<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Sở GD&ĐT Tuyên Quang</b> <b> Giỏo ỏn i s 9</b>
<b>Tit 20</b>

<b>Ngày dạy:</b>

<b> Tên bài dạy</b>: <b>Hµm sè bËc nhÊt</b>

<b>Những kiến thức HS đã biết có liên quan</b> <b>Những kiến thức mới cần hình thành</b>

- Hàm số, khái niệm về hàm số
- Tập xác định của hàm số

- Hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến.
- Mối liên hệ giữa hàm số và biến số

- Khái niệm hàm số bậc nhất.

- Tp xỏc nh v tính chất của hàm số bậc nhất.
- Hàm số đồng biến, nghịch biến và mối liên hệ với
hệ số a.

<b>I. </b>

<b> Mục tiêu:</b>

<b>a. Kiến thức</b>

- Hàm số bËc nhÊt cã d¹ng: <i>y</i>= ax +b (<i>a ≠</i>0)

- Tập xác định của hàm số

- Hàm số <i>y</i>= ax +b đồng biến, nghịch biến khi no?

<b>b. Kỹ năng</b>

- Chng minh c hm s <i>y</i>= -3x +1 nghịch biến trên R và <i>y</i>= 3x +1 đồng biến trên R.

- Thừa nhận tổng quát hàm số <i>y</i>= ax +b đồng biến trên R khi a > 0, nghịch biến trên R khi a < 0

<b>c. Thái :</b>

- Tạo sự say mê trong học tập

- Có t duy toán học trong môn học.

<b>II. Chuẩn bị</b>

<b>1.Đồ dùng học tập</b>

GV: - Bảng phụ ghi bài toán mở đầu và bảng ghi kết quả tính
- Giấy trong ghi tổng quát về tính chất của hàm số.

- Giy A3 HS chi trũ chi

HS: Bút dạ

<b>2.Ph ơng pháp:</b>

- Quan sát
- Phân tích
- Nhận xét

- Vấn đáp

<b>III/ TiÕn tr×nh bài dạy:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>1. Kiểm tra bài cũ (5'₎</b>

- Thế nào là hàm số đồng biến, nghịch biến?

- Lấy 1 ví dụ về hàm số đồng biến, 1 hàm số nghịch biến.

GV nhËn xÐt bài làm của HS bằng cách: - Cho HS nhận xÐt tõng phÇn

- GV chốt lại đánh giá (ghi lại 2 hàm số của HS lấy ở góc bảng)

<b>Đặt vấn đề</b>: ở 2 ví dụ của em ở trên bảng nếu cộng thêm 1 thì có là hàm số nữa khơng? Hàm số đó gọi
là gì? Để hiểu rõ ta vào bài mới.

<b>2. Bµi míi</b>: <b>Hµm sè bËc nhÊt</b>.

<b>Thêi</b>

<b>Gian</b> <b>Nội dung</b> <b>Hoạt động của giáo viên</b> <b>Hoạt động của họcsinh</b> <b>TBĐD</b>

4' <b>_{1. Kh¸i niƯm vỊ hµm}</b>
<b>sè bËc nhÊt</b>

Bài Tốn: Một xe ơ tơ
chở khách đi từ bến xe
phía nam Hà Nội vào
Huế với vận tốc trung

bình 50km/h. Hỏi sau t
giờ xe ơ tơ đó cách
Trung tâm hà nội bao
nhiêu km? Biết rằng
bến xe phía nam cách
trung tâm Hà Nội 8
km.

8km
. . .
TT BÕn HuÕ
Hµ Néi xe

<b>H§ 1:</b>

- GV ghi đề mục

- Chiếu bài toán ở bảng phụ
- GV cho HS đọc bài toán
- GV giới thiệu trên sơ đồ

- Quan sát và đọc bi

toán Bảng phụ

10'

- Sau 1h ụtụ i c
50km.

