Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (370.71 KB, 75 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Ngy dạy:17/8/09 tiết 1, tuần 1
Ngày soạn:15/8/09
<b>P.HẦN 1 : KHÁI QUÁT LỊCH SỬ THẾ GIỚI TRUNG ĐẠI</b>
.
<b> </b>
<b> BÀI 1: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI PHONG KIẾN Ở CHÂU ÂU</b>
<b>I. mục tiêu</b>
1. Về kiến thức: giúp hs nắm
- Quá trình hình thành XHPK ở Châu Au , cơ cấu xã hội
- hiểu được khái niệm lãnh địa phong kiến và đặc trưng của nền kinh tế trong lãnh địa
-Hiểu được tiền đề kinh tế nẩy sinh thành thị, đặc điểm kinh tế thành thị
<b>2. Về tư tưởng : Bồi dưỡng cho hs về sự phát triển hợp qui luật của Xh loài người từ XH chiếm hữu sang</b>
xã hội phong kiến
<b> 3. Về kĩ năng :</b>
- Biết vận dụng bản đồ Châu Au để xác định các quốc gia
- Biết vận dụng phương pháp so sánh, đối chiếu để thấy rỏ sự chuyển biến XH
<b>II. đồ dùng dạy học</b>
Bản đồ Châu Au thời phong kiến
Một số tranh ảnh mô tả hoạt động trong thành thị
-Phương pháp trực quan, vấn đáp, so sánh
<b>IV tiến trình dạy học</b>
1. ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới :
<b>hoạt động 1: sự hình thành xã hội phong kiến ở châu âu</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv giới thiệu khái quát về sự phân kì ls
Gv gọi hs đọc bài
Cho học sinh quan sát bản đồ châu âu
Gvchi3 trên bản đồ từ thiên niên kỉ I trước
công nguyên, các quốc gia cổ đại phương
Tây, Hy lạp, Rô ma phát triển tồn tại đến
thế kỉ thứ V
Các vương triều phong kiến được hình
thành khi nào? Ơ đâu ? Bởi sự kiện gì ?
Người Giec-man đã làm gì sau khi tràn
xuống lãnh thổ Rô-Ma?
Trong xã hội của người Giec- man hình
thành nên những tầng lớp nào?
+ Lãnh chúa được hình thành từ tầng lớp
nào ? Địa vị của họ ra sao ?
+ Nông nô xuất phát từ đâu ? Thân phận
của họ ntn trong xã hội?
Vậy xã hội phong kiến Châu Au hình thành
khi nào ? Trong Xh có đặc điểm gì ?
<b>hoạt động của học sinh</b>
Thế kỉ V người Giec- man di cư xuống lãnh thổ Rơ-ma
Hình thành nên các vương triều phong kiến:
Xâm chiến ruộng đất=> thành người có quyền thế trong
xã hội
Lãnh chúa và nông nô
Lãnh chúa là người Giec- mancos quyền thế trong xã hội
Nông nô là người Rô- ma
Hs nêu lại => Kl
<b>Thời gian :Cuối thế kỉ thứ vV người giécman tiêu diệt các quốc gia cổ đại</b>
<b>-Biến đổi trong xã hội</b>
<b>+Tướng lĩnh, quý tộc được chia ruộng đất, phong tước các lãnh chúa</b>
<b>+Nô lệ và nông dân nông nôphụ thuộc lãnh chúa.</b>
<b>hoạt động 2: lãnh địa phong kiến</b>
Gv cho hs quan sát kênh hình 1
Gv gọi hs đọc bài
Em hiểu thế nào là lãnh địa ? Lãnh địa này
thuộc quyền của giai cấp nào?
Thảo luận: “ Vì sao nói lãnh địa phong kiến
là cơ sở kinh tế khép kín”
+ Thể chế chính trị của lãnh địa ?
+ Tổ chức xã hội của lãnh địa ?
+ Hoạt động kinh tế của lãnh địa ?
Phân biệt sự khác nhau giữa xã hội cổ đại
và xã hội phong kiến?
Khu đất riêng của lãnh chúa phong kiến-Giéc –man
Pháo đài kiên cố, hoạt động của 1 bộ phận, 1 khu vực của
đất nước
Quyền lực trong tay lãnh chúa
Lãnh chúa thu thuế, nông nô bị đối xữ tàn tệ
=> kinh tế canh tác khép kín
<b>Lãnh địa phong kiến :Là vùng đất rộng lớn dop lãnh chúa làm chủ, trong đó có lâu đài và thành</b>
<b>,quách có đời sống xa hoa đầy đủ.</b>
<b>Lãnh địa phong kiến mang tính chất khép kín tự cấp, tự túc</b>
<b>hoạt động 3: sự xuất hiện của thành thị trung đại</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv gọi hs đọc bài
Nêu đặc điểm kinh tế của lãnh địa?
Em hiểu thế nào là thành thị?
Quan sát hình 2
Thành thị trung đại xuất hiện khi nào? Để
làm gì?
Tổ chức xãhội của thành thị ntn?
Thành thị ra đời có vai trị ntn đối với sự
phát triển kinh tế?
Nền kinh tế thành thị có đặc điểm gì khác
với nền kinh tế trong lãnh địa ?
<b>hoạt động của học sinh</b>
Tự túc, tự cấp, khép kín
XI,trao đổi bn bán lưu thơng hàng hố
Gồm thợ thủ cơng, thương nhân
Thúc đẩy nền kinh tế phát triển
Thế kỉ XI do sự phát triển của kinh tế thủ cơng nghiệp có nhu cầu trao đổi=> thành thị xuất hiện
Tổ chức XH: lập nên các phường hội, xuất hiện giai cấp thương nhân,thị dân
Nền kinh tế TBCN xuất hiện
<b>4. Củng cố:</b>
- Lãnh địa phong kiến là gì ?
-Vì sao có sự xuất hiện của thành thị trung đại?
<b>5. Dặn Dò : Chuẩn bị bài 2</b>
Ngày dạy: 19/8/09 Tiết 2, tuần 1
Ngày soạn:17/8/09
<b> BÀI 2: SỰ SUY VONG CỦA CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN VÀ SỰ HÌNH THÀNH CHỦ NGHĨA TƯ</b>
<b>BẢN Ở CHÂU ÂU</b>
<b>I. mục tiêu</b>
<b> 1. Về kiến thức : Giúp hs nắm</b>
+ Nguyên nhân và kết quả- Hệ quả của cuộc phát kiến địa lí
+ Quá trình hình thành quan hệ sản xuất TB trong lòng XHPK
<b> 2. Về tư tưởng :Bồi dữốn hợp qui luật của XH loài người từ XH chiếm hữu sang XHPK</b>
3. Về kĩ năng : Biết sử dụng bản đồ Châu Au để xác định quốc gia phong kiến
Biết vận dụng phương pháp so sánh, đối chiếu để thấy rỏ sự chuyển biến của XH
Biết khai thác, sử dụng tranh ảnh lịch sử
<b>II. đồ dùng dạy học</b>
Bản đồ thế giới,những câu chuyện, tư liệu về các cuộc phát kiến địa lí
<b>III phương pháp dạy học</b>
-Phương pháp trực quan, vấn đáp, thảo luận, so sánh
<b>IV.Tiến trình dạy học</b>
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Xã hội Châu Âu hình thành như thế nào?
3. Bài mới
<b>hoạt động 1: những cuộc phát kiến lớn về địa lí</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv gọi hs đọc bài, giải thích từ phát kiến
địa lí
Thảo luận:
+ Nguyên nhân các nhà thám hiểm tiến
hành phát kiến địa lí?
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
+ Những cuộc phát kiến điạ lí đã mang lại
kết quả gì?
Gv sử dụng bản đồ+ bản thời gian các nhà
thám hiểm gặt hái được kết quả
Gv cho hs quan sát hình 3,4
<b>hoạt động của học sinh</b>
2 nguên nhân
* Con đường buôn bán trước kia bị cản trở
* Nhu cầu thị trường nguyên liệu tăng lên
Kết quả :
Điều kiện để các cuộc phát kiến địa lí được
diễn ra?
Gv nêu sơ lược các cuộc phát kiến
Kết quả của các cuộc phát kiến đó?
Ý nghĩa của các cuộc phát kiến đó?
Điều kiện : Thái độ của chính quyền; KHKT phát triển
Tìm ra các con đường bn bán mới
<b>Nguyên nhân:Do sản xuất phát triển cần nguyên liệu thị trường</b>
<b>Kết quả :</b>
<b>+Tìm ra những con đường mới</b>
<b>+Đem lại món nợ khổng lồ cho giai cấp tư sản</b>
<b>+Đặc cơ sở cho việc mở rộng thị trường</b>
<b>Ý nghĩa: Là cuộc cách mạng về giao thông và tri thức, thúc đẩy thương nghiệp phát triển</b>
<b>hoạt động 2: sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu âu</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Sau các cuộc phát kíên địa lí, quý tộc,
thương nhân Châu Âu đã làm gì ?
Hãy nêu những việc làm đó( tích luỹ
nguyên thuỷ tư bản) gv giải thích
Trong xã hội, xuất hiện những hình thức
sản xuất nào? Gv tiến hành so sánh với sản
xuất của XHPK
Với điều kiện sản xuất trên,nẩy sinh trong
xã hội những giai cấp nào ?
Những giai cấp đó,xuất phát từ tầng lớp
nào trước đó?
Q trình xuất hiện CNTB ở Tây Au diễn
ra như thế nào? Thời gian ?
<b>hoạt động của học sinh</b>
Ra sức vơ vét bóc lột tài nguyên thiên nhiên của thuộc
địa
Cướp biển, buôn bán nô lệ, rào đất cướp ruộng
Sản xuất qui mô lớn, công ti thương mại, đồn điền rộng
lớn
Giai cấp tư sản: Thương nhân
Giai cấp vô sản : Nông dân
XIV
<b>Hậu quả của q trình tích luỹ ngun thuỷ:</b>
<b> +KT: Hình thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa xuất hện</b>
<b> + XH: Giai cấp mới xuất hiện </b>
<b> + CT :GCTS>< quý tộc => quan hệ sản xuất TBCN xuất hiện</b>
<b>4. Củng cố:</b>
<b>-</b> Kể tên các cuộc phát kiến?ý nghĩa?
<b>-</b> Giai cấp tư sản và vơ sản đã được hình thành từ tầng lớp nào trong xã
hội?
5. <b>Dặn Dò :học bài</b>
Chuẩn bị bài 3
Ngày dạy:24/8/09 tiêt 3, tuần 2
Ngày soạn: 21/8/09
I. Mục tiêu
<b>1. Về kiến thức : Giúp hs nắm</b>
+ Nguyên nhân xuất hiện và nội dung tư tưởng của văn hoá Phục Hưng
+ Nguyên nhân dẫn đến phong trào cải cách tôn giáo và những tác động trực tiếp của phong trào này
đến XHPK ở Châu Au lúc bấy giờ
<b>2. Về tư tưởng : giúp hs thấy</b>
+ Sự phát triển hợp qui lực của xã hội loài người
+ Sự suy sụp của chế độ phong kiến
<b>3. Về kĩ năng : Biết cách phân tích cơ cấu giai cấp để chỉ ra mâu thuẩn xã hội. Thấy được nguyên nhân</b>
sâu xa của cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến
<b>II. đồ dùng dạy học </b>
Bản đồ thế giới, những câu chuyện về văn hoá Phục Hưng, về phát kiến địa lí
Tranh ảnh sách giáo khoa : Hình 6, 7
<b>III. phương pháp dạy học</b>
-Phương pháp trực quan, so sánh , giải thích, thảo luận
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Kể tên các cuộc phát kiến địa lí?
3. Bài mới
<b>hoạt động 1: phong trào văn hoá phục hưng( XIV-XVII)</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv gọi hs sinh đọc bài
Chia lớp 4 nhóm thảo luận
+ Nguyên nhân nào xuất hiện phong trào
văn hoá Phục Hưng?
+ Văn hoá Phục hưng có vai trị như thế
nào? ( gv giải thích phục hưng là gì )
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
Giáo viên nhân xét
Mở đầu cho sự đấu tranh giai cấp được thể
hiện trên lĩnh vực nào ?gv cho hs quan sát
hình 6- hs nêu suy nghĩ của mình
Hãy nêu các tác giả, tác phẩm của phong
trào văn hoá Phục Hưng?
Nội dung tư tưởng của văn hoá Phục Hưng
thể hiện như thế nào?
Phong trào văn hoá Phục Hưng xuất hiện
đầu tiên ở đâu? Vào thời gian nào?
Vì sao giai cấp tư sản đấu tranh chống
phong kiến và giáo hội?
Gv giới thiệu 1 số tư liệu và tranh ảnh thời
văn hóa phục hưng
Thành tựu nổi bật của văn hóa phục hưng?
Qua tác phẩm muốn nói lên điều gì?
Gv kết luận
<b>hoạt động của học sinh</b>
Do mâu thuẫn giai cấp
Phát động quần chúng mở đường cho sự phát triển cao
hơn của văn hoá
Văn hoá
Hs nêu
Tác giả :
Tác phẩm :
Phê phán phong kiến và giáo hội
Y ( Rô- ma )- XIV
Muốn tự do làm giàu
Phong kiến : quyền uy về kinh tế
Giáo hội : quyền uy về tinh thần
KHKT tiến bộ, sự phong phú về văn học
Phê phán xhpk và giáo hội, đề cao giá trị con người
<b>Nguyên nhân của phong trào:</b>
<b>+Do chế độ pk kềm hãm sự phát triển của xã hội</b>
<b>+Giai cấp tư sản có thế lực kinh tế nhung khơng có địa vị phong trào văn hóa phục hưng</b>
<b>Nội dung của phong trào :</b>
<b>+Phê phán xhpk và giáo hội</b>
<b>+Đề cao giá trị con người, mở đường cho sự phát triển của nhân loại</b>
<b>hoạt động2: phong trào cải cách tôn giáo</b>
Gv gọi học sinh đọc SGK
Vì sao giai cấp tư sản tiến hành cải cách
tôn giáo?
Nội dung của cải cách tôn giáo?
Tư tưởng cải cách tác động như thế nào
đến xã hội , thế giới xung quanh? Ai tiến
hành cải cách tơn giáo?
Gv chohs quan sát hình 7
Cải cách tôn giáo tác động như thế nào đến
thế giới ?
Sau cải cách tơn giáo của Lu-thơ tình hình
Ki tơ giáo phân hoá ntn?
Gv liên hệ giáo dục tư tưởng
Giáo hội tăng cường bóc lột nhân nhân, cản trở sự phát
triển kinh tế
Quay về giáo lí Kitơ phủ nhận vai trị của giáo hội
Lu thơ
Nơng dân nổi dậy khởi nghĩa
Tơn giáo bị phân hố, cải cách tơn giáo lan rộng khắp thế
giới
+ Kitô giáo
+ Tin lành giáo
<b>M. Lu-thơ khởi xướng phong trào cải cách tôn giáo</b>
<b> + Phủ nhận vai trò thống trị của giáo hội, bãi bỏ lễ nghi phiền tối</b>
<b>Kitơ giáo bị phân hố :</b>
<b> + Kitơ giáo</b>
<b> + Tin lành giáo</b>
<b>4. Củng Cố :</b>
-Hãy nêu nguyên nhân bùng nổ phong trào : Cải cách tơn giáo, Văn hố Phục Hưng?
- Ý nghĩa của phong trào văn hóa phục hưng?
5. Dặn Dò: Chuẩn bị bài 4
Ngày dạy:27/8/09 Tiết 4, tuần 2
Ngày soạn:24/8/09
<b> BÀI 4: TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN</b>
<b>I. Mục tiêu</b>
<b>1. Về kiến thức: Giúp hs nắm được</b>
+ Sự hình thành xã hội phong kíên ở Trung Quốc
+Tên gọi và thứ tự các triều đại phong kiến ở Trung Quốc
+ Tổ chức bộ máy chính quyền ở Trung Quốc
2. Về tư tưởng : giáo dục hs
+ Sự lớn mạnh và điển hình của phong kiến Trung Quốc
+Sự tác động ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc với thế giới bên ngoài
<b>3. Về kĩ năng :</b>
- Biết lập niên biểu và thứ tự các triều đại phong kiến
- Biết vận dụng phương pháp lịch sử để phân tích và hiểu giá trị của các chính sách xã hội của mỗi thành
tựu văn hoá
<b>II. Đồ dùng dạy học</b>
Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến
Tranh ảnh một số công trình Trung quốc thời phong kiến, sách giáo khoa, truyện kể, phim truyện
<b>III Phương pháp dạy học</b>
-Phương pháp vấn đáp, trực quan, thảo luận, so sánh, tư duy độc lập
<b>IV Hoạt động dạy và học</b>
1. ổn định lớp
2. Kiểm Tra bài cũ
Nêu những thành tựu và ý nghĩa của phong trào văn hóa phục hưng?
3. Bài mới
<b>Hoạt động1: sự hình thành xã hội phong kíên ở trung quốc</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv gọi hs đọc bài
Thảo luận
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
Gv nhận xét
+ Diều kiện kinh tế để hình thành xã hội
phong kiến ở Trung Quốc?
+ Trước điều kiện đó, xã hội có sự thay
đổi gì?
+ Quan hệ xã hội lúc bấy giờ như thế nào?
Thời gian xác lập?
Gv giải thích : Tá điền, địa chủ
Gv yêu cầu hs quan sát bảng niên biểu
tranh 11, qua đó hs nắm được thứ tự các
triều đại
Gv giảng giải- so sánh với quá trình xuất
hiện của CNTB ở phương tây cũng như các
giai cấp trong hai khu vực : Phương
Đông-Phương Tây
Công cụ sắt phát triển, diện tích gieo trồng mở rộng,
năng suất tăng
Xã hội biến đổi
+ Quan lại , nông dân giàu : chiến ruộng đất=> Địa chủ
Nông dân mất ruộng:=> nông dân lĩnh canh
Quan hệ xã hội: địa chủ<sub></sub>phát canh thu tô cho tá điền
Thế kỉ III TCN=.> quan hệ sản xuất phong kíên xuất
hiện
<b>-</b> <b>Cơng cụ sắt xuất hiện tác động trực tiếp đến xã hội</b>
<b>-</b> <b>Xã hội xuất hiện hai giai cấp</b>
<b> + Địa chủ ( quan lại, nông dân giàu )</b>
<b> + Nông dân tá điền ( nông dân nghèo, nông dân mất ruộng )</b>
<b>Quan hệ sản xuất phong kiến hình thành</b>
<b>Hoạt động2: xã hội phong kiến tần- hán</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv hướng hs vào bảng niên biểu
Hãy nêu thời gian hình thành và suy vong
của triều đại nhà Tần?
Hãy nêu chính sách cai trị đất nước của
triều đại nhà Tần?
Kể 1 vài cơng trình nhà Tần mà em biết?
Cho hs quan sát hình 8=> Em có nhận xét
gì qua hình trên? Gv nêu hành động, việc
làm của Tần Thuỷ Hoàng
Gv liên hệ lịch sử VN, giáo dục hs
Nhà Hán tồn tại trong khoảng thời gian
nào?
Dưới thời nhà Hán có chính sách tiến bộ
nào?
Những chính sách đó tác động như thế nào
đến xã hội?
Cịn chính sách đối ngoại thì ntn?
Nhà Hán xâm lược nước ta khi nào? Có
những cuộc kháng chiến nào chống quân
xâm lược Hán?
Gvnhà tần tồn tại 15 năm, nhà hán tồn tại
426 năm
Theo em tại sao có sự chênh lệch đó?
<b>hoạt động của học sinh</b>
a. nhà tần
-(221TCN- 206TCN)
-Thi hành chính sách chia đất đai thành quận huyện.
Ban hành chế độ đo lường
Rất tàn bạo, dã man
a) Hán
206TCN- 220
Giảm tơ thuế, khuyến khích sản xuất, phát triển nông
nghiệp
Xã hội ổn định và phát triển
Tiến hành chiến tranh xâm lược, mở rộng lãnh thổ
Năm 40- Khởi nghĩa Hai Bà
Trưng---Nhà hán thi hành chính sách phù hợp với nhân dân
<b>a) Tần ( 221 TCN- 206TCN)</b>
<b> + Khuyến khích sản xuất</b>
<b> + On điịnh xã hội và phát triển kinh tế</b>
<b>Mở rộng phạm vi lãnh thổ, thống nhất đất nước</b>
<b>Hoạt động3: sự thịnh vượng của trung quốc dưới thời nhà đường</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv nêu hs đọc bài
Xác định thời gian tồn tại của nhà Đường?
Thảo luận
<b>-</b> Sự thịnh vượng của Trung
Quốc dưới thời Đường biểu
hiện như thế nào?
+ Bộ máy chính quyền?
+ Chính sách đối nội ?
+ Chính sách đối ngoại?
Những việc làm của nhà Đường tác động tích cực đến xã hội
như thế nào?
Gv phân tích và kết luận
Liên hệ lịch sử Việt Nam
<b>hoạt động của học sinh</b>
Đường ( 618-905 )
Bộ máy chính quyền: Cử người
thơn tín đi cai quản ở địa phương,
tổ chức thi cử để chọn nhân tài,
thực hiện phép quân điền
Đem quân xâm chiếm để mở rộng
lãnh thổ
Phát triển hơn cả
<b>Nhà Đường thi hành các chính sách :</b>
<b> + Đối nội :</b>
<b> *Cử người cai quản các địa phương</b>
<b> *Mở khoa thi chọn nhân tài</b>
<b> *Giảm thuế chia ruộng cho nông dân</b>
<b> + Đối ngoại</b>
<b> Tiến hành chiến tranh xâm lược để mở rộng lãnh thổ</b>
<b>4. Củng Cố:</b>
<b>-</b> Xã hội phong kiến Trung Quốc được hình thành như thế nào?
<b>-</b> Hãy nêu thời gian xác lập, suy vong của các triều đại phong kiến Tần,
Hán, Đường
5. <b>Dặn Dò :học bài</b>
Chuẩn bị bài
Ngày dạy : 31/8/09 tiết 5, tuần 3
Ngày soạn:29/8/09
<b>TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN (TT)</b>
<b>I. Mục tiêu</b>
<b>1. Về kiến thức: Giúp hs nắm được</b>
+ Sự hình thành xã hội phong kíên ở Trung Quốc
2. Về tư tưởng : giáo dục hs
+ Sự lớn mạnh và điển hình của phong kiến Trung Quốc
+Sự tác động ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc với thế giới bên ngoài
<b>3. Về kĩ năng :</b>
- Biết lập niên biểu và thứ tự các triều đại phong kiến
- Biết vận dụng phương pháp lịch sử để phân tích và hiểu giá trị của các chính sách xã hội của mỗi thành
tựu văn hoá
<b>II. Đồ dùng dạy học</b>
Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến
Tranh ảnh một số cơng trình Trung quốc thời phong kiến, sách giáo khoa, truyện kể, phim truyện
<b>III. phương pháp dạy học</b>
-Phương pháp vấn đáp, trực quan, thảo luận, so sánh, tư duy độc lập
<b>IV. Tiến trình dạy học</b>
1 ổn định lớp
2 Kiểm Tra bài cũ
Nguyên nhân nào hình thành xã hội phong kiến ?
<b> Hoạt động 1: trung quốc thời tống- nguyên</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv hướng hs vào bảng niên đại
Thời gian tồn tại và suy vong của
triều đại nhà Tống?
Hãy nêu chính sách cai trị của nhà
Tống?
Em có nhân xét gì?
Hãy nêu những thành tựu mà dưới
thời Tống đạt được?
Gv liên hệ phim truyện, LSVN
Gv nêu vài nét về sự thành lập nhà
Nguyên ở Trung Quốc?
Nhà Nguyên đã thi hành chính sách
cai trị như thế nào?
Cho ví dụ?
Chính sách cai trị đó đã để lại hậu
quả gì?
