<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Soạn:11.01.2011
Tuần:22

Tiết :65 TỰA “TRÍCH DIỄM THI TẬP”

Dạy: - H<b>oàng Đức Lương </b>

I. Mức độ cần đạt

- Hiểu được niềm tự hào sâu sắc và ý thức trách nhiệm của Hoàng Đức Lương trong việc bảo tồn di sản
văn học của tiền nhân.

- Có thái độ tơn trọng và quí yêu di sản .
- Nắm được nghệ thuật lập luận của tác giả.
<i><b>II. Phương tiện thực hiện</b></i>

SGK, SGV, giáo án, bảng phụ, chuẩn kiến thức - kĩ năng
<i><b>III. Cách thức tiến hành</b></i>

<i><b>1.Phương pháp: Đọc hiểu , gợi tìm, thảo luận, trả lời câu hỏi SGK</b></i>
<i><b>2.Tích hợp: “ Lời mở đầu, lời nói đầu các sách”</b></i>

“ Bình Ngơ Đại Cáo”
<i><b>IV.Tiến trình dạy học</b></i>

<i><b>1. Ổn định</b></i>
<i><b>2. KTBC</b></i>

Trình bày nội dung luận đề chính nghĩa và tội ác của giặc Minh ở hai đoạn đầu bài “Đại CáoBình Ngô” ?

<b>3.Bài mới</b>

.

Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Kiến thức

@ Giáo viên giải thích tựa đề
của bài

@ Yêu cầu học sinh đọc Tiểu
dẫn và trình bày vài nét về tác
giả? tác phẩm ?

@ Tác phẩm thuộc thể loại gì?

@ Cho biết tựa bài này hoàn
thành năm nào?

@ Yêu cầu học sinh đọc văn
bản

@ Theo Hoàng Đức Lương có
những nguyên nhân nào khiến
sáng tác thơ văn của người xưa
khơng được lưu truyền đầy đủ?

@ Học sinh lắng nghe

@ Hồng Đức Lương khơng rõ năm sinh
năm mất, quê ở Hưng Yên, sau chuyển
đến Hà Nội

Ông đỗ tiến sĩ năm 1478 và viết

“ Trích diễm thi tập”

@ “ Trích diễm thi tập” thuộc thể “tựa”
là bài văn thường được đặt ở đầu cuốn
sách, nêu lên những quan điểm của
người viết về nhiều vấn đề có liên quan
đến cuốn sách _ lí do và q trình hồn
thành tác phẩm.

Bài “tựa” thiên về văn nghị luận ( có
khi kết hợp tự sự và trữ tình )

@”TDTT” hoàn thành năm 1497, sưu
tầm các bài thơ có giá trị từ thời Trần
đến thời Lê.

@ Hai học sinh đọc, mỗi học sinh đọc
một đoạn.

@ Sở dĩ văn thơ không lưu truyền hết ở
đời là bởi các nguyên nhân trong đó có
nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân
khách quan.

<i><b>I. Tìm hiểu chung</b></i>
1.Tác giả :

- Hồng Đức Lương khơng rõ
năm sinh năm mất, quê ở Hưng
Yên, sau chuyển đến Hà Nội

- Ông đỗ tiến sĩ năm1478
<i><b>2. Tác phẩm :</b></i>

- Tác phẩm thuộc thể loại “
<i>Tựa”</i>

- Tác phẩm hoàn thành năm
1497, sưu tầm các bài thơ có
giá trị từ thời Trần đến thời Lê.

<i><b>II. Đọc hiểu :</b></i>

1.Lí do biên sọan “TDTT”:
a) Thực trạng tình hình di
<i><b>sản thơ ca VN thời HĐL :</b></i>
- Thơ khơng được lưu truyền
rộng rãi.

- Có nguy cơ thất tán.
<i><b> b) Nguyên nhân :</b></i>
- Về chủ quan :

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

@ Ngồi ra cịn ngun nhân nào
tác giả khơng trực tiếp nêu ra?

@ Điều gì đã thơi thúc Hồng
Đức Lương vượt khó để biên
soạn tuyển tập này?

@ Tác giả làm gì để sưu tầm,

biên soạn? Em có cảm nghĩ gì về
cơng việc sưu tầm, biên soạn thơ
văn của ơng?

@ Em hãy cho biết nghệ thuật
lập luận của tác giả? Giọng thơ?
Giáo viên diễn giảng cách lập
luận.

* Nguyên nhân chủ quan là:

- Chỉ có thi nhân mới thấy cái hay, cái
đẹp của thơ ca.

- Người có học thì bận rộn, ít để ý đến
thơ ca.