- Sau t h ơtơ đi đợc 50.t
km.

<b>H§ 2: </b>

- GV chiÕu

- GV cho HS lµm

- GV cho 1 HS thực hiện trên
bảng

- HS quan sát

- HS làm bài

?1 ?1

?1

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Sau t giờ ôtô cách
trung tâm Hà Nội là:
S = (50t + 8)km

Đáp án

t 1 2 3 4 t
S 58 108 158 208 50t + 8

<b>Định nghĩa:</b>

Hàm số bậc nhất là
hàm số cho bởi công
thức

y = ax + b trong đó a, b
là các số cho trớc v a

- GV đi trong lớp quan sát việc lµm
bµi cđa HS

- Em h·y nhËn xÐt bµi lµm của các
bạn

(GV gọi 1 HS giơ tay).

- Gi 1 HS đọc

- GV chiÕu b¶ng ghi kÕt quả
tính ở bài

- GV cho học sinh ghi kết quả vào
phiếu

- GV cho HS 2 em đổi phiếu cá nhân

Em cã nhËn xÐt g× vỊ mối liên hệ
giữa S và t trong công thøc S = 50t +
8. VËy nÕu ta coi S lµ hµm sè t lµ
biÕn sè thi S = 50t + 8 làm hàm số

bậc nhất

Vì:

1. S phụ thuộc vào t.

2. ứng với mỗi giá trị của t chỉ có 1
giá trị tơng ứng của S.

Ta có định nghĩa hàm bậc nhất nh sau
- GV ghi bng

- HS thực hiện trên
bảng

- HS suy nghĩ và tr¶ lêi

- HS quan sát và đọc
bài ở SGK

- HS quan sát vào ghi
và phiếu học tập của cá
nhân

- HS trả lời

- Học sinh ghi bµi

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

≠ 0

Chú ý: Khi b = 0 hàm
số có dạng y = ax (đã
học ở lớp 7)

5' <b>_{2. TÝnh chÊt}</b>

VÝ dơ: XÐt hµm sè:
y = f(x) = -3x + 1

Luôn xác định với mọi
giá trị của x thuộc R

VËy hµm sè y = -3x +
1 nghịch biến trên R

<b>HĐ 3</b>

Để hiểu tính chất cđa hµm sè bËc
nhÊt ta xÐt vÝ dơ sau:

- Biểu thức -3x + 1 là biểu thức
nguyên hay phân?

- TXĐ của biểu thức?
Vậy: GV ghi bảng

- Khi cho x1, x2 sao cho x1< x2

hay x2 - x1 > 0

H·y tÝnh: (-3x2+1) - (-3x1+1)

Vậy hàm đồng biến hay nghịch biến
trên R, nhận xét với hệ số a

- HS trả lời: Biểu thức
nguyên

- TXĐ mọi x thuộc R

- HS tÝnh vµ nhËn xÐt
f(x1) > f(x2)

- HS rót ra kÕt luËn
6'

NÕu x1 < x2 => x1 - x2 <

0

XÐt f(x1) - f(x2) = (3x1 +

1) - (3x2 + 1) = 3( x1 -

x2) < 0 => f(x1) < f(x2)

Vậy hàm số y = 3x + 1
đồng biến trên R

<b>H§4:</b>

GV cho HS đọc

GV cho các nhóm hoạt động làm yêu
cầu

- GV quan sát hoạt động nhóm

- GV cho các nhóm treo kết quả hoạt
động lên bảng

- GV nêu đáp áp để HS quan sát và
nhận xét

- Qua ví dụ và bài em hãy cho
biết mối liên hệ giữa đồng biến và
nghịch biến của hàm số y = ax + b
với hệ số a nh thế nào?