<b>hoạt động của học sinh</b>
<b>-</b> Xoá bỏ các thứ thuế, giảm sưu
dịch, khuyến khích sản xuất
La bàn, thuốc súng, nghề in
b) Nhà Nguyên
Phân biệt đối xử, giữa các dân tộc
Nông dân nỏi dậy đấu tranh
<b>a) Tống ( 960-1279) : Giảm tơ thuế, giảm sưu dịch, khuyến khích sản xuất, tạo nên những</b>
<b>thành tựu như thuốc súng, la bàn, nghề in</b>
<b>b) Nguyên ( 1271-1368): Thi hành chính sách phân biệt đối xữ giữa các dân tộc=> Nông dân</b>
<b>nổi dậy đấu tranh</b>
<b>Hoạt động2: trung quốc thời minh –thanh</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv gọi hs đọc bài
Trình bày diễn biến chính trị của Trung
quốc từ sau thời Nguyên cuối Thanh?
+ Những biểu hiện về sự suy yếu của của
xã hội phong kíên dưới thời Minh- Thanh/
+ Biểu hiện mới trong nền kinh tế Trung
Quốc?
Gv phân tích=> kết luận
Gv Thời minh và Thanh tồn tại 500 năm
trong q trình lịch sử ấy có mặt hạn chế
song cũng đã đạt được nhiều thành tựu.
<b>hoạt động của học sinh</b>
a) Minh (1368- 1644)
Phong trào nông dân bùng nổ là sự thay đổi triều đại ở
Trung Quốc
Vua tăng cường đục khoét nhân dân
b) Thanh ( 1644-1911)
Thợ thủ công thương nhân phải nộp tô thuế nặng nề
Xuất hiện nề kinh tế tư bản chủ nghĩa, trao đổi bn bán
với nước ngồi
<b>Hoạt động3: văn hoá, khkt trung quốc thời phong kiến</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv gọi hs đọc bài
Quan sát hình 9. 10
Hãy nêu những thành tựu lớn của Trung
Quốc thời phong kiến?
Gv nêu vài nét về nhà sử học Tư Mã Thiên
Kể một vài cơng trình của Trung Quốc mà
em biết?
Qua các thành tựu đó, em có nhận xét gì về
xã hội, con người Trung Quốc?
<b>hoạt động của học sinh</b>
Về tư tưởng:
Về văn học:
Về sử học:
Về khoa học kĩ thuật:
Trình độ cao, độc đáo trí sáng tạo tuyệt vời
<b>Đạt nhiều thành tựu rực rỡ:</b>
<b>Về tư tưởng:sgk</b>
<b>Về văn học:sgk</b>
<b>Về sử học:sgk</b>
<b>Về khoa học kĩ thuật:</b>
<b>Sự sáng tạo độc đáo có ảnh hưởng to lớn và đóng góp to lớn đối với văn minh Phương Đông</b>
<b>4.Củng cố:</b>
Ngày dạy :3/9/09 Tiết 6, tuần 3
Ngày soạn:1/9/09
<b> BÀI 5: ẤN ĐỘ THỜI PHONG KIẾN </b>
<b>I. Mục tiêu</b>
<b>1. Về kiến thức: Giúp hs năm được</b>
+ Các giai đoạn lớn của lịch sử An Độ từ thời cổ đại- XI X
+ Những chính sách cai trị của vương triều và những biểu hiện của sự phát triển thịnh vượng của An Độ
<b>2. Về tư tưởng: Thấy được văn minh An Độ ảnh hưởng đến khu vực và thế giới</b>
<b>3.Về kĩ năng: Giúp hs tổng hợp kiến thức</b>
<b>II. Đồ dùng dạy học</b>
<b>-</b> Bản đồ An Độ- Đông Nam Á
<b>-</b> Tranh ảnh về cơng trình kiến trúc , điêu khắc
<b>-</b> Sưu tầm một số tác phẩm văn học , tranh ảnh
<b>-</b> Tranh ảnh sách giáo khoa: Hình 11
<b>III Phương pháp dạy học</b>
-Phương pháp trực quan, vấn đáp, giải thích, thảo luận
<b>IV. Tiến trình dạy học</b>
1. On định lớp
Trình bày sự thay đổi của XHPK?
3. Bài mới
<b>Hoạt động 1: những trang sử đầu tiên</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv gọi hs đọc bài
Thảo luận
+ Các vương triều đầu tiên ở An Độ hình
thành từ bao giờ? Ơ khu vực nào?
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
Giáo viên nhận xét
Hs xác định trên lược đồ
Tư tưởng nào tác động trực tiếp đến sự
thống nhất các tiểu vương quốc ở An độ?
Tình hình các tiểu vương quốc An Độ ntn
sau thế kỉ III TCN ?
Gv liên hệ lịch sử 6
Đến thời gian nào An Độ được thống
nhất ? Dưới vương triều nào?
<b>hoạt động của học sinh</b>
2500 Tcn---Sông An
1500 Tcn---Sông Hằng
Nước Magađa
Đạo phật
Nước An Đô.loạn lạc
Thế kỉ 4 dưới vương triều Gupta
<b>Hoạt động2 : An Độ thời phong kíên</b>
ẤN ĐỘ dưới vương triều Gupta ntn?
Công cụ lao động bấy giờ chủ yếu bằng
chất liệu gì?
Gv gọi hs đọc bài
Hãy nêu những biến đổi về chính trị An Độ
thời phong kiến? ( gv sử dụng bảng kiến
thức)
+ V-VI?
+XI ?
+XII-XVI?
+ XI X?
Gv phân tích từng chính sách cai trị, so
sánh với xã hội phong kiến Trung Quốc
So sánh chính sách cai trị của người Mông
Cổ và người Thổ Nhĩ Kì
Thống nhất và phục hưng
Sắt
V : Gupta
XII-XVI : người Thổ NHĩ Kì xâm chiếm
XVI: Mơng CỔ xâm chiếm
XI X : Anh xâm chiếm
Tình hình chính trị khơng ổn định
<b>V : Gupta</b>
<b>XII-XVI : người Thổ NHĩ Kì xâm chiếm</b>
<b>XVI: Mơng CỔ xâm chiếm</b>
<b>XI X : Anh xâm chiếm</b>
<b>Hoạt động3: văn hoá ấn độ</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Theo em vì sao ẤN ĐỘ có tình hình chính
trị khơng ổn định?
Gv gọi hs đọc bài
Gv cho hs quan sát hình 11
Chữ viết đầu tiên là chữ gì?
Để làm gì?
Kể tên các tác phẩm nổi tiếng?
Cho học sinh quan sát tranh
Em có nhận xét gì về cơng trình kiến trúc
mà An ĐỘ đạt được?
Gc phân tích từng thành tựu về kinh, tơn
giáo, văn học
Văn hoá ẤN ĐỘ tác động như thế nào đến
thế giới bên ngồi? Lấy ví dụ minh hoạ
<b>hoạt động của học sinh</b>
Giàu tài nguyên có nền văn minh lâu đời
Các thành tựu:
Chữ viết:
Kinh :
Văn học:
Kiến thức:
Tôn giáo :
Chữ phạn
Rất đặc sắc
<b>Các thành tựu:</b>
<b>+Chữ viết:chữ phạn</b>
<b>+Văn học:sử thi đồ sộ</b>
<b>+Kiến trúc: Hin đu và phật giáo</b>
<b>4. Củng Cố:</b>
<b>-</b> sự phát triển của ấn độ dưới vương triều Gup ta được thể hiện ntn?
-New6u những thành tựu lớn của An Độ ?
5. <b>Dăn dò:học bài</b>
<b>Ngày dạy:7//9/09 </b> tiết 7, tuần 4
Ngày soạn:4/9/09
<b>BÀI 6: CÁC QUỐC GIA PHONG KIẾN ĐÔNG NAM Á</b>
<b>I. Mục tiêu</b>
<b>1. Về kiến thức: Giúp hs nắm</b>
+ Tên nước, tên gọi và vị trí địa lí của các quốc gia Đông Nam A qua từng giai đoạn lịch sử
+ Các giai đoạn phát triển lớn của khu vực
+ Nhận rỏ vị trí của Lào, CFC và các giai đoạn phát triển của hai nước
<b>2. Về tư tưởng:</b>
- Nhận rõ sự tương đồng giữa các dân tộc ở Đông Nam Á
<b>3.Về kĩ năng:Biết sử dụng bản đồ hành chính Đơng Nam Á để xác định vị trí các quốc gia</b>
<b>II. Đồ dùng dạy học</b>
Bản đồ hành chính Đơng Nam A
Tranh ảnh một số cơng trình kiến trúc , văn hố Đơng Nam Á
Hình 12, 13, 14,15, 16 sách giáo khoa
<b>III. phương pháp dạy học</b>
Phương pháp trự quan, vấn đáp, đàm thoại ,tư duy độc lập
<b>IV tiến trình dạy học</b>
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Sự phát triển của xã hội dưới vương triều Gupta được thể hiện như thế nào?
3. Bài mới
<b>Hoạt động 1: sự hình thành các vương quốc cổ ở Đông NamÁ </b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Em hãy kể tên các nước ở Đông nam á hiện
nay?
Gv cho hs quan sát hình 16
Hãy xác định các quốc gia trong khu vực
Đông Nam Á?
Gv nêu thêm tên thủ đơ
Theo em các nước đơng Nam Á có điều
kiện tự nhiên như thế nào?
Em hãy cho biết điều kiện tự nhiên có
thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển
nơng nghiệp ở Đông Nam A?
Cho học sinh đọc đoạn sgk chữ nhỏ
Kể tên các quốc gia cổ?
Nêu mối quan hệ về kinh tế, văn hóa của
Đơng nam á?
Gv giáo dục tinh thần đồn kết giữa các
dân tộc trong khu vực vì các nước này có
quan hệ từ lâu đời như: đktn, phong tục tập
quán.
<b>hoạt động của học sinh</b>
Hs xác định các quốc gia trong khu vực Đơng
Nam Á
Khí hậu nhiệt đới gió mùa
Thuận lợi: Mưa nhiều thuận lợi cho trồng cây
và chăn
ni---Khó khăn : Lũ lụt, hạn
<b>hán---Đktn: ảnh hưởng của gió mùa</b>
<b> +thuận lợi: nơng nghiệp phát triển</b>
<b> +khó khăn: lũ lụt, hạn hán…</b>
<b>Thế kỉ XX các vương quốc được hình thành</b>
<b>Hoạt động 2: sự hình thành và phát triển các quốc gia phong kiến Đông Nam Á</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv gọi hs đọc bài
Thảo luận
+ Hãy lập bảng niên biểu về thời gian suy
vong, thành lập của các quốc gia phong kiến
Đơng Nam Á?
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
Giao viên nhận xeinh1
Em có nhận xét gì qua thời gian thành lập và
suy vong của phong kiến Đông Nam Á?
Kể tên 1 số thành tựu phong kiến của các quốc
gia ĐNA?
Cho hs quan sát h12,13 sgk
<b>hoạt động của học sinh</b>
Hs chú ý tìm kiến thức
Chủ yếu thành lập vào thời gian: X_XVIII
Hs điền vào bảng kiền thức
<b>Từ thế kỉ X –XVIII là thời kì thịnh vượng Indonexia vương triều Môgiopahit(1213-1527)</b>
<b>Campuchia(IX-XV)</b>
<b>Mianma(XIV)</b>
<b>Thái lan:(XII)</b>
<b>Lào(XV-XVI)</b>
<b>4. Củng Cố</b>
<b>-</b> Hãy kể tên các quốc gia trong khu vực Đông Nam A?
<b>-</b> Trình bày điều kiện tự nhiên của đna?
5. <b>Dặn Dò: học bài,chuẩn bị phần 3,4</b>
Ngày dạy:10//9/09 Tiết 8,tuần 4
Này soạn:7/9/09
<b>BÀI 6: CÁC QUỐC GIA PHONG KIẾN ĐÔNG NAM Á(tt)</b>
<b>I. Mục tiêu</b>
<b>1. Về kiến thức: Giúp hs nắm</b>
+ Các giai đoạn phát triển lớn của khu vực
+ Nhận rỏ vị trí của Lào, CFC và các giai đoạn phát triển của hai nước
<b>2. Về tư tưởng:</b>
- Nhận rõ sự tương đồng giữa các dân tộc ở Đơng Nam Á
- Trân trọng và giữ gìn thuyền thống đoàn kết giữa các dân tộc Vn, lào
<b>3.Về kĩ năng:Biết sử dụng bản đồ hành chính Đơng Nam Á để xác định vị trí các quốc gia</b>
<b>II. Đồ dùng dạy học</b>
Bản đồ hành chính Đơng Nam A
Hình 14,15, 16 sách giáo khoa
<b>III. phương pháp dạy học</b>
Phương pháp trự quan, vấn đáp, đàm thoại ,tư duy độc lập, thảo luận
<b>IV tiến trình dạy học</b>
1 ổn định lớp
2 Kiểm tra bài cũ
Kểtên các nước Đông Nam Á, đặc điểm tự nhiên có thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển
nông nghiệp?
3 Bài mới
<b>Hoạt động 1: vương quốc cam pu chia</b>
Từ khi thành lập đến nay Campuchia có thể chia
làm mấy giai đoạn?
Cư dân campuchia do tộc người nào hình thành?
Treo bản đồ đơng Nam Á
Xác định campuchia
Thời kì phát triển là thời kì nào?
Chi tiết nào thể hiện sự phát triển của Campuchia?
Gv cho hs quan sát hình 14, gọi hs đọc trích dẫn
Gv mơ tả các cơng trình kiến trúc đó
<b>hoạt động của học sinh</b>
4 giai đoạn
Em có nhận xét gì về cơng trình kiến trúc thời bấy
giờ ?
Campuchia bước vào giai đoạn suy yếu vào thời
gian nào? Với sự kiện nào?
Gv kết luận
có nhiều đền tháp như :Ang- Co Vát; Ang- Co
1863 Pháp xâm lược
<b>Từ thế kỉ I-VI: người cổ ĐNA</b>
<b>Từ TKVI-IX: chân lạp</b>
<b>TừTKIX- XV: Ang co</b>
<b>Sau thời kì Ang co là thời kì suy yếu của Campuchia</b>
<b>Hoạt động4: vương quốc Lào</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv gọi hs đọc bài
Xác định Lào trên bản đồ?
Cho học sinh thảo luận cặp
Trình bày những chính ách cơ bản của Lào về đối
ngoại và đối nội?
Gv phân tích
Ai thống nhất các cư dân Lào? Vào thời gian nào?
Gv giải thích từ Lạng- Xạng
Vương quốc Lạng- Xạng phát triển vào thời gian
nào?
Vua Lạng Xạng đã làm gì để thống nhất đất nước?
Cho học sinh quan sát hình 15 sgk
Em có nhận xét gì ?
Ngun nhân nào làm cho vương quốc Lạng Xạng
suy yếu? Vào thời gian nào?
Trước tình hình đó vương quốc lào như thế nào?
<b>hoạt động của học sinh</b>
Chủ nhân đầu tiên là người Lào Thơng
Thế kỉ XIII người Thái di cư ===> Lào Lùm
1353 Pha Gừm thống nhất các tộc người lấy tên
là Lạng Xạng
Thế kỉ XV-XVII
Tranh chấp quyền lực
Xiêm xâm chiếm và sau đó rơi vào tay thực dân
pháp.
<b>Trước thế kỉ XIII : Người Lào Thơng</b>
<b>Sau TK XIII: người Lào Lùm</b>
<b>1353 Lạng Xạng được thành lập</b>
<b>XV-XVIII thời kì thịnh vượng</b>
<b>4. Củng Cố</b>
Trình bày đơi nét về Campuchia?
-Hãy nêu chính sách đối nội và đối ngoại của các vua Lạng Xạng?
<b>5. Dặn dò:Học bài</b>
Chuẩn bị bài
Ngày dạy:14/9/09 tiết 9, tuần 5
Ngày soạn:11/9/09
<b>I. Mục tiêu</b>
1. Về kiến thức: Giúp hs nắm
+ Thời gian hình thành và tồn tại của XHPK
+ Nền tảng kinh tế các giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến
+ Thể chế xã hội của xã hội phong kiến
<b>2. Về tư tưởng : Giáo dục lòng tin và lòng tự hào về truyền thống lịch sử, những thành tựu văn hoá</b>
và tư tưởng. Kinh tế các dân tộc đạt được trong thời kì phong kiến
<b>3. Về kĩ năng:Bước đầu làm quen với phương pháp tổng hợp, khái quát hoá các sự kiện, biến cố</b>
lịch sử và rút ra kết luận
<b>II. Đồ dùng dạy học</b>
Tranh ảnh khu vực hành chính của khu vực Đơng Nam Á
Tranh ảnh một số cơng trình kiến trúc trong khu vực Đông Nam Á
<b>III. Phương Pháp dạy học</b>
Phương pháp vấn đáp, thảo luận ,trực quan, giải thích
<b>IV Tiến trình dạy học</b>
1. ổn định lớp
2. Kiểm ta bài cũ
Sự phát triển của vương quốc Campuchia được biểu hiện như thế nào?
3. Bài mới
<b>Hoạt động 1: sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv gọi hs đọc bài
XHPK phương đông và phương Tây hình
thành từ khi nào?
Cho học sinh thoả luận cặp
Nêu sự khác nhau cũa phong kiến phương
đông và phương tây?( thời gian hình thành, sự
phát triển)
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
Giáo viên nhận xét
Gv phân tích thêm
<b>hoạt động của học sinh</b>
P. Đông : thế kỉ III TCN- XI X
P. Tây : V- XV
P. Tây : Người Giec man di cư xuống
lãnh thổ của người Rô ma
P. Đông : Công cụ sắt xuất hiện
P. Đông hình thành sớm và kết thúc
muộn,phát triển chậm
P. Tây : Hình thành muộn kết thúc sớm
Phát triển nhanh, khơng tự do phát triển bị
xã hội phong kiến kìm hãm
<b>P. Đơng :hình thành sớm,phát triển chậm, suy vong kéo dài</b>
<b>P. Tây :hình thành muộn, phát triển nhanh, kết thúc sớm</b>
<b>Hoạt động 2: cơ sở kinh tế- xã hội của xã hội phong kiến</b>
<b>Hoạt động của giáo viên và học sinh</b>
Gv gọi hs đọc bài
Hãy nêu cơ sở kinh tế của xã hội phong kiến?
Hãy nêu sự khác nhau trong cơ sở kinh tế của hai khu
vực địa lí?
Trên nền tảng kinh tế đó, xã hội phong
kiến xuất hiện những giai cấp tầng lớp nào?
Quan hệ giữa hai giai cấp trong xã hội ntn?
Hình thức bốc lột?
Dấu hiệu nào chứng toe sự suy vong của xã hội phong
kiến?
Giáo viên kết luận
<b>Nội dung chính</b>
Nơng nghiệp, chăn ni, thủ cơng nghiệp
P. T : Nơng nghiệp khép kín trong lãnh địa
P.Đơng: Nơng nghiệp khép kín trong cơng xã
nơng thơn
=> khép kín lạc hậu
P.T : Lãnh chúa
P.Đ : Địa chủ
Giai cấp :mâu thuân3
Địa tơ
Xuất hiện cơng trường thủ cơng
<b>Cơ sơ kinh tế:Nôn g nghiệp</b>
<b>Giai cấp: lãnh chúa- nông nô</b>
<b>Hoạt động 3:nhà nước phong kiến</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
-Giáo viên gọi hs đọc bài
Theo em trong xã hội phong kiến ai nắm quyền
-Hãy nêu thể chế nhà nước của xã hội phong kiến?
+Phương Tây
+Phương Đông :
-Quyền lực của vua như thế nào ở hai khu vực địa
lý?
=> Vậy thể chế chính trị ở Phương Tây, Phương
Đơng như thế nào?
=>Giáo viên kết luận
<b>hoạt động của học sinh</b>
Vua
Thể chế quân chủ một quyền, tập quyền
--Phương Tây:quyền lực bị hạn chế do các lãnh
chúa
Khác nhau
-Nhà nước quân chủ là nhà nước do nhà vua đứng đầu
<b> +Phương Đông:tập quyền </b>
<b> +Phương Tây:phân quyền</b>
<b>4 Củng cố :</b>
-Hãy nêu cơ sở kinh tế,các giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến?
So sánh sự khác nhau giữa xã hội phong kiến phương đơng và phương tây?
<b>5.Dặn dị:</b>
Học bài, chuẩn bị tiết bài tập, xem lại tất cả các bài đã học
Ngàydạy:18/09/09 Tiết 10, tuần 5
Ngàysoạn: 15/9/09
<b>TIẾT 10 : BÀI TẬP LỊCH SỬ</b>
<b>I. Mục tiêu</b>
<b>1.Kiến thức:</b>
Hệ thống hoa kiến thức từ bài 1- 7
<b>2. kỹ năng:</b>
Rèn luyện kỹ năng tư duy, so sánh, luyện tập
<b>II.Đồ dùng dạy học</b>
Các bài tập, câu hỏi
<b>III.Phương pháp dạy học</b>
Phương pháp vấn đáp, luyện tập, thảo luận
<b>IV Tiến trình dạy học</b>
1.On định lớp
2.Kiềm tra bài cũ
3.Bài mới
<b>Hoạt động 1:Gv nêu một số câu hỏi gọi học sinh trả lời</b>
<b>1.Nêu quá trình hình thành xã hội phong kiến ở châu Au?</b>
2.Thành thị trung đại xuất hiện như thế nào?ai sống trong thành thị?
3. Nguyên nhân dẫn đến các cuộc phát kiến địa lí?
4.Các cuộc phát kiến tác động như thế nào đến xã hội châu Au?
<b>Hoạt động 2: cho học sinh làm bài tập</b>
1.Hãy nêu những hiểu biết của em về tộc người Khơme thời xưa
-Về kinh tế:
………
………
………
………..
2.Ở Đông nam á trong khoảng đầu cơng ngun đến thế kỉ X đã có một số quốc gia nhỏ hình thành và
phát triển. Em hãy điền vào bản sau:
Tên quốc gia Địa điểm Thời gian tồn tại
3.Nêu những thành tựu của trung quốc thời phong kiến
-Tư Tưởng:
………
………..
-Văn học:
………
………..
Sử học:
………
……….-Khoa học
kĩ thuật:
………
………..
4.Đánh dấu x vào ô trống
* Đông Nam Á là khu vực có nhiều điểm tương đồng về điêu kiện tự nhiên
A Chịu ảnh hưởng của gió mùa
bCó hai mùa rỏ rệt
c. trồng nhiều laọi cây ăn quả, cũ và cây lúa nước
d. Trồng lúa mạch
*Tôn giáo nào ra đời ở An Độ
a.Đạo Phât b. đạo hồi c. Đạọ Hin Đu d. đạo Ki Tô
*Nhà đường củng cố nhà nước bằng nhiều biện pháp đó là:
a.Cử người thân đi cai quản các địa phương
b.Mở khoa thi chọn nhân tài
c. Giảm tô thuế
d. Phát triển thử công nghiệp, thương nghiệp với các nước
4/ củng cố
Cho học sinh làm vào vở
5/Dăn dò:
Ngày dạy:21/9/09 tiết 11, tuần 6
Ngày soạn: 19/9/09
<b>NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP</b>
<b>I. Mục tiêu</b>
1. Về kiến thức:Giúp hs nắm được
+ Quá trình xây dựng đất nước tự chủ của Ngô Quyền
+ Công lao của Đinh Bộ Lĩnh
<b>2. Về tư tưởng:</b>
Giáo dục hs ý thức độc lập, tự chủ của dân tộc, thống nhất đất nước của mọi người dân
<b>3. Về kĩ năng:</b>
Kỹ năng lập bản đồ, sơ đồ, bản đồ
<b>II. Đồ dùng dạy học</b>
Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước
Bản đồ 12 sứ quân
Một số tranh ảnh như đền thờ Vua Đinh, Vua Lê
<b>III.phương pháp dạy học</b>
Phương pháp trực quan, vấn đáp, giải thích,thảo luận
IV.Tiến trình bày dạy
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới
<b>Hoạt động 1: Ngô Quyền xây dựng nền tự chủ</b>
<b>Năm 939: Ngô Quyền lên ngơi vua, kinh đơ ở Cổ Loa</b>
<b>Bộ máy chính quyền :</b>
<b>+ Trung ương : </b>
<b>+ Địa phương : thứ sử các châu</b>
<b>Hoạt động 2:tình hình chính trị cuối thời Ngô</b>
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Gv gọi học sinh đọc SGK
Sau khi Ngơ Quyền mất tình hình đất nước ta ntn?
Ngun nhân dẫn đến tình hình đó?
Gv Năm 950 Ngô Xương văn giành được ngôi
vua, song uy tín của nhà ngơ đã giảm
Gv cho hs quan sát hình 17
Lúc bấy giờ trong xã hội nẩy sinh vấn đề gì?
Gv treo lược đồ
Gv yêu cầu hs nêu tên các sứ quân và đánh dấu
trên lược đồ?
Theo em tình hình đất nước như vậy gây khó khăn
gì?
Vấn đề đặt ra lúc bấy giờ là phải làm gì?
<b>hoạt động của học sinh</b>
Loạn nổi lên, đất nước khơng ổn định
Mất đồn kết, nội bộ mâu thuẫn
Loạn 12 sứ quân
Loạn lạc, không ổn định
Phải dẹp loạn 12 sứ quân
<b>-</b> <b>944:Ngô Quyền mất, Dương tam kha cướp ngơi, triều đình loạn lạc.</b>
<b>-</b> <b>950:Ngơ Xương Văn lật đỗ Dương tam kha</b>
<b>-</b> <b>965:loạn 12 sứ quân</b>
<b>Hoạt động : Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv gọi hs đọc bài <b>Hoạt động của học sinh</b>Người động Hoa Lư con trai Đinh Công TRứ
<b>Hoạt động của giáo viên </b>
Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 có ý nghĩa gì?
Ngơ Quyền đã làm gì sau khi giành được thắng
lợi đó? Vào năm nào? Kinh đô đặt ở đâu?
Tại sao ngô Quyền bãi bỏ bộ máy cai trị của họ
khúc thiết lập triều đình mới?
Ngơ quyền xây dựng chính quyền tự chủ ntn?
( đứng Đầu là ai? Giúp việc cho Ngô Quyền có
những ai?)
Cho học sinh thảo luận cặp
Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời ngơ?
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
Gv nhận xét
Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước thời ngơ?
Tình hình đất nước ta dưới thời Ngô ntn?
<b>hoạt động của học sinh</b>
Bỏ chức tiết độ sứ. Xây dựng chính quyền tự
chủ trung ương, 939. Cổ Loa
Khẳng định tự chủ, tính dân tộc sâu sắc
Đứng đầu là vua
Giúp việc cho vua có quan văn , quan võ
Thứ sử ở địa phương
Đơin giản,bước đầu thể hiện ý thức độc lập
On định, hồ bình, đem lại độc lập , dân tộc, tự
chủ cho dân tộc
VUA
Em biết gì về Đinh Bộ Lĩnh?
Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì trước tình hình đất nước
như vậy?
Ong làm gì để dẹp loạn 12 sứ quân?
Trình bày quá trình thống nhất đất nước của Đinh
Bộ Lĩnh?
Vì sao Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân?
Đem quân dẹp loạn 12 sứ quân
+ Liên kết
+ Chiêu dụ
+ Tiến đánh
Được nhân dân ủng hộ
Có tài đánh giặc
<b>*Tình hình đất nước:</b>
<b>Loạn 12 sứ qn, đất nước bị chia cắt</b>
<b>Nhà tống có âm mưa xâm lược nước ta.</b>
<b>*Quá trình thống nhất</b>
<b>Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa Lư</b>
<b>Liên kết với các sứ quân</b>
<b>Được nhân dân ủng hộ</b>
<b>Năm 967 đất nước được thống nhất</b>
<b>4. Củng Cố</b>
<b>-Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Ngô?</b>
- Tại sao xảy ra sự kiện loạn 12 sứ quân
<b>5. Dặn Dò:</b>
Học bài
<b>Ngày dạy:24/9/09</b> <b>tiết12, tuần 6</b>
<b>Ngày soạn:23/9/09</b>
<b>Bài 9 :NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH-TIỀN LÊ</b>
<b>I. Mục tiêu</b>
<b>1. Về kiến thức: Giúp hs nắm</b>
+ Tổ chức chính quyền thời Đinh- Tiền Lê
+ Am mưu dã tâm xâm lược nước ta của nhà Tống,và bị quân ta đánh bại
+Nền kinh tế, văn hoá, của xã hội Đinh- Tiền Lê
<b>2. Về tư tưởng:</b>
- Lòng tự hào dân tộc, ý thức độc lập ,tự chủ trong xây dựng kinh tế, quý trọng truyền
thống văn hố của ơng cha
- Biết ơn những người có cơng xây dựng , bảo vệ tổ quốc
3.Về kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng vẽ bản đồ, kỹ năng sử dụng bản đồ
<b>II Đồ dùng dạy học</b>
Tranh ảnh đền thờ vua Đinh, vua Lê
<b>III.phương pháp dạy học</b>
Phương pháp trực quan, vấn đáp,thảo luận ,giải thích, tường thuật
<b>IV Tiến trình dạy học</b>
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Tình hình chính tri cuối thời Ngơ? Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Ngô?
<b>3.</b> Bài mới
<b>I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ- QN SỰ</b>
<b>Hoạt động 1: nhà đinh xây dựng đất nước</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì sao khi dẹp loạn 12
sứ quân?
Việc xưng đế, đặt tên nước nói lên điều gì?
Gv giải thích Đại cồ Việt
Gv gọi hs đọc đoạn trích
Kinh đơ của nhà Đinh đặt ở đâu?
Tại sao ơng lại đóng đơ ở Hoa lư?
Gv chúng ta thấy từ xưa ơng cha tađã tận
dụng địa hình để lụa chon nơi đóng đơ?
Cịn đối với Trung Quốc Vua Đinh đã làm
gì?
Đinh tiên Hồng áp dụng biện pháp gì để xây
dựng đất nước?
Theo em thời Đinh có pháp luật chưa?
Vậy để xử người phạm tội nhà Đinh Làm gì?
Những việc làm của Đinh Tiên Hồng có ý
nghĩa ntn?
<b>Hoạt động của học sinh</b>
Lên ngơi Hồng Đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt
Ngang hàng với Trung Quốc( Nước Việt lớn)
Hoa lư
sgk
Quan hệ hoà hảo
Phong vương cho con, cắt cử quan lại…
Chưa
Nghiêm khắc trừng trị kẽ phạm tội,
Củng cố , ổn định quốc gia độc lập
<b>-</b> <b>968 Đinh Bộ Lĩnh lên ngơi Hồng đế ( Đinh Tiên Hồng)</b>
<b>+ Đặt tên nước:Đại Cồ việt</b>
<b>+ Đóng đơ:hoa lư</b>
<b>+ 970 đặt niên hiệu Thái Bình</b>
<b>Hoạt động2: tổ chức chính quyền thời tiền lê</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv cho học sinh đọc sgk
Nhà tiền lê thành lập trong hồn cảnh nào?
Em biết gì về Lê Hoàn?
<b>Hoạt động của học sinh</b>
Đinh Bộ Lĩnh bị ám hại
Việc Thái hậu Dương Vân Nga khốc áo
long bào cho Lê Hồn nói lên điều gì?
Lê Hồn đã làm gì sau khi lên ngôi?
Gv cho học sinh thảo luận cặp
Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Tiền Lê?
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
Giáo viên nhận xét
Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước so
với thời Ngơ?
Qn đội thời Tiền Lê được tổ chức ntn?
Gv nêu và phân tích
Bà đặt quyền lợi dân tộc lên hàng đầu
2 bộ phận: Cấm quân và quân địa phương
<b>-</b> <b>979:Lê Hồn lên ngơi ( Lê Đại Hành)</b>
<b>+ Đặt niên hiệu Thiên Phúc</b>
<b>+ Xây dựng chính quyền</b>
<b> </b>
<b>Cả nước chia thành 10 lô. => phủ, châu</b>
<b> Hoạt động 3: cuộc kháng chiến chống tống của lê hoàn</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv sử dụng bản đồ chống Tống lần 1
Quân tống xâm lược nước ta trong hoàn cảnh nào?
Giáo viên hướng dẫn học sinh tường thuật trận
chiến?
Kết quả?
Y nghĩa của cuộc kháng chiến chống Tống xâm
lược năm 981?
<b>Hoạt động của học sinh</b>
981 quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy
Quân Tống đại bại,Hầu Nhân Bảo tử
trận
<b>-</b> <b>981 quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy xâm lược nước ta</b>
<b>-</b> <b>Lê Hoàn cho quân chăn đánh ở bạch đằng, đường bộ quân giặc bị ta</b>
<b>-</b> <b>Kết quả quân ta toàn thắng</b>
<b>-</b> <b>Ý nghĩa: Biểu thị ý chí quyết tâm chống quân xâm lược của quân</b>
<b>dân ta, chứng tỏ </b>
<b> khả năng bảo vệ độc lập của tổ quốc</b>
<b>4. Củng Cố: </b>
- hãy vẽ bộ máy nhà nước trung ương và địa phương thời Tiền lê
- Nhà đinh đã làm gì để xây dựng đất nước?
<b>5. Dặn dò:</b>
Học bài, chuẩn bị bài mới
VUA
Thái sư- đại sư
Quan văn
Ngày dạy:28/9/09 Tiết 13, tuần 7
Ngày soạn:25/9/09
<b>Bài 9 NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH- TIỀN LÊ(tt)</b>
<b>. Mục tiêu</b>
<b>1. Về kiến thức: Giúp hs nắm</b>
+ Tổ chức chính quyền thời Đinh- Tiền Lê
+ Am mưu dã tâm xâm lược nước ta của nhà Tống,và bị quân ta đánh bại
+Nền kinh tế, văn hoá, của xã hội Đinh- Tiền Lê
<b>2. Về tư tưởng:</b>
- Lòng tự hào dân tộc, ý thức độc lập ,tự chủ trong xây dựng kinh tế, q trọng truyền
thống văn hố của ơng cha
- Biết ơn những người có cơng xây dựng , bảo vệ tổ quốc
3.Về kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng vẽ bản đồ, kỹ năng sử dụng bản đồ
<b>II Đồ dùng dạy học</b>
Tranh ảnh đền thờ vua Đinh, vua Lê
<b>III.phương pháp dạy học</b>
Phương pháp trực quan, vấn đáp,thảo luận ,giải thích
<b>IV Tiến trình dạy học</b>
<b> 1.ổn định lớp</b>
2.Kiểm tra bài cũ
Trình bày cuộc kháng chiến chống tống của lê Hoàn Ý nghĩa lịch sữ?
3.Bài mới
<b>Hoạt động 1: bước đầu xây dựng nề n kinh tế tự chủ</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv gọi hs đọc bài” Thời Đinh Tiền Lê ----kk”
Gv qua việc làm khai khẩn đất hoang, công cuộc
làm thuỷ lợi, cho thấy được ý thức lao động của
<b>Hoạt động của học sinh</b>
+ Ban phát ruộng đất
+ Cày ruộng tich điền
ông cha ta đem lại hiệu quả cao trong sản xuất.
Gv giới thiệu lễ tịch điền
Vua làm lễ tịch điền nhằm mục đích gì?
Kết quả của những việc làm trên?
Trong lĩnh vực thủ công nghiệp nhà nước đã làm
gì?
Thủ cơng nghiệp nhà nước có vai trị ntn? Gv
giải thích
Em hãy kể một số nghề thủ công truyền thống ở
nước ta?
Gv miêu tả cung điện Hoa lư
Em có nhận xét gì về cung điện hoa lư?
Gv:Nông nghiệp phát triển, thử công nghiệp phát
triển ,sản phẩm làm ra ngày càng nhiều
Thương nghiệp lúc bấy giờ ra sao?
Em có nhận xét gì m6í quan hệ giữa nông nghiệp,
thủ công nghiệp, thương nghiệp?
Nông nghiệp phát triển
Xây dựng một số xưởng thủ công nhà nước
=> cung cấp sản phẩm phục vụ ch o vua và hoàng
tộc
Gốm , dệt,
giấy---Nhiều trung tâm buôn bán ,chợ quê xuất hiện
Nông nghiệp, thủ cơng nghiệp, thương nghiệp có
quan hệ mật thiết với nhau
<b>* Nông nghiệp:khai khẩn đất hoang, làm thuỷ lợi</b>
<b>Nông nghiệp phát triển</b>
<b>* Thủ công nghiệp:lập nhiều xưởng mới, nghề cổ truyền phát triển</b>
<b>*Thương nghiệp:chợ mọc lên nhiều ,buôn bán với nước ngoài</b>
<b>nhà nước tạo điều kiện và thúc đẩy các lĩnh vực kinh tế phát triển</b>
<b>Hoạt động 2: đời sống xã hội và văn hoá</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv gọi hs đọc bài “ Trong xã hội…..bình dị”
Hãy nêu các giai cấp trong xã hội Đinh- Tiền Lê?
Tầng lớp thống trị là ai?
Thân phận địa vị của họ như thế nào trong xã hội?
Gv giải thích và phân tích “ vì sao nhà sư thuộc
tàng lớp thống trị”
Trong dân gian, nhân dân u thích những loại văn
hố nào?
Đời sống của người dân như thế nào?
Gv lúc bấy giờ sự phân biệt giữa giàu, nghèo chưa
lớn
<b>Hoạt động của học sinh</b>
3 giai cấp: Thống trị. Bị trị. Nơ tì
+ Giai cấp thống trị:
+ Giai cấp bị trị:
Có học vấn
Ca hát nhảy múa,đua thuyền, đánh đu
Bình dị, đơn giản
<b>a) Xã hội: có 3 tầng lớp:</b>
<b>-Đạo phật được truyền bá rộng rãi , chùa chiền mọc lên khắp nơi</b>
<b>- Văn hoá dân gian: Ca hát , nhảy múa, đua thuyền, đánh đu, đấu vật, đấu võ</b>
<b>4. Củng Cố</b>
- Nhà nước đã làm gì để khuyến khích sản xuất nền kinh tế phát triển?
Đời sống xã hội lúc bấy giờ như thế nào?
<b>5. Dặn dò:</b>
Học bài, chuẩn bị bài mới
<b>Ngày dạy:1/10/09 </b> <b>Tiết 14,tuần 7</b>
<b>Ngày soạn:28/9/09</b>
<b>BÀI 10: NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC</b>
<b>I. Mục Tiêu</b>
1. Về kiến thức:
- Nắm vững cac sự kiện về việc thành lập nhà Lý cùng với sự dời đô về Thăng Long
- Việc tổ chức lại bộ máy nhà nước, xây dựng luật pháp và quân đội
<b>2. Về tư tưởng: </b>
- Lòng tự hào là con dân nước Việt
-Ý thức chấp hành pháp luật và nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc
3.Về kĩ năng:
Rèn luyện cho hs kỹ năng lập bảng, biểu thống kê, hệ thống hoá các sự kiện trong bài
<b>II. Đồ dùng dạy học</b>
<b>-</b> Bản đồ Đại Việt
<b>-</b> Tranh ảnh liên quan: Thăng Long, chùa một cột
<b>III. Phương pháp dạy học</b>
Phương pháp vấn đáp, trực quan,thảo luận, phân tích
<b>IV.tiến trình dạy học</b>
1.ổn định lớp
2.Kiểm tra bài cũ
Nêu đời sống văn hoá xã hội thời đinh- Tiền lê?
3.Bài mới
<b>Hoạt động 1: sự thành lập nhà lý</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv gọi học sinh đọc sgk
Nhà Lý thành lập trong hoàn cảnh xã hội ntn? Vào
thời gian nào?
Gv sau khi lê Hoàng mất, lê long việt lên thay 3
ngày, long Đỉnh cướp ngôi, ông là vua tàn bạo,
1909 ơng mất.
Em biết gì về Lý cơng uẩn?
Sau khi lên ngơi vua Lý Cơng uẩn làm gì?
Gv giải thích từ Thuận Thiên
Gv xác định hai địa danh trên lược đồ
Tại sao Lý Công Uẩn lại dời đô về Đại La?
Gọi hs đọc đoạn trích
Gv liên hệ nước ta chuẩn bị kỉ niệm Thăng long
tròn 1000 năm văn hiến năm 2010
Năm 1054 lý Cơng uẩn làm gì?
Gv gọi hs đọc thầm “ Vua…..xã “
Cho học sinh thảo luận cặp
Vẽ sơ đồ bộ máy chính quyền trung ương và địa
phương
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
Giáo viên nhận xét và chuẩn xác kiến thức
Gv so sánh với bộ máy nhà nước thời Tiền Lê
<b>Hoạt động của học sinh</b>
1009 Lý công Uẩn được suy tơn làm vua
Bối cảnh xã hội:
Có uy tín, có tài…
1010 đặt niên hiệu Thuận Thiên, dời đơ và Đại la
và đổi tên thành Thăng Long
Trung tâm đất nước, đất đai bằng phẳng
Đổi tên nước thành Đại Việt
<b>-</b> <b>1009:Lý công uẩn lên ngôi vua.Nhà lý thành lập</b>
<b>-</b> <b>1010:Đặt niên hiệu là Thuận Thiên, dời đô về Đại la đổi thành</b>
<b>Thăng Long</b>
<b>-</b> <b>1054:đổi tên nước là Đại Việt</b>
<b>-</b> <b>Bộ máy chính quyền</b>
<b> Địa phương : 24 lộ => Huyện => Hương => Xã</b>
<b>Hoạt động 2: luật pháp và quân đội</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gọi học sinh đọc sgk
Theo em thời Đinh-Tiền Lê có pháp luật chưa?
Nhà lý ban hành bộ Luật gì?
Bộ luật hình thư bảo vệ cho ai?
Nêu tác dụng và sự cần thiết của bộ luật Hình thư?
Nhà Lý thi hành chính sách gì trong qn đội?
Tác dụng của chính sách đó ntn?
Gv giải thích ngụ binh ư nông
Quân đội thời Lý bao gồm những binh chủng nào?
Em có nhận xét gì về tổ chức qn đội thời Lý?
Để bảo vệ khối đoàn kết dân tộc vau lý đã làm gì?
Em có nhận xét gì về chủ trương của nhà Lý đối
với các tù trưởng dân tộc miền núi và các nước
láng giềng?
Gv ngày nay để tiếp bước truyền thống của ông
cha ta, Đảng và nhà nước ta cũng có nhiều chính
sách ưu tiên cho miền núi, vùng sâu, vùng khó
khăn.
<b>Hoạt động của học sinh</b>
chưa
Hình thư
sgk
Cấm qn :
Qn địa phương:
Chính sách: ngụ binh ư nơng, vừa sản xuất, vừa
chiến đấu giảm lương thực nhà nước trong quân
đội
Gồm 2 loại : Quân Thuỷ, quân bộ được huấn luyện
chu đáo
Đối nội: Gã con gái, trấn áp………
Đối ngoại: Quan hệ bình thường
vừa kiên quyết, vừa mềm dẽo
<b>a) Luật pháp:1042 ban hành bộ luật hình thư</b>
<b>b) Quân đội:gồm cấm quân và quân địa phương, thi hành chính sách ngụ binh ư nông.</b>
<b>4. Củng cố:</b>
Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời lý?
Nhà lý làm gì để bảo vệ khối đồn kết ?<b>5.Dặn Dị:học bài chuẩn bị bàimới</b>
Tuần 8 NS: 11/11/11
Tiết 15 ND: 15/11/11
<b>I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT</b>
<b>1. Kiến thức: Giúp hs nắm</b>
- Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống, những khó khăn của nhà Tống
- Hành động việc làm của nhà Lý
- Diến biến cuộc kháng chiến chống Tống ở giai đoạn 2 và chiến thắng to lớn của quân dân Đại Việt
- Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử
<b>2. Tư tưởng: Giáo dục tinh thần yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập dân tộc trước nguy cơ chiến tranh</b>
<b>3. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng vẽ và sử dụng bản đồ</b>
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS</b>
<b>1. GV: Bản đồ Đại Việt thời Lý- Trần</b>
Lược dồ cuộc kháng chiến chống Tống
<b>2. HS: Xem trước nội dung bài học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp:</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
Nhà lý tổ chức chính quyền trung ương và địa phương ra sao? Nhà lý làm gì để củng cố quốc gia thống
nhất?
<b>3. Bài mới: </b>
<b>I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>I. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta</b>
Gv từ sau cuộc kháng chiến chống tống của Lê
Hoàn mối quan hệ bang giao giữa Đại Việt và nhà
Tống được ổn định trong thời gian khá dài.
? Từ giữa thế kỉ XI nhà Tống gặp khó khăn gì?
? Nhà Tống xâm mưu xâm lược nước ta để làm
gì?
? Theo em nhà Tống làm gì để giải quyết những
khó khăn đó?
? Theo em tại sao để giải quyết những khó khăn
trên mà nhà Tống lại tiến hành xâm lược Đại
Việt?
Gv giải thích
? Hãy nêu những âm mưu và hành động của nhà
Tống trước khi xâm lược nước ta?
<b>I. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta</b>
- Ngân khố cạn kiệt,tài chính nguy ngập, nội bộ
mâu thuẩn, Liêu - Hạ quấy nhiễu
- Tiến hành xâm lược đại Việt
sgk
- Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống:
+ Xúi giục Cham pa đánh ta
+ ngăn cản việc buôn bán đi
lại---+ Dụ dỗ các tù trưởng
<b>- Từ giữa thế kỉ XI, tình hình nhà Tống gặp phải những khó khăn: nội bộ mâu thuẩn, nơng dân khởi</b>
nghĩa, vùng biên cương phía Bắc nhà Tống hai nước Liêu – Hạ quấy nhiễu…Đối với nước ta, nhà Tống
quyết định dùng chiến tranh để giải quyết tình trạng khủng hoảng trong nước và đưa nước ta trở lại chế
độ đô hộ như trước
- Nhà Tống xúi dục vua Cham-pa đánh lên từ phái nam, cịn ở biên giới phía bắc của Đại Việt nhà Tống
ngăn cản việc buôn bán, dụ dỗ các tù trưởng dân tộc
? Trước âm mưu xâm lược của nhà Tống, vua tôi
nhà Lý đã làm gì?
? Ai được chọn cử làm chỉ huy kháng chiến?
? Em biết gì về Lý Thường Kiệt?
Gv khi được cử làm tổng chỉ huy cuộc kháng
chiến Lý Thường Kiệt đề nghị triều đình mời lý
Đạo Thành một đại thần có uy tín về làm thái sư
cùng bàn việc nước.Từ đây khắp nơi đã dấy lên
khơng khí chuẩn bị kháng chiến.
? Khi được cử làm tổng chỉ huy cuộc kháng chiến
? Theo em tại sao lý Thường Kiệt lại phong chức
tước cho tù trưởng?
? Để ổn định địa phận phía Nam Lý Thường Kiệt
làm gì?
Gv Năm 1072 vua Lý Thánh Tơng qua đời, nhà
Tống coi đây là cơ hội tốt để xâm lược Đại Việt
nên đã khẩn trương chuẩn bị.Vì nhà Tống cho
rằng Vua qua đời vua mới còn nhỏ tuổi, cả nước
lo việc tang lễ do vậy việc phịng thủ sẽ có nhiều
sơ hở.
? Đứng trước tình hình đó Lý Thường Kiệt có chủ
trương gì để đánh giặc?
? Em có nhận xét gì về chủ trương đó
? Mục tiêu tấn cơng của Lý Thường Kiệt là ở
đâu? Vì sao?
Xác định trên lược đồ
Gv gọi hs đọc trích dẫn
Gv Chủ trương táo bạo của nhà lý trước tình thế
quân xâm lược đến gần, nhằm giành thế chủ
động, tiêu hao sinh lực địch ngay từ khi chúng
chua tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược.đây là
? Công cuộc tấn công vào đất Tống diễn ra vào
thời gian nào?
Gv sử dụng lược đồ
? Quân bộ tấn công vào đâu? Ai chỉ huy?
? Quân thuỷ ntn?
Gv khi đổ bộ tấn cơng châu khâm, châu liêm rồi
từ đó tiến vào thành Ung Châu tại đây Lý Thường
Kiệt bố trí một cánh quân phục sẳn phía bắc thành
Ung Châu để chặn viện binh của giặc.
Gv để cô lập kẻ thù và tranh thủ sự ủng hộ của
nhân dân Trung quốc, trên đường tiến quânLý
Thường Kiệt cho yết bảng nói rỏ mục đích tự vệ
của mình
Kết quả cuộc tấn cơng?
