Bài giảng Ngữ văn 7 tiết 114: Liệt kê

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh thân yêu!. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Kiểm tra bài cũ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Câu 1: Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở réng c©u? Cho vÝ dô?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> C©u 2: Tìm côm c- v lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phần cụm từ trong các câu dướiđây. Cho biết trong mỗi câu đó, cụm chủ- vị làm thành phần gỡ? a. Những hạt mưaxuân thi thầm rơi trong đêm gợi lªn bao nçi buån man m¸c.. b. Người mẹ ấy taykhông lúc nào ngơi.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> a. Những h¹t m­axu©n / thi thÇm // r¬i trong đêm gợi lên bao nỗi buồn man mác. => Thµnh phÇn CN b. Người mẹ ấy// tay / không lúc nào ngơi. => Thµnh phÇn vÞ ngữ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> I. Thế nào là phép liệt kê? 1.Ví dụ: Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng , cau đậu , rễ tía , hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc , quản bút, t ăm bông trông mà thích mắt.[...] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [... ]. Lop7.net. (Phạm Duy Tốn).

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 2. Nhận xét - Cấu tạo:. Là các danh từ, cụm danh từ (các từ và cụm từ cùng loại). - Trật tự :. Sắp xếp nối tiếp hàng loạt. - Ý nghĩa:. Chỉ các đồ vật bày biện quanh quan lớn.. - Tác dụng:. Miêu tả một cách tỉ mỉ những đồ vật của quan lớn. Nhấn mạnh sự sa hoa, an nhàn, sung sướng của quan khi đi hộ đê. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 3. Kết luận * Thế nào là phép Liệt kê? LiÖt kª: Lµ sù s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t tõ hay côm tõ cïng lo¹i. * Tác dụng của phép Liệt kê? - Tác dụng: Diễn tả đầy đủ hơn sâu sắc hơn tưtưởng, tỡnh cảm của người nói (viết) với vấn đề được nói tới.. Ghi nhớ 1: (SGK – Tr 105) Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Bài tập nhanh: Tìm và nêu tác dụng của phép liệt kê trong khổ thơ sau: Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng Em đã sống lại rồi, em đã sống! Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung Không giết được em, người con gái anh hùng! (Tố Hữu). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Phép liệt kê: Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung + Cấu tạo: Gồm các cụm động từ sắp xếp nối tiếp nhau diễn tả hành động tra tấn dã man của bọn giặc đối với chị Lí. + Ý nghĩa: Thể hiện sự tàn bạo của quân thù và sự kiên cường của chị Lí. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ví dụ: “Sách của Quang để khắp mọi nơi trong nhà: trên giường, trên bàn, trên giá sách, trên bàn ăn cơm, trên ghế dựa...” => Tác dụng: Nói lên tính chất bề bộn của sự vật, hiện tượng.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> II. Các kiểu liệt kê 1.Ví dụ Nhóm 1: Xét về cấu tạo các phép liệt kê sau:. a) Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. b) Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. (Hồ Chí Minh) Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Nhóm 2: Xét về ý nghĩa các phép liệt kê sau: a) Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non mọc thẳng. (Thép Mới) b) Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. (Phạm Văn Đồng) Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Nhóm 1 * Xét về cấu tạo: Câu a: Liệt kê theo từng sự việc => Liệt kê không theo cặp Câu b: Có quan hệ từ (“và”) => Liệt kê theo cặp. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Nhóm 2 * Xét về ý nghĩa: Câu a: Có thể dễ dàng thay đổi thứ tự các bộ phận liệt kê. => Liệt kê không tăng tiến Câu b: Không thể dễ dàng thay đổi các bộ phận liệt kê, bởi hiện tượng liệt kê được sắp xếp theo mức độ tăng tiến. => Liệt kê tăng tiến Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Liệt kê theo cặp. Các kiểu liệt kê Cấu tạo. Liệt kê không theo theo cặp. LIỆT KÊ Liệt kê tăng tiến Ý nghĩa Liệt kê không tăng tiến * Ghi nhớ: 2 SGK Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> III. Luyện tập Bài 1: Trong bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, để chứng minh luận điểm “Yêu nước là một truyền thống quý báu của ta”, Chủ tích Hồ Chí Minh nhiều lần đã sử dụng phép liệt kê. Em hãy chỉ ra những phép liệt kê ấy? Nhóm 1. Đoạn 2 của văn bản. Nhóm 2. Đoạn 3 của văn bản. Nhóm 3. Đoạn 4 của văn bản Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Chúng ta có quyền tự hào vì những trang Nhóm 1 sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ kiều bào nướng ngoài đến Nhóm 2 những đồng bào ở vùng tạm chiếm….cho đến những đồng bào điền chủ quyên ruộng đất cho chính phủ… Bổn phận của chúng ta là làm cho những thứ của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, Nhóm 3 tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Bài tập 2: Tìm phép liệt kê trong đoạn trích? Và đó cũng là lần đầu tiên trong đời mỡnh, hai con m¾t cña «g Va-ren ®­îcthÊy hiÓn hiÖn c¸i huyÒn diÖu của một thành phố sông Dương,dướilòng đường,trên vỉa hÌ, trong cöa tiÖm. Những cu li xe kÐo xe tay phãng cËt lực, đôi bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưahấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xườnglủng lẳng dứoi mái hiên các hiệu c¬m; c¸i rèn cña mét chó kh¸ch tr­ngra giữa trêi; mét viên quan uể oải bướcqua, tay phe phẩy cái quạt, ngực ¸o ®eo tÊm B¾c đÈu béi tinh hình chữ thËp. ThËt lµ lén xén! ThËt lµ nhèn nh¸o! (Nguyễn Ái Quốc) Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>