Tải bản đầy đủ (.doc) (25 trang)

Tài liệu Đề tài “Vấn đề Công dân toàn cầu được hiểu như thế nào? Làm gì để có thể trở thành Công dân toàn cầu?” ppt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (305.54 KB, 25 trang )

TIỂU LUẬN
CÔNG DÂN TOÀN CẦU
1
Mục lục
LỜI NÓI ĐẦU.........................................................................................................................3
PHẦN NỘI DUNG..................................................................................................................5
Công dân toàn cầu....................................................................................................................5
Khái niệm.................................................................................................................................5
Nguồn gốc, quá trình hình thành và sự bùng nổ của thế hệ công dân toàn cầu......................7
Những nghĩa khác của thuật ngữ Công dân toàn cầu............................................................11
Tiêu chí về công dân toàn cầu................................................................................................11
Ảnh hưởng của thế hệ công dân toàn cầu..............................................................................15
Trên thế giới đã có một ngày kỷ niệm mang tên “Ngày công dân toàn cầu” (World Citizen
Day) diễn ra vào ngày xuân phân hàng năm (rơi vào các ngày 19, 20, 21 tháng 3).............16
Những thách thức của công dân Việt Nam để trở thành công dân toàn cầu.........................16
Để trở thành công dân toàn cầu phải làm gì?........................................................................19
PHẦN KẾT LUẬN................................................................................................................23
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................................24
2
LỜI NÓI ĐẦU
Tại sao có rất nhiều thanh niên những nước phát triển giàu có được đào
tạo cẩn thận lại sang các nước đang phát triển để làm những công việc từ
thiện đầy vất vả không mang lại tiền bạc cho họ? Tại sao có những người bỏ
công sức riêng của mình lại làm những việc “không đâu” kiểu như cứu sống
những chú cá voi ngoài biển khơi vào bờ? Và tại sao chỉ quen nhau trên
mạng và chưa từng gặp mặt mà các bạn trẻ lại có thể tổ chức được những
hoạt động xã hội có ảnh hưởng rộng rãi? Trong những năm gần đây, khái
niệm “công dân toàn cầu” được nhắc đến thường xuyên hơn dù không phải
là ai cũng hiểu. Đời sống hiện đại đã phá vỡ nhiều giới hạn vốn từng được
coi là không thể vượt qua như: bạn có thể trao đổi, trò chuyện với một người
cách đó nửa vòng trái đất không chỉ bằng âm thanh mà còn bằng hình ảnh


hay bạn có thể biết được tình hình chính trị thế giới đang diễn ra như thế nào
bằng một cái kích chuột. Đời sống kinh tế toàn cầu, giao lưu văn hóa toàn
cầu, những giá trị những giá trị cơ bản được phổ cập toàn cầu khiến cho các
xã hội hiện đại không thể không sinh ra những công dân toàn cầu ! Trong
“cộng đồng toàn cầu” đó, mỗi hành động cá nhân không chỉ mang lại lợi ích
( hoặc ngược lại là hậu quả ) cho cá nhân người đó mà còn mang lại lợi ích
cho đất nước và cho toàn thế giới ! Sự kiện liên kết ấy đòi hỏi bắt buộc trong
đời sống thế giới hiện đại và sự kết nối ấy khiến cho mỗi cá nhân cảm thấy
năng động hơn, trách nhiệm hơn với xã hội. . Dù bạn là ai, dù bạn ở đâu thì
bạn cũng có thể trở thành một công dân toàn cầu. Điều đó thật không khó
nhưng lại không phải là điều dễ dàng. Nhận thức của người Việt trẻ hiện nay
về công dân toàn cầu như thế nào? Và làm sao để trở thành một công dân
toàn cầu là điều mà giới trẻ hiện nay quan tâm trong xu thế hội nhập và toàn
3
cầu hóa của đất nước, của khu vực cũng như trên toàn thế giới. Với những lý
do đó, em xin chọn đề tài : “Vấn đề Công dân toàn được hiểu như thế
nào? Làm gì để có thể trở thành Công dân toàn cầu?” làm đề tài nghiên cứu
môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Với nghiên cứu
này em mong rằng sẽ đóng góp một phần nhỏ bé của mình vào việc tạo nên
nhận thức đúng đắn cho giới trẻ hiện nay về khái niệm Công dân toàn cầu,
cũng như đưa ra những kỹ năng, yêu cầu để trở thành một công dân toàn cầu
đích thực. Do kiến thức, thông tin còn hạn hẹp nên không tránh khỏi những
thiếu sót trong quá trình làm bài. Em kính mong nhận được sự đóng góp của
cô giáo để bào viết của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn !
4
PHẦN NỘI DUNG
Công dân toàn cầu.
Khái niệm
Ở Việt Nam hiện nay, khái niệm công dân toàn cầu đã xuất hiện trong