- Chuẩn bị đối phó
- Lý THường Kiệt
- sgk
- Nhà lý chuẩn bị đối phó:
+ Quân đội thường xuyên luyện tập
+ Phong tước cao cho tù trưởng
+ Tiến công trước để tự vệ
+ Đem quân đánh Cham Pa
- Làm thất bại âm mưu dụ dỗ của nhà tống
- Lý thánh Tông cùng Lý Thường Kiệt đem quân
đánh bại ý đồ tiến công phối họp cùng nhà Tống
với Champa.
- Tiến công trước để tự vệ
- Độc đáo, sáng tạo, táo bạo
- Thành : Châu Khâm, Châu Ung, Châu Liêm.
Nơi tập trung quân lương, quân đội của nhà Tống
gần biên giới Đại Việt.
- 10-1075
- Quân bộ: do tù trưởng thân cảnh Phúc và Tôn
Đản chỉ huy dân binh miền núi đánh vào Châu
Ung
- Quân thuỷ:do lý Thường Kiệt chỉ huy đổ bộ vào
châu khâm, Châu Liêm
Yết bảng cáo thị. Nói lên hàng động của ta là
chính nghĩa
Chậm quá trình xâm lược của Tống vào nước ta
? Sau khi hồn thành mục đích Lý Thường Kiệt
làm gì?
? Việc tấn cơng để tự vệ của nhà LÝ có ý nghĩa
ntn?
? Theo em tại sao nói đây là cuộc tấn công để tự
vệ chứ không phải là cuộc tấn cơng xâm lược?
Gv vì ta chỉ tấn cơng các căn cứ quân sự, các kho
lương thảo là những nơi nhà Tống chuẩn bị cho
cuộc tấn công xâm lược nước ta, ta treo bảng nói
rỏ mục đích tấn cơng của mình và khi thực hiện
mục đích của mình qn ta nhanh chống rút về
nước.
Gv giáo dục tư tưởng cho học sinh
Ung Châu ,các kho lương thảo bị đốt cháy,Tướng
tô giám nhà Tống phải tự tử
- Hạ lệnh phá hết cầu cống, thiêu huỷ kho lương
thảo rồi nhanh chóng rút quân về nước
- Làm hoang mang quân tống, đẩy chúng vào thế
bị động
- Nhà Lí cử Lí Thường Kiệt làm người chỉ huy, tổ chức cuộc kháng chiến, quân đội được mộ thêm quân
và tăng cường canh phòng, luyện tập làm thất bại âm mưu dụ dỗ của nhà Tống
- Lí Thánh tơng cùng Lí Thường kiệt đem qn đánh Cham-pa
- Thực hiện chủ trương “tiến công trước để tự vệ”, 10/1075 Lí thường Kiệt đêm 10 vạn quân bất ngờ tấn
công Châu Khâm, Châu Liêm, sau khi tiêu diệt các căn cứ kho tàng của giặc, Lí Thường Kiệt kéo quân
về tấn công Châu Ung
- Sau 42 ngày chiến đấu, quân ta hạ thành Ung Châu và nhanh chóng rút quân về nước
******************************************
Tuần 8 NS: 13/11/11
Tiết 16 ND: 16/11/11
<b>II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Kháng chiến bùng nổ</b>
? Sau khi rút quân về nước, Lý Thường kiệt đã
làm gì?
<i><b>* GDMT:</b></i>
<i><b>Gv treo lược đồ</b></i>
Lý Thường Kiệt quyết định xây dựng phòng
tuyến chống địch ở đâu?
? Tại sao Lý Thường Kiệt lại chọn Sơng Cầu làm
phịng tuyến chống Tống?
<i><b>? Phòng tuyến như nguyệt được xây dựng ntn? </b></i>
<i><b>Gv từ đó thấy được sự sáng tạo của tổ tiên trong</b></i>
<i><b>việc dựa vào điều kiện tự nhiên để đấu tranh</b></i>
<i><b>bảo vệ tổ quốc</b></i>
? Sau thất bại ở Ung Châu nhà Tống đã làm gì?
Đã ra lệnh gì?
<b>1. Kháng chiến bùng nổ</b>
- Chuẩn bị bố phịng
- Qn thuỷ:Lý Kế Ngun đóng ở đơng kênh
Bộ binh được bố trí dọc theo chiến tuyến sông
Như Nguyệt
- sgk
- Được đắp bằng đất cao vững chắc có nhiều lớp
giậu tre dày đặc dọc theo khúc sông
- Rất tức giận. Xâm lược liền nước ta
Gv gọi hs đọc “ cuối năm 1076……..đồng loạt
? Quân thuỷ của địch lúc bấy giời ntn?
- Đánh những trận nhỏ nhằm cản bước tiến của
chúng
- Rất lúng túng phải đóng qn ở bờ nam sơng
Như Nguyệt
- Qn thuỷ bị lý kế nguyên đánh thất bại
<b>- Phòng tuyến Như Nguyệt: Được đắp bằng đất cao vững chắc có nhiều lớp giậu tre dày đặc dọc theo</b>
khúc sông
- Cuối năm 1076 nhà Tống cử một đạo quân lớn theo hai đường thủy bộ tiến hành xâm lược Đại Việt
- 11/1077, 10 vạn quân bộ do Quách Quì, Triệu Tiết chỉ huy vượt biên giới qua Lạng Sơn tiến xuống
- Quân ta chặn đánh, đến trước bờ bắc sông Như Nguyệt quân Tống bị quân ta chặn lại. Quân thủy của
nhà Tống bị quân ta chặn đánh ở vùng ven biển nên không thể tiến sâu vào để hỗ trợ cho cánh quân bộ
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
<b>2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như</b>
<b>Nguyệt</b>
? Chờ mãi không thấy quân thuỷ đến, Quách Quỳ
đã làm gì?
? Ta làm gì để đánh địch?
Gv treo lược đồ
? Khơng phá được phịng tuyến, Qch Quỳ có
thái độ ntn? Ơng đã làm gì?
Gv gọi hs đọc đoạn chữ in nhỏ. Gv phân tích
? Trước tình hình đó của địch, theo em Lý
Thường Kiệt đã làm gì? Kết quả ra sao?
? Để kết thúc chiến tranh Lý Thường Kiệt đã làm
gì?
Gv trình bày lại diễn biến
? Em thử nghĩ nêu cách độc đáo trong cách đánh
địch của Lý Thường Kiệt?
? Vì sao LÝ Thường Kiệt lại chọn phương pháp
giản hồ để kết thúc chiến tranh?
? Vì sao nhân dân ta lại chống Tống thắng lợi?
<i><b>* GDMT:</b><b>sự sáng tạo của tổ tiên trong việc dựa</b></i>
<i><b>vào điều kiện tự nhiên để đấu tranh bảo vệ tổ</b></i>
<i><b>quốc</b></i>
? Cuộc kháng chiến chống Tống (1075- 1077) có
ý nghĩa ntn?
<b>2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như</b>
<b>Nguyệt</b>
- Bắt cầu phao để vượt sông Như Nguyệt
- Kịp thời phản công đẩy lùi địch
T- hất vọng. Phòng ngự
Hạ lệnh “ ai bàn đánh sẽ chém”
- Mở cuộc tấn cơng vào phịng tuyến của địch.
Quân tống chết rất nhỉều
- Đề nghị giản hoà
- Chủ động. Sáng tạo
- Nhân đạo. Nhân nhượng
- Đoàn kết, mưu trí, dũng cảm. Đặc biệt là thiên
tài của Lý Thường Kiệt
- Ý nghĩa: Giữ vững được độc lập. Tống không
dám xâm lược nước ta
- Quân tống nhiều lần tấn cơng vào phịng tuyến để tiến xuống phía nam phịng tuyến trên sơng Như
Nguyệt nhưng ị qn ta đẩy lùi
- Quân Tống chán nản chết dần chết mòn. Cuối năm 1077 quân ta phản công quân Tống thua to
- Quân ta chủ động kết thúc chiến tranh bằng đề nghị giảng hòa, quân Tống chấp thuận ngay vội đem
* Ý nghĩa: giữ vững nề độc lập tự chủ của đất nước
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố:</b>
Trình bày âm mưu xâm lược của nhà Tống đối với nước ta?
Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến trên phịng tuyến sơng Như Nguyệt?
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: </b>
Tuần 9 NS: 20/11/11
Tiết 17 ND: 23/11/11
<b>LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ</b>
<b>I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT</b>
<b>1. Kiến thức: ôn lại tất cả kiến thức đã học</b>
<b>2. Kỹ năng:Rèn luyện kỹ năng quan sát, tường thuật trận đánh, nhận xét, luyện tập</b>
<b>3. Tư tưởng: tinh thần học lịch sử</b>
<b>II.CHUẨN BỊ CỦA GV – HS:</b>
<b>1. GV:Một số bài tập</b>
Một số lược đồ
<b>2. HS: Ôn lại kiến thức đã học</b>
<b>IV. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
Tại sao Lý Thường Kiệt chọn sông Như Nguyệt làm phịng tuyến? Trình bày diễn biến sơng như nguyệt?
<b>3. Bài mới</b>
<b>A. GV cho học sinh làm việc cá nhân làm các bài tập</b>
1. So sánh sự khác nhau giữa lãnh chúa phong kiến và lãnh địa phong kiến?
2. Nêu nguyên nhân của các cuộc phát kiến địa lí? Tác động như thế nào đến xã hội Châu Âu?
3. Nhà lý được thành lập như thế nào? Nhà Lý làm gì để củng cố quốc gia thống nhất?
4. Hãy trình bày tình hình thủ cơng nghiệp và thương nghiệp thời đinh tiền Lê?
5. Trình bày cuộc kháng chiến chống Tống của Lý Thường Kiệt (1075)
6 Trình bày cuộc kháng chiến trên phòng tuyến Như Nguyệt?
7. Nêu Ý nghĩa của cuộc kháng chiến?
<b>B. Đánh dấu X vào ô trống câu đúng</b>
1. Đơng nam á gồm có mấy quốc gia?
a. 10nước b. 11nước c.12 nước d. 13 nước
2. Các quốc gia Đơng Nam Á bước vào thời kì suy yếu từ
a. thế kỉ XV b. thế kỉ XVII c. từ nữa sau thế kỉ XVIII d Thế kỉ XIX
3. Ngô quyền lên ngôi và chọn nơi đâu làm kinh đô?
A Cổ Loa b. Phong Châu c. Hoa Lư d. Thăng Long
4. Ai là người đổi tên nước ta là Đại Việt
a. Lê Hồn b. Lý Cơng Uẩn c. Đinh Bộ Lĩnh d. Ngô Quyền
Vẽ sơ đồ nhà nước thời Lý?
Vẽ sơ đồ nhà nước thời Tiền lê?
Giáo viên gọi học sinh trình bày,
Gọi học sinh nhận xét
Giáo viên nhận xét
<b>E. Nối cột A và cột B sau cho đúng</b>
A B
Năm981 Nhà lý ban hành bộ luật hình thư
Năm 1010 Lý Cơng Uẩn dời dơ về Đại La
Năm 1042 kháng chiến chống tống của Lê Hoàn
<b>IV. CỦNG CỐ HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố: Cho học sinh làm vào vở</b>
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Chuẩn bị ôn tập</b>
Tuần 9 NS: 20/11/11
Tiết 18 ND: 23/11/11
<b>1. Kiến thức: Củng cố các kiến thức đã học</b>
<b>3. Tư tưởng: hứng thú học tập bộ môn </b>
<b>II.CHUẨN BỊ CỦA GV – HS:</b>
<b>1. GV: câu hỏi ôn tập</b>
<b>2. HS: ôn lại kiến thức đã học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1.Ổn định lớp</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
<b>3. Bài mới</b>
GV yêu cầu học sinh làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi
Gọi học sinh nhận xét
Giáo viên nhận xét
1. Tại sao nhà Lý lại dời đô về Đại La?
2. Bộ luật Hình Thư có nội dung như thế nào?
3. Vì sao nhân dân ta chống Tống thắng lợi?
6. Nhà Lý đẩy mạnh công cuộc xây dựng đất nước như thế nào?
7. Tại sao Lý thường Kiệt lại chọn sông như nguyệt làm phòng tuyến chống giặc?
8. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta nhằm mục đích gì?
9. Tình hình chính trị cuối thời Ngơ?
10. Vẽ sơ đồ bộ máy chính quyền thời Lý
10. Cơ sở kinh tế xã hội của chế độ phong kiến?
11. Nhà Lý được thành lập như thế nào?
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố:</b>
Cho học sinh làm và nhắc lại nhiều lần
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà</b>
Học bài chuẩn bị kiểm tra
Tuần 10 NS: 26/11/11
Tiết 19 ND: 29/11/11
<b>Tên Chủ đề </b> <b>Nhận biết </b> <b>Thông hiểu </b> <b>Vận dụng thấp </b> <b>Vận dụng cao </b>
<b>1.Khái quát về</b>
<b>lịch sử thế giới</b>
<b>trung đại</b>
Nét chính về cơ sở
kinh tế của chế độ
phong kiến
Thời gian hình thành
xã hội phong kiến
phương Đông và xã
hội phong kiến
phương Tây
<i><b>59 % = </b></i>
<i><b>net điểm</b></i>
<b>2. Buổi đầu độc</b>
<b>lập thời kì Ngơ </b>
<b>– Đinh – Tiền </b>
<b>Lê</b>
<i>03 tiết</i>
Tình hình chính trị
cuối thời Ngô
<i><b> 17.5 % = 35</b></i>
<i><b>điểm </b></i>
<i><b>100% = 35 điểm</b></i>
<b>Việt thời Lý</b>
<i>04 tiết</i>
Bộ luật hình thư có
nội dung như thế nào
Nhà Tống âm mưu
xâm lược nước ta nhằm
mục đích gì
<i><b>23.5% = 47</b></i>
<i><b>điểm </b></i>
<i><b> 40% = 19 điểm</b></i> <i><b>60% = 28 điểm </b></i>
<i><b>Tổng số câu </b></i>
<i><b>Tổng số điểm</b></i>
<i><b>100 % =200 </b></i>
<i><b>điểm</b></i>
<i><b>2 câu</b></i>
<i><b>96 điểm </b></i>
<i><b>48%</b></i>
<i><b>2 câu</b></i>
<i><b>63 điểm</b> </i>
<i><b>1 câu</b></i>
<i><b>41 điểm</b></i>
<i><b>21% </b></i>
<b>Câu 1: Nêu những nét chính về cơ sở kinh tế của chế độ phong kiến. (77 đ)</b>
<b>Câu 2: Sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến phương Đông và phương Tây có gì khác nhau?</b>
(41 đ)
<b>Câu 3: Trình bày vài nét về tình hình chính trị cuối thời Ngơ. (35 đ)</b>
<b>Câu 4: Bộ luật hình thư có nội dung như thế nào? (19 đ)</b>
<b>Câu 5: Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta nhằm mục đích gì? (28 đ)</b>
<b>Câu 1: Những nét chính về cơ sở kinh tế của chế độ phong kiến</b>
- Cơ sở kinh tế chủ yếu của chế độ phong kiến là sản xuất nông nghiệp kết hợp với chăn nuôi và
một số nghề thủ cơng (20 đ)
- Sản xuất nơng nghiệp đóng kín ở các công xã nông thôn hay lãnh địa (19đ)
- Ruộng đất nằm trong tay lãnh chúa hay địa chủ giao cho nông dân hay nông nô sản xuất (19 đ)
- Riêng ở xã hội phong kiến phương Tây từ thế kỉ thứ XI, công thương nghiệp phát triển (19 đ)
<b>Câu 2: Sự hình thành và phát triển xã hội phong kiến phương Đông và xã hội phong kiến phương</b>
<b>Tây có điểm khác:</b>
<b>Xã hội phong kiến phương Đơng</b> <b>Xã hội phong kiến phương Tây</b>
- Hình thành sớm vào thời kì trước công
nguyên (11 đ)
- Phát triển chậm (10 đ)
- Ra đời muộn (thế kỉ V)(10 đ)
- Phát triển nhanh (10 đ)
<b>Câu 3: Tình hình chính trị cuối thời Ngô:</b>
- Năm 944 Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha chiếm quyền các phe phái nổi lên khắp nơi (10 đ)
- Năm 950, Ngô Xương Văn dẹp được Dương Tam Kha(8 đ)
- 12 tướng lĩnh chiếm cứ các vùng địa phương. Sử cũ gọi là loạn 12 sứ quân (9 đ)
<b>Câu 4: Nội dung bộ luật hình thư:</b>
- Qui định chặt chẽ việc bảo vệ nhà vua và cung điện (5 đ)
- Xem trọng việc bảo vệ của công và tài sản của nhân dân (5 đ)
- Nghiêm cấm việc giết mổ trâu bò, bảo vệ sản xuất nông nghiệp (5 đ)
- Người phạm tội bị xủa phạt nghiêm khắc (4 đ)
<b>Câu 5: Nhà Tống xâm lược nước ta nhằm mục đích:</b>
- Giữa thế kỉ XI tình hình nhà Tống gặp phải những khó khăn: nội bộ mâu thuẩn nông dân khởi
nghĩa, vùng biên cương phía bắc nhà Tống bị hai nước Liêu Hạ quấy nhiễu… (14 đ)
Tuần 10 NS: 27/11/11
Tiết 20 ND: 30/11/11
1. Kiến thức: Giúp hs nhận thấy
+ Đặc điểm kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp dưới thời Lý
+ Đặc điểm xã hội văn hố, giáo dục thời Lý
<b>2. Tư tưởng:</b>
- Giáo dục lịng tự hào dân tộc, ý thức xây dựng và bảo vệ văn hố dân tộc
- Bước đầu có ý thức vươn lên xây dựng đất nước, độc lập, tự chủ
<b>3. Kĩ năng: Tranh ảnh và liên hệ các kiến thức liên quan</b>
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV - HS</b>
1. GV: Tranh ảnh sách giáo khoa, một số cơng trình kíên thức thời Lý
2. HS: xem trước nội dung bài mới
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp:</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
<b>3. Bài mới:</b>
<b>I.</b> <b>ĐỜI SỐNG KINH TẾ</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Sự chuyển biến của nền nông nghiệp</b>
Gv gọi học sinh đọc sgk
? Ruộng đất trong nhà nước thuộc quyền sở hữu
của ai?
? Ai trực tiếp cày cấy? Họ có nhiệm vụ gì đối với
nhà nước?
? Để khuyến khích sản xuất nơng nghiệp nhà Lý đã
làm gì?
Gv giải thích lễ tịch điền
<i><b>* GDMT: để phát triển nông nghiệp nhà Lý đã</b></i>
<i><b>khai thác điều kiện tự nhiên như khai khẩn đất</b></i>
<i><b>hoang…</b></i>
<i><b>Giáo dục tinh thần yêu lao động để phát triển</b></i>
<i><b>kinh tế.</b></i>
? Để bảo vệ sức kéo, nhà Lý đã ban hành chính
sách gì?
Gv cho hs quan sát hình 22
Gv nêu các vua Lý
? Vì sao nông nghiệp thời LÝ phát triển mạnh?
<b>1. Sự chuyển biến của nền nông nghiệp</b>
HS đọc thông tin
- Nhà vua
- Nông dân
Họ phải đóng thuế. Phu dịch cho nhà nước
- Cày ruộng tịch điền
Khuyến khích khẩn hoang
Đào kênh máng
Cày sâu tốt lúa
- Cấm giết trâu bị
HS quan sát
- Nhà Lý quan tâm khuyến khích sản xuất
Nhà nước có nhiều biện pháp quan tâm sản xuất nơng nghiệp (lễ cày tích điền, khuyến khích khai hoang,
đào kênh mương, đắp đê phòng lụt, cấm giết hại trâu bị…) nhiều năm mùa màng bội thu
<b>2. Thủ cơng nghiệp và thương nghiệp</b>
? Theo em nông nghiệp phát triển sẽ tạo điều kiện
cho ngành nào phát triển?
? Kể một vài nghề thủ công cổ truyền mà em biết?
<b>2.Thủ công nghiệp và thương nghiệp</b>
- Thủ công nghiệp, thương nghiệp
Gv cho hs quan sát hình 23
Gv gọi hs đọc đoạn chữ in nhỏ trang 45
? Qua những việc làm của vua Lý, em nghĩ gì về
hàng tơ lụa của Đại việt lúc bấy giờ?
? Vì sao vua Lý không dùng gấm vóc của nhà
Tống?
Gv giải thích
? Ngồi những nghề thủ cơng trong dân gian, lúc
bấy giờ cịn có những nghề thủ cơng nào khác?
? Ngồi ra những người thợ thủ công cịn tạo
những cơng trình nào?
? Em có nhận xét gì về cơng trình bấy giờ?
? Tình hình thương nghiệp của ta lúc bấy giờ ra
sao?
? Địa điểm trao đổi bn bán với nước ngồi là ở
đâu?
HS quan sát hình 23
HS đọc bài
- Phát triển
- Đúc đồng, làm giấy, nghề in….
- Vạc phổ Minh, chuông quy điền,…
- Buôn bán trong nước và nước ngoài mở rộng
- Vân Đồn
- Thủ công nghiệp:
+ Nghề dệt, làm đồ gốm xây dựng đền đài, cung điện, nhà cửa phát triển
+ Các nghề làm đồ trang sức, làm giấy, đúc đồng, rèn staws đều được mở rộng
+ Nhiều cơng trình nổi tiengs như Tháp Báo Thiên, chuông Qui Điền, Vạc Phổ Minh
- Thương nghiệp: Việc mua bán trong nước và nước ngoài được mở mang hơn trước. Vân Đồn là nơi
buôn bán sầm uất
- Nguyên nhân của sự phát triển: đất nước độc lập hịa bình và ý thức độc lập dân tộc là động lực to lơn
thúc đẩy sự phát triển
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố</b>
- Nhà Lý làm gì để đẩy mạnh sản xuất nơng nghiệp?
- Trình bày những nét chính về thủ cơng nghiệp và thương nghiệp?
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà</b>
- Học bài,
- Chuẩn bị nội dung II.
Tuần 11 NS: 2/12/11
Tiết 21 ND: 5/12/11
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Những thay đổi về mặt xã hội</b>
GV gọi hs đọc bài
? Xã hội thời Lý phân chia thành những tầng
lớp nào?
? Những ai thuộc tầng lớp thống trị, bị trị?
<b>1. Những thay đổi về mặt xã hội</b>
HS đọc bài
? Giai cấp thống trị có cuộc sống như thế nào?
? Giai cấp bị trị có cuộc sống ntn?
+ Nông dân
+ Thợ thủ công
Gv phân tích từng tầng lớp trong xã hội
? So sánh với thời Đinh- Tiền Lê?
Gv phân tích
lại, địa chủ
Bị Trị: Nơng dân, thợ thủ cơng, thương nhân ,
nơ tì
- Có nhiều ruộng đất, địa vị
- Phải nộp tô thuế và đi phu dịch
+ Nơng dân
+ Thợ thủ cơng
+ Thương nhân
+ Nơ tì
- Phân biệt giai cấp sâu sắc hơn
- Vua quan là bộ phận chính trong giai cấp thống trị, một số quan lại, một số ít dân thường có nhiiều
ruộng đất cũng trở thành địa chủ
- Thành phần chủ yếu của xã hội là nơng dân gắn bó với làng xã, họ phải làm các nghĩa vụ cho nhà
nước và nộp tô cho địa chủ, một số đi khai hoang lập nghiệp ở nơi khác
- Những người làm nghề thủ công sống rải rác ở các làng xã, phải nộp thuế và làm các nghĩa vụ với nhà
vua
- Nơ tì phục vụ trong cung điện, các nhà quan
<b>2. Giáo dục và văn hóa</b>
? Trong lĩnh vực giáo dục nhà Lý đã làm gì?
Gv Văn miếu là miếu thời tổ đạo nho là nơi
dạy học cho con của vua
? Quá trình tổ chức thi cử dưới thời LÝ ntn?
Nội dung học tập thi cử ra sao?
Gv cho hs quan sát hình 24, 25 trang 48
Gv gọi hs đọc “ Hầu hết………..làm sư”
? Bấy giờ đạo phật như thế nào?
? Vì sao đạo phật được đề cao?
Gv giải thích
? Trong lĩnh vực sinh hoạt văn hố nhân dân ta
u thích những gì?
