chịu biết bao hy sinh gian khổ. Hơn nửa thế kỉ trôi qua, giờ đây đọc lại những vần thơ của Chính Hữu, mấy ai không cầm đợc nớc mắt, không khâm phục sức chịu đựng phi thờng của nh÷ng ngêi n«ng d©n mÆc ¸o lÝnh: "T«i víi anh biÕt tõng c¬n ín l¹nh Sèt run ngêi, vÇng tr¸n ít må h«i ¸o anh r¸ch vai QuÇn t«i cã vµi m¶nh v¸ MiÖng cêi buèt gi¸ Ch©n kh«ng giµy.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Th¬ng nhau tay n¾m lÊy bµn tay'' (§ång chÝ - ChÝnh H÷u) Bao đêm các anh phải ngủ ngoài rừng: "Tr¶i l¸ c©y lµm chiÕu Manh ¸o phñ lµm ch¨n Trêi th× ma l¨n th¨n…'' (§ªm nay B¸c kh«ng ngñ - Minh HuÖ) Hay: 'Ngµy l¹i ngµy ®i, v¾t víi s¬ng Ng« bung x«i nh¹t, níc lng b¬ng §ªm ma r×nh giÆc, tai thao thøc, Mïa l¹i mïa qua, rÐt nhøc x¬ng '' (GiÕt giÆc - Tè H÷u) Vµ: "Năm mơi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, ma dầm, cơm vắt M¸u trén bïn non Gan kh«ng nóng ChÝ kh«ng mßn…'' (Hoan h« chiÕn sÜ §iÖn Biªn - Tè H÷u) Bởi vậy, không thể coi là cờng điệu khi ta đọc những vần thơ viết về trung đoàn Tây tiến của nhà thơ Quang Dũng. Sự thật ở trung đoàn này, rất nhiều chiến sĩ bị sốt rét đến nỗi nhiÒu ngêi bÞ rông hÕt tãc: "T©y tiÕn ®oµn binh kh«ng mäc tãc Qu©n xanh mµu l¸ d÷ oai hïm'' (T©y tiÕn - Quang Dòng) * Các anh có tình đồng chí đồng đội gắn bó keo sơn: - Trong nh÷ng n¨m th¸ng gian lao cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p, ngêi lính đã cùng nhau chia ngọt xẻ bùi, vào sinh ra tử có nhau. Tình đồng chí đồng đội ngày thªm keo s¬n g¾n bã. Bªn nhau, c¸c anh cïng nhau chia sÎ mäi t©m t nçi niÒm. Anh hiÓu tôi, cũng nh tôi hiểu anh, tất cả cùng chung nỗi nhớ gia đình, nỗi nhớ quê hơng. Họ hiểu rằng, ở nơi xa xôi ấy, quê hơng cũng đang ngày đêm nhớ thơng mình: "Ruéng n¬ng anh göi b¹n th©n cµy Gian nhµ kh«ng mÆc kÖ giã lung lay GiÕng níc gèc ®a nhí ngêi ra lÝnh'' (§ång chÝ - ChÝnh H÷u) Họ chia sẻ cùng nhau nỗi nhớ mẹ nơi quê nhà đến cồn cào cháy bỏng, nhớ mẹ và hiểu đợc tấm lòng của mẹ: "Ai vÒ th¨m mÑ quª ta Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm BÇm ¬i cã rÐt kh«ng bÇm? Heo heo giã nói, l©m th©m ma phïn BÇm ra ruéng cÊy bÇm run Ch©n léi díi bïn, tay cÊy m¹ non. M¹ non bÇm cÊy mÊy ®on Ruét gan bÇm l¹i th¬ng con mÊy lÇn…'' (BÇm ¬i - Tè H÷u) Hay chia sÎ cïng nhau c¶ nh÷ng ®iÒu s©u kÝn trong tr¸i tim tuæi trÎ: "§»ng ní vî cha/ §»ng ní? Tớ còn chờ độc lập!'' (Nhí - Hång Nguyªn) - Lúc thiếu thốn, khi ốm đau, tình đồng chí đã giúp họ thêm sức mạnh "Thơng nhau tay n¾m lÊy bµn tay'' (§ång chÝ - ChÝnh H÷u). C¸i n¾m tay kh«ng lêi mµ nh biÕt nãi bao lêi. C¸i n¾m tay nh truyÒn cho nhau søc m¹nh, ý chÝ vµ niÒm tin, truyÒn cho nhau h¬i Êm t×nh ngời, sởi ấm lòng nhau, sởi ấm cả đôi bàn chân không giày trong buốt giá. Cảm động biết bao nhiêu mối quan hệ tốt đẹp của những ngời cùng chiến đấu vì một lí tởng cao đẹp:.