những năm đầu của thế kỷ 21, nhưng vẫn chưa có một định nghĩa hoàn
chỉnh và chính thức được công nhận.
Theo Wikipedia –Từ điển bách khoa toàn thư mở thì “Công dân toàn
cầu là những người sống và làm việc ở nhiều quốc gia khác nhau. Họ có
thể có một hoặc nhiều quốc tịch. Hiện tượng xuất hiện khái niệm công dân
toàn cầu đã làm thay đổi cơ bản mọi khái niệm về biên giới, lãnh thổ,
chính trị, văn hóa, quản lý nhà nước và cả ngành tư pháp quốc tế”.
Không phải đến tận bây giờ mới có khái niệm công dân toàn cầu. Một
trong những tuyên ngôn đầu tiên về khái niệm công dân toàn cầu thường
được các học giả nhắc đến xuất phát từ nhà triết học cổ Hy Lạp
Diogenes. Khi được hỏi ông từ đâu đến, ông trả lời : “Tôi là công dân
của thế giới.” Hàng loạt các học giả khác đã bàn về vấn đề này như nhà
cách mạng người Anh nhưng sống tại Mỹ vào thế kỷ 18. Thomas Panjne.
Ông đã viết rằng: “Đất nước của tôi là thế giới. Đồng bào của tôi là nhân
loại.” Albert Einstein cũng nhấn mạnh ý thức của dân về các vấn đề toàn
cầu khi viết: “Chủ nghĩa vùng là một căn bệnh ấu trĩ. Nó là bệnh sởi của
nhân loạ”. Những người lỗi lạc này muốn nói tới sự mở rộng, một tầm
nhìn xa trông rộng cho thế giới nơi biên giới giữa các quốc gia được xóa
mờ dần. Điều đó đang đúng với thế giới ngày nay, cái thế giới mà
Thomas Fiedman gọi là “thế giới phẳng”.
Chỉ ngồi ở một nơi mà bạn có thể kết nối với toàn thế giới. Nhờ các
phương tiền truyền thông hiện đại, tri thức bây giờ không còn là tri thức
5
của một cá nhân, một tổ chức, một quốc gia mà là của cả nhân loại. Một
người ngồi ở Ấn Độ có thể là nhân viên làm việc trực tiếp với một công
ty ở tận Mỹ. Chính vì thế giới nhỏ lại, cơ hội được chia bình đẳng cho tất
hơn cho mọi người nên buộc những công dân sống trên trái đất này phải
hình thành ý thức mình là “công dân toàn cầu”. Song một câu hỏi được
đạt ra là liệu khi bạn sở hữu một chiếc máy tính xách tay đời mới với
đường truyền internet tốc độ cao nhất, một chiếc điện thoại có thể

“update” thông tin cho bạn ở khắp nơi trên thế giới, bạn đã phải là một
công dân toàn cầu chưa? Câu trả lời là chưa. Đó là yếu tố quan trọng đưa
bạn hòa nhập vào thế giới, ghi dấu ấn tiếng nói của mình cộng đồng quốc
tế, là yếu tố cần nhưng chưa đủ. Cũng như vậy với khái niệm toàn cầu
hóa. Không phải bạn từng đặt chân đến nhiều nước trên thế giới, hay bạn
nói được nhiều thứ tiếng, có nhiều bạn bè nước ngoài thì có nghĩa là bạn
là công dân toàn cầu. Chỉ nên nói điều đó khi bạn biết rằng những việc
bạn đã và đang làm là một hạt cát xây dựng lên tòa lâu đài thịnh vượng
chung của trái đất. Một cụ già lụi hụi trồng rừng ở một tỉnh miền cao nào
đó, tuy không biết một chữ tiếng anh nào hay cũng chẳng biết internet là
gì nhưng cụ lại đang góp phần bảo vệ môi trường Việt Nam và đương
nhiên là cho cả thế giới này nữa. Cụ xứng đáng được gọi là công dân toàn
cầu.
Như vây, với những kiến thức mà em đã được học, tìm hiểu em xin
đưa ra khái niệm về công dân toàn cầu như sau: Công dân toàn cầu là
những người có thể sống và làm việc ở một hay nhiều quốc gia khác
nhau, họ có thể vượt qua những ranh giới về không gian, thời gian, văn
hóa,…Nhưng những công việc mà họ làm phải mang lại lợi ích cho cộng
đồng toàn cầu, giống như một công dân đơn thuần là luôn được hưởng
những quyền lợi và phải thực hiện trách nhiệm, nghĩa vụ của mình.
6
Nguồn gốc, quá trình hình thành và sự bùng nổ của thế hệ công dân
toàn cầu.
Từ cuối thế kỷ XIX chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa
độc quyền với sự ra đời của các công ty đa quốc gia đầu tiên trên thế giới.
Những văn phòng đại diện, cơ sở sản xuất, phòng thí nghiệm… của các công
ty nào có mặt ở hầu khắp các châu lục. Đòi hỏi những công ty này phải có
đội ngũ quản lý, nhân viên phải có mặt ở khắp nơi. Từ đội ngũ quản lý này
đã manh nha hình thành những công dân toàn cầu đầu tiên.Với sự phát triển
không ngừng của toàn cầu hóa cũng như tự do hóa thương mại, ngày nay