Gv giới thiệu, giải thích một số trị chơi
Gv gọi hs đọc “ Kiến thức….Thăng Long”
? Hãy nêu những cơng trình kiến trức thời Lý?
? Em có nhận xét gì về cơng trình kiến trúc đó?
? Cịn về điêu khắc thì ntn? Gv ch hs quan sát
hình 26
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật thời Lý?
<i><b>* GDMT: Giáo dục HS ý thức giữ gìn các di</b></i>
<i><b>tích, hiện vật lịch sử văn hóa </b></i>
<b>2. Giáo dục và văn hóa</b>
- Xây dựng văn miếu
Mở Quốc Tử Giám
Mở khoa thi đầu tiên
- Nhà Lý có nhu cầu thì tổ chức khoa thi
Chữ Hán: Sơi kinh nấu sử
- Được tôn sùng đề cao
- Phật giáo làm quốc giáo
- Ca hát nhảy múa
- Chùa Một Cột
- Đẹp tinh vi, phát triển cao
- Đa dạng, độc đáo, linh hoạt => Văn hoá
Thăng Long
- Năm 1070 văn Miếu được xây dựng ở Thăng Long, năm 1076 mở quốc tử Giám. Nhà nước quan tâm
giáo dục khoa cử.
- Văn học chữ Hán bước đầu phát triển
- Các vua Lí rất sùng đạo Phật, khắp nơi đều dựng chùa, tô tượng, đúc chuông,…
- Ca hát, nhảy múa, trò chơi dân gian, kiến trúc, điêu khắc,…đều phát triển với phong cách nghệ thuật
đa dạng, độc đáo và linh hoạt tiêu biểu là chùa một cột, tượng phật A-di-đà, hình rơng thời Lí
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1.</b> <b>Củng Cố:</b>
<b>-</b> Trình bày những thay đổi về mặt xã hội thời Lý?
Tuần 11 NS: 3/12/11
Tiết 22 ND: 6/12/11
1. Kíên thức : Giúp hs nắm
- Nguyên nhân dẫn đến sự suy sụp của nhà Lý=> Sự thành lập nhà Trần
- Quá trình xây dựng bộ máy chính quyền thời Trần vững mạnh thơng qua việc sữa đổi pháp luật thời lý.
<b>2. Tư tưởng</b>
- Lòng yêu nước, tự hào dân tọc, biết ơn tổ tiên và ý thức ý kế thừa truyền thống dân tộc
<b>3. Kĩ năng</b>
Rèn luyện kĩ năng vẽ bản đồ và sử dụng bản đồ, phương pháp đối chiếu
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS:</b>
<b>1. GV: Bản đồ đại Việt thời Lý- Trần</b>
Sơ dồ tổ chức bộ máy quan lại và các đơn vị hành chính thời Trần
<b>2. HS: Xem trước nội dung bài học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1.</b> <b>Ổn định lớp:</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
? Tình hình giáo dục và văn hóa thời lí phát triển ra sao?
<b>3. Bài mới:</b>
<b>I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Nhà Lí sụp đổ</b>
? Cuối thế kỉ XII tình hình nhà Lý ntn?
Gv gọi hs đọc chữ in nhỏ
? Nguyên nhân dẫn đến sự suy yếu của nhà Lí?
? Hậu quả?
? Tình hình xã hội lúc bấy giờ?
Gv các thế lực phong kiến nổi dậy, nhà Lý phải
dựa vào thế lực của họ trần chống lại các lực
lượng nổi dậy
Gv gọi hs đọc “Nhà Lý…… Hoàng Tử”
? Nhà Trần được thành lập vào thời gian nào?
Với sự kiện gì?
Gv phân tích
<b>1. Nhà Lí sụp đổ</b>
- Ngày càng suy yếu
- Chính quyền khơng chăm lo đến đời sống của
nhân dân
- mất mùa. Đói kém
- Rối loạn
- 12/ 1226 Lý Chiêu Hồng nhường ngơi cho
Trần Cảnh
- Từ cuối thế kỉ XII nhà lí suy yếu, chính quyền khơng chăm lo đời sống nhân dân, quan lại ăn chơi
sa đọa
- Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán
- Một số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy, nhà Lí buộc phải dựa vào thế lực họ Trần để chóng
lại các thế lực nổi loạn
- Tháng 12 năm Ất Dậu, Lí Chiêu Hồng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh, Nhà Trần được thành
lập
<b>2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập</b>
<b>quyền</b>
? Sau khi lên nắm quyền nhà trần làm gì?
Gv gọi hs đọc bài
Cho học sinh thảo luận cặp
? Hãy vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước tập quyền
thời Trần?
<b>2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập</b>
<b>quyền</b>
Giáo viên nhận xét
? Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước thời
trần so với thời lý?
? Để bảo vệ ngai vàng họ Trần thực hiện điều
gì?
Giáo viên giảo thích
? Thời trần đặc thêm cơ quan nào?
Giáo viên giải thích
? Việc đặt thêm một số cơ quan và một số chức
quan nói lên điều gì?
? Cịn về đơn vị hành chính thì ntn? Tổ chức ra
sao?
- Thái thượng hoàng
Các cơ quan: quốc sử viện, thái y viện, Tơn
nhân phủ
- Các chức quan: Quản lí xã hội chặt chẽ
- 12 lộ=> phủ=> châu => huyện => xã
- Bộ máy quan lại thời Trần cũng giống như thời Lí, được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập
quyền, gồm 3 đẳng cấp:
+ Triều đình
+ Các đơn vị hành chính trung gian từ lộ, phủ, huyện, châu
+ Cấp hành chính cơ sở là xã
- Thời Trần thực hiện chế độ Thái Thượng hoàng
- Đặt thêm một số cơ quan như: quố sử viện, thái y viện, hà đê sứ, khuyến nông sứ, đồn điền sứ,…
- Cả nước chia thành 12 lộ
- Các quí tộc họ Trần được phong vương hầu và ban thái ấp
<b>3. Luật pháp thời Trần</b>
? Hãy kể tên luật pháp dưới thời Trần?
? Nội dung của bộ luật đó?
? So sánh luật pháp thời trần với thời lý?
Gv giải thích
<b>3. Luật pháp thời Trần</b>
- Quốc triều hình luật
- HS nêu nội dung
- Đặt thêm cơ quan thẩm hình viện, đặt chng
ở điện
- Ban hành bộ luật mới mang tên quốc triều hình luật, nội dung giống như bộ luật thời Lí nhưng được
bổ sung thêm. Luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản
- Cơ quan pháp luật được tăng cường và hoàn thiện. thẩm hình viện là cơ quan chuyên việc xét xử, kiện
cáo
Tuần 12 NS: 3/12/11
Tiết 23 ND: 7/12/11
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố</b>
<b>quốc phòng</b>
Gọi hs đọc bài
? Quân đội thời Trần bao gồm những bộ phận
nào?
? Nhiệm vụ của từng bộ phận:?
Gv giải thích cấm quân và quân địa phương
? Quân đội nhà trần được tuyển chọn theo chủ
trương nào?
Gv giải thích
? Em có nhận xét gì về quân đội thời Trần?
? Để củng cố quốc phòng, vua Trần đã làm gì?
Gv phân tích
? Việc xây dựng qn đội thời trần có gì khác
so với thời lý?
Gv giải thích
<b>1. Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố</b>
<b>quốc phòng</b>
3 bộ phận
- Ngụ binh ư nơng. Qn lính cốt tinh nhuệ
khơng cốt đơng
- Cử tướng giỏi canh phịng ở những nơi hiểm
yếu
<b>-</b> Quân đội thời Trần gồm có cấm quân (đạo quân bảo vệ kinh thành, triều đình và nhà vua), quân ở
các lộ, ở làng xã có hương binh, ngồi ra cịn có qn của các vương hầu
<b>-</b> Qn đội được tuyể theo chính sách “ngụ binh ư nơng”, “ qn lính cốt tinh nhuệ khơng cốt
đơng”, xây dựng tinh thần đoàn kết
<b>-</b> Học tập binh pháp, luyện tập võ nghệ
<b>-</b> Bố trí tướng giỏi qn đơng ở vùng hiểm yếu nhất là biên giới phía Bắc
<b>2. Phục hồi và phát triển kinh tế</b>
? Nhà trần làm gì để phát triển kinh tế?
<i><b>* GDMT: </b></i>
<i><b>Gv phân tích (đẩy mạnh khai hoang, đắp đê</b></i>
<i><b>phòng lụt, nạo vét kênh mương )</b></i>
<i><b>? Những cơng việc trên nhằm mục đích gì?</b></i>
? Em có nhận xét gì về chủ trương phát triển
nơng nghiệp của nhà Trần?
Gv qua đó thấy sự quan tâm của nhà trần đến
nông nghiệp
? Kể tên cá nghề thủ công trong nhân dân?
Gv giớ thiệu hình 28
Nhận xét về thủ cơng nghiệp thời trần?
? Còn về thương nghiệp lúc bấy giờ ra sao?
+ Trong nước?
+ Ngoài nước?
? Em có nhận xét gì về tình hình thủ công
nghiệp, thương nghiệp thời Trần ở thế kỉ XIII
<b>2. Phục hồi và phát triển kinh tế</b>
- Nông nghiệp: đẩy mạnh khẩn hoang, đắp đê
nạo vét kênh máng
- Làm cho diện tích canh tác tăng. Nhân dân
phấn khởi sản xuất
- Kịp thời, phục hồi và phát triển nhanh chóng
- Trong nước: Chợ mọc lên nhiều. Thăng Long
61 phố phường
Ngoài nước: Hội Thống, Hội Triều, Vân Đồn
là nơi trao đổi bn bán với nước ngồi
- Nông nghiệp: đẩy mạnh công cuộc khẩn hoang, đắp đê phịng lụt, đào sơng, nạo vét kênh. Đặt
chức hà đê sư để trông coi, đốc thúc việc đắp đê. Nơng nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát
triển.
<b>-</b> Thủ công nghiệp: các xưởng thủ công của nhà nước và nhân dân được phục hồi và phát triển các
nghề như: gốm, chế tạo vũ khí, đúc đồng, làm giấy
<b>-</b> Thương nghiệp: chợ mọc lên ngày càng nhiều ở các làng xã. ở kinh thành Thăng Long, bên cạnh
hoàng thành, đã có 61 phường. bn bán với người nước ngoài cũng phát triển nhất là ở Vân Đồn
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố</b>
- Nhà trần thành lập trong hoàn cảnh nào?
- Nội dung của bộ luật quốc triều hình luật?
- Hãy nêu những chính sách chủ trương trong quân đội thời Trần?
- Luật pháp dưới thời Trần có nội dung như thế nào? Tên là gì?
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà</b>
Tuần 12 NS: 9/12/11
Tiết 24 ND: 12/12/11
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
<b>1.Kiến thức: Giúp hs nắm</b>
- Trong ba lần xâm lược nuóc ta nhất là ở lần thứ hai và lần thứ 3 nhà Nguyên chuẩn bị rất công phu, chu
đáo
- Giúp HS nắm được diễn biến cơ bản nhất về ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên
thời Trần
- Hiểu được nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của 3 lần kháng chiến đó
<b>2.Tư tưởng: Bồi dưỡng nâng cao cho hs niềm tự hào và tự cường dân tộc, biết ơn các vị anh hùng dân</b>
tộc
<b>3. Kĩ năng:</b>
- Sử dụng bản đồ
- Phân tích đánh giá sự kiện
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS:</b>
<b>1. GV: Lược đồ kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần 1, 2, 3</b>
<b>2. HS: xem truóc nội dung bài học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ;</b>
-Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng như thế nào?
<b>3. Bài mới: </b>
<b>I. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ (1258)</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ</b>
Gv gọi hs đọc bài
Gv cho hs quan sát hình 29
? Em nhận xét gì về quân đội Mông Cổ?
? Sau khi thành lập Mông Cổ làm gì?
Gv qn Mơng Cổ đi đến đâu cũng làm nhà cửa đổ
nát ,thành trì tan hoang….như nhà thơ ác-mê-ni có
viết “ …khơng cịn một dịng suối, một con sơng nào
khơng tràn đầy nước mắt chúng ta, khơng cịn một
ngọn núi, một cánh đồng nào không bị quân tacta
giày xéo”
? Năm 1257 sự kiện gì xảy ra?
? Để có thể thơn tính hồn tồn Nam Tống, vua
Mông Cổ đã làm gì? Vào thời gian nào? Do ai chỉ
huy?
? Theo em tại sao muốn xâm lược nam Tống mà lại
tấn cơng Đại Việt?
Gv phân tích: để xâm chiếm tồn bộ Nam Tống
? Trước khi xâm lược Đại Việt, vua Mơng Cổ đã làm
gì?
? Vua Trần làm gì trước việc làm của Mông Cổ?
? Tại sao vua trần lại bắt giam sứ giả?
<b>1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ</b>
- Quân đội mạnh, hiếu chiến
- Xâm lược và thống trị nhiều nước Châu Au, Châu Á
- Mông Cổ tấn công Nam Tống
- 1257 vua Mông cổ sai Ngột Lương Hợp Thai chuẩn
bị tấn công Đại Việt
- Sai sứ đem thư sang dụ hàng vua Trần
- Bắt sứ giả giam vào ngục
- Với một lực lượng quân sự mạnh và hiếu chiến, quân Mông Cổ đã liên tiếp xâm lược và thống trị
nhiều nước và gieo rắc nỗi kinh hoàng, sợ hãi ở châu Á, châu Âu
- Năm 1257 Mông cổ tiến đánh Nam Tống nhằm xâm chiếm tồn bộ Trung Quốc. để đạt được mục
đích Mông cổ xâm lược Đại Việt rồi tiến thẳng lên phía nam Trung Quốc
<b>2. Nhà trần chuẩn bị và tiến hành chống quân</b>
<b>Mông Cổ</b>
? Hay tin Mông Cổ chuẩn bị xâm lược nước ta nhà
trần làm gì?
Gv sử dụng lược đồ hình 30 trang 56
? Khi nào qn Mơng Cổ tấn công xâm lược nước ta?
Binh lực ntn? Do ai chỉ huy?
Gv hướng hs vào lược đồ
? Quân địch tiến quân theo đường nào?
Gv xác định diễn biến trên lược đồ
Gv tại đây diễn ra một trận đánh quyết liệt
? Trước thế mạnh của địch, vua Trần đã làm gi?
? Theo em tại sao vua trần lại rút lui?
? Nhân dân Thăng Long đã làm gì khi vua Trần rút
lui? Gv giải thích
? Thái độ của vua Mông Cổ ntn khi vào Thăng
Long?
? Trước thế giặc mạnh vua trần lo lắng hỏi Trần
Thủ Độ ơng trả lời như thế nào?
? Qua đó thể hiện điều gì?
Gv giới thiệu đơi nét về trần Thủ Độ
? Theo em qn Mơng Cổ vấp phải khó khăn gì?
? Trước những khó khăn của địch, vua Trần đã làm
gì? ( xác định trên lược đồ)
? Kết quả?
Gv gọi học sinh trình bày diễn biến
? Vì sao qn Mơng Cổ mạnh và vẫn bị quân ta đánh
bại?
? Em hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh
thần quyết tâm chống giặc của nhân dân ta?
<b>2. Nhà trần chuẩn bị và tiến hành chống qn</b>
<b>Mơng Cổ</b>
- Sắm sửa vũ khí, luyện tập võ nghệ, sẵn sàn đánh
giặc
- 1-1258 – 3 vạn quân, do Ngột Lương Hợp Thai chỉ
huy
- Theo đường sông Thao tiến xuống Bạch Hạc=>
bình Lệ Nguyên
- Rời thăng Long xi về vùng Thiên mạc
- Bảo tồn lực lượng
- Thực hiện vườn không nhà trống
- Điên cuồng tàn phá, giết người dã man
- Quyết tâm chống giặc
- Thiếu lương thực,phải cho qn lính đi cướp bóc bị
chống trả quyết liệt nên lực lượng bị tiêu hao dần
- Phản công ở Đông Bộ Đầu
- Quân Mông Cổ thua trận, tháo chạy, bị truy kích
- Thơng minh mưu trí, biết nắm thời cơ
Sự đồng lòng, quyết tâm chống giặc
- Bắt giam sứ giả, chuẩn bị kháng chiến
Câu trả lời của trần thủ độ
Thực hiện vườn không nhà trống
- 1/1258, 3 vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy, tiến vào xâm lược Đại việt. Quân
giặc theo đường sông Thao tiến xuống Bạch hạc rồi tiến đến vùng Bình Lệ Nguyên thì bị quân ta
chặn lại ở phịng tuyến do vua Trần Thái tơng chỉ huy
- Để bảo toàn lực lượng nhà Trần chủ trương cho quân rút khỏi kinh thành Thăng Long thực hiện
“vườn không nhà trống”. Giặc vào kinh thành khơng một bóng người và lương thực. chúng đã điên
cuồng tàn phá kinh thành. Thiếu lương thực lại bị quân ta chống trả, chưa đầy một tháng lực lượng
chúng bị tiêu hao dần
- Nhà Trần mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu. 19/1/1258 quân Mông cổ thua trận phải rút chạy
về nước. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ kết thúc thắng lợi
**************************************
Tuần 13 NS: 11/12/11
Tiết 25 ND: 13/12/11
<b>II. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1258)</b>
<b>1. Âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt của</b>
<b>Nhà Nguyên</b>
? Sau thất bại 1258 Nhà Mơng Cổ có từ bỏ âm mưu
xâm lược Đại Việt không?
GV: Giới thiệu Nhà Nguyên.
? Hốt Tất Liệt cho quân xâm lược Champa và Đại
Việt nhằm mục đích gì ?
? Tại sao Nhà Ngun đánh Champa?
? Kế hoạch làm Champa làm bàn đạp có thực hiện
được khơng?
? Vì sao?
<b>1. Âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt của</b>
<b>Nhà Ngun</b>
- Khơng
- Làm bàn đạp thơn tính phía Bắc Trung Quốc.
- Làm bàn đạp thơn tính Đại Việt.
- Không
- Năm 1279, Nam Tống bị mông cổ tiêu diệt, trung quốc hồn tồn bị Mơng Cổ thống trị (1271 Hốt Tất
Liệt lập ra nhà Nguyên)
- Năm 1283, nhà Nguyên cử Toa Đô đem 10 vạn quân tiến đánh pa. Sau khi chiếm được
Cham-pa, quân Nguyên cố thủ ở phía bắc chờ phối hợp đánh Đại Việt
<b>2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến</b>
GV: Gọi HS đọc SGK
? Sau khi thất bại quân Nguyên có ý định xâm lược
Đại Việt vua Trần đã làm gì?
? Hội nghị này nhằm mục đích gì?
GV gọi HS đọc bản in nhỏ
GV: Giảng về Trần Quốc Toản
? Vua Trần giao ai chỉ huy cuộc kháng chiến?
? Ơng đã làm gì để động viên tinh thần quân sĩ?
? Giải tích 2 chữ “ sát thác” có ý nghĩa gì?
? Em hãy nêu chi tiết thể hiện quyết tâm đánh giặc?
<b>2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến</b>
- Triệu tập hội nghị vương hầu ở Bình Than
- Bàn kế hoạch đánh giặc
- Viết Hịch tướng sĩ.
- Thể hiện quyết tâm cao độ của quân sự
<b>- Sau khi biết tin quân Nguyên đánh Cham-pa, vua trần triệu tập các vương hầu, quan lại họp ở bình Than</b>
để bàn kế đánh giặc. Trần Quốc tuấn được vua giao chỉ huy cuộc kháng chiến. Ông soạn hịch tướng sĩ để
động viên tinh thần chiến đấu
- Đầu năm 1285, vua Trần mời các vị bô lão họp hội nhị Diên Hồng ở Thăng long để bàn kế đánh giặc
- Cả nước được lệnh chuẩn bị sẵn sàng, quân đội tập trận lớn ở Đông Bộ Đầu
<b>3. Diễn biến và kết quả cuộc kháng chiến</b>
GV: Treo lược đồ
Gọi HS trình bày diễn biến
GV nhận xét
Gọi 1 HS trình bày lại
? Em có nhận xét gì về số lượng quân lần này so với
lần trước?
? Nhà Trần thực hiện chủ trương gì ?
? Khơng thực hiện được âm mưu bắt sông vua Trần
quân Mông Cổ làm gì ?
? Kết quả cc kháng chiến?
? Vì sao giặc mạnh mà ta vẫn đánh thắng?
<b>3. Diễn biến và kết quả cuộc kháng chiến</b>
<b>- Gấp 20 lần</b>
- Vườn khơng nhà trống
- Cuối tháng 1/1285, Thốt Hoan chỉ huy 50 vạn quân tiến công Đại Việt. Quân ta do Trần Hưng Đạo
chỉ huy, sau một số trận chiến ở biên giới đã chủ động rút về vạn Kiếp.
- Quân nguyên tuy chiếm được Thăng Long nhưng chỉ dám đóng qn ở phía bắc sơng nhị
- Toa Đơ từ Cham-pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hóa. Thốt Hoan mở cuộc tấn cơng xuống phía Nam
tạo thế gọng kìm hi vọng tiêu diệt chủ lực ta và bắt sống vua Trần
- Quân ta chiến đấu dũng cảm, Thoát Hoan phải rút về thăng long, quân Nguyên lâm vào tình thế bị
động, thiếu lương thực trầm trọng
- Từ 5/1285, quân ta băt đầu phản công, nhiều trận đánh lớn như: Tây kết, Hàm Tử, Chương Dương.
- Sau hơn 2 tháng phản công, quân ta đã đánh tan hơn 50 vạn quân Nguyên, kết thúc thắng lợi cuộc
kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên
<b>***************************************</b>
Tuần 13 NS: 11/12/11
Tiết 26 ND: 14/12/11
<b>III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287-1288)</b>
<b>1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt</b>
? Sau hai lần thất bại vua Nguyên có từ bỏ ý định
xâm lược Đại Việt khơng?
? Vua Nguyên làm gì ?
? Chi tiết nào cho thấy điều đó?
? Vua Nguyên chuẩn bị như thế nào cho cuộc xâm
lược Đại Việt?
? Em có suy nghĩ gì khi nghe câu nói của Vua
GV: Treo lược đồ
? Quân Nguyên tiến vào nước ta như thế nào?
? Theo em cách đánh lần này có gì khác so với cách
đánh lần trước
<b>1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt</b>
- Không
- Quyết tâm đánh Đại Việt
- Tập trung lực lượng
- Xây dựng căn cứ chiến đấu lâu dài
- Sau 2 lần xâm lược Đại Việt bị thất bại, vua Nguyên ra lệnh đình chỉ cuộc tấn cơng Nhật Bản, tập
trung lực lượng kể cả ý đồ đánh lâu dài để đánh Đại Việt lần thứ 3 để trả thù
- Cuối 12/1287, 30 vạn quân thủy, bộ tiến đánh Đại Việt
- Đưng trước nguy cơ bị xâm lược nhà Trần khẩn trương chuẩn bị tăng cường quân ở những nơi
hiểm yếu, nhất là vùng biên giới và vùng biển
- Cuối tháng 12/1287, quân Nguyên tiến vào nước ta. Cánh quân bộn do Thốt Hoan chỉ huy vượt
biên giói đánh vào Lạng Sơn, bắc Giang rồi kéo về Vạn Kiếp. Cánh quân thủy do Ô Mã Nhi chỉ
huy theo đường biển tiến vapf sông bạch Đằng rồi về Vạn Kiếp
<b>2. Trận Vân Đồn tiêu diệt hoàn toàn đoàn thuyền</b>
<b>lương của Trương Văn Hổ</b>
GV: Gọi Hs đọc SGK
? Ai giao nhiệm vụ bảo vệ đồn thuyền lương?
? Tại sao Ơ Mã Nhi lại tiến về Vạn Kiếp.
GV: Giới thiệu Trần Khánh Dư
? Nêu diễn biến trận Vân Đồn?
? Chiến thắng Vân Đồn có ý nghĩa gì?
<b>2. Trận Vân Đồn tiêu diệt hồn tồn đồn thuyền</b>
<b>lương của Trương Văn Hổ</b>
HS đọc SGK
- Ô Mã Nhi
- Vì Ơ Mã Nhi cho rằng qn ta yếu khơng cản nổi.
