Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 29: Văn bản Chiếc lá cuối cùng - Năm học 2009-2010 - Lê Đức Quang

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8 NS: 04/10/2009 NTH: 07/10/2009 ––––––––––––––––– Ng÷ V¨n – Bµi 8–––––––––––––––––– TiÕt 29, v¨n b¶n: chiÕc l¸ cuèi cïng ( O Hen-ri.) I/ Môc tiªu bµi häc 1/ KiÕn thøc: Kh¸m ph¸ vµi nÐt c¬ b¶n nghÖ thuËt truyÖn ng¾n cña O Hen-ri. 2/ KÜ n¨ng: BiÕt c¸ch vËn dông sù kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m khi viÕt mét ®o¹n v¨n tù sù. 3/ Thái độ Rung động trước cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông của tác giả đối với những nỗi bất hạnh của người nghèo. II/ §å dïng d¹y häc 1/ Gi¸o viªn: §äc toµn bé truyÖn ng¾n 2/ Häc sinh: T×m hiÓu vÒ O Hen ri III/ Phương pháp Thuyết trình, vấn đáp, qui nạp, thảo luận nhóm, gợi mở … IV/ Các bước lên lớp 1/ ổn định. Sĩ số: 8a: 8b: 2/ KiÓm tra ®Çu giê (3’) (?)Phân tích những ưu điểm và nhược điểm của nhân vật Đôn-ki-hô-tê qua truyÖn "§¸nh nhau víi cèi xay giã" ? (?) Em rút ra được bài học gì qua hình tượng nhân vật Đôn-ki-hô-tê ? 3/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học H§ cña thÇy vµ trß T/g HĐ1 Khởi động - Mục tiêu: Sử dụng kiến thức đời sống để định hướng học sinh vào tiết học. - C¸ch tiÕn hµnh: Gv dùng lời nói để dẫn vào nội dung tiết häc . Tình cảm tương thân tương ái của con người luôn là một tình cảm đẹp và lµ m¹ch c¶m høng bÊt tËn cña th¬ v¨n . Chính những tình cảm cao đẹp ấy đã giúp con người có được nghị lực và niềm tin để vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống. Điều đó được thể hiÖn qua truyÖn ng¾n ''ChiÕc l¸ cuèi cïng '' Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net. Néi dung.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8 HĐ2. HDHS đọc- hiểu văn bản. - Môc tiªu: + Đọc đúng các từ ngữ trong văn bản + NhËn biÕt nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. + Tr×nh bµy ®­îc nghÜa cña c¸c tõ ng÷ khã vµ quan träng. + Xác định được bố cục của văn bản. + Bước đầu có những hiểu biết về nhân vËt §«n-ki-h«-tª 17’ I/ §äc vµ th¶o luËn chó thÝch. - C¸ch tiÕn hµnh: 1/ §äc, tãm t¾t. GV hướng dẫn học sinh đọc: + Giäng cña Xiu ngät ngµo ªm ¸i khi nãi víi Gi«n xi + §o¹n cuèi truyÖn lµ lêi kÓ cña Xiu vÒ c¸i chÕt cña cô B¬ Men: giäng nghÑn ngµo, r­ng r­ng. Gv đọc mẫu Hs đọc Hs khác nhận xét cách đọc của bạn Gv nhËn xÐt, uèn n¾n. (?) Tãm t¾t v¨n b¶n ChiÕc l¸ cuèi cïng? - Giôn-xi ốm nặng và nằm đợi chiếc lá cuối cùng của cây thường xuân bên cửa sổ rụng, khi đó cô sẽ chết. - Nhưng qua một buổi sáng và 1 đêm m­a giã phò phµng, chiÕc l¸ cuèi cïng vẫn không rụng. Điều đó khiến Giôn-xi tho¸t khái ý nghÜ vÒ c¸i chÕt. - Một người bạn gái đã cho Giôn-xi biết chiÕc l¸ cuèi cïng chÝnh lµ bøc tranh hoạ sĩ già Bơ-men đã bí mật vẽ trong một đêm mưa gió để cứu Giôn-xi , trong khi chÝnh cô bÞ chÕt v× s­ng phæi. (?) Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ O-Hen ri ?. (?) Nªu vÞ trÝ cña v¨n b¶n ?. Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net. 2/ Th¶o luËn chó thÝch. a/ T¸c gi¶. O-Hen ri (1862-1919) lµ nhµ v¨n MÜ chuyªn viÕt truyÖn ng¾n. Các truyện ngắn của ông thường nhÑ nhµng nh­ng to¸t lªn tinh thÇn nhân đạo cao cả. b/ V¨n b¶n. Thuéc phÇn cuèi truyÖn ng¾n ChiÕc l¸ cuèi cïng..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8 (?) Theo em, chó thÝch nµo khã vµ quan träng trong v¨n b¶n ? Gv gi¶ng, giíi thiÖu vÒ Gi«n-xi (?) Trong ®o¹n trÝch em thÊy Gi«n-xi ®ang ë trong t×nh tr¹ng ntn? T×nh tr¹ng Êy khiÕn c« cã t©m tr¹ng ra sao?. c/ C¸c chó thÝch kh¸c. (6), (8). II/ T×m hiÓu v¨n b¶n. 22’ 1/ DiÔn biÕn t©m tr¹ng Gi«n-xi.. Gi«n-xi bÞ bÖnh x­ng phæi. §ã lµ c¨n bÖnh nguy hiÓm. BÖnh tËt vµ nghÌo tóng đã khiến Giôn-xi chán nản và tuyệt väng. GV: Bệnh tật đánh gục cô về thể xác, sự tuyệt vọng đánh gục cô về tinh thần. Một con người khi đang bị bệnh hiểm nghÌo mµ cã t©m tr¹ng ch¸n n¶n kh«ng muèn sèng th× thuèc men vµ c¸c biÖn pháp khoa học đành bất lực, đành bó tay.. - Gi«n-xi lµ mét ho¹ sÜ trÎ, nghÌo, sèng trong mét c¨n hé thuª. - Giôn-xi bị bệnh xưng phổi đã khiÕn Gi«n-xi ch¸n n¶n vµ tuyÖt väng.. (?) Trong tình trạng tuyệt vọng đó Giônxi nghĩ gì? Gi«n-xi nghÜ: Khi nµo chiÕc l¸ cuèi cùng trên cây thường xuân rụng xuống th× c« sÏ chÕt. (?) Nh­ vËy, niÒm tin cña Gi«n-xi göi g¾m vµo ®©u? Gửi vào chiếc lá thường xuân già cỗi. (?) Nhận xét gì về suy nghĩ đó ? L¹ lïng, k× quÆc. (?) V× sao Gi«n-xi l¹i cã suy nghÜ nh­ thÕ ? V× Gi«n-xi göi sinh m¹ng m×nh vµo chiếc lá thường xuân trên cây dây leo già cỗi. Cô đang chờ đợi cái chết. (?) Thêi tiÕt lóc nµy ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ ntn? TrËn m­a vïi dËp, c¬n giã phò phµng kéo dài suốt đêm. (?) Em c¶m nhËn g× vÒ thêi tiÕt lóc nµy? Thêi tiÕt v« cïng kh¾c nghiÖt. (?) Trong hoàn cảnh thời tiết đó, em thử Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net. - Lạnh lùng, thản nhiên chờ đón c¸i chÕt khi ch¼ng cßn thÊy chiÕc l¸ nào bám trên bức tường gạch..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8 ®o¸n xem chiÕc l¸ cã thÓ tån t¹i ®­îc kh«ng? V× sao? ChiÕc l¸ giµ cçi Êy kh«ng thÓ tån t¹i được bởi nó không thể cưỡng lại được quy luËt kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn. (?) NÕu lµ em trong t×nh tr¹ng bÖnh tËt nh­ Gi«n-xi th× em cã suy nghÜ gièng Gi«n-xi kh«ng? GV: §óng! Chóng ta kh«ng thÓ suy nghÜ nh­ Gi«n-xi, suy nghÜ cña c« chØ lµm cho bÖnh t×nh thªm nÆng. §ã lµ suy nghĩ ngớ ngẩn đáng thương. Dù trong hoàn cảnh nào chúng ta vẫn phải vươn lên vượt mọi khó khăn khắc nghiệt của cuộc sống, phải có niềm tin để chiến th¾ng bÖnh tËt. Gi«n-xi kh«ng chØ cã một mình đơn độc mà xung quanh cô còn có bạn bè đồng nghiệp, những người yêu thương luôn chia sẻ cùng cô. Gv lÊy dÉn chøng thùc tÕ Em hãy thuật lại đoạn "Ngày hôm đó tr«i qua -> kÐo m¹nh lªn" (?) Khi Gi«n-xi ra lÖnh cho Xiu kÐo mµnh lªn, em h×nh dung t©m tr¹ng cña Gi«n-xi ntn? C« thÊp thám, håi hép vµ lo ©u. (?) NÕu nh­ chiÕc l¸ rông th× ®iÒu g× sÏ x¶y ra? Cô sẽ buông xuôi đón đợi cái chết, chút nghị lực nhỏ nhoi trong cô đã tắt lịm, cô chấp nhận cái chết đến với mình không b¨n kho¨n, kh«ng l­u luyÕn. C« tin