- HS đọc ở
SGK

- HS về vị trí để hoạt
động ghi trên giấy A3
- Các nhóm hoạt động
- Các nhóm thực hiện
- Các nhóm so sánh với
đáp án

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

- Tỉng qu¸t: SGK (47)

- GV kết luận ở trên màn hình đèn

chiếu - HS quan sát và đọc phần tổng quát Đèn chiếu

6' <b>_H§5</b>

- GV cho HS đọc nội dung bài

- GV chun thµnh néi dung
trò chơi nh sau.

- Mi t c 6 em (3 nam) (3 nữ) cùng
nhau viết trong thời gian 2 phút. Các
hàm số đồng biến, nghịch biến. Đội
nào viết đúng, đợc nhiều hơn là thắng
cuộc

- GV ph¸t giÊy A3

Sau khi phát giấy xong thì GV phát
lệnh chơi

- Ht 2 phút GV thu bài lên bảng
- GV kiểm tra kết quả của các tổ
- GV công bố kết quả cuộc thi và
nhận xét quá trình chơi của học sinh.
- GV chốt lại: Làm thế nào để lấy ví
d ỳng v nhanh?

- HS c

- HS cử thành viên
tham gia

- Các nhóm về vị trí
ngồi

- Các nhãm nhËn giÊy
- HS nghe lƯnh vµ thùc
hiƯn

- HS quan sát

- HS theo dõi bài của
mình và của bạn

- HS tham gia kiểm tra
kết quả

- HS suy nghĩ trả lời

Giấy
A3

Bút dạ

<b>3. Củng cố luyện tập (6'₎</b>

- ThÕ nµo lµ hµm sè bËc nhất

- Công thức của hàm số bậc nhất là gì?

- Hệ số a có liêm quan gì đến tính đồng biến, nghịch biến không?
- GV cho HS làm bài tập s 9 (48 SGK)

- HS giải tại lớp và trình bày trên bảng

?4

?4
?4

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>4. H ớng dẫn HS häc bµi ë nhµ (2'₎</b>

- Học thuộc định nghĩa và tính chất của hàm số bậc nhất
- Cách nhận biết hàm số bậc nhất nh thế nào?

- Lµm bµi tËp 11, 12, 13 (48 SGK)

<b>Sở GD&ĐT Tuyên Quang</b> <b> Giáo án đại số 9</b>

<b>TiÕt 57</b>
<b>Ngày dạy:</b>

<b> Tờn bi dy</b>:

<b>hệ thức viét và ứng dụn</b>

<b>g</b>
<b>Những kiến thức HS đã biết có liên quan</b> <b>Những kiến thức mới cần hình thành</b>

- C«ng thøc nghiƯm, công thức nghiệm thu gọn

của phơng trình bậc 2

- Cách giải phơng trình bậc 2
- Hằng đẳng thức đáng nh

- Hệ thức Viét

- Cách nhẩm nghiệm của phơng trình bậc 2 trong các
trờng hợp a + b + c = 0

<b>I. </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>a. KiÕn thøc</b>

- HS nắm đợc vững hệ thức Viét

- HS vËn dông nhÈm nghiƯm cơ thĨ lµ:

+ HS nhẩm nghiệm trong các trờng hợp a + b + c = 0, a - b + c = 0
+ HS tìm đợc 2 s khi bit tng v tớch

<b>b. Kỹ năng</b>

- HS vận dụng thành thạo vào giải bài tập.

- Gii nhanh c 1 số phơng trình bậc 2 đặc biệt

<b>c. Thái độ:</b>

- ý thức cẩn thận, tự giác

- Học tập nghiêm túc yêu thích môn toán

<b>II. Chuẩn bị</b>

<b>1.Đồ dùng học tập</b>

GV: - Phiếu học tập cho HS mỗi em 1 phiếu in sẵn nội dung bài tập (dùng cuối tiết)
- Giấy trong , đèn chiếu, đèn chiếu la de

