Giáo án Đại 10 - Chương II: Hàm số bậc nhất và bậc hai

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương Ngày soạn:…………….. Tieát : 14 - 15. Chöông 2. HAØM. SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI. § 1 ĐẠI CƯƠNG VỀ HAØM SỐ. I . MUÏC TIEÂU: 1. Về kiến thức:  Chính xác hóa khái niệm hàm số và đồ thị của hàm số .  Nắm vững khái niệm hàm đồng biến , nghịch biến , hàm số chẵn , hàm số lẻ 2. Veà kyõ naêng:  Xét sự biến thiên của hàm số , Xét tính chãn lẻ ,tìm tập xác định của hàm số.  Biết vẽ đồ thị (G’) khi tịnh tiến đồ thị (G) song song với 0x hoặc 0y 3. Về tư duy: Từ đồ thị tìm được giá trị lớn nhất , nhỏ nhất của hàm số .Biết tìm hàm số có đồ thị (G’) có được khi tịnh tiến đồ thị (G) song song với 0x hoặc 0y 4. Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỹ chính xác khi vẽ đồ thị . Thấy được ý nghĩa của hàm số trong thực tế II. CHUAÅN BÒ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: 1. Thực tiễn: Thấy được ý nghĩa của hàm số trong thực tế 2. Phöông tieän: Chuaån bò phieáu hoïc taäp , baûng phuï III. PHÖÔNG PHAÙP: Gợi mở, vấn đáp thông qua hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH BAØI HỌC VAØ CÁC HOẠT ĐỘNG: 1. Kieåm tra baøi cuõ: 2.Bài mới: TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung 1. Khaùi nieäm haøm soá Hoạt động 1: HAØM SỐ Hoạt động 1: HAØM SỐ 1 tháng ứng với 6,60 2 tháng ứng với 7,56 3 tháng ứng với 8,28 6 tháng ứng với 8.52 9 tháng ứng với 8,88 12 tháng ứng với 9,00 f: D R 15’ x | y=2x Hay y=f(x) = 2x. a/ Haøm soá *Neâu ví duï 1 sgk Trích baûng thoâng baùo laõi suaát Ñònh nghóa (sgk) cuûa moät ngaân haøng +Dựa vào bảng trên thì lãi suất ngân hàng tương ứng các loại kỳ hạn là bao nhiêu ? Bảng trên cho ta với 1 p tử t ứng với 1 ptử s đặt bằng f(t) t  T = { 1;2;3;6;9;12} Từ ví dụ nêu định nghĩa hàm soá + Cho moät ví duï laø moät haøm soá +Khi cho hàm số phải đảm :  x  D ứng với duy nhất một phần tử y  R. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương lấy 2 tương ứng không phải haøm soá (vi phaïm moät trong 2 ñieàu kieän treân). 15’. Hoạt động 2: HAØM SỐ Hoạt động 2: HAØM SỐ CHO BẰNG BIỂU THỨC CHO BẰNG BIỂU THỨC *Từ ví dụ y=f(x) = 2x ứng moãi giaù trò x ta tính ñöôc duy nhaát moät giaù trò y . Ñaët baèng f(x) = 2x thì haøm soá y=f(x) = 2xlà hàm số cho bởi biểu thức Thảo luận , thống nhất đáp *Chọn kết luận đúng trong caùc caâu sau : aùn ghi vaøo phieáu hoïc taäp a/ taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá x Đáp án đúng là câu ( C) y= laø:. b/ haøm soá cho baèng bieåu thức Haøm soá y=f(x) goïilaø haøm số cho bởi biểu thức f(x) Khi cho haøm soá maø khoâng giaûi thích gì theâmthì taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá laø taäp A. ( x  1)( x  2). (A) R ; (B) { x/x  1,x  2 } (C) R+\ {1,2} (D) (0;+  ) Thảo luận , thống nhất đáp aùn ghi vaøo phieáu hoïc taäp Đáp án đúng là câu (B). 1 Neáu x  0  b/ f(x)= 0 Neáu x  0 1 Neáu x  0 . Taäp xaùc ñònh laø: (A) R- ; (B) R; (C) R+ ; (D) { -1; 0;1 } Cho học sinh hoạt động theo nhóm ,ghi đáp án vào phieáu hoïc taäp Thu phieáu hoïc taäp vaø nhaän xeùt TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Hoạt động 3: Hoạt động 3: ĐỒTHỊ CỦA HAØM SỐ ĐỒTHỊ CỦA HAØM SỐ *Trở lại ví dụ hàm số y= 2x ở lớp 9 ta biết rằng đồ thị 15’ hàm số là một đường thẳng Đồ thị của hàm số y=f(x) ? tức là tập hợp những điểm laø taäp hợp những M (x;2x ) trên hệ trục tọa độ 0xy ñieåmM(x;f(x)). Đại Số 10 Lop10.com. Chuù yù :Haøm soá y=f(x) x là biến độc lập y là biến soá phuï thuoäc cuûa haøm f . Neân ta coù theå cho haøm soá u=f(t). Noäi dung c/ Đồthị của hàm số Cho haøm soá y=f(x) coù txñ : D . Trong maët phaúng toïa đọ 0xy tập hợp (G) các điểm có tọa độ (x;f(x)) với x thuộc D . Gọi là đồ thị cuûa haøm soá y=f(x).