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> "Sóng bªn sóng, ®Çu s¸t bªn ®Çu Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.'' (§ång chÝ - ChÝnh H÷u) * Các anh là những ngời có tâm hồn lãng mạn, lạc quan yêu đời Đời lính đâu phải chỉ có khói bom và thuốc súng. Với tâm hồn rộng mở, trong sáng, ngời lính cũng có những phút giây, những kỉ niệm thật êm đẹp, thơ mộng. Giữa cảnh núi rừng mªnh m«ng yªn tÜnh, trong mµn s¬ng muèi l¹nh lÏo phñ dÇy, trong t thÕ s½n sµng bíc vµo cuộc chiến đấu, ngời lính vẫn thả hồn mình tìm đến với vẻ đẹp của vầng trăng, vẫn cảm nhận đợc vẻ đẹp của vầng trăng, thấy vầng trăng nh treo nơi đầu súng: "§ªm nay rõng hoang s¬ng muèi §øng c¹nh bªn nhau chê giÆc tíi §Çu sóng, tr¨ng treo.'' (§ång chÝ - ChÝnh H÷u) Những giây phút nghỉ ngơi giữa hai trận đánh, các anh thật hồn nhiên, trẻ trung: 'C¶ lò cêi vang bªn ruéng b¾p Nh×n o th«n n÷ díi n¬ng d©u.'' (Nhí - Hång Nguyªn) Tóm lại: Thơ ca kháng chiến chống Pháp đã xây dựng thành công hình ảnh ngời lính. Năm tháng đã và sẽ trôi qua nhng những bài thơ viết về ngời lính trong giai đoạn lịch sử oanh liÖt nµy vÉn cßn m·i trong nÒn v¨n häc d©n téc, trong lßng ngêi d©n ViÖt Nam. H×nh ảnh anh bộ đội cụ Hồ trong kháng chiến chống Pháp mãi mãi là niềm tự hào của mỗi ngời d©n ViÖt nam. 2.Trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, miền Bắc đợc hoàn toàn giải phóng, đi lên xây dựng CNXH. Nhng cả dân tộc ta vẫn phải tiếp tục cuộc chiến đấu mới, cuộc chiến đấu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nớc. Trong thêi k× nµy, th¬ ca ViÖt Nam cã bíc ph¸t triÓn míi, lín m¹nh vµ phong phó h¬n giai ®o¹n tríc. Bªn c¹nh hai c©y bót "lÜnh síng'' næi bËt cña thêi k× nµy lµ Tè H÷u vµ ChÕ Lan Viên, một thế hệ thi sĩ tài năng xuất hiện. Họ đông đảo về đội ngũ và đa dạng về phong cách, giọng điệu. Phần lớn trong số họ là những ngời trực tiếp tham gia đánh giặc và làm th¬. §ã lµ: Ph¹m TiÕn DuËt, NguyÔn Duy, H÷u ThØnh, Lª Anh Xu©n, NguyÔn Träng T¹o … Từ chiến trờng Trờng Sơn ác liệt, Phạm Tiến Duật đã thổi vào thơ ca giọng điệu mới "giọng lính'': Đó là chất giọng trẻ trung, nghịch ngợm, trong đó nổi bật lên tác phẩm "Bài thơ về tiểu đội xe không kính''. Có thể nói thơ ca thời kì này đã thể hiện sinh động hình ảnh của thÕ hÖ trÎ "xÎ däc Trêng S¬n ®i cøu níc'' víi ý thøc ngµy cµng s©u s¾c vÒ tr¸ch nhiÖm cña thÕ hÖ tríc d©n téc vµ nh©n d©n, tríc Tæ quèc vµ lÞch sö. H×nh ¶nh ngêi lÝnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc hiÖn lªn víi nh÷ng phẩm chất cao đẹp. Các anh vẫn mang trong mình những phẩm chất truyền thống của anh bộ đội cụ Hồ trong kháng chiến chống thực dân Pháp. Đó là lòng yêu nớc thiết tha cháy bỏng, là ý chí nghị lực phi thờng vợt qua mọi gian khổ hy sinh, là tình đồng chí đồng đội gắn bó keo sơn, là tâm hồn lạc quan yêu đời… Nh ng các anh cũng mang trong mình những vẻ đẹp mới của thời đại mới - thời đại Hồ Chí Minh. Vẻ đẹp nổi bật của hình ảnh ngời lính trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ chÝnh lµ sù trÎ trung, ngang tµng, nghÞch ngîm vµ hãm hØnh. Vẻ đẹp của họ không chỉ tợng trng cho vẻ đẹp của dân tộc mà đợc nâng lên tầng khái quát cao h¬n nhiÒu, tÇm nh©n lo¹i. *. Trớc hết, các anh luôn mang trong mình những vẻ đẹp truyền thống của Anh bộ đội cụ Hồ trong kháng chiến chống Pháp. C¸c anh, nh÷ng ngêi lÝnh ra ®i tõ miÒn B¾c XHCN. Kh«ng ph¶i tõ nh÷ng th©n phËn nô lệ, cũng không chỉ là những ngời nông dân nơi "nớc mặn đồng chua'' hay vùng quê "đất cày lên sỏi đá'' với khát vọng giải phóng quê hơng, giải phóng cuộc đời mình thoát khỏi nô lệ lầm than mà các anh vốn là những công nhân, nông dân, trí thức, trong đó, phần lớn vừa rời ghế nhà trờng để bớc vào cuộc chiến đấu với khát vọng giải phóng miền Nam thống nhất đất nớc. Vẫn là lí tởng độc lập tự do nhng với thời đại các anh, lí tởng cao đẹp đó đã ph¸t triÓn trë thµnh chñ nghÜa yªu níc XHCN. LÝ tëng c¸ng m¹ng g¾n víi nhËn thøc vÒ s÷.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> mệnh trọng đại của dân tộc trong cuộc đấu tranh của loài ngời cùng với sự đi lên của dân téc, cña nh©n lo¹i. Bëi vËy, c¸c anh ra trËn víi t©m hån ph¬i phíi tuæi xu©n: "Xe vÉn ch¹y v× MiÒn Nam phÝa tríc ChØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim'' (Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật) Víi khÝ thÕ: XÎ däc Trêng S¬n ®i cøu níc Mµ lßng ph¬i phíi dËy t¬ng lai Với lí tởng "Cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến đánh quân thù''. Các anh với sự hy sinh cho dân tộc là hạnh phúc thiêng liêng cao cả của cuộc đời mình: Nếu đợc làm hạt giống của mùa sau NÕu lÞch sö chän ta lµm ®iÓm tùa Vui g× h¬n b»ng ngêi lÝnh ®i ®Çu Trong đêm tối, tim ta thành ngọn lửa'' (Chµo xu©n 67 - Tè H÷u) Bởi thế, ta thấy các anh bớc vào cuộc chiến đấu bằng tất cả sự chủ động, tự tin, vững vàng nhÊt. Gian khổ khó khăn nhất đối với ngời lính trong cuộc kháng chiến chống Mĩ là sự khốc liệt của cuộc chiến tranh. Ngời lính hành quân vào Nam đánh giặc dới ma bom bão đạn của kẻ thù. Những chiếc xe bị méo mó, biến dạng: "Kh«ng cã kÝnh, kh«ng ph¶i v× xe kh«ng cã kÝnh Bom giËt, bom rung kÝnh vì ®i råi'' (Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật) Kh«ng cã kÝnh, nghÜa lµ kh«ng cã bé phËn che ch¾n b¶o vÖ c¸c anh. Kh«ng chØ cã n¾ng rát, ma dông, không chỉ có bụi đờng làm bạc trắng những mái đầu mà còn là những mảnh bom đạn của kẻ thù bất cứ lúc nào cũng quăng ném vào trong xe, nhng các anh vẫn: "Ung dung buång l¸i ta ngåi Nhín đất, nhìn trời, nhìn thẳng…' (Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật) Ngay c¶ c¸i chÕt còng kh«ng thÓ lµm c¸c anh gôc ng·: "Anh ngã xuống trên đờng băng Tân Sơn Nhất Nhng anh gợng đứng lên tì súng trên xác trực thăng Và anh chết trong khi đang đứng bắn Máu anh phun theo lửa đạn cầu vồng'' (Dáng đứng Việt Nam - Lê Anh Xuân) Trong gian khổ hy sinh, tình đồng chí đồng đội đã làm nên sức mạnh chiến thắng kẻ thù: "Nh÷ng chiÕc xe tõ trong bom r¬i Đã về đây họp thành tiểu đội Gặp bè bạn suốt dọc đờng đi tới B¾t tay qua cöa kÝnh vì råi'' (Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật) Cái bắt tay ấm nồng tình cảm yêu thơng chia sẻ. Cái bắt tay ấy là tình đồng đội thiêng liªng, hä truyÒn cho nhau niÒm tin chiÕn th¾ng, t×nh yªu vµ lßng dòng c¶m, lµ søc m¹nh ®oµn kÕt ë n¬i mµ sù sèng vµ c¸i chÕt