- Làm cho giặc rơi vào tình trạng khốn đốn
- Tại Vân Đồn, Trần Khánh Dư chỉ huy quân mai phục, khi đoàn thuyền của Trương Văn Hổ đến, quân ta
đánh dữ dội. phần lớn thuyền lương của giặc bị đắm, số còn lại bị ta chiếm
<b>3. Chiến thắng Bạch Đằng</b>
? Sau trận Vân Đồn thế quân Nguyên như thế nào ?
? Đợi mãi khơng thấy đồn thuềyn lương Thốt Hoan
đã làm gì ?
<b>3. Chiến thắng Bạch Đằng</b>
? Nhân dân làm gì ?
? Trước tình hình đó vua Tơi làm gì?
? Chọn nơi đâu để đánh giặc?
GV: Tường thuật diễn biến trận đánh
? Kết quả?
? Nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi?
GV: Cho HS phân tích địa hình sơng bạch Đằng.
<i><b>* GDMT: cuộc kháng chiến chống quân mông</b></i>
<i><b>Nguyên xâm lược diễn ra khắp nơi trên đất nước</b></i>
<i><b>ta, biết lợi dụng địa hình hiểm trở để đánh giặc</b></i>
- Thực hiện vườn không nhà trống
- Sông bạch Đằng
- Biết dựa vào dân, lợi dụng địa hình,…
- Cuối tháng 1/1288, Thốt Hoan vào thành Thăng Long trống vắng. Sau trận Vân Địn tình thế qn
Ngun ngày càng khó khăn, nhiều nơi xung yếu bị quân ta tấn công chiếm lại, lương thực ngày càng
cạn kiệt, Thăng Long có nguy cơ bị cơ lập. Thốt Hoan quyét định rút quân về Vạn Kiếp và từ đây rút
quân về nước theo hai đường thủy, bộ
- Nhà Trần mở cuộc phản công ở cả hai mặt trận thủy, bộ.
- Tháng 4/1288 đồn thuyền của Ơ Mã Nhi đã lọt vào trận địa bãi cọc trên sông Bạch Đằng do quân ta
bố trí từ trước, cuộc chiến đấu ác liệt diễn ra, Ô Mã Nhi bị bắt sống
- Trên bộ, Thoát Hoan dẫn quân từ Vạn Kiếp theo hướng Lạng Sơn rút về Trung Quốc, bị quân ta liên
tục chặn đánh
- Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống Mông Nguyên đã kết thúc thắng lợi vẻ vang
<b>****************************************</b>
Tuần 14 NS: 17/12/11
Tiết 27 ND: 20/12/11
<b>IV. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG</b>
QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN
<b>1. Nguyên nhân thắng lợi</b>
GV gọi HS đọc SGK
Cho Hs thảo luận
? Tìm nguyên nhân thắng lợi?
Gọi HS trình bày
GV nhận xét
? Nêu dẫn chứng về tinh thần đoàn kết của dân tộc?
? Nêu những việc làm của vua chuẩn bị cho kháng
chiến?
? Trình bày đóng góp của Trần Quốc Tuấn?
<b>1. Ngun nhân thắng lợi</b>
HS đọc thơng tin SGK
Thảo luận nhóm tìm hiểu nguyên nhân thắng lợi
- Thực hiện vườn không nhà trống
- Tất cả các tầng lớp nhân dân, các thành phần dan tộc đều tham gia đánh giặc, bảo vệ quê hương đất
nước tạo thành khối đại đoàn kết toàn dân trong đó có q tộc, vương hầu là hạt nhân
- Sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt cho mỗi cuộc kháng chiến. Đặc biệt nhà Trần rất quan tâm chăm lo
sức dân, nâng cao đòi sống vật chất, tinh thần của nhân dân bằng nhiều biện pháp để tạo nên sự gắn
bó giữa triều đình và nhân dân
- Tinh thần hi sinh quyết chiến của toàn dân mà nòng cốt là quân đội
- Chiến lược chiến thuật đúng đắn của vương triều Trần đặc biệt là của vua Trần Nhân tông, các danh
tướng: Trần Hưng đạo, trần Quang Khải, Trần Khánh Dư..đã buộc giặc từ thế mạnh chuyển dần sang
thế yếu, từ chủ động sang bị động để tiêu diệt chúng, giành thắng lợi
<b>2. Ý nghĩa lịch sử</b>
GV: Gọi HS đọc SGK
Cho HS thảo luận
? Tìm ý nghĩa lịch sử?
GV nhận xét
<i><b>* GDMT: cuộc kháng chiến chống quân mông</b></i>
<i><b>Nguyên xâm lược diễn ra khắp nơi trên đất nước</b></i>
<i><b>ta, biết lợi dụng địa hình hiểm trở để đánh giặc</b></i>
<i><b>Gv nguyên nhân thắng lợi ơng cha ta biết lợi dụng</b></i>
<i><b>địa hình, có sự quyết tâm , biết dựa vào dân, lợi</b></i>
<i><b>dụng địa hình hiểm trở…</b></i>
<i><b>Gv giáo dục tư tưởng</b></i>
<b>-</b> Đập tan tham vọng xâm lược Đại Việt của quân Nguyên, bảo vệ tòan
vẹn lãnh thổvà chủ quyền quốc gia của dân tộc.
<b>-</b> Thể hiên sức mạng dân tộc, đánh bại mọi kẻ thù xâm lược.
<b>-</b> Khẳng định sức mạnh dân tộc, nâng cao lòng tự hào dân tộc củng cố
niềm tin cho nhân dân.
<b>-</b> Gớp phần xây đắp nền truyền thống dân tộc, xây dựng học thuyết quân
sự để lại bài học vô cùng quý giá cho đời sau trong cuộc đấu tranh chống xâm lược
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố:</b>
? Trình bày nguyên nhân thắng lợi?
? Ý nghĩa lịch sử?
? Diễn biế chiến thắng bạch Đằng
Tuần 14 NS: 18/12/11
Tiết 28 ND: 21/12/11
<b>1. Kiến thức: Giúp hs nắm</b>
- Một số nét chủ yếu về tình hình kinh tế- xã hội của nước ta sau chiến tranh
- Một số thành tựu về KHKT , văn hoá, giáo dục
<b>2. Tư tưởng : </b>
- Tự hàovề văn hóa dân tộc thời Trần
- Bồi dưỡng ý thức giữ gìn và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc
<b>3. Kĩ năng: nhận xét đánh giá các thành tựu kinh tế, văn hoá, so sánh sự phát triển giẵ thời Lý và thời</b>
Trần
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS:</b>
<b>1. GV: Tranh ảnh các thành tựu văn hoá thời Trần</b>
Bản đồ làng nghề dưới thời Trần
<b>2. HS: Xem trước nội dung bài học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. ổn định lớp:</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
trình bày diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống mông – nguyên?
<b>3. Bài mơi </b>
<b> I. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh</b>
Gv gọi hs đọc “ Sau chiến tranh……ngày càng
nhiều”
? Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nơng nghiệp
sau chiến tranh?
? Nhà Trần đã thi hành những chính sách gì để phục
hồi và phát triển kinh tế nông nghiệp?
? So với thời Lý ruộng tư thời trần có gì khác?
? Thủ cơng nghiệp lúc bấy giờ ntn?
? Trong thủ công nghiệp nhà nước đã làm gì?
? Hãy nêu những nghề thủ cơng nghiệp nhà nước,
nhân dân?
Cho học sinh quan sát hình 35, 36 đối chiếu hình 23 ở
bài trước?
<i><b>* GDMT: giáo dục HS tinh thần yêu lao động, sự</b></i>
<i><b>sáng tạo của nhân dân trong xây dựng kinh tế</b></i>
? Trình độ kỉ thuật thời trần như thế nào?
? Tình hình thương nghiệp lúc bấy giờ ntn?
? Nêu các trung tâm lớn?
<b>1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh</b>
- Nền kinh tế nông nghiệp phát triển
- Khuyến khích khai khẩn đất hoang, ban phát ruộng
đất
- Nhà nước trực tiếp quản lí
- Rèn sắt, đúc đồng, làm giấy, nghề mộc
- Tập trung thành làng nghề, phường nghề=> nâng
cao tay nghề . sản xuất tập trung
- Nông nghiệp: công cuộc khai khẩn đất hoang, thành lập alngf xã được mở rộng, đê điều được
củng cố. Các vương hầu, quí tộc chiêu tập dân nghèo đi khai hoang mở rông điền trang
- Thủ công nghiệp: do nhà nước trực tiếp quản lí rất phát triển và mở rộng nhiều ngành nghề: làm
gốm tráng men, dệt vải, chế tạo vũ khí, đóng thuyền đi biển
<b>2. Tình hình xã hội sau chiến tranh</b>
<b>Gv gọi học sinh đọc sgk</b>
Xã hội thời Trần bao gồm những tầng lớp nào?
+ Những ai thuộc tầng lớp thống trị?
+ Những ai thuộc tầng lớp bị trị?
Em có nhận xét gì tầng lớp thời trần?
Gv phân tích
Gv so sánh với thời Lý
Gv giải thích
<b>2. Tình hình xã hội sau chiến tranh</b>
- Giai cấp thống trị: Vua , vương hầu, địa chủ => có
quyền lực kinh tế, địa vị trong xã hội
- Giai cấp bị trị: thợ thủ công, nông dân , thương
nhân
Giai cấp thống trị: vua quan hầu quý tộc, địa chủ
Giai cấp bị trị: thợ thủ công, thương nhân, nông dân tá điền, nơng nơ nơ tì
sự phân hố giai cấp sâu sắc
địa chủ tăng, nông nô, nơ tì tăng
<b>***********************************</b>
Tuần 15 NS:
Tiết 29 ND:
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Đời sống văn hóa</b>
? Hãy kể tên các tín ngưỡng trong nhân dân?
? Đạo phật thời Trần so với thời Lý ntn?
? Nêu những dẫn chứng chứng tỏ đạo phật phát triển?
? Ơ thời Trần nho giáo lúc bấy gời ntn? Nho giáo có
vai trị ntn trong xã hội phong kiến?
? Trong đời sống hằng ngày nhân dân ta có thói quen
và tập qn gì?
? Em có nhận xét gì về hoạt động văn hoá của nhân
dân ta?
<b>1. Đời sống văn hóa</b>
- Tục thờ cúng tổ tiên , anh hùng dân tộc
- Phát triển
- Phát triển, lấy nho giáo làm thước đo phẩm chất của
con người
- Ca hát , nhảy múa
- Đơn giản , đa dạng mang đậm tính dân tộc sâu sắc
- Tín ngưỡng cổ truyền được duy trì và có phàn phats triển hơn như tucj thờ cúng tổ tiên và các anh
hùng dân tộc,…
- Đạo phật tuy vẫn phát triển nhưng khơng bằng thời Lí
- Nho giáo ngày càng phát triển, địa vị nho giáo ngày càng cao và càng được trọng dụng
- Các hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian: ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, … vẫn duy trì và phát triển
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>2. Văn học</b>
? Văn học thời Trần có đặc điểm gì?
? Hãy kể tên các tác giả, tác phẩm trong giai đoạn
này?
? Nội dung của những tác phẩm
? Tại sao văn học thời Trần phát triển mạnh và mang
<b>2. Văn học</b>
đậm lòng yêu nước, niềm tự hồ dân tộc?
Gv giải thích
- Nền văn học (văn học chữ Hán, văn học chữ Nôm) phong phú, đậm đà bản săc dân tộc, chứa đựng sâu
sác lòng yêu nước, tự hào dân tộc được phát triển mạnh ở thời Trần, làm rạng rỡ cho nền văn hóa Đại
Việt
- Một số tác giả - tác phẩm: hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, Phú sông Bạch Đằng cuả Trương Hán
Siêu,…
<b>3. Giáo dục và khoa học kĩ thuật</b>
? Trình bày vài nét về giáo dục thời Trần?
? Hình thức thi cử, thời gian tổ chức thi cử?
? Quá trình tuyển quan lại?
? Em có nhận xét gì về tình hình giáo dục thời đó?
? Hãy nêu những thành tựu của sử học?
Gv nêu ,phân tích
Gv giới thiệu Lê Văn Hưu và tác phẩm Đại Việt sử
Kí
? Hãy kể các thành tựu trong lĩnh vực y học, thiên
<b>3. Giáo dục và khoa học kĩ thuật</b>
- Trường học mở ra khắp nơi
- Thi cử tổ chức quy củ, 7 năm tổ chức thi một lần
- Chọn cử từ khoa thi
- Phát triển
- 1272 Lê Văn Hưu biên soạn Đại Việt Sử kí
Trần Quốc Tuấn viết binh thư yếu lược
- Y học: Tuệ Tĩnh nghiên cứu thuốc nam
Đặng Lộ: nghiên cứu sự biến đổi của trăng sao
Hồ Nguyên TRừng:
- Quốc tử Giám được mở rộng, các lộ, phủ đều có trường hoc, các kì thi được tổ chức ngày càng
nhiều
- Năm 1272, tác phẩm Đại Việt sử kí của Lê văn Hưu ra đời
- Y học có Tuệ tĩnh
- Khoa học: Hồ Nguyên Trừng và các thợ thủ cơng chế tạo được súng thần cơng và đóng các loại
thuyền lớn
<b>4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc</b>
GV gọi hs đọc bài
Cho hs quan sát hình 37, 38 ,39 , 40
? Hãy nêu các cơng trình kiến trúc lúc bấy giờ?
Gv gọi hs đọc trích dẫn
? Em có nhận xét gì về cơng trình kiến trúc lúc bấy
giờ?
? Lĩnh vực điêu khắc bấy giờ ntn?
? Thể loại ra sao? Cho hs quan sát hình 38
<i><b>* MT: giáo dục tinh thần lao động, sự sáng tạo của</b></i>
<i><b>nhân dân ta trong xây dựng kinh tế, văn hóa</b></i>
<b>4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc</b>
- Tháp Phổ Minh. Thành Tây Đô
- Phát triển độc đáo
- Phong phú
- Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc với các cơng trình nổi tiếng: Tháp Phổ Minh, thành Tây Đô
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b> 1. Củng cố</b>
<b>- nêu các thành tưu tiêu biểu trong các lĩnh vực: Y học , quân sự, giáo dục, điêu khắc?</b>
- Hãy nêu các tác giả, tác phẩm văn học thời Trần?
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà:</b>
Tuần 15 NS: 25/12/11
Tiết 30 ND: 28/12/11
<b>1. Kiến thức: Giúp hs nắm</b>
- Tình hình kinh tế- xã hội của nhà Trần cuối thế kỉ XIV
- Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong giai đoạn
- Hoàn cảnh ra đời của nhà Hồ
- Nội dung cải cách của Hồ Quý Ly
- Mặt tích cực và hạn chế cơ bản của cải cách Hồ Quý Ly
<b>2. Tư tưởng:</b>
<b>- Bồi dưỡng tình cảm yêu thương người dân lao đơng</b>
- Vai trị quần chúng nhân dân trong lịch sử
<b>3. Kĩ năng: Phân tích đánh giá, nhận xét các sự kiện</b>
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV - HS:</b>
<b>1. GV: Lược đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV</b>
<b>2. HS: Xem trước nội dung bài mới</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC</b>
<b>1.</b> <b>Ổn định lớp</b>
<b>2.</b> <b> Kiểm tra bài cũ:</b>
Hãy kể tên các tác giả, tác phẩm văn học dưới thời Trần?
<b>3.</b> <b>Bài mới:</b>
<b>I.</b> <b>TÌNH HÌNH KINH TẾ- XÃ HỘI</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Tình hình kinh tế</b>
Gv gọi hs đọc bài
? Nửa sau thế kỉ XIV tình hình kinh tế nơng nghiệp
nước ta ntn?
? Nguyên nhân dẫn đến sự suy kém đó ?
Giáo viên phân tích
? Hậu quả tất ú cảu vấn đề đó là gì?
+ Kinh Tế?
+ Đời sống nhân dân?
Gv gọi hs đọc đoạn chữ in nghiêng, gv phân tích
? Thái độ của quan lại địa chủ lúc bấy giờ ntn?
? Em thử hình dung về bức tranh của xã hội?
Gv Chu văn An dân sớ chém đầu 7 tên nịnh thần, vua
khơng nghe, ơng từ quan
<b>1. Tình hình kinh tế</b>
- Kém phát triển
- Nhà nước không quan tâm đến sản xuất
- Kinh tế : Mất mùa, đói kém
- Đời sống nhân dân sa sút nghiêm trọng
- Lấn chiếm ruộng đất,=. Ruộng cơng giảm
Tăng cường bóc lột nhân dân
- Xã hội đầy rẩy mâu thuẩn
- Champa tấn cơng, nhà Minh địi yêu sách
- Từ nửa sau thế kỉ XIV, nhà nước khơng cịn quan tâm đến sản xuất nơng nghiệp, đê điều; các
cơng trình thủy lợi khơng được chăm lo, tu sửa, nhiều năm bị mất mùa
- Nông dân phải bán ruộng thậm chí cả vợ con cho quí tộc và địa chủ
- Quí tộc, địa chủ ra sức cướp ruộng đất của cơng làng xã
<b>2. Tình hình xã hội</b>
? Trước sự khốn khổ của nhân dân, thái độ của quan
? Thái độ của quan lại? Vì sao quan lại lại làm như
thế? Gv nêu
? Trước bức tranh xã hội như vây, các nước láng
giềng đã làm gì?
? Đời sống nhân dân khốn khổ họ đã làm gì?
Quan sát lược đồ
? Hãy kể tên các cuộc khởi nghĩa diễn ra trong giai
đoạn này? đại bàn hoạt động
? Trong cac cuộc khởi nghĩa trên, cuộc khởi nghĩa
nào là tiêu biểu nhất?
? Kết quả các cuộc khởi nghĩa?
? Tại sai các cuộc khởi nghĩa thất bại?
? Tuy thất bại nhưng có ý nghĩa gì?
<b>2. Tình hình xã hội</b>
- Vẫn lao vào ăn chơi sa đoạ
- Tăng cường vơ vét tiền của của nhân dân bù đắp
cho những năm chiến tranh
- Minh, Champa quấy phá
Mâu thuẫn giai cấp sâu sắc. Các cuộc khởi nghĩa nổ
ra
- Nổi dậy
- Các cuộc khởi nghĩa:
- Phạm Sư Ơn
Thất bại
- vua, quan, q tộc, địa chủ thả sức ăn chơi xa hoa, xây dựng nhiều dinh thự, chùa chiền,…
- trong triều nhiều kẻ gian tham, nịnh thần làm rối loạn kỉ cương phép nước…Chu Văn An dang sơ
đòi chém 7 tên nịnh thần nhưng nhà vua không nghe
- khi vua Trần Dụ Tông mất (1369), Dương Nhật Lễ lên thay, tình hình càng trở nên rối loạn, nông
dân nổi dạy khởi nghĩa kháp nơi
- đầu 1344, Ngô Bệ hô hào nông dân yên Phụ (Hải dương) đứng lên khởi nghĩa, bị triều đình đàn
áp nên thất bại
- đầu 1390 nhà sư Phạm Sư Ôn hô hào nông dân ở Quốc Oai (Sơn Tây) nổi dậy khởi nghĩa. Nghĩa
quân chiếm thành Thăng Long trong ba ngày. Cuộc khởi nghĩa thất bại vì bị trièu đình tập trung
lực lượng đàn áp
Tuần 16 NS: 31/12/11
Tiết 31 ND: 3/1/12
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Nhà Hồ thành lập (1400)</b>
GV: đặt vấn đề
? Em hãy nêu tình hình nước ta cuối thế kỉ XIV?
? Đứng trước tình hình đó theo em nhà Trần có đủ
sức để giữ vững vai trị của mình khơng?
GV: nhà Trần không đủ sức giữ vững vai trị của
mình nên sụp đổ là khó tránh khỏi.
? Giữa lúc đó ai xuất hiện?
GV: Cho học sinh xem hình
? Em biết gì về Hồ Quý Ly?
? Vậy nhà Hồ được thành lập trong hoàn cảnh nào?
Quốc hiệu là gì?
GV: Năm 1400 nhà Trần suy yếu, xã hội khủng
hoảng, ngoại xâm đe doạ.
<b>1. Nhà Hồ thành lập (1400)</b>
- Nhà Trần suy yếu, làng xã tiêu điều, dân đinh giảm
sút.
- Không
- Hồ Quý Ly
Sgk
- Năm 1400 nhà Trần suy yếu Hồ Quý Ly lên ngôi lập
ra nhà Hồ
Đổi quốc hiệu là Đại Ngu
- Các cuộc khởi nghĩa của nông dân đã làm cho nhà Trần khơng cịn đủ sức giữ vai trị của mình
- Năm 1400, Hồ Q Ly một viên quan đã từng giữ chức vụ cao cấp trong triều, phế truất vua Trần
và lên làm vua lập ra nhà Hồ
- Quốc hiệu Đại Việt đổi thành Đại Ngu
<b>2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quí Ly</b>
Sau khi lên ngơi đứng trước tình hình đất nước khó
khăn, xã hội khủng hoảng Hồ Quý Ly đã quyết tâm
thực hiện các biện pháp cải cách trên nhiều lĩnh
vực đó là những lĩnh vực nào?
? Về chính trị Hồ Quý ly đã thực hiện cải cách như
thế nào?
? Theo em tại sao Hồ Quý Ly lại bỏ những quan lại
thời trần?
GV: Ơng cịn cho đổi tên một số đơn vị hành chính
? Việc quan triều đình về các lộ thăm hỏi đời sống
nhân dân thể hiện điều gì?
GV: Cải cách chính trị khơi phục và tăng cường
quyền lực của nhà nước phong kiến
? Về kinh tế tài chính Hồ Q Ly có biện pháp cải
cách như thế nào?
<b>2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quí Ly</b>
- Chính trị, kinh tế tài chính, xã hội, văn hố, giáo
dục, quân sự .
- Cải tổ hàng ngũ võ quan, đổi tên một số đơn vị
hành chính cấp trấn, quy định cách làm việc của bộ
máy nhà nước, cử quan triều đình về các lộ thăm
hỏi đời sống nhân dân.
- Sợ bị mất ngôi vị .
- Sự quan tâm đến nhân dân .
GV: Giải thích chính sách hạn điền
GV: Gọi học sinh đọc đoạn chữ nhỏ
Cho học sinh xem hình tiền đồng, tiền giấy.
<i><b>* GDMT: Việc ban hành chính sách hạn điền,</b></i>
<i><b>đánh thuế đinh vào người có ruộng, thuế ruộng</b></i>
<i><b>theo phép luỹ tiến nhiều ruộng thì đóng nhiều,</b></i>
<i><b>khơng có ruộng thì khơng phải đóng đã giải</b></i>
<i><b>phóng sức lao động của nhân dân, phát triển sản</b></i>
<i><b>xuất.</b></i>
<i><b>Đó là cải cách tiến bộ nhằm tước giảm thế lực</b></i>
<i><b>của quý tộc Trần, giải quyết tình trạng kiệt quệ về</b></i>
<i><b>tài chính của triều</b></i> <i><b>đình, làm cho kinh tế thốt</b></i>
<i><b>khỏi khủng hoảng.</b></i>
? Về xã hội nhà Hồ ban hành những chính sách cải
cách gì?
GV: Nhà Hồ quy định chiếu theo phẩm cấp, các
quan lại quý tộc chỉ được nuôi một số gia nô nhất
địmh, số thừa ra sung công, mỗi gia nô thừa ra
được nhà nước đền bù 5 quan tiền.
? Nhà Hồ ban hành chính sách hạn nơ để làm gì?
? Về văn hố, giáo dục Hồ Q Ly đã có biện pháp
cải cách như thế nào?
GV: Hồ Q Ly có hồi bão xây dựng một nền văn
hố dân tộc, ơng trọng dụng chữ Nôm, ông cho
dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm để dạy cho vua và
phi tần cung nữ.
? Về quân sự Hồ Quý Ly thực hiện cải cách ra sao?
Để tăng cường củng cố quân sự và quốc phòng ông
làm lại sổ đinh để tăng quân số, sản xuất vũ khí,
chế tạo một loại súng mới là súng thần cơ, và làm
ra một loại thuyền chiến mới gọi là lâu thuyền.