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương Trong hệ trục tọa độ 0xy hàm số y=f(x) ? Một cách ,Gọi là đồ thịk của hàm f tổng quát nêu đồ thị của. M(x0;f(xo))  (G)  xo  D vaø yo = f(xo). Trong ví duï 2 sgk f(-3) =-2 ; f(-2)=1; f(-1)=4 *Tìm giaù trò cuûa haøm soá taïi các điểm có hoành độ x f(3) = 1; f(4) = 0 baèng –2;-3;-1;3;4 Giá trị lớn nhất củahàm số * Giá trị lớn nhất nhỏ nhất trong [-3;8] laø f(-1)=f(8) = cuûahaøm soá trong [-3;8] laø 4 bao nhieâu Giaù trò nhoû nhaát cuûahaøm soá trong [-3;8] laø * Daáu cuûa f(x) treân (-3;1) f(-3)=f(2) = -2 Trong khoảng (-3;1) thì f(x) >0. Tieát 2 TL. Hoạt động của HS HD4 :HAØM SỐ ĐỒNG BIEÁN , NGHÒCH BIEÁN *Hàm số tăng trong khoảng ( 2;8) ;(–3;-1) Giaûm (-1;2) *x1=3 < x2= 5 thì f(3) = -1 f(5) =1 neân f(x1) < f(x2) x1= 0 < x2=1 thì f(0) = 2 f(1) = 0 neân f(x1) > f(x2) *Hàm số đồng biến trên 20’ khoảng K khi x1 , x2  K với x1<x2  f(x1) <f(x2) Haøm soá nghòch bieán treân khoảng K khi x1 , x2  K với x1<x2  f(x1) > f(x2) Laáy x1 x2  (0;+  ) x1<x2  0<x1<x2  x12  x22  f(x1) <. y=x2. Hoạt động của GV HD4 :HAØM SỐ ĐỒNG BIEÁN , NGHÒCH BIEÁN *Dựa vào ví dụ 2 trong [3;8] hàm số tăng trong khoảng nào, giảm trong khoảng nào? *Khi x1=3 < x2= 5 nhaän xeùt f(3) f(5) Khi x1= 0 ; x2=1 nhaän xeùt f(0) f(1) * Tổng quát hàm số đồng biến trong khoảng K khi naøo ? Haøm soá nghòch bieán trong khoảng K khi nào ? Nêu hoàn chỉnh định nghĩa. f(x2) Haøm soá * Laáy x1 x2  (0;+  ) x1<x2 nhaän xeùt f(x1) vaø f(x2). Đại Số 10 Lop10.com. Noäi dung 2. Sự biến thiên của hàm soá a/ Hàm đồng biến , hàm nghòch bieán Ñònh nghóa (sgk). Ví duï :Haøm soá y=x2 Đồng biến trên khoảng (0;+  ) nghòch bieánm treân khoảng (–  ;0).

<span class='text_page_counter'>(4)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương Đồng biến trên khoảng (0;+  ) x1 x2  (-  ;0 ) x1<x2  0<-x1 >-x2  x12  x22. f(x2) Haøm soá * f(x) = c  x  K thì haøm số không đổi gọi là hàm y=x2 haèng soá nghịch biến trên khoảng  f(x1) >. (-  ;o ) HĐ5 :KHẢO SÁT SỰ BIEÁN THIEÂN CUÛA HAØM SOÁ  x1 x2  K x1 < x2 Xeùt hieäu f(x1) - f(x2). f ( x1 )  f ( x2 ) > 0  Haøm x1  x2. số đồng biến. HĐ5 :KHẢO SÁT SỰ BIEÁN THIEÂN CUÛA HAØM SOÁ *Dựa vào định nghĩa nêu các bước xét sự biến thiên của hàm số trên khoảng K * Nêu hoàn chỉnh các bước xét sự biến thiên  x1 x2  K x1  x2. f ( x1 )  f ( x2 ) > 0  sự biến x1  x2. f ( x1 )  f ( x2 ) < 0  Haøm soá thieân ? x1  x2  x1 x2  K x1  x2 f ( x1 )  f ( x2 ) nghòch bieán < 0  sự biến x1  x2. b/ Khảo sát sự biến thiên cuûa haøm soá Khảo sát sự biến thiên của haøm soá laø xeùt xem haøm soá đồng biến hay nghịch biến hay không đổi trên các khoảng, (nửa khoảng,hayđoạn) Nào đó trong tập xác định. Hàm số y = ax2 Với a>0 đồng biến trên (0;+  ) , thieân ? 20’ nghòch bieán treân (-  ;0) Cho học sinh tự ghi các bước xét sự biến thiên vào Ghi kết quả sự biến thiên baèng baûng sau x1  x 2 vở f ( x1 )  f ( x2 ) x - 0 + A= = a(x2+x1) * Xeùt sö bieán thieân cuûa x1  x2 y + + hàm số y = ax2 Với a>0 0 x1; x2  (0;+  ) thì x1 > 0 Trên khoảng (-  ;0) và(0;+ Goïi laø baûng bieán thieân x2 > 0 maø a> 0  A >0  ) nên hàm số đồng biến trên (0;+  ) x1; x2  (-  ;0) thì x1 < 0 x2 < 0 maø a> 0  A <0 neân haøm soá nghòch bieán treân (-  ;0) * Thaûo luaän nhoùm ghi keát quaû vaøo phieáu hoïc taäp *Tương tự trên cho các. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương đồng biến trên (-  ;0) nghòch bieán treân (0;+  ). nhóm xét sự biến thiên của haøm soá y = ax2 Với a< 0 và lập baûng bieán thieân cuûa noù Thu phieáu hoïc taäp vaø nhaän xeùt 3.Củng cố : Cho một ví dụ về hàm số . Tìm tập xác định của hàm số đó . Tính giá trị cuûa haøm soá taïi bieán x baèng 0;2; -1 Các bước xét sự biến thiên của hàm số . Đồ thị của hàm số trong khoảng hàm số đồng biến , nghòch bieán 4. Baøi taäp veà nhaø : Caùc baøi taäp SGK V- RUÙT KINH NGHIEÄM …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Ngày soạn: ………………. Tieát. : 16 - 17. ĐẠI CƯƠNG VỀ HAØM SỐ . BAØI TẬP. I . MUÏC TIEÂU:. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương. 1. Về kiến thức:  Chính xác hóa khái niệm hàm số và đồ thị của hàm số .  Nắm vững khái niệm hàm đồng biến , nghịch biến , hàm số chẵn , hàm số lẻ 2. Veà kyõ naêng:  Xét sự biến thiên của hàm số , Xét tính chãn lẻ ,tìm tập xác định của hàm số.  Biết vẽ đồ thị (G’) khi tịnh tiến đồ thị (G) song song với 0x hoặc 0y 3. Về tư duy: Từ đồ thị tìm được giá trị lớn nhất , nhỏ nhất của hàm số .Biết tìm hàm số có đồ thị (G’) có được khi tịnh tiến đồ thị (G) song song với 0x hoặc 0y 4. Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỹ chính xác khi vẽ đồ thị . Thấy được ý nghĩa của hàm số trong thực tế II. CHUAÅN BÒ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: 1. Thực tiễn: Thấy được ý nghĩa của hàm số trong thực tế 2. Phöông tieän: Chuaån bò phieáu hoïc taäp , baûng phuï III. PHÖÔNG PHAÙP: Gợi mở, vấn đáp thông qua hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH BAØI HỌC VAØ CÁC HOẠT ĐỘNG: 1. Kieåm tra baøi cuõ: 2.Bài mới: TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung Hoạt động 1: HAØM SỐ Hoạt động 1: HAØM SỐ a/ Khái niệm hàm sốchẵn, CHAÜN , HAØM SOÁ LEÛ CHAÜN , HAØM SOÁ LEÛ haøm soá leû *Neâu ñònh nghóa haøm soá Ñònh nghóa ( sgk) chaün , haøm soá leû Haøm soá xaùc ñònh khi *Ví dụ : Chứng minh hàm 1  x  0 soá  -1  x  1  y = 1  x  1  x laø hs leû 1  x  0 Tìm taäp xaùc ñònh cuûa haøm txñ; [-1;1] soá ? f(-x) = 1  x  1  x 15’ = -( 1  x  1  x l) = - f(x) Xeùt f(-x) =? Neân haøm soá laø haøm soá leû * TXÑ: A  x  A thì -x  A. f(x) = ax2  f(-x)= ax2 neân haøm soá laø haøm soá chaün. 10’ Hoạt động 2:. * Cho học sinh hoạt động theo nhóm chứng minh haøm soá y = ax2 laø haøm soá chaün Kieåm tra phieáu hoïc taäp vaø nhaän xeùt b/ Đồ thị của hàm số chẵn Hoạt động 2:. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương ĐỒ THỊ CỦA HAØM SỐ ĐỒ THỊ CỦA HAØM SỐ CHAÜN , HAØM SOÁ LEÛ CHAÜN , HAØM SOÁ LEÛ Cho haøm f coù TXÑ : D laø HS làm theo hướng dẫn của hàm số chẵn nhân xét giá GV vaø ruùt ra nhaän xeùt. trò cuûa haøm soá taïi x vaø –x  đồ thị của hàm chẵn ? Tương tự nếu hàm là hàm số lẻ thì f(-x) =-f(x)  đồ thò? Từ nhận xét trên ta có định lyù Hoạt động 3: Hoạt động 3: SƠ LƯỢT VỀ TỊNH SƠ LƯỢT VỀ TỊNH TIẾN ĐỒ THỊ SONG TIẾN ĐỒ THỊ SONG SONG VỚI TRỤC TOẠ SONG VỚI TRỤC TOẠ ĐỘ ĐỘ GV giới thiệu cho HS HS nghe GV giới thiệu. theá naøo laø tònh tieán theo một điểm, tịnh tiến một đồ HS xác định toạ độ các thị. điểm M1, M2, M3, M4 khi Cho HS trả lời câu hỏi H7 15’ tònh tieán ñieåm M leân treân , (SGK) xuống dưới, sang phải, sang traùi 2 ñôn vò Nếu tịnh tiến đường thẳng Nếu tịnh tiến đường thẳng d: y = 2x – 1 sang phaûi 3 d: y = 2x – 1 sang phaûi 3 đơn vị thì ta được đường đơn vị thì ta được đường thaúng y= 2x – 7 thaúng naøo? Veõ hình minh HS vẽ hình 2 đường thẳng hoạ. y=2x-1 vaø y=2x-7. , haøm soá leû Ñònh lyù: Đồ thị hàm số chẳn nhận trục tung làm trục đối xứng Đồ thị hàm số lẻ nhận gốc toạ độ làm tâm đối xứng. a. Tònh tieán moät ñieåm b. Tịnh tiến một đồ thị Ñònh lyù: (SGK). Tieát 2 : BAØI TAÄP Hoạt động 4: Tìm tập xác định của các hàm số sau : a) y = c) y =. TL 15’. 3 x+1 ; x2 - 9 x- 3 2 - x x+ 2. x - -x 1- x 2 x-1 + 4 - x d) y = (x- 2)(x- 3) b) y =. ;. Hoạt động của HS Haøm soá y =. Hoạt động của GV. 3 x-1 xaùc ñònh khi x2 -9  0 x2 - 9. Haøm soá y =.  x   3 . Vaäy taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá. Đại Số 10 Lop10.com. 3 x-1 xaùc ñònh khi naøo? x2 - 9.