Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 28 - Phạm Văn May

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường PTDT Danh Thị Tươi. GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9 (HKII) Tuaàn 28 Tieát 136,137: Beán queâ Tiết 138,139: Ôn tập Tiếng Việt lớp 9 Tiết 140: Luyện nói: nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ Tieát 136 – 137 :. BEÁN QUEÂ Nguyeãn Minh Chaâu. I . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức:. Qua cảnh ngộ và tâm trạng của Nhĩ , học sinh cảm nhận được ý nghiõa triết lý mang tính trải nghiệm về cuộc đời con người, biết nhận ra những vẻ đẹp bình dị và quý giá trong những gì gần gũi của quê hương , gia đình . Thấy và phân tích được đặc sắc của truyện, tạo tình huống nghịch lý, trần thuật qua dòng nội tâm nhân vật, ngôn ngữ và giọng điệu đầy chất suy tư, hình ảnh biểu tượng . 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích truyện có sự kết hợp tự sự, trữ tình, triết lý . II. CHUAÅN BÒ 1. GV: SGK, GA, tham khảo tư liệu khác có liên quan đến bài dạy. Bảng phụ … 2. HS: SGK, soạn bài trước ở nhà. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC: 1) Ổn định lớp : 2) Kieåm tra baøi cuõ: - Kieåm tra baûng thoáng keâ teân baøi thô , taùc giaû , naêm saùng taùc , theå thô , noäi dung chính của những bài thơ đã học . 3) Giới thiệu bài : Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. * Hoạt động 1 : - Cho HS đọc chú thích * SGK.. Ghi baûng. I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm Học sinh đọc chú thích 1)Tác giả: * SGK SGK. Dự a vaø o SGK trình ? Haõy trình baøy hieåu bieát cuûa baøy. em veà Nguyeãn Minh Chaâu ? -Giáo viên giới thiệu Nguyễn Minh Chaâu theo SGK/133 2)Taùc phaåm : -Hãy giới thiệu xuất xứ truyện? - “Bến quê” in trong a)Xuất xứ: taäp truyeän ngaén cuøng “Beán queâ” in trong taäp truyeän teân , 1985 ngaén cuøng teân , 1985 Phaïm Vaên May Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường PTDT Danh Thị Tươi. Hoạt động của GV -Thể loại truyện ?. Hoạt động của HS - Truyeän ngaén.. * Hoạt động 2 : - Hướng dẫn, đọc mẫu: Câu, - Thể hiện: Giọng trầm tĩnh, suy tư, xúc động… đoạn và cho HS đọc tiếp. - Hướng dẫn HS giải thích một vaøi chuù thích khoù.. Ghi baûng b)Thể loại : Truyện ngắn, gioïng keå chaäm,buoàn, ñieåm nhìn trần thuật từ nhân vật Nhĩ nhưng lại vẫn đặt ở ngoi thứ 3. II. Đọc – Tìm hiểu chung 1. Đọc: SGK. 2. Chuù thích:. 3. Boá cuïc: ? Có thể phân bố cục của truyện - Thảo luận chia bố cục. - Từ đầu -> bậc gỗ mòn lõm. => Cuộc trò chuyện của Nhĩ với Liên. nhö theá naøo? - Tiếp theo -> một vùng nước đỏ. => Nhĩ nhờ con trai (Tuấn) sang kia soâng …. - Coøn laïi. => Cuï giaùo Khuyeán reõ vào thăm và hành động cố gắng cuoái cuøng cuûa Nhó. 4. Toùm taét - Cho HS toùm taét ngaén goïn - Toùm taét theo yeâu caàu. truyeän. III. Tìm hieåu vaên baûn * Hoạt động 3: 1) Hoàn cảnh của Nhĩ : Nhó. Bị liệt … mọi sinh hoạt nhờ vào ? Nhaân vaät chính cuûa truyeän laø ngườ i khác ( vợ …) ai? ? Nhân vật Nhĩ ở vào hoàn cảnh -Bị liệt . Mọi sinh hoạt nhờ vào người khác , nhö theá naøo ? chủ yếu là Liên (vợ anh) -Khai thác tình huống nhằm thể - Tự trình bày hieän ñieàu gì? -Sự khai thác tình huống của - Thảo luận và trình Nguyeãn Minh Chaâu coù gì khaùc baøy. với các nhà văn khác? 2) Caûm nhaän cuûa Nhó veà thieân Tieát 137 nhiên – cuộc đời: -Hoï c sinh choï n chi tieá t -Mở đầu truyện là khung cảnh thiên nhiên vào một buổi sáng và trả lời đầu thu hiện ra qua cái nhìn của Nhĩ như thế nào ? Tả theo trình Tả theo tầm nhìn của -Cây Bằng Lăng … đem đến … cho Nhĩ, từ gần đến xa => 1 sông Hồng … màu đỏ nhạt … mặt tự nào? Phaïm Vaên May Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường PTDT Danh Thị Tươi. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Ghi baûng. không gian có chiều sông rộng thêm, vòm trời … cao saâu, roäng. hôn … ? Em có nhận xét gì về bức -Học sinh trả lời  Bức tranh thu trong sáng, thơ tranh thieân nhieân aáy? moäng ? Bức tranh được cảm nhận qua -Học sinh trả lời caùi nhìn cuûa ai? ?Tâm hồn của người ngắm - Cảm nhận tinh tế, -…Điều ham muốn cuối cùng… sang caûnh? cảnh vật vừa quen, vừa bên kia sông … laï ?Vẻ đẹp của cảnh vật dấy lên - Thảo luận theo nhóm. nieàm khao khaùt gì? -Taïi sao noùi ra ñieàu khao khaùt của lòng , Nhĩ có vẻ ngượng? -Điều đó có ý nghĩa gì? -Vẻ đẹp bến sông có lạ không? -Học sinh trả lời -Tại sao đến khi nằm liệt trên giường bệnh , lúc cuối đời Nhĩ mới nhận ra? -Nhĩ có làm được điều mình -Học sinh trả lời -Anh con trai miễn cưỡng … mới … khao khaùt khoâng? -Trước yêu cầu của anh , đứa đi được … bên kia đường … sà vào … con caûm thaáy nhö theá naøo? đám người chơi cờ thế. -Đứa con có thực hiện được - Không. Chơi cờ thế. điều anh ao ước không? Vì sao? -Chơi phá cờ thế là gì? ?Khi biết con mình bị cuốn hút -Học sinh trả lời theo vào trò chơi hấp dẫn ấy , Nhĩ ở chú thích. vaøo taâm traïng gì? -Từ đó, Nhĩ nghiệm ra điều gì? - Con người, dù đi đây -Con người ta trên đường đời thật – đó (nhiều nơi) nhưng khó tránh được những điều những những cái ở bên mình…. điều vòng vèo hoặc chùng chình … ? Em hiểu gì về suy nghĩ của =>Nỗi đau về sự bất -Mặt mũi đỏ … khác thường Hai Nhó? lực. mắt long lanh … mười đầu ngón tay bíu chaët … run laåy baåy … thu moïi sức lực … giơ cánh tay gầy guộc … khaån thieát =>Nỗi đau về sự bất lực 3)Cảm nhận của Nhĩ về người thaân: ?Ở cuối truyện, tác giả đã tập - Thảo luận và trình -Những ngón tay gầy guộc , âu trung miêu tả chân dung và cử bày. yeám … maëc taám aùo vaù -Suốt đời chỉ làm em khổ tâm … chæ cuûa Nhó ra sao? maø vaãm nín thinh -Hành động này có ý nghĩa gì? -Qua nhân vật Nhĩ , tác giả -Học sinh trả lời -Coù heà sao ñaâu … mieãn laø anh aáy Phaïm Vaên May Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường PTDT Danh Thị Tươi. Hoạt động của GV muoán noùi ñieàu gì? ? Bên cạnh Nhĩ, Liên được mieâu taû nhö theá naøo? -Em có cảm nhận gì về vợ Nhĩ? -Tình yeâu choàng cuûa Lieân ra sao? -Từ lời nói của Liên , Nhĩ cảm nhaän gì? =>Sự tần tảo , đức hy sinh thầm lặng của vợ là chỗ nương tựa cuûa Nhó -Qua nhaân vaät Lieân vaø luõ treû giúp anh”đi nốt nửa vòng trái đất”, Nguyễn Minh Châu muốn nói với ta điều gì? * Hoạt động 4:. Hoạt động của HS. Ghi baûng soáng. - Sự tần tảo, đức hy sinh thầm lặng của vợ là chỗ => Sự tần tảo , đức hy sinh thầm nương tựa của Nhĩ. lặng của vợ là chỗ nương tựa của Nhó - Suy nghó vaø trình baøy caù nhaân.. -Truyện ngắn chứa đựng những suy ngẫm , traûi nghieäm cuûa nhaø văn về con người và cuộc đời IV.Toång keát: - Ghi nhớ SGK/135. ?Tìm những đoạn thể hiện tập -Học sinh suy nghĩ và trung chủ đề của truyện và nêu nêu cảm nhận caûm nhaän cuûa em ? -Truyện để lại ấn tượng sâu sắc cho người đọc bởi cách viết mới như thế nào ? Truyện gởi gắm ñieàu gì ? 