- Người quan tâm đến thơ ca thì khơng
đủ năng lực và tính kiên trì.

- Chính sách in ấn của nhà nước khắt
khe.

* Nguyên nhân khách quan là:
- Thời gian đã làm hủy họai sách vở.
- Binh hỏa( chiến tranh, hỏa hoạn) làm
thiêu hủy thư tịch

@ Những nguyên nhân trên đã dẫn đến
một thực trạng đau xót và bị tổn thương

lịng tự hào dân tộc của tác giả “ Một
<i>nước văn hiến…chỉ đáng thương xót lắm </i>
<i>sao!” Từ tình cảm và thực trạng kể trên, </i>
tác giả đã bắt tay vào sưu tầm “TDTT”.

@ Học sinh tìm chi tiết trả lời.

Việc sưu tầm thơ ca của tác giả hết sức
khó khăn , vất vả. Trước hết, các thư tịch
cũ không còn, tác giả phải” nhặt nhạnh
<i>ở giấy tàn vách nát” “ tìm quanh hỏi </i>
<i>khắp” thu lượm thêm thơ của các vị hiện</i>
đang làm quan trong triều “ rồi phân
<i>loại chia quyển”</i>

@ Học sinh nêu .

- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ vững chắc,
thuyết minh rõ ràng.

- Giọng văn đầy cảm xúc

- Cách xưng hơ khiêm tốn khi tác giả
nói về mình “ Tơi khơng tự lượng ...
...người xưa vậy”

cái hay, cái đẹp của thơ ca.
+ Người có học thì bận rộn, ít
để ý đến thơ ca.

+ Người quan tâm đến thơ ca
thì khơng đủ năng lực và tính
kiên trì.

+ Chính sách in ấn của nhà
nước khắt khe.

- Về khách quan :

- Thời gian đã làm hủy họai
sách vở

- Binh hỏa( chiến tranh, hỏa
hoạn) làm thiêu hủy thư tịch.
<i><b> c) Động cơ làm “Trích diễm </b></i>
<i><b>thi tập “ của tác giả :</b></i>

Do đau xót trước thực trạng
văn bản thơ ca của dân tộc,cảm
thấy lòng tự tôn dân tộc bị tổn
thương, nên tác giả bắt tay vào
sưu tầm “TDTT”

<i><b> 2. Quá trình sưu tầm, biên </b></i>
<i><b>soạn :</b></i>

Quá trình sưu tầm,

thơ ca của tác giả hết sức khó
khăn , vất vả. Trước hết các thư

tịch cũ khơng cịn, tác giả phải”
<i>nhặt nhạnh ở giấy tàn vách </i>
<i>nát”, “ tìm quanh hỏi khắp”, thu</i>
lượm thêm thơ của các vị hiện
đang làm quan trong triều
“ Rồi phân loại chia quyển”
<i><b> 2 Nghệ thuật</b></i>

- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ vững
chắc, thuyết minh rõ ràng.
- Sự hịa quyện giữa chất trữ
tình và nghị luận.

- Giọng văn đầy cảm xúc.
- Cách xưng hô khiêm tốn.

<i><b>III. Ý nghóa văn bản</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

@ Trước “TDTT” đã có ý kiến
nào nói về văn hiến dân tộc ?

@ Qua việc tìm hiểu trên em rút
ra được ý nghĩa gì cho văn bản?

- Đó là tác phẩm “BNĐC” trong tác
phẩm này đã khẳng định :

“ Như nước………đã lâu”

_ Hai tác phẩm đều xuất hiện vào thế kỉ

XV => ý thức dân tộc đang ở cao trào
@ HS trình bày :

Văn bản thể hiện niềm tự hào sâu sắc,
lòng yêu nước và ý thức trách nhiệm cao
trong việc bảo tồn di sản văn học dân
tộc.

<i><b> 4. </b></i><b> Củng cố : </b>

<b>-</b> Theo HĐL có những nguyên nhân nào dẫn đến thơ ca của người xưa không được lưu truyền đầy đủ ?
<b>-</b> Quá trình sưu tầm diễn ra như thế nào?

<i><b>5.Dặn dò</b></i>

- Nhận xét nào dưới đây là chính xác nhất về sức thuyết phục của bài Tựa “Trích diễm thi tập”?
A. Văn phong sắc sảo, tỉnh táo.

B. Sự kết hài hịa giữa chất trữ tình và nghệ thuật nghị luận.
C. Dẫn chứng sôi động.

D. Tình cảm chân thành, sơi nổi.
- Đáp án :

- Hướng dẫn tự học : Sách chuẩn kiến thức.

</div>

<!--links-->