thËt cËn kÒ. Bµn tay thay cho mäi lêi nãi. C¸c anh hiểu rằng kháng chiến là gian khổ, là trờng kì, vậy nên, hàng ngàn con đờng ra trận đã trở thành ngôi nhà chung, những đồng đội đã trở thành gia đình ruột thịt: 'BÕp Hoµng CÇm ta dùng gi÷a trêi Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy'' (Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật) *. Nét nổi bật của vẻ đẹp ngời lính trong kháng chiến chống Mĩ là sự trẻ trung, ngang tµng, nghÞch ngîm vµ hãm hØnh. Thật đáng yêu trớc hình ảnh: "Nh÷ng chµng lÝnh trÎ m¨ng t¬ Nghªu ngao gâ b¸t h¸t chê c¬m s«i' (Níc non ngµn dÆm - Tè H÷u) Hay:.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> "Kho¸i nµo b»ng phót nghØ lng Gië trang th díi bãng rõng ®ung ®a'' Gian khæ hiÓm nguy dêng nh l¹i trë thµnh niÒm vui, sù thÝch thó: "Kh«ng cã kÝnh, õ th× cã bôi Bôi phun tãc tr¾ng nh ngêi giµ Cha cÇn röa, ph× phÌo ch©m ®iÕu thuèc Nh×n nhau mÆt lÊm cêi ha ha. Kh«ng cã kÝnh, õ th× ít ¸o Ma tu«n, ma xèi nh ngoµi trêi Kh«ng cÇn thay, l¸i tr¨m c©y sè n÷a Ma ngõng, giã lïa kh« mau th«i. '' (Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật) BiÕt t¹o ra niÒm vui tõ chÝnh gian khæ hy sinh, c¸c anh nãi vÒ gian khæ hy sinh nh nãi vÒ những niềm vui, niềm hạnh phúc. Bởi vậy, thơng tích trên mình với các anh có đáng kể gì ®©u: C¸i vÕt th¬ng xoµng mµ ®a viÖn. Hàng còn chờ đó, tiếng xe reo N»m ngöa nhí tr¨ng, n»m nghiªng nhí bÕn Nôn nao ngồi dậy nhớ lng đèo'' (Nhí - Ph¹m TiÕn DuËt) ChÝnh v× thÕ mµ tÇm vãc ngêi chiÕn sÜ nh cao lín lªn cïng tÇm vãc cña d©n téc, cña thêi đại trong cuộc chiến tranh về quốc vĩ đại nhất: ''C¶ n¨m ch©u ch©n lÝ ®ang nh×n theo Bóng anh đi và vành mũ tai bèo của anh đó'' (Hoan h« anh gi¶i phãng qu©n - Tè H÷u) Hay: 'Anh chẳng để lại gì cho riêng anh trớc lúc lên đờng Chỉ để lại dáng đứng Việt Nam tạc vào thế kỉ … Từ dáng đứng của anh trên đờng băng Tân Sơn Nhất Tæ quèc bay lªn b¸t ng¸t mïa xu©n.'' (Dáng đứng Việt Nam - Lê Anh Xuân) H×nh tîng ngêi chiÕn sÜ trong th¬ chèng MÜ cã nh÷ng nÐt riªng t cña con ngêi, cña nh©n vật trữ tình đậm đà tính sáng tạo. ta hãy nghe ngời chiến sĩ tâm sự: 'Đờng ra trận mùa này đẹp lắm Trờng sơn đông nhớ Trờng sơn tây.'' (Trờng sơn đông, Trờng sơn tây - Phạm Tiến Duật) Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ, máu thịt các anh đã hoá thành phù sa làm tốt bãi bồi, xanh mớt nơng dâu, "Để đất nớc bay lên bát ngát mùa xuân'. Tóm lại: Cùng với thử thách của thời gian, có thể khẳng định rằng các nhà thơ cùng với những vần thơ viết về đề tài ngời lính của họ ngày càng khẳng định đợc vị trí vững vàng trong lÞch sö th¬ ca ViÖt Nam, nã vÉn tån t¹i nh mét vÇng s¸ng, nh mét tÇm cao trong th¬ Việt Nam hiện đại. Nhiều bài thơ hay vẫn sống trong lòng ngời yêu thơ và thế hệ trẻ. Thơ về đề tài ngời lính là một phần không thể phủ định trong các giá trị tinh thần của một thời đại lịch sử đã và sẽ đợc lu giữ, trân trọng bởi những thế hệ hôm qua và cả hôm nay. Thôy H¶i, ngµy 24 th¸ng 02 n¨m 2012 Ngêi viÕt NguyÔn ThÞ V©n.
<span class='text_page_counter'>(7)</span>