vµo số phận đã an bài. (?) Nh­ng sù viÖc g× x¶y ra khi kÐo mµnh lªn? Chiếc lá thường xuân còn đó. GV: Chiếc lá thường xuân cuối cùng còn lại sau đêm mưa gió phũ phµng, dai d¼ng, ®iÒu mµ Gi«n-xi kh«ng thÓ hiÓu næi vµ khã cã thÓ x¶y ra. (?) Khi nh×n thÊy chiÕc l¸ cuèi cïng cßn Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8 lại, Giôn-xi có hành động gì? Cô nhìn chiếc lá hồi lâu, gọi Xiu đòi ăn, đòi uống. (?) Vì sao Giôn-xi lại có sự thay đổi nh­ vËy? (trước kia cô từ chối ăn uống, chỉ nằm đếm lá rụng và đón đợi cái chết) Vì nhìn thấy chiếc lá thường xuân dũng cảm vẫn tồn tại sau một đêm mưa giã dai d¼ng vÉn b¸m riÕt vµo cuèng kh«ng chÞu rêi. GV: Chính chiếc lá đã làm trỗi dậy trong c« mét nguån sinh lùc míi, tiÕp cho c« søc m¹nh t×nh yªu cuéc sèng. C« c¶m thÊy m×nh vÉn cßn cã ý nghÜa víi cuộc đời, cái nhìn "hồi lâu" chiếc lá - đó chÝnh lµ niÒm tin ®­îc trao göi. (?) Em cã suy nghÜ g× vÒ lêi nãi cña Gi«n-xi víi Xiu: "Muèn chÕt còng lµ mét téi"? Lêi nãi Êy thÓ hiÖn t©m tr¹ng v« cïng hèi hËn cña Gi«n-xi. C« tù thÊy m×nh cã ý nghÜ thËt ngí ngÈn. GV: ChÝnh t©m tr¹ng vµ nh÷ng lêi x¸m hối của Giôn-xi đã dẫn đến cử chỉ: Cô đòi soi gương, đòi xem Xiu nấu nướng. (?) Những cử chỉ đó của Giôn-xi chứng tá ®iÒu g×? Chøng tá c« muèn ng¾m l¹i m×nh, quan tâm đến bản thân mình, muốn tìm lại hình dáng của mình. Cô đã quay lại với cuộc sống, đón nhận nó. Như vậy, ngßi bót miªu t¶ t©m lý nh©n vËt ®­îc thÓ hiÖn rÊt s©u s¾c vµ tinh tÕ. Nhµ v¨n rÊt am hiÓu t©m lý phô n÷ vµ th«ng c¶m víi hä. (?) C©u nãi cña Gi«n-xi: ChÞ Xiu th©n yêu ơi, một ngày nào đó em hi vọng sẽ được vẽ vịnh Na-plơ báo hiệu điều đổi thay nµo ë Gi«n-xi ? - Tình yêu nghệ thuật đã trở lại với Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net. - Khi nhìn thấy chiếc là thường xuân cuối cùng vẫn còn đó, Giôn-xi tỏ vẻ ân hận và đấu tranh nghiêm kh¾c víi b¶n th©n: muèn sèng, vui vÎ vµ quyÕt t©m tho¸t khái bÖnh tËt..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8 Gi«n-xi. - Giôn –xi đã vượt qua cái chết. (?) Nguyên nhân sâu xa nào dẫn đến sự håi sinh cña Gi«n-xi? - V× søc sèng kú diÖu cña chiÕc l¸. - V× chÝnh néi lùc cña Gi«n-xi..  Chính Giôn-xi đã tự chữa bệnh cho m×nh nhê cã niÒm tin, nghÞ lùc.. GV: Kh«ng ph¶i chØ cã chóng ta kinh ng¹c vÒ sù kú diÖu cña chiÕc l¸ mµ Gi«n-xi còng c¶m thÊy ng¹c nhiªn. C« tù so s¸nh m×nh víi chiÕc l¸ mong manh vµ thÊy yªu cuéc sèng h¬n. ChÝnh chiÕc lá đã khơi dậy niềm tin ở nơi cô, giúp cô có nghị lực vượt lên trên bệnh tật. Sức sống tiềm tàng của Giôn-xi đã trỗi dậy.. 4/ Cñng cè (2’) (?) Bøc tranh trong SGK minh ho¹ cho t×nh huèng nµo trong truyÖn, tr×nh bµy nội dung bức tranh đó ? nếu được vẽ bức tranh minh hoạ khác, em sẽ chọn cách nµo ? Gv hÖ thèng kiÕn thøc bµi. 5/ HDHT(1’) Häc bµi vµ t×m hiÓu vÒ nh©n vËt b¸c B¬ men vµ Xiu (?) Hãy đóng vai Giôn-xi kể lại tâm trạng của mình khi nhìn thấy chiếc lá cuối cïng kh«ng bÞ rông ? (?) Bí mật về chiếc là cuối cùng là gì ? Qua đó, thể hiện điều gì ? –––––––––––––––––––––––––––––––––––. Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>