- B¶ng phơ

HS: Bút dạ, bảng nhóm

<b>2.Ph ơng pháp:</b>

- Quan sỏt
- Phõn tớch
- Nhn xột
- Vn ỏp

<b>III/ Tiến trình bài dạy:</b>
<b>1. Kiểm tra bài cũ (5'₎</b>

Cho phơng trình: x2_{+ x - 6 = 0}

a, Giải phơng trình trên tìm 2 nghiệm x1,x2

b, Tớnh x1+x2, x1.x2 ó tỡm đợc

(GV gọi 1 HS thực hiện trên bảng, số HS còn lại làm bài tại chỗ)
(GV chọn 1 bài của HS để so sánh với bài giải của HS trên bảng)

- GV chốt lại: Vậy tổng và tích 2 nghiệm của phơng trình bậc 2 có mối liên hệ nh thế nào với các hệ số
a,b,c. Để trả lời câu hỏi đó chúng ta vào bài mới hơm nay.

<b> </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Thêi</b>

<b>Gian</b> <b>Nội dung</b> <b>Hoạt động của giỏo viờn</b> <b>Hot ng ca hcsinh</b> <b>TBD</b>

5' <b>_{1. Định lí Viét}</b> <b>_{HĐ 1:}</b>

Cho phơng trình: ax2_{+ bx + c =0}

Cã 2 nghiÖm:
H·y tÝnh: x1+x2

x1.x2

(dựa vào kiểm tra bài cũ)

- GV quan sát và cho HS nêu kết quả
sau (3'₎

- GV núi: Mối liên hệ giữa tổng và
tích với hệ số a,b,c là nội dung định lí
Viét.

- HS thùc hiƯn t¹i chỗ
(3'₎

GV:
phấn
bảng
HS:
giấy
nháp,
bút
mực
5'

Nếu x1,x2 là 2 nghiệm

của phơng trình

ax2_{+ bx + c =0 (a}₀₎

thì:

x1+x2 = - <i>b_a</i>

x1.x2 = <i>c_a</i>

<b>HĐ 2: </b>

- GV giới thiệu định lí Viét bằng đèn
chiếu.

- Ghi b¶ng

- Gọi 1 HS phát biểu định lí

- HS quan s¸t

- HS phát biểu định lí
- HS ghi nội dung định
lí vào vở

§Ìn
chiÕu,
§Ìn
chØ
lade

5' <b>_2._ø_{ng dơng}</b>

TÝnh tỉng vµ tÝch 2
nghiƯm (kh«ng tÝnh
trùc tiÕp tõng nghiƯm)
cđa phơng trình.

a, x2_{+ 7x + 5 = 0}

b, 8x2_{- x +1 = 0}

Câu a: <i></i> > 0

<b>HĐ 3</b>

áp dụng tính tổng và tích 2 nghiệm
(nếu có) (GV chiếu trên màn hình).
Mỗi dòng làm 1 câu. (mỗi bàn là 1
nhóm).

- GV đi kiểm tra, nhóm nào xong thì
trình bày.

- HS hot ng nhúm
(3_{) (Ghi kết quả ở giấy}

A3)

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

x1+x2 = -7

x1.x2 = 5

Câu b: <i></i> < 0

Không có tổng và tÝch.
Chó ý:

B1: XÐt <i>Δ</i> ( <i>Δ</i> ’)

B2: KÕt luËn x1+x2 =

x1.x2 =

- Bạn sử dụng định lí đã hợp lí cha?

- Điều kiện nào của định lí thì ta có
tổng và tích 2 nghiệm?

- §Ĩ tÝnh tổng và tích 2 nghiệm ta
phải làm gì?