4. Cuûng coá: - Cho bieát ñoâi neùt veà taùc giaû? Noäi dung cuû truyeän. 5. Daën doø: - Học bài đã phân tích. - Soạn “Những ngôi sao xa xôi” IV. Ruùt kinh nghieäm ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. . Phaïm Vaên May Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường PTDT Danh Thị Tươi. Tieát 138 – 139 :. ÔN TẬP TIẾNG VIỆT LỚP 9. I . MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức: Thông qua các tài liệu ngôn ngữ thực tế, giúp học sinh hệ thống hóa lại các vấn đề đã học trong học kì I. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng nhớ kiến thức cũ, phát hiện…. II. CHUAÅN BÒ 1. GV: SGK, GA, tham khảo tư kiệu khác có liên quan đến bài dạy. Bảng phụ… 2. HS: SGK, xem lại nội dung kiến thức TV đã học. III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC: 1) Ổn định lớp: 2) Kiểm tra : Kiểm tra bài soạn ở nhà 3) Giới thiệu bài mới : Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi baûng * Hoạt động 1: -Giáo viên kẻ bảng tổng -Học sinh chuẩn bị I.Khởi ngữ và thành phần biệt lập kết (SGK trang 109) -> ở nhà Thaønh phaàn bieät laäp cho học sinh đọc Bài tập 1 Khởi Tình Caûm Goïi -Cho học sinh cử mỗi tổ 1 - 4 tổ cử 4 bạn lên Phuï chuù ngữ thaù i thaù n đáp baïn leân ñieàn vaøo -> giaùo ghi vaøo baûng toång xaây dường vất vả Thưa những viên hướng dẫn xem đúng kết. caùi nhö quaù! oâng người hay khoâng -> choát laïi. laøng aáy. -Giaùo vieân cho hoïc sinh đọc Bài tập 2 -> cử mỗi tổ 1 baïn leân trình baøy baøi viết (đoạn văn) của tổ mình -> giaùo vieân xem hướng dẫn , sửa. * Hoạt động 2: -Giaùo vieân keû baûng toång keát trang 110 leân baûng -Học sinh đọc bài tập 2 – 3 baïn leân choïn vaø ñieàn vaøo baûng toång keát. -Học sinh đọc -> cử bạn lên viết đoạn cho tổ mình > gạch dưới khởi ngữ , thành phần tình thaùi. con gaùi … nhìn ta nhö vaäy. II. Liên kết câu và liên kết đoạn. -Học sinh đọc bài taäp ->leân baûng ñieàn vaøo. Pheùp lieân keát. Lập từ ngữ Từ ngữ töông ứng. Phaïm Vaên May Lop4.com. Coâ beù- coâ beù. Đồng nghóa, traùi nghóa vaø liên tưởng. Theá. Noái. Coâ beù – noù “baây giờ… nữa”, theá. Nhöng, nhöng roài, vaø.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường PTDT Danh Thị Tươi. Hoạt động của GV -Giaùo vieân cho hoïc sinh đọc đoạn văn đã chuẩn bị ở nhà viết về truyện ngắn “Beán queâ” cuûa Nguyeãn Minh Chaâu. -Giaùo vieân cho hoïc sinh nhaän xeùt->giaùo vieân keát laïi. Hoạt động 3 : -Giaùo vieân cho hoïc sinh đọc Bài tập 1/111. Hoạt động của HS -Học sinh đọc bài laøm cuûa mình , neâu roõ noái baèng hình thức gì và nội dung ra sao.. Ghi baûng. -Giáo viên hướng dẫn cho hoïc sinh laøm baøi taäp 2/111 (a) “Ý đồ của Tuấn hỏi Nam laø gì ? -Nam có trả lời theo ý đồ đó không ? Vậy chữ in đậm , hàm ý được tạo ra baèng caùch coá yù vi phaïm phương châm hội thoại naøo? -Giáo viên hướng dẫn học sinh laøm baøi taäp 2(b)/111 -Câu in đậm hàm ý gì? Có đáp đúng câu hỏi của Lan khoâng? -Lẽ ra Huệ phải đáp như thế nào