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương. Cho HS hoạt động nhóm các bài tập còn laø : T = R \   3 laïi. HS hoạt động theo nhóm. Đại diện nhóm lên bảng trình bày các Mời đại diện nhóm lên bảng trình bày hmaø soá coøn laïi. Hoạt động 5: Khảo sát sự biến thiên của các hàm số sau : a) y =. TL. 1 trên mỗi khoảng (- ;2) và (2 ; + ) x2. b) y = x2 – 6x + 5 trên mỗi khoảng (- ;3) và (3 ; + ) c) y = x2005+1 trên khoảng (- ;+ ) Hoạt động của HS Hoạt động của GV Khảo sát sự biến thiên của hàm số y= Để khảo sát sự biến thiên của hàm số y= 1 trên từng khoảng (-;2) và(2; + ) x2. 1 trên mỗi khoảng (-;2) và (2; + ) ta x2. laøm theá naøo? HS lập tỉ số và xác định được hàm số y= 1 nghịch biến trên từng khoảng x2. 20’. GV hướng dẫn HS lập tỉ số. f ( x1 )  f ( x2 ) x1  x2. (-;2) vaø(2; + ) HS hoạt động theo nhóm theo sự phân Cho HS hoạt động theo nhóm khảo sát sự coâng cuûa GV bieán thieân cuûa caùc haøm soá coøn laïi. Haøm soá y = x2 – 6x + 5 nghòch bieán treân khoảng (- ;3) và đồng biến trên khoảng (3 ;+ ) Hàm số y = x2005+1 đồng biến trên khoảng (- ;+ ). 3.cuûng coá :  Nắm được các kiến thức về hàm số  Biết cách tìm tập xác định, sử dụng tỉ số biến thiên để khảo sát sự biến thiên của hàm số trên một khoảng đã cho. V. RUÙT KINH NGHIEÄM …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương Ngày soạn : ……………….. §2 HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT . BAØI TAÄP. Tieát : 18 - 19 I. MUÏC TIEÂU: 1.Về kiến thức:  Tái hiện và củng cố các tính chất và đồ thị của hàm số bậc nhất mà học sinh đã được học ở lớp dưới  Hiểu cấu tạo và cách vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất trên từng khoảng mà hàm số có dạng y = |ax + b| là một trường hợp riêng 2.Veà kyõ naêng:  Khảo sát thành thạo hàm số bậc nhất và đồ thị của chúng  Biết vận dụng các tính chất của hàm số bậc nhất để khảo sát sự biến thiên và lập bảng biến thiên của các hàm số bậc nhất trên từng khoảng 3.Về tư duy và thái độ:  Hiểu được sự biến thiên và đồ thị của hàm số bậc nhất  Caån thaän, chính xaùc II. CHUAÅN BÒ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: 1.Thực tiễn: Học sinh đã được học các tính chất và đồ thị của hàm số bậc nhất ở lớp dưới 2.Phöông tieän: Baûng phuï, phieáu hoïc taäp III. PHÖÔNG PHAÙP: Gợi mở vấn đáp, đan xen hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH BAØI HỌC VAØ CÁC HOẠT ĐỘNG:. Tieát 1 1. Kieåm tra baøi cuõ: Hoạt động 1: (7’) Xét sự biến thiên của các hàm số y = 2x + 3 ; y = -2x + 3 Hoạt động của HS Hoạt động của GV Viết chiều biến thiên của hàm số cho bỡi GV hướng dẫn học sinh xét chiều biến công thức như đã học ở bài trước thiên của hàm số theo cách sử dụng tỉ số 2. Bài mới: TL Hoạt động của HS Hoạt động 2: NHẮC LẠI VEÀ HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT Khi a > 0, haøm soá y = ax + 15’ b đồng biến trên R Khi a < 0, haøm soá y = ax + b nghòch bieán treân R. Hoạt động của GV Noäi dung Hoạt động 2: NHẮC LẠI 1. Nhắc lại về hàm số bậc VEÀ HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT nhaát Thoâng qua chieàu bieán thieân (SGK) cuûa hai haøm soá treân neâu vấn đề : “Hàm số bậc nhất y = ax +b đồng biến và * Sự tương giao của hai. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương nghòch bieán trong caùc trường hợp nào?” GV laäp baûng bieán thieân vaø Đồ thị hàm số y=2x+4 là nêu tính chất của đồ thị đường thẳng đi qua hai (bảng phụ) ñieåm A(-2;0) vaø B(0;4) Cho HS vẽ đồ thị hàm số Đồ thị hàm số y=2x là y=2x+4 và y=2x đường thẳng đi qua C(1;2) và gốc toạ độ Đường thẳng y=2x+4 thu được bằng cách tịnh tiến đường thẳng y=2x lên trên Em có nhận xét gì về hai 4 đơn vị hoặc sang trái 2 đường thẳng trên? đơn vị. Do đó hai đường thẳng trên song song với Từ ví dụ ở trên GV đưa ra tường hợp tổng quát về sự nhau tương giao của hai đường thaúng. đường thẳng Cho hai đường thẳng (d):y=ax+b vaø (d’):y=a’x+b’ ta coù:  (d)//(d’) a = a’ vaø bb’  (d) (d’) a = a’ vaø b  