Cho học sinh xem hình
? Ở những nơi hiểm yếu Hồ Quý Ly làm gì?
GV: Ở những nơi hiểm yếu ơng cho bố trí phịng
thủ, ngồi ra ơng cịn cho xây dựng một số thành
kiên cố như thành Tây Đơ ở Vĩnh Lộc - Thanh
Hố( cịn gọi là thành nhà Hồ), thành Đa Bang ( Hà
Tây)….
GV: Cho học sinh xem hình
<i><b>* GDMT: Thành nhà Hồ là một di tích văn hoá</b></i>
<i><b>lịch sử được nhà nước xếp hạng cấp quốc gia.</b></i>
<i><b>Đây là thành cổ duy nhất được xây bằng đá. Đây</b></i>
<i><b>là cơng trình kiến trúc độc đáo tồn bộ tường</b></i>
<i><b>thành và 4 cổng chính được xây dựng bằng</b></i>
<i><b>những phiến đá xanh, đục đẻo tinh xảo, xếp</b></i>
<i><b>chồng khít lên nhau… Ngày nay thành nhà Hồ</b></i>
<i><b>? Là học sinh theo em ta phải làm gì đối với</b></i>
<i><b>những di tích văn hố lịch sử?</b></i>
? Em có nhận xét gì về cải cách quân sự
thuế ruộng .
- Ban hành chính sách hạn nơ .
- Giảm bớt số lượng nơ tì, tăng số người sản xuất.
- Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, sửa đổi chế độ thi
cử.
- Thực hiện một số biện pháp nhằm củng cố quân
sự và quốc phịng.
- Cho bố trí phịng thủ .
- Chính trị: thay thế dần các võ quan cao cấp do q tộc, tơn thất nhà Trần nắm giữ bằng những người
không phải họ Trần thân cận với mình
Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn và qui định cách làm việc của bộ máy chính quyền các cấp.
Các quan ở triều đình phải về các lộ để nắm sát tình hình
- Kinh tế tài chính: phát hành tiền giấy thay thế tiền đông, ban hành chính sách hạn điền, qui định lại
biểu thuế đinh, thuế ruộng
- Xã hội: ban hành chính sách hạn nơ, năm đói kém bắt nhà giàu phải bán thóc cho dân
- Văn hóa, giáo dục: bắt nhà sư dưới 50 tuổi phải hồn tục, cho dịch chữ Hán ra chữ Nơm bắt mọi
người phải học
- Về quân sự: thực hiện một số biện pháp nhằm tăng cường củng cố quân sự và quốc phòng
<b>3. Ý nghĩa tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly</b>
? Theo em các biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly
có ý nghĩa như thế nào?
GV: Hồ Quý Ly đã thực hiện những cuộc cải cách
ấy khá toàn diện với một quyết tâm cao, một tài
năng xuất chúng và một bản lĩnh phi thường đã đưa
nước ta thốt khỏi khủng hoảng chứng tỏ ơng là
một nhà cải cách có tài và là người yêu nước.
Cho học sinh thảo luận theo cặp
? Nêu những mặt tiến bộ và hạn chế của cải cách
Hồ Quý Ly?
Giáo viên kết luận
<b>3. Ý nghĩa tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly</b>
- Đưa đất nước thốt khỏi tình trạng khủng hoảng .
HS thảo luận nhóm trình bày
Học sinh nhận xét
- Ý nghĩa, tác dụng:
+ Hạn chế tập trung ruộng đất của quý tộc, địa chủ.
+ Làm suy yếu thế lực của quý tộc tôn thất nhà Trần.
+ Tăng nguồn thu nhập của nhà nước và tăng cường quyền lực của nhà nước quân chủ trung ương tập
quyền. Cải cách văn hóa giáo dục có nhiều tiến bộ
- Hạn chế:
+ Một số chính sách chưa triệt để (gia nơ, nơ tì chưa đuọc giải phóng thân phận), chưa phù hợp với tình
hình thực tế.
+ Chưa giải quyết được những yêu cầu bức thiết của cuộc sống đông đảo nhân dân.
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố:</b>
- Trình bày nội dung những cải cách của Hồ Quý Ly?
- Chỉ ra mặt tiến bộ và hạn chế của những cải cách
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà</b>
Tuần 16 NS: 1/1/12
Tiết 32 ND: 4/1/12
<b>1. Kiến thức: </b>
- HS biết được vài nét về phong trào yêu nước chống pháp ở Long An dưới ngọn cờ phông kiến và dưới
ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản
<b>2. Tư tưởng: Yêu quê hương đất nước</b>
<b>3. Kỹ năng: Phân tích, trình bày diễn biến</b>
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS: </b>
<b>1. GV: Sách lịch sử địa phương</b>
<b>2. HS: sưu tầm tài liệu liên quan đến nội dung bài học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
? Nêu cải cách của Hồ Quý Ly
<b>3. Bài mới</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>I. Phong trào yêu nước chống Pháp dưới ngọn</b>
<b>cờ phong kiến</b>
GV gọi HS đọc thông tin SGK
? Thực dân Pháp xâm lược nam kì vào thời gian
nào?
? Thái độ của nhân dân Long An như thế nào?
? 7/1860 sự kiện gì xảy ra?
? 25/2/1861 tán lí Nguyễn Duy tấn cơng Pháp ở
đâu? Kết quả như thế nào?
? Kể tên các vị anh hùng lãnh đạo nhân dân chiến
đấu?
? Giới thiệu về trận đánh tàu L’Esperance tại vàm
sông Nhật Tảo ngày 10/12/1861?
? Bùi Quang Diệu và Phan Trung tấn công giặc ở
đâu?
Sau trận này Nguyễn Đình Chiểu viết “Văn tế
nghĩa sĩ Cần Giuộc”
? Triều đình Huế làm gì?
? Giới thiệu vài nét về Trương Định?
? Khi triều đình kí hịa ước Nhâm Tuất với Pháp,
Trương Định làm gì?
? Trình bày vài nét về cuộc khởi nghĩa Trương
Định?
Khi thực dân Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây nam kì,
nhân dân lại kiên trì khởi nghĩa dưới ngọn cờ Thủ
Khoa Huân
? Ngày 8/2/1885 nhân dân làng Mỹ Hạnh tham gia
cuộc khởi nghĩa nào?
<b>I. Phong trào yêu nước chống Pháp dưới ngọn</b>
<b>cờ phong kiến</b>
HS đọc thông tin
- năm 1859 thực dân Pháp xâm lược Nam kì
- Nhân dân Long an đứng lên chiến đấu kháp nơi
- Dương Bình Tâm, Lê Cao Dõng đem 2000 “dân
ấp dân lân” lên tấn công căn cứ Pháp ở Chợ Lớn
- Đánh trận Đại đồn gây cho Pháp nhiều tổn thất
nhưng ông hi sinh
- Phạm Tiến, Nguyễn Văn Lịch, Trịnh Quang Nghị,
Phan Văn Đạt, …
- 10/12/1861 Nguyễn Trung trực chỉ huy 59 nghĩa
quân bất thần đánh chìm tàu L’Esperance của Pháp
trên sơng Nhật tảo gây tiếng vang, lần đầu tiên
người Việt Nam nhấn chìm tàu đồng của tư bản
- tấn công đồn Tây Dương ở làng Đa Phước, Pháp
phải dùng quân tiếp viện và đại bát từ ngã ba sông
bắn lên mới giải tán được nghĩa quân, làm 27 nghĩa
quân hi sinh
- Trương Định nguyên là chủ đồn điền Tân Hòa,
khi Pháp đánh Gia Định, ông khởi nghĩa chống
Pháp ở Thuận Kiều.
- Trương Định chống lệnh bãi binh và được nhân
dân ủng hộ suy tơn là “Bình Tây đại ngun sối”,
ơng lấy Chợ Lớn, Tân An làm trung tâm kháng
chiến
- SGK
phủ đường Hóc Mơn
- Năm 1859, Pháp nổ súng xâm lược Nam kì nhân dân Long An xưa sớm đứng lên chiến đấu
- 7/1860, Dương Bình Tâm, Lê Cao Dõng đem 2000 “dân ấp dân lân” từ Tân An tiến công căn cứ Pháp
ở chợ Lớn
- 25/2/1861, tán lí Nguyễn Duy đánh trận đại đồn, gây cho Pháp nhiều tổn thất nhưng ông hy sinh
- 8/1861, Trà Q Bình chiêu mộ 800 qn đích thân đem 100 quân nửa đêm tập kích vào phủ lị ở Vàm
Châu Phê, giết nhiều lính Pháp, thu khí giới, đốt cháy đồn,…
- 10/12/1861, Nguyễn Văn Lịch (Nguyễn Trung Trực) chỉ huy 59 nghĩa quân bất thần đánh chìm tàu
L’Esperance của Pháp trên sông Nhật tảo gây tiếng vang, lần đầu tiên người Việt Nam nhấn chìm tàu
đồng của tư bản Pháp
- 16/12/1861, nghĩa quân do Bùi Quang Diệu và Phan Trung chỉ huy tiến công đồn tây dương ở làng
Đa Phước Pháp phải dùng quân tiếp viện và đại bát từ ngã ba sông bắn lên mới giải tán được nghĩa
quân, làm 27 nghĩa qn hi sinh
- 1862 triều đình kí hòa ước Nhâm Tuất với Pháp, Trương Định chống lệnh bãi binh và được nhân dân
ủng hộ suy tôn là “Bình Tây đại ngun sối”, ơng lấy Chợ Lớn, Tân An làm trung tâm kháng chiến
nghĩa quân có lúc lên đến 6000 người, gây cho Pháp nhiều phen thất điên bát đảo
- 1867, Pháp chiếm ba tỉnh miền tây nam kì, đồng bào lại kiên trì tụ nghĩa dưới ngọn cờ của Thủ Khoa
Huân, lãnh binh Nguyễn Văn Tiến
- 8/2/1885, nhânn dân làng Mỹ Hạnh tham gia cuộc khởi nghĩa của mười tám thôn vườn trầu do Phan
Văn Hớn, Nguyễn Văn Q chỉ huy tấn cơng phủ đường Hóc Mơn
<b>II. Phong trào yêu nước chống Pháp dưới ảnh</b>
<b>hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản</b>
Gọi HS đọc thông tin SGK
? Đầu thế kỉ XX, những phong trào đấu tranh mới
theo xu hướng nào xuất hiện?
? Kể tên các phong trào?
? Đảng thanh niên cao vọng được thành lập vào
thời gian nào? Ai sáng lập?
? 3/1926 sự kiện gì xảy ra?
? kết quả các phong trào như thế nào?
? Nguyên nhân chính dẫn đến thất bại là gì?
<b>II. Phong trào u nước chống Pháp dưới ảnh</b>
<b>hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản</b>
HS đọc thông tin
- theo hướng dân chủ tư sản do các sĩ phu, tư sản,
địa chủ, tiểu tư sản lãnh đạo
- Đông Du, Thiên địa hội, Duy Tân,…
- Thành lập vào 1923 do Nguyễn An Ninh thành
lập
- hàng vạn đồng bào kéo về sài Gòn tổ chức đưa tan
Phan Châu Trinh, và biểu tình phản đối chủ trương
Pháp – Việt dề huề
- Thất bại
- do nhân dân ta thiếu sự lãnh đạo của giai cấp tiên
tiến, nhất là chưa có đường lối cứu nước đúng đắn
- Đầu thế kỉ XX, xuất hiện những phong trào đấu tranh yêu nước mới theo ngọn cờ của các sĩ phu, tư
sản, địa chủ, tiểu tư sản…lãnh đạo
- Mở đầu là cuộc vận động Duy Tân (1906 – 1908) do Phan Châu Trinh khởi xướng
- 1905 xuất hiện phong trào Đông Du của Phan Bội Châu
- 1913 Nam kì bùng lên phong trào Thiên địa hội do Phan Xích Long đứng đầu
- 3/1926 hàng vạn đồng bào kéo về tổ chức đưa tang Phan Châu Trinh và biểu tình rầm rộ phản đối chủ
trương “Pháp – Việt đề huề”
- Tất cả các phong trào yêu nước lúc bấy giờ cho thấy: hầu hết các giai cấp, các tầng lớp đều thử sức
lãnh đạo phong trào yêu nước nhưng thất bại, bế tắc trước nhiệm vụ giải phóng dân tộc. nguyên nhân
thất bại: do nhân dân ta thiếu sự lãnh đạo của giai cấp tiên tiến, nhất là chưa có đương lối cứu nước
đúng đắn
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố: Trình bày cuộc khởi nghĩa của Trương Định?</b>
<b>2. Hướng dẫn Hs tự học ở nhà</b>
Học bài
Tuần 17 NS: 7/1/12
Tiết 33 ND: 10/1/12
<b>1. Kiến thức: Học sinh biết :</b>
- Củng cố kiến thức cơ bản về các thời Lý, Trần, Hồ
- Nắm được các thành tựu chủ yếu về kinh tế, chính trị, văn hố.
<b>2. Tư tưởng: Giáo dục lịng u đất nước, tự hào dân tộc</b>
<b>3. Kỹ năng: Sử dụng bản đồ, lập bảng thống kê</b>
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS: </b>
- GV: Lược đồ nước Đại Việt thời Lý, Trần, Hồ
- HS: xem các kiến thức đã học trong chương II, III
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
? Nêu cải cách của Hồ Quý Ly? Tác dụng của cải cách
<b>3. Bài mới</b>
GV: Treo lược đồ :
GV: Cho HS đọc câu hỏi SGK
Yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi.
Sau đó gọi HS trình bày điền vào bảng phụ
HS nhận xét
GV nhận xét, phân tích
Thời gian Tên cuộc kháng chiến Lực lượng
1075-1077
1258-1288 Kháng chiến chống TốngKháng chiến chống Mông-Nguyên 10 vạn bộ binh, 20 vạn dân phuLần 1 : 3 vạn dân
Lần 2: 50 vạn dân
Lần 3: Hơn 30 vạn
* Trong cuộc kháng chiến chống Tống :
- Đường lối : Tấn công trước để tự vệ
- Gương anh hùng : Lý Thường Kiệt, Tơn Đản,…
- Tinh thần đồn kết : Đồng bào miền núi chống Tống
* Kháng chiến chống Mông-Nguyên:
- Đường lối : Vườn không nhà trống, đánh bất ngờ
- Gương anh hùng: Trần Quốc Tuấn, Trần Thái Tông
- Tinh thần đồn kết : Thực hiện vườn khơng nhà trống
GV: Hướng dẫn bài tập về nhà
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố:</b>
- HS làm vào vở
? Trình bày cuộc kháng chiến chống Tống?
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà</b>
Tuần 17 NS: 8/1/12
Tiết 34 ND: 11/1/12
<b>I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: </b>
<b>1. Kiến thức: Giúp hs nhận thấy</b>
+ âm mưu, chính sách cai trị của nhà Minh
+ Kết quả, ý nghĩa, diễn biến của cuộc kháng chiến của quý tộc Trần
<b>2. Tư tưởng:</b>
- Giáo dục lịng u nước, ý chí anh hùng bất khuất của nhân dân ta
- Vai trò của quần chúng nhân dân
<b>3. Kĩ năng: Đánh giá công lao nhân vật lich sử, ý nghĩa sự kiện lịch sử</b>
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS: </b>
<b>1. GV: Lược đồ các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỉ XV</b>
<b>2. HS: xem lại nội dung chuong trình đã học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp;</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
<b>3. Bài mới:</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
<b>1. Cuộc xâm lược của quân minh và sự thất bại </b>
<b>của nhà Hồ</b>
? Hãy nêu thời gian quân Minh tiến hành xâm lược
nước ta?
Gv tường thuật
? Quân Minh xâm lược nước ta nhằm mục đích gì?
? Nhà Hồ có hành động ntn trước sự xâm lược của
quân Minh?
Gv gọi hs đọc bài
? Kết quả của cuộc khở nghĩa đó ntn?
? Tại sao cuộc khởi nghĩa của nhà Hồ bị thất bại
nhanh chóng?
<b>1. Cuộc xâm lược của quân minh và sự thất bại </b>
<b>của nhà Hồ</b>
- 11-1406
- Thơn tính lãnh thổ
- Chặn đường tiến qn của qn Minh
- Nhà Hồ thất bại
- Do khơng có sự đồn kết đồng lịng, chiến đấu
đơn độc
- Tháng 11/1406, nhà Minh huy động 20 vạn quân cùng hàng chục vạn dân phu do tướng Trương
Phụ cầm đầu, chia làm hai cánh quân tràn vào biên giới nước ta
- Quân Minh xâm lược tràn vào biên giới ở Lạng Sơn, nhà Hồ chống cự không nổi phải lui về bờ
nam sông Nhị, cố thủ ở thành Đa Bang
- Cuối tháng 1/1407 quân Minh đánh chiếm Đa Bang rồi tràn xuống chiếm Đông Đô, nhà Hồ lui về
Tây Đô
- 4/1407, quân Minh chiếm tây Đô nhà Hồ lui quân về Hà Tĩnh, Hồ Quý Ly bị bắt vào tháng 6/1407.
Cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại
<b>2. Chính sách cai trị của nhà Minh</b>
? Hãy nêu chính sách cai trị của nhà Minh trên đất
nước ta?
? Em có nhận xét gì về chính sách cai trị của nhà
Minh?
? Nhân dân ta có thái độ như thế nào đối với nhà
Minh?
<b>2. Chính sách cai trị của nhà Minh</b>
- Xố bỏ quốc hiệu=> thơn tính đất đai
Đồng hố dân ta và bóc lột về kinh tế
- Độc ác và thâm độc
- Nhà Minh biến nước ta thành quận, huyện của Trung Quốc như thời Bắc thuộc: thiết lập chính
quyền thống trị trên khắp nước ta; đổi tên nước thành quận Giao chỉ và sáp nhập vào Trung Quốc
- Thi hành chính sách đồng hóa triệt để ở tất cả các mặt, bóc lột dân ta thông qua hàng trăm thứ thuế
tàn bạo, tàn phá các cơng trình văn hóa, lịch sử, đốt sách hoặc mang về Trung Quốc
- Trong vòng 20năm đô hộ nước ta nhà Minh đã làm cho xã hộ nước ta thêm khủng hoảng sâu sắc,
đất nước bị tàn phá, lạc hậu, nhân dân lâm vào cảnh lầm thang, điêu đứng
<b>3. Những cuộc khởi nghĩa của quí tộc nhà Trần</b>
? Trước chính sách cai trị độc ác thâm độc của nhà
Minh, cuộc sống của người dân lúc bấy giờ như thế
nào?
? Họ làm gì?
Gv gọi hs đọc đoạn chữ in nhỏ
? Tiêu biểu trong giai đoạn này có những cuộc khởi
nghĩa nào?
? Khởi nghĩa Trần Ngỗi diễn ra ở đâu? Vào thời
gian nào?
Gv trình bày vài nét nổi bật
? Vì sao cuộc khởi nghĩa Trần Ngỗi bị thất bại?
? Khởi nghĩa Trần Quý Khoáng diễn ra ở đâu?
Thời gian hoạt động của nghĩa quân?
? Quân Minh đã làm gì trước sự nổi dậy của cuộc
khơi nghĩa? Kết quả?
? Nguyên nhân dãn đến sự thất bại của hai cuộc
khởi nghĩa trên?
Gv liên hệ với thời nhà Trần. Nguyên nhân dẫn đến
sự thắng lợi của nhà Trần chống quân Mông
Nguyên?
<b>3. Những cuộc khởi nghĩa của q tộc nhà Trần</b>
- Khốn khổ
- Có rất nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra
- Tiêu biểu : K/n Trần Ngỗi. K/N Trần Q Khống
- n Mơ năm 1408
Diễn biến:
- Sự không tin tưởng lẫn nhau
- Nghệ An. 1409-1414
- Quân Minh tăng cường viện binh, đàn áp cuộc
khởi nghĩa
- Yếu hơn. Nhiều ngưòi bị bắt => cuộc khởi nghĩa
bị tan rã
<b>* Khởi nghĩa Trần ngỗi (1407 – 1409)</b>
- Trần ngỗi là con vua Trần, thnags 10/1407 tự xung là Giản định hoàng đế
- Đầu năm 1408, Trần Ngỗi kéo quân vào Nghệ An, được Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân hưởng
ứng
- 12/1048, nghĩa quân kéo đánh thành Bơ Cơ
- Sau đó Trần Ngỗi nghe lời gièm pha giết hại hai tướng Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân. Cuộc khởi
nghĩa tan rã dần
<b>* Khởi nghĩa Trần Q Khống (1409 – 1414)</b>
- Sau khi Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân bị giết, con của hai ông là Đạng Dung và Nguyễn Cảnh Dị
cùng nhiều nghĩa quân bỏ vào Nghệ An, đưa Trần Q Khống lên ngơi hiệu là Trùng Quang đế
- Cuộc khởi nghĩa phát triển từ Thanh Hóa đến Hóa Châu
- 8/1413, quân Minh tăng cường đàn áp, cuộc khởi nghĩa thất bại
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng Cố:</b>
- Hãy trình bày chính sách cai trị của nhà Minh?
- Trình bày cuộc khởi nghĩa của trần Quý Khoáng?
<b>2. Hướng dẫn Hs tự học ở nhà</b>
- Học bài
Tuần 18 NS: 13/1/12
Tiết 35 ND: 16/1/12
<b>1. Kiến thức: Giúp học sinh ôn lại kiến thức đã học</b>
<b>2. Tư tưởng: Giáo dục lòng yêu nước, ý chí anh hùng bất khuất của nhân dân ta</b>
<b>3. Kĩ năng: Rèn luyện kỷ năng phân tích, luyện tập</b>
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS: </b>
<b>1. GV: câu hỏi, bài tập</b>
<b>2. HS: Ôn lại kiến thức đã học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
- Nhà Minh đã dùng những chính sách gì để cai trị nước ta
<b>3. Bài mới:</b>
<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b>
GV đưa ra câu hỏi gọi học sinh trình bày
Giáo viên nhận xét
+ Gv đưa ra các mốc thời gian. Yêu cầu hs hoàn
chỉnh
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
1. Bộ đại Việt Sử Kí do ai biên soạn? Vào năm nào?
2. Trên lĩnh vực y học, người thầy thuốc nổi tiếng thời
Trần là ai?
3. Tác giả của Hịch Tướng sĩ là ai?
4. Văn miếu được thành lập vào năm nào?
5. Trường đại học đầu tiên của quốc gia Đại Việt tên
là gì?
6. Hồn chỉnh thời gian sau
+ Ngơ: 936 ---?
+ Đinh: 969 ---?
+ Tiền Lê: 979 ---?
+ Lý: 1009 ---?
+ Trần: 1226 ---?
+ Hồ: 1400 ---?
7. Hãy nêu nội dung của bộ luật hình thư. Luật quốc
triều hình luật
8. Nêu những sự kiện tiêu biểu nói lên tinh thần quyết
chiến của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống
Mông- Nguyên
<b>9.</b> Nêu những cải cách của Hồ Quý Ly:
………
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố: Gọi học sinh nhắc lại</b>
Tuần 18 NS: 15/1/12
Tiết 36 ND: 18/1/12
<b>1. Kiến thức: Củng cố kiến thức cơ bản về lịch sử dân tộc thời Lý, Hồ, Trần</b>
<b>2. Tư tưởng: Giáo dục lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên</b>
<b>3. Kĩ năng: </b>
+ Sử dụng lược đồ
+ Phân tích tìm hiểu, trả lời câu hỏi
+ Lập bảng thống kê
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS: </b>
<b>1. GV: Câu hỏi</b>
<b>2. HS: Ôn lại kiến thức đã học</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
<b>3. Bài mới</b>
GV nêu câu hỏi ôn tập
HS trả lời
HS khác nhận xét
GV nhận xét <sub></sub> đáp án
<b>Câu 1: Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta nhằm mục đích gì? Trước âm mưu đó nhà Lý đã đối</b>
<b>phó như thế nào?</b>
<b>* Âm mưu:</b>
- Từ giữa thế kỉ XI, tình hình nhà Tống gặp phải những khó khăn:
+ Nội bộ mâu thuẩn, nơng dân khởi nghĩa, vùng biên cương phía Bắc bị hai nước Liêu-Hạ quấy
nhiễu….Đối với nước ta nhà Tống quyết định dùng chiến tranh để giải quyết tình trạng khủng hoảng
trong nước và đưa nước ta trở lại chế độ đô hộ như trước.