trên thế giới xuất hiện hàng loạt công ty đa quốc gia, những công ty đa quốc
gia hàng đầu trên thế giới được kể đến là công ty Unilever, công ty Royal
Dutch/ Shell Group của Anh, công ty Honda Motor, công ty Hitachi của
Nhật Bản, hay công ty Volkswage Group, công ty Siemens Group của
Đức…Hệ quả của những sự phát triển đó là đội ngũ quản lý của các công ty
đa quốc gia này phải thường xuyên liên lạc quốc tế, thường xuyên phải di
chuyển từ nước này qua các nước khác, chính những sự di chuyển của đội
ngũ quản lý đó là một trong những yếu tố để hình thành những công dân
toàn cầu sau này.
Lý do thứ hai có thể kể đến là, cuộc cách mạng khoa học lần thứ hai bùng
nổ vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, đồng nghĩa với đó là cuộc chiến
“tranh giành chất xám” khốc liệt trên thế giới, ngay từ Thế giới thứ hai,
chính phủ của nhiều quốc gia như Đức, Mỹ đã có chiến dịch ưu đãi, mời gọi
các nhà khoa học, danh nhân nổi tiếng đến sinh sống và làm việc tại đất
nước mình. Và trên thực tế tại các nước phát triển đã tập trung rất nhiều
những nhà nghiên cứu tài giỏi, những con người có thể nói là lỗi lạc nhất
trên khắp thế giới. Ngày nay, đã có nhiều quốc gia tạo điều kiện nhập quốc
7
tịch dễ dàng cho các doanh nhân, nhà khoa học hay những người tốt nghiệp
tiến sĩ của các trường đại học danh tiếng. Điều này có thể nhận thấy khá rõ ở
nước ta hiện nay, đó là những xuất du học toàn phần trong mơ đến những
trường danh tiếng của các nước phát triển dành cho những học sinh, sinh
viên xuất sắc nhất. Và phần lớn họ ở lại làm việc và định cư tại đó. Chính
những chính sách về “tranh giành chất xám” đó cũng trở thành lý do để hình
thành nên thế hệ công dân toàn cầu.
Nếu như ở hai nguyên nhân trên để dẫn đến sự ra đời của thế hệ công dân
toàn cầu thì em xin đưa ra ở đây một lý do quan trọng để dẫn đến sự bùng nổ
và phát triển của thế hệ công dân toàn cầu như ngày nay. Đó là quá trình
toàn cầu hóa trên thế giới. Xin ngược lại dòng lịch sử để thấy rằng toàn cầu
hóa là lý do dẫn đến sự phát triển và bùng nổ thế hệ công dân toàn cầu. Từ

giữa những năm 1980, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ (đặc biệt là
công nghệ thông tin) tiếp tục phát triển mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến mọi
mặt của đời sống của các quốc gia, dân tộc. Các nước xã hội chủ nghĩa lâm
vào khủng hoảng sâu sắc. Đến những năm 1990, chế độ xã hội chủ nghĩa ở
Liên Xô sụp đổ, dẫn đến những biến đổi to lớn về quan hệ quốc tế. Trật tự
thế giới được hình thành từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai trên cơ sở hai
khối đối lập do Liên Xô và Hoa Kỳ đứng đầu (trật tự thế giới hai cực Ianta)
tan rã, mở ra thời kỳ hình thành một trật tự thế giới mới, một thế giới đa cực.
Trên phạm vi thế giới, những cuộc chiến tranh cục bộ, xung đột, tranh chấp
vẫn còn, nhưng xu hướng chung của thế giới là hòa bình và hợp tác phát
triển. Các quốc gia, các tổ chức và các lực lượng chính trị quốc tế thực hiện
điều chỉnh chiến lược đối nội, đối ngoại và phương thức hành động cho phù
hợp với yêu cầu nhiệm vụ bên trong và đặc điểm của thế giới. Xu hướng
chạy đua phát triển kinh tế khiến các nước, nhất là các nước đang phát triển
có tư duy đối ngoại, thực hiện các chính sách đa phương hóa, đa dạng hóa
8
quốc tế, mở rộng và tăng cường liên kết, hợp tác với các nước phát triển để
tranh thủ vốn và kỹ thuật, công nghệ và mở rộng thị trường, học tập kinh
nghiệm tổ chức sản xuất kinh doanh. Chính những thay đổi trong chính sách
ngoại giao của các nước phát triển cũng như các nước đang phát triển đã dẫn
đến quá trình toàn cầu hóa, và hội nhập quốc tế ở tất cả các quốc gia trên thế
giới và thể hiện một cách cụ thể đó là việc hình thành và phát triển các tổ
chức quốc tế và khu vực như: UNO (Liên Hiệp Quốc), WTO (Tổ chức
thương mại thế giới ), APEC (Tổ chức các nước ở khu vực Châu Á –Thái
Bình Dương ), EU ( Liên minh các nước Châu Â), ASEAN ( Tổ chức các
nước ở khu vực Đông Nam Á)… Vậy xu hướng toàn cầu hóa và gì? Và
những tác động của nó đến thế giới nói chung cũng như thế hệ công dân toàn
cầu nói riêng như thế nào? Dưới góc độ kinh tế, toàn cầu hóa là quá trình lực
lượng sản xuất và quan hệ kinh tế quốc tế phát triển vượt qua các rào cản bởi
biên giới quốc gia và khu vực, lan tỏa ra khu vực toàn cầu, trong đó hàng