b’  (d) caét (d’) a  a’. Hoạt động 3: Hoạt động 3: 2. Haøm soá y = |ax + b| HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT a.Haøm soá baäc nhaát treân TRÊN TỪNG KHOẢNG TRÊN TỪNG KHOẢNG từng khoảng Xeùt haøm soá: x + 1 neu 0  x < 2  1  y = -  4 neu 2  x  4  2 2x - 6 neu 4 < x  5. Nghe GV giới thiệu hàm số bậc nhất trên từng khoảng và vẽ đồ thị theo sự hướng Hàm số trên được gọi là 10’ daãn cuûa GV hàm số bậc nhất trên từng khoảng Làm thế nào để vẽ đồ thị cuûa haøm soá treân? GV HS xác định giá trị lớn hướng dẫn cho học sinh nhaát, giaù trò nhoû nhaát caùch veõ Từ đồ thị hàm số GV hướng dẫn học sinh xác định giá trị lớn nhất, giá trị nhoû nhaát Hoạt động 4: b. Sự biến thiên và đồ thị 12’ Hoạt động 4:. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương SỰ BIẾN THIÊN VAØ ĐỒ SỰ BIẾN THIÊN VAØ ĐỒ THÒ CUÛA HAØM SOÁ y = THÒ CUÛA HAØM SOÁ y = |ax + b| VỚI a  0 |ax + b| VỚI a  0 x neu x  0 Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi | x |= định nghĩa giá trị tuyệt đối -x neu x < 0 |x| = ? Vẽ đồ thị hàm số y=|x| được tiến hành tương tự Để vã đồ thị hàm số y = |x| như cách vẽ đồ thị hàm số ta làm thế nào? xác định trên từng khoảng Hàm số y=|x| đạt giá trị Dựa vào đồ thị, hãy tìm giá nhoû nhaát baèng 0 khi x = 0 trò nhoû nhaát cuûa haøm soá Vẽ đồ thị hàm số: y = |2x 2x - 4 neu x  2 y=  4| -2x + 4 neu x < 2 Laäp baûng bieùn thieân vaø veõ Theo ñònh nghóa giaù trò tuyệt đối ta có y = ? đồ thị hàm số Haõy laäp baûng bieán thieân vaø vẽ đồ thị hàm số trên?. của hàm số y=|ax+b| với a 0 Ta coù : x neu x  0 -x neu x < 0. y = | x |=. Đồ thị gồm hai nhánh: Nhánh 1 là phần của đồ thị hàm số y=x với x 0 Nhánh 2 lấy đối xứng nhaùnh 1 qua Oy. Tieát 2 : LUYEÄN TAÄP Hoạt động 1: * Tìm hàm số y=f(x), biết rằng đồ thị của nó là đường thẳng đi qua điểm (-2;5) vaø coù heä soá goùc baèng -1,5 * Vẽ đồ thị của hàm số vừa tìm được TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung Đồ thị hàm số là một Từ GT đồ thị hàm số là Bài tập 21/Tr81 đường thẳng nên đó là hàm một đường thẳng và có hệ a. Hàm số là : soá baäc nhaát coù daïng soá goùc baèng -1,5 cho ta y = -1,5x + 2 y=ax+b vaø coù a=-1,5 ñieàu gì? b. Đồ thị Đồ thị hàm số đi qua điểm 10’ (-2;5) neân 5=-1,5.(-2)+b Làm thế nào để xác định được b=? Suy ra b=2 Lên bảng vẽ đồ thị. Goïi moät HS leân baûng veõ đồ tị hàm số vừa tìm được Hoạt động 2: Vẽ đồ thị của hai hàm số sau trên cùng một mặt phẳng toạ độ và nêu nhận xét về quan hệ giữa chúng: a) y=|x-2| b) y=|x|-3 TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương x - 2 neu x  2 y =| x - 2 |=  2 - x neu x < 2 x - 3 neu x  0 y =| x | -3 =  -x - 3 neu x < 0. x - 2 neu x  2 y =| x - 2 |=  2 - x neu x < 2 x - 3 neu x  0 y =| x | -3 =  -x - 3 neu x < 0. 15’. Baøi taäp 24/Tr81. x - 2 neu x  2 y =| x - 2 |=  2 - x neu x < 2 x - 3 neu x  0 y =| x | -3 =  -x - 3 neu x < 0. Hai HS lên bảng vẽ đồ thị Hai HS lên bảng vẽ đồ thị Tịnh tiến đồ thị của hàm Tịnh tiến đồ thị của hàm số Tịnh tiến đồ thị của hàm số số y=|x-2| sang trái hai đơn y=|x-2| sang traùi hai ñôn vò y=|x-2| sang traùi hai ñôn vò vò roài tinh tieán tieáp xuoáng rồi tinh tiến tiếp xuống dưới rồi tinh tiến tiếp xuống dưới dưới 3 đơn vị thì được đồ 3 đơn vị thì được đồ thị của 3 đơn vị thì được đồ thị của thị của hàm số y=|x|-3 haøm soá y=|x|-3 haøm soá y=|x|-3 Hoạt động 3: Một hãng taxi quy định giá thuê xe đi mỗi kilômét là 6 nghìn đồng đối với 10 km đầu tiên và 2,5 nghìn đồng đối với các kilômét tiếp theo. Một hành khách thuê taxi đi quãng đường x kilômét phải trả số tiền là y nghìn đồng. Khi đó, y là một hàm số của đối số , xác định với mọi x  0 a. Hãy biểu diễn y như một hàm số bậc nhất trên từng khoảng ứng với đoạn [0;10] và khoảng (10;+ ) b. Tính f(8), f(10) vaø f(18) c. Vẽ đồ thị của hàm số