mới đủ ?. -Học sinh đọc bài taäp 2/111 (a) -Tuaán muoán hoûi đội bóng chơi hay, (dở) ? -Nam coá yù noùi mô hoà traùnh baøn luaän veà vieäc naøy ( haøm ý là đội bóng chơi khoâng hay).. -Từ câu in đậm , có thể hiểu “Đội bóng chơi khoâng hay” Người nói cố ý vi phạm phương châm quan hệ (nói lạc đề). - Khoâng.. -Câu in đậm hàm ý là “Tớ chưa báo cho Nam vaø Tuaán”. III. Nghĩa tường minh và hàm ý -Học sinh đọc -> Trong câu in đậm ở cuối truyện , người ăn phaùt bieåu. mày muốn nói với người nhà giàu rằng “Địa nguïc laø choã cuûa caùc oâng”. - Huệ phải đáp là -Người nói cố ý vi phạm phương châm về báo cho Nam, lượng (Nội dung đáp còn thiếu) Tuaán, Chi. 4. Củng cố: Nhắc lại khái quát chung kiến thức có liên quan. - Cho 2 ví dụ câu có khởi ngữ hoặc thành phần biệt lập . - Cho 1 ví duï veà phöông chaâm veà chaát. 5. Daën doø: - Chuẩn bị tiết tổng kết ngữ pháp - Hoïc sinh oân veà từ loại đã học => Laøm baøi taäp trang 130 ->133 cụm từ. IV. Ruùt kinh nghieäm …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Phaïm Vaên May Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường PTDT Danh Thị Tươi. Bài tập 2 –Tr.110 (Viết đoạn văn ngắn giới thiệu về truyện ngắn “Bến Quê” – Nguyễn minh Châu, trong đó có sử dụng ít nhất một câu có sử dụng khởi ngữ và một câu chứa thành phaàn tình thaùi).. Maãu: Bến quê là một câu chuyện về cuộc đời – cuộc đời vốn rất bình lặng quanh ta – với những nghịch lí không dễ gì hóa giải. Hình như trong cuộc sống hôm nay, chúng ta có thể gặp ở đâu đó một số phâïn giống như hoặc gần giống như số phận của nhân vật Nhĩ trong câu truyện của Nguyễn Minh Châu? Người ta có thể mải mê kiếm danh, kiếm lợi để rồi sau khi đã rong ruổi gần hết cuộc đời mình, vì một lí do nào đấy phải nằm bẹp dí một chỗ, con người mới chợt nhận ra rằng: gia đình chính là cái tổ ấm cuối cùng đưa tiễn ta về nơi vĩnh hằng! Cái chân lí giản dị ấy, tiếc thay, Nhĩ chỉ kịp nhận ra vào những ngày tháng cuối cùng của đời mình. Nhĩ đã từng “đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất”, nhưng khi chẳng may bị mắc bệnh hiểm nghèo, liệt toàn thân thì cuộc sống của anh lại hoàn toàn phụ thuộc vào những người khác. Nhưng chính vào cái khoảnh khắc mà trực giác đã mách bảo cho anh biết rằng cái chết đã cận kề thì trong anh lại bừng lên những khát vọng thật đẹp đẽ và thánh thiện. Có thể nói, Bến quê là câu chuyện bàn về ý nghĩa của cuộc sống, nhân vật Nhĩ là một nhân vật tư tưởng; nhưng là thứ tư tưởng đã được hình tượng hóa một cách tài hoa và có khả năng gây xúc động mạnh mẽ cho người đọc. * Các thành phần biệt lập đã sử dụng trong đoạn văn trên. - Thành phần phụ chú: cuộc đời vốn rất bình lặng quanh ta - Thaønh phaàn tình thaùi: Hình nhö - Khởi ngữ: Cái chân lí giản dị ấy - Thaønh phaàn caûm thaùn: tieác thay. Phaïm Vaên May Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường PTDT Danh Thị Tươi. Tieát 140 :. LUYEÄN NOÙI: NGHÒ LUAÄN VEÀ MOÄT ĐOẠN THƠ, BAØI THƠ. I . MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức:. Giúp học sinh có kĩ năng trình bày miệng một cách mạch lạc , hấp dẫn những cảm nhận , đánh giá của mình về một đoạn thơ , bài thơ. - Luyện tập cách lập ý, làm dàn bài và cách dẫn dắt vấn đề khi nghị luận về một đoạn thô , baøi thô. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng trình bày miệng trước lớp. II. CHUAÅN BÒ GV: SGK, GA, baûng phuï… HS: -Yêu cầu nghị luận bài thơ , đoạn thơ - Nội dung cần có từng phần của bài III. TIEÁN TRÌNH 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài: Kiểm tra dàn bài đã làm ở nhà ( Đ7/99) 3. Bài mới: Giới thiệu : Để củng cố thêm lý thuyết nghị luận đoạn thơ , bài thơ ; nắm vững hơn kĩ năng làm bài , đồng thời cũng để củng cố kiến thức văn học , rèn khả năng nói , khả năng diễn đạt , trong tiết học này , chúng ta sẽ thực hành luyện nói trước lớp Nghị luận đoạn thơ , bài thơ với bài cụ thể đã cho kì trước – Bài thơ “Bếp lửa” Bằng Việt ( Đề 7/99-SGK) -. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hoạt động 1: -Giáo viên viết đề lên -Học sinh chuẩn bị bài baûng . làm của mình ở nhà -> đã phân công các bạn đại diện tổ. -Học sinh đọc đề -Giaùo vieân cho moät hoïc -Hoïc sinh phaùt bieåu theo sinh xác định lại đề bài , yêu cầu của giáo viên kieåu baøi , noäi dung caàn -Hoïc sinh phaùt bieåu nghò luaän. * Hoạt động 2. ?Thaân baøi coù maáy luaän -Hoïc sinh phaùt bieåu điểm ? Gồm những luận -Hình thức : to, rõ, thay đổi ngữ điệu khi cần, ñieåm naøo? quan sát lớp, tự tin. Phaïm Vaên May Lop4.com. Ghi baûng Đề: Hình ảnh bếp lửa trong bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt 1. Tìm hiểu đề: -Kieåu baøi : nghò luaän veà 1 baøi thô - Vấn đề cần nghị luận: (Nội dung) hình ảnh bếp lửa ->Tình baø chaùu - Cách nghị luận: xuất phát từ tình cảm cá nhân đối với bài thơ, khái quát thành những thuộc tính tinh thần cao đẹp của con người. 2. Tìm yù: * Tình yeâu queâ höông noùi chung trong các bài thơ đã học, đã đọc. * Tình yêu quê hương với nét riêng trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt. -Thaân baøi coù 4 luaän ñieåm.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường PTDT Danh Thị Tươi. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Ghi baûng. ?Nhắc lại yêu cầu của tiết -Nội dung: Đúng trọng -Yêu cầu tiết luyện nói luyeän noùi. taâm. -Ñieåm noùi: +Hình thức : 4 +Noäi dung : 5. Hoạt động 3: thực hành noùi. 3. Trình baøy (noùi).. -Giáo viên cho lớp trưởng -Người điều khiển yêu hoặc cán sự văn lên điều cầu khieån -Giaùo vieân ghi nhaän caùc hoạt động của học sinh -> cho điểm từng phần -Mỗi nhóm cử một bạn nói phần mở bài -Hoïc sinh goùp yù cho baïn (neáu caàn) -Giaùo vieân nhaän xeùt caùch -Thaân baøi goàm 4 luaän ñieàu khieån vaø trình baøy ñieåm -> Cho moãi nhoùm -Giáo viên cho 1 học sinh thực hiện 1 luận điểm khá hoặc cán sự văn lên -> Học sinh góp ý trình baøy laïi caû baøi. -Mỗi nhóm cử 1 bạn trình baøy phaàn keát baøi-> caùc baïn boå sung , goùp yù. -Học sinh ghi nhận cách mở bài hay cuûa baïn. -Học sinh ghi vào tập những ý hay của baïn.. Toång keát: -Giaùo vieân nhaän xeùt, boå - Nghe. -Öu ñieåm sung, cho ñieåm -> tuyeân -Khuyeát ñieåm döông. -Tuyeân döông 4. Củng cố: Chọn bài viết hay đọc, nhận xét – bình phẩm. 5. Daën doø: - Ôn lại lý thuyết -> cách làm , chuẩn bị Đề 6/99. - Soạn : “Những ngôi sao xa xôi”. IV. Ruùt kinh nghieäm ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Kyù duyeät tuaàn 28. Phaïm Vaên May Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>