hóa, vốn, tiền tệ, thông tin, lao động…vận động thông thoáng, sự phân công
lao động mang tính quốc tế : quan hệ kinh tế giữa các quốc gia, khu vực đan
xen nhau, hình thành mạng lưới quan hệ đa chiều. Toàn cầu hóa là điều kiện
vô cùng thuận lợi để mỗi công dân trở thành những công dân toàn cầu. Khi
mà các rào cản biên giới được phá bỏ, hàng hóa, tiền tệ, thông tin, lao
động… được thông thoáng, sự phân công mang tính quốc tế thì không còn
trở ngại gì để mọi công dân trở thành những công dân toàn cầu. Và điều đó
rất phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước ta, tại Đại hội Đại biểu
toàn quốc lần thứ VII của Đảng (tháng 6/ 1991) đã đề ra phương châm: “
Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước trên thế giới, phấn đấu vì hòa
bình, độc lập và phát triển”. Với phương châm đó, con người Việt Nam luôn
cầu tiến và cùng hội nhập với bạn bè quốc tế. Không chỉ đóng góp, cống
9
hiến sực lực cho đất nước, quê hương mà còn muốn chung tay góp sức cùng
dựng xây và bảo vệ trái đất
Điều thứ tư dẫn đến sự bùng nổ thế hệ công dân toàn cầu như ngày nay là
sự bùng nổ, phát triển chóng mặt của công nghệ thông tin, khoa học kỹ
thuật. Mà phải kể đến ở đây là Internet- ra đời năm 1968, xuất hiện ở Việt
Nam năm 1997 dường như đã làm cho cả Thế giới này nhỏ lại, “phẳng ra”,
nó đã mở ra không biết bao nhiêu cơ hội cho con người, internet như là chìa
khóa mở ra thế giới, vào kho báu tri thức của nhân loại. Bạn có thể ngồi ở
nhà nhưng vẫn có thể đi du lịch được vòng quanh thế giới, bạn có thể thảo
luận nhóm, trao đổi trực tuyến với những người bạn ở rất xa chỉ với chiếc
máy tính có nối mạng. Điều đó khiến bạn tiết kiệm được thời gian, tiết kiệm
được chi phí, bạn có thể làm được thật nhiều việc nhưng vẫn đạt hiệu quả.
Đó là thế hệ công dân toàn cầu năng động hơn, hiệu quả hơn, có trách nhiệm
hơn.
Ngoài ra chúng ta cũng phải kể đến một lý do nữa đó là, hiện nay trái đất
đang phải đối mặt với rất nhiều những vần đề nan giải: hiện tượng trái đất
nóng lên, hiệu ứng nhà kính, ô nhiễm môi trường nước, không khí, bệnh

dịch ( SATL,H5N1,H1N1..) …Đây không còn là vấn đề của một quốc gia,
một khu vực mà đã trở thành vấn đề của toàn cầu, cần phải có sự bắt tay,
hợp tác của cộng đồng quốc tế vì hành tinh xanh của chúng ta. Đã có rất
nhiều những cuộc hội thảo quốc tế, những phiên họp ở Hội đồng bảo an Liên
hiệp quốc về những vấn đề này. Cùng với Nghị định thư Kyoto thì gần đây
nhất là cuộc hội thảo tại Copenhagen- Đan Mạch về hiện tượng nóng lên
của trái đất với sự tham gia của các nước trên thế giới cùng nhau bàn luận và
đưa ra những giải pháp cho những vấn đề môi trường của trái đất. Và mỗi
thành viên trong một quốc gia đều trở thành công dân toàn cầu, đóng góp
vào sự hoàn bình và ổn định đó. Hàng loạt những chiến dịch vận động của
10

×