- HÃy sắp xếp li gii theo trình t

- HS suy nghĩ
- HS trả lời

- HS trả lời: Xét <i></i>

hoặc <i></i>

4'

Cho phơng trình:
2x2 _{- 5x + 3 = 0}

a, a=2, b=-5, c=3
a+b+c = 0

b, Thay x=1 ta đợc
2.12_{– 5.1 + 3 = 0}

c, Vì

x1.x2 = <i>c_a</i> => x2=

<i>c</i>
<i>a</i>

mà x1= 1 hay x2=

2
3

KÕt luËn1:
NÕu a+b+c= 0
thì x1= 1; x2= <i>c_a</i>

<b>HĐ4:</b>

- GV ghi bi lên bảng.
- Hãy xác định các hệ số a,b,c

- TÝnh a+b+c

- Chøng tá x1= 1 là 1 nghiệm của

ph-ơng trình.
GV:

- Cho trình bày cách tìm nghiệm còn
lại.

- Bây giờ ta biết vì sao x1= 1 thì có

x2= <i>c_a</i>

- HS nêu các hệ số a,
b,c

- HS tính a+b+c và trả
lời.

- HS trình bày cách tìm
nghiệm còn lại

- HS trả lời:

x1= 1 khi a+b+c = 0

5'

Cho phơng trình
3x2_{+ 7x + 4 = 0}

<b>H§5</b>

- GV ghi lên bảng và cho HS

thực hiện các yêu cầu. - HS thực hiện các yêu cầu a, b

<b>?2</b>

?2

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

a=3; b=7; c= 4

a –b + c = 3 -7 + 4 =
0

thay x = -1 ta đợc
3(-1)2_{+7(-1) + 4 = 0}

KÕt luËn 2:

NÕu a-b+c = 0 th×
x2_{- 8x - 48 = 0}

- Làm thế nào để biết x= -1 là
nghiệm?

Nh vậy nếu ta biết 1 nghiệm thì dễ
dàng tìm đợc đợc nghiệm kia dựa vào
định lí Viét.

- Vây khi giải phơng trình bậc hai đôi
khi ta không cần sử dụng công thức
nghiệm.

- HS tr¶ lêi

4'

Tính nhẩm
nghiệm phơng trình:
-5x2_{+ 3x + 2 = 0}

a= -5; b= 3; c= 2
a+b+c = 0

nªn x1= 1

x2= - ₅2

<b>H§6</b>

- GV cho HS hoạt động cá nhân (1’₎

- Gọi HS lên bảng trình bày
- Vì sao em tỡm c nghim
- GV nhn xột

- HS giải bài tại chỗ
- HS trình bày trên
bảng

- HS trả lời
- HS ghi bµi

8' <b>_{3. Bµi tËp vËn dơng}</b>
<b>(lun tËp cđng cè)</b>

<i><b>I/ Khoanh trịn vào </b></i>
<i><b>chữ cái em cho là </b></i>
<i><b>ỳng</b></i>

1. Nhẩm nghiệm của
phơng trình

2004 x2_{+ 2005x = -1}

ta c

- GV phát phiếu học tập cho HS (hoạt

ng nhóm ) (4’₎ - HS nhận phiếu và về _{vị trí hoạt động nhóm}

(HS ghi bµi ë giÊy A2)

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

A. x1= -1; x2=

1
2004

B. x1= 1; x2= ₂₀₀₄1

C. x1= -1; x2=

-1
2004

D. x1= 1; x2=

-1
2004

2. C¸c sè 4 vµ - 1₂ lµ
2 nghiƯm cđa phơng
trình

A. x2_{- 8x - 48 = 0}

B. x2_{+ 8x - 48 = 0}

C. x2_{- 8x + 48 = 0}

D. x2_{+ 8x + 48 = 0}

<i><b>II/ Điền vào chỗ (...) </b></i>
<i><b>để hoàn thành lời giải </b></i>
<i><b>bài toán sau.</b></i>

TÝnh x12 + x22 biÕt x1,x2

là nghiệm của phơng
trình

2x2_{- 7x + 1 = 0}

Theo ViÐt ta cã:
x1+x2 = ...

x1.x2 = ...

L¹i cã

x12 + x22 = (x1+x2)2 -...

= (...)2_-...

= ... - ...

- GV cho các nhóm đổi bài theo sơ
đồ.

