Họ Khúc xây dựng quyền tự chủ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (51.43 KB, 2 trang )
Họ Khúc xây dựng quyền tự chủ (907-923)
Họ Khúc xây dựng quyền tự chủ (907-923)
Vào cuối thế kỷ IX, triều đình nhà Đường đổ nát. Nạn cát cứ của tập đoàn phong kiến
phương Bắc phát triển. Phong trào nông dân khởi nghĩa mà đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa
Hoàng Sào (874- 884) đã làm lung lay đến tận gốc rễ nền thống trị của nhà Đường. Nội
tình Trung Quốc bị phân liệt thành cục diện "Ngũ đại Thập quốc'' (907- 960). Đây chính là
những điều kiện khách quan thuận lợi cho công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của
nhân dân ta.
Năm 905, nhân cơ hội chính quyền trung ương nhà Đường đang đứng trước nguy cơ sụp
đổ, Khúc Thừa Dụ được sự ủng hộ của dân chúng đã nổi dậy lật đổ chính quyền đô hộ của
nhà Đường, tự xưng là Tiết độ sứ.
Khúc Thừa Dụ là người đứng đầu một dòng họ lớn, lâu đời ở Hồng Châu (Cúc Bồ, Ninh
Giang, Hải Dương), một hào trưởng có nhiều uy tín và thế lực mạnh tại một vùng trọng
yếu của đất nước. Phất cao ngọn cờ tự chủ trong điều kiện đặc biệt này, Khúc Thừa Dụ
nhanh chóng trở thành một trung tâm tập hợp mọi lực lượng dân tộc.
Mặc dù chỉ xưng là Tiết độ sứ, nghĩa là về danh nghĩa vẫn coi mình như là một đại diện
của chính quyền nhà Đường, nhưng thực chất Khúc Thừa Dụ đã xây dựng một chính
quyền tự chủ. Triều đình nhà Đường buộc phải công nhận Khúc Thừa Dụ là Tĩnh hải quân
Tiết độ sứ và gia phong cho ông tước Đồng bình chương sự.
Cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta đến đây đã giành được thắng lợi căn bản.
Khúc Thừa Dụ vừa là người có công thúc đẩy sự trưởng thành nhanh chóng của lực lượng
dân tộc, vừa là người đặt nền móng vững vàng cho cuộc đấu tranh tới độc lập hoàn toàn
Năm 907, Khúc Thừa Dụ qua đời, con trai ông là Khúc Hạo nối nghiệp, cũng lự xưng là
Tiết độ Sứ.
Khúc Hạo thi hành nhiều cải cách quan trọng để cải thiện đời sống nhân dân và chăm lo
xây dựng nền độc lập dân tộc. Ông tiến hành chia lại các đơn vị hành chính, tổ chức lại
chính quyền, sửa đổi lại chế độ tô thuế, giảm nhẹ sự đóng góp của nhân dân. Việt sử thông
giám cương mục nhận xét: Dưới thời Khúc Hạo ''chính sự cốt chuộng khoan dung giản dị.
Nhân dân đều được yên vui(8) .Khúc Hạo được tôn xưng là bậc ''chúa hiền của nước Việt''.
Lúc đó, ở Trung Quốc tình hình chính trị hết sức phức tạp. Năm 907, Chu Ôn cướp ngôi
nhà Đường lập ra nhà Hậu Lương thống trị vùng Trung nguyên. Cùng lúc đó, họ Mã lập ra
nước Sở, họ Cao lập ra nước Kinh Nam, họ Tiền lập ra nước Ngô Việt.... Họ Lưu cát cứ ở
Quảng Châu thế lực cũng rất mạnh.
Năm 908. nhà Hậu Lương phong cho Lưu Ẩn, người đứng đầu lực lượng cát cứ ở Quảng
Châu làm Tiết độ sứ Quảng Châu, kiêm Tĩnh hải quân Tiết độ sứ An Nam đô hộ phủ với ý
định buộc nước ta phụ thuộc vào chính quyền họ Lưu. Năm 911, Lưu Ẩn chết, em là Luu
Cung lên thay. Năm 917, Lưu Cung tự xưng là Hoàng đế và đổi niên hiệu Hán. Đây là 1
trong 10 nước cát cứ thời ngũ đại Thập quốc".
Năm 928, Nam Hán đánh bại được cuộc tấn công của nước Sở. bảo vệ an toàn vùng biên
giới phía bắc. Khi đã có thế lực mạnh. lại tạm yên mặt bắc, Lưu Cung bắt đầu thực hiện âm
mưu bành trướng xuống phía nam, mà mục tiêu đầu tiên và quan trọng nhất chính là vùng
đất nước ta.
Năm 930, Nam Hán nhân cớ Khúc Thừa Mỹ (là con nối ngôi Khúc Hao) thần phục nhà
Hậu Lương và có ý chống lại Nam Hán, đã sai Lý Thủ Dung và Lương Khắc Trinh đem
quân sang đánh Giao Châu. Khúc Thừa Mỹ do chưa lực tin vào sức mạnh của dân tộc,
không đoàn kết được toàn dân để đánh giặc giữ nước, lại muốn dựa vào nhà Hậu Lương để
chống quân Nam Hán nên cuộc kháng chiến thất bại nhanh chóng. Nước ta lại bị rơi vào
tay nhà Nam Hán.
Năm 931, Dương Đình Nghệ là tướng cũ của Khúc Hạo, người đứng đầu dòng họ Dương
có thế lực mạnh ở vùng châu Ái (Thanh Hoá) tổ chức lực lượng tiến quân ra Châu Giao.
Thứ sử Lý Tiến chống cự không nổi phải bỏ chạy về nước. Dương Đình Nghệ nhanh
chóng củng cố thành Đại La, huy động lực lượng và nhanh chóng đánh tan cuộc hành quân
tiếp viện của Nam Hán do Thừa chỉ Trần Bảo chỉ huy.
Dẹp xong quân giặc, Dương Đình Nghệ vẫn tự xưng là Tiết độ sứ để giữ quan hệ hòa hiếu
với phong kiến phương Bắc, ông tiếp tục công cuộc tự chủ của họ Khúc, lo củng cố chính
quyền vừa mới giành lại được, phát triển lực lượng dân tộc.
Nguồn:Nguyễn Quang Ngọc 2006, Chương II - Việt Nam trong thời kỳ Bắc thuộc
(179TCN-938), Tiến trình Lịch sử Việt Nam, Hà Nội, Giáo Dục, Tr.57 – 59.