+ Nhà Tống xúi giục Cham-pa đánh lên từ phía Nam, cịn ở biên giới phía Bắc Đại Việt nhàTống
<b>* Nhà Lý đối phó bằng cách: </b>
- Nhà Lý cử Lý Thường Kiệt làm người chỉ huy, tổ chức cuộc kháng chiến, quân đội được mộ thêm
và tăng cường canh phòng, tập luyện, làm thất bại âm mưu dụ dỗ của nhà Tống. Lý Thánh Tông cùng
Lý Thường Kiệt đem quân đánh Cham-pa.
- Lý Thường Kiệt thực hiện chủ trương “tiến công trước để tự vệ”.
<b>Câu 2: Em hãy lý giải tại sao nói cuộc tiến cơng vào đất Tồng của Lý Thường Kiệt là cuộc tiến công</b>
<b>để tự vệ?</b>
- Cuộc tiến công diễn ra nhanh nhằm vào các căn cứ quân sự, kho tàng, quân lương mà quân Tống
chuẩn bị để tiến hành cuộc xâm lược nước ta.
- Sau khi thực hiện mục đích của mình, qn ta đã nhanh chóng rút qn về nước.
<b>Câu 3: Vì sao nơng nghiệp thời Lý phát triển? </b>
Vì nhà Lý có nhiều biện pháp quan tâm sản xuất nơng nghiệp:
+ Hàng năm vua làm lễ cày “Tịch điền”.
+ Khuyến khích khai hoang.
+ Đào kênh mương.
+ Đắp đê phòng lụt.
+ Cấm giết mổ trâu bò….
<b>Câu 4: Nhà Trần được thành lập trong hoàn cảnh nào?</b>
- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, chính quyền không chăm lo đời sống nhân dân, quan lại ăn chơi
sa đọa.
- Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán.
- Tháng 12 năm (Ất Dậu) 1226 Lý Chiêu Hồng nhường ngơi cho Trần Cảnh, nhà Trần được thành
lập.
<b>Câu 5: Em hiểu như thế nào về chính sách “Ngụ binh ư nơng”, hãy chỉ ra mặt tích cực của chính</b>
<b>sách?</b>
<b>- Chính sách “Ngụ binh ư nơng” hay cịn gọi là gởi binh ở nhà nơng. Trong thời bình qn đội được</b>
chia thành nhiều nhóm nhỏ thay phiên nhau về quê cày cấy.
- Mặt tích cực:
+ Đảm bảo sức lao động trong nhân dân.
+ Giảm bớt chi phí cho nhà nước, nhưng vẫn đảm bảo được an ninh, quốc phòng.
<b>Câu 6: Em hãy nêu nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược </b>
<b>Mông-Nguyên?</b>
- Tất cả các tầng lớp nhân dân, các thành phần dân tộc đều tham gia đánh giặc, bảo vệ quê hương đất
nước tạo thành khối đại đồn kết tồn dân, trong đó các q tộc vương hầu là hạt nhân.
- Sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt cho cuộc kháng chiến. Đặc biệt là nhà Trần rất chăm lo sức
dân, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân bằng nhiều biện pháp để tạo nên sự
gắn bó giữa triều đình và nhân dân.
- Tinh thần hi sinh, quyết chiến quyết thắng của tồn dân mà nịng cốt là qn đội.
- Chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của vương triều Trần đặc biệt là của Trần Nhân
Tông, và các danh tướng như Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải…đã buộc giặc từ thế mạnh
chuyển sang thế yếu, từ chủ động chuyển sang bị động để tiêu diệt chúng, giành thắng lợi.
<b>Câu 7: Em hãy nêu những thành tựu về giáo dục, khoa học-kĩ thuật thời Trần?</b>
- Quốc Tử Giám được mở rộng, các lộ, phủ đều có trường học, các kì thi được tổ chức ngày càng
nhiều.
- Năm 1272, tác phẩm Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu ra đời.
- Y học có Tuệ Tĩnh.
- Về khoa học, Hồ Nguyên Trừng và các thợ thủ công chế tạo được súng thần cơng và đóng các loại
thuyền lớn….
- Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc với các cơng trình nổi tiếng: Tháp Phổ Minh (Nam Định) , Thành
Tây Đô (Thanh Hóa)…
<b>Câu 8: Nêu những cải cách của Hồ Quý Ly?</b>
- Chính trị:
+ Thay thế dần các võ quan cao cấp do quý tộc, tôn thất nhà Trần nắm giữ bằng những người không
phải họ Trần nhưng thân cận với mình.
+ Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn và quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền các
cấp. Các quan triều đình phải về các lộ để nắm sát tình hình.
- Kinh tế:
+ Phát hành tiền giấy thay cho tiền đồng, ban hành chính sách “hạn điền” , quy định lại thuế đinh,
thuế ruộng.
- Xã hội : Ban hành chính sách “hạn nơ” , năm đói kém bắt nhà giàu bán thóc cho dân.
- Văn hóa, giáo dục: Bắt nhà sư dưới 50 tuổi phải hoàn tục, cho dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, yêu
cầu mọi người phải học.
- Quân sự: Thực hiện một số biện pháp nhằm tăng cường quốc phòng.
<b>Câu 9: Em hãy chỉ ra những mặt tích cực và hạn chế trong cải cách của Hồ Quý Ly?</b>
<b>* Tích cực:</b>
+ Góp phần hạn chế tập trung ruộng đất của quý tộc , địa chủ, làm suy yếu thế lực của quý tộc tôn
thất nhà Trần.
+ Tăng cường nguồn thu nhập của nhà nước và tăng cường quyền lực của nhà nước quân chủ trung
ương tập quyền. Cải cách văn hóa- giáo dục có nhiều tiến bộ.
<b>* Hạn chế:</b>
+ Một số chính sách chưa triệt để (gia nơ, nơ tì chưa được giải phóng thân phận), chưa phù hợp với
tình hình thực tế.
+ Chưa giải quyết được những yêu cầu bức thiết của cuộc sống đông đảo nhân dân.
<b>Câu 10: Em hãy lý giải tại sao cuộc kháng chiến của nhà Hồ lại nhanh chóng bị thất bại?</b>
Cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại nhanh chóng vì:
+ Khơng phát huy sức mạnh tồn dân.
<b>Câu 11: Nêu một số thành tựu văn hóa, giáo dục thời Lý? </b>
- Năm 1070, Văn miếu được xây dựng ở Thăng Long, năm 1076, mở Quốc Tử Giám. Nhà nước quan
tâm đến giáo dục, khoa cử. Văn học chữ Hán bước đầu phát triển.
- Các vua rất sùng đạo phật, khắp nơi đều dựng chùa, tô tượng, đúc chng….
- Ca hát, nhảy múa, trị chơi dân gian, kiến trúc, điêu khắc….đều phát triển, với phong cách nghệ
thuật đa dạng, độc đáo và linh hoạt tiêu biểu là Chùa Một Cột, hình rồng thời Lý…việc xây dựng Văn
miếu và Quốc Tử Giám đánh dấu sự ra đời của nền giáo dục Đại Việt.
<b>Câu 12: Em hãy nêu tình hình quân đội thời Trần?</b>
- Quân đội gồm có cấm quân (là quân bảo vệ kinh thành, triều đình và nhà vua) và quân ở các lộ; ở
làng xã có hương binh; ngồi ra cịn có qn của các vương hầu.
- Quân đội được tuyển theo chính sách “ngụ binh ư nơng”, chủ trương: “Qn lích cốt tinh nhuệ,
khơng cốt đơng”; xây dựng tinh thần đồn kết.
- Quân đội thường xuyên học tập binh pháp và luyện võ nghệ…
- Bố trí tướng giỏi qn đơng ở những vùng hiểm yếu, nhất là vùng biên giới phía Bắc.
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố: gọi học sinh nhắc lại</b>
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà:</b>
- Học bài
Tuần 19 NS: 28/1/12
Tiết 37 ND: 31/1/12
<b>Câu 1: (1,5 điểm) Vì sao nơng nghiệp thời Lý phát triển?</b>
<b>Câu 2: (2 điểm) Nhà Trần được thành lập trong hoàn cảnh nào?</b>
<b>Câu 3: (2 điểm) Em hiểu thế nào về chính sách ngụ binh ư nơng? Hãy chỉ ra mặt tích cực của chính</b>
sách?
<b>Câu 4: (3 điểm) Trình bày nội dung những cải cách của Hồ Quý Ly?</b>
<b>Câu 5: (1,5 điểm) Em hãy lí giải tại sao cuộc kháng chiến nhà Hồ lại nhanh chóng thất bại?</b>
<b>Câu 1: Ngun nhân nơng nghiệp thời Lý phát triển: Vì nhà Lý có nhiều biện pháp quan tâm sản</b>
xuất nơng nghiệp (0,25 đ)
- Hàng năm vua làm lễ cày “Tịch điền”.(0,25 đ)
- Khuyến khích khai hoang. <i> (0,25 đ)</i>
- Đào kênh mương. <i> (0,25 đ)</i>
- Đắp đê phòng lụt. <i> (0,25 đ)</i>
- Cấm giết mổ trâu bò (0,25 đ)
<b>Câu 2: Nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh:</b>
- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, chính quyền khơng chăm lo đời sống nhân dân, quan lại
ăn chơi sa đọa. (0,5 đ)
- Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán. (0,5 đ)
- Một số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy, nhà Lý buộc phải dựa vào thế lực họ Trần để
chống lại các thế lực nổi dậy. (0,5 đ)
- Tháng 12 năm (Ất Dậu) 1226 Lý Chiêu Hồng nhường ngơi cho Trần Cảnh, nhà Trần được
thành lập. (0,5 đ)
<b>Câu 3: Chính sách “Ngụ binh ư nơng” hay cịn gọi là gởi binh ở nhà nơng. (0,5 đ). Trong thời bình</b>
qn đội được chia thành nhiều nhóm nhỏ thay phiên nhau về quê cày cấy. (0,5 đ)
- Mặt tích cực:
+ Đảm bảo sức lao động trong nhân dân. (0,5 đ)
+ Giảm bớt chi phí cho nhà nước, nhưng vẫn đảm bảo được an ninh, quốc phòng (0,5 đ)
<b>Câu 4: Nội dung những cải cách của Hồ Qúy Ly</b>
- Chính trị:
+ Thay thế dần các võ quan cao cấp do quý tộc, tôn thất nhà Trần nắm giữ bằng những người không
phải họ Trần nhưng thân cận với mình. (0,5 đ)
+ Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn và quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền các
cấp. Các quan triều đình phải về các lộ để nắm sát tình hình. (0,5 đ)
- Kinh tế: Phát hành tiền giấy thay cho tiền đồng, ban hành chính sách “hạn điền” , quy định lại
thuế đinh, thuế ruộng. (0,5 đ)
- Xã hội: Ban hành chính sách “hạn nơ”, năm đói kém bắt nhà giàu bán thóc cho dân. (0,5 đ)
- Văn hóa, giáo dục: Bắt nhà sư dưới 50 tuổi phải hoàn tục, cho dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, yêu
cầu mọi người phải học. (0,5 đ)
- Quân sự: Thực hiện một số biện pháp nhằm tăng cường quốc phòng. (0,5 đ)
<b>Câu 5: Cuộc kháng chiến nhà Hồ nhanh chóng thất bại vì:</b>
<b>-</b> Khơng được sự ủng hộ của nhân dân đặc biệt là tầng lớp thống trị. (0,5 đ)
<b>-</b> Không phát huy sức mạnh toàn dân. (0,5 đ)
Tuần 19 NS: 31/1/12
Tiết 38 ND: 1/2/12
Giúp học sinh nhận xét bài thi
<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS: </b>
<b>1. GV: Đề thi, đáp án</b>
<b>2. HS: bài thi</b>
<b>III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC</b>
<b>1. Ổn định lớp</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ</b>
<b>3. Bài mới</b>
Gv gọi học sinh đọc lại đề thi
Gv nhận xét:
Ưu: đa số các em có học bài, làm bài khá
Khuyết: một số em chưa học bài, trình bài khơng mạch lạc, viết cịn sai chính tả nhiều
Gv gọi học sinh trả lời lần lượt các câu hỏi
Học sinh nhận xét
Giáo viên nhận xét và nêu lên điểm học sinh cịn sai sót, sửa sai cho học sinh
<b>Câu 1: Ngun nhân nơng nghiệp thời Lý phát triển: Vì nhà Lý có nhiều biện pháp quan tâm sản</b>
xuất nơng nghiệp (0,25 đ)
- Hàng năm vua làm lễ cày “Tịch điền”.(0,25 đ)
- Khuyến khích khai hoang. <i> (0,25 đ)</i>
- Đào kênh mương. <i> (0,25 đ)</i>
- Đắp đê phòng lụt. <i> (0,25 đ)</i>
- Cấm giết mổ trâu bò (0,25 đ)
<b>Câu 2: Nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh:</b>
- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, chính quyền khơng chăm lo đời sống nhân dân, quan lại
ăn chơi sa đọa. (0,5 đ)
- Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán. (0,5 đ)
- Một số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy, nhà Lý buộc phải dựa vào thế lực họ Trần để
chống lại các thế lực nổi dậy. (0,5 đ)
- Tháng 12 năm (Ất Dậu) 1226 Lý Chiêu Hồng nhường ngơi cho Trần Cảnh, nhà Trần được
thành lập. (0,5 đ)
<b>Câu 3: Chính sách “Ngụ binh ư nơng” hay cịn gọi là gởi binh ở nhà nơng. (0,5 đ). Trong thời bình</b>
qn đội được chia thành nhiều nhóm nhỏ thay phiên nhau về quê cày cấy. (0,5 đ)
- Mặt tích cực:
+ Đảm bảo sức lao động trong nhân dân. (0,5 đ)
+ Giảm bớt chi phí cho nhà nước, nhưng vẫn đảm bảo được an ninh, quốc phòng (0,5 đ)
<b>Câu 4: Nội dung những cải cách của Hồ Qúy Ly</b>
- Chính trị:
+ Thay thế dần các võ quan cao cấp do quý tộc, tôn thất nhà Trần nắm giữ bằng những người không
phải họ Trần nhưng thân cận với mình. (0,5 đ)
+ Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn và quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền các
cấp. Các quan triều đình phải về các lộ để nắm sát tình hình. (0,5 đ)
- Kinh tế: Phát hành tiền giấy thay cho tiền đồng, ban hành chính sách “hạn điền” , quy định lại
- Văn hóa, giáo dục: Bắt nhà sư dưới 50 tuổi phải hoàn tục, cho dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, yêu
cầu mọi người phải học. (0,5 đ)
- Quân sự: Thực hiện một số biện pháp nhằm tăng cường quốc phòng. (0,5 đ)
<b>Câu 5: Cuộc kháng chiến nhà Hồ nhanh chóng thất bại vì:</b>
<b>-</b> Khơng được sự ủng hộ của nhân dân đặc biệt là tầng lớp thống trị. (0,5 đ)
<b>-</b> Không phát huy sức mạnh toàn dân. (0,5 đ)
<b>-</b> Đường lối đánh giặc sai lầm. (0,5 đ)
<b>IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ</b>
<b>1. Củng cố: HS trả lời câu hỏi</b>
<b>2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà:</b>
- Chuẩn bị bài 19
<b>Ngày dạy : 4/1/2010</b> <b>Tiết 39, tuần 20</b>
<b>Ngày soạn:2/1/2010</b> <b>KHỞI NGHĨA LAM SƠN</b>
<b>I. Mục tiêu cần đạt</b>
<b>1. Về kiến thức: </b>
Giúp hs nắm quá trình xây dựng căn cứ lam Sơn của Lê Lợi về căn cứ, con người
<b>2. Về tư tưởng:</b>
thấy được tinh thần hi sinh, vượt khó, gian khổ anh dũng, bất khất của con nghĩ quân Lam sơn
<b>3. Về kĩ năng:</b>
Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ trong học tập
<b>II. phương tiện dạy học</b>
Lược đồ khởi nghĩa Lam sơn
<b>III Phương pháp dạy học</b>
Phương pháp vấn đáp, trực quan
<b>IV Tiến trình lên lớp</b>
1. ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới
I. THỜI KÌ Ở MIỀN TÂY THANH HOÁ
<b>Hoạt động 1: lê lợi dựng cờ khởi nghĩa</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
GV nêu vấn đề
Lê Lợi là người ntn?
Vì sao Lê Lợi chọn Lam Sơn làm nơi xây dựng
căn cứ kháng chiến?
Gv gọi hs đọc đoạn chữ in nhỏ
Trước hành động đó của Lê lợi theo em thái độ của
mọi tầng lớp nhân dân ntn?
Hãy kể tên một số nhân vật tiêu biểu đến tụ nghĩả
Nguyễn Trải là người ntn? Gv phân tích
Năm 1416 lê Lợi đã làm gì?
K/n Lam Sơn bùng nổ vào năm nào?
<b>Hoạt động của học sinh</b>
Có uy tín, yêu thương dân. Yêu nước
Lam Sơn là nơi hiểm trở. Con người yêu nước
Nhiệt tình hưởng ứng
Nguyễn Trải. Lê Lai…..
Tổ chức hội thề Lũng Nhai
1418
<b>Lê Lợi:sgk</b>
<b>Lam Sơn:</b>
<b>1416:</b>
<b>7-2-1418:</b>
<b>Hoạt động 2: những năm đầu hoạt động của nghĩa quân ( 1418-1423)</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Gv gọi hs đọc bài
Thảo luận
Trong thời gian 1418-1423 tình hình nghĩa quân
Lam Sơn ntn? DC
Vấn đề tất yếu đặt ra là gì/
Trong hồn cảnh khó khăn đó tinh thần chiến đấu
của nghĩa quân ntn?
Gv nêu vài nét về Lê Lai
Gv phaan tích
Trước tình hình đó của nghĩa quan Lê Lợi đã làm
gì?
Tại sao Lê Lợi lại đề nghị giản hoà với quân
<b>Hoạt động của học sinh</b>
Lực lượng yếu
+ 3 lần tấn cơng=> 3 lần nghĩa qn phải chạy lên
níu Chí Linh
Phải thay đổi địa bàn hoạt động
Kiên cường sẳn sàng hi sinh để bảo vệ căn cứ
Giản hoà với quân Minh. Đẻ xây dựng căn cứ
Mua chuộc dụ dỗ Lê Lợi
Minh ? Tại sao quân Minh lại chấp nhận?
Qn Minh đã làm gì trước âm mưu khơng thành?
Gv nêu 3 lần khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn.
Đọc câu thơ để phân tích
<b>1418-1423 nghĩa quân Lam Sơn gặp rất nhiều khó khăn:</b>
<b>=> Nghĩa quân Lam Sơn kiên cường vượt khó khăn hi sinh để bảo vệ căn cứ</b>
<b>4. Củng Cố:</b>
-Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa vào thời gian nào?
- Tại sao Lê Lơị lại đề nghị giản hoà với quân Minh?
- Trong thời gian 1418-1423 tình hình nghĩa qn Lam sơn ntn?
<b>5. Dặn dị:</b>
Chuẩn bị học bài để ôn tập
<b> Ngày dạy: 7/1/2010 </b> <b> Tiết 40, tuần 20 </b>
<b> Ngày soạn;5/1/2010 </b>
<b>KHỞI NGHĨA LAM SƠN ( 1418- 1427)</b>
<b> II.GIẢI PHĨNG NGHỆ AN, TÂN BÌNH, THUẬN HỐ VÀ TIẾN QUÂN RA BẮC( 1424- 1426)</b>
<b>Mục tiêu cần đạt</b>
<b>1. Về kiến thức: </b>
Giúp hs nắm quá trình xây dựng căn cứ lam Sơn của Lê Lợi về căn cứ, con người
<b>2. Về tư tưởng:</b>
thấy được tinh thần hi sinh, vượt khó, gian khổ anh dũng, bất khất của con nghĩ quân Lam sơn
<b>3. Về kĩ năng:</b>
Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ trong học tập
<b>II. phương tiện dạy học</b>
Lược đồ khởi nghĩa Lam sơn
<b>III Phương pháp dạy học</b>
Phương pháp vấn đáp, trực quan
<b>IV Tiến trình lên lớp</b>
5. Kiểm tra bài cũ
6. Bài mới
Hoạt động 1: giải phóng nghệ an
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Em có nhận xét gì về tình hình của nghĩa qn
Lam Sơn 1418- 1423?
Trước tình hình đó, nghĩa qn Lam Sơn phải
làm gì? Nơi đó phải đáp ứng yêu cầu gì?
Gv gọi hs đọc bài
Hãy nêu nội dung kế hoạch của Nguyễn Chích?
Gv gọi hs đọc “ 12- 10- 1424---tháng”
Sau khi tiến quân vào Nghệ An, tình hình của
nghĩa quân Lam Sơn ntn?
GVKL
<b>Hoạt động của học sinh</b>
Gặp nhiều khó khăn
thay đổi căn cứ kháng chiến, đáp ứng yêu cầu tự cung
tự cấp lương thực
Tạm rời rừng núi Thanh hố tiến xuống Nghệ An
Nghĩa quan sẽ có thế chủ động hơn
Tập kích Đa- căng, Trà Lân, Khả Lưu
<b>Kế hoạch của Nguyễn Chích:sgk</b>
<b>12-10- 1424 nghĩa quân giành thắng lợi Đa- căng, Trà Lân, Khả Lưu</b>
<b>Hoạt động 2: giải phóng tân bình- thuận hố và tiến qn ra bắc( 1425)</b>
Hoạt động của giáo viên
Gv gọi hs đọc “ Tháng 8- 1425---Thuận Hố”
Nghĩa qn Lam Sơn giải phóng Tân Bình-
Thuận Hoa vào thời gian nào? Dưới sự chỉ huy
của ai?
Gv xác định trên lược đồ phạm vi ta kiểm soát
từ 10- 1424-=> 8- 1425
Quân minh ntn trước hành động đó của ta?
<b>Hoạt động của học sinh</b>
8- 1425
Trần Nguyên Hãn. Lê Ngân
Bị cô lập và bị nghĩa quân vâyhaxmr
<b>8- 1425: </b>
<b>Kết quả: 10- 1424-=> 8- 1425 Nghĩa quân Lam Sơn giải phóng đất nước từ Thanh Hố đến đèo Hải</b>
<b>Vân</b>
<b>Hoạt động 3: tiến quân ra bắc , mở rộng phạm vi hoạt động( cuối năm 1426)</b>
<b>Hoạt động của giáo viên</b>
Thời gian nghĩa quân Lam Sơn tiến quân ra
Bắc?
gv gọi hs đọc bài
Xác định hướng tiến quân của từng đạo?
Nhiệm vụ của từng đạo?
Nhiệm vụ chung của 3 đạo là gì? Gv phân tích
=> KL
Hãy nêu nhiệm vụ quan trọng nhất?
Gv gọi hs đọc đoạn in nhỏ trang 89
Nhân dân đã hành động ntn trước hành động
của nghĩa quân? Gv phân tích
<b>Hoạt động của học sinh</b>
9-1426
3 đạo
+ Đạo thứ nhất:Theo hướng Tây Bắc chặn quân
tiếp viện
+ Đạo thứ 2: Giải phóng hạ lưu sơng Nhị , chặn
quân rút chạy
+ Đạo thứ 3: Tiến thẳng thành Đơng Quan
đánh địch, thành lập chính quyền, chặn quân tiếp
viện
Giải phóng đất nước
Quân Minh ntn trước hành động đó của ta?
Rơi vào thế phòng ngự, cố thủ
<b>9- 1426:</b>
<b>Nhiệm vụ:</b>
<b>Nghĩa quân được sự giúp đỡ nhiệt tình của mọi tầng lớp nhân dân</b>
<b>Quân Minh rơi vào thế phòng ngự, cố thủ</b>
<b>4. Củng Cố:</b>
Hãy nêu nhiệm vụ của 3 đạo quan khi tiến quân ra Bắc?
Hãy nêu tóm tắt diễn biến của khởi nghĩa Lam Sơn 1424- 1426
<b>5. Dặn Dò: Chuẩn bị phần III</b>