y=f(x) và lập bảng biến thiên của nó TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung Baøi taäp 25/Tr81 a. Haøm soá phaûi tìm laø: neu 0  x  10 6x Soá tieàn phaûi traû laø 6x Soá tieàn phaûi traû laø 6x f(x) =  nghìn đồng. Do đó ta có nghìn đồng. Do đó ta có 2,5x + 35 neu x > 10 hàm số f(x)=6x với 0  x  hàm số f(x)=6x với 0  x  10 10 b. f(8) = 48 f(10) = 60 Khi x>10 ta coù haøm soá : Khi x>10 ta coù haøm soá : f(18)=80 f(x)= 60 + 2,5(x-10) f(x)= 60 + 2,5(x-10) c. Đồ thị = 2,5x + 35 = 2,5x + 35 20’ Vaäy haøm soá phaûi tìm laø: Vaäy haøm soá phaûi tìm laø: neu 0  x  10 neu 0  x  10 6x 6x f(x) =  f(x) =  2,5x + 35 neu x > 10 2,5x + 35 neu x > 10. f(8) = 48 f(10) = 60 f(18)=80. f(8) = 48 f(10) = 60 f(18)=80. HS leân baûng laäp baûng bieán HS leân baûng laäp baûng bieán. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương thiên và vẽ đồ thị thiên và vẽ đồ thị 3.cuûng coá:  Haøm soá baäc nhaát vaø caùc tính chaát cuûa noù  Nêu cách vẽ đồ thị của hàm số y = |ax + b| 4. Baøi taäp veà nhaø : Baøi taäp SGK V- RUÙT KINH NGHIEÄM. Ngày soạn : ……………….. Tieát. §3 HAØM SOÁ BAÄC HAI. : 20 - 21. I. MUÏC TIEÂU: 1.Về kiến thức:  Hiểu quan hệ giữa đồ thị hàm số y=ax2+bx+c và đồ thị của hàm số y=ax2.  Hiểu và ghi nhớ các tính chất của hàm số y=ax2+bx+c. 2.Veà kyõ naêng:  Biết cách xác định toạ độ đỉnh, phương trình của trục đối xứng và hướng của bề loõm cuûa parabol  Vẽ thành thạo các parabol dạng y=ax2+bx+c bằng cách xác định đỉnh, trục đối xứng và một số điểm khác. Qua đó suy ra được sự biến thiên, lập bảng biến thiên của hàm số và nêu được một số tính chất khác của hàm số  Biết cách giải một số bài toán đơn giản về đồ thị của hàm số bậc hai 3.Về tư duy và thái độ: Rèn tính tỉ mỉ, chính xá khi vẽ đồ thị II. CHUAÅN BÒ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: 1.Thực tiễn: HS đã học cách vẽ đồ thị của hàm số y=ax2 ở lớp dưới 2.Phương tiện: Bảng phụ vẽ đồ thị , bảng nhóm III. PHÖÔNG PHAÙP: Gợi mở vấn đáp, đan xen hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH BAØI HỌC VAØ CÁC HOẠT ĐỘNG: 2. Kieåm tra baøi cuõ: Hoạt động 1: (7’)Nêu sự biến thiên và lập bảng biến thiên của hàm số bậc nhất Hoạt động của HS Hoạt động của GV Nêu sự biến thiên và lập bảng biến thiên Từ kiểm tra bài cũ dẫn dắt HS đi vào bài mới 2. Bài mới:. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương TL. Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung Hoạt động 2: Hoạt động 2: 1. Ñònh nghóa: ÑÒNH NGHÓA HAØM SOÁ ÑÒNH NGHÓA HAØM SOÁ (SGK) BAÄC HAI BAÄC HAI GV giới thiệu cho HS định nghóa haøm soá baä hai Nghe GV giới thiệu định Đồ thò haøm soá 10’ nghóa haøm soá baäc hai y=ax2+bx+c thu được bằng cách tịnh tiến đồ thị hàm số y=ax2 một cách thích hợp nên đồ thị của hàm số y=ax2+bx+c cuõng laø moät parabol Hoạt động 3: ĐỒ THỊ CUÛA HAØM SOÁ BAÄC HAI Đồ thị hàm số y=ax2 là một parabol có đỉnh là gốc toạ độ; nhận trục tung làm trục đối xứng; hướng bề lõm lên tgreân khi a>0 vaø xuoáng dưới khi a<0. Hoạt động 3: ĐỒ THỊ CUÛA HAØM SOÁ BAÄC HAI Yêu cầu HS nhắc lại về đồ thị của hàm số y=ax2 đã học ở lớp dưới. Ta coù: y=ax2+bx+c =. b. Đồ thị hàm số b  b - 4 ac y=ax2+bx+c (a  0)  a  x+  Đồ thị của hàm số 2a  4a  2 y=ax2+bx+c laø moät parabol b b - 4 ac Ñaët: p = - ;q = coù ñònh I(-b/2a;- /4a) , 2a 4a Khi đó nếu tịnh tiến đồ thi nhận đường thẳng x=-b/2a đối xứng và haøm soá y=ax2 sang phaûi p laøm truïc đơn vị thì ta được đồ thị hướng bề lõm lên trên khi a>0, xuống dưới khi a<0. haøm soá naøo? Tiếp tục tịnh tiến đồ thị treân leân treân q ñôn vò thì ta thu được đồ thị hàm số naøo? 2. 25’. Khi đó nếu tịnh tiến đồ thi haøm soá y=ax2 sang phaûi p đơn vị thì ta được đồ thị haøm soá y=a(x-p)2 Tiếp tục tịnh tiến đồ thị treân leân treân q ñôn vò thì ta thu được đồ thị hàm số y= 2. b  b 2 - 4 ac  hay đồ a  x+  2a  4a . thò haøm soá y=ax2+bx+c. 2. Đồ thị của hàm số bậc hai a. Nhắc lại về đồ thị hàm soá y=ax2 (a  0). 