- GV nêu đáp án bằng đèn chiếu.
- GV cho các nhóm nhận xét.

- GV đánh giá u điểm, nhợc điểm của
hoạt động nhóm.

-Các nhóm đổi bài
- HS tự chấm chéo
nhau

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

=...

<b>4. H íng dÉn HS tù häc ë nhµ(3'₎</b>

- Điểm cần nhớ trong bài là gì?
- Nội dung định lí Viét

- ứng dụng để nhẩm nghiệm

- Tính giá trị liên quan đến tổng và tích

- Về nhà học thuộc định lí Viét, đọc phần tìm 2 số biết tổng và tích
- Làm bài tập 26,27 trang 53 SGK

- GV cho HS đọc phần có thể em cha biết (trang 53)

<b>Bài Tốn:</b>

Một xe ơ tơ chở khách đi từ bến xe phía nam Hà Nội vào Huế với vận

tốc trung bình 50km/h. Hỏi sau t giờ xe ơ tơ đó cách Trung tâm hà nội bao nhiêu

km? Biết rằng bến xe phía nam cách trung tâm Hà Nội 8 km.

8km

. . .
Trung t©m BÕn Huế
Hà Nội xe

Tính giá trị tơng ứng của S khi cho t lần lợt các giá trị 1 giờ, 2 giờ, 3 giờ, 4 giê...

t

1

2

3

4

...

t

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

t

1

2

3

4

...

t

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

TÝnh gi¸ trị tơng ứng của S khi cho t lần lợt các giá trị 1 giờ, 2 giờ, 3 giờ, 4 giê...

t

1

2

3

4

...

t

S

...

t

1

2

3

4

...

t

S

58

108

158

208

...

50t+8

<b>T</b>

<b> ỉng qu¸t</b>

:

Hàm số y = ax + b xác định với mọi giá trị của xs thuộc R

và có tính chất sau:

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

b, NghÞch biÕn trªn R khi a < 0

<b>T</b>

<b> ỉng qu¸t</b>

:

Hàm số y = ax + b xác định với mọi giá trị của xs thuộc R

và có tính chất sau:

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

TÝnh tỉng vµ tÝch 2 nghiệm (không tính trực tiếp từng nghiệm)

của phơng trình:

a, x

2

_{+ 7x + 5 = 0}

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>PhiÕu häc tËP</b>

<i><b>I/ Khoanh tròn vào chữ cái em cho là đúng</b></i>

1. Nhẩm nghiệm của phơng trình

2004 x

2

_{+ 2005x = -1}

Ta đợc

A. x

1

= -1; x

2

=

₂₀₀₄1

B. x

1

= 1; x

2

=

₂₀₀₄1

C. x

1

= -1; x

2

= -

₂₀₀₄1

D. x

1

= 1; x

2

= -

₂₀₀₄1

2. C¸c sè 4 và -

1₂

là 2 nghiệm của phơng tr×nh

A. x

2

_{- 8x - 48 = 0}

_{B. x}

2

_{+ 8x - 48 = 0}

C. x

2

_{- 8x + 48 = 0}

_{D. x}

2

_{+ 8x + 48 = 0}

<i><b>II/ Điền vào chỗ (...) để hoàn thành lời giải bài tốn sau.</b></i>

Tính x

12

+ x

22

biết x

1

,x

2

là nghiệm của phơng trình

2x

2

_{- 7x + 1 = 0}

Theo ViÐt cã:

x

1

+x

2

= ...

x

1

.x

2

= ...

L¹i cã

x

12

+ x

22

= (x

1

+x

2

)

2

- ...

= (...)

2

_{- ...}

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

=...

<b>Định lí Viét</b>

Nếu x

1

, x

2

là 2 nghiệm của phơng trình ax

2

+ bx + c =0 (a

0)

th×:

x

1

+ x

2

= -

<i>b_a</i>

</div>

<!--links-->