2. Từ đó GV đưa ra kết luận về đồ thị của hàm số y=ax2+bx+c:. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương. Đồ thị của hàm số y=ax2+bx+c laø moät parabol coù ñònh I(-b/2a;- /4a) , nhận đường thẳng x=-b/2a laøm truïc đối xứng và Xác định đỉnh của parabol hướng bề lõm lên trên khi Xác định trục đối xứng và a>0, xuống dưới khi a<0. hướng bề lõm của parabol Dựa vào kết luận trên để Xác định một số điểm cụ vẽ đồ thị của hàm số theå cuûa parabol y=ax2+bx+c ta laøm theá Căn cứ vào tính đối xứng, nào? beà loõm vaø hình daùng cuûa parabol để “nối” các điểm coøn laïi Hoạt động 4: Hoạt động 4: 3. Sự biến thiên của hàm SỰ BIẾN THIÊN CỦA SỰ BIẾN THIÊN CỦA số bậc hai (SGK) HAØM SOÁ BAÄC HAI HAØM SỐ BẬC HAI Từ đồ thị của hàm số bậc hai ở Khi a>0 haøm soá nghòch treân GV ñöa ra baûng bieán biến trên khoảng (- ; - thiên và yêu cầu HS căn cứ b/2a), đồng biến trên vào bảng biến thiên khẳng khoảng (-b2a; + ) và có định lại tính đòng biến, giaù trò nhoû nhaát laø –/4a nghòch bieán cuûa haøm soá khi x=-b/2a. Khi a<0 hàm số đồng biến trên khoảng (- ; 45’ b/2a), nghịch biến trên khoảng (-b/2a; + ) vaø có giá trị lớn nhất là –/4a Cho hàm số y=-x2+4x-3 khi x=-b/2a. Xét sự biến thiên và vẽ đồ thò cuûa haøm soá treân -b/2a=? - /4a =? -b/2a=2 ; - /4a =1 Hãy kết luận sự biến thiên Vậy đồ thị hàm số y=- của hàm số x2+4x-3 laø moät parabol coù đỉnh I(2;1), nhận đường thẳng x=2 làm trục đối xứng và hướng bề lõm Hãy lập bảng biến thiên xuống dưới và vẽ đồ thị của hàm số. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương. Hàm số đồng biến trên trên khoảng (- ;2) , nghịch biến trên khoảng (2; + ) Cho haøm soá y=x2+2x-3 coù Lập bảng biến thiên và vẽ đồ thị là parabol (P) đồ thị a. Tìm toạ độ đỉnh, phương trình trục đối xứng và Hai HS lên bảng làm 2 hướng bề lõm của (P). Từ đó suy ra sự biến thiên của caâu a, b haøm soá b. Veõ parabol (P) c. Vẽ đồ thị của hàm số y=| x2+2x-3| HS thực hiện theo sự Gọi hai HS lên bảng làm 2 hướng dẫn của GV: caâu a, b Vẽ parabol (P1): y= Làm thế nào để vẽ đồ thị x2+2x-3 cuûa haøm soá y=| x2+2x-3| Veõ parabol (P2):y=- GV hướng dẫn HS thực 2 (x +2x-3) baèng caùch laáy hieän đối xứng (P1) qua trục Ox Xoá đi các điểm của (P1) và (P2) nằm ở phía dưới trục hoành ta được đồ thị haøm soá y=| x2+2x-3| 3. Cuûng coá:  Thế nào là hàm số bậc hai, đồ thị của hàm số bậc hai có dạng như thế nào?  Nêu sự biến thiên của hàm số bậc hai  Cách vẽ đồ thị của hàm số dạng y=|ax2+bx+c| 4. Baøi taäp veà nhaø: Caùc baøi taäp SGK V- RUÙT KINH NGHIEÄM …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương. Ngày soạn : ……………. LUYEÄN TAÄP. Tieát : 22 I. MUÏC TIEÂU: 1.Về kiến thức:  Củng cố những kiến thức đã học về hàm số bậc hai  Củng cố kiến thức và kĩ năng về tịnh tiến đồ thị đã học ở bài trước 2.Veà kyõ naêng:  Vẽ đồ thị hàm số bậc hai và hàm số y=|ax2+bx+c|  Lập bảng biến thiên và nêu được tíh chất của các hàm số này 3.Về tư duy và thái độ: Cẩn thận, chính xác trong tính toán II. CHUAÅN BÒ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: 1.Thực tiễn: Học sinh đã được trang bị các kiến thức về hàm số bậc hai 2.Phương tiện: Bảng phụ vẽ đồ thị, bảng nhóm III. PHÖÔNG PHAÙP: Gợi mở vấn đáp, đan xen hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH BAØI HỌC VAØ CÁC HOẠT ĐỘNG: 1.Kieåm tra baøi cuõ: Hoạt động 1: (7’)Nêu sự biến thiên của hàm số bậc hai và cách vẽ đồ thị hàm số y=|ax2+bx+c| Hoạt động của HS Hoạt động của GV Nêu sự biến thiên của hàm số bậc hai và Gọi HS lên bảng trả lời 2 cách vẽ đồ thị hàm số y=|ax +bx+c| như đã hoïc. 2. Bài mới:. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương. Hoạt động 2: Với mỗi hàm số y=-x2+2x+3 và y=1/2x2+x-4, hãy a. Vẽ đồ thị của hàm số b. Tìm tập hợp các giá trị của x sao cho y>0 c. Tìm tập hợp các giá trị của x sao cho y<0 TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung Hai HS leân baûng veõ Gọi hai HS lên bảng vẽ đồ Bài tập 32/Tr59 thò hai haøm soá y=-x2+2x+3 vaø y=1/2x2+x-4 Làm thế nào để xác định HS dựa vào đồ thị xác định các giá trị của x để y>0? được -x2+2x+3>0  - Gv hướng dẫn HS dựa vào 1<x<3 đồ thị để tìm các giá trị của 10’ 2 1/2x +x-4>0  x<-4 hoặc x x>2 Tương tự gọi hai HS lên -x2+2x+3<0  x<-1 hoặc bảng xác định x để cho x>3 y<0 2 1/2x +x-4<0  -4<x<2 Hoạt động 3: Lập bảng theo mẫu rồi diền vào ô trống các giá trị thích hợp (nếu có) Haøm soá coù GTLN/GTNN Haøm soá Giá trị lờn nhất Giaù trò nhoû nhaát khi x=? y=3x2-6x+7 y=-5x2-5x+3 y=x2-6x+9 y=-4x2+4x-1 TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung Gọi một HS trả lời khi nào Bài tập 33/Tr59 HS trả lời câu hỏi của GV hàm số bậc hai có như đã học. GTLN/GTNN và giá trị đó baèng bao nhieâu? khi naøo? Cho HS hoạt động theo 10’ nhoùm ñieàn vaøo caùc oâ troáng HS hoạt động theo nhóm. Đại diện các nhóm lên ở trên baûng trình baøy Nhận xét đánh giá bài laøm cuûa caùc nhoùm. Haøm soá coù GTLN/GTNN khi Haøm soá Giá trị lờn nhất Giaù trò nhoû nhaát x=? y=3x2-6x+7 x=1 4. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương. y=-5x2-5x+3 x=-0,5 4,25 y=x2-6x+9 x=3 0 2 y=-4x +4x-1 x=0,5 0 Hoạt động 4: Vẽ đồ thị rồi lập bảng biến thiên của mỗi hàm số sau: a) y=|x2+ 2 x| ; b) y=-x2+2|x|+3 ; c) y=0,5x2-|x-1|+1 TL Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung Vẽ đồ thị hàm số y=x2+ Làm thế nào để vẽ đồ thị Bài tập 35/Tr59 2 x vaø y=-(x2+ 2 x) sau haøm soá y=|x2+ 2 x| đó xoá đi phần nằm ở phía dưới trục hoành của cả hai parabol đó Yêu cầu HS sử dụng định nghĩa dấu giá trị tuyệt đối HS sử dụng định nghĩa để viết lại hai hàm số: dấu giá trị tuyệt đối để viết y=-x2+2|x|+3 ; y=0,5x2-|x15’ 1|+1 laïi hai haøm soá: 2 2 y=-x +2|x|+3; y=0,5x -|x- Sau đó cho HS hoạt động 1|+1 theo nhóm vẽ đồ thị của Các nhóm HS hoạt đôïng hai hàm số trên Từ các đồ thị trên GV vẽ đồ thị Lập bảng biến thiên theo hướng dẫn HS lập bảng bieán thieân sự hướng dẫn của GV 3. Cuûng coá:  Nắm được những kiến thức và kĩ năng về tịnh tiến đồ thị đã học ở bài trước  Biết vẽ đồ thị hàm số bậc hai và hàm số y=|ax2+bx+c|  Biết lập bảng biến thiên và nêu được tíh chất của các hàm số này V- RUÙT KINH NGHIEÄM …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> GV: Huyønh Coâng Bình. Trường THPT Hùng Vương. Ngày soạn : 19.10.06. OÂN TAÄP CHÖÔNG II. Tieát : 23 I. MUÏC TIEÂU: 1.Về kiến thức:  Nắm được các khái niệm: Hàm số, đồ thị hàm số, hàm số đồng biến hay nghịch biến trên một khoảng, hàm số chẳn,hàm số lẻ  Hiểu các phép tịnh tiến đồ thị song song với các trục toạ độ  Nắm được sự biến thiên và một vài tính chất của hàm số bậc nhất và hàm số bậc hai 2.Veà kyõ naêng:  Biết cách vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất, bậc nhất trên từng khoảng và hàm số baäc hai  Nhận biết được sự biến thiên và một vài tính chất của hàm số thông qua đồ thtị cuûa noù 3.Về tư duy và thái độ:  HS rèn tính cẩn thận, kiên trì khoa học khi khảo sát và vẽ đồ thị hàm số  HS thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng của hàm số và đồ thị trong đời sống II. CHUAÅN BÒ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: 1.Thực tiễn: HS đã được học lý thuyết của chương II và đã làm một số bài tập cơ bản 2.Phöông tieän: Baûng phuï , baûng nhoùm III. PHÖÔNG PHAÙP: Gợi mở vấn đáp + Hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH BAØI HỌC VAØ CÁC HOẠT ĐỘNG: 1. Kiểm tra bài cũ: Thực hiện trong quá trình ôn tập 2. Bài mới: Hoạt động 1 : (10’). Đại Số 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>